Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling Hoofdstuk 2 Ontwikkelingsdysfasie
|
|
- Timo de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling Taalontwikkeling: een multidimensioneel gebeuren Componenten van de taalontwikkeling Fasen in de taalontwikkeling Besluit 24 Hoofdstuk 2 Ontwikkelingsdysfasie Spraak- en taalontwikkelingsproblemen versus ontwikkelingsdysfasie Secundaire spraak- en taalontwikkelingsproblemen Problemen in andere ontwikkelingsdomeinen Beperkt taalaanbod Primaire spraak- en taalontwikkelingsproblemen Vertraagde spraak- en taalontwikkeling Gestoorde spraak- en taalontwikkeling Definitie van OD en uitsluitingscriteria Terminologie Criteria en kenmerken Overeenkomsten met VSTO Criteria en specifieke kenmerken OD Voortalige fase Vroegtalige fase Differentiatiefase Voltooiingsfase Samenvatting kenmerken Taalprofielen 57
2 6 Inhoud Hoofdstuk 3 Gevolgen voor andere ontwikkelingsdomeinen Gedrag en sociaal-emotionele ontwikkeling Cognitieve ontwikkeling en schoolse prestaties 61 Hoofdstuk 4 Comorbiditeit Autismespectrumstoornis Coördinatie-ontwikkelingsstoornis ADD en ADHD Dyslexie 70 Hoofdstuk 5 Etiologie Erfelijke factor Omgevingsfactoren Belang in functie van hulpverlening Besluit 81 Hoofdstuk 6 Diagnose Multidisciplinair onderzoek Anamnesegesprek Ontwikkeling van taal en communicatie Medische gegevens Cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling Motorische ontwikkeling Hulpverleningsgeschiedenis Evaluatie verschillende ontwikkelingsdomeinen Gehooronderzoek Intelligentieonderzoek Andere onderzoeken Spraak- en taalevaluatie Adviezen na multidisciplinair onderzoek 93 Hoofdstuk 7 Behandeling Indirecte therapie thuisbegeleiding Waarom indirecte therapie Vormen van indirecte therapie Logopedische therapie Algemene principes Therapie op vlak van auditieve perceptie 106
3 Inhoud Luisterhouding Auditieve waarneming Fonologisch en fonemisch bewustzijn Auditief sequentiëren Auditief geheugen Therapie op vlak van taalbegrip Therapie gericht op spraakstoornissen Fonologische stoornis Fonematische parafasieën en verhaspelingen Verbale ontwikkelingsdyspraxie Therapie op semantisch vlak Woorden leren Leren woorden leren Leren over woorden Strategieën om woordvindingsproblemen aan te pakken Therapie op morfosyntactisch vlak Zinsstructuren Woordvormen Therapie op taalpragmatisch vlak Therapie op vlak van schoolse vaardigheden Leestherapie Spellingtherapie Rekentherapie Specifieke methoden Multidisciplinaire therapie Logopedische therapie in een multidisciplinaire context Psychomotorische therapie / ergotherapie Algemene ontwikkelingsstimulering Psychologische begeleiding Buitengewoon Onderwijs type 7 taalklas en GON Taalklas GON-begeleiding Besluit 182
4 8 Inhoud Hoofdstuk 8 Tips en adviezen voor ouders en leerkrachten Algemene aanbevelingen Erkenning en begrip tonen Taalaanbod en communicatiestijl aanpassen De spraak-/taalontwikkeling extra stimuleren Verstaanbaarheidsproblemen aanpakken Visuele ondersteuning bieden Het gebrek aan innerlijke taal opvangen Specifieke tips en adviezen voor ouders Communicatie centraal: VAT-principes De spraak-/taalontwikkeling stimuleren aan de hand van spelletjes De spraak-/taalontwikkeling stimuleren aan de hand van boekjes De kwetsbare sociaal-emotionele ontwikkeling ondersteunen Taal-/spraakfoutjes verbeteren Goede communicatie met de school bevorderen Specifieke tips en adviezen voor leerkrachten van het kleuteronderwijs De tijd structureren: dag- en weekverloop Het kringgesprek organiseren Zelfredzaamheid bevorderen Nieuwe woorden aanleren Spelenderwijs de taal stimuleren Gebruik maken van beweging, ritme en melodie om taal te stimuleren Tekenen en knutselen om taal te stimuleren Voorlezen om taal te stimuleren Voorbereidende lees-, schrijf- en rekenvaardigheden extra aandacht geven Specifieke tips en adviezen voor leerkrachten van het lager en secundair onderwijs Veilig onderwijsklimaat scheppen Innerlijke taal ondersteunen Automatiseringsproblemen remediëren of compenseren Technisch lezen bevorderen Begrijpend lezen bevorderen Rekenvaardigheden bevorderen 216
5 Inhoud Conversatievaardigheden oefenen en aandachtspunten voor stel- en spreekopdrachten Multimedia en ICT STICORDI-maatregelen Stimuleren en begeleiden Compenseren Relativeren en remediëren Dispenseren 226 Hoofdstuk 9 Literatuur, interessante sites en materiaal Bijkomende literatuur Interessante websites met algemene informatie en tips Hulpmiddelen voor ondersteunde communicatie, lees- en schrijfondersteuning Gratis pictosoftware of pictogrammen om te downloaden Lees- en luisterboekentips Educatieve software Structureren van tijd en ruimte 231 Verklarende woordenlijst 233 Lijst met afkortingen 247 Literatuur 249 Trefwoordenregister 273
6
Ik heb vragen rond 'expressieve taalstoornis' of 'taalstoornis' alleen en begon nu wat te twijfelen of dat synoniemen zijn voor dysfasie of niet.
Vraag In de aanloop naar volgend schooljaar krijgen we heel wat vragen rond de type 7 taal-spraak groep. Onder andere over welke 'termen' ok of niet ok zijn ifv opmaak gemotiveerd verslag / verslag. Ik
Nadere informatieBEHANDELINGSADVIEZEN BIJ LAGERE SCHOOL KINDEREN L U T S C H E L P E OPBOUW
BEHANDELINGSADVIEZEN BIJ LAGERE SCHOOL KINDEREN L U T S C H E L P E OPBOUW Belang van het bekijken van de taalontwikkeling bij de aanvang van therapie De therapie zelf Beroep doen op het metalinguïstisch
Nadere informatieTheoretische achtergrond: de doolhof in kaart gebracht. Mira (10 jaar) Angelo (5;09 jaar) doolhof? verhaal het avontuurent paard.
Theoretische achtergrond: de doolhof in kaart gebracht Inge Zink Multidisciplinair Universitair Centrum voor Logopedie en Audiologie, UZ Leuven Dept Neurosciences, Exp ORL, KU Leuven Mira (10 jaar) verhaal
Nadere informatieDeel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos. 2 Stappen bij het opstellen van een behandelplan 29
Inhoud Inleiding 15 Deel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos 1 Het computerprogramma 23 1.1 Inleiding 23 1.2 Doel van het computerprogramma Behandeldoelen tos 23 1.3 Doelgroep en gebruikers
Nadere informatieTaalontwikkelingsstoornissen en meertaligheid. Anna Jansen, Kinderneurologie, UZ Brussel Lut Schelpe, Logopediste, COS Brussel Hilde Desmet, De Foyer
Taalontwikkelingsstoornissen en meertaligheid Anna Jansen, Kinderneurologie, UZ Brussel Lut Schelpe, Logopediste, COS Brussel Hilde Desmet, De Foyer Inhoud I. Normale taalontwikkeling II. III. Spraak-
Nadere informatieDubbeldiagnose dyslexie en dysfatische ontwikkeling. Parallelsessie C: Dubbeldiagnoses: dubbele zorg? Januari 2012 Petra van de Ree
Dubbeldiagnose dyslexie en dysfatische ontwikkeling Parallelsessie C: Dubbeldiagnoses: dubbele zorg? Januari 2012 Petra van de Ree Definitie spraaktaalstoornis Dysfatische ontwikkeling (DO) Specific Language
Nadere informatieTAALMAATJES overzicht en samenhang
TAALMAATJES overzicht en samenhang - Taalmaatjes - Afspraken - Mijn kind: talenten en uitdagingen - Taalcomponenten - De typische spraak- en taalontwikkeling Voortalige fase Vroegtalige fase Differentiatiefase
Nadere informatieOntwikkelingsdysfasie:
Ontwikkelingsdysfasie: samenwerking tussen ouders, logopedisten en leerkrachten Inge Zink¹², Mieke Breuls² ¹KU Leuven Department Neurosciences, Exp ORL ²UZ Leuven, MUCLA TO multidimensioneel gebeuren (Zink
Nadere informatieTOS en Dyslexie. De grenzen van mijn taal....zijn de grenzen van mijn wereld
TOS en Dyslexie De grenzen van mijn taal....zijn de grenzen van mijn wereld Inhoud: Wie zijn wij? Wat is een TOS? TOS en dyslexie, cormobiditeit TOS en dyslexie, dé aanpak Wie zijn wij? Auris: helpt mensen
Nadere informatieDyslexie. Beatrijs Brand
Dyslexie Beatrijs Brand Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c)
Nadere informatieNVLF Congres, Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane
Logopedische aanpak auditieve verwerkingsproblemen NVLF Congres, 18-11-2011 Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane Inhoud Introductie Logopedische aanpak AVP Hoe beschrijft de professional AVP? Start
Nadere informatieWAT DOET DE LOGOPEDIST?
TAAL Afasie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door een hersenletsel in de linker hersenhelft. Dit wordt meestal veroorzaakt door een beroerte (CVA), maar kan ook ontstaan door een hersentumor, een
Nadere informatieAandacht door aanspreken. Afdeling logopedie
Aandacht door aanspreken Afdeling logopedie De wijze van aanspreken heeft significante invloed op: Aandacht Oogcontact Taakgerichtheid Concentratie Taalbegrip Taalproduktie Oorzaken beperkte aandacht Gehoor
Nadere informatieSamen naar woorden zoeken
Samen naar woorden zoeken Diagnostiek en behandeling van woordvindingsproblemen in de logopedische praktijk Lieke Cools Amsterdam, 7 november 2014 Symposium Stichting dysfatische ontwikkeling Praktijk
Nadere informatieTherapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen. Waarom dit onderwerp? Goed nieuws! Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen
Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen Regiodag logopedie 27 mei 2014 Waarom dit onderwerp? Maaike Diender Klinisch linguïst Audiologisch centrum Alkmaar: ACHN Kinderen 2-5 jaar, 2010-2013 Geen spraakproductieprobleem
Nadere informatieJong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers
Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende
Nadere informatieDienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking.
Dienst Ambulante Begeleiding Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Voorstelling DAB ambulante en mobiele dienst voor gezinnen met kind, jongere of volwassene met een verstandelijke
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie
Nadere informatieDevelopmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts
Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose
Nadere informatieWelkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door
Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme Hulpmiddelen en materialen Vragen? Autisme?
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieSpraak & Taal Ambulatorium
Spraak & Taal Ambulatorium Communicatieontwikkeling van het kind weer snel op het goede spoor Hans Kaffener, Gz-psycholoog h.kaffener@kentalis.nl Wendy Boelhouwer, klinisch linguïst w.boelhouwer@kentalis.nl
Nadere informatieAudiologisch centrum, spraaktaalteam
TOS en Meertaligheid Onderwijsdag 25 mei 2016 Maaike Diender, klinisch linguïst Els de Jong, teamleider spraaktaalteam/logo-akoepedist Audiologisch centrum, spraaktaalteam Gehooronderzoek Logopedisch onderzoek
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel José de Jong Intern Begeleider 08-04-2016 INHOUDSOPGAVE 1 ALGEMEEN 2 1.1 KORTE OMSCHRIJVING VAN DE SCHOOL 2 1.2 KORTE OMSCHRIJVING VAN DE LEERLINGPOPULATIE 2 2 TOEGANKELIJKHEID
Nadere informatieLongitudinale studie van de communicatieontwikkeling van jonge kinderen met een verstandelijke beperking 22/09/2011. Inleiding. Inleiding.
Longitudinale studie van de communicatieontwikkeling van jonge kinderen met een verstandelijke beperking Joke Vandereet Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen, Leuven Expertisecentrum Autisme, UZ Leuven
Nadere informatieDyslexie protocol Het Talent Inhoudsopgave
Protocol dyslexie Dyslexie protocol Het Talent Inhoudsopgave Wat is dyslexie? 2 Kenmerken van dyslexie 3 Wat te doen bij dyslexie? 5 Algemeen schoolprotocol 6 Spil 9-12 7 Lezen 8 Spellen 9 2 Wat is dyslexie?
Nadere informatieAutismespectrumstoornis?
GON? Wat is dat? Het geïntegreerd onderwijs (GON) is bedoeld om kinderen met een handicap, leermoeilijkheden en/of opvoedingsmoeilijkheden les te laten volgen in het gewone onderwijs. De leerling krijgt
Nadere informatieHet ABC van de leerstoornissen
Het ABC van de leerstoornissen 23 oktober 2012 K.A. Redingenhof Leuven Nadia Gielen Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek PraxisP Inhoud Leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie een beknopt overzicht
Nadere informatieWelkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door
Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud DGM en autisme? Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme! Vragen? DGM en Autisme?
Nadere informatieAfbakening Jeugdwet met andere wetten
ADHD onderwijsondersteuning Autisme Depressie Dyscalculie (zie Leerstoornis) Dyslexie diagnose en behandeling EED (Ernstige Enkelvoudige Dyslexie) begeleiding bij EED onderzoek naar dyslexie, niet zijnde
Nadere informatie. In een notendop. Over de auteur
Boek : DCD-hulpgids voor leerkrachten. Achtergrond en adviezen bij de motorische coördinatiestoornis. Auteur : Eelke van Haeften 2009, Pica ISBN: 9789077671276 Bespreker : Sofie Bruyneel Datum : april
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking
Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke
Nadere informatieOntwikkeling, gedrag en sociaal functioneren bij personen met Velo-Cardio- Faciaal Syndroom (del22q11)
Ontwikkeling, gedrag en sociaal functioneren bij personen met Velo-Cardio- Faciaal Syndroom (del22q11) VCFS team CME-UZ Gasthuisberg ann.swillen@uzleuven.be Factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling
Nadere informatieProduct OMB 4 Conservatorium Maastricht Afstudeerproject opleiding Docent Muziek Specialisatie Orthopedagogische Muziekbeoefening
Product OMB 4 Conservatorium Maastricht Afstudeerproject opleiding Docent Muziek Specialisatie Orthopedagogische Muziekbeoefening Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Handleiding 6 2. Spelletjes van de week 1
Nadere informatieAuditieve verwerkingsproblemen. Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit
Auditieve verwerkingsproblemen Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit Deze workshop 1. Wat zijn auditieve verwerkingsproblemen (AVP)? (definities, controverse, kenmerken in de klas) 2. De
Nadere informatieINFOBROCHURE BASISAANBOD BOVENBOUW. Schooljaar Geldenaaksebaan Heverlee tel: 016/
BASISAANBOD BOVENBOUW INFOBROCHURE Schooljaar 2018-2019 Geldenaaksebaan 18 3001 Heverlee tel: 016/23.58.93 email: parkschool@leuven.be website: www.parkschoolleuven.be WAT BIEDT BASISAANBOD BOVENBOUW?
Nadere informatieVroege kenmerken van dyslexie. volgdoelen, bijlage 1, 2 en 3. Auditieve waarneming, bij kleuters, bijlage 4. Bij uitval standaard: Oudste kleuters:
23 Protocol kleuterklas Toetsing Signalering 1 Kleutervolgsysteem 2x per jaar worden de gegevens uit het kleutervolgsysteem geëvalueerd. 2 Groepsplan taal/ fonemisch bewustzijn Tijd Verwijzing Uitvoeren
Nadere informatieDyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch
Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.
Nadere informatieBuSO GON-BEGELEIDING VANUIT BUSO TEN DRIES LANDEGEM ALGEMENE LEIDRAAD
BuSO GON-BEGELEIDING VANUIT BUSO TEN DRIES LANDEGEM ALGEMENE LEIDRAAD Schooljaar 2013-2014 Gegevens GON-begeleider Leidraad voor ouders Vanuit het BuSO Ten Dries wordt GON-begeleiding aangeboden aan adolescenten
Nadere informatieGON- BEGELEIDING Informatiebrochure voor ouders
BSBO Wilgenduin GON- BEGELEIDING Informatiebrochure voor ouders Inhoud p 1 Wie zijn wij? 3 2 Wat betekent GON? 4 3 Wie komt in aanmerking voor GON-begeleiding? 4 4 Aan welke voorwaarden moet je voldoen
Nadere informatieVCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be
VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be Campus Centrum Hallershofstraat 7 2100 Deurne Tel. (03) 285 34 50 Fax (03) 285 34 51 Campus Noord Markt 3 2180
Nadere informatieKwaliteitsinstituut Dyslexie
Kwaliteitsinstituut Dyslexie Remco Reij voorzitter Manja van Wezep secretaris Kwaliteitsinstituut Dyslexie Mijlpalen beleidsontwikkeling Dyslexie en onderwijs Dyslexie en zorg Protocol 2007 Oprichting
Nadere informatieAfbakening Jeugdwet met andere wetten versie 16 december 2016
ADHD onderwijsondersteuning Autisme therapeutische hulphond Depressie Dyscalculie; zie Problemen tijdens onderwijs Dyslexie diagnose en behandeling EED (Ernstige Enkelvoudige Dyslexie) begeleiding bij
Nadere informatieTAALSTOORNIS KINDEREN: PROBLEMEN MET DE PRODUCTIE VAN SPRAAKKLANKEN
INFORMATIE VOOR OUDERS/VERZORGERS TAALSTOORNIS KINDEREN: PROBLEMEN MET DE PRODUCTIE VAN SPRAAKKLANKEN Meertaligheid en fonologische stoornis TAALSTOORNIS KINDEREN: PROBLEMEN MET DE PRODUCTIE VAN SPRAAKKLANKEN
Nadere informatieINHOUD. Voorwoord 11. 3. De pasgeborene (eerste 8 weken) 47 3.1 Delichamelijkeontwikkeling 49 3.2 De motorische ontwikkeling 50
INHOUD Voorwoord 11 1. Inleiding 13 1.1 De ontwikkeling van het kind: gewikt en gewogen 15 1.2 Wat is ontwikkeling? 17 1.3 Hoe ontstaat ontwikkeling? 18 1.3.1 De natuur (je aanleg, nature ) 18 1.3.2 Het
Nadere informatieProtocol Leesproblemen & Dyslexie
Protocol Leesproblemen & Dyslexie Een opfrisbijeenkomst Groep 1 & 2 SWV duin- & bollenstreek Werken met ondersteuningsniveaus PLD zorgniveau PLD arrangement SWV D&B ondersteuningsniveau I Basis 1. Algemene
Nadere informatieDysfatische Ontwikkeling S-TOS
Dysfatische Ontwikkeling S-TOS (Differentiële) Diagnostiek Innerlijke taal Determinanten Tan-Söderbergh Behandelprincipes Behandeling innerlijke taal Definitie D.O. Het begrip van de taal, of ten minste
Nadere informatieINFOBROCHURE BASISAANBOD ONDERBOUW. Schooljaar Geldenaaksebaan Heverlee tel: 016/
BASISAANBOD ONDERBOUW INFOBROCHURE Schooljaar 2018-2019 Geldenaaksebaan 18 3001 Heverlee tel: 016/23.58.93 email: parkschool@leuven.be website: www.parkschoolleuven.be WAT BIEDT BASISAANBOD ONDERBOUW?
Nadere informatieHet gedragsfenotype bij het velo-cardio-faciale syndroom (VCFS of 22q11 deletie) : van peuter tot adolescent.
Het gedragsfenotype bij het velo-cardio-faciale syndroom (VCFS of 22q11 deletie) : van peuter tot adolescent. Ann Swillen Orthopedagoge VCFS-team Centrum voor Menselijke Erfelijkheid Leuven ann.swillen@uzleuven.be
Nadere informatieAutismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers
Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &
Nadere informatieDyslexieprotocol PCB de Schakel
Dyslexieprotocol PCB de Schakel Hoe herken je vroegtijdig dyslexie? Een handreiking voor leerkrachten en ouders. B.Vos en C.Bulk 15-4-2007 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Dyslexie in het kort...3
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3 Programma mededelingen terugblik bijeenkomst 2 3 fasen van geletterdheid casus M uitgangspunten handelingsgericht werken Minor Dyslexie
Nadere informatieWat zijn dyslexie hulpmiddelen? Waar moet ik op letten? door onze psychologe Marrith
Wat zijn dyslexie hulpmiddelen? Waar moet ik op letten? door onze psychologe Marrith Hulpmiddelen bij dyslexie zijn niet meer weg te denken uit het onderwijs, duizenden leerlingen hebben er al profijt
Nadere informatieOuderavond Segbroek College Annemieke de Jong-Roeleveld
Ouderavond Segbroek College 12-11-2013 Annemieke de Jong-Roeleveld a.roeleveld@hco.nl Agenda Wat is dyslexie? Welke problemen kan ik tegenkomen? Hoe kan ik mijn kind helpen? Vragen Groot Dictee der Dyslexie
Nadere informatieDyslexie in vogelvlucht. 6 februari 2015 Elise de Bree
Dyslexie in vogelvlucht 6 februari 2015 Elise de Bree 1 Doel van lezing: 2 Dyslexie Klinische en schoolpraktijk Wetenschappelijke inzichten in lees-spellingsproblemen Definitie van dyslexie Signalering
Nadere informatieInhoudsopgave. Deel 1. Achtergronden 21. (psycho-)linguïstische en (psycho-)akoestische factoren 29
Voorwoord 11 Algemene inleiding 13 Deel 1. Achtergronden 21 1. Inleiding 23 2. Articuleren, een samenspel van neurofysiologische, (psycho-)linguïstische en (psycho-)akoestische factoren 29 2.1 Het neurofysiologische
Nadere informatieDiagnostiek en behandeling
Diagnostiek en behandeling Hans Kaffener Diagnostiek en behandeling Kennismaking met de Doelgroep TOS in theorie en in beleving Wat biedt Kentalis diagnostiek en behandeling Hoe kom je bij Kentalis? verwijsmogelijkheden
Nadere informatieSchoolbrochure. Adres. Schillebeekstraat 20 A 9500 Geraardsbergen 054/41.25.41 054/42.22.58 bsbo.geraardsbergen@g-o.be www.de-drempel.
Schoolbrochure Adres Telefoon Fax E-mail Website Schillebeekstraat 20 A 9500 Geraardsbergen 054/41.25.41 054/42.22.58 bsbo.geraardsbergen@g-o.be www.de-drempel.be Een verhaal... Mijn verhaal De laatste
Nadere informatieDyslexiewijzer. Waarom deze dyslexiewijzer? De rol van de logopedist bij dyslexie
Dyslexiewijzer Dyslexiewijzer Waarom deze dyslexiewijzer? Voordat kinderen met het leesonderwijs in aanraking komen, kunnen ze al verwezen worden naar een logopedist. Zij hebben dan een logopedische stoornis
Nadere informatieLeerlinggericht: De GON-begeleider:
Wat? De afkorting GON staat voor Geïntegreerd ONderwijs. Het geïntegreerd onderwijs is een samenwerking tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs. De leerling volgt de lessen in een school voor gewoon
Nadere informatieAfbakening Jeugdwet met andere wetten versie 1 januari 2018
ADHD diagnose en behandeling door jeugdpsychiater of onderwijsondersteuning Autisme diagnose en behandeling door jeugdpsychiater of therapeutische hulphond Depressie diagnose en behandeling door jeugdpsychiater
Nadere informatieInhoudsopgave: Bijlagen: 1. Signalen c.q. kenmerken van dyslexie 2. Format dyslexiekaart
Dyslexiebeleid Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Definitie van dyslexie 3. De procedure binnen onze school met betrekking tot zorg t.a.v. de leesontwikkeling. 4. Overdracht aan Voortgezet Onderwijs Bijlagen:
Nadere informatieDyslexie en dyscalculie in het hoger secundair onderwijs
Dyslexie en dyscalculie in het hoger secundair onderwijs Prof. dr. Wim Tops (Rijksuniversiteit Groningen) Dr. Frauke De Weerdt (IVV Sint-Vincentius Gent) Overzicht deel I 1. Definities dyslexie en dyscalculie
Nadere informatieelk kind een plaats... 1
Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie
Nadere informatieStuderen met ontwikkelingsdysfasie Facts & Figures, aandachtspunten & tips
Studeren met ontwikkelingsdysfasie Facts & Figures, aandachtspunten & tips 1. Facts & Figures Ontwikkelingsdysfasie is een spraak- en taalontwikkelingstoornis waarbij verschillende taalcomponenten zoals
Nadere informatieWelke ondersteuning bieden de Sint-Gerardusscholen?
GON Wat is GON? Geïntegreerd Onderwijs (GON) is een samenwerkingsverband tussen gewoon en buitengewoon onderwijs. Het is bedoeld om kinderen en jongeren met een beperking lessen en activiteiten te laten
Nadere informatieInformatieavond schooljaar 2015-2016. Cluster 1/2
Informatieavond schooljaar 2015-2016 Cluster 1/2 Programma Even voorstellen Ik & Ko KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar eigen klas Praktische
Nadere informatie1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren.
Eindtermen ICT 1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren. 2. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en
Nadere informatieDyslexieprotocol 2013
Dyslexieprotocol 2013 Waar hebben we het over? Officieel hebben we het bij dyslexie over "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 1 0
Inhoud Voorwoord 1 0 1 Autisme in de dagelijkse praktijk 1 3 Inleiding 1 3 Op weg naar een diagnose 1 4 Vroegtijdige onderkenning 1 6 Hulpverlenende instanties 1 8 Na de diagnose 1 9 Behandeling 2 0 Samenvatting
Nadere informatieAUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek
AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek Het spraaktaalteam van het ACHN Multidisciplinair team bestaat uit: Gedragswetenschappers (orthopedagogen/psychologen)
Nadere informatieDE STRUCTUUR VAN HET BUITENGEWOON ONDERWIJS VANAF 1 SEPTEMBER DE OMSCHRIJVING VAN DE TYPES EN DE OPLEIDINGSVORMEN
DE STRUCTUUR VAN HET BUITENGEWOON ONDERWIJS VANAF 1 SEPTEMBER 2015 (bij inwerkingtreding van het decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijs behoeften het M-decreet ) 1 DE
Nadere informatieTRADER NEWS Northwind Traders Newsletter
Nieuwsbrief januari maart jaargang 3 nr 1 TRADER NEWS Northwind Traders Newsletter Uw praktijk voor logopedie ACCRETIO groepspraktijk is een logopediepraktijk waar je terecht kunt wanneer communiceren
Nadere informatieBestaat enkelvoudige dyslexie? Frank Wijnen & Elise de Bree Universiteit Utrecht SDN congres, Dyslexie 2.0
Bestaat enkelvoudige dyslexie? Frank Wijnen & Elise de Bree Universiteit Utrecht SDN congres, Dyslexie 2.0 Situatieschets PDDB: vergoeding van behandeling enkelvoudige dyslexie Enkelvoudig: bij het kind
Nadere informatieFonemisch Bewustzijn
Fonemisch Bewustzijn Ellen van der Veen Welkom en Agenda 1. Introductie 2. Fonemisch Bewustzijn 3. Vragen en praktijkervaringen Doelstellingen van vandaag 1. De deelnemers kennen de begrippen taalbewustzijn,
Nadere informatieCommunicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel
Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel Communicatie en hersenletsel: begrijpen wij elkaar? September 2010 Voorstellen Vakantie
Nadere informatieHet zorgbeleid in het Pierenbos
Het zorgbeleid in het Pierenbos Indien je als ouder vragen hebt, stap je in de eerste plaats naar de klasleerkracht. Deze zal overleggen met de ondersteuner en/of zorgcoördinator en bekijken welke trajecten
Nadere informatieEen doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:
HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies
Nadere informatieAANMELDING mobiele/ambulante begeleiding buitengewoon onderwijs
AANMELDING mobiele/ambulante begeleiding buitengewoon onderwijs (De groene onderdelen worden ingevuld door het team mobiele/ambulante begeleiding) AANMELDING: O nieuwe aanmelding O heraanmelding BESLISSING:
Nadere informatieTaalontwikkeling en communicatie bij het jonge kind
Taalontwikkeling en communicatie bij het jonge kind Stephanie Gillebert, logopediste COS Antwerpen 19 maart 2012 Leren communiceren Van alle dingen die ik een kind moet leren, is communiceren één van de
Nadere informatieCognitieve stoornissen na een hersenletsel en gevolgen hiervan voor de afasiebehandeling
Cognitieve stoornissen na een hersenletsel en gevolgen hiervan voor de afasiebehandeling Doriene van der Kaaden Logopedist/afasietherapeut en psycholoog i.o. Opbouw lezing Doel lezing Interdisciplinaire
Nadere informatieINFOBROCHURE BASISAANBOD MIDDENBOUW. Schooljaar Geldenaaksebaan Heverlee tel: 016/
BASISAANBOD MIDDENBOUW INFOBROCHURE Schooljaar 2018-2019 Geldenaaksebaan 18 3001 Heverlee tel: 016/23.58.93 email: parkschool@leuven.be website: www.parkschoolleuven.be WAT BIEDT BASISAANBOD MIDDENBOUW?
Nadere informatieGEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET
GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Voor- en achternaam Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS Voor- en achternaam moeder Voor- en achternaam vader Adres (indien anders dan adres
Nadere informatieMogelijkheden kinderrevalidatie voor kinderen van 0-4 jaar
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Mogelijkheden kinderrevalidatie voor kinderen van 0-4 jaar Wat staat er in deze folder? Inleiding Inleiding 1 Intake bij de kinderrevalidatiearts 1 Interdisciplinaire
Nadere informatieDe Voorde. School Ondersteunings Profiel (SOP) SO De Voorde Hoofdgebouw: Bazuinlaan 4 2287 EE Rijswijk Tel. 070-39 43 042
VSO SO School Ondersteunings Profiel (SOP) De Voorde SO VSO SO De Voorde Hoofdgebouw: Bazuinlaan 4 2287 EE Rijswijk Tel. 070-39 43 042 school@voorde.scoh.nl www.scoh.nl/voorde Schoolondersteuningsprofiel
Nadere informatieFormulier B Dyslexieonderzoek. - Aanmeldingsformulier school. ingevuld door: IB-er RT-er directeur* * s.v.p. aankruisen wat van toepassing is.
Formulier B Dyslexieonderzoek - Aanmeldingsformulier school ingevuld door: IB-er RT-er directeur* * s.v.p. aankruisen wat van toepassing is datum: - Gegevens van de school naam straat telefoon postcode
Nadere informatieWorkshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.
Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken
Nadere informatieLeren en leerstoornissen. Het gestoorde Internet Lieven Coppens
Leren en leerstoornissen Het gestoorde Internet Lieven Coppens Hasselt, 2 mei 2006 Hoe het begon Nieuwsbrief leren (2001) Elektronische nieuwsbrief Info over leermoeilijkheden Info over onderwijsactualiteit
Nadere informatieSPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD Voor een stagiaire met Ernstige Spraak- en taal Moeilijkheden (esm) in de werksituatie Inzicht, herkennen, handelen Stagiaires
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51
Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13 1.1 Een definitie van de psychologie 14 1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis 16 1.2.1 Verschillen in het verzamelen
Nadere informatie*Eureka* Onderwijs, Diestsesteenweg 722, 3010 Kessel-Lo E-mail: eurekaonderwijs@gmail.com - Website: www.eurekaonderwijs.be
Deze tekst is auteursrechterlijk beschermd Artikel: Auteur: Checklist dyslexie en vreemde talen Anny Cooreman *Eureka* Onderwijs, Diestsesteenweg 722, 3010 Kessel-Lo E-mail: eurekaonderwijs@gmail.com -
Nadere informatieMultidisciplinaire diagnostiek op. Renate van den Ende, Teamleider AC R dam
Multidisciplinaire diagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Renate van den Ende, Teamleider AC R dam Wat is een Audiologisch Centrum (AC)? Organisatie gespecialiseerd in bij kinderen en volwassenen
Nadere informatieAANVRAAG STICORDIMAATREGELEN VOOR EEN LEERLING MET DYSLEXIE (lees- en spellingstoornis)
AANVRAAG STICORDIMAATREGELEN VOOR EEN LEERLING MET DYSLEXIE (lees- en spellingstoornis) Naam : Klas : Datum : Schooljaar : Een goede begeleiding vraagt inspanningen van de leerling, ouders en de school.
Nadere informatie. In een notendop. . Over de auteur
Boek : DYSLEXIE Een complex taalprobleem Auteur : Tom Braams Vierde herziene druk 2007, Boom ISBN: 9789053527191 Bespreker : Peter Bauwens, vrijwillige medewerker Die- s-lekti-kus Datum : december 2010.
Nadere informatieDIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND
DIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND WAP Verschillend Taalvaardig, januari 2018 Els de Jong, klinisch linguïst/logo-akoepedist 1 INHOUD Uniforme Vroegsignalering Taalproblemen door JGZ Verwijzen
Nadere informatieErgotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING
Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING Observatie Beperkingen komen vaak voor bij volgende motorische activiteiten: Transfers Houding Reiken en grijpen Balans Stappen
Nadere informatieDraaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven)
Draaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven) Naam leerling: Klas:.. Wat is het? DYSORTHOGRAFIE Moeizame automatisatie aan de klank-tekenkoppeling.
Nadere informatieHet belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap
Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Prof. dr. Bea Maes, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, K.U.Leuven 1. Centrale rol van taal en communicatie
Nadere informatieAmbulante zorg thuis, op school of locatie
LZ-037 Jeugdwet. Versie: 05-2019 Ambulante zorg thuis, op school of locatie Specialistische ambulante begeleiding Zelfstandig leven Jeugd - individueel. Ambulante begeleiding van het kind/ de jongere.
Nadere informatie