Alcoholbeleid in België anno Marijs Geirnaert directeur VAD

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Alcoholbeleid in België anno Marijs Geirnaert directeur VAD"

Transcriptie

1 Alcoholbeleid in België anno 2016 Marijs Geirnaert directeur VAD

2 Nationaal Alcoholplan

3 Alcoholbeleid Waarom? Ingrediënten van een effectief alcoholplan: 3 best buys WHO prijs reclame aanbod preventie hulpverlening Nieuwe richtlijn alcoholgebruik

4 Waarom een alcoholbeleid? Omvang probleemgebruik Maatschappelijke kost Schade aan derden

5 Omvang problematiek

6 Omvang problematiek 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% mannen overconsumptie vrouwen

7 Gezondheidsschade verslaving en ggz lichamelijke gezondheid: kankers, hart- en vaatziekten, maag, vruchtbaarheid, overgewicht, welzijn en veiligheid

8 Maatschappelijke kost alcohol Directe kosten Indirecte kosten % 5% 4% alcohol tabak 45% illegale drugs 7% 5% 2% 44% 25% PA-medicatie combi 42% Socost onderzoek, 2016

9 Schade aan derden lichamelijke gevolgen (ongevallen en letsels) materiële schade impact op mentale gezondheid intra familiaal geweld KOAP FASD Betrokkenen: partner, kind, familie, vriend, buur, collega, onbekende,

10 Alcoholbeleid Ingrediënten van een effectief alcoholplan: 3 best buys WHO prijs reclame aanbod preventie hulpverlening

11 1. Verhoging kostprijs is meest effectieve maatregel voorwaarden: prijsverhoging moet substantieel zijn voor alle alcoholische dranken anders geen effect DRAAGVLAK!

12 mechanismen algemene verhoging taxen en accijnzen minimum eenheidsprijs verbod verkoop onder de kostprijs verbod op promoties zoals zuipkaarten, happy hour en andere promoties Vb. Italië

13 Recorded alcohol consumption, WHO 2014, 2010, 1964

14 2. Reclamebeperking

15 Inhoud en hoeveelheid alcoholreclame Impact van reclame Starten met alcoholgebruik Meer drinken door drinkers Frequentie van drinken

16 Regulering reclame in België Regulering wettelijk zelfregulering: convenant Controle VRM JEP: advies vooraf, klachten Sancties Boetes, intrekken vergunning uitspraken

17 Controle door JEP 33 dossiers in klachten: 5 ongegrond, 7 wijzigingen aanbrengen 21 adviesvragen: 13 goedkeuring, 7 afkeuring, 1 advies secretariaat

18 Wat werkt? inbedden in nationaal alcoholbeleid idealiter: totaal en globaal verbod minimaal: wettelijke regulering en partieel verbod wettelijk en onafhankelijk controleorgaan substantiële sancties beperking van volume verbod op plaatsen (cinema, tv, internet, sport, cultuur) controle inhoud: wat is toegelaten Frankrijk Loi Evin

19

20

21

22

23 3. Beperking aanbod leeftijdsgrens openingsuren plaatsen waar alcohol beschikbaar is (automaten, benzinestations, nachtwinkels, )

24 wettelijke leeftijdsgrens niet wetenschappelijk onderbouwd moeilijk in communicatie moeilijk in toepassing en controle onduidelijk onderscheid

25 VAD-leerlingenbevraging beginleeftijd Evolutie beginleeftijd alcohol 14,5 14,3 14,1 14,0 14,0 14,0 13,6 13,5 13,

26 VAD-leerlingenbevraging motivatie om niet te drinken: verboden door de wet 70% Evolutie wettelijk verbod als motivatie om geen alcohol te drinken (min 16- jarigen) 60% 58,2% 50% 48,6% 51,7% 40% 34,3% 38,8% 36,5% 40,3% 30% 30,3% 20% 10% 0%

27 VAD-leerlingenbevraging ooit gebruik van alcohol Evolutie ooitgebruik naar leeftijd 100% 90% 80% 94,8% 91,9% 92,0% 92,1% 93,2% 93,0% 86,3% 88,8% 90,7% 92,1% 86,0% 85,8% 89,3% 89,5% 89,8% 83,0% 81,0% 80,8% 93,0% 84,0% 70% 74,8% 71,1% 60% 62,1% 50% 40% 30% 56,3% 51,3% 47,80% 45,70% 42,3% 41,4% 39,0% 20% 10% 0%

28

29 Beperking beschikbaarheid Openingsuren (vb niet tussen 22u-7u) Geen alcohol in tankstations Geen alcohol in drankautomaten.

30 Maatschappelijk draagvlak flankerende maatregelen & preventie sensibiliseren, draagvlak op publieke agenda samenwerking stakeholders deskundigheidsbevordering: informatie, coaching, vorming controle op toepassing wetgeving

31 Preventie Doelstellingen: als samenleving minder drinken (hoe minder hoe beter) problemen op vlak van gezondheid, veiligheid, welzijn en welbevinden verminderen

32 Wat is effectief (EMCDDA)? beleidsmatige aanpak en 4 pijlers (geen geïsoleerde acties) multicomponenten en interactieve interventies op lokaal niveau en in alle settings maatschappelijk draagvlak: landelijke campagnes, universele preventie en wetgeving/controle selectieve en geïndiceerde preventie naar risicogroepen

33 Speciale aandacht voor verkeer werk zwangere vrouwen jongeren KOAP ouderen mensen met beperking

34 Vroegdetectie - vroeginterventie Doelstellingen: mensen met riskant of problematisch gebruik zo vroeg mogelijk identificeren, en motiveren tot gedragsverandering en indien nodig doorverwijzen.

35 Actoren / Partners familiale omgeving en intermediairs (in onderwijs, werk, ): opmerken signalen eerstelijn: jeugdhulp, huisartsen, thuiszorg, welzijnssector laagdrempelig aanbod aan online interventies individueel en groepsaanbod kortdurende interventies voor jongeren (ouders) en volwassenen doorverwijzing: capaciteit, laagdrempelig, geografische spreiding, ondersteuning en deskundigheidsbevordering

36 Hulpverlening kwaliteitsvolle ketenzorg ikv herstelgerichte verslavingszorg zelfzorg en mantelzorg outreach online 1 ste lijnszorg en welzijn ambulant en residentieel algemene gezondheid en ggz categoriaal aanbod beschut wonen

37 randvoorwaarden voldoende aanbod (geen wachtlijsten) laagdrempelig en toegankelijk herstelgericht werken continuïteit: kwaliteitsvolle ketenzorg, zorgpaden de-stigmatisering (geen exclusie in zorg, in verzekerbaarheid) integratie in eerstelijn, ggz en verslavingszorg inzetten op kwaliteitsbevordering inzetten op deskundigheidsbevordering valoriseren ervaringsdeskundigheid

38 Samenvattend globaal Alcohol Plan met aandacht voor alle aspecten een doortastend prijzenbeleid minimumleeftijd voor alcoholgebruik optrekken tot 18 jaar beperking beschikbaarheid duidelijke wetgeving voor reclame en sponsoring preventie & hulpverlening inzetten op lokaal niveau monitoring en evaluatie

39

40 Richtlijn alcoholgebruik volwassenen Regel van 3 1. Drink gemiddeld niet meer dan 3 (m.) / 2 (v.) glazen alcohol per dag 2. Drink maximaal 5 (m.) / 3 (v.) glazen per keer 3. Drink ten minste 2 dagen in de week geen alcohol

41 Regel van 3 Richtlijn alcoholgebruik volwassenen 1. Drink gemiddeld niet meer dan 3 (m.) / 2 (v.) glazen alcohol per dag 2. Drink maximaal 5 (m.) / 3 (v.) glazen per keer 3. Drink ten minste 2 dagen in de week geen alcohol

42 Nieuwe richtlijn 2016 Waarom: - nieuwe inzichten over risico s ziekten en verwondingen (ICD-10 WHO) alcoholgebruik houdt risico s in voor: verslaving, relationele problemen, geheugenstoornissen ongevallen en verwondingen lichamelijke gezondheidsproblemen: lever en pancreas, kankers, hart- en vaatziekten, zwaarlijvigheid,

43 Nieuwe richtlijn 2016 Wie: - expertengroep van preventiewerkers en hulpverleners: consensus - bekrachtiging door algemene vergadering VAD

44 Uitgangspunt Preventieve richtlijn Gebruiker heeft recht op informatie over de risico s van alcoholgebruik

45 Evenwicht evidentie draagvlak gezondheid cijfers gebruik verslaving cultuur ongevallen duidelijk buitenlandse voorbeelden

46 Standaardglas

47 Nieuwe richtlijn Alcohol is een schadelijke stof. Om de risico s van alcoholgebruik te beperken, drink je best niet meer dan 10 standaardeenheden per week.

48 Wil je geen risico lopen, dan drink je beter geen alcohol. Als je wel alcohol drinkt, spreid je dit gebruik best over meerdere dagen in de week en drink je een aantal dagen niet.

49 Deze richtlijn is bedoeld voor mannen en vrouwen boven de 18 jaar. Jongeren onder de 18 drinken best geen alcohol.

50 10 standaardglazen/week Gemiddeld aantal gedronken glazen alcohol per week (Vlaams gewest; HIS 2013)

51 Schadebeperkende maatregelen Beter geen alcohol: verkeer sport werk veiligheid alertheid

52 Schadebeperkende maatregelen Beter geen alcohol: verkeer sport werk veiligheid alertheid

53 Risicogroepen ouderen jongvolwassenen tussen 18 en 24 jaar combi medicatie combi andere drugs mensen met gezondheidsproblemen (lichamelijk, psychisch, laag lichaamsgewicht) familiale voorgeschiedenis zwangerschap

54

55 Achtergronddossier Voor preventiewerkers en hulpverleners op folder Alcohol Hoeveel is te veel?

56 Inzetten op implementatie aanpassen in publicaties inpassen richtlijn in vormingen bekendmaken bekendmaken bekendmaken

EEN NIEUWE RICHTLIJN VOOR ALCOHOLGEBRUIK

EEN NIEUWE RICHTLIJN VOOR ALCOHOLGEBRUIK EEN NIEUWE RICHTLIJN VOOR ALCOHOLGEBRUIK De nieuwe richtlijn slaat een brug tussen de risico s die alcoholgebruik met zich meebrengt en de realiteit van het ingeburgerde alcoholgebruik. Richtlijnen voor

Nadere informatie

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen Drugpunt 24 februari 2015 Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen DRUGPUNT TEAM Filip Claeys filip.claeys@drugpunt.be 09/381 86 63 of 0498

Nadere informatie

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken

Nadere informatie

Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie...

Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie... Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie... Dr. Rita Verrando huisarts medisch directeur CAD-Limburg Tom Defillet Stafmedewerker VAD Brussels do we have a problem? De gemiddelde

Nadere informatie

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een

Nadere informatie

Van Alcoholmanifest naar Alcoholpreventie Alliantie. Conferentie Alcohol Toezicht 2018 Utrecht 4 oktober 2018 Wim van Dalen

Van Alcoholmanifest naar Alcoholpreventie Alliantie. Conferentie Alcohol Toezicht 2018 Utrecht 4 oktober 2018 Wim van Dalen Van Alcoholmanifest naar Alcoholpreventie Alliantie Conferentie Alcohol Toezicht 2018 Utrecht 4 oktober 2018 Wim van Dalen Ir. Wim van Dalen Nu: Directeur Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP Voorzitter

Nadere informatie

Alcohol in de eerste lijn: wat vraag ik en wat doe ik? 24 mei 2016

Alcohol in de eerste lijn: wat vraag ik en wat doe ik? 24 mei 2016 Alcohol in de eerste lijn: wat vraag ik en wat doe ik? 24 mei 2016 Voorstelling Sanne Decoster Projectmedewerker zorgpad alcohol Eenduidige zorg voor patiënten met risicovol/schadelijk alcoholgebruik Screening,

Nadere informatie

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016 Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP Gezondheidsconferentie 2016 Probleem KOAP? Aandacht voor KOAP Herkenning geven Opgroeien in een gezin met stress en negatieve interacties Jonge

Nadere informatie

Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers

Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers Marie-Claire Lambrechts VAD - KU Leuven, Omgeving en Gezondheid VAD-Studiedag 30/11/18 Jonas Beerts (3/10/15) 1. Hoeveel, hoe vaak, en wat? 2. Effecten

Nadere informatie

Preventie en hulpverlening in een evoluerend drugsbeleid. Frieda Matthys, MD, PhD

Preventie en hulpverlening in een evoluerend drugsbeleid. Frieda Matthys, MD, PhD Preventie en hulpverlening in een evoluerend drugsbeleid Frieda Matthys, MD, PhD Overzicht Cannabis en gezondheid Prevalentie van gebruik Problemen door gebruik Drugbeleid vanuit gezondheidsperspectief

Nadere informatie

Preventie Tabak, Alcohol en Drugs

Preventie Tabak, Alcohol en Drugs Preventie Tabak, Alcohol en Drugs Deelwerking Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Doelgroep: sleutelfiguren uit diverse sectoren Aanbod: Ondersteunen van organisaties bij het opstellen van een drugbeleid

Nadere informatie

Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen

Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Tactus Verslavingszorg Preventie & Consultancy Brink 40 7411 BT Deventer 088 3822

Nadere informatie

Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven

Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven Marie-Claire Lambrechts Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs KU Leuven, Omgeving en Gezondheid Seminarie Gezondheid op de werkvloer, 22/2/18 Brussel

Nadere informatie

Aan de slag met de leerlingenbevraging

Aan de slag met de leerlingenbevraging Aan de slag met de leerlingenbevraging Programma Introductie Resultaten VAD- leerlingenbevraging Actieplan DOS Introductie Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs Preventie en hulpverlening Methodiek

Nadere informatie

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 1 KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs

Nadere informatie

Regionaal overleg: Alcohol en andere drugs. CGG Kempen Ellen Van Eynde 17 maart 2015

Regionaal overleg: Alcohol en andere drugs. CGG Kempen Ellen Van Eynde 17 maart 2015 Regionaal overleg: Alcohol en andere drugs CGG Kempen Ellen Van Eynde 17 maart 2015 Kennismaking Preventiewerker van het Alcohol- en drugteam De Meander De Meander is onderdeel van het Centrum voor Geestelijke

Nadere informatie

Geestelijke gezondheid!? Ik stel u voor. Cijfers voor Gent. Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen.

Geestelijke gezondheid!? Ik stel u voor. Cijfers voor Gent. Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen. Geestelijke gezondheid!? Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen Jan Van Speybroeck, VVGG Ik stel u voor Antoinette Telecomsector Gehuwd, 3 kleine kinderen Sportieve hobby s Elk jaar

Nadere informatie

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Alcohol en drugs Waar denken we aan? Nadine Mouchart, MSc Medewerker Verslavingspreventie Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? En wat missen

Nadere informatie

Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0

Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0 Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0 Deze vragenlijst schat in of er een verhoogd risico op alcohol- of drugsverslaving is. Ze kan mondeling afgenomen worden met een jongere. Het is belangrijk

Nadere informatie

WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT

WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT SYMPOSIUM asielzoekers en vluchtelingen met ernstige psychiatrische problematiek WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT Educatieve en begeleidingsmethodieken voor asielzoekers Vlaams expertisecentrum voor alcohol,

Nadere informatie

Factsheet over preventie van overmatig alcoholgebruik vanuit de eerstelijn.

Factsheet over preventie van overmatig alcoholgebruik vanuit de eerstelijn. Alcohol (g)een probleem? Factsheet over preventie van overmatig alcoholgebruik vanuit de eerstelijn. 2 Alcoholpreventie vanuit de eerstelijn 3 Ondersteuning bij signaleren en bespreken 5 Pilot vroegsignalering

Nadere informatie

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Samenwerking tussen algemeen ziekenhuis en GGZ Roxanne Izendooren Projectleider Vroegsignalering alcoholgebruik 23 april 2012 Opdracht: Vragenlijst

Nadere informatie

You bet! Educatief pakket over gokken voor 16-18-jarigen

You bet! Educatief pakket over gokken voor 16-18-jarigen You bet! Educatief pakket over gokken voor 16-18-jarigen V.U. Paul Van Deun VAD, Vanderlindenstraat 15, 1030 Brussel - januari 2016 D/2016/6030/3 De DrugLijn is een initiatief van VAD - VAD wordt gefinancierd

Nadere informatie

Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg

Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg Info avond SEL Waasland 24 mei 2012 Sint-Niklaas Stefaan Baeten Directeur psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus Historische context

Nadere informatie

Preventie Wat werkt? Shereen Shaban

Preventie Wat werkt? Shereen Shaban Preventie Wat werkt? Shereen Shaban Wie zijn wij? Preventie alcohol en drugsgebruik, gamen en gokken Jellinek preventie Jeugd/MBO is er voor ouders, professionals en jongeren. Doel : Jongeren stimuleren

Nadere informatie

Alcohol en jongeren: gemeenten aan zet!?

Alcohol en jongeren: gemeenten aan zet!? Alcohol en jongeren: gemeenten aan zet!? Wim van Dalen, 1 april 2015 www.stap.nl Alcoholconsumptie in Nederland is na een explosieve stijging tussen 1960 en 1975 noch afgenomen, noch gestegen 2 1 Alcohol

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Alcohol en opvoeding 15 Ouders rond 2008 onderschatten alcoholgebruik van hun kinderen

Nadere informatie

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof Leerlijn drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst tabak Samenstelling tabak(srook) Verslavende stof nicotine Sociale, gezondheids- en financiële effecten: - korte termijn effecten - lange

Nadere informatie

De Meander is er voor mensen die een vraag hebben naar informatie, ondersteuning of begeleiding rond

De Meander is er voor mensen die een vraag hebben naar informatie, ondersteuning of begeleiding rond De Meander is er voor mensen die een vraag hebben naar informatie, ondersteuning of begeleiding rond alcohol, illegale drugs, medicatie en gokken. Doelgroep Meander: Iedereen met problemen in verband met

Nadere informatie

ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE

ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE PREVALENTIE EN GEVOLGEN OP HET WERK Marie-Claire Lambrechts 1,2 Dr. Lieve Vandersmissen 3 Prof. Dr. Lode Godderis 1,3 Brussel, FOD WASO 21/12/2017 1 KU

Nadere informatie

OPEN MINDS Congres geestelijke gezondheid 26-27 mei 2016 / The Egg Brussel

OPEN MINDS Congres geestelijke gezondheid 26-27 mei 2016 / The Egg Brussel OPEN MINDS Congres geestelijke gezondheid 26-27 mei 2016 / The Egg Brussel De sociale kost van verslaving: iedereen betaalt, iedereen draagt zorg Freya Vander Laenen Structuur Opwarmen: U komt bij de huisarts

Nadere informatie

DRUGBELEID GEMEENTE ROTSELAAR VISIETEKST

DRUGBELEID GEMEENTE ROTSELAAR VISIETEKST DRUGBELEID GEMEENTE ROTSELAAR VISIETEKST 1.1 INLEIDING In het kader van het Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2014 engageert het gemeente- en het OCMW bestuur zich tot het oprichten van een Lokaal Intersectoraal

Nadere informatie

Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen?

Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen? Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen? Bart Schepers UPC Sint-Kamillus Bierbeek Doel 1. Is België een goede leerling? Hoe goed is de zorg voor korsakovpatiënten vandaag georganiseerd? 2. Beschrijven

Nadere informatie

Alcohol- en drugpreventie op school.

Alcohol- en drugpreventie op school. Alcohol- en drugpreventie op school. Aan de slag! Voor leerkrachten in het secundair onderwijs Alcohol, cannabis, psychoactieve medicatie, gokken en gamen zijn niet weg te denken uit de leefwereld van

Nadere informatie

Suïcide bij jongeren Studiedag Depressiepreventie bij adolescenten, Oss, 27/11/2015. G. Portzky

Suïcide bij jongeren Studiedag Depressiepreventie bij adolescenten, Oss, 27/11/2015. G. Portzky Suïcide bij jongeren Studiedag Depressiepreventie bij adolescenten, Oss, 27/11/2015 G. Portzky 1. INLEIDING 1. Definiëring Suïcide Suïcidepoging: Moet er suïcidale intentie aanwezig zijn om van poging

Nadere informatie

Verslag rondje door de regio Lansingerland

Verslag rondje door de regio Lansingerland Verslag rondje door de regio Lansingerland Datum: Donderdag 5 november 2013, 17:00-19.30 1. Kennismakingsrondje Aan de hand van de aanwezige doelgroepen (huisartsen, fysiotherapeuten, logopedisten, thuiszorgorganisaties,

Nadere informatie

(Ingediend door mevrouw Sabine de Bethune en de heer Dirk Claes) TOELICHTING

(Ingediend door mevrouw Sabine de Bethune en de heer Dirk Claes) TOELICHTING Wetsvoorstel tot wijziging van de wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten van 24 januari 1977 met het oog op het verbod

Nadere informatie

Inleiding : Aanzet tot een project Impact van middelenmisbruik op de kinderen Het antwoord van ons project: Uitbouw van een netwerk Acties gericht

Inleiding : Aanzet tot een project Impact van middelenmisbruik op de kinderen Het antwoord van ons project: Uitbouw van een netwerk Acties gericht Inleiding : Aanzet tot een project Impact van middelenmisbruik op de kinderen Het antwoord van ons project: Uitbouw van een netwerk Acties gericht naar de kinderen Acties gericht naar hulpverlening en

Nadere informatie

Gezamenlijke agenda van het Directeuren Overleg Alcohol 1

Gezamenlijke agenda van het Directeuren Overleg Alcohol 1 Gezamenlijke agenda van het Directeuren Overleg Alcohol 1 Samen naar een verantwoord alcoholgebruik voor een gezonder Nederland De afgelopen maanden hebben vertegenwoordigers van Stichting Verantwoord

Nadere informatie

ONTNUCHTERENDE BLIK OP JEUGD EN ALCOHOL

ONTNUCHTERENDE BLIK OP JEUGD EN ALCOHOL ONTNUCHTERENDE BLIK OP JEUGD EN ALCOHOL Regionale bijeenkomsten Bestrijding overlast en verloedering Bert Bieleman, Annelies Kruize, Cindy Zimmerman ONDERWERPEN Drinkgedrag Effecten Maatregelen DRINKGEDRAG

Nadere informatie

Zorgpad alcohol en ouderen t.b.v. Huisarts

Zorgpad alcohol en ouderen t.b.v. Huisarts Zorgpad alcohol en ouderen t.b.v. Huisarts 1. De rol van de huisarts De huisarts kijkt op basis van de anamnese m.b.v. de Audit C of ICD 10 de cliënt alcoholafhankelijk is en doorverwezen moet worden naar

Nadere informatie

BELEIDSNOTA DRUGBELEID VAGGA

BELEIDSNOTA DRUGBELEID VAGGA BELEIDSNOTA DRUGBELEID VAGGA INHOUD Inleiding 1. Waarom een drugbeleid? 2. Uitgangspunten 3. Regelgeving 4. Procedures 5. Hulpverlening 6. Vorming & Voorlichting 7. Evaluatie Inleiding In onze samenleving

Nadere informatie

De Sociale plattegrond. Inhoudstafel

De Sociale plattegrond. Inhoudstafel De Sociale plattegrond Sector: Verslaving Spreker: Marc Tack (CAT CGG Eclips) Inhoudstafel I. Kenmerken van problematisch alcoholen middelengebruik II. Implicaties voor de hulpverlening III. Overzicht

Nadere informatie

Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren

Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren Sabine Uitslag Juni 2012 Voorwoord Voor u ligt de samenvatting van het Aanvalsplan Alcohol & Jongeren. Met dit integrale aanvalsplan wil de CDA Tweede Kamerfractie,

Nadere informatie

GGD Hollands Noorden. en wijkverpleegkundigen met S1-taken

GGD Hollands Noorden. en wijkverpleegkundigen met S1-taken GGD Hollands Noorden en wijkverpleegkundigen met S1-taken Waarom een GGD? Wet Publieke Gezondheidszorg (WPG): Gezondheidsbeschermende en gezondheidsbevorderende maatregelen voor de bevolking of specifieke

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 oktober 2010 (20.10) (OR. en) 12847/2/10 REV 2 CORDROGUE 68

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 oktober 2010 (20.10) (OR. en) 12847/2/10 REV 2 CORDROGUE 68 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 oktober 2010 (20.10) (OR. en) 12847/2/10 REV 2 CORDROGUE 68 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap de Horizontale Groep drugs Ontwerp-conclusies van de Raad over

Nadere informatie

Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012)

Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012) www.ambiq.nl Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012) Februari 2012 Inhoud Geschiedenis samenwerking Ambiq-Tactus Uitgangspunten Uitwerking Plannen 2012 e.v. Werkzame elementen Vragen Geschiedenis

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Alcohol Informatie voor patiënten F0931-3415 september 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH

Nadere informatie

Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq ( ) Visie en uitgangspunten. Doelgroepen. Doelen middelenbeleid.

Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq ( ) Visie en uitgangspunten. Doelgroepen. Doelen middelenbeleid. www.ambiq.nl Inhoud Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012) Februari 2012 Geschiedenis samenwerking Ambiq-Tactus Uitgangspunten Uitwerking Plannen 2012 e.v. Werkzame elementen Vragen Geschiedenis

Nadere informatie

REFERAAT 21 NOV OUDEREN EN ALCOHOL ONS EEN ZORG?! Dr. Myrna Pelgrum- Keurhorst Drs. Lisanne Diepenhorst Drs. Melissa Laurens

REFERAAT 21 NOV OUDEREN EN ALCOHOL ONS EEN ZORG?! Dr. Myrna Pelgrum- Keurhorst Drs. Lisanne Diepenhorst Drs. Melissa Laurens REFERAAT 21 NOV OUDEREN EN ALCOHOL ONS EEN ZORG?! Dr. Myrna Pelgrum- Keurhorst Drs. Lisanne Diepenhorst Drs. Melissa Laurens Slechts 3 vragen 1. Hoe vaak drink je alcoholhoudende dranken? 0 1 2 3 4 Nooit

Nadere informatie

Waarom iedereen pas pintjes wil op achttien jaar (behalve De Block)

Waarom iedereen pas pintjes wil op achttien jaar (behalve De Block) VRIJDAG 19 OKTOBER 2018 - DS AVOND ALCOHOL EN JONGEREN Waarom iedereen pas pintjes wil op achttien jaar (behalve De Block) http://www.standaard.be/cnt/dmf20181019_03857818 1/10 vrijwel iedereen vindt

Nadere informatie

tiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht

tiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht BIJLAGE inspiratiemap Materialenoverzicht drugs 1 1. Brochures of affiches Hieronder vindt u een lijst met informatieve materialen over cannabis en andere drugs De materialen zijn verkrijgbaar bij VAD.

Nadere informatie

Familiewerking CAT Gent

Familiewerking CAT Gent Familiewerking CAT Gent deelwerking CCG ECLIPS Congres Geestelijke Gezondheidszorg Gent, 15 september 2010 Tomas Van Reybrouck Speerpunten werking CAT: Ambulante werking voor mensen met verslavingsproblematiek

Nadere informatie

Preventie en voorlichting

Preventie en voorlichting Preventie Preventie en voorlichting Introductie De afdeling preventie geeft voorlichting en advies over genotmiddelen aan jongeren, ouders en professionals. Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen

Nadere informatie

IrisZorg Preventieve wijkgerichte

IrisZorg Preventieve wijkgerichte IrisZorg Preventieve wijkgerichte hulpverlening 1. Wie zijn Bianca Lubbers en Vincent Stijns? 2. Wat is IrisZorg? 3. Wat is IRIS in de Buurt? 4. Wat doet IRIS in de Buurt? casuïstiek 5. Maatschappelijk

Nadere informatie

VAD-Leerlingenbevraging In het kader van een drugbeleid op school Syntheserapport schooljaar 2013-2014

VAD-Leerlingenbevraging In het kader van een drugbeleid op school Syntheserapport schooljaar 2013-2014 VAD-Leerlingenbevraging In het kader van een drugbeleid op school Syntheserapport schooljaar 2013-2014 Colofon Auteur Sarah Melis, stafmedewerker VAD Redactie Johan Rosiers, stafmedewerker VAD Nina De

Nadere informatie

Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie

Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie Presenteert Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie (9 september 2014) http://www.skillville.be 1 Doelstelling van het pakket Alcohol-, tabak-, en drugspreventie... 4 1.1 Alcohol... 4 1.2 Tabak...

Nadere informatie

Basisvorming drugs & & drugge g bruik i

Basisvorming drugs & & drugge g bruik i Basisvorming drugs & druggebruik 1. Drugpunt en PZ Deinze -Zulte 2. Productinformatie: soorten drugs 3. Wetgeving 4. Welke drugs worden door onze leerlingen gebruikt? Inhoud 5. Hoe moeten we dat druggebruik

Nadere informatie

PLENAIRE SESSIE ZORG EN WELZIJN (MEER GEZONDHEID IN DE ZORG)

PLENAIRE SESSIE ZORG EN WELZIJN (MEER GEZONDHEID IN DE ZORG) PLENAIRE SESSIE ZORG EN WELZIJN (MEER GEZONDHEID IN DE ZORG) VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN > Decreet van 21/11/2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid > Gezondheidsconferentie bespreekt

Nadere informatie

Middelenbeleid in een onderneming

Middelenbeleid in een onderneming Team psychosociaal welzijn Middelenbeleid in een onderneming Deel 1: Motieven (Waarom?) Inhoud Deel 2: Wat kun je er aan doen? (Wat?) Deel 3: Ontwikkeling beleid (Hoe?) 1 Deel 1: Waarom moet uw organisatie

Nadere informatie

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Vastgesteld in de MR-vergadering van 8 juni 2015. 1 Inleiding Per 1 januari 2014 is wettelijk vastgelegd dat geen alcohol verkocht mag worden aan jongeren jonger

Nadere informatie

licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007

licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007 De standaard Gewicht in het licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007 Inleiding: de gezondheidsdoelstellingen Standaard gewicht en de gezondheidsdoelstelling

Nadere informatie

Promotie van gezondheid en welzijn in sport- en bewegingsaccommodatie: een onderbenut potentieel

Promotie van gezondheid en welzijn in sport- en bewegingsaccommodatie: een onderbenut potentieel Promotie van gezondheid en welzijn in sport- en bewegingsaccommodatie: een onderbenut potentieel Jeroen Meganck Prof. Jeroen Scheerder Prof. Jan Seghers Dag van het Sportonderzoek 7/11/2013 Gezondheidspromotie

Nadere informatie

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning Van wetenschap naar praktijk: Preventie van Alcoholgebruik Ina Koning Drinkt onze jeugd? Een impressie... i.koning@uu.nl We weten dat De feiten... Vroegtijdig drinken (Verdurmen et al., 2012): 13 jaar

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 22 november 2006 (24.11) (OR. en) 15258/06 SAN 240. NOTA het Comité van permanente vertegenwoordigers

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 22 november 2006 (24.11) (OR. en) 15258/06 SAN 240. NOTA het Comité van permanente vertegenwoordigers RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 22 november 2006 (24.11) (OR. en) 15258/06 SAN 240 NOTA van: het Comité van permanente vertegenwoordigers aan: de Raad nr. vorig doc.: 15253/1/06 REV 1 SAN 236 nr. Comv.:

Nadere informatie

PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS

PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS Informatie voor huisartsen PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS Wanneer verwijst u naar de BasisGGZ (Novae) of de Specialistische GGZ (VNN)? WANNEER VERWIJST U NAAR DE BASISGGZ (NOVAE)

Nadere informatie

CROSS-OVER 2/12/2014

CROSS-OVER 2/12/2014 CROSS-OVER 2/12/2014 SKILLVILLE: Alcohol, tabak en cannabis Historiek Start Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) september 2012 Impact van het ontwikkelen en inzetten van een educatieve game ter

Nadere informatie

Alcohol- en drugpreventie op school.

Alcohol- en drugpreventie op school. Alcohol- en drugpreventie op school. Aan de slag! Voor leerkrachten in het secundair onderwijs Alcohol, cannabis, psychoactieve medicatie, gokken en gamen zijn niet weg te denken uit de leefwereld van

Nadere informatie

HOE GEZOND IS DE VLAMING? PERSCONFERENTIE, 12/12/2016 Brussel

HOE GEZOND IS DE VLAMING? PERSCONFERENTIE, 12/12/2016 Brussel HOE GEZOND IS DE VLAMING? PERSCONFERENTIE, 12/12/2016 Brussel AGENDA Context Bevraging burger Omgevingsanalyse Beleidsevaluatie Vraag & antwoord AGENDA Context Bevraging burger Omgevingsanalyse Beleidsevaluatie

Nadere informatie

Wijknetwerken Coöperatie VGZ

Wijknetwerken Coöperatie VGZ Wijknetwerken Coöperatie VGZ Netwerkbijeenkomst zorg en ondersteuning in de buurt. Leonie Voragen 26 maart 2013 Kerncijfers Coöperatie VGZ Aantal zorgverzekerden: Aantal medewerkers: Omzet: Winst: Vermogen:

Nadere informatie

Alcohol in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC)

Alcohol in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC) Alcohol in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC) Alcohol in de BBC Alcohol is alom tegenwoordig in iedere Vlaamse stad of gemeente: op café of in het jeugdhuis, in het verkeer, tijdens

Nadere informatie

14-12-2011. Programma. Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB. Alcohol- en drugsgebruik bij LVB. Definitie LVB

14-12-2011. Programma. Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB. Alcohol- en drugsgebruik bij LVB. Definitie LVB Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB Marijke Dijkstra Trimbos instituut Focus op onderzoek Utrecht, 2 december 2011 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Programma Middelengebruik

Nadere informatie

VAD-Leerlingenbevraging In het kader van een drugbeleid op school Syntheserapport schooljaar

VAD-Leerlingenbevraging In het kader van een drugbeleid op school Syntheserapport schooljaar VAD-Leerlingenbevraging In het kader van een drugbeleid op school Syntheserapport schooljaar 2014-2015 Colofon Auteur Sarah Melis, stafmedewerker VAD Redactie Johan Rosiers, stafmedewerker VAD Nina De

Nadere informatie

Het Psychiatrische Expertiseteam, op de brug tussen de eerstelijnszorg en de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg

Het Psychiatrische Expertiseteam, op de brug tussen de eerstelijnszorg en de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg Het Psychiatrische Expertiseteam, op de brug tussen de eerstelijnszorg en de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg Uitwisseling Innovatieve Praktijken FOD Volksgezondheid 2 februari 2017 Filip Desmit

Nadere informatie

Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk. Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving

Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk. Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving Klachten Ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk Evolutie in cijfers Slide 2 % personen dat te maken

Nadere informatie

Algemene adviezen Verantwoord alcoholgebruik

Algemene adviezen Verantwoord alcoholgebruik Alcohol De afdeling Spoedeisende Hulp van HMC (Haaglanden Medisch Centrum) werkt samen met Brijder en Context aan het signaleren van overmatig alcoholgebruik. Het doel hiervan is om bij problematisch alcoholgebruik

Nadere informatie

Auditinstrument. LVB & Middelengebruik

Auditinstrument. LVB & Middelengebruik Auditinstrument LVB & Middelengebruik Trimbos-instituut Organisatie: Organisatie-eenheid / locatie: Datum afname: Auditoren: Versie 9 mei 0 Pagina . Visie & beleid a. Beleid rondom middelengebruik De organisatie(eenheid)

Nadere informatie

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Een blik op Alcohol. 13 maart Infosessies ACLVB & Liberale Mutualiteit. CGG Eclips, Rudy Goossens

Een blik op Alcohol. 13 maart Infosessies ACLVB & Liberale Mutualiteit. CGG Eclips, Rudy Goossens Een blik op Alcohol Infosessies ACLVB & Liberale Mutualiteit 13 maart 2019 CGG Eclips, Rudy Goossens CGG Eclips Drugpreventie en verslavingszorg Lange Violettestraat 84 9000 Gent 09 233 58 58 www.cggeclips.be

Nadere informatie

Dorstig Europa? Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli.

Dorstig Europa? Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli. Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli. Dorstig Europa? Maart 2007 werd een 76 bladzijden tellend rapport gepubliceerd over meningen over Alcohol

Nadere informatie

Visietekst VERSLAVINGSPREVENTIE voor de gemeenten Essen, Kalmthout en Wuustwezel

Visietekst VERSLAVINGSPREVENTIE voor de gemeenten Essen, Kalmthout en Wuustwezel Visietekst VERSLAVINGSPREVENTIE voor de gemeenten Essen, Kalmthout en Wuustwezel 1. Een lokaal alcohol- en drugbeleid voor Essen, Kalmthout en Wuustwezel 1.1 Inleiding Het gebruik van alcohol en illegale

Nadere informatie

Gevolgen van alcoholgebruik

Gevolgen van alcoholgebruik Gevolgen van alcoholgebruik Katwijk 7 februari 2008 Programma Trends in alcohol gebruik Effecten en risico s Gevolgen (bij jongeren) Mogelijke oplossingen Conclusies 1 Algemene trends bij jongeren Steeds

Nadere informatie

Suïcidaal gedrag: Omvang van het probleem, oorzaken en risicofactoren, en mogelijkheden tot preventie. G. Portzky

Suïcidaal gedrag: Omvang van het probleem, oorzaken en risicofactoren, en mogelijkheden tot preventie. G. Portzky Suïcidaal gedrag: Omvang van het probleem, oorzaken en risicofactoren, en mogelijkheden tot preventie G. Portzky 1. OMVANG VAN HET PROBLEEM 2.1. Suïcide Suïcide rates in Vlaanderen 2010 (Bron: Vlaams Agentschap

Nadere informatie

verslavingspreventie binnen het onderwijs

verslavingspreventie binnen het onderwijs verslavingspreventie binnen het onderwijs In dit overzicht is per type onderwijs en de verschillende leeftijdsfasen te zien welke preventieve interventies er ingezet kunnen worden. De richtlijnen geven

Nadere informatie

Preventie en voorlichting

Preventie en voorlichting Preventie en voorlichting Verslavingszorg Preventie en voorlichting Verslavingszorg Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Preventie en voorlichting Doordacht dynamisch! Colofon Tekst Afdeling

Nadere informatie

Naar een verdere uitbouwing en duurzame verankering van de drughulpverlening in het drugsbeleid

Naar een verdere uitbouwing en duurzame verankering van de drughulpverlening in het drugsbeleid Naar een verdere uitbouwing en duurzame verankering van de drughulpverlening in het drugsbeleid Prof. dr. Brice De Ruyver Studiedag De Kiem 29 maart 2012, Gent 1 Structuur 1. De bevraging van de noden

Nadere informatie

Naar een betere geestelijke gezondheidszorg. door de realisatie van zorgcircuits en netwerken

Naar een betere geestelijke gezondheidszorg. door de realisatie van zorgcircuits en netwerken Naar een betere geestelijke gezondheidszorg door de realisatie van zorgcircuits en netwerken vermaatschappelijking en wonen. 7/06/2019 Vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg There is

Nadere informatie

UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL

UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL 2013-2014 Juni 2013 Voor u ligt het uitvoeringsplan 2013 2014. Het plan is opgesteld door de werkgroep Alcohol- en drugspreventie

Nadere informatie

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege. inspirerend - betrokken - ondernemend

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege. inspirerend - betrokken - ondernemend Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege inspirerend - betrokken - ondernemend 2009 1 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Wat is wat 4 Handelingskaart wapenbezit 5 Handelingskaart opname maken zonder toestemming

Nadere informatie

Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer

Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer M A A I K E D E C O N I N C K C G G VA G G A B O O M G A A R D S T R A A T 7 2018 A N T W E R P E N 0 3. 2 5 6. 9 1. 4 1 W W W. V A G G A. B E Eigen normen en

Nadere informatie

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures

Nadere informatie

8% MEER ÉN DIVERSERE VRAGEN VOOR DE DRUGLIJN IN 2016

8% MEER ÉN DIVERSERE VRAGEN VOOR DE DRUGLIJN IN 2016 8% MEER ÉN DIVERSERE VRAGEN VOOR DE DRUGLIJN IN 2016 Brussel, 14 juni 2017 2016 werd voor De DrugLijn het op twee na drukste jaar ooit. In totaal werden 6.544 bellers, skypers, mailers en chatters anoniem

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Een voorbeeld van een lokale aanpak. Jos Wienen, burgemeester van Katwijk. Fusiegemeente sinds 1 januari 2006;

Jongeren en alcohol. Een voorbeeld van een lokale aanpak. Jos Wienen, burgemeester van Katwijk. Fusiegemeente sinds 1 januari 2006; Jongeren en alcohol Een voorbeeld van een lokale aanpak Jos Wienen, burgemeester van Katwijk Kenmerken Katwijk Fusiegemeente sinds 1 januari 2006; Eigen cultuur, traditie en karakter; Kustgemeente; 1 drankgebruik

Nadere informatie

Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012, e.v.)

Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012, e.v.) www.ambiq.nl Integraal samenwerkingsproject Tactus Ambiq (2010-2012, e.v.) Februari 2013 Inhoud Geschiedenis samenwerking Ambiq-Tactus Visie en uitgangspunten Beleid Plannen 2013 e.v. Vragen Geschiedenis

Nadere informatie

Verstandelijke beperking en middelengebruik. Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking

Verstandelijke beperking en middelengebruik. Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking Verstandelijke beperking en middelengebruik Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking Johan woont al enkele jaren zelfstandig. Als begeleider ga jij twee

Nadere informatie

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra

Nadere informatie

KHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid

KHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid KHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid De hulpverlening in KIDS is gericht op de maximale ontplooiing van de totale persoon. Communicatie neemt daarin een belangrijke plaats, en is zowel middel als

Nadere informatie

Nota gezondheidsbeleid Eemnes Aandachtpunten en/of mogelijkheden bij uitvoering van prioriteiten

Nota gezondheidsbeleid Eemnes Aandachtpunten en/of mogelijkheden bij uitvoering van prioriteiten Bijlage I. Aandachtpunten en/of mogelijkheden bij uitvoering van prioriteiten 3.1 schadelijk alcoholgebruik aansluitende lokale activiteiten uit het Plan van Aanpak uit. Het college zal nog een uitgewerkt

Nadere informatie

Voor de helderheid Actieplan voorkomen en bestrijden alcohol-/drugsgebruik

Voor de helderheid Actieplan voorkomen en bestrijden alcohol-/drugsgebruik Voor de helderheid Actieplan voorkomen en bestrijden alcohol-/drugsgebruik 2016-2019 gemeente Ridderkerk INLEIDING Het preventie- en handhavingsplan alcohol In dit actieplan wordt ingegaan op de activiteiten

Nadere informatie