Ontheffing tot het opstellen van een MER. Ontheffingsbeslissing. Project: Verderzetting zandontginning te Beervelde.

Transcriptie

1 !!"#$ %###&'()) *#"+,,-.$#./01*#"+,,-.$#./, Ontheffing tot het opstellen van een MER Ontheffingsbeslissing Project: Verderzetting zandontginning te Beervelde Initiatiefnemer: Meganck Collewaert NV 14 december 2007 OHPR0172

2 Inleiding en m.e.r.-procedure Dit ontheffingsdossier wordt opgesteld met het oog op de verdere exploitatie door de firma Meganck-Collewaert van de zandontginningsgroeve gelegen aan de Moststraat te Beervelde (Lochristi). Een nieuwe milieuvergunning zal aangevraagd worden voor de exploitatie van de resterende nog niet ontgonnen percelen die binnen het ontginningsgebied gelegen zijn en waar tot op een diepte van gemiddeld 14m (maximaal 23m) zand zal ontgonnen worden. Het betreft de percelen gelegen te Lochristi-Beervelde onder de sectie E afdeling 4, m.n. perceelsnummers 744, 720, 747a, 747a2, 747b (kleine spie), 791, 792, 772c, 793a, 801b, 790, 803, 804, 805, 806, 807, 870/2. De oppervlakte van al deze percelen samen bedraagt 9ha 32a 55ca. Bovengenoemde percelen maakten al onderwerp uit van het milieueffectrapport (MER) (Ecolas, 2001) dat in het kader van de huidige milieuvergunning werd opgemaakt. Omwille van de toenmalige eigendomssituatie werden deze percelen echter niet opgenomen in de huidige milieuvergunning. De potentiële milieueffecten ten gevolge van ontginning van deze percelen werden in dit MER al onderzocht en besproken, maar worden in de voorliggende ontheffingsnota toch nog eens opnieuw bekeken en behandeld. Het ontheffingsdossier is opgesteld in toepassing van artikel van het Decreet van 18 december 2002 betreffende milieu- en veiligheidsrapportage en het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage. Het project is onderworpen aan de m.e.r.- plicht volgens categorie 13 van bijlage II van het besluit, m.n. wijziging of uitbreiding van projecten van bijlage I of II, waarvoor al een vergunning is afgegeven, die zijn of worden uitgevoerd en die aanzienlijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen hebben (niet in bijlage I opgenomen wijziging of uitbreiding). De initiatiefnemer kan bijgevolg een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen op grond waarvan de administratie geval per geval kan beslissen of een milieueffectrapport al dan niet moet opgesteld worden. Volgens het m.e.r.-decreet van 18/12/2002 kan een ontheffing verkregen worden indien een toetsing aan de criteria van bijlage II bij dit decreet uitwijst dat het voorgenomen project geen aanzienlijke gevolgen kan hebben voor het milieu en een project-mer redelijkerwijze geen nieuwe of bijkomende gegevens over aanzienlijke milieueffecten kan bevatten. De ontheffingsaanvraag is door de Dienst Mer ontvangen op 18 september Op vraag van de Dienst Mer werden, gezien de aard en de ligging van het project, adviezen verleend door de Dienst Onroerend Erfgoed (13 november 2007), de Dienst Natuurlijke Rijkdommen (8 november 2007), de Dienst Hinder en Risicobeheer (3 augustus 2007), de gemeente Lochristi (12 november 2007) en het Agentschap voor Natuur en Bos (21 november 2007). In deze ontheffingsbeslissing wordt rekening gehouden met de geleverde adviezen. Dienst Milieueffectrapportage Ontheffingsdossier OHPR0172 2/6

3 Bespreking ontheffingsaanvraag De firma MEGANCK verkreeg de eerste vergunning om te Lochristi-Beervelde zand te ontginnen op 13/09/1985. Nadien breidde de zandwinning systematisch uit. De verleende vergunningen hadden 02/12/2002 als einddatum. Op 29 augustus 2002 verkreeg de tijdelijke vereniging MEGANCK-COLLEWAERT NV/TRANS MECO NV/MEGACO NV een hernieuwing van de vergunning om de zandwinning verder te exploiteren (termijn 20 jaar). Deze vergunning kan gezien worden als de basisvergunning voor de zandwinning. Daarnaast beschikt de exploitant over een vergunning om de put op te vullen met nietverontreinigde uitgegraven bodem. Oorspronkelijk was het de bedoeling om de put gedeeltelijk op te vullen met de aanleg van geluidsbermen, een groenzone en plasbermen (zie MER 2001). De vergunning van de Bestendige Deputatie van 26 juli 2007 op naam van dezelfde tijdelijke vereniging voorziet in een bijna integrale opvulling van het oostelijk deel van de ontginningsput. De groeve werd het laatst opgemeten op 14/12/2006 (plan OVZ116 DNR-Gent). De aanvraag tot ontheffing heeft betrekking op de resterende nog niet vergunde percelen (delen) binnen het ontginningsgebied en behandelt de mogelijke effecten en/of knelpunten ten gevolge van de verdere exploitatie door de firma Meganck-Collewaert van de zandontginningsgroeve gelegen aan de Moststraat te Beervelde (Lochristi). Het bijkomend ontginnen van de betrokken kadastrale percelen (percelen 744, 720, 747a, 747a2, 747b (kleine spie), 791, 792, 772c, 793a, 801b, 790, 803, 804, 805, 806, 807, 870/2) is niet van die aard dat dit aanzienlijke gevolgen zal hebben voor het milieu, anders dan diegene die er nu reeds zijn, gelet op de reeds aanwezige ontginning. De effecten ten gevolge van de uitbreiding van de ontginning van de groeve met de bovengenoemde percelen worden vergeleken met de effecten die al optreden door de huidige vergunde activiteiten. Het verdere verloop van de ontginning zal in vier fasen worden uitgevoerd. De volledige ontginning van elk afzonderlijk perceel gebeurt stelselmatig in drie verschillende fasen, zowel voor de reeds bestaande ontginning als voor de percelen die nog niet ontgonnen zijn. Het betreft een inrichtingsfase waarbij het terrein bouwrijp wordt gemaakt, een ontginningsfase en een afwerkingsfase. De hoeveelheid zand die nog ontgonnen kan worden, wordt geschat op 4 miljoen m 3. De hoeveelheid zand die in de percelen die onderwerp vormen van voorliggende ontheffingsnota kan ontgonnen worden, bedraagt ca m 3. De totale toekomstige ontginning zal een periode van ongeveer 8 à 10 jaar innemen. Het principe van de zandwinning blijft behouden. Na het afgraven van de teelaarde wordt er met een zandzuiger ontgonnen tot op een streefdiepte van 23 meter. Om deze streefdiepte te halen is een systematische ontginning over een aanzienlijk oppervlak noodzakelijk. In het oostelijk deel is de diepte beperkt omdat stoorlagen de diepere ontginning verhinderen. Ofschoon het principe van de ontginning gelijk blijft, zijn er toch enkele verschillen: er staat een cycloon om het ontgonnen zand op te waarderen; gewijzigde visie over de invulling van de nabestemming. Dienst Milieueffectrapportage Ontheffingsdossier OHPR0172 3/6

4 Volgens het Gewestplan ligt het project in ontginningsgebied met als nabestemming groengebied en waterwinningsgebied te midden van landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Bij ministerieel besluit van 30/06/1994 ligt het gebied tevens in het goedgekeurde Algemeen Plan van Aanleg (APA) van Lochristi waardoor dit gebied dagrecreatie en sport evenals zone voor waterwinning als nabestemming krijgt. Voor de nabestemming wenst men af te wijken van de aanleg van een groenzone en plasbermen. Omwille van technischeconomische redenen zal voor de nabestemming hoogstwaarschijnlijk dagrecreatie en sport gekozen worden. Door het APA kreeg het noordoostelijk deel van het ontginningsgebied een nieuwe bestemming, nl. landelijke woonzone. De begrenzing van het ontginningsgebied langs de zuidwestzijde wijkt af van de begrenzing op het oorspronkelijke gewestplan. Ten zuidwesten van het ontginningsgebied, op een afstand van ongeveer 700m van de grens van het ontginningsgebied, ligt het erkende natuurreservaat de Damvallei. De Damvallei maakt tevens deel uit van het Natura 2000 gebied Schelde- en Durme-estuarium van de Nederlandse grens tot Gent en is aangeduid als GEN-gebied Damvallei. Adviezen en opmerkingen: Voor de discipline geluid wordt door de dienst Hinder en Risicobeheer een gunstig advies geformuleerd, overwegende dat: het slechts om een uitbreiding gaat van een tijdelijke activiteit; het te verwachten geluidsniveau waarschijnlijk ondergeschikt is aan het geluid vanwege de nabij gelegen E17; de dichtst bij gelegen woonkern op meer dan 1 km gelegen is; er al een geluidsberm met een hoogte van 5 m aanwezig is tussen de te ontginnen locatie en de dichtst bij gelegen individuele woningen, Voor de discipline fauna en flora wordt door het Agentschap Natuur en Bos een gunstig advies verleend gezien het een uitbreiding betreft van een bestaand project en de biologische waarden van het gebied en de onmiddellijke omgeving eerder gering zijn. Er dient evenwel rekening gehouden te worden met volgende opmerkingen: in de onmiddellijke omgeving zijn er geen uitgestrekte biologische zeer waardevolle gebieden. Op de uitbreiding zelf, zijn enkele (delen van) percelen op de Biologische Waarderingskaart ingekleurd als biologisch waardevol, en niet als biologisch zeer waardevolle vegetaties zoals beschreven in tabel 2 op p 24. De waardevolle elementen in de omgeving zijn hoofdzakelijk lijnvormige kleine landschapelementen zoals bomenrijen en bermen. Deze zullen met de exploitatie volledig vernield worden, maar na de opvulling van de groeve kunnen opnieuw bomenrijen en houtkanten aangeplant worden; op een achthonderdtal meter ten westen van het ontginningsgebied ligt het habitatrichtlijngebied en tevens VEN-gebied van de Damvallei. De ontginning heeft geen effect op deze zeer waardevolle oude Schelde-arm. Er zijn geen verdrogingverschijnselen waargenomen. Bij de exploitatie van de huidige zandgroeve kan het waterniveau van de plas tijdelijk met een paar centimeters zakken, maar dit herstelt zich na enkele dagen van inactiviteit. Dienst Milieueffectrapportage Ontheffingsdossier OHPR0172 4/6

5 M.b.t. de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie dient rekening gehouden te worden met volgende opmerking: p : het is niet omdat deze percelen op de kaart van Ferraris en op een luchtfoto uit 1956 in gebruik zouden geweest zijn als akker dat hier geen archeologische sporen uit oudere periodes aanwezig kunnen zijn. Het is bijgevolg niet omdat op deze percelen geen sites gekend zijn dat geen milderende maatregelen moeten voorzien worden om te verhinderen dat archeologisch relevante sporen ongedocumenteerd vernield worden. Archeologie wordt aangegeven als leemte in de kennis. Met een verkennend onderzoek wordt deze leemte opgeheven. Dan pas kan een effectbeoordeling gemaakt worden. Gezien de aard van de geplande werken en de oppervlakte is de kans bijzonder reëel dat hier sporen worden aangetroffen. Aanbevelingen, milderende en compenserende maatregelen: om de kans op afschuivingen aan de rand van het ontginningsgebied minimaal te houden, dient er gewerkt te worden met een helling van 12/4. Een goede controle van de randen van de vijver op stabiliteit blijft noodzakelijk. Indien nodig dienen verstevigingen te gebeuren; de kwaliteit van de opvulgrond dient conform de wettelijke bepalingen nagegaan te worden om het risico op bodem- en waterverontreiniging uit te sluiten. Aangezien de aangevoerde grond over attesten dient te beschikken conform de wetgeving op het grondverzet worden er in dat kader geen negatieve effecten verwacht; zoals aangehaald in het MER (2001, Ecolas) zou de volledige zandwinningzone minder geschikt zijn voor waterwinning. Indien er toch voor zou geopteerd worden om deze zone als waterwingebied te gebruiken, is een uitgebreide studie noodzakelijk om geen te grote grondwaterstanddalingen en grondwaterstromingsveranderingen te veroorzaken; alle vegetatie in de percelen die ontgonnen zullen worden, zal permanent vernietigd worden. Het verlies van de kleine landschapselementen wordt als significant negatief beoordeeld. Om dit effect te milderen, dient bij de afwerking van het ontginningsgebied zeker een compensatie van deze vegetatie voorzien te worden. Indien deze compensatie voorzien wordt, buigt het effect van significant negatief naar matig negatief. Na de werkzaamheden kan er in het kader van de realisatie van de nabestemming opnieuw een aanplanting van vegetatie gebeuren; gezien de aard van de geplande werken en de oppervlakte is de kans bijzonder reëel dat hier sporen worden aangetroffen. De initiatiefnemer dient advies te vragen aan R-O Vlaanderen Onroerend Erfgoed voor de planning van een verkennend onderzoek. Het is noodzakelijk dat bij de planning en de uitvoering van de werken voldoende aandacht wordt besteed aan de archeologische potentie van het gebied. Een grondige evaluatie van het terrein door middel van een verkennend onderzoek is noodzakelijk. Indien hierbij relevante sporen worden aangetroffen dient de bouwheer ook de nodige tijd en financiële middelen voor een archeologisch onderzoek te voorzien om ongedocumenteerde vernietiging van eventuele sporen te verhinderen; de woningen aan de Brandstraat zijn afgeschermd door de reeds aanwezige geluidsbermen (op het perceel 799/a) ten westen van de woningen. De mogelijke effecten (en de eventuele nood aan milderende maatregelen) van de ontginning van de percelen 793/a, 801/b, gelegen ten zuiden van deze woningen dienen ook onderzocht te worden. Dienst Milieueffectrapportage Ontheffingsdossier OHPR0172 5/6

6 Voor het overige moeten alle reeds opgelegde maatregelen om hinder te voorkomen eveneens gerespecteerd blijven en dient rekening gehouden te worden met de opmerkingen en aanbevelingen geformuleerd in dit verslag. Gezien het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat deze ontheffingsaanvraag voldoende informatie bevat om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming. Bijgevolg wordt een ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een MER toegekend voor de verderzetting van de zandwinning van de NV Meganck Collewaert te Beervelde (Lochristi). Deze ontheffing wordt verleend voor een termijn van vier jaar. Dit verslag dient samen met de ontheffingsaanvraag deel uit te maken van de vergunningsaanvragen (stedenbouwkundige en milieuvergunning). Brussel, 14 december 2007 ir. K. De Smet, Afdelingshoofd Dienst Milieueffectrapportage Ontheffingsdossier OHPR0172 6/6