Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie...

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie..."

Robert Bart de Jonge
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie... Dr. Rita Verrando huisarts medisch directeur CAD-Limburg Tom Defillet Stafmedewerker VAD

2 Brussels do we have a problem? De gemiddelde Belg dronk in 2012: 9,75 liter pure alcohol, waarvan: 4,61 liter bier + 3,59 liter wijn + 1,49 liter sterke drank

3 Alcoholintoxicaties op de spoed? CAVE: methodologie, maar mogelijke trends Vooral een probleem van groep tussen jaar Evenveel jongeren als bejaarden met intoxicatie Elke jongere is er 1 te veel, gezien schade voor de jonge hersenen. Er zijn duidelijke regionale verschillen

4 Zorgperiodes voor alcohol Nog geen uniforme registratie, maar: 17% met DSM AUD raadpleegden HV Slechts 13% van de personen met stoornis zocht onmiddellijk hulp Mediaan tussen ontstaan stoornis en 1 ste contact hulpverlener = 18 jaar! Treatment gap!

5 Alcohol gerelateerde sterfte WGO: cijfers = tipje van de ijsberg meer dan 200 ziekten en kwetsuren in ICD- 10 alcohol gerelateerd Internationaal:1/7 doden voor mannen en 1/30 doden bij vrouwen wordt toegeschreven aan alcohol Vlaanderen Alcoholdoden>verkeersdoden

6 Door politie geregistreerde feiten alcohol

7 Sociale kost alcohol Directe en indirecte kosten verslavende middelen in België: 4,6 miljard euro per jaar = 419 /inwoner 2,1 miljard euro voor alcohol

8 Brussels we have a problem

9 Wat kan de 1 ste lijn doen? Vertrouwensrelatie cliënt / gezin Laagdrempelig / niet stigmatiserend Groot bereik van de populatie Vroegtijdig ingrijpen = grotere problemen / schade voorkomen Omgeving is (nog) ondersteunend Stepped care principe

10 Continuüm van gebruik/probleemernst Ernst van gevolgen DSM 5 (APA) Ernstige stoornis in gebruik van middel Matige stoornis in gebruik van middel Lichte stoornis in gebruik van middel ICD 10 (WHO) Afhankelijkheid Misbruik Riskant gebruik Laag risicogebruik Middelengerelateerde problemen Niet-gebruik

11 Wetenschappelijke evidentie? Veel evidentie voor screening en kortdurende interventies op riskant alcoholgebruik in de eerste lijn!

12 Waarom screenen? De gezondheidswerker kan de nood aan verdere hulpverlening inschatten De cliënt krijgt meer inzicht in gebruikspatroon en risico's en wordt gemotiveerd (verhoogd risico laag risico)

13 20,0 Gemiddeld aantal glazen per week dat door wekelijkse drinkers wordt gedronken in het Vlaams Gewest (WIV, 2013) 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, jaar jaar jaar jaar jaar jaar 75+ jaar mannen vrouwen

14 Wie en wanneer screenen? Verschillende opties: bij vermoeden van alcoholmisbruik (vb. familie geeft aan) bij alle nieuwe cliënten: onderdeel van bevraging leefstijl gerichte screening bij risicofactoren / risicogroepen (vb. zwangerschap, mannen tussen jaar, ) => Wanneer enkel screenen na vermoeden = veel riskant en problematisch gebruik over het hoofd zien

15 Welke korte interventie? Geen gebruik / laag risico Feedback en informatie Screening Verhoogd risico (indicatie voor riskant /problematisch gebruik) Feedback onvoldoende resultaat Kortdurende interventie Hoog risico (indicatie voor stoornis) Feedback Motiveren voor doorverwijzing?

16 Kortdurende interventie: FRAMES F eedback Inzicht geven in gebruikspatroon en risico s Informatie geven - Normatieve feedback R esponsability Cliënt is verantwoordelijk voor gedrag en keuze A dvise Duidelijk advies hoe verandering van gebruik risico s kan verminderen M enu Keuzemenu van veranderingsdoelen en -methoden E mpathy Warme, reflectieve en niet veroordelende houding S elf-efficacy Versterken van vertrouwen in eigen veranderingsmogelijkheden

17 Casus Jan 43 jaar Werk: sprak aan op alcohol Vrouw: zegt eveneens dat hij te veel drinkt Drinkt bij het eten, na het werk op café, thuis, Oud bloedonderzoek HA = OK Druk op het gezin: sociaal leven vrouw / kinderen

18 Casus Maria 41 jaar Gehuwd, 3 dochters ( j) Werkt al 22 jaar in warenhuis Na bevalling jongste dochter wijn beginnen drinken, rookt ook veel Krijgt weinig hulp in het huishouden Oudste dochter wordt lastiger, na ruzie vetrokken naar tante Oudste zoekt hulp bij het JAC

19 Casus Fausto 79 jaar 2 jaar weduwnaar Woont alleen 1 dochter Thuiszorg (3x / week) omwille van rugproblemen Signalen van stamcafé, buurvrouw en thuiszorg over drankmisbruik

20 Casus Kris 17 jaar oudste van 3 jongens Technisch onderwijs elektriciteit Opgepakt door politie: dronken een joint aan het roken met vrienden Vader en moeder maken drama over de joint en gaan naar de HA Kris zegt HA dat vader alcoholprobleem heeft, HA wist van niets

21 Take home

23 Vragen?

24 Bronnen: World Health Organization. Global status report on alcohol and health Geneva:2014. Rehm J, Shield KD, Gmel G, Rehm MX, Frick U. Modeling the impact of alcohol dependence on mortality burden and the effect of availible treatment interventions in the European Union. Eur Neuropsychopharmacol. 2013; 23(2):

Vergelijkbare documenten

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 1 KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs