De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten.
|
|
- Ivo van de Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. Joanneke van der Nagel, psychiater, Tactus Verslavingszorg, Enschede Pieter-Jan Carpentier, psychiater, Reinier van Arkel groep, s-hertogenbosch
2 Ontboezeming Potentiële BelangenVerstrengeling. Joanneke van der Nagel heeft GEEN tegenstrijdige belangen te melden. Pieter-Jan Carpentier heeft GEEN tegenstrijdige belangen te melden
3 Medicatie bij ADHD. Kinderen en volwassenen zonder verslaving Uitgebreid onderzocht: Overtuigend bewijs van de effectiviteit van medicatie, met name de psychostimulantia (methylfenidaat en dexamfetamine), in het verminderen van ADHDsymptomatologie en het verbeteren van het functioneren. 3
4 Medicatie bij ADHD. Volwassenen met verslaving Beperkt aantal onderzoeken (7 RCTs): methylfenidaat atomoxetine bupropion Effectiviteit van medicatie: beperkt tot afwezig 4
5 Medicatie bij ADHD. Adolescenten met verslaving Nog minder onderzoek (3 RCT s): methylfenidaat atomoxetine (pemolide) Effectiviteit van medicatie: beperkt tot afwezig 5
6 Medicatie bij ADHD en verslaving. Vragen vanuit de dagelijkse zorg Wetenschappelijke gegevens Praktische oplossingen 6
7 Vraag 1 Is farmacologische behandeling van jongeren met ADHD en verslaving een optie?
8 JA Er zijn indicaties voor farmacotherapie bij jongeren met ADHD en verslaving.
9 Indicaties Farmacotherapie. Gebaseerd op expert opinion, niet op wetenschappelijke evidentie: - duidelijke diagnose ADHD - meer ernstige/heftige/hinderlijke symptomen (met negatieve invloed op therapie) - gemotiveerde patiënt - geen middelengebruik (waarover dadelijk meer) 9
10 Voor wie dus NIET? - (dubieuze diagnose ADHD) - onvoldoende gemotiveerde patiënt - niet bereid tot abstinentie/controle over middelengebruik 10
11 1 nieuwe boodschap! Medicatie niet standaard, wel als optie WEL ADHD, GEEN medicatie Is effectieve behandeling van ADHD wel mogelijk zonder medicatie? 11
12 P Riggs e.a., 2011 Randomized Controlled Trial of Osmotic-Release Methylphenidate with CBT in Adolescents with ADHD and Substance Use Disorders 12
13 Vraag 2 Is middelengebruik een contraindicatie voor ADHD medicatie?
14 Dat hangt er van af Het ene gebruik is het andere niet. Niet alle gebruik is even relevant in de context van farmacotherapie
15 Belang abstinentie! Ontbreken van stabiele abstinentie wordt beschouwd als een belangrijke oorzaak van het gebrek aan effectiviteit van medicatie in de uitgevoerde onderzoeken (bij ambulante patiënten), - direct: invloed van het middel zelf - indirect: verstoren therapietrouw/medicatie-inname Stabiele abstinentie vergroot de kans op effectiviteit van medicamenteuze behandeling. 15
16 Advies (expert opinion) Tabak geen beperkingen Caffeïne geen beperkingen Alcohol maximaal 1 a 2 eenheden per dag Cannabis: maximaal 0.5 gr/dag, alleen voor het slapen gaan, niet dagelijks. Opiaten op medisch voorschrift:? per casus beoordelen Benzodiazepinen op voorschrift andere middelen NIET (XTC, GHB, cocaïne, heroïne, amfetaminen) 16
17 Wel gebruik? dan geen medicatie! 17
18 Vraag 3 Werkt medicatie voor ADHD bij verslaafde jongeren?
19 Dat is nog onduidelijk Er zijn te weinig studies naar effectiviteit van ADHD medicatie bij verslaafde jongeren
20 Volgorde van voorkeur (expert opinion) 1. langwerkend methylfenidaat 2. kortwerkend methylfenidaat 3. dexamfetamine 4. atomoxetine 5. bupropion 6. andere middelen: imipramine, venlafaxine 20
21 Volgorde van voorkeur (de Realiteit) kortwerkend methylfenidaat 3. dexamfetamine bupropion 6. andere middelen: imipramine, venlafaxine 21
22 Risico op misbruik van kortwerkende MPH en DMP Risico is aanwezig RISICOBEHEERSING 1. HARDE INDICATIESTELLING : neen, tenzij - starten medicatie - continueren medicatie 2. BEPERKEN RISICO : - regelmatige controle - inzetten op therapietrouw 22
23 Richtlijn : Effectiviteit farmacotherapie Klinische ervaring: Soms/regelmatig (belangrijke) bijdrage van farmacotherapie aan symptoombestrijding & herstel Aanbevelingen: Strenge indicatiestelling Kritische evaluatie STOPPEN met farmacotherapie bij geen resultaat 23
24 Kritiek Te restrictief medicatie-beleid? Antwoord: kan enkel geleverd worden door ONDERZOEK 24
25 Vraag 4 Moet ik bij farmacotherapie standaard urinecontroles afspreken?
26 NEE! Urinecontroles kunnen een plek hebben, maar zijn niet standaard geindiceerd
27 Vraag 5 Is het voorschrijven van medicatie bij ADHD en verslaving wel mijn ding?
28 Tja Farmacotherapie van ADHD bij verslaving is specialistenwerk
29 Richtlijn: Wie schrijft voor? Specialistenwerk Gezien de hoge prevalentie: We hebben VÉÉL specialisten nodig! 29
30 Vragen? Joanneke van der Nagel Pieter Jan Carpentier Sandra Kooij Anne-Marie van den Hoek 30
Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1
ADHD EN VERSLAVING Congres 01-04-2009 lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING PREVALENTIE VERKLARINGSMODELLEN DIAGNOSTIEK BEHANDELING lex pull 23-03-2009 2 prevalentie 8-Tal studies SUD bij ADHD: Life-time
Nadere informatieEffectiviteit van stimulantia bij de behandeling van ADHD met co-morbide amfetamine afhankelijkheid
Effectiviteit van stimulantia bij de behandeling van ADHD met co-morbide amfetamine afhankelijkheid Amfetamine afhankelijkheid: dexamfetamine als (onderhouds)behandeling? J.Slingerland Begeleiding: Arnt
Nadere informatieRichtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg
Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg Drs. Maureen van Oort Wetenschappelijk medewerker www.nispa.nl
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatiePolikliniek ADHD voor volwassenen GGNet
Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Vragen Prevalentie ADHD bij volwassenen Kernsymptomen van ADHD Stelling: Rustig zitten tijdens het onderzoeksgesprek sluit hyperactiviteit uit. Stelling: Als iemand
Nadere informatieVerslaving en comorbiditeit
Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,
Nadere informatieBeter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen?
Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Richtlijnen Casus IDDT Richtlijnen, wat zeggen ze niet! Richtlijnen Dubbele Diagnose, Dubbele hulp (2003) British
Nadere informatieProtocol ADHD bij verslaving 139
Bijlage 12 Checklist Coaching Protocol ADHD bij verslaving 139 CHECKLIST ADHD-COACH Naam Cliënt: Naam Coach: Geboortedatum cliënt dag maand jaar De start van dit coordinerende coachingstraject vindt plaats
Nadere informatiePROTOCOL ADHD BIJ VERSLAVING
PROTOCOL ADHD BIJ VERSLAVING Screening, diagnostiek en behandeling voor de ambulante en klinische verslavingszorg Samenstelling: Geurt van de Glind Sandra Kooij Daniëlle van Duin Anne Goossensen Pieter-Jan
Nadere informatieCannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater. Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag
Cannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieSandra Kooij. Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Geen sinds 2012
Update medicamenteuze behandeling van ADHD bij volwassenen Dr. J.J. Sandra Kooij RichtlijnenmiddagPG 3 nov2015 Psychiater Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen Specialismeleider ADHD PsyQ Specialismeleider
Nadere informatie20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose
Dubbele Diagnose Patricia v.wijngaarden-cremers, psychiater Circuitmanager Verslavingspsychiatrie Dimence Inhoud - Inleiding - Gebruik onder Nederlandse Jongeren - Psychiatrische Comorbiditeit - Wat is
Nadere informatieINTER-PSY Lente Symposium
Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG 16-03-2016 Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatiefrom Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014
ADHD and SUD from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014 Overzicht Waarom een richtlijn Het proces, het netwerk en de experten Onderzoeksopzet Risico
Nadere informatieEllen Vedel Maarten Merkx
Ellen Vedel Maarten Merkx Jellinek, Arkin ZZP VGCt, 12 april 2013 A) Onthouding, terugval en craving B) Tolerantie, onthouding en controleverlies C) Euforisch effect, craving en controleverlies D) Euforisch
Nadere informatieSPEEDPRESENTATIES Deel 1
Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 1 Dia 2 Disclosure belangen sprekers van de speedpresentatie (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieBehandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie
Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie Dr Wencke de Wildt Directeur behandelzaken Jellinek GZ psycholoog VGCT 2016 Inhoud 15 jaar cognitieve
Nadere informatieInzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind. Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater. L.
Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater L. Hoekstra@karakter.com Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieNieuwe (&oude) verslavingstrends. R. Rijlaarsdam, J.H. van Gestel, A.H. Oortgiesen, J.A. Wind
Nieuwe (&oude) verslavingstrends R. Rijlaarsdam, J.H. van Gestel, A.H. Oortgiesen, J.A. Wind Programma: J.A. Wind, de cijfers Programma: J.A. Wind, de cijfers J. A. van Gestel, nieuwe trends GHB Cannabis
Nadere informatieInhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland
Polls drugsweb Kun je op eigen houtje van drugs afkomen Ja: 85% Moeten we minder gaan drinken Ja: 57% Bang om verslaafd te worden Ja: 21% Drugs meenemen naar buitenland Ja: 73% Wiet is een harddrug Ja:
Nadere informatieAngst & Verslaving. Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater
Angst & Verslaving Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater Inhoudsopgave Achtergrond Etiologie Epidemiologie Diagnostiek Behandeling Kushner ea Multidisciplinaire Richtlijn alcohol
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn Stoornissen in het gebruik van cannabis, cocaïne, amfetamine, ecstasy, GHB en benzodiazepines
Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in het gebruik van cannabis, cocaïne, amfetamine, ecstasy, GHB en benzodiazepines Wencke de Wildt Floris Bary Peter Blanken Symposium Zorgstandaarden Verslaving:
Nadere informatieKeuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training
Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken
Nadere informatieScreening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg
Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg aan de hand van de Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) Carolien J. W. H. Bruijnen, MSc Promovendus Vincent van Gogh cbruijnen@vvgi.nl www.nispa.nl
Nadere informatieKeuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training
Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken
Nadere informatieUniversity of Groningen. ADHD & Addiction van Emmerik-van Oortmerssen, Katelijne
University of Groningen ADHD & Addiction van Emmerik-van Oortmerssen, Katelijne IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatiePlannen en organiseren bij adolescenten met ADHD. Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie
Plannen en organiseren bij adolescenten met ADHD Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie Inhoud v Theoretische verklaringen ADHD v Plannen en organiseren bij ADHD v In het dagelijkse leven?
Nadere informatieSchizofrenie en comorbide verslaving
Schizofrenie en comorbide verslaving Wilma Reesink GGZ Verpleegkundig Specialist GGNet Apeldoorn Workshopindeling: 1. Stellingen bespreken aan de hand van het Lagerhuismodel met doel: kennis testen, dilemma
Nadere informatieRationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen. Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare
Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Unrestricted research grantshire In het verleden
Nadere informatieADHD EN VERSLAVING FRIEDA MATTHYS VUB PETER JOOSTENS BAT ET AL.
ADHD EN VERSLAVING FRIEDA MATTHYS VUB PETER JOOSTENS BAT ET AL. CATEGORIALE DIAGNOSTIEK Sud ADHD EN VERSLAVING: VLAAMSE MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN EPIDEMIOLOGIE METHODOLOGIE RESULTAAT IMPLEMENTATIE
Nadere informatieFarmacotherapeutische opties bij verslaving. Dr. Glenn JH Dumont klinisch farmacoloog UPH St Norbertus/CAPRI/HS Zuyd
Farmacotherapeutische opties bij verslaving Dr. Glenn JH Dumont klinisch farmacoloog UPH St Norbertus/CAPRI/HS Zuyd Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Coördinator Pharmacological Research
Nadere informatieMiddelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg
Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Parnassia Bavo Groep Brijder Verslavingszorg Preventie Jeugd Zorg ambulant & klinisch Bereidheidliniaal
Nadere informatieHet geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS
Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Dag van de Inhoud Den Haag 28 september 2017 Ante Lemkes, GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist Inleiding Introductie van mezelf, jullie
Nadere informatieErvaringen met antipsychotica bij een dubbeldiagnose schizofrenie en middelenmisbruik
k o r t e b i j d r a g e Ervaringen met antipsychotica bij een dubbeldiagnose schizofrenie en middelenmisbruik Een opiniepeiling onder experts t. h. l a n g e, w. v a n d e n b r i n k, p. j. j. h a n
Nadere informatieJaarverslag 2008 STICHTING NETWERK ADHD BIJ VOLWASSENEN. pagina 1
Jaarverslag 2008 STICHTING NETWERK ADHD BIJ VOLWASSENEN pagina 1 INHOUDSOPGAVE 1. Ten geleide 2. Organisatie 3. Doelstelling Stichting Netwerk ADHD bij volwassenen 4. Activiteiten, producten en diensten
Nadere informatieMethylfenidaat bij volwassenen met adhd en een cocaïneverslaving
g e v a l s b e s c h r i j v i n g Methylfenidaat bij volwassenen met adhd en een cocaïneverslaving t. m a l e s e v i c, w. v a n d e n b r i n k, h. l. v a n samenvatting Methylfenidaat voorschrijven
Nadere informatieProgramma. Cijfers & trends Verslaving? Klassieke casus Waarom zij en niet wij? Behandeling
Verslaafde jongeren trends in middelengebruik en behandeling PAOG nascholing Jeugdgezondheidszorg Thema: Risicogedrag en verslaving bij jongeren 27 januari 2015 Willeke van Esch, GZ-psycholoog Programma
Nadere informatieNieuwe inzichten in de behandeling van ADHD bij verslaving
Nieuwe inzichten in de behandeling van ADHD bij verslaving Pieter-Jan Carpentier, psychiater Reinier van Arkel groep, den Bosch Belangenverstrengeling Spreker Bedrijf Product Wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieCAT VRAGEN OEFENEN Week 4. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Maandag 25 maart 2013
CAT VRAGEN OEFENEN Week 4 Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Maandag 25 maart 2013 1. De moeder van Julian, 16 jaar, komt bij de huisarts. Julian heeft in
Nadere informatieProgramma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Zie hieronder Bedrijfsnaam Sponsoring Pfizer Wim Dijken: Psychiater Manager zorg
Nadere informatieTDI Formulier Belgische register van de indicator van de behandelingsaanvragen betreffende drugs en alcohol (Ziekenhuis versie 3.0.
TDI Formulier Belgische register van de indicator van de behandelingsaanvragen betreffende drugs en alcohol (Ziekenhuis versie 3.0.) IDENTIFICATIE VAN DE REGISTRATIE CI2. CI4. Naam van het programma /
Nadere informatieHoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd voor. Hiervan houdt de meerderheid last in de volwassenheid.
Informatie over ADHD en middelengebruik Sandra Kooij, Mariken Müller, Maureen van Oort 2014 Resultaten Scoren, Amersfoort Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd
Nadere informatieCannabis. Van frequent naar afhankelijk gebruik
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Cannabis Van frequent naar afhankelijk gebruik CanDepgroep Peggy van der Pol Margriet van Laar Ron de Graaf Nienke Liebregts Wim van den Brink Dirk Korf Frequent
Nadere informatieDeel I Wat we weten over de stoornis ADHD
Inhoud Inleiding 12 Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD Hoofdstuk 1 Kenmerken van ADHD 1.1 De basiskenmerken 16 1.2 Aandachts- en concentratiestoornissen 17 1.3 Impulsiviteit 17 1.4 Hyperactiviteit
Nadere informatieDEEL 2 PROTOCOL BEHANDELING VAN ADHD BIJ VERSLAVING
DEEL 2 PROTOCOL BEHANDELING VAN ADHD BIJ VERSLAVING 2 Het protocol behandeling 2.1 Algemene toelichting Attention-deficit/hyperactivity disorder (aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit) is een stoornis
Nadere informatieArgos over ADHD medicatie bij volwassenen
Hagen en Baas Hagen en Baas Psychologen Argos over ADHD medicatie bij volwassenen Regelmatig laait de discussie weer op over ADHD. De diagnose ADHD zou teveel en te makkelijk gesteld worden en dat er allerlei
Nadere informatieLVB en verslaving nu en in de toekomst
LVB en verslaving nu en in de toekomst Joanneke van der Nagel Psychiater Tactus Inhoud Middelengebruik en LVB Signaleren en bespreken Zorgmogelijkheden LVG en Verslaving QUIZZZ Alcohol is schadelijker
Nadere informatieWorkshop 9 En morgen gezond weer op
23 april 2012 Symposium Ouderen & Alcohol Workshop 9 En morgen gezond weer op Complementair werken in de zorg voor ouderen Yildiz Gecer Tactus Henk Snijders Carintreggeland Voorstellen Wie zijn wij? Wie
Nadere informatieFarmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic
Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie Critically Appraised Topic Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieHet kan wél Verslavingszorg voor mensen met een LVB. Ede, 16 juni 2017 Joanneke van der Nagel
Het kan wél Verslavingszorg voor mensen met een LVB Ede, 16 juni 2017 Joanneke van der Nagel Belangen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieIrisZorg. verslavingszorg. en maatschappelijke opvang. dicht bij mensen, ver in zorg
IrisZorg verslavingszorg en maatschappelijke opvang dicht bij mensen, ver in zorg > IrisZorg: dicht bij mensen, ver in zorg Bij IrisZorg kan iedereen rekenen op de deskundigheid en betrokkenheid van onze
Nadere informatieJaarbericht landelijke Chatservice 2012
Jaarbericht landelijke Chatservice 2012 VOOR WIE Met dit jaarbericht informeren wij gemeenten, het Ministerie voor Volksgezondheid Welzijn en Sport, de instellingen voor verslavingszorg en iedereen die
Nadere informatiePrevalentie en behandeling van ADHD bij patiënten met een verslaving
Prevalentie en behandeling van ADHD bij patiënten met een verslaving Katelijne van Emmerik van Oortmerssen Ellen Vedel Wim van den Brink Robert A. Schoevers overzicht Achtergrond IASP prevalentie studie
Nadere informatieMIDDELENGEBRUIK BIJ MENSEN MET EEN LICHTE VERSTANDELIJKE BEPERKING
MIDDELENGEBRUIK BIJ MENSEN MET EEN LICHTE VERSTANDELIJKE BEPERKING Joanne E.L. VanDerNagel 1,2,3, Marion Kiewik 1,3, Marike Van Dijk 1,2, Robert Didden 4, Jan K. Buitelaar 5, Cor A.J. de Jong 1 In C. A.
Nadere informatieLeidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Dit materiaal beschrijft aanbevelingen om belangrijke risico s van atomoxetine te
Nadere informatieSucces met geïntegreerde behandeling?
Succes met geïntegreerde behandeling? Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog Kenniscarrousel LEDD Utrecht, 18 april 2017 Dubbele problematiek Patiënten met een dubbele diagnose vallen vaak tussen
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD zonder ) Auteurs, Wilens et al., 2003 (+ Faraone et al., 2003) Mate van bewijs B Metaanalyse 6 studies uit de Verenigde
Nadere informatieLeidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Atomoxetine is geïndiceerd voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit
Nadere informatieNora Volkow, Director NIDA
APA TeleReview 2008 Verslaving Prof. dr. Wim van den Brink AMC, Amsterdam 8 mei 2008 Nora Volkow, Director NIDA Nora Volkow en Salience Shifting TAMAR TAMAR Inhoudsopgave Epidemiologie Neurobiologie van
Nadere informatieTriple Trouble. Triple Diagnose? Van Dubbel naar Tripple. Dubbele Diagnose Psychiatrie & Verslaving LVG & Psychiatrie LVG & Verslaving
Triple Trouble Joanneke van der Nagel Psychiater Tactus Oktober 2010 Triple Diagnose? Triple Trouble/ Triple Cripple? Kip of Ei? Hoe groot is het probleem? En dan? Triple Diagnosis: HIV, Substance Abuss
Nadere informatieBehandelprogramma psychiatrie en verslaving
Behandelprogramma psychiatrie en verslaving Keuze voor beheerst gebruik Egbert Meeter, 28-5-2013 Hoe begon het De eerste vergadering 21-07-2010 Bronnen Bronnen Bronnen Bronnen Inhoud Veiligiheid Toetsing
Nadere informatieWhen Things are Getting out of Hand. Prevalence, Assessment, and Treatment of Substance Use Disorder(s) and Violent Behavior F.L.
When Things are Getting out of Hand. Prevalence, Assessment, and Treatment of Substance Use Disorder(s) and Violent Behavior F.L. Kraanen Samenvatting Criminaliteit is een belangrijk probleem en zorgt
Nadere informatieZelf gediagnosticeerd en behandeld. Vervelende ervaringen. Vinden van de juiste behandeling
Sam Schrevel, Ph.D. Zelf gediagnosticeerd en behandeld Vervelende ervaringen Vinden van de juiste behandeling Waar ben ik goed in? Hoe richt ik mijn leven in? Aan wie vraag ik hulp? Waar niet? Wat wil
Nadere informatieMedicijngebruik en ADHD
Medicijngebruik en ADHD 1 Inleiding In deze folder vind je informatie over het gebruik van medicatie bij ADHD. ADHD is een afkorting van het Engelse Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In Nederland
Nadere informatiebehandeling stoornis in het gebruik van cannabis wat werkt? Peter Blanken Parnassia Addiction Research Centre (PARC) Brijder Verslavingszorg
behandeling stoornis in het gebruik van cannabis wat werkt? Peter Blanken Parnassia Addiction Research Centre (PARC) Brijder Verslavingszorg Trimbos instituut & Verslavingskunde Nederland Driebergen 30
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Zowel beleidsmakers en zorgverleners als het algemene publiek zijn zich meer en meer bewust van de essentiële rol van kwaliteitsmeting en - verbetering in het verlenen van
Nadere informatieBeleidskader verslavingszorg
Beleidskader verslavingszorg voor instellingen Samengesteld op 26 maart 2018 Beleidskader verslavingszorg voor instellingen Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Organisatie van zorg... 2 2.1 Diagnostiek en behandelintensiteit...
Nadere informatieSamenvatting. Adviesaanvraag
Samenvatting Adviesaanvraag Dit advies Medicamenteuze interventies bij drugverslaving is het derde en laatste advies dat de gelijknamige commissie uitbrengt in antwoord op de haar voorgelegde adviesaanvragen.
Nadere informatieGeïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik
Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Saskia van Duin - verpleegkundig specialist GGZ Melchiord Ricardo - ervaringsdeskundige Ellen Struik teamleider DD kliniek GGZ
Nadere informatieDubbele diagnosemonitor
Dubbele diagnosemonitor Ervaringen met vijf jaar doelgroepenmonitoring Dr. Gerdien de Weert-van Oene Projectleider DD monitor g.weert@iriszorg.nl www.nispa.nl Schema *: DD-monitor De DD monitor naar meetinstrumenten
Nadere informatiedr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica
Nadere informatieMonitor. alcohol en middelen
Gemeente Utrecht, Volksgezondheid Monitor www.utrecht.nl/gggd alcohol en middelen www.utrecht.nl/volksgezondheid Thema 3 Gebruik van de verslavingszorg in Utrecht - 2012 1 Colofon Uitgave Gemeente Utrecht,
Nadere informatieVerslavingszorg online - therapie - detox. Menselijk - Toegankelijk - mobiel. THC_Brochure_V8.indd :18
Verslavingszorg online - therapie - detox Menselijk - Toegankelijk - mobiel THC_Brochure_V8.indd 1 29-01-19 12:18 Gun uw patiënt een modern alternatief The Home Clinic The Home Clinic is verslavingszorg
Nadere informatieDEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING
DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING 1 Het protocol screening en diagnostiek 1.1 Algemene toelichting Attention-deficit/hyperactivity disorder (aandachtstekortstoornis met
Nadere informatieVoorbeeld adviesrapport MedValue
Voorbeeld adviesrapport MedValue (de werkelijke naam van de innovatie en het ziektebeeld zijn verwijderd omdat anders bedrijfsgevoelige informatie van de klant openbaar wordt) Dit onafhankelijke advies
Nadere informatieMARTINE FLEDDERUS. SPEEDPRESENTATIES Deel 2. Toepassing van de MATE-Y onder jongeren 15-10-2015. Jongeren en middelen. Afname MATE-Y MATE-Y
SPEEDPRESENTATIES Deel 2 MARTINE FLEDDERUS Toepassing van de MATE-Y onder jongeren Toepassing van de MATE-Y onder jongeren Screening op psychiatrische comorbiditeit en effecten van de verslavingsbehandeling
Nadere informatieRisicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners
Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners Atomoxetine 2/6 RISICOMINIMALISATIE-MATERIAAL OVER DE RISICO S VAN ATOMOXETINE VOOR ZORGVERLENERS Dit materiaal beschrijft
Nadere informatieNieuwe evidentie voor werkzame interventies in de verslavingszorg
Nieuwe evidentie voor werkzame interventies in de verslavingszorg Enkele resultaten van een recente achtergrondstudie van de NDM André van Gageldonk, Geeske Hoogenboezem, Toine Ketelaars Hulp bij probleemgebruik
Nadere informatieOudervereniging Cambium - Buys Ballot
Verslag ouderavond 21 oktober 2015 Presentatie Pubers: alcohol en drugs De avond wordt gepresenteerd door Bernard van t Klooster, van Novadic-Kentron, netwerk voor verslavingszorg in de regio Noord-Brabant.
Nadere informatieBijlage 10: Beschrijving van de in de richtlijn besproken medicijnen
Bijlage : Beschrijving van de in de richtlijn besproken medicijnen METHYLFENIDAAT 2 3 40 4 Methylfenidaat Tablet mg, mg (werkingsduur 2-4 uur). Ritalin Tablet mg (werkingsduur 2-4 uur). Medikinet Tablet
Nadere informatiePTSS en verslaving actuele ontwikkelingen
PTSS en verslaving actuele ontwikkelingen LEDD-congres 18 april 2017 Leon van Rens Hoofd Zorg IrisZorg GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCT l.rens@iriszorg.nl WWW.IRISZORG.NL Middelenafhankelijkheid
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2002 2003 24 077 Drugbeleid Nr. 113 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieOrganogram Werkgebied
Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken, gamen, eten of andere verslavingen in
Nadere informatieVerslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie. Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige
Verslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige Disclosure belangen Marcel Hoogerheide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieGezondheid van methadongebruikers. Dr. Gerdien de Weert Iriszorg/NISPA Drs. Erik Paling Novadic-Kentron
Gezondheid van methadongebruikers Dr. Gerdien de Weert Iriszorg/NISPA Drs. Erik Paling Novadic-Kentron Gezondheid van methadongebruikers Levensverwachting iha Ervaren klachten patiënten in methadonprogramma
Nadere informatieleidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine
Atomoxetine HCl Aurobindo 10, 18, 25, 40, 60, 80 en 100 mg, harde capsules RVG 121282, 121287, 121290, 121293, 121294, 121295, 121297 Module 1.8 1.8.2 armm Rev.nr. 1905 Pag. 1 van leidraad voor artsen
Nadere informatieSCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER
SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER Wat is complex trauma? Theoretisch model trauma/persoonlijkheid Welke rol speelt middelengebruik? Fasering in de behandeling Indicatiestelling
Nadere informatieIntegrated treatment for Substance abuse and Partner violence (I-StoP)
Integrated treatment for Substance abuse and Partner violence (I-StoP) De effectiviteit van een gecombineerde behandeling gericht op problematisch middelengebruik en partnergeweld bij plegers van partnergeweld
Nadere informatieElektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers
Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke
Nadere informatieLVB en (cannabis)gebruik
LVB en (cannabis)gebruik Bart Alders Mondriaan Preventie Programma - Koppeling van literatuur over LVB en middelengebruik en wat we zien in de praktijk - Waarom cannabisgebruik bij de LVBdoelgroep veel
Nadere informatieADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG
ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieJaarverslag 2009 STICHTING NETWERK ADHD BIJ VOLWASSENEN. pagina 1
Jaarverslag 2009 STICHTING NETWERK ADHD BIJ VOLWASSENEN pagina 1 INHOUDSOPGAVE 1. Ten geleide 2. Organisatie 3. Activiteiten, producten en diensten 2009-2010 4. Financiën 5. Participanten 6. Doelen 7.
Nadere informatieFarmacotherapie bij verslaving (naast CGT)
Farmacotherapie bij verslaving (naast CGT) Lisette van der Vorst. Verslavingsarts KNMG AIOS psychiatrie Ggz-nhn 1 CGT + medicatie: effectiever? http://www.rijnlandmodel.nl/achtergrond/psychologie/praktijktips_behandelingen_vergelijkingen_bronnen.htm
Nadere informatieVERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
vra2007vws-16 24 077 Drugbeleid VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... 2007 In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond er bij enkele fracties behoefte een aantal
Nadere informatieACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ. Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz
ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz Programma Somatische zorg - met beleid - voor mensen met psychische stoornissen
Nadere informatieDrugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen
Drugpunt 24 februari 2015 Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen DRUGPUNT TEAM Filip Claeys filip.claeys@drugpunt.be 09/381 86 63 of 0498
Nadere informatieADHD en verslaving: een internationale consensus over de aanpak Frieda Matthys, MD, PhD. Vrije Universiteit Brussel VUB
ADHD en verslaving: een internationale consensus over de aanpak Frieda Matthys, MD, PhD Vrije Universiteit Brussel VUB Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieDia 1. SPEEDPRESENTATIES Deel 3. Dia 2 MARIELLE BRENNINKMEIJER. Ik heb zo n zin in een biertje. Dia 3
Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 3 Dia 2 MARIELLE BRENNINKMEIJER Ik heb zo n zin in een biertje Dia 3 Dia 4 Ik heb zo n zin in een biertje! Real time zelf gerapporteerde craving naar alcohol tijdens de ambulante
Nadere informatieGHB 2.0 Eindrapportage
GHB 2.0 Eindrapportage Harmen Beurmanjer (projectcoördinator/promovendus) Harmen.beurmanjer@novadic-kentron.nl www.nispa.nl Met dank aan Resultaten Scoren en het ministerie van VWS Resultaten GHB monitor
Nadere informatie