Naam en telefoon. Y. de Graaf M. van t Hof Afdeling. Portefeuillehouder

Transcriptie

1 Onderwerp Onderzoek naar ruimtelijke mogelijkheden om duurzame energie op te wekken. Datum 31 mei 2016 Naam en telefoon Y. de Graaf M. van t Hof Afdeling SRO/SPM Portefeuillehouder J. van der Schoot Wat adviseer je te besluiten? 1. Een onderzoek te laten doen naar de ruimtelijke mogelijkheden om duurzame energie op te wekken. 2. In te stemmen met de hiervoor voorgestelde aanpak. 3. Dit collegevoorstel ter kennis te brengen aan de adviescommissie Ruimte. Wat is de aanleiding voor dit advies? De belangrijkste aanleidingen voor dit advies zijn de vaststelling van: - de Routekaart duurzame energie door uw college op 1 maart 2016 en - de Duurzaamheidscirkel Oss door de gemeenteraad op 7 april Eén van de hierin opgenomen doelstellingen is om energieneutraal te worden. Dit betekent dat we massa moeten maken bij het duurzaam opwekken en besparen van energie klinkt ver weg, maar om deze doelstelling te behalen, moeten we nu stappen zetten. Het uitvoeren van een gemeentebreed onderzoek naar ruimtelijke mogelijkheden om duurzame energie op te wekken brengt de mogelijkheden in kaart om dit te doen. Verder zijn zowel de gemeente Den Bosch als Oss benaderd over een initiatief dat in voorbereiding is voor een grootschalig windenergieproject in de Lithse en Geffense polder. Het is daarom wenselijk dat we gemeentebreed onderzoeken waar windmolens, ruimtelijk gezien, het beste kunnen worden gerealiseerd. Het is goed om hierbij ook een relatie te leggen met ruimtelijke mogelijkheden voor andere vormen van duurzame energieopwekking. Welk resultaat willen we bereiken? Het uit te voeren onderzoekstraject bestaat uit 5 stappen: - Stap 1: Verkenning beschikbare (milieu)planologische ruimte, met inschakeling van een extern bureau (aug-sept 2016) - Stap 2: Verkenning ruimtelijke kwaliteit, met inschakeling van een extern bureau (sept-nov 2016) - Stap 3: Verkenning positie en strategie gemeente op basis van de uitkomsten van stap 1 en 2. Uit te voeren door de gemeente (sept-nov 2016) - Stap 4: Openbaarmaking van uitkomst stappen 1 t/m 3 en bespreking van deze uitkomst in 1 à 2 klankbordgroepbijeenkomsten (jan 2017-maart 2017). Advies aan B&W Pagina 1 van 6

2 - Stap 5: Behandeling van voorstel door gemeenteraad over hoe met de onderzoeksresultaten om te gaan (april-juni 2017). Met stappen 1 en 2 van het onderzoek wordt duidelijk welke locaties voor - verschillende vormen van - duurzame energieopwekking, binnen de gemeente in beginsel ruimtelijk aanvaardbaar zijn en welke globale randvoorwaarden voor een goede ruimtelijke inpassing (en voor het creëren van nieuwe energielandschappen), hierbij tenminste gelden. Met stap 3 wordt duidelijk welke positie de gemeente kan innemen bij het opwekken van duurzame energie: Wil de gemeente maximaal invloed uitoefenen bij (grootschalige) projecten voor duurzame energieopwekking en waar mogelijk, grondposities innemen? Dit om bijvoorbeeld meer invloed te hebben op realisatie en participatie van burgers bij dit soort projecten. Of gaat de gemeente uit van een beperktere taakopvatting bij de uitvoering van het duurzaamheidsbeleid en kiest zij liever voor een faciliterende rol? Dit bijvoorbeeld vanwege de mogelijk forse investeringen en risico s die gemoeid zijn met het optreden als (mede-)eigenaar/ontwikkelaar van duurzaamheidsprojecten. Tussenvarianten zijn ook mogelijk. U kunt de gemeenteraad na het doorlopen van de stappen 1 t/m 4, een voorstel doen over hoe om te gaan met de onderzoeksresultaten (stap 5). Dit in relatie tot concrete verzoeken die gaan binnenkomen, maar ook voor wat betreft de positiebepaling en de te volgen strategie als het om de rol van de gemeente gaat. Welke argumenten zijn er voor dit advies? 1.1 en 2.1 Het uitvoeren van het onderzoek draagt bij aan een goede beoordeling van het initiatief voor het grootschalige windenergieproject in de Lithse en Geffense polder Zoals hiervoor aangegeven en bij u bekend zijn zowel de gemeente Den Bosch als Oss benaderd over een initiatief dat in voorbereiding is voor een grootschalig windenergieproject in de Lithse en Geffense polder. Hierover is zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau verschillende keren overleg geweest. Beide gemeenten hebben afgesproken, waar mogelijk, zo veel mogelijk samen op te trekken. De portefeuillehouder heeft de raad hierover bij brief d.d. 14 maart 2016 schriftelijk geïnformeerd (zie bijlage). We constateren dat inmiddels meerdere partijen zich beraden op indiening van verzoeken om (grote) windmolens te plaatsen in het buitengebied. Op dit moment is er nog geen enkel concreet initiatief (definitief) ingediend. De impact van in te dienen concrete initiatieven kan groot zijn. Voordat we tot het in behandeling nemen van concrete verzoeken overgaan, is het daarom wenselijk dat we gemeentebreed Advies aan B&W Pagina 2 van 6

3 onderzoeken waar windmolens, ruimtelijk gezien, het beste kunnen worden gerealiseerd (n.b.: Dit heeft geen gevolgen voor de projectlocatie ten noorden van Elzenburg-De Geer 1 ). De behoefte aan een gemeentebreed ruimtelijk onderzoek bestaat niet alleen bij windmolens, maar ook bij andere vormen van (kleinschalige en grootschalige) duurzame energieopwekking. Wat zijn, ruimtelijk gezien, de meest geschikte locaties voor het opwekken van verschillende vormen van duurzame energie? Of voor het opwekken van een combinatie van verschillende vormen van duurzame energie? Om dit helder te krijgen adviseren wij u een onderzoek voor het totale grondgebied van de gemeente te laten uitvoeren. Het onderzoek gaat dus niet alleen over ruimtelijke (inpassings)mogelijkheden voor windmolens, maar ook over ruimtelijke mogelijkheden voor zonneenergie en andere vormen van duurzame energie. De gemeente Den Bosch heeft aangegeven alleen een gemeentebreed onderzoek naar mogelijkheden voor windmolens te willen uitvoeren. We kunnen in het onderzoek dus niet volledig gezamenlijk optrekken. We onderhouden uiteraard wel goed contact met Den Bosch over de onderzoeken die in beide gemeenten worden uitgevoerd. Beide gemeenten informeren elkaar over de stappen die ze zetten en trekken in de (tot nu toe beperkte) contacten met de initiatiefnemers voor het grootschalige windenergieproject sowieso gezamenlijk op. 1.2 en 2.2 Hierdoor kunnen we ook andere verzoeken voor (grootschalige) duurzameenergieopwekking sneller beoordelen Wij verwachten dat als we verzoeken voor windenergie (of voor andere vormen van grootschalige duurzame energieopwekking, zoals zonne-energie) in behandeling gaan nemen, wordt gevraagd om een vergelijking te maken met andere mogelijke locaties. Dit is ook gebeurd tijdens het lopende traject voor een windpark ten noorden van het bedrijventerrein Elzenburg-De Geer. Bij beantwoording van deze vraag willen we vooropstellen dat de bedoeling van het nu uit te voeren onderzoek niet is om een keuze te maken tussen verschillende op zichzelf geschikte locaties. De duurzaamheidsopgave voor de gemeente Oss is heel groot. Het is dus geen kwestie van of/of maar een kwestie van èn/èn. Elke kans moet benut worden. De bedoeling van het onderzoek is dat we een snelle eerste beoordeling kunnen uitvoeren bij verzoeken van diverse aard. Dit omdat het onderzoek duidelijk zal maken waar in beginsel mogelijkheden zijn, waar eventuele knelpunten/aandachtspunten zijn en waar in ieder geval géén mogelijkheden zijn. Dit zorgt dat we 1 N.b. Bij het (deel)onderzoek naar ruimtelijke mogelijkheden voor windmolens gaat het om mogelijkheden die niet passen binnen het bestaande provinciale beleid. De mogelijkheden, passend binnen het bestaande beleid, zijn eerder al onderzocht door onderzoeksbureau Antea. Hieruit is de locatie ten noorden van Elzenburg-De Geer naar voren gekomen als enige kansrijke locatie die is te ontwikkelen op korte termijn. Advies aan B&W Pagina 3 van 6

4 snel kunnen reageren op verzoeken en de duurzaamheidsambities dus ook sneller kunnen realiseren. 1.3 en 2.3 Bij het onderzoek hoort ook een (voorbereiding van een) standpuntbepaling over positie en strategie van de gemeente bij realisatie van projecten voor opwekking van duurzame energie. We willen op een praktische manier uitvoering kunnen geven aan uitvoering van de duurzaamheidsambities van de gemeente. Daarom is het van belang dat duidelijk is welke positie en rol de gemeente in het algemeen wil innemen bij de realisatie van projecten voor opwekking van duurzame energie. Bij het lopende traject voor het eventuele windpark ten noorden van Elzenburgde Geer heeft de raad nadrukkelijk gevraagd te kijken of de gemeente zelf kan (mee-) ontwikkelen. Dit vraagt een andere benadering door de gemeente dan wanneer alleen een ruimtelijke procedure wordt gefaciliteerd. Het is daarom goed dat straks bij de behandeling van het onderzoek in de raad hiervoor een aantal algemene kaders wordt meegegeven. De voorbereiding hiervan (verkenning positiebepaling en strategie gemeente) nemen we dus mee in het traject. Wat zijn tegenargumenten of risico s? 1.1 en 2.1 Eerst een gemeentebreed onderzoek laten uitvoeren en pas daarna verzoeken in behandeling nemen kost extra tijd Het uitvoeren van een gemeentebreed onderzoek naar ruimtelijke mogelijkheden om duurzame energie op te wekken kost tijd. Tijdens het onderzoekstraject kunnen we verzoeken die in strijd zijn met het bestemmingsplan nog niet in behandeling nemen. Dit weegt echter op tegen het profijt dat we later van het onderzoek zullen hebben, als dit gereed is. Dan kunnen we verzoeken juist sneller beoordelen (of zelf initiatieven nemen). Dit aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek en de besluitvorming over hoe met de onderzoeksresultaten om te gaan. Hierbij helpt het dat de raad op dat moment een aantal algemene kaders heeft meegegeven voor de positie en rol die de gemeente kan innemen in projecten voor opwekking van duurzame energie. Met het onderzoek en de besluitvorming van de raad over hoe met het onderzoek om te gaan, kunnen we onze vervolginspanningen richten op de meest kansrijke locaties. Advies aan B&W Pagina 4 van 6

5 1.2 en 2.2 Uit het onderzoek komen eventueel ruimtelijke mogelijkheden naar voren om duurzame energie op te wekken, die niet passen binnen het provinciale beleid In de offerteaanvraag richting de onderzoeksbureaus geven we aan dat geen rekening hoeft te worden gehouden met beperkingen vanuit de provinciale Verordening ruimte en/of de provinciale ruimtelijke Structuurvisie. We kiezen hier bewust voor om op voorhand geen mogelijkheden uit te sluiten. De provincie heeft mondeling al aangegeven te willen meedenken over aanpassing van de provinciale regelgeving als dit bijdraagt aan het realiseren van de landelijke en provinciale doelstellingen voor het opwekken van duurzame energie. Het uit te voeren onderzoek helpt ons om desgewenst initiatief naar de provincie te nemen. Waar moeten we rekening mee houden? a. Financiën De kosten voor het uitvoeren van het onderzoek worden gedekt uit het bestaande onderzoeksbudget duurzaamheid. b. Communicatie We informeren de adviescommissie Ruimte vooraf over het onderzoek en de werkwijze (proces). Naarmate we verder in het proces komen, zal er meer nadruk op een goede in- en externe communicatie komen te liggen. We verwachten dat het (concept-)onderzoek reacties gaat oproepen, met name als het gaat om de onderdelen windenergie en zonne-energie. Het is daarom goed om vóór de besluitvorming door de gemeenteraad over het onderzoek eerst 1 à 2 keer met een brede klankbordgroep van gedachten te wisselen. Tijdens de te organiseren klankbordgroepbijeenkomst(en) kan worden besproken hoe we de onderzoeksresultaten verder zouden kunnen en moeten gebruiken. Ook kan worden gereageerd op de randvoorwaarden voor een goede ruimtelijke inpassing en op de mogelijkheid van nieuwe energielandschappen die kunnen ontstaan. De raad kan de reacties uit deze klankbordgroepbijeenkomst(en) dan vervolgens meenemen bij de besluitvorming. Na het overleg met de brede klankbordgroep (dus na stap 4) zal een voorstel worden gedaan aan de raad over hoe met de onderzoeksresultaten om te gaan (stap 5). c. Uitvoering Het onderzoek wordt uitgevoerd door twee afzonderlijk te selecteren externe bureaus: Een eerste bureau voor het onderzoek naar de (milieu)planologische ruimte en tweede bureau dat op basis van deze mogelijkheden in gesprek gaat met het eerste bureau en kijkt naar de te stellen randvoorwaarden op het vlak van ruimtelijke kwaliteit. Het tweede bureau zal nadrukkelijk ook kijken naar de mogelijkheid van nieuwe energielandschappen. Advies aan B&W Pagina 5 van 6

6 Mogelijk wordt voor Communicatie externe ondersteuning ingehuurd. Vooralsnog gaan we er vanuit dat deze kosten gedekt kunnen worden uit bestaande budgetten. d. Overlegd met Communicatie, SPM, SRO, GV. Bijlagen 1. Brief van de portefeuillehouder d.d. 14 maart 2016 aan de raad over het in voorbereiding zijnde initiatief voor windmolens in de Lithse en Geffense polder. Advies aan B&W Pagina 6 van 6