Evaluatie Ondernemersfonds (conform art. 7 Convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel)

Transcriptie

1 Evaluatie Ondernemersfonds (conform art. 7 Convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel)

2 Evaluatie Ondernemersfonds (conform art. 7 Convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel) Algemeen: Op 7 november 2007 is door de raad besloten om reclamebelasting in te voeren voor park- en centrummanagement. Op verzoek van het georganiseerde bedrijfsleven 1 is vervolgens op 19 november 2008 het besluit genomen om de reclamebelasting te verhogen en in te zetten voor de voeding van een Ondernemersfonds. Hiervoor is de Verordening op de heffing en invordering van reclamebelasting 2009 (incl. tarieventabel en gebiedsafbakening) vastgesteld. Om het ondernemersfonds te beheren en om als subsidieontvanger op te kunnen treden is op 23 december 2008 de Stichting Ondernemersfonds Tiel (SOT) opgericht. In het besuur van de SOT zitten vertegenwoordigers van de Ondernemers Coöperatie Tiel (OCT) en de binnenstadsvereniging Hart van Tiel (HvT). De gemeente is op 5 maart 2009 met de Stichting Ondernemersfonds Tiel het convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel overeengekomen. Na de eerste periode van 5 jaar heeft een evaluatie plaatsgevonden. Hierin is geconcludeerd dat het ingevoerde systeem en de werkwijze voldoen en gecontinueerd kunnen worden. Het convenant is met 5 jaar verlengd tot 1 januari In het convenant staat opgenomen: - De wijze en onder welke voorwaarde de gemeente de inkomsten van de reclamebelasting middels een subsidie ter beschikking stelt aan de SOT. - De bestedingen van de subsidie. - De wijze waarop de SOT het ondernemersfonds beheert en uitkeert. In artikel 7 staat dat de SOT in het eerste kwartaal 2018 een evaluatie zal opstellen over het functioneren van het Ondernemersfonds Tiel. In deze evaluatie komen in ieder geval aan de orde: de wijze van financiering van het fonds; de uit het fonds verrichte bestedingen; de in de werkgebieden behaalde resultaten met de uit het fonds verrichte bestedingen; de resultaten van de onder 5 genoemde prestatieafspraken. Deze evaluatierapportage geeft invulling aan artikel 7 van het (verlengde) convenant. Samenvattende conclusie: Uit de evaluatie blijkt dat het systeem en werkwijze voldoen. De bestedingen uit het fonds worden ingezet voor respectievelijk centrummanagement en parkmanagement. De bestedingen zijn aanvullend op investeringen die de gemeente verricht en dragen bij aan het verhogen van het vestigingsklimaat en de kwaliteit van het centrumgebied en de bedrijventerreinen. De inhoud van het huidige convenant is werkbaar en kan gebruikt worden voor een verlengingsperiode. Er moet meer aangesloten worden bij de termijnen zoals in artikel 6 staan opgenomen. Het bestuur van de Stichting Ondernemersfonds Tiel stelt naar aanleiding van deze evaluatie het college van B& W voor om: - Reclamebelasting als instrument te blijven inzetten voor het voeden van het ondernemersfonds. 1 Het georganiseerde Tielse bedrijfsleven bestond uit (Ondernemers Coöperatie Tiel (OCT), Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Tiel (SBBT), Hart van Tiel (HvT), Horecavereniging Tiel en de Kamer van Koophandel Midden Nederland (KvK). Door organisatieveranderingen bij de KvK behoort de KvK hier niet meer bij.

3 - Voor het centrumgebied de heffingsgrondslag mede te baseren op de WOZ waarde. - Het Convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel met 5 jaar te verlengen. De wijze van financiering van het fonds Financiering van het fonds Het fonds wordt feitelijk gevoed met de opbrengsten minus de kosten van de reclamebelasting. De gemeente is verantwoordelijk voor het opleggen en invorderen van de reclamebelasting. De gemeente heeft deze taak overgedragen aan de Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR). De BSR legt de aanslag op, inventariseert de reclame-uitingen en handelt bezwaar en beroepszaken af namens de gemeente. Op basis van de subsidieaanvraag van de SOT heeft de gemeente voor de jaren 2009 t/m 2018 jaarlijks een subsidie toegekend. Het subsidiebedrag wordt jaarlijks in 4 termijnen aan de SOT overgemaakt. Afhankelijk van de werkelijke opbrengsten en kosten vindt met de SOT verrekening plaats en wordt de definitieve subsidie vastgesteld. Alle mogelijke financieringswijzen voor het ondernemersfonds. In het kader van deze evaluatie zetten we de voor de gemeente beschikbare belastinginstrumenten op een rij. De vraag die hierbij uiteindelijk wordt gesteld is of reclamebelasting als instrument nog steeds de meest gewenste optie is. De belastinginstrumenten die voor de gemeente ter beschikking staan zijn: - Onroerende Zaak Belasting (OZB) - Reclamebelasting - Bedrijven Investerings Zone (BIZ). Hiervoor is de Wet op de bedrijveninvesteringszones per 1 januari 2015 in werking getreden. In het onderstaande schema zijn de voor- en nadelen van OZB, reclamebelasting en de BIZ-belasting op een rij gezet: Voordelen Nadelen OZB - Zowel gebruikers als eigenaren kunnen worden belast. - Kan niet gebiedsgericht worden ingezet, geldt altijd voor de gemeente als geheel. - Hoge dekkingsgraad Bedrijven op Medel betalen nu al voor parkmanagement bij de aankoop van gronden en - Geringe extra kosten voor de gemeente. Gebruik wordt gemaakt van het WOZ-bestand. De extra aanslag loopt mee met een jaarlijkse bijdrage aan de Coöperatie Medel. Deze bedrijven zouden dubbel worden aangeslagen. met de reguliere OZB-aanslag. - Alleen onderscheid tussen woningen en niet-woningen mogelijk. Binnen de categorie niet-woningen kunnen bepaalde groepen niet uitgesloten worden (bijv. scholen, instellingen) - Niet-woningen buiten bedrijventerreinen of winkelgebieden profiteren niet of veel minder van collectieve activiteiten. - Tariefdifferentiatie is niet mogelijk. Reclamebelasting - Kan gebiedsgericht worden ingezet. - Er is de mogelijkheid om binnen het aangewezen gebied verschillende tarieven te hanteren (op basis van een objectieve rechtvaardigingsgrond) - Het merendeel van de ondernemers valt onder deze belasting, aangezien vrijwel iedere ondernemer beschikt over één of meerdere openbare aankondigingen. - Gemeenten hebben een grote mate van vrijheid bij het invullen van reclamebelasting. - Kan alleen worden geheven als sprake is van een openbare aankondiging, zichtbaar vanaf de openbare weg. - Terugkerende uitvoeringskosten: het is nodig de openbare aankondigingen te registreren in een bestand en dat goed bij te houden. - Ondernemers kunnen de reclamebelasting ontwijken door hun openbare aankondigingen te verwijderen. - Het is niet mogelijk alle pandeigenaren aan te slaan (alleen degenen die ook eigenaar zijn van de openbare aankondiging).

4 Reclamebelasting met als heffingsgrondslag de WOZ Zie bij reclamebelasting met de navolgende aanvulling: - De uitvoeringswerkzaamheden (en daarmee waarschijnlijk ook de kosten) zijn eenvoudiger omdat de omvang van de reclame-uiting niet opgenomen hoeft te worden maar een koppeling wordt gelegd met het bestaande WOZ-bestand. - De omvang van de reclame-uiting is niet maar bepalend voor de hoogte van de aanslag. - Bedrijven met grote en dure panden dragen meer bij dan kleinere bedrijven, dit kan rechtvaardiger overkomen. BIZ - Kan gebiedsgericht worden ingezet. - De BIZ-regeling is specifiek opgesteld voor en dus ook gericht op het structureel financieren van een ondernemersfonds. - Er is de mogelijkheid om verschillende tarieven te hanteren. - De grondslag voor de BIZ-belasting is de WOZ. Zie bij reclamebelasting met de navolgend aanvulling. - Bezwaar tegen de WOZ waarde heeft ook consequenties voor de aanslag reclamebelasting. - De procedure om te komen tot een Bedrijven Investerings Zone is aan een groot aantal regels gebonden. Zo moet er een draagvlakpeiling plaatsvinden. - De draagvlakeisen voor de BIZ zijn vrij zwaar: o tenminste 50% moet deelnemen aan de draagvlakpeiling o o 2/3 daarvan moet zich uitspreken vóór BIZ de som van de WOZ-waarde van voorstanders moet groter zijn dan die van de tegenstanders. Als gevolg van deze draagvlakeisen, hebben vele BIZ-initiatieven de eindstreep niet gehaald*. Gelet op de huidige omstandigheden in Tiel, is de verwachting dat de BIZdraagvlakeisen hier niet gehaald zullen worden. - Tegenstanders kunnen een procedure starten om de BIZ-regeling op te heffen. - Na maximaal 5 jaar moet een nieuwe draagvlakmeting worden uitgevoerd. Hierdoor is continuering onduidelijk en van invloed op het aangaan van lange termijn investeringen( oa.. investeringen in goederen met een langere afschrijvingstermijn dan 5 jaar, in dienst nemen personeel) Andere mogelijkheden? Soms worden ook andere belastingen genoemd als mogelijkheid voor een verplichte heffing. Om verschillende redenen zijn deze minder geschikt: - Baatbelasting is een doelbelasting, die uitsluitend mag worden ingezet om voorzieningen te financieren die door of in opdracht van de gemeente worden gerealiseerd. Voorbeelden zijn de aanleg van een weg of de plaatsing van straatmeubilair. Alleen onroerende zaken die baat hebben bij deze voorzieningen kunnen worden aangeslagen. - Precariobelasting kan alleen worden geheven bij ondernemers die gebruik maken van gemeentegrond voor bijvoorbeeld het uitstallen van goederen of het plaatsen van een terras. - Toeristenbelasting is op een beperkte groep gericht, namelijk het toeristisch bedrijfsleven. Deze belasting kan alleen worden ingezet als het gaat om specifieke activiteiten voor de toeristische branche. Baatbelasting, precariobelasting en toeristenbelasting zijn niet geschikt om collectieve activiteiten voor en door ondernemers te financieren. In overleg met het bestuur van de SOT en na raadpleging in de besturen van de OCT en HvT is geconcludeerd dat de reclamebelasting nog steeds het meest gewenste instrument is voor de financiering van het ondernemersfonds. Met koppeling van de heffingsgrondslag aan de WOZ waarde ontstaan mogelijkheden om een evenwichtigere verdeling te realiseren. De besturen van HvT en OCT maken hierin een eigen afweging. Vervolgens zal de SOT dit kenbaar maken aan de gemeenten zodat de gemeente hierin een afweging kan maken. Conclusie: Reclamebelasting wordt door de SOT ook in deze evaluatie gezien als meest geschikt instrument voor het voeden van het ondernemersfonds.

5 De uit het fonds verrichte bestedingen en de behaalde resultaten per heffingsgebied In het convenant zijn de volgende prestatieafspraken opgenomen (artikel 5 convenant): - De SOT ziet erop toe dat het convenant is afgesproken dat de bestedingen uit het Ondernemersfonds niet ten koste gaan van reguliere bestedingen door of vanwege de gemeente. - De SOT stelt hiervoor samen met de gemeente een Service Niveau Overeenkomst op. - De SOT fungeert als contractpartner voor de gemeente Tiel in verband met de bekostiging van collectieve belangenbehartiging van ondernemers in de gemeente Tiel en gevestigd op de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen, Westroijen en het centrumgebied; - De SOT fungeert als contractpartner voor de ondernemersorganisaties op de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen, Westroijen en het centrumgebied die voldoende representatief zijn en over een werkplan beschikken om invulling te geven aan het behartigen van het collectieve ondernemersbelang van die organisatie en door het bestuur als aangesloten ondernemersorganisatie zijn aangewezen; De resultaten van de prestatieafspraken 5.1. De Stichting Ondernemersfonds en de gemeente zullen erop toezien dat de bestedingen uit het Ondernemersfonds niet ten koste gaan van reguliere bestedingen door of vanwege de gemeente. De Stichting Ondernemersfonds en de gemeente zullen voor 1 januari 2010 een Service Niveau Overeenkomst opstellen voor de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen en Westroijen en het centrumgebied. Zowel de Stichting Ondernemersfonds en de gemeente verklaren dat de bestedingen uit het Ondernemersfonds niet ten koste zijn gegaan van reguliere bestedingen door of vanwege de gemeente. De Service Niveau Overeenkomst is nog niet opgesteld. Dit is uitgesteld en zal pas worden opgesteld als de bestedingen uit het Ondernemersfonds raakvlakken krijgen met de reguliere bestedingen door of vanwege de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan een verhoging van de kwaliteit van de groenvoorziening dat misschien in de toekomst vanuit HVT en/of OCT kan worden opgepakt De Stichting Ondernemersfonds zal: fungeren als contractpartner voor de gemeente Tiel in verband met de bekostiging van collectieve belangenbehartiging van ondernemers in de gemeente Tiel en gevestigd op de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen, Westroijen en het centrumgebied; De Stichting Ondernemersfonds treedt op als contractpartner voor de gemeente Tiel. De Stichting heeft de subsidieaanvraag ingediend, de subsidiebeschikking en de daaraan gekoppelde gelden ontvangen. fungeren als contractpartner voor de ondernemersorganisaties op de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen, Westroijen en het centrumgebied die voldoende representatief zijn en over een werkplan beschikken om invulling te geven aan het behartigen van het collectief ondernemersbelang van die organisatie en door het bestuur als aangesloten ondernemersorganisatie zijn aangewezen; De Stichting Ondernemersfonds treedt op als contractpartner voor de ondernemersorganisaties op de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen, Westroijen en het centrumgebied. De subsidiegelden die de Stichting ontvangt worden op basis van de door de ondernemersorganisaties HvT en OCT ingediende begroting verdeeld. alle verdere handelingen verrichten, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.

6 De Stichting heeft waar gewenst een toelichting gegeven op het ondernemersfonds. Tevens heeft het bestuur regelmatig overleg over de bestedingen en de uitkeringen van bedrage. De bestuursleden zijn vertegenwoordigd in het bestuur van HvT en OCT en geven in deze ondernemersverenigingen regelmatig een terugkoppeling van de stand van zaken De Stichting Ondernemersfonds zal erop toezien dat er voor de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen en Westroijen een parkmanagementorganisatie zal worden gevormd en dat deze parkmanagementorganisatie ook in stand wordt gehouden. De Ondernemers Coöperatie Tiel (OCT) vervult voor de bedrijventerreinen Latenstein, Kellen en Westroijen de parkmanagementorganisatie. Met verschillende werkgroepen wordt invulling gegeven aan collectieve activiteiten. De OCT heeft hiervoor een parkmanager aangesteld. Secretariële ondersteuning wordt ingehuurd. De bijdrage vanuit het ondernemersfonds is essentieel voor de parkmanagementorganisatie en voor het nemen van initiatieven en uitvoering van projecten en activiteiten De Stichting Ondernemersfonds zal erop toezien dat er voor het centrumgebied een binnenstadsmanagementorganisatie zal worden gevormd en dat deze binnenstadsmanagementorganisatie ook in stand wordt gehouden. Hart van Tiel (HvT) vervult voor het centrumgebied de binnenstadsmanagementorganisatie. Met verschillende werkgroepen wordt invulling gegeven aan collectieve activiteiten. HvT heeft hiervoor de binnenstadsmanager en de manager Evenementen aangesteld. De bijdrage vanuit het ondernemersfonds is essentieel voor de centrumkmanagementorganisatie en voor het nemen van initiatieven en uitvoering van projecten en activiteiten Onder parkmanagement en binnenstadsmanagement zijn de volgende collectieve activiteiten opgepakt. De volgende bestedingen hebben per heffingsgebied (centrum en bedrijventerreinen) plaatsgevonden. In de bijlage is meer inhoudelijke informatie opgenomen over de bestedingen. Binnenstad Via de jaarlijkse bijdrage uit het ondernemersfonds is het voor Hart van Tiel mogelijk om het projectbureau te bemensen. Het projectbureau heeft twee personen in dienst. Het gaat om de centrummanager en de manager Evenementen. Vanuit het projectbureau worden de belangen van de leden behartigd, projecten geïnitieerd, begeleid en afgerond en vindt de communicatie en voorlichting plaats. Hiervoor is een website en app ontwikkeld die beide actief worden beheerd en gevuld met actuele informatie. Het centrummanagement coördineert het Keurmerk Veilig Ondernemen winkelgebieden. Het projectbureau werkt nauw samen met Stadspromotie. Bedrijventerreinen Via de jaarlijkse bijdrage uit het ondernemersfonds is het voor OCT mogelijk om het projectbureau te bemensen. De OCT heeft hiervoor een parkmanager en secretariële ondersteuning aangetrokken. De parkmanager is het eerste aanspreekpunt voor alle ondernemersvraagstukken op de drie bedrijventerreinen. Hij begeleidt een aantal projectgroepen, zoals duurzame energie en keurmerk veilig ondernemen, stelt de nieuwsbrieven op, organiseert ledenbijeenkomsten en onderhoudt samen met het secretariaat van OCT de website en zorgt voor de nieuwsbrief OCT-Actueel. Daarnaast heeft de OCT de beveiliging van de bedrijventerreinen in handen gegeven aan de Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Tiel (SBBT). De SBBT beveiligt de bedrijventerreinen met camerabewaking en surveillance. De SBBT coördineert (via de parkmanager) het Keurmerk Veilig Ondernemen bedrijventerreinen. Conclusie: De bijdrage aan HvT en de OCT zijn essentieel voor het centrum- en parkmanagement. De kosten voor de projectbureau s worden hieruit gedekt. Hiermee kunnen de besturen van zowel HvT en OCT naast de belangrijke functie van belangenbehartiging ook via projecten tastbare fysieke resultaten laten zien. Deze dragen bij aan de kwaliteit, uitstraling en beleving van zowel het centrum als de bedrijventerreinen en het daarbij behorende ondernemers- en vestigingsklimaat.

7 De inhoud en functionaliteit van het convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel Zowel de SOT en de gemeente staan achter de inhoud en de functionaliteit van het convenant. De termijnen opgenomen in het convenant zijn krap maar tot op heden is hiermee praktisch omgegaan. Dit was mogelijk omdat er geen veranderingen plaats hebben gevonden in de in de verordening opgenomen tarieven en tariefindeling. Om de theorie beter te laten aansluiten bij de praktijk kunnen de termijnen zodanig aangepast worden dat deze beter op elkaar aansluiten. Conclusie: De inhoud en functionaliteit van het convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel voldoen. Wenselijk is dat de in het convenant beschreven termijnen beter aansluiten bij de praktijk. Trend en ontwikkeling reclameopbrengst In het invoeringsjaar is substantieel minder reclameopbrengst ontvangen dan verwacht. Dit is in de evaluatie van 2013 ook beschreven. De begrotingen van zowel HvT als OCT zijn hierop aangepast. Dit heeft tot gevolg gehad dat een aantal voorgenomen activiteiten niet konden worden opgepakt/uitgevoerd. Vanaf 2010 tot heden is de reclameopbrengst redelijk gestabiliseerd en overeengekomen met de aangepaste verwachtingen. Door verkleining van het areaal winkels is in het centrum een daling van de inkomsten te constateren. Verwacht wordt dat deze daling zich, gezien de marktontwikkelingen, licht zal doorzetten. Dit betekent dat de te besteden bedragen voor het centrumgebied kleiner worden. Dit terwijl de kosten toenemen. Hier ontstaat een discrepantie. Door de minder opbrengsten in het invoeringsjaar 2009 is de begroting van HvT bijgesteld. Dit heeft consequenties gehad voor de realisatie van de beoogde activiteiten. Dit wordt door HvT als onwenselijk ervaren. Om meer in lijn te komen met de oorspronkelijke activiteiten zijn meer financiële middelen noodzakelijk. HvT zal via het bestuur van de SOT een voorstel hiervoor indienen. Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van de inkomsten reclamebelasting weer, verdeeld per heffingsgebied. Communicatie Over de reclamebelasting wordt op de gemeentelijke website informatie verstrekt. De OCT en HvT communiceren tijdens de ALV over de inzet van de gelden verkregen uit het ondernemersfonds. Verder wordt hierover niet expliciet gecommuniceerd.

8 Bijlage: Bestedingen vanuit het ondernemersfonds Bestedingen binnenstad Belangenbehartiging: De ondernemersvereniging Hart van Tiel stelt zich ten doel de belangen te behartigen van de ondernemers en winkel- en pandeigenaren. De vereniging tracht haar doel te bereiken door promotie en het verstrekken van middelen om daarmee de economische trekkracht van het centrumgebied te vergroten. Hart van Tiel stelt zich ten doel om met andere partners de krachten te bundelen, samen sterk is hierbij het motto. HvT heeft hiervoor met de gemeente de samenwerkingsovereenkomst Economische Versterking Binnenstad Tiel gesloten. Drie maal per jaar overlegt het bestuur van Hart van Tiel met de wethouder Economische Zaken van de gemeente Tiel in het Tiels Binnenstads Overleg (TBO). In dit overleg is aandacht voor de kwaliteit en het economisch functioneren van het centrumgebied, handhaving, parkeerbeleid en de voortgang van centrumprojecten. Eénmaal per jaar overlegt het bestuur van Hart van Tiel met de OCT en het college van de gemeente Tiel. In dit overleg komen onderwerpen aan bod die het bedrijfsleven in de hele stad aangaan. Eén keer per jaar worden alle leden uitgenodigd voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van Hart van Tiel. Tezamen met het bestuur is Hart van Tiel de vaste gesprekspartner van de gemeente en vervult de rol van klankbord voor alle ondernemers in het centrumgebied. Met de Ondernemers Coöperatie Tiel, is gedurende de afgelopen jaren intensief samengewerkt in de Stichting Ondernemersfonds Tiel. Met diverse instanties wordt nieuw beleid uitgezet op het gebied van criminaliteitsbestrijding, handhaving, marktbeleid en evenementenbeleid. Ook wordt er intensief samengewerkt met het Corso en is invulling gegeven aan het Keurmerk Veilig Ondernemen. Er zijn vele contacten met externe partijen, waarbij Hart van Tiel een adviserende rol vervult. Naast de reeds eerder genoemde overleggen in TBO en met OCT, is er ook geregeld overleg met diverse takken van diensten en afdelingen van de gemeente, politie en brandweer, alsmede tussen individuele ondernemers en instanties. Veel overleg heeft plaatsgevonden met het stadsbestuur over de nieuwe parkeersituatie in Tiel. HvT heeft hierin een intermediaire rol vervult richting haar achterban. Ook heeft HvT inbreng geleverd bij diverse lokale en regionale projecten en initiatieven. Het betreft de Poortprojecten van Tiel, de inrichting van de Waalkade, parkeren, evenementen, stuur- en werkgroep binnenstadsvisie, stuur en werkgroep herijking detailhandelsnota, keurmerk Veilig Ondernemen en (boven) regionale projecten zoals de Ruimtelijk Strategische Visie en het MIRT. Dankzij het Ondernemersfonds worden de kosten voor het voorbereiden en organiseren van de vele kleine en grote evenementen in de Tielse binnenstad, verdeeld over een veel grotere groep ondernemers dan voorheen. Organisatie projectbureau centrummanagement: Via de jaarlijkse bijdrage uit het ondernemersfonds is het voor HvT mogelijk om het projectbureau te bemensen. HvT heeft hiervoor een Binnenstadsmanager en een manager Evenementen in dienst genomen. Het projectbureau ondersteunt, coördineert en gefaciliteerd. Tezamen met het bestuur is Hart van Tiel de vaste gesprekspartner van de gemeente en vervult de rol van klankbord voor alle ondernemers in het centrumgebied. Projecten en activiteiten:

9 HvT heeft het initiatief genomen voor het programma SubTiel. Binnen dit programma zijn diverse projecten gedefinieerd die bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit, beleving en uitstraling van het centrumgebied. Dit alles met name om de aantrekkelijkheid van het centrumgebied te vergroten wat leidt tot meer bezoekers in de stad en minder leegstand. Samenvattend zijn de volgende projecten opgepakt: Cosobeelden in de stad: corsobeelden zijn gekocht voor plaatsing in de stad zodat de corso het hele jaar zichtbaar is. De sprinkhanen bij de Binnenhoek zijn hiervan een voorbeeld. Andere beelden (Kop van Tiel) staan in opslag om te plaatsen in het project Burense Poort zodra dit project in uitvoering wordt genomen. Flippas: De Flippas is als digitale consumenten spaarpas ontwikkeld met betaalfunctie voor betaald parkeren (uniek in Nederland). Cityapp Tiel: De app City Tiel is ism ROC, Stadspromotie Tiel end e bibliotheek ontwikkeld. Met deze app wordt actuele informatie gegeven over Evenementen, winkelen, eten&drinken en de Uitagenda. Concept Store Make!: Samen met de ROC en een pandeigenaar is tijdelijk medewerking gegeven aan de concept store make. Hier hebben studenten de mogelijkheden van 3D printen gedemonstreerd aan bezoekers. Woorden van de Tijd: In de Weerstraat zijn tegels aangebracht met woorden van deze tijd. Met het RSG Lingecollege is een lesprogramma opgesteld met woorden die momenteel door de jeugd worden gebruikt. Deze woorden worden door Van Luijn Natuursteen in een tegel vastgelegd. Jaarlijks komen een aantal tegels in de weerstraat te liggen met deze woorden. Na verloop van jaren ontstaat een straat met woorden van deze tijd. De Weerstraat krijgt hiermee een extra attractie voor bezoekers. Flipje Goes Fashion: Voor Flipje zijn kostuums gemaakt die passen bij diverse thema s. Flipje krijgt hiermee een extra attractie en zorgt voor meer beleving in de stad. Opknappen stegen: Met de aankleding met oa groen zijn stegen aantrekkelijker gemaakt. Stegen zijn belangrijke verbindingen in de stad en daardoor ook belangrijk voor de looproutes naar de winkelgebieden. Taal van de streek: Gedichten met de taal van de streek zijn aangebracht op gevels. Naast meer bewustwording voor deze streek zorgt het ook voor een aantrekkelijke stad en meer beleving. Sfeerverlichting: Sfeer en beleving van de stad in de donkere (feest) maanden is heel belangrijk. De sfeerverlichting is vernieuwd met duurzame ledverlichting en sluit aan bij Tiel Fruitstad aan de Waal. Stadstheatergroep: Ism Zinder is een stadstheatergroep geformeerd met optredens in de stad (Tiel Toont). Overkapping markt: Ontwerpen zijn gemaakt en haalbaarheidsonderzoeken worden gedaan voor het overkappen van de (Groen) Markt. De markt kan hierdoor een beteren gebruiksfunctie krijgen. Waal in de stad: Om de relatie van Tiel aan de Waal te versterken en te laten zien zijn tv schermen aangebracht met live beelden van de scheepvaart over de Waal. Cultuurhistorie: Initiatief is genomen om historische elementen terug te brengen in de stad. Het gaat om het realiseren van de Tredmolen (mbv ROC Bouw) terug op de oude handelskade (Oliemolenwal), het zichtbaar maken van de werfkelders (Oliemolenwal) en het terugbrengen van de oude VVV Kiosk nabij het Kalverbos (met functie als fruitstalletje). Bloembakken: Samen met de gemeente wordt jaarlijks voorzien in de aankleding van het winkelgebied met bloembakken ter verhoging van de sfeer en beleving. Langste fruit/boomgaard van Europa: Om langs de A15 te laten zien dat voorbijgangers door de Betuwe rijden heeft HvT het initiatief genomen om de langste boomgaard van Europa te ontwikkelen. Hiervoor zijn financiële middelen ontvangen vanuit het Regionaal Investeringsfonds (RIF). Dit project past ook in de context van Tiel Fruitstad aan de Waal en zorgt voor een extra attractie en beleving. Daarnaast zijn er jaarlijks terugkerende projecten die in samenwerking met HvT worden gerealiseerd in inmiddels niet meer zijn weg te denken uit de stad. : De eigen activiteiten in het centrumgebied, zoals Tiel Pakt Uit, Kindervrijmarkt 30 april, sfeer aankleding Koopzondagen, Moederdagactiviteiten, Paas activiteiten, Sinterklaas- en Kerstactiviteiten en Mode-evenement. Sponsoring activiteiten derden in en om het centrumgebied zoals: Sinterklaasintocht, Taptoe, Fruitcorso, Dickensfestijn en Smartlappenfestival.

10 Muziek- en theateroptredens door onder andere muziekkorpsen, dweilorkesten en mensen van Muziekschool De Plantage Betuwse Fruitrally (2018 eerste maal georganiseerd). Bestedingen Bedrijventerreinen Belangenbehartiging: De Ondernemers Coöperatie Tiel (OCT) stelt zich ten doel de belangen te behartigen van de ondernemingen die gevestigd zijn op de Tielse bedrijventerreinen alsmede een netwerkfunctie te creëren voor het Tielse bedrijfsleven. Tweemaal per jaar overlegt het bestuur van OCT met de Burgermeester en Wethouders van de Gemeente Tiel. In dit overleg is aandacht voor beveiliging, openbaar beheer, kwaliteit van bedrijventerreinen, regionale en lokale ontwikkelingen, het ondernemersfonds en de voortgang van diverse projecten. Tijdens deze overleggen vindt éénmaal per jaar een gezamenlijk overleg plaats met het bestuur van Hart van Tiel. In dit overleg komen onderwerpen aan bod die het bedrijfsleven in de hele stad aangaan. Twee maal per jaar worden alle leden uitgenodigd voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van OCT. Daarnaast zijn er minimaal zes lunch- of borrelbijeenkomsten met een spreker en netwerkmogelijkheden. Dankzij het Ondernemersfonds worden de kosten voor alle initiatieven die ontplooid worden voor en door een brede groep (lees meerderheid van) ondernemingen, verdeeld over een veel grotere groep ondernemingen dan voor Er kan worden gesteld dat OCT binnen haar vermogen de belangrijkste doelstellingen heeft behaald. Organisatie projectbureau parkmanagement Via de jaarlijkse bijdrage uit het ondernemersfonds is het voor OCT mogelijk om het projectbureau te bemensen. De OCT heeft hiervoor een parkmanager en secretariële ondersteuning aangetrokken. De parkmanager is het eerste aanspreekpunt voor alle ondernemersvraagstukken op de drie bedrijventerreinen. Hij begeleidt een aantal projectgroepen, zoals duurzame energie en keurmerk veilig ondernemen, stelt de nieuwsbrieven op, organiseert ledenbijeenkomsten en onderhoudt samen met het secretariaat van OCT de website en zorgt voor de nieuwsbrief OCTActueel. Daarnaast heeft de parkmanager een belangrijke coördinerende taak in Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Tiel (SBBT). Daarin is hij eveneens het eerste aanspreekpunt voor alle ondernemers. De SBBT heeft vanuit de reclamegelden de afgelopen jaren de beveiliging van de bedrijventerreinen kunnen verbeteren. Er heeft een optimalisatieslag plaatsgevonden waarbij de beveiliging met toegangscontrole en slagbomen is vervangen door toegangscontrole met 'slimme' camera's en kentekenregistratie. De projectgroep keurmerk veilig ondernemen heeft het KVO-B: Keurmerk Veilig Ondernemen B kunnen bewerkstelligen, waarmee alle leden van OCT een korting kunnen krijgen op bijvoorbeeld hun inboedelverzekeringen. Voor het opwekken van duurzame energie heeft de OCT het initiatief genomen voor het stimuleren en realiseren van zonne-energie op bedrijfsdaken. Hiervoor is een aparte BV opgericht Zonnepanelen op bedrijfsdaken. Door OCT en Coöperatie Medel is Glasnet Tiel BV opgericht. De ondernemerscoöperaties hebben hiermee is een hoogwaardig glasvezelnetwerk aangelegd op de bedrijventerreinen. Hiermee is glasvezelverbinding toegankelijk geworden voor een veel bredere groep ondernemingen. Inmiddels maken ruim 100 bedrijven gebruik van dit glasvezelnetwerk en de verwachting is dat dit aantal de komende jaren snel zal toenemen. Dit alles onder het motto: van, door en voor ondernemers.