1 Onderwerp Voortgangsrapportage Nieuwegein Beweegt

Transcriptie

1 > - Nieuwegein Gemeenteraad c J Onderwerp Voortgangsraj Datum : 5 oktober 2013 rtage Nieuwegein Beweegt Raadsvoorstel Afdeling Strategie Maatschappelijke Ontwikkeling Port euillel r R.C. Blom 1 Onderwerp Voortgangsrapportage Nieuwegein Beweegt Gevraagd besluit 1. Kennis te nemen van de voortgangsrapportage Nieuwegein Beweegt. 2. Het programma Nieuwegein Beweegt onderdeel te maken van het sporten beweegbeleid. 3. Het college opdracht te geven in 2014 het sporten beweegbeleid te actualiseren en nieuwe accenten te leggen zoals: a. naast het bevorderen van sport, nadrukkelijk inzetten op het behalen van de Nederlandse norm gezond bewegen; daarbij proberen te achterhalen waarom het percentage mensen met overgewicht in Nieuwegein relatief hoog is ten opzichte van elders in de regio, zodat we goed op de oorzaken hiervan kunnen inspelen; b. niet alleen richten op specifieke doelgroepen als jeugd en senioren, maar ook op andere leeftijdsgroepen; c. resultaten meetbaar maken en monitoren (voor zover dat mogelijk is); d. een communicatiestrategie opstellen en uitvoeren; e. het sporten beweegbeleid met de nieuwe accenten vertalen in een uitvoeringsprogramma en daarin de voorgestelde bezuinigingen en moties (naar aanleiding van de begrotingsraad) verwerken. 3 Aanleiding en probleembeschrijving Aanleiding 'Nieuwegein Beweegt' is het sportstimuleringsprogramma van de gemeente Nieuwegein. Dit programma is gestart in In samenwerking met verschillende (partner)organisaties is sindsdien hard gewerkt om Nieuwegeiners in beweging te krijgen. Er zijn daarvoor veel projecten ontwikkeld, waaronder succesvolle initiatieven zoals Bewegen op Recept, Fit & Fun en de inzet van combinatiefunctionarissen op scholen en sportverenigingen. We hebben gestuurd op gedragsverandering, iets wat een lange adem vergt. De looptijd van het eerste programma 'Nieuwegein Beweegt' stopt eind dit jaar. De gemeente is nu aan zet om te bepalen hoe 'Nieuwegein Beweegt'

2 adnummer 2/5 Raadsvoorstel 15 oktober 2013 verder vormgegeven wordt. In bijgevoegde voortgangsrapportage (evaluatie) bieden we een overzicht van de voortgang, de resultaten en doen we aanbevelingen voor de toekomst. Deze kunnen bij een nieuw te vormen college richting geven aan een op te stellen uitvoeringsprogramma, en bieden nog voldoende ruimte voor nadere keuzes en uitwerking. Resultaten De laatste jaren hebben we voor sportstimulering stevig ingezet op jeugd. Onze aandacht is daarnaast uitgegaan naar inactieven, mensen met een beperking en ouderen. De sociale infrastructuur is onder constructie en de fysieke infrastructuur is st ;n. Dankzij de inspanningen verricht onder de vlag van 'Nieuwegein Beweegt' is het aantal inwoners dat sport nog steeds op het niveau van het regionaal en landelijk gemiddelde. Maar uit onderzoek blijkt dat we er nog niet zijn: qua bewegen blijven we achter. De GGD gezondheidsmonitor 2012 en de inwonersenquête 2012 tonen aan dat de cijfers van sportdeelname in Nieuwegein vergelijkbaar zijn met de rest van Nederland. Echter, slechts een beperkt deel van de inwoners beweegt voldoende. Volgens de GGD gezondheidsmonitor scoort Nieuwegein qua bewegen zelfs significant lager vergeleken met de regio en de rest van Nederland. Tegelijk is het aa sen met overgewicht erg hoog in onze gemeente. Hoe ouder de Nieuwegeiners, des te minder men gaat sporten en bewegen. Dat komt overeen met het landelijke en regionale beeld. Het merendeel van de sportende inwoners doet dat niet bij een sportvereniging. Dit alles is aanleiding om bewegen meer te stimuleren en de kwaliteit van de sportvoorzieningen op peil te houden. Dankzij het programma 'Nieuwegein Beweegt' is er sinds 2010 meer samenwerking ontstaan tussen gemeente, scholen en verenigingen, zijn de sportfaciliteiten in onze gemeente op een goed niveau en zijn er veel sportieve activiteiten georganiseerd. De streefcijfers van het aantal mensen dat voldoet aan de Nederlandse norm gezond bewegen, zijn echter niet gehaald. Dit is in lijn met de landelijke trend. Gezien de ontwikkelingen die op ons af komen de komende jaren, zoals de bezuinigingen en de ontwikkelingen in het sociale domein, blijft het logisch om een rol te vervullen op het gebied van sport en bewegen. 4 Gewenst maatschappelijk effect Door het stimuleren van bewegen voor Nieuwegeiners willen we inzetten op: 1. dat ;er Nieuwegeiners voldoen aan de Nederlandse norm gezond bewegen; 2. sport en bewegen als middel voor het bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, zoals arbeidstoeleiding, eenzaamheid en participatie. 5 Bestaand beleidskader Beleidskader Nieuwegein Beweegt Voorgestelde oplossing De gemeente eeft een belanc jke rol in het stimuleren van sporten en bewegen. Bij sportstimulering gae het in wezen om een gedragsverandering. Gedragsverandering

3 Bladnummer 3/5 Raadsvoorstel 15 oktober 2013 bereik je niet zomaar. Daar is een combinatie van instrumenten voor nodig die mensen stimuleren ervaringen op te doen binnen een sociale context. Om ervoor te zorgen dat Nieuwegeiners nog meer gaan bewegen en sporten, stellen wij voor om de uitgangspunten van 'Nieuwegein Beweegt' onderdeel te laten uitmaken van het sporten beweegbeleid en een stimulerende regierol te blijven vervullen in de samenwerking met (partner)organisaties. Mede dankzij de opgedane ervaringen stellen we voor in 2014 het sporten beweegbeleid te actualiseren en nieuwe accenten te leggen zoals: 1. Meer inzetten op bevordering bewegen, minder op sport We weten dat regelmatig bewegen van grotere invloed is op de gezondheid dan sporten. Het aantal bewegende inwoners ligt in onze gemeente significant onder het Nederlandse gemiddelde. Dat betekent dat we een ongezondere bevolking hebben, terwijl we meer verantwoordelijkheid krijgen voor zorg in de toekomst. Qua sporters zitten we op het landelijk niveau. Dat is een mooie ambitie om vast te houden. 2. Inzetten op alle doelgroepen, ook 18+ 'Nieuwegein Beweegt' heeft zich tot nu toe gericht op jeugd, ouderen, inactieven en me isen met een beperking. Maar mensen beïnvloeden elkaar. Zo zijn vrouwen die net moeder zijn geworden, heel weinig aan het sporten. Zij hebben een grote invloed op het beweeggedrag van hun kinderen. Als we gelegenheden voor dit soort groepen kunnen creëren, kunnen we zodoende andere groepen beïnvloeden. 3. Samenwerking is de sleutel Alleen in samenwerking is het mogelijk effectieve initiatieven te ontwikkelen gericht op gedragsverandering. Gezondheid bevorder je bovendien niet alleen met beweging. Voeding is ook een belangrijke factor. Er liggen nog veel kansen om hierin samen op te trekken. Vanuit de gemeente, maar ook met samenwerkingspartners. In andere gemeenten zijn successen behaald met samenwerking in het wijkgerichte werken. In Nieuwegein is de gebiedsgerichte aanpak sterk in ontwikkeling. Daar kan 'Nieuwegein Beweegt' aansluiting bij zoeken. Daarnaast kunnen we meer aan communicatie doen. Nu is soms onduidelijk met wie de gemeente samenwerkt en waarom. Bij het uitbouwen van de samenwerking met andere partners is communicatie vanwege de transparantie belangrijk. Het gedachtengoed achter Nieuwegein Beweegt als onderdeel van het geactualiseerde sporten beweegbeleid, wordt verder ontwikkeld en uitgevoerd in samenwerking met verschillende (partner)organisaties. Dit proces is in gang gezet en vraagt om verdere ondersteuning. Het is goed te realiseren dat het hier om doelstellingen gaat die niet op korte termijn te realiseren zijn, maar waar langere tijd voor nodig is. Naast bovengenoemde nieuwe accenten willen we ook inspelen op de leerervaringen van de afgelopen jaren. Dat betekent dat we resultaten meetbaar maken en monitoren (voor zover dat mogelijk is) en een communicatiestrategie opstellen en uitvoeren. Deze koerswijziging willen we meegeven aan een nieuw te vormen college zodat er volgend jaar een uitvoeringsprogramma vastgesteld kan worden dat ook inspeelt op de bezuinigingen en de toenemende verantwoordelijkheden van de gemeente. Met het geactualiseerde sporten beweegbeleid kunnen we blijven bijdragen aan een gezondere samenleving.

4 Bladnummer 4/5 Raadsvoorstel 15 oktober Alternatieven Gezien de probleembeschrijving en beoogde maatschappelijke effecten, lijkt het niet reëel te stoppen met het stimuleren van sporten en bewegen. 8 Financiële aspecten Er is in vier jaar tijd 5,6 miljoen uitgegeven aan Nieuwegein Beweegt (periode ). De peilc atum hiervan is 1 september Er was 5,8 miljoen beschikbaar, daarvan is 4 % niet uitgegeven en teruggevloeid naar de algemene middelen. Dat is een relatief klein verschil en ligt aan de li hte vertraging bij het invullen van de combinatiefunctionarissen (zie b age 1 van de voortgangsrapportage). Het budget voor Nieuwegein Beweegt is structureel beschikbaar. In de programmabegroting 2014 is voor het totale sporten beweegbeleid een budget van ruim 5 miljoen beschikbaar. Dit is dus bijvoorbeeld inclusief de kosten voor sportaccommodaties (ruim 2,7 miljoen) en de subsidies voor sportverenigingen (bijna )(zie bijlage 2 van de voortgangsrapportage). Over een aantal ombuigingsmaatregelen en moties op het gebied van sport heeft u tijdens de begrotingsraad een besluit genomen. Deze maken onderdeel uit van de actualisering van het beleid en zullen onder meer leiden tot een andere invilling van het subsidiebeleid en tot een herijking van de wijze waarop met sportaccommodaties wordt omgegaan. 9 Communicatie aspecten Gedragsverandering bereik je niet zomaar. Het gaat daarbij vooral om een combinatie van instrumenten. Een communicatiecampagne kan succesvol zijn ter ondersteuning van de afzonderlijke instrumenten. Veel van de uitvoering vindt plaats in samenwerking met of geheel door andere organisaties. Ieder met een eigen (communicatie)strategie. Door middel van overkoepelende communicatiecampagne kan de boodschap van Nieuwegein Beweegt sterker naar voren worden gebracht. Doel is het vergroten van de zichtbaarheid en vertrouwdheid met de boodschap, samenhang aanbrengen waardoor de boodschap beter onthouden wordt en de houding t.a.v. de boodschap gunstig beïnvloeden. Hiervoor zal in samenwerking met de partnerorganisaties een communicatiestrategie ontwikkeld worden. 10 Juridische aspecten De ombuigingen van sport zullen met de nodige juridische waarborgen worden uitgevoerd. L Risico's Ms we niet doorgaan met beleid specifiek gericht op het bevorderen van de gezondheid en het bewegen, bestaat de kans dat het aantal mensen met gezondheidsproblemen in Nieuwegein blijft groeien.

5 Bla ner 5/5 Raadsvoorstel 15 oktober Bijlage Voortgangsrapportage Nieuwegein Beweegt burgemeester en wethouders, drs. P.C.M, van Elteren secretaris F.T.J.M. Backhuijs burgemeester

6

7 '..... Nieuwegein /'jf(f^% Si *v 2 ' I 3 ' Raadsbesluit De raad van de gemeente Nieuwegein; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 15 oktober 2013; overwegende: 1. Alleen in samenwerking is het mogelijk effectieve initiatieven te ontwikkelen gericht op gedragsverandering. 2. In Nieuwegein is het aantal mensen dat aan de Nederlandse norm gezond bewegen voldoet significant lager dan het Nederlands gemiddeld. Tegelijk is het aantal mensen met overgewicht erg hoog. Dit is aanleiding om de kwaliteit van de sportvoorzieningen op peil te houden en daarnaast 'bewegen in het algemeen' te stimuleren. 3. Het terugdringen van het aantal mensen met overgewicht heeft jaren nodig. De sociale context heeft hierbij grote invloed. Zo zullen ook specifieke doelgroepen als de jeugd en de ouderen op termijn beter bereikt worden als ook andere leeft jdsgroepen aangesproken worden. besluit: 1. Kennis te nemen van de voortgangsrapportage Nieuwegein Beweegt. 2. Het programma Nieuwegein Beweegt onderdeel te maken van het sporten beweegbeleid. 3. Het college opdracht te geven in 2014 het sporten beweegbeleid te actualiseren en nieuwe accenten te leggen zoals: a. naast het bevorderen van sport, nadrukkelijk inzetten op het behalen van de Nederlandse norm gezond bewegen; daarbij proberen te achterhalen waarom het percentage mensen met overgewicht in Nieuwegein relatief hoog is ten opzichte van elders in de regio, zodat we goed op de oorzaken hiervan kunnen inspelen; b. niet alleen richten op specifieke doelgroepen als jeugd en senioren, maar ook op andere leeftijdsgroepen; c. resultaten meetbaar maken en monitoren (voor zover dat mogelijk is); d. een communicatiestrategie opstellen en uitvoeren; e. het sporten beweegbeleid met de nieuwe accenten vertalen in een uitvoeringsprogramma en daarin de voorgestelde bezuinigingen en moties (naar aanleiding van de begrotingsraad) verwerken. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 27 november 2013 de griffier, de voorzitter,

8

9 Voortgangsrapportage Nieuwegein Beweegt Raadsnummer Versie Datum 17 oktober (31) 8 Bijlage 2 Financiën Soort budget Categorie Omschrijving FCL Begroting 2014 Werkbudget 1 jeugd Combinatiefuncties (waarvan 40% afkomstig van Rijksubsidies en 60% uit eigen middelen) Overige activiteiten Totaal 1 jeugd ouderen, inactieven en mensen met een beperking Diverse activiteiten Totaal 2 ouderen, inactieven en mensen met een beperking sociale infrastructuur Totaal 3 sociale infrastructuur Subsidies sportverenigingen fysieke infrastructuur Sportaccommodaties binnen Sportaccommodaties buiten Totaal 4 fysieke infrastructuur overige Totaal 5 overige Onderzoek, communicatie, bijeenkomsten, projectleiding e.a Totaal Werkbudget Apparaatskosten (inclusief overhead) Bijna 5 fte, uurtarief Eindtotaal In de begroting van 2014 is een aantal voorstellen rondom bezuinigingen voor sport opgenomen. Bovenstaande tabel houdt daar vooralsnog geen rekening mee, omdat de besluitvorming ten tijde van het schrijven van dit rapport nog niet heeft plaatsgevonden.

10