AVU. Sorteeranalyses Huishoudelijk restafval in de provincie Utrecht

Transcriptie

1 AVU Sorteeranalyses Huishoudelijk restafval in de provincie Utrecht Najaar 2009 Eindversie 7 juni 2010

2 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING UITGANGSPUNTEN BIJ HET ONDERZOEK UITVOERING IN RESULTATEN Provinciale resultaten Invloed van woningtype op de samenstelling van restafval Invloed van inzamelmiddel op de samenstelling van restafval Invloed van stedelijkheidsklasse op de samenstelling van restafval Sorteerresultaten per gemeente SAMENVATTING EN DISCUSSIEPUNTEN BIJLAGEN BIJLAGE 1: SORTEERRESULTATEN PER FRACTIE BIJLAGE 2: SORTEERMONSTERS, DATA EN KENMERKEN BIJLAGE 3: INDIVIDUELE SORTEERRESULTATEN PER GEMEENTE

3 1. INLEIDING Sinds 2002 wordt door de AVU (Afval Verwijdering Utrecht) jaarlijks de samenstelling van het huishoudelijk restafval in de provincie Utrecht onderzocht. Bij aanvang is het onderzoek middels een aanbestedingsprocedure gegund aan Eureco bv voor de periode In 2009 is het onderzoek opnieuw aanbesteed en gegund aan Eureco bv, voor de sorteerjaren 2009, 2010, 2011 (looptijd contract is 27 augustus 2009 t/m 30 april 2012). AVU kan de opdracht tweemaal met een jaar verlengen. In deze tweede gunningsperiode is de opzet van het sorteeronderzoek in grote lijnen onveranderd gebleven, met dien verstande dat de manier waarop gegevens worden gepresenteerd en beoordeeld verder is uitgewerkt. Ook de wijze van bemonsteren is meer in detail omgeschreven en in procedures vastgelegd. De opzet van de jaarrapportage is ongewijzigd ten opzichte van de voorgaande jaren. De jaarrapportage beschrijft de uitvoeringsaspecten en de sorteerresultaten over het jaar Het onderzoek van AVU kenmerkt zich door een grootschalige aanpak. Jaarlijks worden op systematische wijze 57 sorteeranalyses uitgevoerd, verspreid over de gehele provincie Utrecht. Met deze aanpak worden de volgende resultaten verkregen: Inzicht in de samenstelling van het restafval in de gehele provincie, en de trendmatige ontwikkelingen hierin over een langere periode. Inzicht in de invloed van verschillende factoren op de samenstelling van het restafval. In deze rapportage wordt gekeken naar de invloed van laagbouw (grondgebonden, tuin) versus hoogbouw (niet-grondgebonden, geen tuin), de invloed van verschillende inzamelmiddelen (minicontainers, zakken, wijkcontainers en ondergrondse containers), en de invloed van verstedelijking. Inzicht in de samenstelling per gemeente en delen van gemeenten, en de trendmatige ontwikkelingen hierin over een aantal jaren. Ook het effect van de genomen beleidsmaatregelen wordt in deze analyses zichtbaar. In dit rapport gaan we in op de uitvoeringsaspecten bij de monsterneming, onregelmatigheden voor zover deze voorkwamen, gemiddelde samenstelling van restafval op provinciaal niveau, presentatie van alle sorteergegevens binnen de provincie (range) en vergelijking van drie dwarsdoorsneden: gemiddelde samenstelling per woningtype, per inzamelmiddel en per stedelijkheidsklasse. De sorteerresultaten worden jaarlijks in opdracht van de AVU nader geanalyseerd, met als doel het opstellen van algemene en gemeentelijke adviezen ter ondersteuning van de optimalisatie van afvalscheiding. 3

4 2. UITGANGSPUNTEN BIJ HET ONDERZOEK In dit hoofdstuk worden de uitgangspunten beschreven voor het sorteeronderzoek in de provincie Utrecht. De wijze van bemonsteren en sorteren is conform de voorwaarden in het bestek. Aantal analyses per gemeente Het aantal sorteeranalyses dat per gemeente wordt uitgevoerd is afhankelijk van het inwoneraantal. Zie hieronder. GEMEENTEN Aantal sorteerproeven tot inwoners inw inw inw inwoners Uitzondering hierop is de gemeente Utrechtse Heuvelrug, waar in elke kern een analyse is uitgevoerd. Hierdoor zijn 5 analyses genomen in plaats van 2. In 2009 zijn in totaal 57 analyses uitgevoerd. De monsters zijn zodanig genomen, dat alle analyses binnen één gemeente tezamen een goede afspiegeling vormen van de totale gemeente. En zodanig dat het totale aantal van 57 analyses een nauwkeurig beeld van de samenstelling van het restafval oplevert voor de gehele provincie. Met deze indeling kunnen op diverse niveaus doorsneden gemaakt worden, op basis waarvan algemene adviezen opgesteld kunnen worden ten aanzien van de afvalscheiding. Monstergrootte In het bestek is aangegeven dat de monsters minimaal dienen te bestaan uit: 200 huisvuilzakken, 50 minicontainers (140 of 240 l), 10 verzamelcontainers bovengronds of 5 verzamelcontainers ondergronds. Hiermee wordt gekomen tot een monstergrootte van meer dan 750 kg, waaruit minimaal 750 kg wordt gesorteerd. Sorteerindeling De steekproefmonsters worden gesorteerd op fracties waarvoor in Nederland een scheidingsplicht geldt, plus een aantal toegevoegde fracties (totaal 19 fracties): GFT (groente, fruit- en tuinafval), met onderscheid keukenafval - tuinafval; Oud papier en karton, met onderscheid verpakking niet verpakking; Kunststoffen, met onderscheid verpakking niet verpakking; Verpakkingsglas; Textiel/schoeisel, met onderscheid textiel schoeisel; Metaal, met onderscheid ferro non ferro; Hout Steen (puin) Apparaten, met onderscheid klein groot; Klein chemisch afval, met onderscheid batterij overig kca; Zeeffractie kleiner dan 20 mm Overig (n.e.g.) 4

5 Nauwkeurigheid van sorteerresultaten De nauwkeurigheid van sorteeranalyses wordt uitgedrukt in de reikwijdte tussen minimum en maximum gevonden waarde. De statistische maat hiervoor is spreiding of standaardafwijking, en deze geeft een indicatie voor het interval waarbinnen het resultaat zich met een bepaalde zekerheid zal bewegen. Er geldt: hoe kleiner de spreiding, hoe smaller het interval en hoe hoger de nauwkeurigheid van de resultaten. De spreiding bij sorteeranalyses wordt veroorzaakt door factoren als: Toevalligheden en variërende omstandigheden tijdens monsterneming. Structurele verschillen tussen gemeenten en in wijken. Denk hierbij aan verschillen in de mate van verstedelijking, inzamelmiddel, wel of geen minicontainer voor papier, wel of geen GFT-scheiding, en de bouwwijze. Methodiek en uitvoering van sorteeronderzoek (steekproefselectie, monstergrootte, kwaliteit van het sorteerproces). De variatie in het sorteeronderzoek is zo klein mogelijk gehouden, door jaarlijks op dezelfde wijze, in dezelfde periode en met hetzelfde personeel te sorteren. Toevalligheden in het afvalaanbod kunnen echter niet worden voorkomen; zo kan een sterk afwijkend scheidingsgedrag van één huishouden een verstorend effect hebben op de samenstelling van het totale monster. Kennis van de nauwkeurigheid van cijfers is belangrijk. Als gemeenten beleid baseren op sorteeranalyses, dan is het van belang dat zij kunnen uitgaan van voldoende nauwkeurige gegevens. In het algemeen is een éénmalige meting niet voldoende. Voldoende nauwkeurigheid verkrijgt men wel door uit te gaan van een tijdreeks, zoals die ook in het AVU-onderzoek wordt opgebouwd, of door het opnemen van meerdere herhalingen binnen één jaar. De spreiding in de uitkomsten geeft een indruk van de nauwkeurigheid. Beoordeling van sorteerresultaten De sorteerresultaten binnen het AVU-onderzoek worden allen voorzien van een indicatie van de beleidsmatige betekenis van de uitkomsten. Dit gebeurt door vergelijken met de uitkomsten bij de andere sorteeranalyses. In voorgaande jaren werden de sorteeruitkomsten vergeleken binnen de stedelijkheidklasse, met analyseresultaten van Eureco uit heel Nederland. Vanaf 2009 wordt vergeleken ongeacht de stedelijkheidklasse met alleen de analyseresultaten binnen het AVU-onderzoek van dat jaar. Per uitkomst wordt aangegeven binnen welke percentielklasse de uitkomst valt. Er worden 5 percentielklassen onderscheiden; zeer laag (0-20 percentiel), laag (20-40 percentiel), normaal (40-60 percentiel), hoog (60-80 percentiel), zeer hoog ( percentiel). 5

6 3. UITVOERING IN 2009 In het bestek is in detail omschreven in welke wijken, straten, inzamelmiddelen en op welke dagen de 57 monsters dienen te worden ingezameld. In 2009 is daar, in overleg met de opdrachtgever, een aantal keren van afgeweken als de verstrekte informatie onjuist bleek te zijn. De wijzigingen ten aanzien van het bestek worden hieronder per onderwerp beschreven. Steekproefselectie en bemonsteren In het bestek was 3 keer een onjuist inzamelmiddel opgenomen voor het betreffende steekproefmonster. In het bestek was 5 keer een onjuiste inzameldag of week aangegeven (even/oneven). Het hebben van de juiste informatie is van groot belang voor de planning, in verband met de inzet van de juiste voertuigen en het beschikbaar maken van deze voertuigen op de juiste dagen. 1. Abcoude: restafval inzameling in oneven week (bestek: even week) 2. Amerongen: restafval inzameling in even week (bestek: oneven week) 3. Leusden laagbouw: steekproefmonster uit ondergrondse container (OC) (bestek:zakken op clusterplaatsen). Hiermee veranderde ook de inzameldag. 4. Lopik: restafval inzameling in oneven week (bestek: even week) 5. Nieuwegein Vreeswijk: restafval inzameling in even week (bestek: oneven week) 6. Nieuwegein Galecop: restafval inzameling in even week (bestek: oneven week) 7. Oudewater: steekproefmonster uit minicontainers (bestek: OC). Hiermee veranderde ook de inzameldag. 8. Woerden hoogbouw: steekproefmonster uit OC (bestek: OC plus rolcontainer) Monstergrootte In 2009 is in totaal kg restafval geleverd. Dit is kilo per steekproefmonster. Hieruit is kilo gesorteerd; gemiddeld 819 kilo per analyse. Eénmaal is 7 kilo minder gesorteerd dan de afgesproken 750 kilo (Houten Gaarden 743 kg). In 34 analyses is 800 kilo of meer gesorteerd. Periode van uitvoering In het bestek is aangegeven dat de voorbereiding in augustus moet worden afgerond. De feitelijke uitvoering van de sorteeranalyses moet plaatsvinden binnen de periode 01 september 22 december. Vanwege aanloopperikelen (het contract is 27 augustus ingegaan) heeft de voorbereiding plaatsgevonden in september, en is de steekproefneming vanaf begin oktober 2009 uitgevoerd. Wijzigingen in het draaiboek hebben ertoe geleid dan meerdere monsters niet op de aangegeven dag/week konden worden ingezameld. Deze wijzigingen zijn pas laat aan het licht gekomen, waardoor het planningstechnisch niet meer mogelijk was alle monsters vóór 22 december in te zamelen en te analyseren. In overleg met de opdrachtgever zijn daarom 5 steekproefmonsters naar januari 2010 verplaatst (Abcoude, Amerongen, Nieuwegein Galecop en Vreeswijk, Oudewater). Vanwege gladheid kon ook de steekproefneming voor Leusden OC niet op de oorspronkelijke dag worden uitgevoerd (22 december). Ook deze bemonstering is naar januari 2010 verplaatst. 6

7 4. RESULTATEN In dit hoofdstuk worden de sorteerresultaten provinciebreed weergegeven. De resultaten voor uw gemeente zijn achter in deze rapportage opgenomen. Een vergelijkend overzicht van de sorteerresultaten in alle 57 analyses is opgenomen als bijlage 1 (vergelijking per fractie). In dit hoofdstuk is eerst de provinciebrede samenstelling van het restafval weergegeven. De samenstelling van het huishoudelijk restafval wordt beïnvloed door een aantal factoren. De belangrijkste zijn: gemeentelijk beleid o inzamelmiddel voor restafval o serviceniveau voor bronscheiding (papier, glas, gft, etc) o tariefstelling / diftar (tariefdifferentiatie) type bebouwing stedelijkheidsklasse attitude en mentaliteit (menstype) In de paragrafen 4.2, 4.3 en 4.4 wordt de invloed van de eerste drie factoren, namelijk bebouwing, inzamelmiddel en stedelijkheidsklasse, op de samenstelling van restafval inzichtelijk gemaakt. In paragraaf 4.5 wordt een toelichting gegeven op de sorteerresultaten per gemeente. De gemeentelijke resultaten treft u aan achter in dit rapport, als insteekrapport. 4.1 Provinciale resultaten Samenstelling provinciaal huishoudelijk restafval Op basis van de 57 sorteeranalyses die in de provincie Utrecht zijn uitgevoerd is de gemiddelde samenstelling voor 2009 berekend. De samenstelling wordt op de volgende pagina s gepresenteerd en vergeleken met voorgaande jaren. Uit tabel 1 is af te leiden dat over een periode van 7 jaar het totaal van het aandeel te scheiden fracties nauwelijks is gestegen (onderste rij). Er zijn geen aanwijzingen die duiden op een structurele verbetering of verslechtering van afvalscheiding in de provincie Utrecht. Ondersteuning van deze uitspraak moet worden gevonden in de cijfers voor bronscheiding (kg/inw per fractie), die in de jaarrekening van AVU en in een aanvullende rapportage van Rense Milieu Advies worden gepresenteerd. Vanwege het feit dat er geen grote beleidswijzigingen zijn doorgevoerd op provinciaal niveau, werd significante verbetering van bronscheiding ook niet verwacht. Wel is de afvalscheiding in diverse afzonderlijke gemeenten geïntensiveerd, maar deze gevolgen worden niet zichtbaar op provinciaal niveau. 7

8 Fractie GFT (incl tuinafval) Tabel 1. Provinciaal gemiddelde samenstelling restafval % 24% 24% 24% 22% 24% 22% 20% Oud papier/ karton 14% 16% 16% 16% 16% 16% 16% 15% Kunststof totaal Nb 17% 17% 17% 18% 18% 22% 27% Verpakkingsglas 3% 4% 4% 4% 5% 5% 5% 4% Textiel (excl schoeisel) 3% 3% 3% 3% 4% 3% 4% 3% Apparaten 0% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% KCA 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 0% Hout Nb 2% 2% 3% 2% 2% 2% 2% Steen Nb 3% 3% 2% 3% 2% 2% 2% Metalen Nb 4% 3% 4% 4% 4% 4% 3% Fractie 0-20 mm 8% 8% 9% 7% 8% 8% 7% 6% Overigen n.e.g. 50% 18% 18% 19% 16% 17% 15% 17% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Fracties met scheidingsplicht 43% 48% 48% 48% 49% 49% 48% 43% Percentage in restafval 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Figuur 2. Ontwikkeling in tijd van de 4 belangrijkste fracties in het restafval ( ) GFT Papier Kunststof Glas De sorteerpercentages per fractie van de 57 individuele analyses zijn opgenomen in bijlage 1. Per fractie is een overzicht opgenomen, waarin de waarden gerangschikt zijn van laag naar hoog, met vermelding van gemeentenaam en kenmerk. Naast inzicht in de eigen prestaties per gemeente, geven deze grafieken ook inzicht in de spreiding van resultaten binnen de provincie. Meest opvallend binnen het provinciale gemiddelde is de grote stijging van het aandeel kunststof. Voor een deel hangt deze stijging samen met een lager percentage GFT en papier/karton (immers, het totaal moet altijd 100% zijn), maar dit kan niet de volledige verklaring zijn. 8

9 Bij sorteren is kunststof is één van de meer gevoelige fracties, in die zin dat vervuiling (inhoud en aanklevende vuil) het gesorteerde gewicht sterk kunnen beïnvloeden. Tijdens sorteren worden verpakkingen en zakken zo goed als mogelijk leeggemaakt, doch binnen redelijke grenzen. In 2007 is de vervuilingsgraad aan onder andere kunststof verpakkingen gemeten. Samenvatting van de resultaten: 1. Vervuiling in/aan kunststof drankflessen (dunne vloeistoffen): 25% - 50% 2. Vervuiling in/aan kunststof flacons (dikke vloeistoffen): 35% - 60% 3. Sorteerfout fractie kunststof verpakkingen (aanklevende zaken): 10%-15% 4. Vervuiling in/aan verpakkingen: 15% - 24% Bij gemeenten die goed kunststof scheiden zal de hoeveelheid kunststofverpakking in het restafval dalen (uitgedrukt absolute hoeveelheden), en zullen de meest vervuilde verpakkingen in het restafval achterblijven, evenals de verpakkingen die niet gescheiden hoeven te worden (chipszakken, geblazen plastic, piepschuim). Gemiddeld bestaat 86% van de fractie kunststof uit verpakkingen. Figuur 3. Gemiddelde samenstelling huishoudelijk restafval, provincie Utrecht 2009 textiel incl schoeisel; 3% Glas; 4% Kunststof; 27% metaal; 3% apparaten; 1% hout; 2% steen/puin; 2% KCA; 0% overig rest; 22% Papier; 15% GFT; 20% In figuur 3 is de gemiddelde samenstelling van het restafval in 2009 grafisch weergegeven. Het is belangrijk zich te realiseren dat de samenstelling in percentages niet de enige graadmeter mag zijn. Voor een juist beeld is ook de absolute hoeveelheid restafval en het omliggende inzamelbeleid van belang. Alleen in samenhang met die kennis kunnen zinvolle uitspraken worden gedaan over het scheidingsgedrag, de succes- en faalfactoren bij afvalscheiding en de ontwikkelingen in afvalscheiding. In de jaarlijkse toelichting op de sorteerresultaten, door Rense Milieu Advies, wordt ingegaan op deze aspecten. In de bijlagen van de jaarrekening van AVU zijn de percentages van de sorteeranalyses omgerekend naar de samenstelling van het huishoudelijk restafval in kg per inwoner. Deze ongescheiden hoeveelheden in het restafval kunnen worden vergeleken met de gescheiden ingezamelde hoeveelheden 9

10 4.2 Invloed van woningtype op de samenstelling van restafval In het onderzoeksgebied komen verschillende bebouwingstypen voor, zoals laagbouw (van ruim opgezette tot compacte bouw), stapelbouw (waaronder middenhoogbouw, boven-benedenwoningen en portiekwoningen), hoogbouw en gemengde bouw. Voor deze rapportage zijn de analyses ingedeeld in laagbouw en hoogbouw, waarbij stapelbouw, hoogbouw en gemengde bouw als hoogbouw worden beschouwd. Opgemerkt wordt dat hoogbouw kan bestaan uit wijken met en zonder GFT-scheiding. De componenten GFT, papier en kunststoffen zijn een belangrijke graadmeter voor het algemene niveau van afvalscheiding, het zijn immers de drie grootste fracties. Een laag aandeel GFT en papier resulteerde vóór de introductie van kunststof-inzameling (Plastic Hero) in een hoog aandeel kunststoffen. In 2009 hebben veel Utrechtse gemeenten een start gemaakt met de inzameling van kunststofverpakkingen. De resultaten zijn nog niet zodanig dat hierdoor een lager aandeel kunststof in het restafval wordt verwacht. In 2009 wordt voor de laagbouw een duidelijk lager aandeel GFT en papier/karton in het restafval aangetroffen, en een hoger aandeel kunststoffen, in vergelijking tot de hoogbouw (figuur 4). We mogen aannemen dat de afvalscheiding in de laagbouw beter verloopt dan in de hoogbouw. De bevindingen zijn gebaseerd op 11 monsters afkomstig van de hoogbouw en 46 monsters afkomstig uit de laagbouw (bijlage 2: sorteermonsters, data en kenmerken). Figuur 4. Samenstelling restafval per woningtype; laagbouw en (midden)hoogbouw Overig rest KCA 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 21% 23% 4% 4% 23% 28% 17% 14% 23% 20% hoogbouw (n=11) laagbouw (n=46) Steen/puin Hout Apparaten Metaal Textiel incl schoeisel Glas Kunststof Papier en karton GFT 10

11 4.3 Invloed van inzamelmiddel op de samenstelling van restafval De resultaten zijn ingedeeld naar inzamelmiddel, en de gemiddelde samenstelling van restafval is bepaald voor elke groep. We onderscheiden de volgende 4 groepen: 1. minicontainers (40 metingen), 2. huisvuilzakken (4 metingen), 3. wijkcontainers bovengronds (6 metingen) 4. wijkcontainers ondergronds (7 metingen). Bij deze indeling wordt opgemerkt dat alleen de groepen minicontainers en bovengrondse wijkcontainers relatief homogene groepen zijn: de eerste betreft uitsluitend laagbouwwoningen (met tuin), de tweede betreft middenhoogbouw & hoogbouwwoningen (weinig tuin). De groep huisvuilzakken bestaat uit 2 metingen in kleinere gemeenten en 2 metingen in zeer sterk stedelijk gebied. De groep ondergrondse wijkcontainers bestaat uit zowel OC s bij laagbouwwoningen als uit OC s bij hoogbouw en middenhoogbouw. De classificaties laagbouw middenhoogbouw hoogbouw is overgenomen uit de omschrijvingen en draaiboeken die zijn opgenomen in het bestek. De verschillen tussen de 4 inzamelmiddelen komen tot uiting bij de drie grote fracties: Het percentage GFT is het hoogst bij de huisvuilzakken. Het percentage papier/ karton is het hoogst in de ondergrondse containers. Het aandeel kunststof is het hoogst in de minicontainers en huisvuilzakken Verpakkingsglas treffen we het meest aan in ondergrondse containers en het minst in de huisvuilzakken. Figuur 5. Samenstelling restafval per inzamelmiddel Overig rest 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 24% 22% 24% zakken (n=4) 3% 4% 5% 4% 28% 14% 29% 14% 23% 20% 22% 22% minicontainer (n=40) 21% 23% 18% 19% ondergronds wijk ctr (n=7) 20% bovengronds wijkctr (n=6) KCA Steen/puin Hout Apparaten Metaal Textiel incl. schoeisel Glas Kunststof Papier en karton GFT 11

12 4.4 Invloed van stedelijkheidsklasse op de samenstelling van restafval Alle gemeenten zijn volgens een CBS-systematiek ingedeeld in een bepaalde stedelijkheidklasse. De klasse 1 staat voor zeer sterk stedelijk gebied, klasse 5 staat voor een niet verstedelijkt gebied ofwel plattelandsgemeenten. De stedelijkheidklasse per gemeente is vermeld in bijlage 2. Vervolgens is per klasse het gemiddelde sorteerresultaat bepaald en zijn de klassen onderling vergeleken. Uit de resultaten blijkt het volgende (figuur 6): Het percentage GFT in restafval is het laagst in klasse 4. In meer én minder verstedelijkt gebied treffen we gemiddeld een hoger percentage GFT aan in het restafval. In een aantal gemeenten is de scheiding van GFT afgeschaft bij de (midden)hoogbouw. In geen enkele gemeente is de GFT-scheiding afgeschaft in het buitengebied. Het aandeel oud papier / karton in restafval neemt toe, naarmate een gemeente meer verstedelijkt is. Meerdere gemeenten hebben de laatste jaren een minicontainer voor papier ingevoerd bij laagbouwwoningen. De spreiding hiervan over de verschillende stedelijkheidklassen is niet bekend. Het percentage kunststof in restafval is het laagst in de meest verstedelijkte gemeente Utrecht. Dit hangt met name samen met het hoger percentage GFT en papier in die gemeente. In deze gemeente is ook meer restafval per inwoner Opvallend is het lage percentage verpakkingsglas in de plattelandsgemeenten (klasse 5). Figuur 6. Samenstelling restafval per stedelijkheidsklasse Overig rest 100% KCA 90% 25% 21% 21% 23% 26% Steen/puin 80% Hout 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4% 4% 4% 22% 24% 28% 19% 16% 15% 22% 22% 21% 18% 20% klasse 1 (n=6) klasse 2 (n=10) klasse 3 (n=22) 4% 30% 28% 12% 10% klasse 4 (n=15) 2% klasse 5 (n=4) Apparaten Metaal Textiel incl schoeisel Glas Kunststof Papier en karton GFT Van de 29 AVU-gemeenten valt 1 gemeente in klasse 1, 5 gemeenten vallen in klasse 2, 7 gemeenten in klasse 3, 13 gemeenten in klasse 4 en 3 gemeenten in klasse 5. 12

13 4.5 Sorteerresultaten per gemeente in 2009 In deze paragraaf wordt aangegeven hoe de gemeentelijke sorteerresultaten geïnterpreteerd en ingezet kunnen worden. De sorteerresultaten voor uw gemeente vindt u achterin in deze rapportage als losse bijlage (bijlage 3). Toelichting op de samenstelling van het restafval in een gemeente Achterin dit rapport vindt u als losse bijlage 3 één of meer overzichten. Het betreft de sorteerresultaten per analyse in uw gemeente. De resultaten geven de volgende informatie: Samenstelling van het restafval, uitgedrukt in procenten Beoordeling van de resultaten, aan de hand van een vergelijking met de uitkomsten in andere gemeenten binnen uw stedelijkheidklasse. Toelichting op de gesorteerde fracties en eventuele bijzonderheden bij hetgeen we hebben aangetroffen. Deze toelichting ondersteunt een juiste interpretatie van de sorteerresultaten. De gemiddelde afvalsamenstelling is in de Jaarrekening van AVU en in het aanvullende rapport van Rense Milieu Advies berekend als het rekenkundige gemiddelde van de afzonderlijke analyses. Er is gekozen voor een rekenkundig gemiddelde omdat wegingsfactoren niet aanwezig zijn. Volgens de Handreiking zou uitgegaan moeten worden van het gewogen gemiddelde, met het aantal aansluitingen per onderzoeksgebied als weegfactor. Toelichting op de absolute samenstelling van restafval Net zo belangrijk als de procentuele samenstelling, is de samenstelling in absolute cijfers, uitgedrukt in ton per jaar (ton/jr), kilo per woonaansluiting (kg/aansl) of kilo per inwoner (kg/inw). Hiermee wordt namelijk ook het effect van de totale hoeveelheid restafval op jaarbasis meegenomen. Immers: een gemeente met relatief weinig restafval per jaar - maar met een hoog percentage papier hierin - zou wel eens betere scheidingsresultaten kunnen hebben voor papier, dan een gemeente waar veel restafval wordt aangeboden. Onderstaand wordt dit met een voorbeeld duidelijk gemaakt. Voorbeeld Papier/karton in restafval (percentage) Papier/karton in restafval; kilogram per inwoner Beoordeling scheidingsgedrag: Laag aanbod restafval: 100 kg/inw Hoog: 20% in restafval Hoog aanbod restafval: 300 kg/inw Laag: 10% in restafval 20 kg/inw/jaar in restafval 30 kg/inw/jaar in restafval Hoog percentage OPK, maar weinig kilogrammen per inwoner: GOED Laag percentage OPK, maar veel kilogrammen per inwoner: NIET GOED. De absolute hoeveelheid van een component (ton/jaar) wordt berekend door de totale hoeveelheid restafval uit de betreffende wijk of gemeente te vermenigvuldigen met het sorteerpercentage (per component). Wanneer dit cijfer (ton/jaar) wordt gedeeld door het aantal inwoners per onderzoeksgebied, resulteert dit in de hoeveelheid van de afvalcomponent per inwoner (kg/inw). 13

14 Toelichting op de landelijke afvalscheidingsdoelstellingen In het vorige Landelijk Afvalbeheerplan (LAP ) waren ten aanzien het huishoudelijk afval, waarvoor gemeenten de zorgplicht hebben, scheidingsdoelstellingen per fractie opgenomen, de zogenaamde responsdoelstelling (%). De doelstellingen zijn in het Afval Overleg Orgaan verder uitgewerkt naar richtlijnen voor de gescheiden in te zamelen hoeveelheden. De richtlijnen waren verschillend per stedelijkheidklasse. Deze doelstellingen zijn in het nieuwe LAP2 vervallen. Gemeenten worden in het nieuwe LAP2 aangespoord om in het algemeen een scheidingspercentage van 60% te realiseren. Het verder uitwerken daarvan wordt overgelaten aan de gemeenten. Om toch al een referentiekader te hebben voor het beoordelen van de inzamelresultaten voor de fracties GFT, papier/karton et cetera, stelt AVU voor de oude doelstellingen en richtlijnen nog te gebruiken. Die waren immers ook gericht op het realiseren van een landelijk scheidingspercentage van 60%. Deze oude doelstellingen zijn voor AVUgemeenten vertaald naar aanvaardbare niveau s welke zijn uitgedrukt in kg/inw-inrestafval per fractie. Het geeft per fractie de hoeveelheid aan, die redelijkerwijs nog in het restafval mag voorkomen. Aanvaardbare niveaus, ontwikkeld voor AVU In opdracht van de AVU zijn voor de provincie Utrecht aanvaardbare niveaus ontwikkeld, voor de verschillende fracties in het huishoudelijk restafval. Deze aanvaarbare niveaus zijn opgesteld op basis van de landelijke doelstellingen die in het vorige LAP werden aangehouden, en de reële hoeveelheid restafval (kg/inw) die in de provincie Utrecht wordt aangeboden. De aanvaardbare niveaus zijn opgesteld door Rense Milieu Advies en zijn een maat voor de hoeveelheid per fractie (kg/inw), die nog in het restafval mag worden aangetroffen. In de meerjarenrapportage Sorteeranalyses en afvalscheiding, , die Eureco in 2008 heeft opgesteld voor de 29 gemeenten, zijn de sorteerresultaten (uitgedrukt in kg/inw) getoetst aan deze aanvaardbare niveaus. Deze meerjarenrapportage per gemeente is eerder door AVU toegestuurd aan de gemeenten. 14

15 5. SAMENVATTING EN DISCUSSIEPUNTEN Algemeen In opdracht van de AVU wordt in 2009, 2010 en 2011 de samenstelling van het huishoudelijk restafval in alle gemeenten binnen de provincie Utrecht geanalyseerd. Dit onderzoek is een voortzetting van de onderzoeksreeks Jaarlijks worden 57 steekproefmonsters restafval geanalyseerd op hun samenstelling. De monsters worden verspreid over de gehele provincie genomen, met een of meerdere monsternemingen per gemeente. Het aantal analyses per gemeente is afhankelijk van het inwoneraantal. De monsterneming is zodanig opgezet, dat de analyses per gemeente een goede afspiegeling vormen voor de gemeente in totaal. Resultaten Ten opzichte van de voorgaande jaren is het percentage GFT en het percentage papier/karton in het restafval iets gedaald. Of deze daling significant is of binnen de marges van de natuurlijke schommelingen valt is niet met zekerheid te zeggen. Het percentage kunststoffen is fors hoger dan voorheen. Deze verhoging van het percentage kan ten dele veroorzaakt zijn door een relatief hoge vervuilingsgraad in het kunststof, maar ook door een betere scheiding van andere componenten. Percentage in restafval 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Ontwikkeling in tijd van de 4 belangrijkste fracties in het restafval ( ) GFT Papier Kunststof Glas Een nadere analyse van het hoge percentage kunststof is gewenst, waarbij niet alleen wordt gekeken naar het gemiddelde beeld in de provincie Utrecht, maar ook naar de trendmatige resultaten in de afzonderlijke gemeenten, gecombineerd met de absolute hoeveelheden restafval per gemeente. 15

16 Gemiddelde samenstelling huishoudelijk restafval, provincie Utrecht 2009 textiel incl schoeisel; 3% Glas; 4% Kunststof; 27% metaal; 3% apparaten; 1% hout; 2% steen/puin; 2% KCA; 0% overig rest; 22% Papier; 15% GFT; 20% Dwarsdoorsneden Provinciebreed zijn drie dwarsdoorsneden gemaakt, om bepaalde aspecten van de afvalscheiding te onderzoeken. De eerste doorsnede is die naar bebouwing; hoogbouw versus laagbouw. De resultaten zijn een indicatie dat de afvalscheiding in de laagbouw beter verloopt dan in de (midden)hoogbouw. Bij deze vergelijking zou ook de hoeveelheid restafval per aansluiting hoogbouw en per aansluiting laagbouw betrokken moeten worden, maar die is niet bekend. Tot op heden heeft de laagbouw de meeste aandacht gehad. De maatregelen voor de afvalscheiding in de laagbouw zijn vaak niet geschikt voor implementatie in de (midden)hoogbouw. De (midden)hoogbouw vraagt blijkbaar om een geheel eigen aanpak om afvalscheiding te stimuleren. De tweede dwarsdoorsnede is die naar inzamelmiddel. We onderscheiden 4 inzamelmiddelen in provincie Utrecht, waarvan 2 groepen met redelijk homogene wijkkenmerken, en 2 groepen met heterogene wijkkenmerken. In deze dwarsdoorsnede is niet meegenomen het feit dat de hoeveelheid restafval die wordt aangeboden kan verschillen per inzamelmiddel. Huisvuilzakken (laagbouw en middenhoogbouw): het restafval bevat een relatief hoog percentage GFT en kunststof, weinig papier en glas. De hoeveelheid overig is hier het grootst. Voor deze fractie bestaan geen scheidingsmogelijkheden. Minicontainers (laagbouw): het percentage GFT en papier is laag, het percentage kunststof hoog. Ondergrondse wijkcontainers (laagbouw en (midden)hoogbouw): het percentage papier en glas is hoog, percentage kunststoffen laag. De hoeveelheid overig is hier het grootst. Voor deze fractie bestaan geen scheidingsmogelijkheden. 16

17 Bovengrondse wijkcontainers (midden- & hoogbouw): het percentage papier is hoog, het percentage kunststof laag. De hoeveelheid overig is hier het laagst. Voor deze fractie bestaan geen scheidingsmogelijkheden. De derde doorsnede is die naar stedelijkheidklasse. In het algemeen kunnen we stellen dat verstedelijking een negatief effect heeft op afvalscheiding: de ruimte om afvalscheiding in huis te realiseren wordt steeds meer een beperking. Discussiepunten 1. Ten aanzien van toekomstige sorteeranalyses adviseren we de samenstelling uit te drukken in zowel sorteerpercentages als in kilogram per inwoner (of kilo per aansluiting). De beoordeling van de sorteerresultaten zou dan moeten geschieden op basis van de absolute hoeveelheden (kilogram per inwoner), en met een directe vergelijking met de aanvaardbare niveaus. Op deze wijze wordt een betere benchmark (referentiekader) verkregen voor sorteeranalyses. Voorwaarde is wel dat gemeenten tijdig de actuele hoeveelheid restafval opgeven. 2. Wanneer gemeenten in hun beleid daadwerkelijk streven naar 60% hergebruik en nuttige toepassing van het huishoudelijk afval, zou de aandacht eigenlijk moeten verschuiven naar het implementeren van maatregelen die de hoeveelheid restafval en grof restafval verlagen. Hoewel het verhogen van de afvalscheiding van afzonderlijke componenten uiteraard ook winst oplevert, is de winst die nog te behalen is per fractie (winst in termen van scheidingspercentage ) veel geringer. Dit vergt een andere benadering van de afvalproblematiek dan tot nu toe heeft plaatsgevonden. Maatregelen die de hoeveelheid restafval kunnen terugdringen zijn bijvoorbeeld het voeren van een kleinere container voor restafval (140 l) en het invoeren van containermanagement. 3. Hoewel buiten de scope van deze rapportage, zijn ook de aspecten duurzaamheid en CO 2 -reductie items waarbij de sorteeranalyse een rol kan spelen. Zo kan de maximale scheidingspotentie (nu uitgedrukt in kg/inw-in-restafval per fractie) ook worden uitgedrukt in maximale CO 2 -reductie per fractie. Door op deze manier naar afvalscheiding te kijken, kan men tot andere keuzes komen bij het optimaliseringsvraagstuk. Gemeenten staan dan voor de keuze of zij het aantal kilo s dat wordt gescheiden gaat maximaliseren, of dat zij de CO 2 -uitstoot als gevolg van afvalverwijdering wil minimaliseren. 17

18 Bijlage 1. Sorteerresultaten per fractie In deze bijlage is per afvalfractie een grafiek opgenomen, waarin alle 57 sorteerresultaten zijn opgenomen, geordend van laag naar hoog onder vermelding van gemeente en kenmerk. Uiterst rechts in de tabel treft u het provinciaal gemiddelde aan. - In de grafiek voor het percentage GFT in restafval is tevens het percentage van tuinafval aangegeven met lichtgroen. Het betreft het percentage ten opzichte van het totale restafval, en dus niet ten opzichte van het GFT. GFT (donkergroen) betreft het totaal van tuinafval en overig GFT. - In de grafiek voor het percentage papier/karton in restafval is tevens het percentage verpakkingen aangegeven met donkerblauw. Het betreft het percentage verpakkingen ten opzichte van het totale restafval, en dus niet ten opzichte van het herbruikbaar papier/karton. - In de grafiek voor het percentage kunststof in restafval is tevens het percentage verpakkingen aangegeven met donkeroranje. Het betreft het percentage verpakkingen ten opzichte van het totale restafval, en dus niet ten opzichte van de totale kunststof fractie. 18

19 Percentage GFT (incl tuinafval) in restafval tuinafval in gft Gft totaal gemiddeld Amersfoort Binnenstad Zeist Bosch en Duin Utrecht Kanaleneiland Loenen Veenendaal Petenbos Woerden hoogbouw Zeist midden/hoogbouw Amersfoort Cocons Bunschoten Utrecht Staatlieden en tuindorp Baarn wijk 8 De Bilt midden/hoogbouw Woerden laagbouw Bunnik Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Oudewater Baarn wijk 4 Leusden clusterplaatsen Driebergen Utrecht Leidse Rijn Terwijde Soest hoogbouw OC Vianen Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Ijsselstein midden/hoogbouw De Ronde Venen buitengebied Veenendaal hoogbouw Lopik Nieuwegein Galecop Utrecht Transwijk Nieuwegein Vreeswijk De Bilt laagbouw Amersfoort Nieuwland Houten laagbouw De Gaarden Nieuwegein midden/hoogbouw Veenendaal Franse Gat Zeist Verzetswijk Houten Ondergrondse Containers Montfoort Maarssen kern Maarssen Amersfoort Soesterkwartier Doorn Leersum Leusden niet clusterplaatsen Wijk bij Duurstede -Wijk De Ronde Venen binnengebied Rhenen Abcoude Maarn Amerongen Utrecht Overvecht Soest laagbouw Overhees Zuid Maarssen Maarssenbroek Breukelen Ijsselstein Zuid Renswoude Eemnes Woudenberg 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

20 gemiddeld 20 Utrecht Leidse Rijn Terwijde Ijsselstein midden/hoogbouw Maarssen Maarssenbroek Houten Ondergrondse Containers Maarssen kern Maarssen Zeist midden/hoogbouw Utrecht Transwijk Utrecht Overvecht Rhenen Driebergen Amersfoort Binnenstad Veenendaal hoogbouw Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Nieuwegein midden/hoogbouw Veenendaal Petenbos Leusden clusterplaatsen Veenendaal Franse Gat Utrecht Staatlieden en tuindorp Eemnes De Bilt midden/hoogbouw Amersfoort Nieuwland Ijsselstein Zuid Breukelen De Ronde Venen binnengebied Wijk bij Duurstede -Wijk De Bilt laagbouw Nieuwegein Vreeswijk Baarn wijk 8 Woerden hoogbouw Oudewater Amersfoort Cocons Montfoort Soest laagbouw Overhees Zuid Zeist Verzetswijk Utrecht Kanaleneiland Amersfoort Soesterkwartier Nieuwegein Galecop Vianen Soest hoogbouw OC Houten laagbouw De Gaarden Woudenberg Lopik Loenen Renswoude Woerden laagbouw Abcoude Leersum De Ronde Venen buitengebied Leusden niet clusterplaatsen Baarn wijk 4 Bunschoten Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Doorn Zeist Bosch en Duin Bunnik Amerongen Maarn 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Percentage papier (OPK) in restafval verpakking Papier en karton totaal

21 gemiddeld 21 Leersum Amerongen Doorn Wijk bij Duurstede -Wijk Zeist Verzetswijk Leusden niet clusterplaatsen Eemnes Baarn wijk 8 Breukelen Baarn wijk 4 Renswoude Driebergen Maarn Soest laagbouw Overhees Zuid Amersfoort Soesterkwartier Abcoude Woerden laagbouw Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Montfoort Rhenen Ijsselstein Zuid De Bilt laagbouw Utrecht Transwijk Zeist Bosch en Duin Amersfoort Cocons Nieuwegein Galecop Amersfoort Nieuwland Lopik Oudewater Vianen De Ronde Venen binnengebied Leusden clusterplaatsen Maarssen Maarssenbroek Woudenberg Utrecht Overvecht De Ronde Venen buitengebied Houten laagbouw De Gaarden Maarssen kern Maarssen Bunnik Nieuwegein Vreeswijk Veenendaal Petenbos Ijsselstein midden/hoogbouw Utrecht Kanaleneiland Soest hoogbouw OC De Bilt midden/hoogbouw Houten Ondergrondse Containers Veenendaal Franse Gat Loenen Utrecht Staatlieden en tuindorp Veenendaal hoogbouw Bunschoten Zeist midden/hoogbouw Amersfoort Binnenstad Woerden hoogbouw Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Nieuwegein midden/hoogbouw Utrecht Leidse Rijn Terwijde 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Percentage kunststof in restafval verpakking

22 gemiddeld Percentage glas (glasbak) in restafval Houten Ondergrondse Containers Vianen Maarssen Maarssenbroek Amersfoort Soesterkwartier Woerden hoogbouw Bunschoten Zeist Verzetswijk Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Maarssen kern Maarssen Leusden clusterplaatsen Baarn wijk 4 Veenendaal hoogbouw De Ronde Venen buitengebied Utrecht Staatlieden en tuindorp Soest laagbouw Overhees Zuid Utrecht Overvecht Rhenen Ijsselstein Zuid Soest hoogbouw OC Nieuwegein Vreeswijk Zeist midden/hoogbouw Eemnes Doorn Bunnik Nieuwegein midden/hoogbouw Amersfoort Binnenstad Woudenberg Veenendaal Franse Gat Breukelen Amersfoort Nieuwland Abcoude Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Utrecht Transwijk Maarn Amerongen Zeist Bosch en Duin Utrecht Leidse Rijn Terwijde Leersum Woerden laagbouw De Bilt midden/hoogbouw Amersfoort Cocons Wijk bij Duurstede -Wijk Houten laagbouw De Gaarden Veenendaal Petenbos Nieuwegein Galecop Baarn wijk 8 Oudewater Montfoort Lopik De Ronde Venen binnengebied Driebergen Utrecht Kanaleneiland De Bilt laagbouw Ijsselstein midden/hoogbouw Renswoude Leusden niet clusterplaatsen Loenen 22 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0%

23 gemiddeld 23 Percentage textiel (incl. schoeisel) in restafval Houten laagbouw De Gaarden Amerongen Woudenberg Soest laagbouw Overhees Zuid Loenen Montfoort Ijsselstein midden/hoogbouw Soest hoogbouw OC Utrecht Kanaleneiland Woerden laagbouw Breukelen Amersfoort Cocons Bunschoten Bunnik Maarn Houten Ondergrondse Containers De Ronde Venen buitengebied De Bilt laagbouw Amersfoort Soesterkwartier Amersfoort Nieuwland Ijsselstein Zuid Eemnes Leusden niet clusterplaatsen Amersfoort Binnenstad Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Leersum Baarn wijk 8 Maarssen kern Maarssen Utrecht Overvecht Driebergen Veenendaal hoogbouw Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Vianen Nieuwegein Galecop Maarssen Maarssenbroek Utrecht Transwijk Doorn Wijk bij Duurstede -Wijk Oudewater Baarn wijk 4 Zeist Verzetswijk Lopik Veenendaal Franse Gat Rhenen Zeist midden/hoogbouw De Ronde Venen binnengebied Abcoude Utrecht Leidse Rijn Terwijde Leusden clusterplaatsen Nieuwegein Vreeswijk Renswoude Woerden hoogbouw Nieuwegein midden/hoogbouw Zeist Bosch en Duin De Bilt midden/hoogbouw Utrecht Staatlieden en tuindorp Veenendaal Petenbos 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0%

24 gemiddeld 24 Percentage metaal in restafval Maarn Breukelen Houten laagbouw De Gaarden Lopik Amersfoort Soesterkwartier Nieuwegein Vreeswijk Rhenen Nieuwegein midden/hoogbouw Ijsselstein midden/hoogbouw Utrecht Staatlieden en tuindorp Amerongen Veenendaal hoogbouw Baarn wijk 8 Soest laagbouw Overhees Zuid Maarssen Maarssenbroek Eemnes Houten Ondergrondse Containers De Bilt laagbouw Bunschoten Vianen Oudewater Bunnik Zeist Bosch en Duin Zeist Verzetswijk Maarssen kern Maarssen Leusden niet clusterplaatsen De Ronde Venen binnengebied Woudenberg Veenendaal Franse Gat Utrecht Overvecht Montfoort Doorn Amersfoort Nieuwland Driebergen Woerden laagbouw Ijsselstein Zuid Woerden hoogbouw Nieuwegein Galecop Leusden clusterplaatsen Wijk bij Duurstede -Wijk Baarn wijk 4 De Ronde Venen buitengebied Leersum Abcoude Amersfoort Cocons Zeist midden/hoogbouw Soest hoogbouw OC Renswoude Amersfoort Binnenstad Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Utrecht Leidse Rijn Terwijde De Bilt midden/hoogbouw Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Utrecht Kanaleneiland Utrecht Transwijk Loenen Veenendaal Petenbos 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0%

25 gemiddeld 25 Percentage apparaten in restafval De Bilt midden/hoogbouw De Ronde Venen buitengebied Zeist midden/hoogbouw Nieuwegein midden/hoogbouw Veenendaal hoogbouw Breukelen Utrecht Overvecht Ijsselstein midden/hoogbouw Bunnik Montfoort Maarn Ijsselstein Zuid Amersfoort Soesterkwartier Oudewater Leersum De Ronde Venen binnengebied Zeist Verzetswijk Woerden laagbouw Soest hoogbouw OC Leusden niet clusterplaatsen Woudenberg Soest laagbouw Overhees Zuid Eemnes Vianen Nieuwegein Galecop Driebergen Amersfoort Nieuwland Abcoude Utrecht Leidse Rijn Terwijde Nieuwegein Vreeswijk Maarssen Maarssenbroek Amersfoort Cocons Amersfoort Binnenstad Amerongen Zeist Bosch en Duin Wijk bij Duurstede -Wijk Maarssen kern Maarssen Lopik Houten Ondergrondse Containers Woerden hoogbouw Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Veenendaal Franse Gat Rhenen Loenen Leusden clusterplaatsen Houten laagbouw De Gaarden Doorn Baarn wijk 8 Veenendaal Petenbos Utrecht Staatlieden en tuindorp De Bilt laagbouw Baarn wijk 4 Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Utrecht Transwijk Utrecht Kanaleneiland Renswoude Bunschoten 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

26 gemiddeld 26 Percentage hout in restafval Nieuwegein midden/hoogbouw Renswoude Lopik Soest hoogbouw OC De Ronde Venen binnengebied Maarn Houten laagbouw De Gaarden Amersfoort Nieuwland Veenendaal Franse Gat Doorn Amerongen Baarn wijk 8 Amersfoort Cocons Amersfoort Binnenstad Amersfoort Soesterkwartier Oudewater Maarssen Maarssenbroek Leersum Eemnes Bunschoten Breukelen Montfoort Zeist Bosch en Duin Wijk bij Duurstede -Wijk Rhenen Maarssen kern Maarssen De Bilt midden/hoogbouw Woudenberg De Ronde Venen buitengebied Woerden laagbouw Vianen De Bilt laagbouw Veenendaal hoogbouw Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Veenendaal Petenbos Driebergen Bunnik Baarn wijk 4 Utrecht Transwijk Nieuwegein Galecop Zeist Verzetswijk Woerden hoogbouw Ijsselstein midden/hoogbouw Leusden clusterplaatsen Ijsselstein Zuid Zeist midden/hoogbouw Abcoude Utrecht Leidse Rijn Terwijde Soest laagbouw Overhees Zuid Nieuwegein Vreeswijk Leusden niet clusterplaatsen Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Houten Ondergrondse Containers Utrecht Staatlieden en tuindorp Utrecht Overvecht Loenen Utrecht Kanaleneiland 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

27 gemiddeld 27 Percentage steen(achtig) materiaal in restafval Abcoude Vianen Amerongen De Ronde Venen binnengebied Bunnik Soest laagbouw Overhees Zuid Veenendaal Franse Gat Renswoude De Ronde Venen buitengebied Amersfoort Nieuwland Nieuwegein Galecop Woudenberg Oudewater Maarn Baarn wijk 4 Houten laagbouw De Gaarden Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Montfoort Veenendaal Petenbos Ijsselstein midden/hoogbouw Leersum De Bilt laagbouw Nieuwegein Vreeswijk Maarssen Maarssenbroek Zeist Bosch en Duin Lopik Loenen Leusden clusterplaatsen Doorn Ijsselstein Zuid Wijk bij Duurstede -Wijk Soest hoogbouw OC Driebergen Utrecht Leidse Rijn Terwijde Utrecht Staatlieden en tuindorp Amersfoort Binnenstad Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Veenendaal hoogbouw Woerden laagbouw Nieuwegein midden/hoogbouw De Bilt midden/hoogbouw Amersfoort Soesterkwartier Zeist Verzetswijk Maarssen kern Maarssen Eemnes Breukelen Zeist midden/hoogbouw Rhenen Leusden niet clusterplaatsen Houten Ondergrondse Containers Utrecht Transwijk Utrecht Kanaleneiland Bunschoten Baarn wijk 8 Amersfoort Cocons Woerden hoogbouw Utrecht Overvecht 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0%

28 gemiddeld 28 Percentage KCA in restafval Zeist midden/hoogbouw Oudewater Zeist Verzetswijk Houten Ondergrondse Containers Leersum Maarn Vianen Renswoude Nieuwegein Vreeswijk Montfoort Wijk bij Duurstede -Wijk Veenendaal Franse Gat Soest laagbouw Overhees Zuid Leusden niet clusterplaatsen Amersfoort Soesterkwartier Ijsselstein Zuid Amerongen Veenendaal hoogbouw Nieuwegein Galecop De Ronde Venen buitengebied De Ronde Venen binnengebied Woerden laagbouw Soest hoogbouw OC Maarssen Maarssenbroek Driebergen Breukelen Utrecht Vleuten-De Meern Vleuterweide Utrecht Leidse Rijn Terwijde Nieuwegein midden/hoogbouw Loenen Houten laagbouw De Gaarden Baarn wijk 8 Amersfoort Nieuwland Abcoude Utrecht Transwijk Zeist Bosch en Duin Woudenberg Woerden hoogbouw Veenendaal Petenbos Utrecht Overvecht Rhenen Maarssen kern Maarssen Lopik Ijsselstein midden/hoogbouw Eemnes De Bilt midden/hoogbouw De Bilt laagbouw Bunschoten Bunnik Amersfoort Cocons Utrecht Staatlieden en tuindorp Wijk bij Duurstede, Cothen & Langbroek Utrecht Kanaleneiland Leusden clusterplaatsen Doorn Baarn wijk 4 Amersfoort Binnenstad 2% 1% 0%

29 Bijlage 2. Sorteermonsters, data en kenmerken Stedelijkheidsklasse Gemeente / kenmerk Inzamelmiddel Bouw Uitvoering Abcoude minicontainer laagbouw Amersfoort Binnenstad minicontainer laagbouw Amersfoort Cocons rolcontainer midden en hoogbouw Amersfoort Nieuwland minicontainer laagbouw Amersfoort Soesterkwartier minicontainer laagbouw Baarn wijk 4 minicontainer laagbouw Baarn wijk 8 minicontainer laagbouw Breukelen minicontainer laagbouw Bunnik minicontainer laagbouw Bunschoten minicontainer laagbouw De Bilt laagbouw minicontainer laagbouw De Bilt midden en 3 midden/hoogbouw rolcontainer hoogbouw De Ronde Venen 4 binnengebied minicontainer laagbouw De Ronde Venen buitengebied minicontainer laagbouw Eemnes minicontainer laagbouw Houten laagbouw De Gaarden minicontainer laagbouw Houten Ondergronds OC hoogbouw IJsselstein midden en 2 midden/hoogbouw rolcontainer hoogbouw IJsselstein Zuid minicontainer laagbouw Leusden zakken laagbouw Leusden OC laagbouw Loenen minicontainer laagbouw Lopik minicontainer laagbouw Maarssen Maarssenbroek minicontainer laagbouw Maarssen kern Maarssen minicontainer laagbouw Montfoort zakken laagbouw Nieuwegein midden en 2 midden/hoogbouw rolcontainer hoogbouw Nieuwegein 2 Galecop minicontainer laagbouw Nieuwegein Vreeswijk minicontainer laagbouw Oudewater minicontainer laagbouw Renswoude minicontainer laagbouw

30 Stedelijkheid. Gemeente / kenmerk Inzamelmiddel Bouw (cf. bestek) Uitvoering Rhenen minicontainer laagbouw Soest hoogbouw OC OC midden en hoogbouw Soest laagbouw Overhees Zuid minicontainer laagbouw Utrecht Kanaleneiland zakken midden en hoogbouw Utrecht Overvecht rolcontainer hoogbouw Utrecht Staatldn 1 en Tuindorp zakken/minicontainer laagbouw Utrecht Transwijk minicontainer laagbouw Utrecht Leidse Rijn: Terwijde OC laagbouw Utrecht Vleuterweide OC laagbouw Utr. Heuvelrug Amerongen minicontainer laagbouw Utr. Heuvelrug - Doorn minicontainer laagbouw Utr. Heuvelrug Driebergen minicontainer laagbouw Utr. Heuvelrug - Leersum minicontainer laagbouw Utr. Heuvelrug - Maarn minicontainer laagbouw Veenendaal Franse Gat minicontainer laagbouw Veenendaal hoogbouw OC hoogbouw Veenendaal Petenbos minicontainer laagbouw Vianen minicontainer laagbouw Wijk bij Duurstede -Wijk minicontainer laagbouw Wijk bij Duurst., 4 Cothen/Langbroek minicontainer laagbouw Woerden 3 hoogbouw OC Midden/hoogbouw Woerden laagbouw minicontainer laagbouw Woudenberg minicontainer laagbouw Zeist 2 midden/hoogbouw rolcontainer hoogbouw Zeist Verzetswijk minicontainer laagbouw Zeist Bosch en Duin minicontainer laagbouw In deze tabel is de naamgeving, inzamelmiddel en bouwhoogte overgenomen uit de draaiboeken zoals die zijn opgenomen in het bestek, tenzij inzamelmiddel of steekproefwijk in overleg met de opdrachtgever is gewijzigd. Zie pagina 6 van deze rapportage. 30

31 Bijlage 3. Individuele sorteerresultaten per gemeente Per gemeente zijn de resultaten van de verschillende sorteeranalyses al eerder opgeleverd als losse pdf-bestanden. AVU draagt zorg voor deze verspreiding. De analyseresultaten maken onderdeel uit van deze jaarrapportage. Het overzicht is opgesteld conform de nieuwe procedure, zoals die in het aanbestedingsbestek is opgenomen. Het overzicht begint met een foto en de kenmerken van het steekproefmonster. Het gemiddelde gewicht per container of zak is hierin tevens opgenomen. Van elk steekproefmonster is een visuele beschrijving gemaakt, waarbij met name is gelet op het voorkomen van tuinafval (gft), papier, kunststoffen, grote stukken karton, hout of grote voorwerpen. Bij steekproefmonsters die verpakt zijn in huisvuilniszakken is een visuele schouw minder informatief. Op de tweede pagina van het overzicht zijn de sorteerpercentages opgenomen, voor de hoofd- en subfracties. Tevens is weergegeven hoe men scoort ten opzichte van de AVUgemeenten. Er is een vergelijking gemaakt met de 57 sorteerresultaten die zijn uitgevoerd voor de AVU-gemeenten in het jaar Aangegeven is of men bijvoorbeeld tot de 20% laagste scores behoord, of juist tot de 20% hoogste scores. Er worden 5 score-klassen onderscheiden:zeer laag, laag, gemiddeld, hoog, zeer hoog. Op de derde pagina is de verdeling van de hoofdfracties binnen het restafval grafisch weergegeven en zijn de afzonderlijke fracties toegelicht, voor zover er bijzonderheden waren. Het laatste blad bevat informatie over de steekproefneming, zoals de steekproeflocaties en diverse uitvoeringsacpecten. Bij het interpreteren van de sorteerresultaten dient u het volgende in acht te nemen: Het steekproefmonster is zorgvuldig genomen, maar het blijft een momentopname, en dus een indicatie van de gemiddelde samenstelling van het restafval op jaarbasis. Bij het nemen van de steekproefmonsters is geen naastliggend (grof)vuil meegenomen, noch zijn er KWD-containers meegenomen, mits deze herkenbaar te onderscheiden zijn van particuliere minicontainers (afwijkende kleur). Resultaten zijn representatief voor het bebouwingstype of wijktype dat is bemonsterd. De gemiddelde samenstelling van restafval kunt u bepalen op basis van het gemiddelde van alle analyses in uw gemeente. Bij voorkeur zou het gewogen gemiddelde moeten worden bepaald, waarbij bijv. de hoogbouw een zwaarte meekrijgt evenredig aan het percentage hoogbouwaansluitingen in de gemeente. Door het percentage te vermenigvuldigen met de hoeveelheid restafval in uw gemeente (uitgedrukt in ton per jaar of in kilo per inwoner) krijgt u inzicht in de absolute hoeveelheden per fractie, die met het restafval worden verwijderd. Zie hiervoor de jaarrekening van AVU. 31