Dyslexie protocol Het Talent Inhoudsopgave
|
|
- Thijmen Bauwens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Protocol dyslexie
2 Dyslexie protocol Het Talent Inhoudsopgave Wat is dyslexie? 2 Kenmerken van dyslexie 3 Wat te doen bij dyslexie? 5 Algemeen schoolprotocol 6 Spil Lezen 8 Spellen 9 2
3 Wat is dyslexie? Een definitie: De stichting Dyslexie Nederland hanteert als definitie voor dyslexie: dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/ of de schriftbeeldvorming (spellen) Verschillende verklaringen Het verschijnsel dyslexie wordt in verschillende wetenschappen onderzocht. Bij de neurologie gaat het om onderzoek naar oorzaken van dyslexie op lichamelijk gebied, zoals hersenstructuur en erfelijkheid. De neuropsychologie onderzoekt hersenactiviteiten, zoals het samenwerken van de linker- en rechterhelft van de hersenen. De leertheoretici bestuderen de kenmerken van het lezen en spellen van niet-dyslectici en dyslectici. Stelling name Om te kunnen vaststellen of een kind dyslectisch is moet duidelijk zijn wat we hieronder verstaan. Uitgaande van wetenschappelijke afspraken hierover door de Stichting Dyslexie Nederland nemen wij aan dat een dyslecticus altijd problemen heeft met: - De verwerking van de lettertekens en van de klanken. - Het vergroten van kennis bij het leren lezen, spellen en sommige andere schoolse' zaken (bijv. tafels en topografie). - Het geautomatiseerd toepassen van die kennis bij lezen, spellen en soms ook hoofdrekenen. - Het tempo, de complexe taken en de concentratie bij lezen en spellen en soms ook bij andere vakken. Wanneer er problemen zijn op het gebied van lezen en spellen hoeft een kind dus niet altijd dyslectisch te zijn. Ook andere oorzaken zijn mogelijk, bijvoorbeeld: - Het kind leert over het algemeen erg moeilijk. - Er is onvoldoende aandacht besteed aan de leerproblemen. - Het kind heeft een periode geen (goed) onderwijs genoten door ziekte, wisseling van school of leerkracht. - Het kind heeft andere problemen of zorgen. 3
4 Kenmerken van dyslexie Spil 9-12 Op deze leeftijd is dyslexie nog niet vast te stellen. Wel kunnen er een aantal signalen zijn die aanleiding geven om het kind extra in de gaten te houden. Bijvoorbeeld wanneer het kind: - Een algemeen zwak taalniveau heeft - Slecht versjes kan onthouden en slecht kan rijmen - Moeite heeft met het aanleren van willekeurige afspraken, zoals de begrippen links en rechts en de namen van de kleuren. Niet alle kinderen met deze problemen ontwikkelen echter dyslexie. Een vertraagde spraak/taalontwikkeling en dyslexie in de familie heeft wel zeker een voorspellende waarde. Spil 13 Signalen voor dyslexie in spil 13 kunnen zijn: - lang spellend lezen of vroeg radend lezen - moeite met aandacht voor verbale informatie - moeite om het verschil te horen tussen klanken als m en n, t en k, ba en da, met ritme, klemtoon en de betekenis van woorden - moeite om verschil te zien tussen bijvoorbeeld p en q, b en d, en met volgorde in woorden (zodat omkeringen en weglatingen het gevolg zijn) - moeite met het inprenten van reeksen (bijv. tafels), met het onthouden van woordcombinaties, uitdrukkingen en gezegdes Spil 15 Signalen voor spil 14 kunnen zijn: - een hekel aan hardop lezen lang spellend lezen veel radend lezen vaak struikelen bij het lezen vaak een woord overslaan delen van woorden weglaten woorden die hetzelfde klinken door elkaar halen een groeiend verschil tussen het leesvermogen en het vermogen een verhaal te begrijpen Bovenbouwbasisonderwijs In de bovenbouw van de basisschool is het leesonderwijs erop gericht om kinderen steeds meer woorden te leren lezen, steeds zelfstandiger te maken en door middel van lezen informatie op te laten doen en hun kennis uit te breiden. De signalen van dyslexie in de bovenbouw zijn te merken aan een toenemende weerstand tegen leestaken en/of toenemende faalangst en kenmerken die opvallen bij a) het hardop lezen, b) de spelling, c) het schrijven en d) taken die te maken hebben met snel benoemen en/of de belasting van het verbale korte termijn geheugen. 4
5 a) bij hardop lezen valt op dat het kind: - te traag leest - veel spellend leest - veel fouten maakt door het raden van woorden - een grote weerstand en/of faalangst tegen leesbeurten ontwikkelt b) bij de spelling valt op dat het kind: - veel spellingsfouten maakt bij vrije schrijfopdrachten - vaak fonetisch spelt (letterlijk opschrijft wat hij hoort) - de spellingsregels slecht onthoudt - zichzelf niet of nauwelijks corrigeert c) bij het schrijven valt op dat het kind: - een traag schrijftempo heeft - vaak een onleesbaar schrift heeft met veel doorhalingen (hoeft niet door een motorisch probleem te komen) d) bij het snel benoemen valt op dat het kind: - problemen heeft met het onthouden van namen of het ophalen van namen uit het geheugen, bijvoorbeeld bij vakken als geschiedenis en topografie. 5
6 Wat te doen bij dyslexie? Uitgangspunten Vermoedens van dyslexie worden aangegeven bij de zogenaamde kindunitbesprekingen. De unitregisseur en de mentor van het kind houden dit kind goed in de gaten middels toetsen (Basisvoowaarden, Herfstsignalering, DMT, AVI, PI) en observaties tijdens het werken. Er worden handelingsplannen opgesteld op het gebied van lezen en spelling. Wanneer het kind gedurende langere tijd geen of nauwelijks vooruitgang laat zien en hardnekkige problemen heeft op het gebied van technisch lezen en/of spelling kan hij/zij worden aangemeld bij o.a. de Orthopedagogenmaatschap Nijmegen (OPM) voor verdere diagnostiek. School heeft een samenwerking gezocht met het OPM, omdat zij de aanpak van dyslexie zo goed en adequaat mogelijk wilden vormgeven passend bij de visie van de school. Uiteraard staat het ouders vrij om voor een andere instantie te kiezen waar kinderen met dyslexie kunnen worden begeleid. Wanneer uit dit onderzoek blijkt dat we te maken hebben met een dyslectisch kind, stelt de mentor samen de unitregisseur en de OPM een plan van aanpak op. Dit wordt ook besproken met de ouders. De kinderen die in aanmerking komen voor vergoede zorg (en een dyslexieverklaring krijgen) worden op school begeleid door een orthopedagoog van de OPM. Deze behandeling vindt 1x per week plaats (onder schooltijd). Eens in de 3 maanden wordt de behandeling geëvalueerd met ouders, orthopedagoog, mentor en unitregisseur. Er wordt bekeken of er vooruitgang is geboekt en het behandelplan wordt, indien nodig, bijgesteld. Accepteren Het accepteren van de problemen van de dyslecticus vormt de basis voor elk handelingsplan. Dyslectici blijven immers altijd op de een of andere manier moeite houden met onderdelen van de schoolvakken. Het is heel belangrijk dat het kind en de omgeving weten, dat het bepaalde problemen heeft als gevolg van dyslexie. Begrijpen Naast acceptatie is het begrijpen van de problemen van de dyslecticus de basis voor het handelen. Dit geldt zowel voor het kind zelf als voor de mentor en de ouders. Compenseren Belangrijke hulp die dyslectici kunnen krijgen is gericht op het omzeilen van hun problemen. Dat wil zeggen dat ze gebruik leren maken van hun sterke kanten om problemen te vermijden of te verminderen. Zo kunnen bij het aanleren van de lettertekens plaatjes en gebaren tot steun worden gegeven. Dispenseren Voor bepaalde taken krijgt een dyslecticus dispensatie (minder werk maken, meer tijd hebben of iets niet hoeven doen). Extra leerhulp Tenslotte voorziet het plan in aangepaste oefeningen en werkvormen om problemen bij lezen en spellen te verminderen. 6
7 Algemeen schoolprotocol Om dyslexie effectief te kunnen aanpakken zijn afspraken op schoolniveau erg belangrijk. Over de aanpak worden de volgende principes door de mentoren gehanteerd. Werkhouding Ter versterking van de eigenwaarde en zelfvertrouwen: - zelfvertrouwen actief vergroten bij schoolwerk via gesprekken - vertellen wat het kind goed kan op school en daarbuiten, positieve gesprekjes - aangepaste beoordeling hanteren, naast een objectieve beoordeling - bijzondere kwaliteiten/activiteiten van het kind in de groep benadrukken Verbeteren van de taakaanpak - hoeveelheid werk verminderen - meer tijd geven bij complexe taken - complexe taken leren in stappen aan te pakken Hulpmiddelen - kinderen op de computer laten werken - gebruik maken van het programma Kurzweil Adviezen aan de ouders - regelmatig praten met het kind over hoe het op school gaat - zelfvertrouwen centraal stellen via gesprekken - in overleg met school oefenen thuis Rol mentoren - het proces bewaken - extra instructies op het gebied van spelling - plaatsen in een leesgroepje (Ralfi, Connect, Begeleid) - overleg OPM/externen - overige vakken in de gaten houden 7
8 Spil 9-12 Extra aandacht voor de taalontwikkeling en -beschouwing - interactief voorlezen van verhalen - laten vertellen bij platen/ woordenschat vergroten - uitnodigen tot talig spel Fonologische ontwikkeling stimuleren - auditief synthetiseren - rijmen - auditief analyseren in (dubbel-)klanken deelname auditieve training Verwerven van kennis - geheugensteuntjes bieden bij en structuur aanbrengen in (abstracte) begrippen en namen: (kleuren, dagen, links/rechts) bijv. links=hand met lintje - na het hoeveelheidbegrip de cijfers leren herkennen (0-9) en getal 10 - naam goed leren schrijven Werkhouding - motivatie verhogen voor talige informatie - complexe talige taken vereenvoudigen - pictogrammen gebruiken om stappen in taken aan te geven. 8
9 Lezen Verwerven van kennis - kennis van woordbetekenis en zinsbouw vergroten - meelezen/ luisterlezen - niet hardop laten lezen in de klas, tenzij voorbereid - bij platen laten vertellen - leesgroepje (flitsletters, structuurrijen, Ralfi, Connect, begeleid lezen) Toepassen van kennis - laten stillezen - leesgroepjes - op zo hoog mogelijk Avi niveau oefenen, zover begrip en techniek toelaten (norm qua tijd en fouten soepel hanteren!) Werkhouding - boekenkring - bij Avi toetsafname een niveau lager beginnen (laten inlezen) en veel stimuleren - vertrouwen geven dat lezen gaat lukken - andere beoordeling/werk verminderen Toetsing - methodegebonden toetsen - AVI/DMT 9
10 Spellen Verwerven van kennis - bewust leren worden van eigen fouten - systematisch de spelling opbouwen, zoveel mogelijk volgens auditief beginnende regels - steuntjes en regels aanleren - leren verwoorden van spelling categorieën - aanleren van voorwaardelijke kennis: zoals lange/korte klanken; (mede)klinkers; klankgroepen - extra spellinghulp Toepassen van kennis - toepassing regels en steuntjes in ander werk aanleren - controlefase aanleren na het schrijven, gericht op eigen foutenbeeld - leren geleerde steuntjes (spellingkaartjes) en regels te gebruiken - waar mogelijk de computer gebruiken voor tekstverwerking - extra spellinghulp Toetsing - PI dictee - cito spelling Adviezen aan de ouders - verwachten dat veel geduld nodig is voor je ziet dat het kind vooruitgaat met spellen - verwachten dat het kind in spontane briefjes veel fouten maakt - fouten in spontane briefjes niet verbeteren - inspanning expliciet waarderen 10
DYSLEXIEBELEID. Roald Dahl school Hoorn
DYSLEXIEBELEID Roald Dahl school Hoorn Juni 2008 WAT IS DYSLEXIE Verschillende verklaringen Het verschijnsel dyslexie wordt in verschillende wetenschappen onderzocht. Bij de neurologie gaat het om onderzoek
Nadere informatieInhoudsopgave: Bijlagen: 1. Signalen c.q. kenmerken van dyslexie 2. Format dyslexiekaart
Dyslexiebeleid Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Definitie van dyslexie 3. De procedure binnen onze school met betrekking tot zorg t.a.v. de leesontwikkeling. 4. Overdracht aan Voortgezet Onderwijs Bijlagen:
Nadere informatieHoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep...
Dyslexie protocol Inhoudsopgave Hoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep... 3 1. Signalen op kleuterleeftijd...
Nadere informatieDyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent
DE DE DE DE MEENT MEENT MEENT MEENT MAARN MAARN MAARN MAARN Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs De Meent Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Wat is dyslexie... 1 3. Van signaleren tot
Nadere informatieDyslexiebeleid. April 2016
1 Dyslexiebeleid April 2016 2 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Samenwerking met ouders 4. Signaleren van dyslexie 5. Zorgstructuur 'De Kring' en hulp bij lees- en spellingproblemen 6.
Nadere informatiedyslexie en dyslexiebeleid
Inleiding Dit document is specifiek geschreven voor de Bloemcampschool. Het sluit aan bij de landelijke protocollen die er op het gebied van leesproblemen en dyslexie zijn. Daarnaast sluit het aan bij
Nadere informatieZorgplan Dyslexie, CBS de Duif. Wat is dyslexie?
Zorgplan Dyslexie, CBS de Duif Wat is dyslexie? Uitgaande van algemeen aanvaarde wetenschappelijke afspraken hierover nemen wij aan dat een dyslecticus altijd problemen heeft met: Het verwerken van lettertekens
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID NPRS
DYSLEXIEBELEID NPRS 2009-2012 WAT IS DYSLEXIE? Inleiding Het verschijnsel dyslexie werd al meer dan honderd jaar geleden voor het eerst beschreven en wordt nog steeds door verschillende wetenschappers
Nadere informatieDyslexieprotocol. PCBO "het Anker"
Dyslexieprotocol PCBO "het Anker" Inhoud A. Wat is dyslexie? B. Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? C. Hoe spreken we over dyslexie met de ouders? D. Strategie voor de begeleiding van kinderen
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieProtocol risicolezers De Vrijheit
Protocol risicolezers De Vrijheit Inleiding Dit protocol beschrijft met welke stappen we de leesontwikkeling van alle kinderen nauwgezet te volgen. In elke groep zijn er kinderen die op het gebeid van
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE o.b.s. De Drift. de Pol 4a 9444 XE Grolloo
PROTOCOL DYSLEXIE 2011-2015 o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org mei 2013 Inhoudsopgave 1. Wat is dyslexie 2. Van signaleren tot individueel handelingsplan De procedures
Nadere informatieProtocol zwakke lezers en spellers
Mei 2016 Protocol zwakke lezers en spellers Bianca Bos en Marry Grasman Inhoudsopgave Inleiding... 2 Hoofdstuk 1: Doel van het protocol... 3 1.1. Vroegtijdige onderkenning en aanpak van leesproblemen...
Nadere informatieDyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch
Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.
Nadere informatieBeleid leesproblemen en dyslexie. Als lezen niet leuk is. RKBS De Waterwilg - De Poort PT Nootdorp
Beleid leesproblemen en dyslexie Als lezen niet leuk is RKBS De Waterwilg - De Poort 4-2631 PT Nootdorp Inleiding Als lezen niet leuk is Op De Waterwilg vinden wij lezen erg belangrijk. Als een leerling
Nadere informatieDyslexieprotocol PCB de Schakel
Dyslexieprotocol PCB de Schakel Hoe herken je vroegtijdig dyslexie? Een handreiking voor leerkrachten en ouders. B.Vos en C.Bulk 15-4-2007 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Dyslexie in het kort...3
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam leerling :.. 0 jongen 0 meisje Geboortedatum Groep
Nadere informatieDyslexieprotocol. PCBO "het Anker"
Dyslexieprotocol PCBO "het Anker" 2011/2012 Inhoud A. Wat is dyslexie? B. Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? C. Hoe spreken we over dyslexie met de ouders? D. Strategie voor de begeleiding
Nadere informatieDyslexiebeleid. Versie voor ouders en verzorgers. St.-Bernardusschool Ommen. Nering Bögelstraat 3 7731 EL Ommen Mei 2012
Versie voor ouders en verzorgers St.-Bernardusschool Nering Bögelstraat 3 7731 EL Ommen Mei 2012 1 Inhoud 1. Inleiding pag. 3 Wat is dyslexie? 2. Extern onderzoek pag. 4 3. Een vergoede dyslexiebehandeling
Nadere informatieDyslexieprotocol 2013
Dyslexieprotocol 2013 Waar hebben we het over? Officieel hebben we het bij dyslexie over "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL Sneek, januari 2018
DYSLEXIEPROTOCOL Sneek, januari 2018 1- Wat is dyslexie 2- Signalen 3- Planmatig handelen 4- Handelingsplan 5- Remediëring. compensatie en dispensatie 6- Didactische principes/ aandachtspunten 1.Wat is
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyslexie?
Zorg om je toekomst Wat is dyslexie? 2 Inleiding Dyslexie is een complex probleem. Dyslectische leerlingen zijn niet dom of lui, hun falen is geen onwil. Deze leerlingen doen vaak extra hun best, besteden
Nadere informatieBegeleidingswijzer Dyslexie
Begeleidingswijzer Dyslexie Dyslexie Ongeveer 5% van de studenten in het mbo heeft dyslexie. Dit is één op de twintig studenten. Iedereen die bij Rijn IJssel werkt, kan dus te maken krijgen met studenten
Nadere informatieProtocol Dyslexie Basisschool Paulus
Protocol Dyslexie Basisschool Paulus Protocol dyslexie Basisschool Paulus Inleiding Wat is dyslexie? De Stichting Dyslexie Nederland (SDN) geeft de volgende definitie van dyslexie in haar brochure (SDN,
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie mbo
Studiesucces met dyslexie mbo Karin Lukassen, APS Marga Kemper, Cinop Oktober 2012 Wat is dyslexie? Wat is dyslexie? Definitie en kenmerken Vaardigheidsniveau Criterium van de didactische resistentie Criterium
Nadere informatieRichtlijnen Dyslexie. Voor
Richtlijnen Dyslexie Voor De Divi Divi School Prinsenlaan 3 September 2018 INHOUDSOPGAVE Dyslexie blz. 02 Kenmerken van dyslexie blz. 03 Kwaliteiten en talenten blz. 03 Aanpassingen blz. 04 Normering blz.
Nadere informatieVoorwoord. Inhoud : 1. Wat is dyslexie 2. Onderzoek 3. Hulp middelen 4. Logopedie 5. Mijn dyslexie 6. Nawoord
Voorwoord Ik hou mijn spreekbeurt over Dyslexie. Zelf heb ik ook dyslexie. Ik hoop dat jullie mij beter begrijpen wat dyslexie is en wat het betekent om dyslexie te hebben. Ook waarom ik een laptop en
Nadere informatieFormulier B Dyslexieonderzoek. - Aanmeldingsformulier school. ingevuld door: IB-er RT-er directeur* * s.v.p. aankruisen wat van toepassing is.
Formulier B Dyslexieonderzoek - Aanmeldingsformulier school ingevuld door: IB-er RT-er directeur* * s.v.p. aankruisen wat van toepassing is datum: - Gegevens van de school naam straat telefoon postcode
Nadere informatieDyslexie. Protocol. April Expertisecentrum Innoord Breedveld PZ Amsterdam
Protocol Dyslexie April 2018 1 Expertisecentrum Innoord Breedveld 7 1025 PZ Amsterdam Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Samenwerking met ouders 4. Signaleren van dyslexie 5. Diagnostiek/onderzoek
Nadere informatieProtocol. lees/spelling problemen en dyslexie
Protocol lees/spelling problemen en dyslexie Basisschool de Bareel Schooljaar 2014-2015 Inleiding Definitie van dyslexie: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met
Nadere informatieHoe is uw gezinssamenstelling op dit moment? Vul eerst de gegevens van u en uw partner in en daarna de gegevens van uw kinderen, van oud naar jong.
Orthopedagogenpraktijk Athena drs. Simone Verhoeven W.M. Dudokweg 10 a-b 1703 DB Heerhugowaard info@athenaweb.nl Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door: U wordt vriendelijk gevraagd deze
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012
Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo Bert de Vos Marga Kemper - b.devos@aps.nl - mkemper@cinop.nl Juni 2012 Vraag bij binnenkomst Wat zie je in de klas, waarbij je denkt: dit zou door dyslexie
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie. RK Basisschool Het Molenven
RK Basisschool Het Molenven Versie 2 Opgesteld door: Karin van Reijsen en Nicole Wijkamp Besproken met team: oktober en december 2013, voorjaar 2014 Vastgesteld op: 11 juni 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding
Nadere informatieDyslexieprotocol. Wat is dyslexie? Het belang van vroegtijdige signalering
Dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieAanvraag vergoed dyslexie-onderzoek
Aanvraag vergoed dyslexie-onderzoek Aanmeldingsformulier school Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee ja, in groep Op deze school sinds groep Schoolgegevens Adres Postcode Plaats Telefoon
Nadere informatieLeesproblemen en dyslexie
Leesproblemen en dyslexie Bijeenkomsten Bijeenkomst 1- dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Bijeenkomst 2- groep 1-2 : signaleren en begeleiden van potentiele zwakke lezers Bijeenkomst 3:
Nadere informatieZorgniveau 2 Zorgniveau 3
Leerlinggegevens: Naam: Groep: Namen betrokkenen/functie: Startdatum handelingsplan: Einddatum handelingsplan: Voorbeeld handelingsplan Beginsituatie Beschrijf hier de kern van het probleem a.d.h.v. toets-
Nadere informatieCRAYENESTERBASISSCHOOL. Richtlijn Dyslexiebeleid
CRAYENESTERBASISSCHOOL Richtlijn Dyslexiebeleid dd. 23 juni 2015 Maart 2015 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie 3. De procedures binnen onze school met betrekking tot zorg 4. Samenwerking met
Nadere informatieDyslexie; algemeen. Dyslexie op de Haanstra Basisschool. Het dyslexie protocol van de Haanstra basisschool. November 2018
Het dyslexie protocol van de Haanstra basisschool. November 2018 Dyslexie; algemeen Ongeveer 10 à 15 procent van alle schoolgaande kinderen heeft moeite met het (aanvankelijk) lezen en spellen. Voor 3,5
Nadere informatieDyslexieprotocol. Sint Adelbertusschool. Nieuwlandersingel 40. 1814 CJ Alkmaar
Dyslexieprotocol Sint Adelbertusschool Nieuwlandersingel 40 1814 CJ Alkmaar Vastgesteld op 19 april 2011 1 INHOUD INHOUD... 2 WAT IS DYSLEXIE... 3 Verklaringen... 3 Stellingname... 3 KENMERKEN BIJ HET
Nadere informatiedoen dat 3 het dyslexieprotocol
doen dat 3 het dyslexieprotocol Het dyslexieprotocol juni 2008 Vooraf De scholen van de Stichting Peelraam hebben in het schooljaar 2007-2008 gezamenlijk een dyslexieprotocol ontwikkeld. Dit protocol is
Nadere informatieDyslexie; algemeen. Dyslexie op de Haanstra Basisschool. Het dyslexie protocol van de Haanstra basisschool. November 2011
Het dyslexie protocol van de Haanstra basisschool. November 2011 Dyslexie; algemeen Ongeveer 10 à 15 procent van alle schoolgaande kinderen heeft moeite met het (aanvankelijk) lezen en spellen. Voor 3,5
Nadere informatieDyslexiebeleid op Wolfert Lyceum
Dyslexiebeleid op Wolfert Lyceum Inleiding Volgens de meest gangbare definitie is dyslexie een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen)
Nadere informatieNeem er even de tijd voor!
DYSLEXIE Neem er even de tijd voor! Ongeveer 3,5 procent van alle leerlingen in het basis- en het voortgezet onderwijs heeft problemen met lezen en spellen als gevolg van dyslexie. Een deel van deze kinderen
Nadere informatieAanmeldformulier scholen vergoed dyslexie onderzoek
Aanmeldformulier scholen vergoed dyslexie onderzoek 1. School- en leerlinggegevens Gegevens school Naam school Adres Postcode en plaats BRIN-nummer Verwijzer e-mail adres IB Werkdagen IB Leerkracht(en)
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam kind Geboortedatum O jongen O meisje Groep Groepsverloop
Nadere informatieDyslexie. "een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau"
Dyslexie Dyslexie betekent letterlijk niet kunnen lezen. Bij dyslexie kunnen zowel lees- als spellingsproblemen voorkomen, maar deze komen ook los van elkaar voor. "een hardnekkig probleem met het aanleren
Nadere informatieDyslexieprotocol Kardinaal de Jongschool 2013
Dyslexieprotocol Kardinaal de Jongschool 2013 Gebaseerd op Protocol Leesproblemen en Dyslexie 1 INHOUDSOPGAVE Stappenplan groep 1 t/m 8 blz.3 Toetskalender groep 1 t/m 8 blz. 5 Continuüm van de zorg blz.
Nadere informatieOnderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog
Onderwijs op Lariks - Dyslexie M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Definitie dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat
Nadere informatieWorkshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.
Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken
Nadere informatieMijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu?
Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu? voorlichtingsfolder voor ouders R.K. basisschool De Wingerd Zwaag Inleiding In deze folder willen we u iets vertellen
Nadere informatieHoofdstuk 18 - Tips om voorleessoftware in te zetten in de klas
Hoofdstuk 18 - Tips om voorleessoftware in te zetten in de klas 18.1. Voorleessoftware compenserend inzetten voor leerlingen met een ernstige beperking 235 18.2. Voorleessoftware leerondersteunend inzetten
Nadere informatieWe spreken van dyslexie als:
Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau (Stichting Dyslexie Nederland,
Nadere informatieDyslexieprotocol. Versie: mei 2018
Dyslexieprotocol 1 Versie: mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz.3 2. Doel van het protocol blz.3 3. Wat is dyslexie? blz.3 4. Signaleringsmiddelen blz.4 5. Minimumdoelen voortgezet technisch lezen blz.5
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatieProtocol dyslexie. Dreefschool. Dyslexieprotocol Dreefschool dec. 2011 Pagina 1
Protocol dyslexie Dreefschool Dyslexieprotocol Dreefschool dec. 2011 Pagina 1 Inhoudsopgave Inleiding blz 3 Stappenplan van het signaleren blz 3,4,5 Mogelijke compensatie blz 5 Organisatie en begeleiding
Nadere informatieDyslexieprotocol De Wegwijzer
Dyslexieprotocol De Wegwijzer 2010 1 Inhoud A. Wat is dyslexie? B. Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? C. Hoe spreken we over dyslexie met de ouders? D. Strategie voor de begeleiding van
Nadere informatieHet ABC van de leerstoornissen
Het ABC van de leerstoornissen 23 oktober 2012 K.A. Redingenhof Leuven Nadia Gielen Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek PraxisP Inhoud Leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie een beknopt overzicht
Nadere informatieIntake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door:
Orthopedagogenpraktijk Athena drs. Simone Verhoeven W.M. Dudokweg 10 a-b 1703 DB Heerhugowaard info@athenaweb.nl Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door: Onderzoeksopdracht en toestemming:
Nadere informatieNiet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:
R.K. Daltonschool De Driesprong Taal- leesprotocol groep 1 8, versie 01-08-2011 Dit protocol is onze vertaling van het Dyslexieprotocol naar onze schoolsituatie. De taal- leesontwikkeling van de wordt
Nadere informatieAanmeldingsformulier Dyslexie
Aanmeldingsformulier Dyslexie Van Graafeiland Psychologie/Dyslexiekliniek Beukenlaan 4-i 2612 VC DELFT De Korf 53 2924 AH KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Tjeerd Kuipersstraat 29 2662 GM BERGSCHENHOEK Telefoonnummer:
Nadere informatieHet dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach.
Dyslexiebeleid Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen). Dit betekent
Nadere informatieLeerlingdossier ONL Dyslexie Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier ONL Dyslexie Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / intern begeleider Voor wij een aanmelding in behandeling nemen, is het nodig dat ouders/verzorgers hun
Nadere informatieAanvraag particulier dyslexieonderzoek
Aanvraag particulier dyslexieonderzoek Aanmeldingsformulier school Individueel onderzoek Groepsonderzoek (alleen mogelijk vanaf eind groep 7) Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee
Nadere informatieDyslexiebeleid. Basisschool De Schakel
Dyslexiebeleid Basisschool De Schakel W.Tas Bijgesteld sept. 2016 1. Wat is dyslexie... 3 1.1. Inleiding... 3 1.2. Wat verstaan wij onder dyslexie... 3 2. Kenmerken bij het leren... 3 2.1. De kleuterfase:...
Nadere informatieDyslexie protocol en stappenplan
Dyslexie protocol en stappenplan Wat is dyslexie? Dyslexie is een taalverwerkingsstoornis, waardoor leren lezen en spellen voor veel problemen zorgt. Kinderen met dyslexie hebben vooral veel moeite met
Nadere informatie7.4. Spreekbeurt door een scholier 2675 woorden 5 februari keer beoordeeld. Wat is dyslexie
Spreekbeurt door een scholier 2675 woorden 5 februari 2007 7.4 92 keer beoordeeld Vak ANW Wat is dyslexie Dyslexie is een onzichtbare handicap, die in het onderwijs helaas te vaak niet wordt onderkend.
Nadere informatieLAST VAN DYSLEXIE? Hoe ga je te werk? EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 1
EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 1 LAST VAN DYSLEXIE? Dyslexie is een (meestal aangeboren) stoornis in de (taal-)informatieverwerking. Het komt veel meer voor dan vaak wordt verondersteld.
Nadere informatieKenmerken van dyslexie: De kleuterfase: Het klinkt vreemd om een kind dyslectisch te noemen wanneer het nog niet heeft leren lezen.
Protocol dyslexie Inleiding Ongeveer 10% van alle leerlingen in het basisonderwijs heeft leesproblemen. Bij 4% van alle kinderen zijn de problemen zó ernstig en hardnekkig dat er sprake is van dyslexie.
Nadere informatieAanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider
Aanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode
Nadere informatieBeleid leesproblemen en dyslexie. Als lezen niet leuk is. RKBS De Waterwilg - De Poort PT Nootdorp
Beleid leesproblemen en dyslexie Als lezen niet leuk is RKBS De Waterwilg - De Poort 4-2631 PT Nootdorp Inleiding Als lezen niet leuk is Op De Waterwilg vinden wij lezen erg belangrijk. Als een leerling
Nadere informatieLees- en dyslexiebeleid
Lees- en dyslexiebeleid Koningin Julianaschool Barneveld 2016-2017 2015-2016 Inhoudsopgave Inleiding 1 1. Signaleren leesproblemen en dyslexie 1.1 Vroegtijdig onderkennen 2 2 1.2 Beginnende geletterdheid
Nadere informatieSignaleringslijst voor Kleuters 2.0 1)
Spreken en luisteren Beheerst het Nederlandse klanksysteem Spreekt vrijuit Neemt actief deel aan gesprekken in kleine groepen Neemt actief deel aan gesprekken in grote groepen Kan op eigen initiatief een
Nadere informatie7. DYSLEXIE. Hoe voelt dyslexie aan?
7. DYSLEXIE Hoe voelt dyslexie aan? Testje voorlezen (klassikaal lezen is geen goed idee, tenzij het koorlezen is). Voor de persoon met dyslexie: genant, frustratie, gokken of raden, opgeven, niet begrijpen
Nadere informatieProtocol Dyslexie. mei 2018
Protocol Dyslexie mei 2018 Dyslexie Waarom een protocol dyslexie Kinderen met dyslexie hebben ernstige problemen met lezen en/of spellen en hebben hierdoor een belemmering om optimaal van het onderwijs
Nadere informatieDyslexieprotocol Daltonschool De Tweemaster
Dyslexieprotocol Inleiding In dit dyslexieprotocol van beschrijven we eerst theorie rond dyslexie en vervolgens vermelden we hoe we kinderen met dyslexie begeleiden. Wat is dyslexie? Op wordt uitgegaan
Nadere informatieFICHE 5: Ga auditieve informatieverwerking
2015 1 FICHE 5: Ga auditieve informatieverwerking KENMERKEN EN AANBEVELINGEN [Typ hier] UIT: Intelligentiemeting in nieuwe banen: de integratie van het CHC-model in de psychodiagnostische praktijk. Walter
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE OP HET KAJ MUNK COLLEGE. Wat is dyslexie?
PROTOCOL DYSLEXIE OP HET KAJ MUNK COLLEGE Wat is dyslexie? Een definitie: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen
Nadere informatieInformatiepakket Dyslexie voor ouders/ verzorgers. september 2008, herzien in september 2012
Informatiepakket Dyslexie voor ouders/ verzorgers september 2008, herzien in september 2012 Wat is dyslexie? In groep 3 leren kinderen vormen herkennen als letters, ze leren deze letters te koppelen aan
Nadere informatieDyslexieprotocol Bibit mei 2013
Inhoudsopgave 1. Uitgangspunt 2. Het lees- en spellingonderwijs 3. Signalering 4. Diagnose 5. Hoe gaan we om met dyslectische kinderen? De aanpak. 6. Tips voor ouders en kinderen Uitgangspunt Als we het
Nadere informatieEen kind heeft recht op een stevig fundament.
Overgangsprotocol groep 1 - groep 2 groep 3 Inleiding Ooit was er een zelfstandige kleuterschool naast een zelfstandige lagere school. In die tijd werd het begrip schoolrijpheid gebruikt waarmee de mate
Nadere informatieLeerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode en plaats
Nadere informatieDyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS
Dyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS Voorwoord In samenwerking met Onderwijszorg Nederland (ONL) bieden wij vergoede zorg voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie.
Nadere informatieStudieochtend Dyslexie
Studieochtend Dyslexie Hoe ziet de ochtend eruit? Welkomstwoord Introductie dyslexie (praktische opdracht) Beleidskader dyslexie Theoretisch kader Koppeling naar de praktijk (praktische opdracht) 10.35-10.45
Nadere informatieDyslexieprotocol Dyslexieprotocol Baudartius College December 2016
Wat is Dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen). Het woord dyslexie bestaat
Nadere informatieAanvraag vergoed dyslexie-onderzoek
Aanvraag vergoed dyslexie-onderzoek Aanmeldingsformulier school Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee ja, in groep Op deze school sinds groep Schoolgegevens Adres Postcode Plaats Telefoon
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
De Vlinder 2008-2009 De Vlinder 2008-2009 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en / of schriftbeeldvorming (spellen)
Nadere informatieDe Damiaanschool: een dyslexie vriendelijke school
De Damiaanschool: een dyslexie vriendelijke school Inleiding We vinden het op de Damiaanschool belangrijk om onze aandacht te schenken aan dyslexie. Dyslexie komt namelijk in elke groep voor. Tot voor
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS
DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS Inhoudsopgave 1 Visie en doelstelling p. 3 2 Doelgroep p. 4 3 Procedure screening dyslexie p. 4 4 Praktische ondersteuning p. 5 5 Arrangementen p. 7 Bijlage 1: Dyslexiekaart
Nadere informatieDyslexiebeleid. Greijdanus Enschede
Dyslexiebeleid Greijdanus Enschede 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding dyslexie Pag. 3 1.1. Wat is dyslexie? 1.2. Hoe uit dyslexie zich? 2. Dyslexiescreening en onderzoek Pag. 5 2.1. Screening in klas 1 2.2.
Nadere informatieWat is een dyslecticus? Dyslexie zal altijd wel hebben bestaan. Een oogafwijking?
Wat is een dyslecticus? Dat is iemand met dyslexie. Dyslexie is een woord uit het Grieks dat slecht lezen betekent. Dyslectici, dat is het meervoud van dyslecticus, hebben niet alleen moeite met lezen,
Nadere informatieGedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten:
Pakket van maatregelen bij Dyslexie en Dyscalculie Dyslexie Algemeen: Gedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten: Stimuleren Schriftelijk
Nadere informatie1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie.
Dyslexieonderzoeken WSNS-Salland Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. (SDN 2008)
Nadere informatieDyslexie. Een grote tegenvaller. Een vervelend probleem
Dyslexie Een grote tegenvaller Als iemand dyslexie heeft heet dat een dyslecticus. Het meervoud van een dyslecticus is dyslectici. Dyslexie is een woord uit de Griekse taal, het betekent `slecht lezen`.
Nadere informatieProtocol Dyslexie. In groep 1 tm 8 wordt het protocol Leesproblemen en Dyslexie (M.Gijsel, F. Scheltinga, M. van Druenen, L. Verhoeven) gehanteerd.
Protocol Dyslexie In groep 1 tm 8 wordt het protocol Leesproblemen en Dyslexie (M.Gijsel, F. Scheltinga, M. van Druenen, L. Verhoeven) gehanteerd. Een leerling met de diagnose dyslexie heeft recht op de
Nadere informatieHandleiding. Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie.
Handleiding Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie. Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Wanneer spreken van risicoleerlingen? 3 Leeswijzer 3 Tot slot
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart
Protocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart Protocol Leesproblemen en Dyslexie Groep 1/2 Einde groep 1 Gedurende het Gedurende het Midden groep 2 Einde groep 2 Einde groep 2 Cito taal afnemen en
Nadere informatieLeerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie dekroon,diagnostiek enbehandelcentrum Koningin Wilhelminalaan 9 7415 KPDeventer Tel:06-81285377 info@centrumdekroon.nl Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Nadere informatie