Voorstel aan burgemeester en wethouders Zaaknummer Onderwerp: Programma Inclusie

Transcriptie

1 Voorstel aan burgemeester en wethouders Zaaknummer Onderwerp: Programma Inclusie Samenvatting/korte toelichting: In juli 2016 heeft Nederland het VN verdrag voor gelijke rechten van personen met een handicap geratificeerd. De Edese gemeenteraad heeft als één van de voorlopers unaniem de motie toegankelijke gemeente aangenomen. Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst van 9 maart 2017 hebben inwoners, raadsleden en organisaties met elkaar van gedachten gewisseld over de prioriteiten voor de routekaart Ede Inclusief. Vanuit de opbrengst van deze bijeenkomst is een overzicht met speerpunten op de korte, middellange en lange termijn opgesteld. Nu is het zaak om deze speerpunten om te zetten en acties te organiseren en faciliteren zodat de punten ook gerealiseerd worden. Daarvoor is het programma Inclusie ingericht. Het programma Inclusie heeft vier pijlers: Toegankelijkheid Ede als inclusieve organisatie Sociaal ondernemen Inclusief denken en doen Financiële consequenties en wijze van dekking, incl. begrotingspost: Geen. Voor het programma is reeds een post in de begroting opgenomen. Mochten er bij de uitwerkingen aanvullende middelen nodig zijn dan zullen deze separaat aan college en raad worden voorgelegd. Besluit: 1. In te stemmen met de opzet van het programma Inclusie; 2. in overleg met inwoners en maatschappelijke partners op basis van de speerpunten en de daaraan gekoppelde acties het programma inclusie uit te voeren; 3. het programma Inclusie en de routekaart Ede Inclusief ter kennisname aan te bieden aan de gemeenteraad, aan betrokken inwoners en aan maatschappelijke partners. Aldus besloten d.d. 5 december 2017

2 Beleid Sociaal Domein Projectdocument Programma Inclusie gemeente Ede Portefeuillehouder: Gerrie Ligtelijn Afdeling : Beleid Sociaal Domein Opdrachtgever : Jeroen van Delden Projectnummer: Programmamanager: Mark Koning Akkoord portefeuillehouder: Datum : Paraaf : Akkoord opdrachtgever: Datum: Paraaf:

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Wat is Inclusie Edese Visie Aanleiding Stand van zaken Routekaart Ede Inclusief Plan van aanpak Projectomschrijving Doel van het programma Inclusie Randvoorwaarden en uitgangspunten Opdracht en afbakening Samenhang met andere projecten Projectomgeving Projectbeheersing Organisatie Tijd (Planning / Planproces) Geld (kosten en financiering) Informatie/ Communicatie Kwaliteit Risico s... 8 Bijlagen... 9 Bijlage I: Globale planning programma Inclusie Bijlage II: Communicatieplan Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 2 van 11

4 1. Inleiding 1.1. Wat is Inclusie Je hoort erbij en wordt verwelkomd met een warme glimlach! Recht doen aan je identiteit ongeacht wat deze is en je warm welkom voelen in een wij-omgeving. Maar, inclusie reikt verder dan alleen het toevoegen van personeel met een diversiteit aan verschillende kenmerken. Naast de functionele aanpassingen en inrichtingen welke vereist zijn bij het doen slagen van het inrichten van een inclusieve organisatie, zal ook bereidwilligheid moeten zijn om diversiteit in personeel te aanvaarden en te omarmen. Inclusie is een succes als alle medewerkers een schakel in deze transitie vormen. Het vraagt om omgevingsgezindheid en - sensitiviteit. Het streven van gemeente Ede is om verbondenheid te creëren door verbinding. Dit zal niet altijd vanzelf gaan. Inclusie is een veelomvattend proces en vraagt om de kracht van de herhaling. Directie, managers en andere leidinggevenden zullen hierin voorbeeldgedrag moeten tonen. Voorwaarden voor inclusie is het tonen van het juiste gedrag en handelen met compassie. Compassie gaat verder dan respect en empathie. Compassie betekent dat je sensitief (wil zijn) bent voor een ander en hier begrip en vriendelijkheid toont in plaats van te gaan oordelen. Compassie is iemand accepteren zoals hij of zij is en hier in positieve zin mee om durven gaan. Durven om echt geïnteresseerd te zijn en door te vragen. Te verwonderen in plaats van af te keuren omdat het onbekend of eng is. Durven te verbinden zonder eigen gewin of doel Edese Visie Ede leeft en werkt iedereen met elkaar ongeacht zijn of haar etnische of sociale afkomst, opleidingsniveau, religie of beperking. We gaan uit van ieders talent, kwaliteit en vermogen. In het verleden werd er gesproken over integratie van een persoon waarvan werd verwacht dat die zich aanpast aan de samenleving. Na integratie werd diversiteit ingevoerd. Door het denken in groepen werden er andere groepen toegevoegd; bijvoorbeeld het toevoegen van personen met een andere etnische achtergrond. Inclusie gaat een stap verder. Inclusie is tweerichtingsverkeer. De persoon moet willen participeren, maar de samenleving moet daar ook voor open staan. Dit wordt ook wel pull en push factoren genoemd (je kunt een persoon pushen naar de samenleving, maar de samenleving moet de persoon ook aantrekken naar de samenleving). Visueel ziet dit er als volgt uit: De gemeente Ede heeft nog niet de positie die zij ambieert; het zijn van een aantrekkelijke, inclusieve werkgever. Ook wil de gemeente Ede als werkgever een voorbeeld zijn voor haar gemeenschap. Een inclusieve organisatie vraagt om een inclusieve werkcultuur: een sfeer en werkwijze waarbij alle aanwezige talenten worden gezien en benut, waar verschillende ideeën worden gehoord en waar niemand op basis van zijn of haar andersheid impliciet of expliciet wordt buitengesloten Aanleiding In juli 2016 heeft Nederland het VN verdrag voor gelijke rechten van personen met een handicap geratificeerd. De Edese gemeenteraad heeft als één van de voorlopers unaniem de motie toegankelijke gemeente aangenomen. Hoewel het VN-verdrag gaat over de rechten van personen met een handicap heeft het college ervoor gekozen om de kring van personen uit te breiden. Het is belangrijk dat iedereen mee kan doen. Jong, oud, ongeacht culturele of sociale achtergrond, seksuele geaardheid, gender, opleidingsniveau of beperking. Uitgangspunten zijn ieders talent, kwaliteit en vermogen. Op deze manier wordt het meest recht gedaan aan de definitie van inclusie. Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 3 van 11

5 1.4. Stand van zaken ROUTEKAART EDE INCLUSIEF Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst van 9 maart 2017 hebben inwoners, raadsleden en organisaties met elkaar van gedachten gewisseld over de prioriteiten voor de routekaart Ede Inclusief. Vanuit de opbrengst van deze bijeenkomst is een handzaam overzicht uit met speerpunten op de korte, middellange en lange termijn voor de volgende thema s: - inclusief onderwijs; - de inclusieve arbeidsmarkt; - de inclusieve buurt; - inclusieve vrije tijd, cultuur, en sport; - inclusieve toegankelijkheid. Nu is het zaak om deze speerpunten om te zetten en acties te organiseren en faciliteren zodat de punten ook verwezenlijkt worden. Daarvoor is het programma Inclusie ingericht. Vanuit het programma worden de punten buiten én binnen de organisatie belegd en wordt de voortgang bewaakt. Uitgangspunten daarbij waren: - vertalen naar acties van hetgeen opgehaald is - helder aanwijzen wie actiepunten oppakt - inclusie zoveel mogelijk wordt meenemen in reguliere taken en budgetten - waar mogelijk aan laten sluiten op andere plannen en programma s Dit moet waarborgen dat Inclusie een integraal onderdeel gaat vormen van ons dagelijkse denken en handelen PLAN VAN AANPAK De speerpunten laten zich verdelen in vier hoofdlijnen: - Hoe zorgen we ervoor dat Ede voor iedereen toegankelijk is - Hoe zorgen we dat de gemeente Ede een inclusieve organisatie worden - Hoe stimuleren we bedrijven om inclusieve organisaties te worden - Hoe draagt ons beleid en onze uitvoering bij aan een inclusieve samenleving Om deze hoofdlijnen te kunnen vertalen naar acties heeft het Programma Inclusie vier pijlers: Toegankelijkheid Ede als inclusieve organisatie Sociaal ondernemen Inclusief denken en doen Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 4 van 11

6 2. Projectomschrijving 2.1 Doel van het programma Inclusie Het doel van het programma Inclusie is om vorm te geven aan de uitvoering van de Routekaart. Hoofdlijnen daarbij zijn: - Hoe zorgen we ervoor dat Ede voor iedereen toegankelijk is - Hoe zorgen we dat de gemeente Ede een inclusieve organisatie worden - Hoe stimuleren we bedrijven om inclusieve organisaties te worden - Hoe draagt ons beleid en onze uitvoering bij aan een inclusieve samenleving Inclusie raakt alle beleidsterreinen: fysieke toegankelijkheid, maar ook volwaardigheid in arbeid, zorg en onderwijs. Dat vraagt zowel om een mentaliteitsverandering als om praktische aanpassingen. We kijken naar ons eigen beleid en de uitvoering; wat doen we goed en wat kunnen we verbeteren? Maar ook naar hoe kunnen we de samenleving stimuleren en faciliteren om meer inclusief te worden. Dat doen we in afstemming met inwoners, belangenbehartigers en maatschappelijke organisaties. 2.2 Randvoorwaarden en uitgangspunten Het programma Inclusie speelt in op ontwikkelingen in de samenleving die om een vernieuwde blik vragen. Het programma Inclusie geeft vorm aan de speerpunten van de Routekaart Ede Inclusief door via de vier deelprojecten deze speerpunten om te zetten in concrete acties die met en door inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven kunnen worden opgepakt. Daarvoor is het voortdurend in verbinding blijven met deze partijen essentieel. 2.3 Opdracht en afbakening Het programma bestaat uit de volgende projecten: Toegankelijkheid Inclusieve Organisatie Sociaal Ondernemen Inclusief denken en doen De opdracht is om de speerpunten van de Routekaart Inclusie zoveel mogelijk om te zetten in concrete acties. Binnen de deelprojecten wordt hieraan vormgegeven vanuit de daar geformuleerde acties Uitgangspunt daarbij is dat we als gemeente daarin wel in onze rol blijven. Primair proberen we te stimuleren en faciliteren. Dat betekent dat er voor de actiepunten ook draagvalk moet zijn bij inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven. 2.4 Samenhang met andere projecten De vorming van het nieuwe participatiebedrijf Werkkracht. De verkenning Ede Circulair en Sociaal. Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 5 van 11

7 2.5 Projectomgeving Inclusie raakt alle beleidsterreinen. De Routekaart is met inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven opgepakt. Aangezien het gaat over zowel een mentaliteitsverandering als om praktische veranderingen is het goed om steeds te blijven kijken naar wie zit hier in welke rol. Daarbij willen we als gemeente de rol spelen die voor dit onderdeel bij ons past. Daarnaast is het essentieel dat de eerder betrokken partijen aangehaakt blijven zowel bij het formuleren als het uitvoeren van de actiepunten. Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 6 van 11

8 3. Projectbeheersing 3.1 Organisatie Portefeuillehouder: Gerrie Ligtelijn Opdrachtgever: Jeroen van Delden Programmamanager: Mark Koning Het team: Toegankelijkheid Inclusieve Organisatie: Jacinta Nunes de Gouveia Sociaal Ondernemen: Daphne Bottenberg Inclusief denken en doen: Communicatie: Maike Delfgaauw Ondersteuning: Claudia Dekkers Het team is verantwoordelijk voor de voortgang, de communicatie en de inhoudelijke kwaliteit. Daarnaast worden er rondom concrete acties teams gevormd van inhoudelijke experts om samen met de projectleiders van de deelprojecten vorm te geven aan de acties. Er wordt gekozen om een zo slank mogelijke projectorganisatie neer te zetten. Dit om zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de inhoudelijke kwaliteiten van de organisatie. 3.2 Tijd (Planning / Planproces) In bijlage I is de globale planning voor het programma Inclusie opgenomen. 3.3 Geld (kosten en financiering) Het programma Inclusie beschikt over beperkte hoeveelheid middelen. Deze wordt gericht ingezet om Inclusie als onderwerp te laten landen in het handelen vanuit de samenleving erop gericht dat bij alle beleidsvorming en uitvoering steeds meegenomen wordt dat iedereen ook daadwerkelijk mee kan doen. Daarvoor wordt Inclusie zoveel mogelijk meegenomen binnen de bestaande middelen en capaciteit. Vooraf is een globale raming gemaakt waarbij uitgangspunt is dat voor de periode extra middelen nodig zijn. Vanaf 2019 is een structureel bedrag geraamd. Voor 2017 is ,- geraamd, voor en vanaf 2019 een bedrag van structureel. NB middelen deelprojecten? 3.4 Informatie/ Communicatie Bij dit traject zal een medewerker communicatie intensief betrokken worden. In het project programma Inclusie hebben we te maken met verschillende groepen en individuen waarmee we het gesprek aan willen gaan om het project succesvol tot een einde te brengen. Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 7 van 11

9 Er zijn grofweg vier groepen te onderscheiden: Programma-organisatie: De programma-organisatie bestaat uit de programmamanager, de projectleiders, de communicatieadviseur en de projectondersteuner. Periodiek overleg vindt plaats met de opdrachtgever. Projectorganisatie: De projecten hebben allen een projectleider. Deze organiseert binnen het project pragmatisch en passend bij de acties. De projectorganisatie bestaat uit een klein projectteam. Afhankelijk van de fase of het onderwerp kunnen vakspecialisten gevraagd worden om aan te schuiven. Essentieel is dat deze teams in verbinding blijven met de inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven. Bestuur: De portefeuillehouder van het Sociaal Domein is coördinerend portefeuillehouder voor Inclusie. Daarnaast worden uiteraard de vak wethouders aangehaakt wanneer het specifiek over onderdelen gaat die tot hun portefeuille behoren. De coördinerend wethouder wordt via een speciaal Portefeuilleoverleg periodiek op de hoogte gebracht van de stand van zaken. De raad ontvangt regelmatig een voortgangsmemo. Stakeholders: Bij het opstellen van de routekaart is een groep vanuit inwoners, maatschappelijke partners, bedrijven en raadsleden betrokken geweest. Zaak is om deze groep uit te breiden en gedurende het proces te betrekken en te informeren. Communicatieplan? 3.5 Kwaliteit. 3.6 Risico s Geen actueel programma Inclusie betekent dat de bij inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven opgehaalde speerpunten niet worden omgezet in concrete acties. Daardoor zullen deze groepen hun vertrouwen in de regierol van de gemeente verliezen en afhaken. Voor de projecten wordt een origineel getekend door de portefeuillehouder respectievelijk de opdrachtgever. De projectleider zorgt ervoor dat een digitaal exemplaar van het projectdocument als leesbestand bewaard wordt op de J-schijf. Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 8 van 11

10 Bijlagen Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 9 van 11

11 Bijlage I: Globale planning programma Inclusie Globale planning November 2017 ambtelijk voorbereiden November 2017 DT November 2017 B&W December 2017 PDE informatief December 2017 Informeren betrokken inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven over Routekaart vragen om inbreng Periodiek terugkoppeling aan raad en betrokken inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 10 van 11

12 Bijlage II: Communicatieplan Projectdocument programma Inclusie gemeente Ede Pagina 11 van 11