Inhoud. 2.1 Uiterste wilsbeschikkingen in het algemeen Het karakter van de uiterste wilsbeschikking 69. Maklu 5

Transcriptie

1 Inhoud Hoofdstuk 1 Versterferfrecht Inleiding Achtergrond Terminologie Geschiedenis Algemene bepalingen Erfopvolging Commoriënten Onwaardigheid Nietige rechtshandelingen Opeisbare vorderingen De waarde van de nalatenschap Schulden van de nalatenschap Schakelbepaling Vier groepen van erfgenamen Inleiding Groep Groep Groep Groep De wettelijke verdeling Rente op de vorderingen Draagplicht en aansprakelijkheid Boedelbeschrijving en informatieplicht Voortijdige voldoening van de vordering Ongedaanmaking De wilsrechten Inleiding Het eerste bloot eigendoms-wilsrecht Inleiding Meldplichten Welke goederen Het eerste vol-eigendomswilsrecht Het tweede bloot-eigendomswilsrecht Het tweede vol eigendomswilsrecht Het voorbehouden vruchtgebruik De zaaksvervangingsregeling Overige aspecten Niet vrij beheer en stiefkinderen 67 Hoofdstuk 2 Testamentair erfrecht Uiterste wilsbeschikkingen in het algemeen Het karakter van de uiterste wilsbeschikking 69 Maklu 5

2 ERFRECHT VOOR DE ADVOCATUUR Testamenten en wilsgebreken Goede zeden en openbare orde Uitleg van uiterste willen Bijzondere gevallen Bijzondere gevolgen van de saisine Verval en verjaring van vernietigingsvorderingen Vereisten om te testeren en te verkrijgen uit testament Vereisten om te testeren Vereisten om te kunnen verkrijgen krachtens testament Vormvereisten van uiterste willen Notariële uiterste wil Onderhandse uiterste wil Het codicil Noodtestamenten Uiterste wilsbeschikkingen in het bijzonder Inleiding Erfstellingen Legaten Quasi-legaten Lasten Stichtingen Makingen onder tijdsbepaling en onder voorwaarde Veel voorkomende testamentsvormen Inleiding De ouderlijke boedelverdeling Het vruchtgebruiktestament Het keuzelegaattestament met vruchtgebruik De (quasi-)wettelijke verdeling 96 Hoofdstuk 3 Beperkingen op de testeervrijheid De legitieme portie Inleiding De legitimaris en de legitieme fractie De legitimaire massa Inleiding De waardering van de nalatenschapsgoederen Waardering van de giften Giften met uitgestelde werking De mee te rekenen giften Geen gift: tussen echtgenoten gehuwd in gemeenschap Geen gift: verplichting tot onderhoud Afsluitende opmerking bij de legitimaire massa Toerekening en imputatie Inleiding Toerekening van erfrechtelijke verkrijgingen Imputatie Maklu

3 INHOUD De uitzondering: inferieure makingen Inferieure erfstellingen Inferieure legaten Twee uitzonderingen op de uitzondering Het geldend maken van de legitieme portie Inleiding De opeisbaarheid van de legitieme Rente op de vordering Verval van de aanspraak van de legitimaris Personen wier bestaan onzeker is Inkorting Inleiding Oneigenlijke inkorting Eigenlijke inkorting op de testamentaire makingen Beroep op de legitieme als verweermiddel Aansprakelijkheid voor de vordering van de legitimaris Het door de legitimaris verschuldigde successierecht De eigenlijke inkorting bij de begiftigden Stiefkinderen en de legitieme De restbepaling Andere wettelijke rechten Inleiding Voortgezet gebruik van woning en inboedel Vruchtgebruik van de woning Verzorgingsvruchtgebruik Imputatie Bijzondere rechten van de langstlevende De echtscheiding en de andere wettelijke rechten Inkorting door de langstlevende De rol van de kantonrechter Sommen ineens voor de kinderen Salaire différé Termijnen Bedrijfsopvolging Informatieplicht 152 Hoofdstuk 4 Positiebepaling Informatievergaring Centraal Testamenten Register (CTR) Openbaar boedelregister Verklaring van erfrecht Aangifte voor het recht van successie Banken en informatieverstrekking Informatie van erfgenamen en executeur Overgang van vermogen De keuze: aanvaarden of verwerpen 158 Maklu 7

4 ERFRECHT VOOR DE ADVOCATUUR Bijzondere gevolgen beneficiaire aanvaarding Niet kiezende gerechtigde(n) Rechtsopvolging onder algemene titel Aansprakelijkheid nalatenschap en privévermogen Beraad (On)mogelijkheden voor de aantasting van de uiterste wil Achtergrond De algemene regels De uitzonderingen en aanvullingen Misbruik van omstandigheden Dwaling Bedrog, bedreiging en bevestiging Strijd met goede zeden of de openbare orde Handelingsonbekwaamheid Uitleg Ex-echtgenoot Geen voordeel uit een uiterste wilsbeschikking Verval en verjaring 170 Hoofdstuk 5 Executeurs, Vereffening en Bewind Executeurs Inleiding Benoeming een of meer executeurs en onderlinge geschillen Benoembaarheid en aanvaarding Taken Loon Privatief beheer, beschikkingsonbevoegdheid erfgenamen Vertegenwoordiging in en buiten rechte Boedelnotaris Boedelbeschrijving Oproeping schuldeisers Tegeldemaking ter voldoening schulden van de nalatenschap Informatieplicht Einde taak Verplichting gewezen executeur Einde beheer Rekening en verantwoording Echtgenoot vruchtgebruiker is fictief erfgenaam Aansprakelijkheid executeur Geen verschoningsrecht De vereffening Inleiding De procedure op hoofdlijnen Gronden voor vereffening: beneficiaire aanvaarding en benoeming door de rechtbank De uitzonderingen bij beneficiaire aanvaarding Maklu

5 INHOUD Eerste uitzondering: executeur met ruimschoots toereikende boedel Tweede uitzondering: ontheffing op verzoek wettelijk vertegenwoordiger bij positief saldo nalatenschap Derde uitzondering: beneficiaire aanvaarding voor de kinderen bij wettelijke verdeling Benoeming door de rechtbank Benoeming na beneficiaire aanvaarding Vereffening in belang privéschuldeiser verwerpende 195 erfgenaam Benoeming vereffenaar, bevoegdheidsverdeling en ontslag Benoeming Wie kan worden benoemd? Waarborgen Taakverdeling Ingang benoeming Ontslag vereffenaar en einde taak vereffenaar Loon Rekening en verantwoording Rechter-commissaris: benoeming, taken en gevolgen Kosteloze vereffening en opheffing Inlichtingen en aanwijzingen; getuigen en deskundigen De taken van de vereffenaar Beheer en de vereffening Vertegenwoordiging en beschikking Boedelbeschrijving en ter inzage legging Ontheffing ter inzage legging Aanwijzing boedelnotaris Schade door wettelijk vertegenwoordiger of vereffenaar Vereffenaar voor ontbonden huwelijksgemeenschap Oproeping schuldeisers en neerleggen van een lijst van vorderingen Tegeldemaking van goederen van de nalatenschap Terugvordering legaat Verrekening Gedwongen schuldtoerekening Privécrediteur van een verwerpende erfgenaam Uitkering en positie van nagekomen crediteuren Lichte vereffening Bepalingen titel 3.7 grotendeels niet van toepassing Verhaal door individuele schuldeisers, vaststellingprocedure en beslag Beslag Rangorde crediteuren Opsporing erfgenamen Einde vereffening 212 Maklu 9

6 ERFRECHT VOOR DE ADVOCATUUR Einde taak vereffenaar Vervanging vereffenaar Afgifte van het overschot Bewind 213 Hoofdstuk 6 De verdeling en procedurele aspecten Inleiding De verdeling Algemeen Toerekening Inbreng Verdeling algemeen Peildatum omvang Peildatum waardering Alle deelgenoten betrekken bij de verdeling Drie gebruikelijke vorderingen met betrekking tot de verdeling Verdeling vorderen ex art. 3: Vordering tot gelasten van de wijze van verdeling ex art. 3: Vordering tot het vaststellen van de verdeling door de rechter Procedurele aspecten Boedelbeschrijving algemeen Onderhands of notarieel Bevel tot boedelbeschrijving Schatters Rekening en verantwoording Sommen ineens Overgangsrecht Beslag en executie Bevoegde rechter Absolute bevoegdheid Relatieve bevoegdheid Ambtshalve toetsing relatieve bevoegdheid of niet? Rechtmacht Nederlandse rechter Dagvaarding gezamenlijke erfgenamen Rechtsmiddelen tegen beschikkingen 232 Literatuurlijst 233 Trefwoordenlijst Maklu