Donderdag 25 juli 2019 Grote Zaal uur. Australian Youth Orchestra Krzysztof Urbański, dirigent Jan Lisiecki, piano

Transcriptie

1 Donderdag 25 juli 2019 Grote Zaal uur Australian Youth Orchestra Krzysztof Urbański, dirigent Jan Lisiecki, piano Michaïl Glinka Ouverture uit Roeslan en Ljoedmila ( ) Serge Rachmaninoff Tweede pianoconcert in c, op. 18 ( ) Moderato Adagio sostenuto Allegro scherzando PAUZE Antonín Dvořák Zevende symfonie in d, op. 70 (1885) Allegro maestoso Poco adagio Scherzo: Vivace Finale: Allegro

2 TOELICHTING Dit concert opent met muziek van de man die onsterfelijk is gebleven dankzij vooral één werk: de wervelende Ouverture uit Roeslan en Ljoedmila uit , een opera die alleen in Rusland nog wel wordt opgevoerd. Tsjaikovski noemde de componist van de opera, Michaïl Glinka, de profeet en patriarch van de Russische muziek. Rachmaninoffs laatromantiek In 1943 overleed de Russische componist Serge Rachmaninoff op Beverly Hills in Californië, kort voor hij zeventig zou worden. Hij had in het Westen een miljoenenpubliek, terwijl zijn muziek in de Sovjet-Unie sinds 1931 was uitgebannen. De machthebbers vonden dat hij de decadente houding van de lagere middenklasse vertegenwoordigde. In die tijd woonde de componist, die Rusland tijdens de revolutie had verlaten, allang in Californië. De muziek van emigrant Rachmaninoff is sterk emotioneel geladen, melancholiek en meeslepend: typisch Russisch. Alleen woonde de Rus in de filmkolonie op Long Island en verwierf hij vandaar wereldfaam met werken die hij voor een groot deel nog in Rusland had geschreven. Zo ook zijn bekendste werk, het Tweede pianoconcert uit , een prachtig voorbeeld van Rachmaninoffs laatromantiek. Het concert biedt een onuitputtelijke rijkdom aan meeslepende melodieën en briljant pianospel, en roept bitterzoete herinneringen op aan een Rusland dat enkele jaren later verloren zou gaan. De succesvolle eerste uitvoering van het concert was in 1901 in Moskou, met Rachmaninoffs studiegenoot Alexander Siloti als dirigent. Rachmaninoff speelde zijn Tweede pianoconcert in 1908 in Londen, met ZOMERCONCERTEN.NL het London Symphony Orchestra onder leiding van Serge Koussevitzki. Zo groeide het werk uit tot wereldfaam en verwierf het snel een status vergelijkbaar met die van het Eerste pianoconcert van Tsjaikovski of Beethovens Eroica. Een Bohemer in Londen De donker getinte Zevende symfonie van de Boheemse componist Antonín Dvořák vertoont minder Tsjechische volkse trekken dan veel van zijn andere muziek. Dat komt misschien wel doordat Dvořák haar componeerde in opdracht van de Philharmonic Society in Londen. Dvořák had een sterke band met Engeland, waar hij na drie concertreizen was benoemd tot erelid van de Philharmonic Society. In Londen vond in 1885 dan ook onder zijn leiding de première plaats. De kritieken waren zeer lovend. Ondanks de duidelijke Brahmsinvloeden gaf criticus Ebenezer Prout de voorkeur aan deze symfonie boven de symfonieën van Brahms. Het werk begint rusteloos en dreigend met een donkere melodie in de altviolen en cello s. Sommige momenten herinneren aan Brahms Derde symfonie, waarop Dvořák duidelijk een antwoord heeft willen geven. Het emotionele tweede deel, Adagio, heeft een religieus getint middendeel, waar kerkorgelstijl en Wagner hand in hand gaan. In het complexe Scherzo is de furiant, de uitgelaten Boheemse dans, te horen en in het Trio de sfeer van het Boheemse platteland. In de Finale keert de sfeer van somberte en wanhoop van het begin terug. Hier worden opnieuw dramatische conflicten uitgevochten, zoals in geen enkele andere symfonie van Dvořák het geval is. Clemens Romijn

3 BIOGRAFIE SUMMARY Het Australian Youth Orchestra (AYO) is een Australische organisatie voor jonge musici. Het beheert het vlaggenschip Jeugdorkest, Camerata Australia, Young Australian Concert Artists en Young Symphonists. Het organiseert ook masterclasses, outreachprogramma s en een genereuze studiebeurs. Het AYO vindt zijn oorsprong in de muziekkampen opgericht door John Bishop en Ruth Alexander in Het Jeugdorkest zelf debuteerde in 1957 in het stadhuis van Sydney en onderneemt sinds de jaren negentig tournees naar Europa en de VS. De Poolse dirigent Krzysztof Urbański studeerde aan de Fryderyk Chopin Muziekacademie in Warschau, onder meer bij Antoni Wit. In 2007 won hij de eerste prijs van de dirigentenwedstrijd in Praag. In 2009 debuteerde Urbański bij het Symfonieorkest van Trondheim, waar hij sindsdien chef-dirigent is. Bij Het Indianapolis Symphony Orchestra was hij van 2011 tot vorig seizoen de zevende music director. Urbański woont afwisselend in Warschau en Indianapolis. Jan Lisiecki is een Canadese pianist van Poolse afkomst. Hij debuteerde als solist op zijn negende, en trad op met orkesten in Canada, Europa en de VS. Op 1 januari 2010 opende hij de tweehonderdste verjaardagsvieringen van Chopin in diens geboorteplaats Żelazowa Wola. Lisiecki trad op voor Queen Elizabeth II en voor mensen op Parliament Hill in Ottawa, als onderdeel van de viering van Canada Day Afgelopen seizoen gaf Jan Lisiecki recitals in Europa en Azië, en debuteerde hij met het Boston Symphony Orchestra, de Wiener Symphoniker en Staatskapelle Dresden. Op 13 februari 2020 is hij opnieuw in de Grote Zaal te horen, dan in de nieuwe serie Jonge Wereldsterren. This concert opens with music by a man who was immortalised by one work in particular the dazzling 1842 Overture from Ruslan and Lyudmila, an opera that is rarely performed outside of Russia. Tchaikovsky called the composer, Mikhail Glinka, the prophet and patriarch of Russian music. Serge Rachmaninoff settled in the United States after the Russian Revolution and eventually ended his days in California. His melancholy and compelling music was an instant hit with a large number of listeners in the west, although most of the works had been written in Russia. So too his most famous work, the Piano Concerto No. 2, a splendid example of Rachmaninoff s late romantic style, an untold wealth of captivating melodies and brilliant piano virtuosity. The dark Symphony No. 7 by Bohemian Antonín Dvořák was premiered in London on 22 April 1885, with the composer conducting. The reviews were ecstatic, although the work displays fewer influences from Czech folk music than some of his other compositions. The work has a restless and ominous beginning with a melody in the violas and celli. The emotional second movement has a quasi-religious middle section. The Scherzo is bursting with the atmosphere of the Bohemian countryside. In the Finale, the somber mood of the opening movement returns. This work, like every other symphony by Dvořák, is characterized by dramatic conflicts. Translation: Eileen Stevens

4 EN VERDER... Online Uw concertbezoek gaat online verder! Deel uw concertervaring op social media. Bekijk concertfragmenten op Facebook, beluister de mooiste muziek via onze Spotify-playlist, of neem een kijkje achter de schermen via Instagram. Tip: op concertgebouw.nl/ontdek gaat er een wereld voor u open. ZomerConcerten Live! Geniet nog even na van het concert tijdens ZomerConcerten Live in de Spiegelzaal! Met vanavond Ab Nieuwdorp in gesprek met dirigent Krzysztof Urbański en pianist Jan Lisiecki. U bent van harte welkom. BankGiro Loterij Het Concertgebouw en de BankGiro Loterij zijn trots op hun jarenlange samenwerking. Sinds 2000 schenkt de loterij jaarlijks een substantieel bedrag; in 2018 was dat bijna 2 miljoen euro. Dit wordt onder meer besteed aan de verduurzaming van het gebouw. Nieuw vanaf dit jaar zijn de BankGiro Loterij ZomerConcerten: meer dan tachtig concerten in juli augustus, van klassiek en filmmuziek tot pop en jazz. Deelnemers van de BankGiro Loterij krijgen met hun VIP-KAART 50% korting. Kijk op zomerconcerten.nl. Optimaal genieten Veel van onze bezoekers willen optimaal van de muziek genieten door geconcentreerd en in stilte te luisteren. Wij vragen u daarom hinderlijke geluiden, zoals hoesten, zoveel mogelijk te vermijden.zet uw telefoon op stil en houd er rekening mee dat ook oplichtende schermen de concentratie kunnen verstoren. vr 16/ uur Grote Zaal Concerttip Palestine Youth Orchestra: East Meets West Het Palestine Youth Orchestra verenigt muziek uit Arabische en Europese bron. Vandaag met als thema: de liefde. Tsjaikovski s Romeo en Julia, Salvador Arnita s Remembrance, Bizets Carmen Suites: muziek vol hartkloppingen. ZOMERCONCERTEN.NL

5 PLATTEGROND VAN HET CONCERTGEBOUW ZOMERCONCERTEN.NL

6 KLASSIEK VOOR IEDEREEN LUISTER VIA DE KABEL CLASSIC FM APP PARTNER VAN ENJOY THE BEAUTY OF CLASSICAL MUSIC