Update NWO-propositie voor de Topsectoren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Update NWO-propositie voor de Topsectoren"

Transcriptie

1 Update NWO-propositie voor de Topsectoren Bijgaand overzicht geeft de stand van zaken (per 1 juli 2013) weer van de uitvoering van de NWObijdrage aan de topsectoren voor de jaren Dit overzicht maakt inzichtelijk welke activiteiten NWO heeft ondernomen, sinds de ondertekening van de innovatiecontracten op 2 april De NWObijdrage omvat thematische programma s gericht op Publiek Private Samenwerking (PPS), thematische programma's gericht op publiek onderzoek en relevante onderzoeksprojecten die worden toegekend in de programma's voor vrij, ongebonden onderzoek. De (in kind) inbreng vanuit de onderzoekslijnen van de NWO-instituten vormt ook een onderdeel van de NWO-bijdrage. De volledige NWO-propositie is terug te lezen op de NWO-website 1. In de bijlagen wordt per topsector en de doorsnijdende thema s ICT en Sociale Infrastructuur Agenda (Biobased Economy vormt een onderdeel van Chemie), een volledige stand van zaken gegeven. Per topsector wordt ingegaan op de TKI-deelname van NWO, de NWO-programma s met toekenningen tot juli 2013, de lopende NWO-programma s (d.w.z. programma s waarvoor een call uitgezet is, maar nog zonder toekenningen), de NWO programma s in ontwikkeling en de NWO-instituten. Voor nadere toelichting kan contact worden opgenomen met de betreffende NWO-contactpersoon. Inhoud Update NWO-propositie voor topsector Agri&Food 2 Update NWO-propositie voor topsector Chemie 4 Update NWO-propositie voor topsector Creatieve Industrie 7 Update NWO-propositie voor topsector Energie 9 Update NWO-propositie voor topsector HTSM 11 Update NWO-propositie voor topsector Logistiek 13 Update NWO-propositie voor topsector Life Sciences and Health 15 Update NWO-propositie voor topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 18 Update NWO-propositie voor topsector Water 20 Update NWO-propositie voor het doorsnijdende thema ICT 22 Update NWO-propositie voor het doorsnijdend thema Sociale Infrastructuur Agenda

2 Update NWO-propositie voor topsector Agri&Food 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO neemt deel in het TKI Agri&Food. Een gebiedsbestuurslid van ALW vertegenwoordigt NWO in het bestuur van het TKI. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 JSTP programma 'Agriculture & Food: How to feed the world?': M 2,0 Het doel van het gezamenlijke onderzoeksprogramma van China en Nederland, het Joint Scientific Thematic Research Programme (JSTP), is het bevorderen van duurzame samenwerking tussen onderzoekers uit beide landen door financiering van gezamenlijke onderzoeksprojecten en seminars. Acht projecten zijn inmiddels toegekend. Maatschappelijk Verantwoord Innoveren: M 0,6 Dit programma richt zich op technologische ontwikkelingen die naar verwachting ingrijpende effecten zullen hebben op individu en/of samenleving. NWO heeft een call waarin ethische en maatschappelijke vragen geadresseerd worden. De onderzoeksprojecten worden in PPS-verband uitgevoerd. Deze call is gericht op de topsectoren Energie, Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Life Sciences & Health. Voor Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen is een bedrag van M 0,6 beschikbaar. De toekenningen zijn al gedaan. Meer met minder: M 2,0 Nederland is toonaangevend op het gebied van innovatieve, duurzame en efficiënte voedselproductie, in de agrarische sector, tuinbouw en levensmiddelenindustrie. De sector levert een bijdrage van 10% aan de Nederlandse economie. Duurzame productie van voldoende en kwalitatief hoogwaardig voedsel, siergewassen en grondstoffen voor een BioBased Economy zal een steeds groter beslag leggen op beschikbare ruimte, grondstoffen en leefmilieu. Deze call wordt opengesteld in het kader van het NWO thema Agro, Food & Tuinbouw en is geïnspireerd op het thema Meer met minder van de topsectoren Agri&Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Acht projecten zijn inmiddels toegekend. Eiwitonderzoek: M 1,0 Voor dit samenwerkingsprogramma tussen EZ en STW is de beoordelingsprocedure afgerond en zijn de subsidies toegekend. Lopende programma s Food, Cognition and Behaviour: M 5,6 De doelstelling is het ontwikkelen van nieuwe voedingsmiddelen met behulp van excellente kennis over de relatie tussen voeding en het brein. De focus ligt op het terrein van voedingsvoorkeuren, keuze- en koopgedrag, eetlustregulatie, de rol van cognitieve processen en de effecten van voedingsmiddelen en patronen op cognitieve vermogens. De projecten binnen dit programma worden gezamenlijk (50%- 50%) gefinancierd door NWO en publieke en private partijen. Het besluit over de toe te kennen subsidies zal in juli 2013 genomen worden. Food & Business Global Challenges Programme (in propositie Global Food systems genoemd): M 4,0 Dit programma financiert onderzoek dat leidt tot nieuwe inzichten in het functioneren van het mondiale voedselsysteem. Deze inzichten moeten bijdragen aan het verbeteren van lokale voedselzekerheid. Voorstellen kunnen worden ingediend door consortia van onderzoekers en diverse publieke en private partners vanuit Nederland en ten minste één laag- en middeninkomens land. Dit programma wordt in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken uitgevoerd. De eerste toekenningen zijn voor begin 2014 te verwachten. Daarnaast staat er een call open voor het Food & Business Applied Research Fund, waarin praktijkorganisaties uit de Nederlandse partnerlanden voor ontwikkelingssamenwerking 2

3 financiering kunnen aanvragen voor toegepast onderzoek op het gebied van voedselzekerheid. Voor deze call is een continue indiening mogelijk tot 15 april Programma s in ontwikkeling Naam programma Budget M Datum toekenningen budget PPS IPP Unilever 2,5 nb Vrij onderzoek en infrastructuur Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls), voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en voor grote (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI's. Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. F.M. Martens, directeur Aard- en Levenswetenschappen f.martens@nwo.nl Telefoon:

4 Update NWO-propositie voor topsector Chemie 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO geeft vorm aan het TKI Nieuwe Chemische Innovaties (NCI). Dit TKI omvat de chemie in de volle breedte en vormt ook een schakel tussen wetenschap en de andere TKI s in de kennis- en innovatieketen. Er is voor dit TKI in september 2012 een zelfstandige stichting bij NWO opgericht. De leden van het TKI-bestuur maken ook deel uit van het Gebiedsbestuur Chemische Wetenschappen. Het TKI wordt ondersteund door het CW-bureau. Het TKI bestaat uit relatief kleine PPS-programma s, die kunnen uitgroeien tot een programmalijn in een bestaand TKI binnen of buiten de chemie, voor vernieuwing van de TKI s kunnen zorgen of kunnen eindigen zonder verder uit te groeien. Dit TKI NCI is daarin uniek, niet alleen voor de topsector Chemie, ook in relatie tot alle 19 TKI s. Het TKI NCI verbindt de sterktes in het chemisch/moleculair onderzoek, die door NWO worden gestimuleerd, met de vraagstelling uit het bedrijfsleven, hetzij via samenwerking en gezamenlijke programmering met andere TKI s, hetzij via andere consortia of rechtstreeks met private partijen. Die ketenbenadering is essentieel voor het TKI NCI. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 Technology Areas (TA s): M 7,5 NWO + M 3,5 bijdrage bedrijfsleven In 2011/2012 is NWO in aanloop tot het TKI NCI gestart met een aantal Technology Areas. In deze TA s gaat het om programmatische samenwerking tussen minstens twee bedrijven en minstens twee kennisinstellingen, waarbij de deelnemende bedrijven gezamenlijk een derde van de onderzoekskosten financieren. Binnen de eerste vier TA s (Biomass, Low Energy, Syngas en COAST) zijn tot nu toe in totaal 18 projecten toegekend. De programmavorm Technology Area is opgenomen in het Fonds NCI (zie hieronder). Science-Industry-Cooperation (internationale PPS): M 0,15 NWO + M 0,45 bijdrage bedrijfsleven en China In deze vorm van internationale PPS nemen per project vier partijen deel: een buitenlandse industriële partner, een Nederlandse industriële partner, een buitenlandse academische onderzoeksinstelling en een Nederlandse academische onderzoeksinstelling. Het onderzoeksthema is gebaseerd op een vraag van de industriële partner(s). Per project financieren zowel de private partner als NWO/buitenlandse zusterorganisatie 50% van de kosten in cash. De NWO-bijdrage wordt hiermee dus verviervoudigd. In 2012 is een begin gemaakt met dit type projecten met de toekenning van een eerste samenwerkingsproject tussen Nederland en China op het gebied van opschaling en optimalisatie in bioreactoren. Deze programmavorm voor internationale PPS is opgenomen in het Fonds NCI als een bijzondere vorm van CHIPP (zie hieronder). Er zijn nog twee voorstellen i.s.m. China in behandeling op het gebied van sustainable new materials. Partnership-programma STW/CW Paques: M 1,5 NWO + M 1,5 bijdrage Paques Het doel van het Partnershipprogramma A novel Platform Technology for the Conversion of Waste Biomass to Renewable Bioproducts is om technologie te ontwikkelen voor het winnen van vluchtige vetzuren uit organisch afval en afvalwater, om daaruit vervolgens bio-gebaseerde producten te maken. Er zijn begin 2013 vijf projecten gehonoreerd die in de loop van 2013 starten. Samenwerking India Functionele Materialen: M 1,5 NWO Met dit programma wordt de onderzoekssamenwerking tussen Nederland en India gestimuleerd op het gebied van Functionele Materialen. Dit programma richt zich op onderzoek naar duurzame en zgn. smart materials, die hun toepassing kunnen vinden in sectoren zoals energie, chemie, autotechnologie, water, gezondheidzorg en high tech systems. Er zijn recent aan de Nederlandse kant drie onderzoeksprojecten gehonoreerd, die binnenkort van start gaan. 4

5 Lopende programma s Fonds Nieuwe Chemische Innovaties (NCI): M 14,5 NWO +verwachte bijdrage bedrijfsleven M 9,5 De inzet van NWO in de Topsector Chemie verloopt via het TKI NCI, omdat het speciale karakter van dit TKI de mogelijkheid biedt tot een uitgebalanceerde inzet in zowel vernieuwend funderend onderzoek voor bestaande thematische consortia als ook in geheel vernieuwende onderzoekskiemen en -lijnen. Hiertoe is het zogenaamde Fonds NCI opgericht, een budget dat beschikbaar is voor verschillende kleine, flexibele PPS-vormen. NWO stelt M 14,5 beschikbaar via het Fonds NCI, in de periode van 1 november 2012 tot 1 oktober Voorstellen kunnen doorlopend worden ingediend. Hiermee wordt ingespeeld op de behoefte van de topsector, die zichtbaar wordt in de vorm van vraagsturing en inzet van het bedrijfsleven. NWO werkt via het Fonds NCI ook samen met de andere TKI s in de chemie voor gezamenlijke PPS-programma s. Het Fonds NCI wil een flexibel instrument zijn om de samenwerking en kennisoverdracht tussen kennisinstellingen en bedrijven te bevorderen. Het staat open voor nationale én internationale projecten en kent verschillende PPS-vormen: - Chemical Industrial Partnership Programme (CHIPP), gericht op ambitieuze samenwerking tussen een beperkt aantal partners, zowel nationaal als internationaal. Voor iedere euro inleg van het bedrijfsleven, legt NWO er een euro tegenaan. Ook IPP (bij FOM) op het gebied van Chemie valt onder het Fonds; - Technology Area s (TA s), gericht op de vorming van consortia van bedrijven en kennisinstellingen die kunnen uitgroeien tot grotere PPS en die onderdeel kunnen worden van de andere TKI s binnen of zelfs buiten de chemie. Voor iedere euro inleg van het bedrijfsleven, legt NWO er twee tegenaan; - Kennis Innovatie Mapping (KIEM), gericht op samenwerking tussen een MKB enerzijds en een universiteit of een coalitie van een universiteit en een HBO-instelling anderzijds om bestaande kennis over te dragen, een probleem op te lossen of om een product, proces of dienst te vernieuwen. KIEM staat ook open voor chemische start-ups. Voor iedere euro inleg van het MKB, legt NWO er vier tegenaan. Het Fonds NCI kent een aantal zogenaamde ophaalmomenten, waarvan er inmiddels drie zijn geweest en nog een volgt in september. Vanuit de actieagenda New Earth, New Chemistry en het innovatiecontract voor de topsector Chemie werkt het TKI NCI zo aan een portfolio van projecten en programma s. De lopende activiteiten in het Fonds NCI zijn: - Er zijn tot nu toe 6 KIEM projecten gehonoreerd en nog diverse in behandeling; per KIEM gaat het om k 18,75, waarvan 20% van het MKB. Via de KIEM projecten is er met het MKB een nieuwe doelgroep voor PPS aangeboord. - Er is een beoordelingsronde in een tweede TA-COAST gaande, nu gericht op Analysis of (Bio)polymers and (Nano)particles. De besluitvorming wordt in september 2013 verwacht. - Voor diverse TA s en CHIPPs zijn vooraanmeldingen bij het Fonds ingediend. Wanneer deze voldeden aan de criteria vernieuwing en potentie voor valorisatie en passendheid in NCI, zijn ze geselecteerd om uit te werken, eventueel met aanpassingen. Er worden momenteel door de aanvragers initiatieven uitgewerkt op het gebied van o.a. materialen, procestechnologie, katalyse, biobased economy en molecular life sciences. Deels gaat het om bestaande consortia, deels om nieuwe combinaties van PPS. In 2013 en 2014 zullen al deze initiatieven, die nu worden uitgewerkt en waarvoor reserveringen in het Fonds zijn gemaakt, na de kwaliteitstoetsing kunnen worden gehonoreerd. Als al deze lopende activiteiten voldoende bedrijfsbijdragen weten te verkrijgen en aan de kwaliteitseisen voldoen, resteert er nog een klein budget voor het vierde ophaalmoment van het Fonds. Een IPP op het gebied van de Chemie bij FOM (M 1,5 plus bedrijfsbijdrage), die deel uitmaakt van de propositie en is opgenomen in het Fonds NCI, moet nog worden geïnitieerd en ontwikkeld. Het TKI-bestuur is voornemens om de TKI-toeslag die het TKI ontvangt over de cash inleg van het bedrijfsleven onder meer in te zetten voor Proof of Concept-projecten. Brazilië BioBased Economy samenwerkingsprogramma: M 3,6 In mei 2013 was de deadline voor de eerste call voor bilaterale samenwerkingsprojecten met Brazilië op het gebied van BioBased Economy. In dit programma gaat het om onderwerpen als teeltoptimalisatie, 5

6 duurzaamheidsaspecten van intensievere landbouw, bioraffinage en (bio)chemische biomassaconversie naar chemicaliën en brandstoffen. De projecten zullen in november 2013 gehonoreerd worden. Een tweede call staat inmiddels open; de deadline is 6 september 2013 en de projecten zullen naar verwachting in december 2013 gehonoreerd worden. Vrij onderzoek en infrastructuur De topsector Chemie vindt het funderend onderzoek van cruciaal belang om nieuwe gebieden van wetenschap en innovatie open te leggen en geeft aan dat al het chemisch onderzoek bij NWO relevant is voor de topsector. In de vrije competitie van NWO-CW (TOP, ECHO), de Vernieuwingsimpuls (Veni, Vidi, Vici), NWO-middelgroot en het Sectorplan (Natuur- en) Scheikunde zijn in 2012/2013 vele chemische onderzoeksprojecten toegekend. Voorts heeft het chemische onderzoek middelen verworven bij de vrije programma s van FOM en STW en in een aantal NWO-brede programma s: een Zwaartekracht consortium van onderzoekers van TU/e, RU en RuG voor een onderzoekscentrum voor functionele moleculaire systemen, infrastructuurinvesteringen (voor NMR en proteomics) via NWO-groot en de Roadmap, subsidies voor zeven onderzoeksscholen in de chemie in het Graduate programma en de Spinoza-premie voor Weckhuysen. Contactpersoon / meer informatie Dhr. Dr. L.B.J. Vertegaal, directeur Chemische Wetenschappen/Exacte Wetenschappen l.vertegaal@nwo.nl Telefoon:

7 Update NWO-propositie voor topsector Creatieve Industrie 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO neemt deel in de TKI CLICK//NL. Een gebiedsbestuurslid van GW vertegenwoordigt NWO in het bestuur van het TKI. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 Science4 arts: M 3,5 Dit programma is opgesteld door NWO in samenwerking met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en een aantal musea. Het programma richt zich op de conservering en restauratie van oude en moderne en hedendaagse kunst. De eerste zes onderzoeksprojecten zijn in 2012 van start gegaan. In elk onderzoeksproject is sprake van medefinanciering van musea, in de vorm van beschikbaarstelling van collecties, onderzoeksapparatuur en menskracht. Het programma heeft een looptijd tot In de komende jaren zal nog een aantal activiteiten worden gefinancierd, met name gericht op kennisvalorisatie en internationalisering. Creatieve Industrie: M 7,5 Dit programma is gezamenlijk opgezet en gefinancierd door NWO en TNO en onderscheidt drie instrumenten: Embedded research (NWO en TNO), Strategische onderzoeksprojecten (NWO) en het Cofinancieringsprogramma (TNO). Binnen deze instrumenten is samenwerking met tenminste één private partij verplicht. Ook publieke partners kunnen deel uitmaken van het consortium. Deelname (minimaal 30%) van de private partijen en publieke partijen kan ook in-kind plaatsvinden. De sluitingsdatum voor de twee instrumenten waar NWO bij betrokken is, was 16 oktober Er zijn 96 voorstellen ontvangen en daarvan zijn er in april gehonoreerd: 14 strategische onderzoeksprojecten en 5 embedded research projecten. In totaal heeft NWO voor een bedrag van M 7,5 aan projecten toegekend, M 1 meer dan in de oorspronkelijke propositie was afgesproken. TOP-subsidies: M 1,4 De TOP-subsidie is bedoeld voor excellente onderzoeksgroepen binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen en biedt onderzoeksgroepen de gelegenheid zich te versterken met nieuwe onderzoekers. In de subsidieronde 2012 konden aanvragen ingediend worden die aansluiten op de thema s uit de Sociale Infrastructuur Agenda en de topsectoren Logistiek en Creatieve Industrie. De call is op 2 oktober gesloten. Er zijn in totaal vier projecten gehonoreerd waarvan twee projecten directe relevantie hebben voor Creatieve Industrie. In totaal is hier een bedrag van ongeveer M 1,4 mee gemoeid. Bij de subsidieronde 2013 konden eveneens aanvragen ingediend worden die aansluiten op de thema s uit de SIA en de topsectoren Logistiek en Creatieve industrie. De toekenningen daarvan zullen in 2014 geschieden. Lopende programma s JPI Cultural Heritage: M 0,3 Het Joint Programming Initiative Cultural Heritage and Global Change beoogt een gezamenlijke onderzoeksprogrammering op Europees niveau voor cultureel erfgoed. Er is een Europese strategische onderzoeksagenda opgesteld die de basis vormt voor toekomstige calls. Begin 2013 is de eerste pilot call gelanceerd. In juli 2013 zullen de eerste projecten toegekend worden en starten. Voor Nederlandse onderzoekers is in deze call M 0,3 beschikbaar. Digging into Data: M 0,55 NWO participeert samen met UK, VS en Canada in de 3e ronde Digging into Data. Het onderzoek richt zich op grote hoeveelheden (digitale) data, zoals bevolkingsdata, economische data, maar ook kranten en audiovisueel materiaal om vragen te kunnen beantwoorden zoals: Hoe maak je grootschalige databestanden efficiënt toegankelijk? Hoe voer je een goede kwantitatieve analyse uit? Welke 7

8 consequenties hebben de nieuwe geavanceerde technieken voor de aard van het onderzoek? Eind mei was de deadline en naar verwachting worden in januari 2014 de toekenningen gedaan. NWO-instituten Het CWI draagt in kind voor M 0.6 bij aan de topsector Creatieve Industrie, met onderzoek gerelateerd aan de "Media & ICT" en "Cultural Heritage" onderzoekslijnen. Het onderzoek in het cluster informatiesystemen richt zich onder meer op annotatie van multimedia (met een mix van crowdsourcing en automatische technieken), personalisatie van online services en zoeksystemen, gebruik van social media en het hanteren van "big data" in niet-gestructureerde vorm. Vrij onderzoek en infrastructuur Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls), voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en voor grote (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI. Contactpersoon / meer informatie Mw. Drs. A.M. Bos, directeur Geesteswetenschappen a.bos@nwo.nl Telefoon: /

9 Update NWO-propositie voor topsector Energie 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO neemt deel in drie van de vijf TKI s voor de topsector Energie. Twee medewerkers van FOM vertegenwoordigen NWO als waarnemer in het bestuur van de TKI s Solar Energy en Gas. Een gebiedsbestuurslid van EW vertegenwoordigt NWO in het bestuur van het TKI SWITCH2SmartGrids. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 Energiefocusgroepen: M 4,2 Het energieonderzoek wordt versterkt door de oprichting van zogenaamde energie-focusgroepen, als satelliet van DIFFER, elk rond een internationale topwetenschapper die kansen heeft een doorbraak op zijn of haar gebied te forceren. De eerste twee op het gebied van 'Light management in new photovoltaic materials' (AMOLF) en 'Next generation organic photovoltaics' (RuG) zijn eind 2011 gestart (totale investering M 21,4 voor een periode van 10 jaar) en dragen bij als kennisbasis voor het TKI-Solar energy. De focusgroep op het gebied van Electrical Energy Storage is niet gerealiseerd. De beoogde focusgroepleider heeft na toekenning van deze persoonsgebonden subsidie van vestiging in Nederland afgezien. Maatschappelijk Verantwoord Innoveren: M 0,6 Dit programma richt zich op technologische ontwikkelingen die naar verwachting ingrijpende effecten zullen hebben op individu en/of samenleving. NWO heeft een call waarin ethische en maatschappelijke vragen geadresseerd worden. De onderzoeksprojecten worden in PPS-verband uitgevoerd. Deze call is gericht op de topsectoren Energie, Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Life Sciences & Health. Voor Energie was een bedrag van M 0,6 beschikbaar. In totaal zijn er begin 2013 voor deze topsector vijf projecten gehonoreerd. Lopende programma s Shell-NWO programma Computational Sciences for energy research: M 6,7 NWO Enerzijds financiert Shell promovendi posities aan de Nederlandse universiteiten, anderzijds investeert NWO in de versterking van de infrastructuur aan de Nederlandse onderzoeksinstellingen op het gebied van computatioonal science. De eerste call binnen het nieuwe programma van Shell en NWO is op 15 oktober gesloten. Er zijn 145 onderzoeksvoorstellen binnen gekomen. Daarvan zijn 21 projecten gehonoreerd. Daarnaast heeft Shell drie additionele projecten op het gebied van de geoscience gefinancierd. In de zomer van 2013 kunnen de eerste promovendi starten. Gedurende in totaal vijf jaar zullen calls voor voorstellen rond de thema s worden geopend. De tweede call (2013 ronde) is ook reeds gesloten. In deze ronde werden met name projectvoorstellen op het gebied van computational chemistry and materials science, multiphysics, big data, en computational geoscience nadrukkelijk uitgenodigd in te dienen. In het najaar van 2013 zal NWO verder vorm geven aan de investering in de infrastructuur voor computational sciences in de vorm van een call for proposals waarmee een aantal tenure track posities beschikbaar worden gesteld. Programma CO 2 neutral fuels: M 6,5 NWO en M 2,5 bedrijven In november 2013 is een succesvolle workshop met zo n 70 wetenschappers en vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven gehouden om te komen tot vaststelling van de onderzoeksthema s van het nieuwe onderzoeksprogramma CO2 neutrale brandstoffen. Dit programma bestaat uit drie onderdelen: - Een brede call for proposals 'CO 2 neutral fuels': deze is eind mei 2013 gesloten en toekenningen zullen in de loop van 2013 geschieden (M 5). - Aanstelling van twee tenure track onderzoekers aan het instituut DIFFER die vorm en inhoud zullen geven aan de nieuwe onderzoekslijnen op het onderwerp solar fuels (M 2). - Een STW-Alliander samenwerking 'Plasma conversion of CO 2': een call zal in de zomer van 2013 worden opengesteld (M 2). 9

10 Uncertainty Reduction in Smart Energy Systems: M 4,5 NWO en M 2 bedrijven Het programma wil een bijdrage leveren aan het verminderen van onzekerheid voor actoren in het energiesysteem en beoogt een snelle transitie naar een betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam energiesysteem tot stand te brengen. De deadline voor de call was in april Voor de deadline is een matchmakingsbijeenkomst gehouden om wetenschappers en bedrijven in contact te brengen. Naar verwachting zullen in januari 2014 de projecten gehonoreerd worden. Nieuwe IPP s en Perspectief-programma s voor energieonderzoek IPP Third generation magnetocaloric materials: M 1,2 De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en BASF zijn wederom een gezamenlijk onderzoeksprogramma gestart over magnetocalorische materialen. Deze nieuwe generatie koelmaterialen zijn veelbelovend om toekomstige koelsystemen efficiënter en stiller te maken. Dit is het tweede onderzoek van FOM en BASF samen en heeft een looptijd van vier jaar. Doel is de fundamentele magnetocalorische basisprincipes beter te begrijpen. Dat helpt om nieuwe materialen te ontwikkelen om de beste routes voor productie op grote schaal te bepalen. Er zijn verschillende IPP s en Perspectiefprogramma s voor onder meer energieonderzoek in ontwikkeling. NWO-instituten Op het nieuwe instituut DIFFER zal een geheel nieuwe onderzoekslijn Solar Fuels en CO 2-neutrale productie van brandstoffen worden opgezet. Dit instituut heeft een centrale rol in de uitvoering van het Programma CO 2 neutral fuels. Daarnaast levert het FOM-instituut AMOLF substantiële wetenschappelijke bijdragen aan het zonnecellen onderzoek in Nederland. Vrij onderzoek en infrastructuur Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls), voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en voor grote (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI's. Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. W. van Saarloos, directeur FOM/NWO Natuurkunde wim.van.saarloos@fom.nl Telefoon:

11 Update NWO-propositie voor topsector HTSM 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO is door een bestuurslid van STW vertegenwoordigd in het bestuur van de TKI HTSM. De TKI is gehuisvest bij FOM waarbij een FOM-medewerker is aangesteld als plv. directeur van de TKI. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 Perspectiefprogramma's: M 21,3 NWO + M 6,4 bijdrage bedrijfsleven STW heeft in juni 2012 vier Perspectiefprogramma's toegekend gericht op de roadmaps van HTSM. De programma's worden uitgevoerd door consortia van verschillende universiteiten en bedrijven. De volgende programma's zijn toegekend met relevantie voor HTSM: Robust Design of Cyber-Physical Systems (M 5 STW + M 3 bedrijven; ook ICT-roadmap), Instruments for Minimally Invasive Techniques Interactive Multi-Interventional Tools (M 6,2 STW + M 1,2 bedrijven; ook LSH-roadmap), Microscopy Valley (M 5,1 STW + M 1,2 bedrijven; ook LSH-roadmap) en Population Imaging Genetics (M 5,0 STW + M 1,0 bedrijven; ook LSH en ICT-roadmaps). Topsectorbrede HTSM-calls 2012 en 2013: M 12,8 (2012) en M 5,75 (2013) HTSM-brede call waarop consortia van onderzoekers en bedrijven in het kader van de TKI s resp. roadmaps van HTSM konden indienen. Het wervings- en selectieproces is in afstemming met het Topteam HTSM gerealiseerd waarbij het uiteindelijke besluit wordt genomen door STW. Voor aanvragen gold in de ronde 2012 een cofinancieringseis van 35%, waarvan min. 15 % in cash. Voor de ronde 2013 gold de eis van min. 25% in cash. In de ronde 2012 zijn 32 projecten toegekend. Voor de ronde 2013 zijn 35 aanvragen ingediend. Er zullen naar verwachting eind 2013 toekenningen gedaan worden. STW-Partnership programma Solid State Lighting: M 1,5 NWO + M 1,5 bijdrage bedrijfsleven Samenwerking met Philips (Lighting). Het Partnershipprogramma betreft het ontwikkelen van innovatieve, efficiënte, op een verantwoorde manier te produceren verlichting. Lopende programma s Sensor Technology and Flexible Electronics en Embedded systems call: M 2 en M 2,5 Binnen het Open Technologieprogramma van STW zijn twee compartimenten gecreëerd voor onderzoeksvoorstellen binnen de Holst roadmap en de Embedded Systemen roadmap. De voorstellen worden beoordeeld volgens een reguliere beoordelingsprocedure. Hightech Materialen: M 2 NWO/STW + M 2 bijdrage bedrijfsleven, via M2i De Hightech Materialen call is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Foundation Materials innovation institute (M2i), en heeft als thema de prioriteitsgebieden van de gehele Hightech Materials roadmap (2013). De deadline voor het indienen van de aanvragen is begin juli Op verzoek is de call gesplitst in een eerste call van 2+2 M en een tweede call (die start in het najaar 2013) van 1+1 M die aan publieke zijde door FOM wordt gefinancierd. Programma s in ontwikkeling Naam programma Budget M Datum toekenningen budget Perspectiefprogramma's ronde sept (HTSM-compartiment, incl. ICT en medtech) Nieuw Partnership programma STW (HTSM-ICT) 1,

12 Graphene 'Graphene' is begin 2013 gekozen als 'EU FET Flagship' (looptijd tien jaar, 1 miljard euro beoogd budget). NWO/FOM verwacht op later moment hieraan deel te nemen in de vorm van een publiek-private samenwerking. Daarnaast participeert FOM in het EU Flagship Eranet FLAG-ERA, met als doel het Flagship te ondersteunen, waarbij ook gezamenlijke transnationale calls in dit kader zullen worden geïnitieerd. NWO-instituten DOME - ASTRON & IBM Center for Exascale Technology Het NWO-instituut ASTRON en IBM hebben op 17 oktober 2012 een samenwerking gelanceerd voor de ontwikkeling van supersnelle en energiezuinige computersystemen die het mogelijk maken om de grote hoeveelheid gegevens die s werelds grootste en meest gevoelige radiotelescoop per dag genereert, te kunnen lezen, opslaan en analyseren. De samenwerking duurt in eerste instantie vijf jaar, heeft een budget van M 32,9 en vindt plaats in Drenthe. De NWO (ASTRON) bijdrage aan het programma is minimaal M 3,5. Advanced Instrumentation Door de NWO-instituten is i.s.m. TNO gewerkt aan een roadmap voor Advanced Instrumentation: de ontwikkeling i.s.m. het bedrijfsleven van hoogwaardige wetenschappelijke apparatuur. Deze roadmap is inmiddels door het Topteam HTSM aanvaard als een van de roadmaps binnen HTSM. Bij ASTRON valt het SKA-NN onder dit programma, een publiek-private samenwerking met Neways Electronics, Major Electronics, Isiterra en S&T Dependable Solutions gericht op technologie ontwikkeling voor SKA. Het onderzoek omvat RF/MMIC, Embedded Systems en Signal Processing. Vrij onderzoek en infrastructuur Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls), voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en voor grote (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI. Binnen het Open Technologieprogramma wordt circa de helft van de middelen toegekend aan projectmatige PPS-en die passen binnen de HTSM-roadmaps. Voor 2013 zal het bedrag aan HTSM PPS-en vanuit het OTP neerkomen op circa 8 M. STW heeft voor M 4 per jaar Valorisation Grant en Demonstrator (vanaf december 2012) projecten toegekend die voor nagenoeg 100% vallen binnen de topsector HTSM. Deze middelen zijn geïnvesteerd in proof-of-principle en proof-of-concept financiering van producten en processen die voortkomen uit academisch onderzoek. Het instrument Demonstrator staat ook open voor het HBO. Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. E.E.W. Bruins, directeur Technologiestichting STW director@stw.nl Telefoon:

13 Update NWO-propositie voor topsector Logistiek 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO neemt deel in de TKI Logistiek. Een bestuurslid van MaGW is vertegenwoordigd in het bestuur van de TKI. Programma s met toekenningen tot juli 2013 Explorail: M 2,5 NWO + M 2,5 bijdrage bedrijfsleven De ambitie van ProRail is om non-stop, 24x7 te zorgen voor beschikbaar, betrouwbaar en veilig spoor. Dit programma draagt bij aan het ontdekken van nieuwe inzichten, technieken en vormen van samenwerking welke bijdragen aan een voortdurende verbetering van de operationele prestaties van het spoor. In mei 2012 zijn vijf projecten toegekend op het programmaonderdeel Zelfdenkend Spoor. In oktober zijn nog vier projecten toegekend op het programmaonderdeel Whole Systems Performance. Alle projecten vallen in de maatschappelijke vraagsturing en sluiten tevens aan op de roadmaps Synchromodaliteit en Service Logistiek. Voor het onderzoek is M 5 beschikbaar. ProRail draagt voor M 2,5 bij en STW en NWO voor de andere M 2,5. Het onderzoek loopt tot en met Joint Programming Initiative Urban Europe: M 1,0 NWO neemt deel aan de pilot call voor 2012 van JPI Urban Europe. Dit onderzoeksprogramma draagt bij aan de vitaliteit, leefbaarheid en bereikbaarheid van Europese steden. In totaal zijn er binnen JPI Urban Europe tien projecten gehonoreerd, waarvan er zes projecten aansluiten bij de topsector Logistiek of maatschappelijke vraagsturing. Samenwerking met China: M 1,9 In samenwerking met de National Natural Science Foundation of China (NSFC) heeft NWO een onderzoeksprogramma voor gezamenlijke onderzoeksprojecten op het gebied van The Application of Operations Research in Urban Transport opgezet. Begin 2013 zijn hiervoor zeven projecten toegekend, die allen een directe relevantie hebben voor de topsector Logistiek of maatschappelijke vraagsturing. TOP-subsidies: ongeveer M 0,7 De TOP-subsidie is bedoeld voor excellente onderzoeksgroepen binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen en biedt onderzoeksgroepen de gelegenheid zich te versterken met nieuwe onderzoekers. Bij de subsidieronde 2012 konden aanvragen ingediend worden die aansluiten op de thema s uit de SIA en de topsectoren Logistiek en Creatieve Industrie. Er zijn in totaal vier projecten gehonoreerd waarvan één project met directe relevantie voor de roadmaps van de topsector Logistiek. In totaal is hier een bedrag van ongeveer M 0,7 mee gemoeid. Bij de subsidieronde 2013 konden eveneens aanvragen ingediend worden die aansluiten op de thema s uit de SIA en de topsectoren Logistiek en Creatieve Industrie. De toekenningen daarvan zullen in 2014 geschieden. Programma s in ontwikkeling Douane: M 1,5 Handelsfacilitatie door vermindering van regeldruk is één van de belangrijkste redenen voor bedrijven om juist Nederland als gateway voor Europa te kiezen. Er staat een call open voor onderzoek naar de seamless dataflows in de internationale supply chains en de koppeling van het border management aan deze stromen. Dit interdisciplinaire onderzoeksprogramma is gericht op het vernieuwen en efficiënter maken van de samenwerking tussen bedrijven en de douane binnen de Topsector Logistiek. Deze vernieuwing dient tot stand te komen door het versterken van de kennisbasis met nieuwe wetenschappelijke inzichten. Tijdens het onderzoek dient deze kennis bovendien gericht te zijn op het toepassen en verder ontwikkelen van de resultaten. De deadline voor het indienen van aanvragen is 29 oktober Voor meer informatie zie 13

14 Duurzame Logistiek: M 4,2 NWO+ M 1,25 ministerie I&M In de NWO propositie werd gesproken over twee aparte programma s voor Supply Chain Finance en Synchromodaliteit. Het blijkt echter verstandiger beide onderwerpen aan bod te laten komen binnen één programma: Duurzame Logistiek. Er is inmiddels een programmatekst. Het programmaonderdeel gericht op synchromodaliteit zal zich, behalve de rechtstreekse aansluiting op de roadmap, deels ook richten op de versterking van het kernnetwerk zoals genoemd in de maatschappelijke vraagsturing. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu participeert met M 1,25 in deze call. De gebieden Exacte Wetenschappen en Maatschappij- en Gedragswetenschappen dragen de overige M 4,2 bij. De call voor het programma gaat binnenkort open voor het indienen van aanvragen. Van het bedrijfsleven wordt verwacht dat zij matching leveren in de projecten. De deadline voor het indienen van vooraanmeldingen is 12 november De toekenningen zullen in 2014 gedaan worden. NWO-instituten Het CWI doet onderzoek in het kader van de roadmaps Douane, Synchromodaliteit en Service Logistiek. Het CWI houdt zich onder andere bezig met het ontwikkelen van prijsstrategieën voor dynamic pricing, het verbeteren van de efficiency van de logistieke processen, agent-systemen met gedecentraliseerde control, en kwaliteits-, veiligheids- en schaalbaarheidsvraagstukken van applicatieketens ter ondersteuning van de logistieke processen. Vrij onderzoek en infrastructuur Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls), voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en voor grote (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI. Contactpersoon / meer informatie Mw. dr. R.R. van Kessel-Hagesteijn, directeur Maatschappij- en Gedragswetenschappen r.vankessel@nwo.nl Telefoon:

15 Update NWO-propositie voor topsector Life Sciences and Health 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname Het TKI bureau, genaamd LSH Plaza is gestationeerd bij NGI. De directeur van NGI was tot medio juni de ad interim trekker van de Plaza. Inmiddels is een nieuwe directeur/secretaris begonnen bij LSH Plaza. ZonMw is in de Plaza vertegenwoordigd door de plaatsvervangend directeur. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 PreSeed Grant: M 1,7 Pre-seed is een uiterst succesvol programma van NGI ter stimulering van kleine spin-off bedrijven vanuit de academie. Onderzoekers met life sciences gerelateerde onderwerpen worden gesteund bij hun eerste stappen naar commerciële toepassing van kennis. In 2012 is M 1,7 toegekend aan 7 PreSeed projecten. In 2013 zijn vijf projecten gehonoreerd. De laatste ronde wordt in 2013 georganiseerd met een totaal budget van M 1 afkomstig van LSH (FES-budget), NGI en ZonMw. Horizon: M 4,5 Dit NGI programma is gericht op de onderzoeksgebieden Genomics en Bioinformatica en bedoeld als een kweekvijver voor het talent van morgen. Het programma kent twee typen projecten: Doorbraakprojecten en Zenith projecten. Doorbraakprojecten beginnen met een idee en moeten resulteren in een proof of concept. Ze hebben een korte looptijd en klein budget. De Doorbraakprojecten bleken zeer succesvol in termen van innovaties, patentaanvragen en publicaties. Zenith projecten zijn grootschaliger van omvang en zijn gericht op uitwerken van een proof of concept tot een volwassen onderzoekslijn. In 2012 zijn negen Zenith projecten toegekend. Translationeel onderzoek: M 4,6 Het doel van het programma Translationeel Onderzoek is het versnellen van de overgang van preklinisch naar klinisch onderzoek. Ronde : Er zijn in 2012 tien projecten toegekend met een totaal budget van M 4,6. De onderwerpen van de gehonoreerde projecten lopen uiteen van onderzoek naar het gebruik van robots voor het leren van sociale en samenwerkingsvaardigheden aan kinderen met autisme tot op tissue engineering gebaseerde behandeling van chronische wonden. Bij alle projecten wordt een gebruikerscommissie ingesteld van de projectleider/onderzoeker(s), potentiële gebruikers (patiënten, artsen), en andere stakeholders (zoals bedrijven) die inzicht hebben in en/of belang hebben bij de gebruiks- en toepassingsmogelijkheden van de resultaten van het onderzoek. Ronde : Er is inmiddels een contract getekend met de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) om een gezamenlijke ronde te organiseren. De omvang is M 2,4 NWO budget. De aanvullende matching vanuit deelnemende bij SGF aangesloten (private) fondsen bedraagt M 2,35. Het programma is gericht op de fase waarin voor het eerst op mensen wordt getest. Samenwerking met commerciële partijen is niet verplicht. De call staat inmiddels online en de deadline vooraanmeldingen is in september Deze ronde wordt volgens planning afgerond in Projecten Single gold nanorods in live cells en Barriers in the brain : M 3,2 Met single-molecule fluorescentie kan de dynamiek van een cel in kaart worden gebracht. Het nieuwe FOM-programma Single Gold Nanorods in live Cells (omvang M 1,4) ontwikkelt een nieuwe techniek om cellen te bestuderen met gouden nanostaafjes. Receptoreiwitten in synapsen maken het contact tussen hersencellen mogelijk en spelen daardoor een cruciale rol bij leren en het geheugen. De basale, fysische processen die de sterkte van de contacten reguleren, zijn niet goed bekend. Doel van het nieuwe FOM-programma Barriers in the Brain (omvang M 1,8) is het ontrafelen van deze fysische principes, met name de processen die zorgen voor de lokalisering van de receptoren in een zeer dynamische en ruimtelijk beperkte omgeving. Beide programma's zijn medio 2012 voortvarend van start gegaan: in het programma Single Gold Nanorods in live Cells zijn inmiddels vier van de vijf 15

16 onderzoeksposities ingevuld en in het programma Barriers in the Brain zijn drie van de zes posities ingevuld. Innovative Medical Devices Initiative (IMDI): M 5,8 IMDI levert in termen van kostenbeheersing en productiviteitsverhoging een belangrijke bijdrage aan de houdbaarheid van het zorgstelsel en daarmee aan de kwaliteit van leven van de patiënt. IMDI is een landelijk dekkende infrastructuur van acht Centres of Research Excellence (CoRE s), die zich kenmerken door publiek-private samenwerking. Bij IMDI zijn 165 bedrijven aangesloten. In de 2012 call hebben de acht IMDI CoRE s een PPS-voorstel ingediend. Alle acht voorstellen zijn toegekend en starten voor de zomer. Maatschappelijk Verantwoord Innoveren: M 0,6 Dit programma richt zich op technologische ontwikkelingen die naar verwachting ingrijpende effecten zullen hebben op individu en/of samenleving. NWO heeft een call waarin ethische en maatschappelijke vragen geadresseerd worden. De onderzoeksprojecten worden in PPS-verband uitgevoerd. Deze call is gericht op de topsectoren Energie, Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Life Sciences & Health. Voor Life Sciences & Health is een bedrag van M 0,6 beschikbaar. In totaal zijn er voor deze topsector twee aanvragen gehonoreerd. Priority Medicines Zeldzame Aandoeningen: M 1,0 Het programma Priority Medicines Zeldzame Aandoeningen en Weesgeneesmiddelen heeft als hoofddoel het stimuleren van translationeel onderzoek op het gebied van zeldzame aandoeningen met als einddoel het ontwikkelen van therapieën. Om daadwerkelijk te komen tot toepassing wordt van de aanvragers verwacht samenwerkingen aan te gaan met bedrijven, die op hun beurt een bijdrage (cash en/of in kind) leveren aan het onderzoeksproject. Er zijn vier projecten gehonoreerd. Lopende programma s Translationeel adult stamcelonderzoek: M 6,6 In dit programma worden projecten gesubsidieerd die stamcelonderzoek verder brengen naar therapieën en toepassingen. Voor de call Translationeel Adult Stamcelonderzoek (M 5,7) zijn in januari projectideeën ingediend. De indieners worden op advies van de commissie uitgenodigd voor het uitwerken van hun projectidee. Toekenningen volgen in juli De call doorbraak projecten voor funderend stamcelonderzoek (met daarbinnen een uitwisseling met buitenland, M 0,9) is specifiek gericht op het basaal onderzoek zoals beschreven in de roadmap Regeneratieve Geneeskunde. De call gaat uit in juni 2013 en is een samenwerking tussen ZonMw en ALW. Toekenningen zullen waarschijnlijk in het eerste kwartaal 2014 plaatsvinden. Kwaliteit van Leven: M 2,6 wel PPS, M 2,3 niet PPS In het nieuwe NWO-programma Kwaliteit van leven en gezondheid (M 2,6) staat de vraag centraal hoe kwaliteit van leven in de gezondheidszorg bevorderd kan worden. De onderzoeksresultaten dienen direct toepasbaar te zijn en moeten een concrete bijdrage leveren aan beleid en evaluatie van innovaties. Daarom werken onderzoekers binnen dit programma samen met relevante maatschappelijke organisaties en/of bedrijven. 4 april was de deadline van de call en er zijn toen 40 aanvragen ingediend. Op dit moment worden daarvan 14 uitgewerkt. In 2012 zijn in de volgende ZonMw programma s projecten lopend waarin aandacht wordt besteed aan het ontwikkelen van HTA-methodologie: (1) Preventie: deelprogramma methodologiestudies: kosten, effecten en implementatie, (2) Dure Geneesmidddelen: deelprogramma HTA en (3) DoelmatigheidsOnderzoek: aanhangende HTA studies. In totaal gaat het om een budget van M 2,3. Meer kennis met minder dieren (MKMD): M 3,3 Vervanging, Vermindering en Verfijning (3V) hebben alle een belangrijke impact op het proefdiergebruik. De opzet van MKMD is die van een overkoepelend programma, waaronder verschillende modules gepositioneerd zijn. 16

17 De module Proefdiervrije Technieken omvat het terrein van kankeronderzoek en overige humane ziekten. De call voor Onderzoeksprojecten kende een tweemaal zo hoge aanvraagdruk als gemiddeld. In deze call werd bij de projecten een minimale co-financiering van 25% als voorwaarde gesteld. Deze cofinanciering (waaraan ook private organisaties hebben bijgedragen) is ruim gehaald. Er zijn 12 projecten toegekend ad M 3,6 (inclusief een bijdrage van Proefdiervrij ad M 0,3). Module Amendement 21 kent een doorlopende call gericht op het openbaar maken van tot nu toe ongepubliceerde negatieve en neutrale data. Doel hiervan is herhalingen van al uitgevoerd proefdieronderzoek te voorkomen. In december 2012 is het eerste project toegekend (ad k 270) Inmiddels zijn er 15 aanvragen ingediend. Module Life Sciences & Health is gericht op publiek-private samenwerking binnen de Topsector LSH. Medio 2012 is de eerste call opengegaan met een budget van M 1,85 waarbij cofinanciering door andere (private) partijen tot 50% (in kind, waarvan 10% in cash) wordt gevraagd. Doel van de call is de ontwikkeling van geneesmiddelen middels 3V-methoden. Acht consortia hebben een aanvraag ingediend. Naar verwachting zullen medio 2013 circa vier onderzoeksprojecten kunnen worden gefinancierd. Enabling Technologies: M 1,0 Er is in overleg met LSH Plaza, Dutch Techcentre for Life Sciences (DTL) en ALW gekozen om binnen het nieuwe programma Enabling Technologies een nieuwe activiteit te ontwikkelen om onderzoekers toegang te geven tot door DTL beschikbaar gestelde technologieën. De call staat online en het is de bedoeling om in december 2013 de toekenningen te doen. Totaal bedrag is M 0,8. Een tweede investering binnen Enabling Technologies is een mogelijke bijdrage aan ELIXIR voor M 0,2. Crossovers Naast bovenstaande programma s is er een aantal programma s relevant voor LSH die administratief ondergebracht zijn bij een andere topsector: - HTSM: Een aantal projecten die zijn gehonoreerd in het Perspectief programma 2012 liggen inhoudelijk mede op het terrein van LSH. Budgettair worden deze projecten onder HTSM geschaard. - Creatieve Industrie: Een aantal projecten in het onderzoeksprogramma Creatieve Industrie liggen inhoudelijk mede op het terrein van LSH. Budgettair worden deze projecten onder Creatieve Industrie geschaard. - Agri&Food: In het programma Food Cognition and Behavior zijn projecten gehonoreerd die inhoudelijk mede aansluiten bij LSH. Budgettair worden deze projecten toegerekend aan de topsector Agri&Food. NWO-instituten De CWI onderzoeksgroep Life Sciences richt zich op de ontwikkeling van efficiënte algoritmes voor gennetwerkanalyse en computationele chemie. Daarnaast ontwikkelt de groep modellen en simulaties voor systeembiologie, waaronder de ontwikkeling en kanker van gen tot weefselniveau, en stochastisch dynamica van gennetwerken. Vrij onderzoek en infrastructuur Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls), voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en voor grote (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI. Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. E.P. Beem, plaatsvervangend directeur ZonMw beem@zonmw.nl Telefoon:

18 Update NWO-propositie voor topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 1 juli 2013 Update m.b.t. de realisatie van de NWO-propositie , beschikbaar via TKI-deelname NWO neemt deel in de TKI Uitgangsmaterialen. Een bestuurslid van ALW is tevens lid van het TKIbestuur. NWO programma s met toekenningen tot juli 2013 STW Partnership RijkZwaan (Meiosis): M 1,5 NWO + M 1,5 bijdrage bedrijfsleven Groenteveredelingsbedrijf Rijk Zwaan en Technologiestichting STW werken gedurende vijf jaar samen aan het wetenschappelijk onderzoeksprogramma Meiosis, managing meiotic recombination in plant breeding. Doel is kennis te genereren om nog efficiënter dan tot nog toe nieuwe rassen te kunnen ontwikkelen met een optimale combinatie van natuurlijke eigenschappen van de te veredelen gewassen. Het programma richt zich op de bestudering van het proces van meiose en meiotische recombinatie tijdens het kruisen van planten. Dit complexe proces, waarover nog veel onduidelijkheden bestaan, vormt de belangrijkste hoeksteen van de klassieke plantenveredeling en zorgt ervoor dat bij kruising van planten de natuurlijke eigenschappen van beide ouders met elkaar worden gecombineerd. De middelen zijn al toegekend. Groene escience: M 0,5 In het kader van dit project (geen call) zetten het escience Center en het TTI Groene Genetica samen een groen escience platform op: Green escience in the Virtual Lab for Plantbreeding. Kennisinstellingen en bedrijven maken gebruik van data-intensieve technologie om nieuwe variëteiten te ontwikkelen. De escience infrastructuur die binnen dit project wordt ontwikkeld, biedt de gelegenheid de grote hoeveelheid aan genetische data op te slaan, te bewerken, te integreren en te analyseren. Het project is gerealiseerd. Core Programma Uitgangsmaterialen: M 3 + M 1 De doelen van dit programma zijn de consolidatie en versterking van de kennisbasis en capacity building binnen het onderzoeksterrein Uitgangsmaterialen. Er is een toenemende vraag naar kwalitatief hoogwaardig en duurzaam geproduceerd voedsel en sierteeltproducten. Meer kennis van de processen rond groei en ontwikkeling van planten, in relatie tot de omgevingsfactoren, zal leiden tot robuust uitgangsmateriaal voor kwalitatief hoogstaande gewassen. Dit programma is in samenwerking met plantenveredelingsbedrijven opgezet. Voor het eerste deel van dit programma (M 3) is er een call gehouden. De besluitvorming omtrent toekenning van de middelen wordt voor september 2013 verwacht. Het tweede deel van dit programma (M 1), Plant Technology Platform and Hotel Grant, werd uitgevoerd door NGI. Deze middelen zijn reeds toegekend. Lopende programma s Graduate school Uitgangsmaterialen: M 2 Dit programma richt zich op het aantrekken en opleiden van toptalent voor de plantenwetenschappen. Nederlandse veredelingsbedrijven met grote en kwalitatief hoogstaande R&D programma s hebben behoefte aan talentvolle, gemotiveerde en goed opgeleide wetenschappers om ook in de toekomst grensverleggende innovaties te kunnen bewerkstelligen. De veredelingsindustrie is via de EPS Industrial Advisory Board actief betrokken bij dit programma. NWO stimuleert met deze call onderzoeksprojecten om de kennisbasis voor het verbeteren van uitgangsmaterialen voor de plantaardige sectoren te vergroten, door de sector toepasbare nieuwe wetenschappelijke inzichten te ontwikkelen, vakmensen en onderzoekers verder op te leiden, en uitwisseling van kennis en andere vormen van samenwerking tussen kennisinstellingen, publieke instellingen en bedrijven uit de private sector te bevorderen. De eerste call wordt half oktober 2013 opengesteld en de toekenningen zijn voor december 2013 verwacht. Een tweede call volgt in

Update NWO-propositie voor de Topsectoren

Update NWO-propositie voor de Topsectoren Update NWO-propositie voor de Topsectoren 2012-2013 Bijgaand overzicht geeft de stand van zaken (per 1 november 2012) met betrekking tot de NWOpropositie aan de topsectoren voor de jaren 2012-2013. Dit

Nadere informatie

Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren 2012-2013

Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren 2012-2013 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren 2012-2013 Mei 2014 Begin april 2012 heeft NWO het Kennis- en innovatiecontract voor de topsectoren voor de jaren 2012-2013 mede ondertekend. In dit contract zijn,

Nadere informatie

NWO-propositie voor de Topsector Chemie

NWO-propositie voor de Topsector Chemie NWO-propositie voor de Topsector Chemie Concrete acties voor 2012-2013 Innovatiecontract De Topsector Chemie heeft als ambitie dat Nederland in 2050 een mondiale toppositie heeft op de gebieden groene

Nadere informatie

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren 2016-2017 1 Inleiding en werkwijze

Nadere informatie

NWO-propositie voor de Topsector Agro & Food

NWO-propositie voor de Topsector Agro & Food NWO-propositie voor de Topsector Agro & Food Concrete acties voor 2012-2013 Innovatiecontract Binnen de topsector Agro & Food zijn drie strategische speerpunten geformuleerd, te weten Meer met minder door

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor de Topsector Logistiek voor

NWO-bijdrage voor de Topsector Logistiek voor NWO-bijdrage voor de Topsector Logistiek voor 2014-2015 Inleiding De NWO-bijdrage aan de Topsector Logistiek bestaat voor een groot deel uit het nieuwe programma Duurzame logistiek. Dit programma komt

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor de Topsector Chemie voor

NWO-bijdrage voor de Topsector Chemie voor NWO-bijdrage voor de Topsector Chemie voor 2014-2015 Inleiding In 2012-2013 is de inzet van NWO in de Topsector Chemie verlopen via het TKI NCI, grotendeels via het Fonds NCI, waarbij ook is samengewerkt

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor de Topsector Creatieve Industrie

NWO-bijdrage voor de Topsector Creatieve Industrie NWO-bijdrage voor de Topsector Creatieve Industrie 2014-2015 Innovatiecontract Het innovatiecontract van de Topsector Creatieve Industrie wordt in oktober 2013 voor de periode 2014-2015 opnieuw vastgesteld.

Nadere informatie

20 June 2017, Rijtuigenloods Amersfoort

20 June 2017, Rijtuigenloods Amersfoort TOPSECTOR TUINBOUW &UITGANGSMATERIALEN symposium Co-Creation? Naturally! TKI & NWO Kees de Gooijer TKI Agri & Food José Vogelezang TKI Horticulture & Starting materials Annemieke van der Kooij NWO Life

Nadere informatie

NWO-propositie voor de Topsector Life Sciences and Health

NWO-propositie voor de Topsector Life Sciences and Health NWO-propositie voor de Topsector Life Sciences and Health Concrete acties voor 2012-2013 Innovatiecontract In het innovatiecontract wordt op basis van tien roadmaps een inhoudelijke agenda neergelegd voor

Nadere informatie

NWO-propositie voor het doorsnijdende thema ICT

NWO-propositie voor het doorsnijdende thema ICT NWO-propositie voor het doorsnijdende thema ICT Concrete acties voor 2012-2013 Innovatiecontract ICT maakt het mogelijk dat economische en maatschappelijke processen in alle topsectoren efficiënt en effectief

Nadere informatie

NWO-propositie voor de Topsector Logistiek

NWO-propositie voor de Topsector Logistiek NWO-propositie voor de Topsector Logistiek Concrete acties voor 2012-2013 Innovatiecontract De Uitvoeringsagenda voor de Topsector Logistiek beslaat alle activiteiten en initiatieven die bijdragen aan

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor het doorsnijdende thema ICT voor

NWO-bijdrage voor het doorsnijdende thema ICT voor NWO-bijdrage voor het doorsnijdende thema ICT voor 014-015 Inleiding Nederlandse wetenschap en innovatie behoren tot de wereldtop. Ze kunnen dan ook uitstekend bijdragen aan economische groei en helpen

Nadere informatie

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid

Nadere informatie

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen NWO-bijdrage 2018-2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding 1 Enabling Technologies Hotel 2 Fotosynthesis 2.0 2 Graduate

Nadere informatie

Life Sciences & Health TKI 2015

Life Sciences & Health TKI 2015 Life Sciences & Health TKI 2015 TKI LSH Match regeling voor publiek-private samenwerking Oproep tot het indienen van aanvragen voor de TKI- regeling voor de Topsector Life Sciences & Health 1. Regeling

Nadere informatie

ICT binnen de topsectoren. NWO-bijdrage 2016-2017. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

ICT binnen de topsectoren. NWO-bijdrage 2016-2017. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek ICT binnen de topsectoren NWO-bijdrage 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding 1 Kennis- en Innovatieagenda 1 Aanpak en totstandkoming NWO-bijdrage 1 Voorgestelde

Nadere informatie

1. Ambitie, doelstellingen, acties

1. Ambitie, doelstellingen, acties 1. Ambitie, doelstellingen, acties Van Nederlandse distributie naar Nederlandse ketenregie Uitvoering van het Nationaal Innovatieprogramma Logistiek en Supply Chain Management 1 Agri-Food Chemie Hightech

Nadere informatie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie Verbinden van wetenschap en samenleving NWO-strategie 2019-2022 Verbinden van wetenschap en samenleving Dit strategisch plan beschrijft de koers van NWO voor de jaren 2019 tot en met 2022. NWO legt hierin

Nadere informatie

1 Inhoud Toelichting Algemene gegevens Betrokkenen (aanvragende) hogeschool Betrokkenen extern Overige informatie...

1 Inhoud Toelichting Algemene gegevens Betrokkenen (aanvragende) hogeschool Betrokkenen extern Overige informatie... 1 INHOUD 1 Inhoud...1 2 Toelichting...1 3 Algemene gegevens...2 4 Betrokkenen (aanvragende) hogeschool...3 5 Betrokkenen extern...5 6 Overige informatie...8 2 TOELICHTING Het aanvraagformulier bevat kerngegevens

Nadere informatie

Nederland: de Maritieme Wereldtop

Nederland: de Maritieme Wereldtop 1 Nederland: de Maritieme Wereldtop Veilig, duurzaam en economisch sterk Maritiem Cluster in de Topsector Water: Innovatiecontract en Topconsortium Kennis en Innovatie V2.0, Samenvatting, 23 december 2011

Nadere informatie

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen DG Onderzoek en Innovatie mei 2013 Inhoud presentatie Opzet toekomstig Europees R&I beleid Hoofdlijnen Horizon 2020 Waar staan we nu? Kansen voor hogescholen in Horizon

Nadere informatie

Wegwijzer Horizon 2020

Wegwijzer Horizon 2020 Wegwijzer Horizon 2020 1 Voorwoord Deze wegwijzer leidt u door Horizon 2020, hét programma van de Europese Commissie om onderzoek en innovatie (financieel) te ondersteunen. Het geeft een overzicht van

Nadere informatie

Symposium Groene chemie in de delta

Symposium Groene chemie in de delta DPI Value Centre als onderdeel van TKI SPM en het valorisatienetwerk 2.0 Symposium Groene chemie in de delta A. Brouwer, 12 November 2012 TKI Smart Polymeric Materials Topresearch in polymeren 5-10 jaar

Nadere informatie

Update NWO-werkprogramma voor de Topsectoren

Update NWO-werkprogramma voor de Topsectoren Update NWO-werkprogramma voor de Topsectoren 2014-2015 Bijgaand overzicht geeft de stand van zaken (per begin 2015) weer van de uitvoering van het NWOwerkprogramma voor de topsectoren voor de jaren 2014-2015.

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor het dwarsdoorsnijdende thema Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) voor

NWO-bijdrage voor het dwarsdoorsnijdende thema Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) voor NWO-bijdrage voor het dwarsdoorsnijdende thema Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) voor 2014-2015 Inleiding In samenhang met, en ondersteunend aan, de economische topsectoren heeft NWO de Sociale Infrastructuur

Nadere informatie

Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen

Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen Amandus Lundqvist Voorzitter Topteam HTSM 21 maart 2014 Topteam HTSM advies toename private én publieke

Nadere informatie

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013 Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT RvT maart 2013 Het topsectorenbeleid Overheid, Rijksdient voor ondernemend Nederland Tenders voor Demo, pilot en Early adapter projecten Topcluster voor

Nadere informatie

Het creëren van een innovatieklimaat

Het creëren van een innovatieklimaat Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke

Nadere informatie

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: Jac. Gofers 16 april 2015 1 Smart Industry Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: de productvraag (specificaties,

Nadere informatie

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 1 Aanvulling op Hoofdstuk 7 Financiën - Uitvoeringsagenda 2012-2016 (vanaf pagina 55) Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Vooraf De Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen streeft ernaar om in de

Nadere informatie

Introductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl

Introductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl Het CMI NEN wordt opgericht door drie initiatiefnemers: UT, Siemens en UMCG/RUG Introductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl Matchmaking Event Prof.

Nadere informatie

NWO-propositie voor de Topsector HTSM

NWO-propositie voor de Topsector HTSM NWO-propositie voor de Topsector HTSM Concrete acties voor 2012-2013 Innovatiecontract NWO heeft in samenwerking met de topsector HTSM en door NWO aangedragen vertegenwoordigers uit de wetenschap meegewerkt

Nadere informatie

DE GOUDEN KIEM Prijs voor de beste chemische start-up 2014. Oproep voor het nomineren van kandidaten voor

DE GOUDEN KIEM Prijs voor de beste chemische start-up 2014. Oproep voor het nomineren van kandidaten voor 1 Chemische Wetenschappen TKI Nieuwe Chemische Innovaties 14 NCI 45A Oproep voor nominaties Gouden KIEM-competitie versie 13-6-20 Oproep voor het nomineren van kandidaten voor DE GOUDEN KIEM Prijs voor

Nadere informatie

Aanvraagformulier RAAK-mkb indieningsronde maart 2019

Aanvraagformulier RAAK-mkb indieningsronde maart 2019 1 INHOUD 1 Inhoud... 1 2 Toelichting... 1 3 Algemene gegevens... 2 4 Betrokkenen (penvoerende) hogeschool... 3 5 Betrokkenen extern... 5 6 Overige informatie... 7 2 TOELICHTING Het aanvraagformulier bevat

Nadere informatie

Aanvraagformulier KIEM-hbo, indieningsronde 2019

Aanvraagformulier KIEM-hbo, indieningsronde 2019 1 INHOUD 1 Inhoud... 1 2 Toelichting... 1 3 Algemene gegevens... 2 4 Betrokkenen aanvragende hogeschool... 3 5 Betrokkenen extern... 5 6 Overige informatie... 8 2 TOELICHTING Het aanvraagformulier bevat

Nadere informatie

Topsector Chemie (incl. BBE) NWO-bijdrage 2016-2017. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Chemie (incl. BBE) NWO-bijdrage 2016-2017. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Topsector Chemie (incl. BBE) NWO-bijdrage 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding 1 Kennis- en Innovatieagenda 1 Aanpak en totstandkoming NWO-bijdrage

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor de Topsector Energie voor 2014-2015

NWO-bijdrage voor de Topsector Energie voor 2014-2015 NWO-bijdrage voor de Topsector Energie voor 014-015 Inleiding Funderend energieonderzoek bestrijkt vrijwel het hele spectrum van wetenschappelijke disciplines. Daardoor vragen veel onderwerpen binnen de

Nadere informatie

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM 14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM Topteam HTSM: advies Toename private èn publieke R&D investeringen in HTSM Herkenbaar en attractief technisch vakonderwijs Overheid als innovatieve

Nadere informatie

Nederlands Kennis-en Innovatiecontract d.d. 11 december 2017

Nederlands Kennis-en Innovatiecontract d.d. 11 december 2017 Nederlands Kennis-en Innovatiecontract 2018-2019 d.d. 11 december 2017 Toelichting Kennis- en Innovatiecontract 2018-2019 Voor u ligt het nieuwe Kennis- en Innovatiecontract voor de jaren 2018 en 2019.

Nadere informatie

Big Science for Business Erik Prins

Big Science for Business Erik Prins Big Science for Business 2012 Erik Prins Even voorstellen Ambitie om iets te veranderen Krediet & Banken crisis Leiderschap crisis Schulden crisis Welvaart ongelijkheid We need a more sustainable economy

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio

Nadere informatie

Wiskunde, NWO & de clusters

Wiskunde, NWO & de clusters Wiskunde, NWO & de clusters Arjen Doelman, Leiden Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO & NWO Exacte Wetenschappen -- EW beslaat de gebieden informatica, sterrenkunde, wiskunde. --

Nadere informatie

Indien anders gewenst, hier omschrijving geven: (max. 20 tekens incl. spaties)

Indien anders gewenst, hier omschrijving geven: (max. 20 tekens incl. spaties) Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het postdocvoorstel en de hogeschool. NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Algemene gegevens

Nadere informatie

Aanvraagformulier KIEM-ce, indieningsronde 2019

Aanvraagformulier KIEM-ce, indieningsronde 2019 1 INHOUD 1 Inhoud... 1 2 Toelichting... 1 3 Algemene gegevens... 2 4 Betrokkenen (aanvragende) hogeschool... 3 5 Betrokkenen extern... 5 6 Overige informatie... 8 2 TOELICHTING Het aanvraagformulier bevat

Nadere informatie

Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel

Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel Uitvoering lange termijn onderzoek call for proposals cyber security research NWO 2012 Jan Piet Barthel (NWO) Programma coördinator

Nadere informatie

Onderwijs en Kennisoverdracht

Onderwijs en Kennisoverdracht Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen

Nadere informatie

BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN

BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN TEKST EN ANALYSE DR. HENK DE POOT (NOBIS) NOVEMBER 2017 Betrokkenheid en financiering Publiek Private Katapult Netwerken 1 INHOUD 1 Betrokken

Nadere informatie

Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van de aanvrager (hogeschool of onderzoeker aangesloten bij een universiteit).

Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van de aanvrager (hogeschool of onderzoeker aangesloten bij een universiteit). 1 INHOUD 1 Inhoud... 1 2 Toelichting... 1 3 Algemene gegevens... 2 4 Algemene gegevens aanvrager - hogeschool... 2 5 Algemene gegevens aanvrager - universitaire onderzoeker... 3 6 Betrokkenen extern...

Nadere informatie

NWO bijdrage voor de Topsector Life Science and Health (LSH) voor 2014-2015

NWO bijdrage voor de Topsector Life Science and Health (LSH) voor 2014-2015 NWO bijdrage voor de Topsector Life Science and Health (LSH) voor 2014-2015 Innovatiecontract Per 1 september 2013 zal het TKI-LSH een update van het innovatiecontract indienen. De update van het innovatiecontract

Nadere informatie

Topsector HTSM. Innovatie Contract LRN Subthema (Aero)space

Topsector HTSM. Innovatie Contract LRN Subthema (Aero)space Topsector HTSM Innovatie Contract LRN Subthema (Aero)space Netwerkmeeting NSO 28-10-2011 1 Inhoud HTSM en LRN Wat is een innovatiecontract? Hoe ziet de organisatie eruit? Hoe gaat de werking in de Gouden

Nadere informatie

Verleden, heden en toekomst van Publiek Private Partnerships

Verleden, heden en toekomst van Publiek Private Partnerships Verleden, heden en toekomst van Publiek Private Partnerships Colja Laane Netherlands Genomics Initiative 2 maart 2011 In den beginne start TTI s > 1997 Heden: wildgroei bèta PPPs? Heden: enkele gamma PPPs?

Nadere informatie

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Martin Bakker, november 2013 Samenvatting Het nieuwe kaderprogramma voor onderzoek & innovatie van de Europese Unie, Horizon 2020, geeft een breed scala

Nadere informatie

Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen.

Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. 1 INHOUD 1 Inhoud... 1 2 Toelichting... 1 3 Algemene gegevens... 2 4 Betrokkenen penvoerende hogeschool... 3 5 Betrokkenen extern... 5 6 Overige informatie... 6 2 TOELICHTING Dit aanvraagformulier is geldig

Nadere informatie

ONDERTEKENING NEDERLANDS KENNIS & INNOVATIE CONTRACT OP 2 APRIL 2012

ONDERTEKENING NEDERLANDS KENNIS & INNOVATIE CONTRACT OP 2 APRIL 2012 ONDERTEKENING NEDERLANDS KENNIS & INNOVATIE CONTRACT OP 2 APRIL 2012 NEDERLANDS KENNIS- EN INNOVATIE CONTRACT Op 4 februari 2011 heeft het Kabinet de brief Naar de top: de hoofdlijnen van het nieuwe bedrijfslevenbeleid

Nadere informatie

Innovatie-instrumenten voor bedrijven in Nederland. Naar de top! Ino Ostendorf MT-lid directie Innovatie & Kennis

Innovatie-instrumenten voor bedrijven in Nederland. Naar de top! Ino Ostendorf MT-lid directie Innovatie & Kennis Innovatie-instrumenten voor bedrijven in Nederland Naar de top! Ino Ostendorf MT-lid directie Innovatie & Kennis Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Innovatie-instrumenten voor bedrijven

Nadere informatie

KvK dienstverlening topsectoren

KvK dienstverlening topsectoren MIT regeling 2014 KvK dienstverlening topsectoren Bon Uijting senior adviseur KvK 15 mei 2014 KvK verzorgt vele MKB loketten topsectoren Telnr MKB Loket MKB loketten topsectoren MKB loket Agro Food 088-585

Nadere informatie

Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) NWO-bijdrage 2018-2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Sociale Infrastructuur Agenda 1 Future of Work 2 Human Capital / Onderwijs

Nadere informatie

Koersen langs inhoudelijke lijnen

Koersen langs inhoudelijke lijnen Chemische Wetenschappen Koersen langs inhoudelijke lijnen een nieuwe koers voor de chemie bij NWO 2015-2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek CW kiest in de komende strategische periode

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid SundayNL 2014-19 november 2014 - Arnhem Wijnand van Hooff Programmadirecteur TKI Solar Energy Inhoud Het Nederlandse Energiebeleid en

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door

Optimaliseren van Impact door Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Wifi: CongresAlfaGamma Wachtwoord: Impact2016 Optimaliseren van

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Agenda JPI Urban Europe «SMART CITIES» in het EFRO in Brussel (in voorbereiding)

Nadere informatie

Hoe ontwikkel je een regionale economy?

Hoe ontwikkel je een regionale economy? 1 Hoe ontwikkel je een regionale economy? Model van 5 elementen Excellent Science World leading and accessible positions in sciences People make the difference Attracting world class scientists and talented

Nadere informatie

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Dutch industry fit for the future?! onze wereld verandert en dus ook onze industrie. met impact op economie en samenleving smart industry agenda

Nadere informatie

Uitgelicht. Nieuwsbrief Astronomie, Informatica en Wiskunde. Nieuwsbrief van NWO frequenter én afgestemd op uw interesse

Uitgelicht. Nieuwsbrief Astronomie, Informatica en Wiskunde. Nieuwsbrief van NWO frequenter én afgestemd op uw interesse online lezen afmelden Nieuwsbrief Astronomie, Informatica en Wiskunde mei English version of this newsletter Uitgelicht Nieuwsbrief van NWO frequenter én afgestemd op uw interesse U ontvangt maandelijks

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure Societies

Horizon 2020 Secure Societies Horizon 2020 Secure Societies hét Europese programma voor onderzoek en innovatie Paul Kruis, Agentschap NL 12 november 2013 European Union, 2013 Van KP7 naar H2020 Het Zevende Kaderprogramma Security en

Nadere informatie

Navigatie topsectoren

Navigatie topsectoren Navigatie topsectoren Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium 1 Versie oktober 215 Beleidsthema s en doelen topsectoren Specifiek beleid, ondersteunend aan doelen Bedrijvenbeleid:

Nadere informatie

Advanced Instrumentation: boordevol kansen. Big Science Industriedag 7 oktober 2015 Hans Priem

Advanced Instrumentation: boordevol kansen. Big Science Industriedag 7 oktober 2015 Hans Priem Advanced Instrumentation: boordevol kansen Big Science Industriedag 7 oktober 2015 Hans Priem boordevol kansen Big Science Industriedag 7 oktober 2015 Hans Priem Introductie Roadmap Advanced Instrumentation

Nadere informatie

Topsector Agri & Food. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Agri & Food. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Topsector Agri & Food NWO-bijdrage 2018-2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding 1 Enabling Technologies Hotel 2 Graduate School 2 Groen III 3 High Tech to Feed

Nadere informatie

NWO-bijdrage voor de Topsector Agri&Food voor

NWO-bijdrage voor de Topsector Agri&Food voor NWO-bijdrage voor de Topsector Agri&Food voor 2014-2015 Inleiding NWO zal binnen de topsector Agri&Food in samenwerking met private en publieke partners verschillende PPS en niet-pps activiteiten ontwikkelen

Nadere informatie

GOUDEN KIEM 2019 Prijs voor de beste chemische startup

GOUDEN KIEM 2019 Prijs voor de beste chemische startup 1 Exacte en Natuurwetenschappen Holland Chemistry Oproep voor nominaties 2019 Prijs voor de beste chemische startup 2019 Powered by: Den Haag, april 2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Nadere informatie

Aanvraagformulier Take-off hbo fase 1 ronde 5

Aanvraagformulier Take-off hbo fase 1 ronde 5 Aanvraagformulier Take-off hbo fase 1 ronde 5 1 INHOUD 1 Inhoud... 1 2 Toelichting... 1 3 Algemene gegevens... 2 aa r 4 Betrokkenen (penvoerende) hogeschool... 3 5 Betrokkenen extern... 5 TOELICHTING m

Nadere informatie

Topsector High Tech Systemen en Materialen (HTSM) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector High Tech Systemen en Materialen (HTSM) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Topsector High Tech Systemen en Materialen () NWO-bijdrage 2018-2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding Inleiding 1 Innovative Medical Devices Initiative (IMDI

Nadere informatie

Mkb Innovatiestimulering Topsectoren (TKI mkb-versterking en Mkb innovatiestimulering Topsectoren) - Subsidieregeling sterktes in innovatie

Mkb Innovatiestimulering Topsectoren (TKI mkb-versterking en Mkb innovatiestimulering Topsectoren) - Subsidieregeling sterktes in innovatie Mkb Innovatiestimulering Topsectoren (TKI mkb-versterking en Mkb innovatiestimulering Topsectoren) - Subsidieregeling sterktes in innovatie Doel van het onderdeel Mkb Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

Nadere informatie

NWO bijdrage topsectoren Inhoudelijke plannen

NWO bijdrage topsectoren Inhoudelijke plannen NWO bijdrage topsectoren 2014 2015 Inhoudelijke plannen Den Haag, 2 oktober 2013 NWO-bijdrage voor de Topsector Agri&Food voor 2014-2015 Inleiding NWO zal binnen de topsector Agri&Food in samenwerking

Nadere informatie

BIJLAGE 1a ONDERTEKENING NEDERLANDS KENNIS & INNOVATIE CONTRACT OP 2 APRIL 2012

BIJLAGE 1a ONDERTEKENING NEDERLANDS KENNIS & INNOVATIE CONTRACT OP 2 APRIL 2012 BIJLAGE 1a ONDERTEKENING NEDERLANDS KENNIS & INNOVATIE CONTRACT OP 2 APRIL 2012 NEDERLANDS KENNIS- EN INNOVATIE CONTRACT Op 4 februari 2011 heeft het Kabinet de brief Naar de top: de hoofdlijnen van het

Nadere informatie

Het Bedrijfslevenbeleid

Het Bedrijfslevenbeleid Het Bedrijfslevenbeleid NAAR DE TOP! Sjoerd Visser Programmadirectie Topsectoren i.o. Inhoud Regeerakkoord Bedrijfslevenbeleid - ambitie - topsectoren - ruimtelijke aspecten - financiering - Proces fasering

Nadere informatie

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020 OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid

Nadere informatie

Voorstel inrichting TKI HTSM. Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012

Voorstel inrichting TKI HTSM. Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012 Voorstel inrichting TKI HTSM Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012 Agenda Uitgangspunten Structuur TKI HTSM Uitvoering TKI toeslag (onder voorbehoud)

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

De definitieve opzet van Horizon 2020

De definitieve opzet van Horizon 2020 De definitieve opzet van Horizon 2020 11 december 2013 Auteur: Martin Bakker (onder verantwoordelijkheid van Davy Pieters) INLEIDING Sinds 2 december 2013 is het wetgevingstraject van Horizon 2020 afgerond.

Nadere informatie

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier Take-off hbo - fase 1 ronde 4

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier Take-off hbo - fase 1 ronde 4 Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het projectvoorstel en de penvoerende hogeschool. NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Gegevens

Nadere informatie

Smart Industry in Brabant

Smart Industry in Brabant Smart Industry in Brabant 1 Waarom is (Smart) Industry belangrijk voor Brabant? Vergelijking met Nederland ~20% ~30% ~50% Industrial employment manufacturing industry Company R&D spending Bron: BOM 2 HTSM

Nadere informatie

Topsector Life Sciences & Health (LSH) NWO-bijdrage 2016-2017. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Life Sciences & Health (LSH) NWO-bijdrage 2016-2017. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Topsector Life Sciences & Health (LSH) NWO-bijdrage 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding 1 Kennis- en Innovatieagenda 1 Aanpak en totstandkoming NWO-bijdrage

Nadere informatie

Procedure 2016 nieuwe Smart Industry Fieldlabs

Procedure 2016 nieuwe Smart Industry Fieldlabs Procedure 2016 nieuwe Smart Industry Fieldlabs Smart Industry Programma Bureau email: info@smartindustry.nl De actieagenda Smart Industry startte in 2015 met 10 fieldlabs. Voor 2016 komt een uitbreiding

Nadere informatie

Nederlandse regering investeert in de NWA

Nederlandse regering investeert in de NWA Nederlandse regering investeert in de NWA 2018: 70 miljoen euro 2019: 108 miljoen euro 2020 en verder: 130 miljoen euro 80% / 20% fundamenteel / toegepast/praktijkgericht onderzoek NWA- programma kent

Nadere informatie

samenwerking creativiteit vernieuwing

samenwerking creativiteit vernieuwing samenwerking creativiteit vernieuwing 2 Inhoud Inleiding Van vragen naar kansen 4 De blauwe route: water als weg naar innovatieve en duurzame groei 7 Bouwstenen van materie en fundamenten van ruimte en

Nadere informatie

DE IMPACT VAN SAMENWERKING

DE IMPACT VAN SAMENWERKING DE IMPACT VAN SAMENWERKING Ir. Marcel Kloosterman 16 mei 2017 Programma Ontwikkelingen Voorbeelden van samenwerking IXA Polifysiek Amsterdam Data Science Playgrounds Projectaanvraag Smart Culture Leerpunten

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

5 jaar in beeld. www.lifesciencesatwork.nl

5 jaar in beeld. www.lifesciencesatwork.nl 5 jaar in beeld www.lifesciencesatwork.nl Het LifeSciences@work programma Innovaties in de Life Sciences kunnen grote impact hebben voor de samenleving. Het LifeSciences@work programma helpt startende

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2016 Den Haag, oktober 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Subsidievoorwaarden Maag Lever Darm Stichting. Zorgprojecten 2019 Leefstijl in de MDL-zorg

Subsidievoorwaarden Maag Lever Darm Stichting. Zorgprojecten 2019 Leefstijl in de MDL-zorg Subsidievoorwaarden Maag Lever Darm Stichting Zorgprojecten 2019 Leefstijl in de MDL-zorg Inhoudsopgave Doel... 3 Focus... 3 Wie kan subsidie aanvragen?... 4 Eisen waaraan de aanvraag dient te voldoen...

Nadere informatie

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens Smart Industry 4.0 Edwin van Rensch/Eric Megens Agenda o Introductie Hotraco Group o Introductie Smart Industry 4.0 o Data model Hotraco Product improvement Remote service Benchmark Additional service

Nadere informatie

Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG

Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG www.food-future.eu Innovatie steun voor MKB in food sector in D en NL Yvette Lammers EZ Coördinatieteam Structuurfondsen EFRO EFRO: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Nadere informatie