Aanbevelingen mogelijkheden zonnepanelen bij nieuwbouw en bestaande bouw

Transcriptie

1 Startnotitie aanpak zonne-energie 1 Start Opstellen Plan van Aanpak beleidsnotitie zonne-energie (juni augustus 2018) Startnotitie Besluitvorming gemeenteraad november 2018 Opstellen vraagstukken notitie (augustus - oktober 2018) Zonne-atelier met provincie, LTO, GNMF, RWS, Waterschap, Liander, landschapsbeheerders en DEB; Zonne-atelier met Plaatselijke Belangen, ondernemers, inwoners en raadsleden (december 2018) 2 Notitie zonne-energie Informatieavond + concept Notitie zonne-energie terinzage leggen voor inspraak (gedurende 2 weken januari 2018) Aanbevelingen mogelijkheden zonnepanelen bij nieuwbouw en bestaande bouw Beleidskaders voor initiatieven van zonneparken Besluitvorming Notitie zonne-energie door de gemeenteraad Besluitvorming gemeenteraad aanpak zonne-energie (april 2019) Actieplan zon op het dak Uitwerking van de eventuele aanvullende mogelijkheden om de potentie van zonnepanelen op nieuwe en bestaande daken zoveel mogelijk te benutten. Concrete initiatieven zonneparken Waaronder initiatief kleinschalig zonnepark in De Glind Gebiedsgerichte uitwerking door Rijkswaterstaat Visie energielandschap A30- A1(deels) en A12(deels) 3 Uitvoering Ruimtelijke procedure/omgevingsvergunning voor initiatieven 4 Evaluatie Evaluatie na enkele concrete initiatieven Evalueren of de beoogde kaders voldoende mogelijkheden en waarborgen bieden. Anders eventueel bijstellen van de kaders.

2 Toelichting Hoe werkt dit plan van aanpak? Evenals voor het project windenergie is gekozen voor een plan-van-aanpak in de vorm van een schema zodat deze eenvoudig als praatstuk kan dienen en betrokkenen (stuurgroep, projectgroep) niet iedere keer een geschreven plan-van-aanpak erbij hoeven te pakken. Ook kunnen eventuele wijzigingen die worden aangebracht in het proces snel zichtbaar worden gemaakt. De verwachting is dat de versimpeling van het planvan-aanpak tot een processchema,, een planning en een organisatieschema deze beter bruikbaar wordt dan wanneer dezelfde informatie is uitgeschreven. Fase 1 2 Een toelichting op het processchema De energietransitie raakt in een versnelling en steeds meer vragen voor de ontwikkeling van zonne-energie worden aan de gemeente voorgelegd. In het kader van de energievisie en energiemix is de ontwikkeling van duurzame energie vanuit zonne-energie een belangrijk onderdeel van de energietransitie. Deze wordt tot nog toe vormgegeven door in te zetten op het stimuleren van particulieren en ondernemers om zonnepanelen op de geschikte daken te leggen. Om onze duurzaamheidsdoelstellingen te halen zullen we onder meer ook meer in moeten gaan zetten op het onderdeel zonne-energie. Daarvoor is een verbrede aanpak van de mogelijkheden om zonne-energie op te wekken gewenst. Vanuit de voorgestelde verbrede aanpak zonne-energie willen we vanuit de opgave en vraagstukken insteken op in ieder geval de volgende uit te werken onderwerpen: 1. Hoe het potentieel zonne-energie op bestaande daken maximaal te benutten. Hiervoor willen we onderzoeken op welke manier en wat we aanvullend kunnen doen om de potentie van zonnepanelen op de bestaande daken zo optimaal mogelijk te benutten; 2. Onderzoek naar (juridische) mogelijkheden voor de aanleg van zonnepanelen op daken bij nieuwbouw. De komende jaren worden nog vele nieuwe woningen en bedrijfsgebouwen gebouwd in Barneveld. Voor de bouw van deze gebouwen willen we de mogelijkheden onderzoeken om te stimuleren (al dan niet verplichten) dat op de geschikte daken ook zonnepanelen worden gerealiseerd. Of dat deze daken ter beschikking worden gesteld voor zonne-energie opwekking; 3. Met het benutten van het potentieel aan zonne-energie op de daken doen we een eerste stap. Naast zonnepanelen op daken willen we daarom ook beleidskaders opstellen om mogelijkheden te creëren om zonnepanelen op de grond te realiseren. We zien kansen en mogelijkheden voor zonnevelden op de grond, maar wel rekening houdend met de omgevingswaarden en kwaliteiten en het grondgebruik. Zo zien we kansen op bijvoorbeeld gronden langs bestaande infrastructuur, bij parkeerterreinen of op agrarische gronden. De eerste stap in deze aanpak van zonne-energie is het vaststellen van de startnotitie door het college en de raad. Hierin geeft de raad de richting voor het te doorlopen proces aan. De tweede stap is het opstellen van een Notitie zonne-energie. Hierbij wordt weergegeven wat de duurzaamheidsopgave is en daarmee een analyse, context en de opgave van duurzame energie uit zon en wat dit betekent voor de hiervoor benoemde uit te werken onderwerpen. We starten door thema s, vraagstukken, dilemma s en richtingen weer te geven en met elkaar te bespreken. Zoals bijvoorbeeld de vraagstukken hoe het potentieel op de daken optimaal kan worden benut? en wat daar nog aanvullend voor nodig is, brengen we prioritering aan in gebieden als het gaat om de aanleg van zonneparken? welke omgevingswaarden vinden we belangrijk om te waarborgen? en hoe geven we participatie vorm. Daarnaast is het ook van belang om de technische aspecten goed met elkaar in beeld te brengen. Deze vraagstukken willen we niet als gemeente alleen bespreken en beantwoorden, we willen dit samen met de betrokken stakeholders doen als LTO, GNMF, Rijkswaterstaat, het Waterschap, Plaatselijke Belangen, raadsleden, inwoners en ondernemers. Door middel van twee brede informatiebijeenkomsten, zonne-ateliers genaamd, nodigen we de betrokken stakeholders in twee groepen uit. We starten met een zonne-atelier met de stakeholders vanuit de verschillende betrokken organisaties. We willen daarbij graag ophalen hoe zij aankijken tegen vraagstukken, omgevingswaarden, mogelijkheden, technische en juridische haalbaarheid etc. Daarna zullen we door middel van een tweede zonne-atelier ook de inwoners, plaatselijke belangen en raadsleden vragen om aan te geven wat zij belangrijk vinden met betrekking tot zonne-energie, omgevingswaarden, mogelijkheden en mogelijke kaders. Alle opgehaalde informatie zal vervolgens worden vertaald naar een concept-notitie voor de aanpak van zonne-energie met beleidskaders (afwegingskaders voor concrete initiatieven in het kader van uitnodigingsplanologie) en mogelijke voorstellen en/of aanbevelingen

3 voor zon op het dak. Na het schrijven van de concept-notitie zal deze vervolgens voor een consultatieronde worden voorgelegd tijdens een informatieavond, gevolgd door een inspraakperiode van twee weken. Hiermee willen we de opgehaalde informatie, analyse en nog mogelijke vraagstukken bespreken met de samenleving als voorbereiding op de politieke besluitvorming. 3 4 Na de inspraakronde en het behandelen van de opmerkingen en suggesties zal de notitie zonne-energie worden afgerond. Deze zal naar verwachting bestaan uit een beleidskader voor de ontwikkeling van zonneparken, voorstellen en/of aanbevelingen voor mogelijkheden voor het stimuleren (al dan niet verplichten) van zonnepanelen op nieuwe gebouwen en aanbevelingen voor mogelijkheden om de potentie op bestaande daken te benutten. De notitie zal aan het college en aan de gemeenteraad worden aangeboden voor besluitvorming. Na het vaststellen van de beleidskaders door de gemeenteraad kunnen initiatiefnemers aan de slag met het ontwikkelen van concrete plannen voor zonneparken, in samenwerking met de omgeving, en kunnen de daarvoor benodigde ruimtelijke procedures worden gevoerd. Zo onder meer ook voor het initiatief vanuit het dorp De Glind. Vanuit hun duurzaamheidsvisie en aanpak van zonne-energie als onderdeel daarvan, kan vanuit de notitie mogelijk ruimte worden geboden voor kleinschalige zonnevelden. In het proces bij de totstandkoming van de afwegingskaders willen we dit initiatief in De Glind als proeftuin zien om samen met hen te werken aan het plan en aan de bredere kaders. Dit is een goede casus om samen afwegingskaders te bepalen die ook toepasbaar kunnen zijn op bredere schaal binnen de gemeente en geeft De Glind tijd in de planvorming. Specifiek voor het gebied rondom de snelwegen A30 met A1 (deels bij Harselaar) en A12 (deels) bij Ede heeft Rijkswaterstaat aangegeven dat zij een gebiedsvisie/haalbaarheidsstudie gaan uitvoeren voor een energielandschap. Op basis van de vastgestelde beleidskaders kan dit een goede gebiedsgerichte uitwerking zijn voor onder meer zonne-energie rondom de genoemde snelwegen. En daarnaast zullen de benoemde voorstellen en/of aanbevelingen voor het benutten van de mogelijkheden voor zon op het dak verder worden uitgewerkt en uitgevoerd. Voor de beleidskaders is het de gedachte om deze in het kader cyclische beleidsvorming vorm te geven. We ontwikkelen deze beleidskaders met de kennis en doelstellingen van nu, maar willen vooral ook leren vanuit de initiatieven uit de praktijk en ruimte houden om goed in te kunnen spelen op de ontwikkelingen in de energietransitie en duurzame energie. Het lijkt ons daarom goed om na enkele initiatieven van zonneparken, of na een nader vast te stellen periode, met elkaar te evalueren of de benoemde beleidskaders voldoende bijdragen aan de doelstellingen en of deze ook voldoende waarborgen bieden. Eventueel volgt een voorstel voor een bijstelling als dit nodig en gewenst is. Participatie: Inwoners en initiatiefnemers betrekken Communicatie en participatie vormen een belangrijk onderdeel in het proces van de aanpak van zonneenergie. In het proces van de ontwikkeling van beleidskaders voor zonne-energie willen we daar zowel de inwoners, ondernemers en gebiedspartners een belangrijk onderdeel van laten zijn. Bij de start van het proces willen we de stakeholders, raadsleden, inwoners en ondernemers betrekken om de vraagstukken, dilemma s en richtingen te verkennen en te bespreken. Dit zal plaatsvinden door het houden van een zonneatelier om informatie en ideeën op te halen en een informatieavond om de gehaalde informatie en bevindingen te delen. In het kader van uitnodigingsplanologie zal de notitie een beleidskader bevatten voor initiatiefnemers om initiatieven uit te werken. Participatie van omwonenden bij de uitwerking van de concrete initiatieven zal een belangrijk onderdeel en voorwaarde zijn. Betrokkenheid van de gemeenteraad De gemeenteraad is het besluitvormende bestuursorgaan in het proces van de aanpak van zonne-energie. Zo zal de Notitie zonne-energie ter vaststelling worden voorgelegd aan de gemeenteraad, waarmee de gemeenteraad belangrijke kaders vastlegt voor de ontwikkeling van zonneparken door initiatiefnemers en voor de verdere uitwerking van de benoemde aanbevelingen voor zonne-energie op daken. Het is dus belangrijk om de gemeenteraad gedurende het proces goed aan te haken en te blijven informeren. Het eerste moment waarop we dat doen is met de Startnotitie die ter besluitvorming aan de raad zal worden voorgelegd. Daarna volgt een gezamenlijk participatief traject door middel van zonne-ateliers, waar met stakeholders input wordt gegeven voor de notitie zonne-energie. Daar worden ook de raadsleden bij uitgenodigd om actief aan deel te nemen. Vervolgens wordt de concept-notitie gepresenteerd op een

4 informatieavond waar de raadsleden ook voor worden uitgenodigd om de discussie waar te nemen. De uiteindelijke notitie zonne-energie wordt vervolgens ter vaststelling aan de gemeenteraad voorgelegd. Wat kan er mis gaan en wat doen we daaraan? Ieder project kent risico s. Het doel is deze risico s zoveel mogelijk vroeg in beeld te krijgen zodat we kunnen reageren op risico s die zich ook echt verwezenlijken. Bij de start van het project zijn de volgende risico s onderscheiden: Verlies aan draagvlak bij de raad: nog onvoldoende duidelijk is hoe de samenleving en de gemeenteraad aankijken tegen de ontwikkeling van zonnepanelen en zonnevelden. Om dit in een vroeg stadium te verkennen is gekozen om hen actief bij het proces betrekken. Dit doen we door de raadsleden uit te nodigen voor het zonne-atelier, de informatieavond bij de inspraakronde en bij het vaststellen van de startnotitie. Daarnaast voeren we het project qua communicatie zo zorgvuldig mogelijk uit zodat de raad vertrouwen kan houden in het project. Weerstand onder inwoners en (agrarische) ondernemers: met name rondom het onderwerp zonnevelden is de laatste tijd veel media-aandacht in positieve en negatieve zin ten aanzien van de ontwikkeling van zonnevelden. Hiermee is het onderwerp van het publieke debat. Door gebiedspartners, inwoners en ondernemers vroegtijdig te informeren en te betrekken bij het onderwerp proberen we met elkaar het gesprek aan te gaan. Zorgvuldigheid van het proces en van de inhoud speelt een belangrijke rol. Door inzichtelijk te maken dat we zorgvuldig te werk gaan (b.v benoemen van de overwegingen, vraagstukken, dilemma s en richtingen) hopen we een deel van de weerstand weg te kunnen nemen. De verwachting is dat er voors en tegens zullen blijven, maar wel waarbij deze een plek in de discussie hebben gekregen. De verwachting is overigens dat de mogelijke echte weerstand zich pas zal manifesteren bij concrete initiatieven. Overschrijding van de planning: tegenvallers op andere vlakken (b.v. dat het langer duurt om de opgehaalde informatie en bevindingen te vertalen naar een concept notitie of een groter aantal zienswijzen dan verwacht) kunnen leiden tot vertragingen in het proces. Wanneer deze zich voordoen kan aan de hand van het processchema en de detailplanning worden bepaald hoe op dat moment te handelen en wie er geïnformeerd moeten worden (b.v. college en raad).

5 Projectorganisatie Gemeenteraad College van B&W Stuurgroep Wethouder duurzaamheid Wethouder ruimtelijke ontwikkeling Irma van Dijkhuizen Ronald van den Berg Projectgroep Jerphaas Donner Sander van Nieuwenhuizen Karien van Houwelingen Lettie Vaatstra Jan Peter Pols Nick Lenderink Annelies van Koeverden Heidi Otten (communicatie) Interne adviesgroep Emiel van Zomeren Verkeerskundige Vincent Brus Arjan Bossenbroek Anita van Bommel Jurist Omgevingsdienst Rens Smal (energieadviseur) Klankbordpartners DEB Provincie Gelderland Buurgemeenten Inwoners (Agrarische) ondernemers LTO GNMF Waterschap Initiatiefnemers Rijkswaterstaat Liander Plaatselijke Belangen Duurzaamheidscoöperatie Holland Solar