Dr. Rita Verrando Domus Medica Tom Defillet VAD

Transcriptie

1 me-assist Dr. Rita Verrando Domus Medica Tom Defillet VAD 1

2 Kennismaking 2

3 Screenen met de me-assist Wat is vroeginterventie? Wat is de me-assist en waarvoor gebruiken? Wat bevraagt de me-assist, bij wie afnemen? Pauze Oefening me-assist afnemen Evaluatie en afronden 3

4 Plaats van vroeginterventie in stepped care Defillet, VAD,

5 Vroeginterventie op de eerste lijn Definitie: alle methodologisch onderbouwde acties die professionelen uit de welzijns- en gezondheidsector en andere relevante sectoren toepassen met de bedoeling personen met riskant of problematisch middelengebruik zo vroeg mogelijk te identificeren, hen te motiveren tot gedragsverandering en verder te ondersteunen bij deze veranderingsstrategie. De doelstelling van vroeginterventie is het reduceren van de (risico s op) schade die bij het verder zetten van dit gebruikspatroon (zou) optreden. (Verstuyf, 2007) 5

6 Troeven van de huisarts - Vertrouwensrelatie patiënt / gezin - Laagdrempelig / niet stigmatiserend - Groot bereik van de populatie - Vroegtijdig ingrijpen = grotere problemen / schade voorkomen - Omgeving is (nog) ondersteunend - Stepped care principe 6

7 Wetenschappelijke evidentie? Screening en kortdurende interventie alcohol en roken (veel evidentie) Screening en kortdurende interventie andere middelen (evidentie, ook in RCT ASSIST, maar nog onvoldoende onderzoek) Elementen die werken: FRAMES (cfr. MI) 7

8 Basiselementen : FRAMES F eedback Inzicht geven in gebruikspatroon en risico s Informatie geven - Normatieve feedback R esponsability Patiënt is verantwoordelijk voor gedrag en keuze A dvise Duidelijk advies hoe verandering van gebruik risico s kan verminderen M enu Keuzemenu van veranderingsdoelen en -methoden E mpathy Warme, reflectieve en niet veroordelende houding S elf-efficacy Versterken van vertrouwen in eigen veranderingsmogelijkheden Feedback en advies + de basisprincipes MG 8

9 Wat is de me-assist? me-assist: modified electronic Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test Screeningsinstrument voor alcohol, roken en andere psychoactieve middelen met kortdurende interventie Intercultureel neutraal Wetenschappelijk onderbouwd ontwikkeld 9

10 Voordelen van de me-assist? Snellere afname dan mondelinge versie Steeds vlot ter beschikking Niet zoeken naar materiaal U blijft 3 maand ingelogd (website in favorieten) Enkel de vragen die van toepassing zijn komen aanbod Onmiddellijke scoreberekening en ondersteuning voor interventie en doorverwijzing Historiek van uw dossiers blijven bewaard Privacy van u en uw patiënt is gevrijwaard 10

11 Waarvoor de me-assist gebruiken? riskant gebruik screenen van o tabak, alcohol, drugs (cannabis, cocaïne, stimulerende middelen type amfetamine, hallucinogenen, vluchtige snuifmiddelen, opiaten en andere drugs) en ook slaapen kalmeringsmiddelen. de ernst van middelengebruik inschatten o laag - verhoogd - hoog risico kortdurende interventie voor middelengebruik doorverwijzen voor verder assessment/hulpverlening databank voor patiëntenmaterialen 11

12 Wat betekenen de risicoscores per middel? laag risico: - patiënt ondervindt waarschijnlijk nog geen problemen door dit gebruik - loopt laag risico op (gezondheids-)problemen in de toekomst als gebruikspatroon aanhoudt verhoogd risico: - indicatie voor riskant of problematisch gebruik - matig risico op problemen door hun huidig gebruikspatroon. hoog risico: - aanwijzing voor hoog risico loopt op afhankelijkheid van dat middel - patiënt heeft waarschijnlijk problemen ten gevolge van dit middelengebruik. 12

13 Waarvoor de me-assist gebruiken? de nood aan verdere hulpverlening inschatten Geen gebruik / laag risico Feedback en informatie Screening Verhoogd risico (indicatie voor riskant /problematisch gebruik) Feedback Kortdurende interventie Hoog risico (indicatie voor afhankelijkheid) Feedback Motiveren voor doorverwijzing onvoldoende resultaat patiënt krijgt meer inzicht in gebruikspatroon en risico's en wordt gemotiveerd 13

14 Bij wie en wanneer de me-assist afnemen? bij vermoeden van middelengebruik (bv familie geeft het aan) bijv. alle nieuwe patiënten: onderdeel van bevraging leefstijlfactoren GMD+(beweging, voeding, roken, alcohol ) op termijn in de Gezondheidsgids gerichte screening bij risicofactoren voor problematisch middelengebruik (zwangerschap of preconceptieconsult) Enkel screenen bij vermoeden = veel riskant en problematisch gebruik over het hoofd zien 14

15 Wat bevraagt de ASSIST? Een voorproefje van de online ASSIST: 15

16 Casus Mario, 48 Mario is gescheiden sedert 11 jaar. Hij woont alleen. Hij heeft 2 zonen. De jongste zoon heeft wat problemen met alcohol en is daarvoor in behandeling. De oudste zoon is gehuwd en heeft 1 dochtertje van 6 maanden. Mario werkt in een brasserie. Hij is er barkeeper. Mario is enkele maanden geleden in de buurt komen wonen en komt voor de tweede keer op raadpleging. Vorige keer kwam hij voor zijn slaapmedicatie. Hij neemt zolpidem. Hij kreeg toen een doosje van 60 tabletten. Dat was 3 weken geleden. Nu vraagt hij een nieuw voorschrift. Je wilt de me-assist afnemen om een beter en breder zicht te krijgen op de problematiek. 16

17 Feedback en informatie bij laagrisicoscore voldoende voor patiënten die voor alle middelen in het lage risiconiveau scoren geen interventie nodig om middelengebruik te veranderen informatie meegeven bij illegaal middelengebruik kunnen zelfs bij een laag risicoscore gezondheidsrisico s zijn! 17

18 Een kortdurende interventie in 10 stappen tussen 3 en 15 minuten, afhankelijk van het aantal producten ontwikkeld voor gezondheidswerkers zonder specifieke training in motiverende gespreksvoering of kennis van de specifieke behandeling van middelengebruik in de stappen herkent u de elementen FRAMES. 18

19 1. Vraag de patiënt of hij geïnteresseerd is in de scores op de vragenlijst. 2. Geef met behulp van de feedbackkaart gepersonaliseerde feedback. 3. Geef advies over het terugdringen van de risico s van het middelengebruik. 4. Laat de verantwoordelijkheid van de gemaakte keuzes bij de patiënt. 5. Vraag de patiënt hoe bezorgd hij is over de scores. 6. Weeg de voordelen van het gebruik af tegen 7. de nadelen van het gebruik. 8. Reflecteer en vat samen wat de patiënt heeft gezegd, met de nadruk op de nadelen van het gebruik. 9. Vraag de patiënt hoe bezorgd hij is over de nadelen. 10. Geef de patiënt folders en zelfhulpmateriaal mee. 19

20 Een oefening / casus Oefening: 1 iemand is huisarts, de andere patiënt Gebruik de casus voor de oefening Pas de stappen toe volgens het tienstappenplan Wissel van rol na 15 min. 20

21 Motiveren voor doorverwijzing bij hogerisicoscore Bij hoge risicoscore (voor een of meerdere middelen) en/of regelmatig drugs ingespoten tijdens de laatste 3 maanden (gemiddeld meer dan 4 dagen per maand) lopen een hoger risico op afhankelijkheid verdere assessment en/of een intensievere behandeling nodig zelf verder begeleiden of doorverwijzen naar de tabakalcohol- en drugspecifieke hulpverlening (ida-web) ( motiveer met een kortdurende interventie voor verdere begeleiding 21

22 SCREENEN MET DE ASSIST IN DE EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG In de handleidingen vindt u uitgebreide informatie: Handleiding ASSIST voor de eerstelijnsgezondheidszorg, Defillet, T. & Claessens, J. (VAD, 2010). 'Screenen met de ASSIST in de eerstelijnswelzijnssector', Claessens, J. & Defillet, T. (VAD, 2010). Online versie met downloadbaar materiaal: Er worden nog steeds verbeteringen aangebracht aan de toolbox! Uw feedback is steeds welkom! 22