Veelvuldig geraadpleegde werken op erfrechtelijk gebied. De geschiedenis van de totstandkoming van Boek 4 BW en algemeen overgangsrecht 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Veelvuldig geraadpleegde werken op erfrechtelijk gebied. De geschiedenis van de totstandkoming van Boek 4 BW en algemeen overgangsrecht 1"

Transcriptie

1 Inhoud Afkortingen Veelvuldig geraadpleegde werken op erfrechtelijk gebied XXVII XXIX Hoofdstuk I De geschiedenis van de totstandkoming van Boek 4 BW en algemeen overgangsrecht 1 1. Erfrecht De lotgevallen van Boek 4 BW 2 2. Het ontwerp-meijers; het Regeringsontwerp (nr. 3771) 5 3. De voortrein -Van Agt (nr ) 6 4. De Invoeringswet (nr ); het vruchtgebruikvoorstel 6 5. Buitendepartementale acties 8 6. De legitieme portie 9 7. Minister Sorgdrager Algemene inleiding overgangsrecht Inleiding De Overgangswet Algemene beginselen van het overgangsrecht Het overgangsrecht en (ver)nietig(bar)e rechtshandelingen Het oplossen van overgangsrechtelijke problemen 23 Hoofdstuk II Algemene bepalingen Erfopvolging Krachtens erfrecht Volgorde van overlijden Moord, abortus en euthanasie Onwaardigheid 29 IX

2 5. Rechtshandelingen betreffende een niet opengevallen nalatenschap Inleiding Belemmering erfrechtelijke bevoegdheden Beschikking over niet opengevallen nalatenschappen Betaling geldsom Waarde en waardering De nalatenschap Inleiding Schulden van de nalatenschap; afgescheiden vermogen Voldoening van de schulden Geregistreerd partnerschap; stiefkind Overgangsrecht Onwaardigheid Rechtshandelingen betreffende een niet opengevallen nalatenschap Betaling geldsom Waarde en waardering van goederen Schulden van de nalatenschap 45 Hoofdstuk III Erfopvolging bij versterf; algemeen Bestaanseis Uit eigen hoofde of bij plaatsvervulling Ordening; parentelenstelsel; familierechtelijke betrekking De erfdelen Overgangsrecht Uit eigen hoofde of bij plaatsvervulling Ordening; parentelenstelsel; familierechtelijke betrekking De erfdelen 55 Hoofdstuk IV Het erfrecht bij versterf; de wettelijke verdeling De wettelijke verdeling De deelgenoten Het stiefkind als deelgenoot Wettelijke verdeling en externe uiterste wilsbeschikkingen Afwijken van de wettelijke regeling De erfdelen De in de verdeling betrokken goederen De in de verdeling betrokken schulden Draagplicht Aansprakelijkheid Verhaalbaarheid Negatieve nalatenschap 68 X

3 8. De geldvordering van de kinderen Inleiding Rente over de vordering De omvang van de vordering Boedelbeschrijving; minderjarigen; taak van de kantonrechter Inzage, inlichtingen en medewerking Voldoening van de vordering Fiscale aspecten Ongedaanmaking Verklaring van erfrecht en ongedaanmaking Gevolgen van ongedaanmaking De ouderlijke boedelverdeling (OBV) Overgangsrecht De wettelijke verdeling De ouderlijke boedelverdeling 89 Hoofdstuk V Het erfrecht bij versterf; de wilsrechten Inleiding De aard van een wilsrecht Vier wilsrechten Testeervrijheid De wilsrechten vanuit de positie van het kind bezien Recht op overdracht van goederen Zaaksvervanging; bewijsregeling Samenloop van wilsrechten Het voorbehouden vruchtgebruik Schuldeisers en vruchtgebruik Uitoefening wilsrechten door minderjarigen Fiscale aspecten Overgangsrecht 109 Hoofdstuk VI De uiterste wilsbeschikking in het algemeen Het karakter van de uiterste wilsbeschikking Algemeen Eenzijdige rechtshandeling werkend na overlijden Gerichte of ongerichte rechtshandeling Herroepelijkheid en wijze van herroeping Het gesloten stelsel van uiterste wilsbeschikkingen; algemeen Waarom een gesloten stelsel? Niet passend binnen het gesloten stelsel Persoonlijke rechtshandeling; delegatie 122 XI

4 2. Nulliteiten Misbruik van omstandigheden Bedreiging, bedrog Dwaling Rechtsvordering tot vernietiging Openbare orde en goede zeden Vervreemdingsbevoegdheid Vorm van uiterste willen Algemeen Waarom vormvoorschriften? Het notarieel testament Het depot-testament (de bij de notaris in bewaring gegeven onderhandse akte) Het codicil Noodtestamenten (buitengewone testamentsvormen) Geen gemeenschappelijke uiterste wil In het notarieel testament uitsluitend uiterste wilsbeschikkingen Overgangsrecht uiterste wilsbeschikking in het algemeen Algemeen Het karakter van de uiterste wilsbeschikking Herroeping van uiterste wilsbeschikkingen Nulliteiten Rechtsvordering tot vernietiging De openbare orde en de goede zeden; vervreemdingsbevoegdheid Vorm van uiterste willen 151 Hoofdstuk VII De uiterste wilsbeschikking in het bijzonder De erfstelling Algemeen Onterving Het legaat Definitie; opvolging onder bijzondere titel Onderscheid legaat en last Aanvaarding en verwerping Aansprakelijkheid en draagplicht Pluraliteit van legatarissen Opeisbaarheid (sub)legaat Geïnde vruchten van het gelegateerde Ontbreken van de met het (sub)legaat belaste persoon Gewijzigde omstandigheden Informatieplicht Legatarissen onderling; concurrentie Vermindering van legaten Opleg van tekort door legataris 171 XII

5 2.14. Beneficiaire aanvaarding legaat van rechtswege; vermindering sublegaten Staat van het gelegateerde Ontbreken van het gelegateerd goed Legaat ten laste van de huwelijksgemeenschap Quasi-legaten De schenking ter zake des doods als quasi-legaat en quasi-erfrecht met bindende elementen Verblijvingsbedingen en dergelijke als quasi-legaat Sommenverzekeringen als quasi-legaat Omzetting van een natuurlijke verbintenis als quasi-legaat De testamentaire last Definitie; geen legaat Toepassing van de testamentaire last De vervallenverklaring Wie kan vervallenverklaring verzoeken? Vermindering van testamentaire lasten Geheel of gedeeltelijk opheffen van de testamentaire last Staat van het object van de testamentaire last Ontbreken van het object waarop de testamentaire last ziet Testamentaire last ten laste van de huwelijksgemeenschap Uitleg van uiterste wilsbeschikkingen Algemeen Uitleg Vergissing in persoon of goed Aanvulling Het ex-echtgenotenprobleem Naaste bloed(verwanten) Aanwas De uitleg als overgangsrechtelijk instrument; man en paard genoemd? Overgangsrecht uiterste wilsbeschikking in het bijzonder De erfstelling en de onterving Het legaat Aansprakelijkheid, draagplicht en pluraliteit van legatarissen Opeisbaarheid (sub)legaat Geïnde vruchten van het gelegateerde Ontbreken van de met het (sub)legaat belaste persoon Gewijzigde omstandigheden Informatieplicht Legatarissen onderling; concurrentie, vermindering en opleg Beneficiaire aanvaarding legaat van rechtswege De staat van het gelegateerde goed en het ontbreken van het gelegateerde goed Legaat ten laste van de huwelijksgemeenschap 240 XIII

6 5.13. De testamentaire last De overgangsrechtelijke behandeling van de regels van uitleg Het ex-echtgenotenprobleem Naaste bloed(verwanten) Aanwas Quasi-legaten 243 Hoofdstuk VIII Wie uiterste wilsbeschikkingen kunnen maken en wie daaruit voordeel kunnen genieten Wie uiterste wilsbeschikkingen kunnen maken Algemeen Sanctie De onder curatele gestelde wegens zijn lichamelijke of geestelijke toestand Bestaanseis en dergelijke Algemeen Verwachters bij een tweetrapsmaking De fusie- en splitsingsregeling Stichting opgericht bij uiterste wilsbeschikking Onbekwaamheid en onwaardigheid Onbekwaamheid Onwaardigheid; algemeen Wie is onwaardig? Verboden beschikkingen Algemeen De (ex-)voogd Leermeesters BIG-personen en geestelijk verzorgers Verzorgers en verplegers in een instelling Notaris en getuigen Tussenbeide komende personen Sanctie overtreden verbod Wie uiterste wilsbeschikkingen kunnen maken en wie daaruit voordeel kunnen genieten; overgangsrecht Wie uiterste wilsbeschikkingen kunnen maken De bestaanseis Stichting opgericht bij uiterste wilsbeschikking Verboden beschikkingen 268 XIV

7 Hoofdstuk IX Makingen onder tijdsbepaling en onder voorwaarde Inleiding Makingen onder tijdsbepaling Makingen onder tijdsbepaling tegen de achtergrond van het algemeen vermogensrecht Verschillen met op makingen onder tijdsbepaling lijkende rechtsfiguren Makingen onder voorwaarde Inleiding; tweetrapsmakingen (of fideï-commissaire makingen) Voorwaardelijke makingen tegen de achtergrond van het algemeen vermogensrecht Verschillen met op voorwaardelijke makingen lijkende rechtsfiguren Voorwaardelijke makingen in het huidige erfrecht Het verbinden van voorwaarden aan bijzondere erfrechtelijke beschikkingen Wie kan verkrijgen onder opschortende voorwaarde? Tweetrapsmakingen (of fideï-commissaire makingen) naar oud en huidig recht De beperking in tijd van voorwaardelijke makingen/beletten of teweegbrengen vervulling voorwaarde De rechtspositie van de erfgenaam onder ontbindende voorwaarde ten opzichte van derden De onderlinge rechtsverhouding tussen de erfgenaam onder ontbindende en die onder opschortende voorwaarde De interne rechtspositie van de erfgenaam onder ontbindende voorwaarde De interne rechtspositie van de erfgenaam onder opschortende voorwaarde Vruchtgebruikbepalingen die niet van overeenkomstige toepassing (kunnen) zijn Concrete toepassingen van voorwaardelijke makingen Voorwaardelijke makingen en bijzondere rechtsfiguren Voorwaardelijke makingen en de huwelijksgemeenschap Erfstellingen onder ontbindende voorwaarde en de huwelijksgemeenschap Erfstellingen onder opschortende voorwaarde en de huwelijksgemeenschap Voorwaardelijke makingen en de nalatenschap Overgangsrecht Makingen onder tijdsbepaling Voorwaardelijke makingen 323 XV

8 Hoofdstuk X De legitieme portie Inleiding De ratio van de legitieme portie De plaats van de legitieme portie in Boek 4 BW De legitieme portie op hoofdpunten Kernpunten; terminologie De legitieme dient te zijn vrij en onbezwaard Inferieur volgens de hoofdregels, maar toch imputatie Uitgestelde opeisbaarheid van de vordering van de legitimaris Historische beschouwing Enkele algemene opmerkingen van rechtsvergelijkende aard De legitieme en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens Wie zijn legitimarissen? Het legitieme breukdeel Het legitieme breukdeel van een kind Afstammelingen van een vooroverleden kind van de erflater De legitieme geeft recht op een vordering in geld. De legitimaris hoeft zijn legitieme portie niet te ontvangen als erfgenaam noch in goederen De legitieme geeft recht op een vordering in geld Ontkoppeling van de legitieme portie en het erfgenaamschap De legitieme dient zuiver en onbelast te zijn; gevolgen van verwerping voor de legitimaris Verwerping; algemeen Imputatie bij verwerping van erfstellingen Imputatie bij verwerping van legaten Verwerping en de cautio Socini De samenstelling van de legitimaire massa Algemeen Quasi-legaten Voor de berekening van de legitimaire massa in aanmerking te nemen schulden Enkele legitieme-schulden nader bezien Niet in aanmerking te nemen schulden Negatieve nalatenschap Waardering van giften Waardering van giften; hoofdregel: waardering naar het tijdstip van de prestatie Is het tijdstip van de toezegging of het tijdstip waarop de toegezegde prestatie werd voldaan beslissend? 352 XVI

9 8.3. Waardering naar de waarde onmiddellijk na erflaters overlijden Algemeen Giften van prestaties die de erflater bij zijn overlijden nog niet had verricht en een negatieve nalatenschap Sommenverzekering Waardering van giften bestaande in de vervreemding van een goed tegen verschaffing van een aan het leven van de erflater gebonden recht In aanmerking te nemen giften In beginsel alleen giften jonger dan vijf jaar De omstandigheden waaronder de gift is gedaan en de aard van de gift De omstandigheden waaronder de gift is gedaan; anti-misbruikbepaling De aard van de giften Giften van de erflater aan zijn echtgenoot Buiten beschouwing te laten giften Giften aan personen ten aanzien van wie de erflater moreel verplicht was bij te dragen in hun onderhoud Gebruikelijke giften voor zover zij niet bovenmatig waren Giften die als quasi-legaten gelden Toerekening van giften aan de legitimaris Algemeen Giften aan een afstammeling die legitimaris zou zijn geweest, indien hij de erflater had overleefd of niet onwaardig was geweest Aanwijzing van een begunstigde bij sommenverzekering De legitimaris heeft niet altijd recht op een zuivere en onbelaste legitieme; bedrijfsopvolging De legitimaris heeft niet altijd recht op een zuivere en onbelaste legitieme; testamentair beschermingsbewind Imputatie en vruchtgebruik Verlenging van termijnen Informatierechten en -plichten Inleiding Het recht op informatie van de legitimaris jegens mede-erfgenamen en de executeur Het recht op informatie van de legitimaris indien deze geen erfgenaam is, jegens erfgenamen en de executeur Het recht op informatie van de legitimaris jegens begiftigden De informatieplicht van de legitimaris De nakoming van informatierechten en -plichten 380 XVII

10 18. Aansprakelijkheid jegens erfgenamen Inleiding De aansprakelijkheid jegens legitimarissen De vorderingen van legitimarissen worden gefixeerd naar de sterfdatum van de erflater Opeisbaarheid van de vordering van de legitimaris Algemeen Opeisbaarheid en de wettelijke vruchtgebruiken De invloed van de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen op de opeisbaarheid Uitgestelde opeisbaarheid bij uiterste wil in het belang van de echtgenoot of geregistreerde partner Uitgestelde opeisbaarheid en erfbelasting Uitgestelde opeisbaarheid bij uiterste wil in het belang van een andere levensgezel Bescherming van anderen dan levensgezellen? Overgangsrecht Rente over een vordering van een legitimaris Verval en verjaring van rechten van de legitimaris Verval van de mogelijkheid de legitieme in te roepen; algemeen Verval van de mogelijkheid de legitieme in te roepen in verband met het verzorgingsvruchtgebruik Verval van de mogelijkheid giften in te korten Verjaring van de vordering van de legitimaris Overgangsrecht; oud recht is tijdelijk van toepassing Inkorting; algemene opmerkingen Wat is inkorting en hoe moet inkorting plaatsvinden? De legitimaris kan draagplichtigen voor zijn vordering ontzien Volgorde van inkorting Inkorting op het gedeelte van de nalatenschap waarover de erflater niet heeft beschikt Inkorting op makingen Makingen met een wettelijk beschermde status Wijziging van de wettelijke inkortingsvolgorde en de uitgestelde opeisbaarheid van art. 4:82 BW Aansprakelijkheid voor de niet-opeisbare vordering van een legitimaris in geval van verkrijgingen van de echtgenoot en andere levensgezel Inkorting van giften Algemene opmerkingen Volgorde van inkorting Verhaal van de legitimaris Hardheidsclausule Inkorting van giften bij legitimarissen 416 XVIII

11 25. De legitieme portie en stiefkinderen Algemeen Giften aan een stiefkind Overige aspecten Uitoefening van de bevoegdheden van een legitimaris 421 Hoofdstuk XI Andere wettelijke rechten Inleiding Echtgenoot De andere wettelijke rechten Voortzetting bewoning en gebruik inboedel Vruchtgebruik Inleiding Vruchtgebruik op woning en inboedel Onbevoegdheid erfgenamen; positie schuldeisers Vruchtgebruik op andere goederen dan woning en inboedel Verzorgingsbehoefte De met verzorgingsvruchtgebruik te bezwaren goederen Legitieme en vruchtgebruik Kantonrechterlijke beschikkingen omtrent het vruchtgebruik; verzorgingsbehoefte Inkorting Samenloop verzorgingsvruchtgebruik en sommen ineens Som ineens voor verzorging en opvoeding, levensonderhoud en studie Som ineens als billijke vergoeding voor verrichte arbeid De rechtspositie van de somgerechtigden Overdracht van aan beroep of bedrijf dienstbare goederen Overdracht van aandelen Inzage, afschrift en inlichtingen Termijnen in verband met afwezigheid en vermissing Overgangsrecht Andere wettelijke rechten Inboedelvoordeel (art. 4:899b BW (oud)) 452 Hoofdstuk XII Aanvaarding en verwerping Inleiding Het uitbrengen van de keuze Wilsverklaring Gedragingen Stilzitten, resulterend in zuivere aanvaarding Stilzitten, resulterend in aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving 468 XIX

12 3. Vernietiging uitgebrachte keuze, alsnog beneficiair aanvaarden en de positie van schuldeisers Verwerping Beneficiaire aanvaarding Aanvaarding en verwerping van legaten Overgangsrecht Inleiding Het maken van een keuze door het uitbrengen van een wilsverklaring Gedragingen, resulterend in zuivere aanvaarding Stilzitten, resulterend in zuivere aanvaarding Stilzitten, resulterend in aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving Vernietiging uitgebrachte keuze, alsnog beneficiair aanvaarden en de positie van schuldeisers Verwerping Beneficiaire aanvaarding De verkrijging van legaten 488 Hoofdstuk XIII Gevolgen van erfopvolging Inleiding Overgang vermogen De betekenis van de verschillende soorten schulden der nalatenschap De positie van schuldeisers, van erflater en erfgenaam De termijn van beraad De verklaring van erfrecht Inleiding De inhoud van de verklaring van erfrecht De vorm en de kracht van een verklaring van erfrecht Wie kunnen de afgifte van een verklaring van erfrecht verlangen? Wanneer is het wenselijk de afgifte van een verklaring van erfrecht op te schorten? Derdenbescherming bij de afgifte van een verklaring van erfrecht Het openbaar boedelregister; de boedelnotaris De Europese erfrechtverklaring De kantonrechter/rechtbank De hereditatis petitio De Staat als rechtverkrijgende onder algemene titel bij gebreke van erfgenamen Overgangsrecht Overgang vermogen De positie van schuldeisers, van de erflater en van de erfgenaam De termijn van beraad 558 XX

13 12.4. Derdenbescherming verklaring van erfrecht Het openbaar boedelregister; de boedelnotaris De hereditatis petitio De Staat als rechtverkrijgende onder algemene titel 559 Hoofdstuk XIV Executele Inleiding; de ware aard Executeur-testamentair? Dekt de vlag de lading? De benoeming van de executeur Niet meer bij codicil Wie kan executeur worden? De passerend notaris als executeur De aanvaarding van de functie Executele en legitieme? Taken en bevoegdheden van de executeur Algemeen Het beheren van de nalatenschap Het voldoen van schulden De bevoegdheid van de executeur om goederen te gelde te maken Privatieve vertegenwoordigingsbevoegdheid Meer executeurs Boedelnotaris, boedelbeschrijving, oproepen schuldeisers Informatieplicht executeur; eedsaflegging Testamentaire lasten Afwikkelingsbewind De quasi-wettelijke verdeling Het loon Assumptie, subrogatie en vervanging door de rechter Einde van de taak en einde van het beheer Einde van de taak Einde van het beheer Rekening en verantwoording De verhouding tussen executele, bewind en vereffening Minder bevoegdheden, meer mogelijkheden Waarom standaardmatig een executeur benoemen? Overgangsrecht Art. 133 Overgangswet NBW Executele en legitieme De legatenexecuteur De verplichting tot vereffening; de ruimschoots toereikend -executeur Aangifteplicht voor de heffing van erfbelasting; de Edelweissexecuteur 602 XXI

14 Hoofdstuk XV Testamentair bewind Inleiding Het wezen van bewind Waarover kan een testamentair bewind worden ingesteld? Een of meer nagelaten of vermaakte goederen Zaaksvervanging Drie grondvormen testamentair bewind Inleiding Strekking van het bewind beheerst de rechtsgevolgen Ten behoeve van de rechthebbende; een weerlegbaar wettelijk vermoeden als hoofdregel Drie weerlegbare wettelijke vermoedens als uitzonderingen op de hoofdregel Aanvang van het bewind Wie kan tot bewindvoerder worden benoemd? Meer bewindvoerders Verplichtingen van de bewindvoerder Publicatie Beschrijving onder bewind gestelde goederen Het stellen van zekerheid Het uitkeren van de vruchten Rekening en verantwoording De verdeling van de bevoegdheden tussen de bewindvoerder en de rechthebbende Het beheer Bevoegdheid van de rechthebbende tot andere handelingen dan beheershandelingen Bescherming van de wederpartij en derdenbescherming Bevoegdheden van de bewindvoerder tot het verrichten van andere handelingen dan beheershandelingen Bevoegdheden bij de verdeling van een gemeenschap Vertegenwoordigingsbevoegdheid Aansprakelijkheid van de rechthebbende; verhaal op de onder bewind gestelde goederen Aansprakelijkheid van de bewindvoerder Testamentair bewind en legitieme Het loon van de bewindvoerder Einde hoedanigheid bewindvoerder; de gewezen bewindvoerder Einde van het bewind Algemeen Einde van rechtswege Opzegging Opheffing 625 XXII

15 16. De rode draad: de strekking van het testamentaire bewind Overgangsrecht Inleiding Hoofdregel testamentair bewind: onmiddellijke werking Oude bewinden eenvoudig in te passen Geen overgangsrecht voor art. 4:75 BW 628 Hoofdstuk XVI Vereffening Inleiding Wanneer vindt vereffening op de voet van afdeling 6.3 plaats? Inleiding Beneficiaire aanvaarding; de hoofdregel Een bevoegde executeur en het saldo van de nalatenschap ruimschoots toereikend; de eerste uitzondering Kantonrechter verleent ontheffing aan de wettelijk vertegenwoordiger; de tweede uitzondering De wettelijke verdeling; de derde uitzondering De rechtbank kan een vereffenaar benoemen (art. 4:203 BW) Geen beneficiaire aanvaarding, toch benoeming van een vereffenaar mogelijk (art. 4:204 BW) Als een goed vereffenaar beheren en vereffenen Algemeen Privatieve vertegenwoordigingsbevoegdheid De procedure van vereffening De benoeming van een vereffenaar Ingang benoeming Wie kan tot vereffenaar worden benoemd? De rol van de rechter-commissaris Taken van de vereffenaar Opmaken en neerleggen van een boedelbeschrijving Aanwijzen boedelnotaris Oproepen boedelschuldeisers en neerlegging lijst van erkende en betwiste vorderingen en aanspraken Te gelde maken van boedelgoederen Neerleggen van de rekening en verantwoording en de uitdelingslijst Uitkeren na het verbindend worden van de uitdelingslijst Het overschot na de voltooiing van de vereffening; afgifte aan de erfgenamen of de Staat Ontslag en schorsing Einde taak Verlichting van de procedure De lichte en de zware procedure Kleine boedels 648 XXIII

16 7. Overeenkomstige toepassing Faillissementswet Algemeen Separatisten Schuldenaar en schuldeiser in één persoon (art. 53 e.v. Fw) Deelgenoot met erflater (art. 56 Fw); toerekening schuld De verbintenis tot levering van een goed; de verbintenis onder opschortende voorwaarde Overige aspecten van de vereffening Aansprakelijkheid vereffenaar Meer vereffenaars Het loon van de vereffenaar De vereffenaar van de ontbonden huwelijksgemeenschap Is titel 3.7 van overeenkomstige toepassing? De stichting tot afwikkeling van een nalatenschap Overgangsrecht Inleiding Zoveel mogelijk vereffenen naar nieuw recht Lopende procedures Aansprakelijkheid wettelijk vertegenwoordiger of vereffenaar 658 Hoofdstuk XVII Verdeling Verdeling als rechtshandeling Gedwongen toerekening van schulden Inbreng De inbrengplichtigen De waarde van de gift en het bedrag van de inbreng Huwelijksvermogensrechtelijke aspecten van inbreng Gevolgen voor aansprakelijkheid Overdracht erfdeel Niet meer dan het erfdeel Overgangsrecht Verdeling Inbreng Redelijkheid en billijkheid De vordering tot verdeling Verdeling door rechter Minderjarige deelgenoten; vormvereisten Waarde en waardering Weigerachtige of nalatige deelgenoot; onzijdig persoon Nietigheid en vernietigbaarheid 668 XXIV

17 Hoofdstuk XVIII Schenking Inleiding Begripsbepaling Schenking naar oud recht Schenking naar huidig recht Inleiding Begrippen Het om niet -vereiste Verarming en verrijking De vrijgevigheid/bevoordelingsbedoeling Overeenkomst/elke handeling Vormvereisten Vormvereisten naar oud recht Vormvereisten naar nieuw recht Inleiding; bezwaren tegen de verplichte notariële vorm Het nut van schenking bij notariële akte De uitzondering op het ontbreken van vormvereisten Herroeping van schenkingen Vernietigbaarheid schenking De tweetrapsschenking Schenking en bewind De aanwijzing van een begunstigde bij een sommenverzekering Giften en het huwelijksvermogensrecht Overgangsrecht 716 Artikelenregister 719 Jurisprudentieregister 739 Trefwoordenregister 751 XXV

Handboek. Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT. Erfrecht. Vijfde druk

Handboek. Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT. Erfrecht. Vijfde druk Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT Handboek Erfrecht Vijfde druk door prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) prof. mr. B.M.E.M. Schols prof. mr.j.w.j.m:sdiols prof. mr. L.C.A. Vërstütfypen

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Voorwoord bij de zevende druk / V. Voorwoord bij de zesde druk / VI. Enige afkortingen en symbolen / XV

INHOUDSOPGAVE. Voorwoord bij de zevende druk / V. Voorwoord bij de zesde druk / VI. Enige afkortingen en symbolen / XV INHOUDSOPGAVE Voorwoord bij de zevende druk / V Voorwoord bij de zesde druk / VI Enige afkortingen en symbolen / XV Enige verkort aangehaalde werken / XVII HOOFDSTUK I Inleiding / 1 1 Erfrecht / 1 2 De

Nadere informatie

Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT

Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT Handboek Erfrecht Vierde druk door prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) prof. mr. L.C.A. Verstappen mr. B.M.E.M. Schols mr. F.W.J.M. Schols mr. B.C.M.

Nadere informatie

Handboek. Nieuw Erfrecht. prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) mr. B.M.E.M. Schols mr. F.WJ.M. Schols mr. L. C.A. Verstappen mr.b.c.m.

Handboek. Nieuw Erfrecht. prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) mr. B.M.E.M. Schols mr. F.WJ.M. Schols mr. L. C.A. Verstappen mr.b.c.m. Handboek Nieuw Erfrecht prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) mr. B.M.E.M. Schols mr. F.WJ.M. Schols mr. L. C.A. Verstappen mr.b.c.m. Waaijer W.E.J.TjeenkWillink Deventer 1998 Inhoud Lijst van afkortingen

Nadere informatie

Monografieèn Privaatrecht. Nieuw erfrecht. Prof. mr. M.J.A. van Mourik. Vierde druk

Monografieèn Privaatrecht. Nieuw erfrecht. Prof. mr. M.J.A. van Mourik. Vierde druk Monografieèn Privaatrecht Nieuw erfrecht Prof. mr. M.J.A. van Mourik Vierde druk Deventer - 2004 Inhoud Enige afkortingen en symbolen XV Enige verkort aangehaalde werken XVI I. INLEIDING 1 1. Erfrecht

Nadere informatie

Monografieèn Privaatrecht. Erfrecht. Prof. mr. M.J.A. van Mourik. Vijfde druk

Monografieèn Privaatrecht. Erfrecht. Prof. mr. M.J.A. van Mourik. Vijfde druk Monografieèn Privaatrecht Erfrecht Prof. mr. M.J.A. van Mourik Vijfde druk Kluwer - Deventer - 2008 Inhoud Enige afkortingen en symbolen XV Enige verkort aangehaalde werken XVI I. INLEIDING 1 1. Erfrecht

Nadere informatie

Nieuw Erfrecht. Handboek. prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) prof. mr. L.C.A. Verstappen mr. B.M.E.M. Schob mr. F.W.J.M. Schob mr. B.C.M.

Nieuw Erfrecht. Handboek. prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) prof. mr. L.C.A. Verstappen mr. B.M.E.M. Schob mr. F.W.J.M. Schob mr. B.C.M. Handboek Nieuw Erfrecht prof. mr. M.J.A. van Mourik (red.) prof. mr. L.C.A. Verstappen mr. B.M.E.M. Schob mr. F.W.J.M. Schob mr. B.C.M. Waaijer Tweede druk WEJ.TjeenkWillink Deventer 2000 Inhoud Afkortingen

Nadere informatie

Bij de eerste druk 13 Bij de tweede druk 14. Hoofdstuk 1. Versterferfrecht 15

Bij de eerste druk 13 Bij de tweede druk 14. Hoofdstuk 1. Versterferfrecht 15 Voorwoord 13 Bij de eerste druk 13 Bij de tweede druk 14 Hoofdstuk 1. Versterferfrecht 15 1.1 Inleiding 15 1.1.1 Achtergronden 15 1.1.2 Terminologie 17 1.1.3 Geschiedenis 19 1.2 Algemene bepalingen 22

Nadere informatie

Inhoud. 2.1 Uiterste wilsbeschikkingen in het algemeen 69 2.1.1 Het karakter van de uiterste wilsbeschikking 69. Maklu 5

Inhoud. 2.1 Uiterste wilsbeschikkingen in het algemeen 69 2.1.1 Het karakter van de uiterste wilsbeschikking 69. Maklu 5 Inhoud Hoofdstuk 1 Versterferfrecht 13 1.1 Inleiding 13 1.1.1 Achtergrond 13 1.1.2 Terminologie 15 1.1.3 Geschiedenis 16 1. 2 Algemene bepalingen 20 1.2.1 Erfopvolging 20 1.2.2 Commoriënten 20 1.2.3 Onwaardigheid

Nadere informatie

Erfrecht. Prof. mr. M.J.A. van Mourik. zevende druk Deventer KLUWER

Erfrecht. Prof. mr. M.J.A. van Mourik. zevende druk Deventer KLUWER s t u d i e p oc ke t s privaatrecht Erfrecht zevende druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik KLUWER 2002 Deventer Inhoud Lijst van afkortingen/verklaring van Symbolen Enige verkort aangehaalde werken XV XVII

Nadere informatie

s t-u-d i e p o c k e t s p r i v a a t r e c h t* 37 Erfrecht zevende druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik 2002 Deventer KLUWER

s t-u-d i e p o c k e t s p r i v a a t r e c h t* 37 Erfrecht zevende druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik 2002 Deventer KLUWER s t-u-d i e p o c k e t s p r i v a a t r e c h t* 37 Erfrecht zevende druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik KLUWER 2002 Deventer Inhoud Lijst van afkortingen/verklaring van symbolen Enige verkort aangehaalde

Nadere informatie

Erfrecht en schenking

Erfrecht en schenking Mr. C. Assers Handleiding tot de beoefening van het Nederlands Burgerlijk Recht Erfrecht en schenking Veertiende druk Bewerkt door: Mr. S. Perrick Advocaat te Amsterdam Voorheen deel 6A en 6B a Wolters

Nadere informatie

ERFRECHT EN SCHENKING

ERFRECHT EN SCHENKING MR. C. ASSER'S HANDLEIDING TOT DE BEOEFENING VAN HET NEDERLANDS BURGERLIJK RECHT ERFRECHT EN SCHENKING BEWERKT DOOR MR. S. PERRICK ADVOCAAT EN NOTARIS TE AMSTERDAM DERTIENDE DRUK KLUWER - DEVENTER - 2002

Nadere informatie

s t u d i e p o c k e t -s* p r i v aatrech t s 37 Erfrecht zesde druk Prof. mr. M.JA, van Mourik 1997 W.E.J. Tjeenk Willink Deventer

s t u d i e p o c k e t -s* p r i v aatrech t s 37 Erfrecht zesde druk Prof. mr. M.JA, van Mourik 1997 W.E.J. Tjeenk Willink Deventer s t u d i e p o c k e t -s* p r i v aatrech t s 37 Erfrecht zesde druk Prof. mr. M.JA, van Mourik 1997 W.E.J. Tjeenk Willink Deventer Inhoud Lijst van afkortingen/verklaring van Symbolen Enig verkort aangehaalde

Nadere informatie

Erfrecht van de langstlevende echtgenoot

Erfrecht van de langstlevende echtgenoot Monografieen BW B19 Erfrecht van de langstlevende echtgenoot Mr. P.C. van Es Universitair hoofddocent notarieel recht, Universiteit Leiden Kluwer - Deventer - 2009 Inhoud VOORWOORD V LUST VAN AFKORTINGEN

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51 INHOUD BOEK VIII. HUWELIJKSSTELSELS.... 1 Inleiding... 3 TITEL I HET HUWELIJKSCONTRACT.... 5 Hoofdstuk I. Inleiding.... 5 Hoofdstuk II. Inhoud van het huwelijkscontract.... 10 Afdeling I. Huwelijksovereenkomsten....

Nadere informatie

Gevolgen van de erfopvolging

Gevolgen van de erfopvolging Monografieen BW B22 Gevolgen van de erfopvolging Prof. mr. W.R. Meijer Kluwer - Deventer - 2005 Inhoud VOORWOORD IX LUST VAN AFKORTINGEN XI LUST VAN VERKORT AANGEHAALDELITERATUUR XIII INLEIDING 1 I DE

Nadere informatie

1. Inleiding 29. Hoofdstuk 4. De wettelijke verdeling en de wilsrechten 29 P.G. Knoppers...29

1. Inleiding 29. Hoofdstuk 4. De wettelijke verdeling en de wilsrechten 29 P.G. Knoppers...29 Inhoudsopgave Voorwoord XV Hoofdstuk 1. Algemene opbouw Boek 4 en kort overzicht van de grondslagen van het Nederlandse erfrecht 1 A.M. Steegmans..................................1 1. Algemene opbouw Boek

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Deel I Het Nederlandse Erfrecht

Inhoudsopgave. Deel I Het Nederlandse Erfrecht Inhoudsopgave Deel I Het Nederlandse Erfrecht I. Algemene bepalingen omtrent erfopvolging Erfopvolging Bestaansvereiste Gelijktijdig overlijden Onwaardig om te erven Niet-opengevallen nalatenschap Betalingsregeling

Nadere informatie

12 Huwelijksvermogensrecht

12 Huwelijksvermogensrecht Monografieën Privaatrecht 12 Huwelijksvermogensrecht Prof. mr. M.J.A. van Mourik Elfde druk Kluwer - Deventer - 2009 INHOUDSOPGAVE Lijst van afkortingen / XIII Enige verkort aangehaalde werken / XV I.

Nadere informatie

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT RENE DEKKERS HANDBOEK BURGERLIJK RECHT DEEL IV Huwelijksstelsels - Erfrecht - Giften DERDE UITGAVE BEWERKT DOOR HELENE CASMAN Gewoon Hoogleraar Vrije Universiteit Brussel Hoogleraar Université Libre de

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2002 428 Beschikking van de Minister van Justitie van 16 augustus 2002, houdende plaatsing in het Staatsblad van de vernummerde tekst van de wet van

Nadere informatie

7 Inleiding / 11 8 Verkrijging, verlening, verlies en vaststelling van het Nederlanderschap / 12 9 Nationaliteit en internationaal privaatrecht / 16

7 Inleiding / 11 8 Verkrijging, verlening, verlies en vaststelling van het Nederlanderschap / 12 9 Nationaliteit en internationaal privaatrecht / 16 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Hoofdstuk 1 Inleiding / 1 1 Algemeen / 1 2 Inhoud van Boek 1: personen- en familierecht / 2 3 Literatuur over personen- en familierecht / 3 Hoofdstuk 2 De algemene bepalingen

Nadere informatie

Uitgebreide inhoudsopgave Enige afkortingen Lijst van verkort aangehaalde werken

Uitgebreide inhoudsopgave Enige afkortingen Lijst van verkort aangehaalde werken INHOUDSOPGAVE Uitgebreide inhoudsopgave Enige afkortingen Lijst van verkort aangehaalde werken XIX XXVII XXIX Hoofdstuk 1 - Inleiding en algemene bepalingen. Belang onderscheid eenvoudige en bijzondere

Nadere informatie

Executele, vereffening en bewind

Executele, vereffening en bewind Executele, vereffening en bewind 13 oktober 2015 M.J.P. (Mathieu) Schipper en mw. K van Barneveld Onderlinge verhouding Executele Voor 2003 in wet executeur testamentair, nu executeur Positie veel sterker:

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2000 2001 Nr. 297 26 822 Invoering Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, derde gedeelte (Overgangsrecht) GEWIJZIGD VOORSTEL VAN

Nadere informatie

Compendium van het personenen familierecht

Compendium van het personenen familierecht Mevr. prof. mr. S.F.M. Wortmann Mevr. mr. J. van Duijvendijk-Brand Compendium van het personenen familierecht Elfde druk Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2012 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Hoofdstuk

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2002 229 Wet van 18 april 2002 tot vaststelling van de Invoeringswet Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, derde gedeelte

Nadere informatie

Compendium van het personenen familierecht

Compendium van het personenen familierecht Mevr. prof. mr. S.F.M. Wortmann Mevr. mr. J. van Duijvendijk-Brand Compendium van het personenen familierecht Tiende druk y> Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2009 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V

Nadere informatie

6.2 Beperkingen van de vrijheid van de erflater: de andere wettelijke rechten

6.2 Beperkingen van de vrijheid van de erflater: de andere wettelijke rechten HOOFDSTUK 6 Erfrecht algemeen 6.1 De wettelijke verdeling De wettelijke verdeling en alternatieve regelingen voor artikel 4:13 van het BW komen in hoofdstuk 7 aan bod. Daar worden eveneens behandeld de

Nadere informatie

Beknopte inhoudstafel

Beknopte inhoudstafel Beknopte inhoudstafel Inleiding... 21 Eerste titel. Erfenissen... 25 Eerste hoofdstuk. Openvallen van erfenissen en bezit van de erfgenamen... 25 Hoofdstuk II. Hoedanigheden vereist om te kunnen erven...

Nadere informatie

VOORWOORD. Uit het voorwoord bij de dertiende druk

VOORWOORD. Uit het voorwoord bij de dertiende druk VOORWOORD Uit het voorwoord bij de dertiende druk Ter gelegenheid van deze druk is dit werk voor het grootste deel herschreven in verband met de invoering per 1 januari 2003 van boek 4 NBW en titel 7.3.

Nadere informatie

Beknopte inhoudstafel

Beknopte inhoudstafel Beknopte inhoudstafel Inleiding... 1 Eerste titel. Erfenissen... 5 Eerste hoofdstuk. Openvallen van erfenissen en bezit van de erfgenamen... 5 Hoofdstuk II. Hoedanigheden vereist om te kunnen erven...

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 26 822 Invoering Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, derde gedeelte (Overgangsrecht) Nr. 1 KONINKLIJKE BOODSCHAP Aan

Nadere informatie

Erfrecht algemeen. 1 Erfrecht

Erfrecht algemeen. 1 Erfrecht I Erfrecht algemeen 1 Erfrecht Wat is erfrecht? Wat is de nalatenschap? Het erfrecht treft men aan in Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek (BW) en kan worden gezien als een onderdeel van het vermogensrecht

Nadere informatie

UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE

UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 1 1 Begripsbepalingen 1 1 Begripsbepalingen 2 De plaats van het erfrecht in een burgerlijk wetboek 2 2 Erfopvolging is niet slechts eigendomsverkrijging 3 Erfopvoiging

Nadere informatie

Burgerlijk Wetboek Boek 4, Erfrecht

Burgerlijk Wetboek Boek 4, Erfrecht (Tekst geldend op: 28-01-2014) Burgerlijk Wetboek Boek 4, Erfrecht Boek 4. Erfrecht Titel 1. Algemene bepalingen Artikel 1 1. Erfopvolging heeft plaats bij versterf of krachtens uiterste wilsbeschikking.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Estate planning of nalatenschapsplanning. Hoofdstuk 3 - Een verblijvingsbeding tussen samenwoners

Hoofdstuk 1 - Estate planning of nalatenschapsplanning. Hoofdstuk 3 - Een verblijvingsbeding tussen samenwoners Inhoudsopgave Voorwoord... 1 Introductie... 2 Hoofdstuk 1 - Estate planning of nalatenschapsplanning 1. Wat is het?... 5 2. Hoe doet u het correct?... 5 3. Wat zijn de voordelen?... 7 4. Wat zijn de nadelen?...

Nadere informatie

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal Erfrecht Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal Erfrecht Algemeen Wettelijke verdeling Legitieme portie Samenwoners 2-Trapsmaking Zuivere aanvaarding, beneficiaire aanvaarding,

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2002 430 Beschikking van de Minister van Justitie van 16 augustus 2002, houdende plaatsing in het Staatsblad van de tekst van Boek 4 en Titel 3 van

Nadere informatie

Wezep / Oldebroek Erfrecht, eigen baas met testament

Wezep / Oldebroek Erfrecht, eigen baas met testament Wezep / Oldebroek Erfrecht, eigen baas met testament Notariaat Kremer Wezep, Stationsweg 87a, tel (038) 376 00 80 Oldebroek, Beeklaan 10, (0525) 63 13 35 Wet of testament De meeste zekerheid over verdeling

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1999 300 Wet van 3 juni 1999, houdende invoeringswet Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, eerste gedeelte (wijziging van

Nadere informatie

Datum. Naam testateur. Man. Vrouw. Man. Vrouw. Gehuwd. Alles. Met uitzondering van. Geen rechtskeuze. Niet van toepassing. Hard.

Datum. Naam testateur. Man. Vrouw. Man. Vrouw. Gehuwd. Alles. Met uitzondering van. Geen rechtskeuze. Niet van toepassing. Hard. Wettelijke verdeling Datum Naam testateur Geslacht testateur Man Vrouw Geslacht partner Man Vrouw Burgerlijke staat testateur Gehuwd Geregistreerd als partner Kinderen Herroeping Alles Met uitzondering

Nadere informatie

TESTAMENT HERROEPING ERFGENAMEN WETTELIJKE VERDELING OPVULLEGAAT

TESTAMENT HERROEPING ERFGENAMEN WETTELIJKE VERDELING OPVULLEGAAT 1 TESTAMENT De verschenen persoon verklaart: 1. HERROEPING Ik herroep alle uiterste wilsbeschikkingen vóór heden door mij gemaakt. 2. ERFGENAMEN Ik wijk niet af van de wettelijke erfopvolging of van de

Nadere informatie

De positie van stiefkinderen die door de stiefouder in de wettelijke verdeling worden betrokken "Wederkerige uiterste wilsbeschikking Fideicommis

De positie van stiefkinderen die door de stiefouder in de wettelijke verdeling worden betrokken Wederkerige uiterste wilsbeschikking Fideicommis De positie van stiefkinderen die door de stiefouder in de wettelijke verdeling worden betrokken "Wederkerige uiterste wilsbeschikking Fideicommis Werkstuk in het kader van het vak erfrecht I Maart 2008

Nadere informatie

Vruchtgebruik met wettelijke verdeling als basis

Vruchtgebruik met wettelijke verdeling als basis Vruchtgebruik met wettelijke verdeling als basis Datum Naam testateur Geslacht testateur Man Vrouw Geslacht partner Man Vrouw Burgerlijke staat testateur Gehuwd Geregistreerd als partner Kinderen Herroeping

Nadere informatie

Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht

Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht Prof. mr. M.J.A. van Mourik Prof. mr. A.J.M. Nuytinck Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht Derde druk Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2006 INHOUDSOPGAVE Afkortingen

Nadere informatie

Datum. Naam testateur. Man. Vrouw. Man. Vrouw. Gehuwd. Nee. Alles. Met uitzondering van. Geen rechtskeuze. Niet van toepassing. Hard.

Datum. Naam testateur. Man. Vrouw. Man. Vrouw. Gehuwd. Nee. Alles. Met uitzondering van. Geen rechtskeuze. Niet van toepassing. Hard. Vruchtgebruik Datum Naam testateur Geslacht testateur Man Vrouw Geslacht partner Man Vrouw Burgerlijke staat testateur Gehuwd Geregistreerd als partner Ongehuwd en niet geregistreerd als partner ALS Burgerlijke

Nadere informatie

Bewindvoerderschap. Curatele, bewind en mentorschap

Bewindvoerderschap. Curatele, bewind en mentorschap Bewindvoerderschap Het kan voorkomen dat een erflater van mening is dat zijn erfgenamen (nog) niet de volledige verantwoording kunnen dragen van het door hen geërfde vermogen. Dit kan te maken hebben met

Nadere informatie

BOEK 4 NIEUW BURGERLIJK WETBOEK VAN SURINAME. Boek 4 Erfrecht. Titel 1 Algemene bepalingen. Artikel 1

BOEK 4 NIEUW BURGERLIJK WETBOEK VAN SURINAME. Boek 4 Erfrecht. Titel 1 Algemene bepalingen. Artikel 1 BOEK 4 NIEUW BURGERLIJK WETBOEK VAN SURINAME Boek 4 Erfrecht Titel 1 Algemene bepalingen Artikel 1 1. Erfopvolging heeft plaats bij versterf of krachtens uiterste wilsbeschikking. 2. Van de erfopvolging

Nadere informatie

1.1 De plaats van het personen- en familierecht binnen het Burgerlijk Wetboek /1 1. Personen- en familierecht / 1 2. Burgerlijk Wetboek / 1

1.1 De plaats van het personen- en familierecht binnen het Burgerlijk Wetboek /1 1. Personen- en familierecht / 1 2. Burgerlijk Wetboek / 1 INHOUDSOPGAVE Afkortingen / XXV Verkort aangehaalde literatuur / XXVII HOOFDSTUK 1 Algemene inleiding /1 1.1 De plaats van het personen- en familierecht binnen het Burgerlijk Wetboek /1 1. Personen- en

Nadere informatie

TESTAMENT HERROEPING ONGEHUWD OVERLIJDEN mijn Partner

TESTAMENT HERROEPING ONGEHUWD OVERLIJDEN mijn Partner 1 TESTAMENT @ De verschenen persoon verklaart: 1. HERROEPING Ik herroep alle uiterste wilsbeschikkingen vóór heden door mij gemaakt. 2. ONGEHUWD OVERLIJDEN Voor het geval ik ten tijde van mijn overlijden

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR)... 1

HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR)... 1 Inhoud HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR)... 1 Afdeling I. Inleiding...... 3 1. Algemeen...... 3 2. Omschrijving.... 3 3. Bewijskracht.... 4 A. Het oude recht... 4 B. Het huidige recht.....

Nadere informatie

Indien iemand overlijdt heeft een erfgenaam met betrekking tot de erfenis drie mogelijkheden:

Indien iemand overlijdt heeft een erfgenaam met betrekking tot de erfenis drie mogelijkheden: ERFENIS ACCEPTEREN OF NIET? Beneficiaire aanvaarding en wettelijke vereffening Indien iemand overlijdt heeft een erfgenaam met betrekking tot de erfenis drie mogelijkheden: * De erfenis zuiver aanvaarden.

Nadere informatie

DEEL I: ALGEMEEN DELEGATIEVERBOD? 1. Inleiding en verantwoording 3

DEEL I: ALGEMEEN DELEGATIEVERBOD? 1. Inleiding en verantwoording 3 Inhoud Lijst van afkortingen XIX DEEL I: ALGEMEEN DELEGATIEVERBOD? 1 Inleiding en verantwoording 3 I. Onderzoeksthema 3 II. Verantwoording 4 A) Achtergronden en veronderstellingen 5 B) Praktisch belang

Nadere informatie

A 2011 N 68 PUBLICATIEBLAD

A 2011 N 68 PUBLICATIEBLAD A 2011 N 68 PUBLICATIEBLAD LANDSVERORDENING van de 15 de december 2011 tot vaststelling van Boek 4 en titel 7.3 van het Burgerlijk Wetboek Landsverordening erfrecht en schenking) IN NAAM DER KONINGIN!

Nadere informatie

Voorwoord bij de tweeëntwintigste druk / 13

Voorwoord bij de tweeëntwintigste druk / 13 Voorwoord bij de tweeëntwintigste druk / 13 Lijst van gebruikte afkortingen / 15 1 1.1 1.2 1.3 1.4 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 3 Inleiding / 17 Korte historische schets / 17 Rechtsgronden / 20 Civielrechtelijke

Nadere informatie

Tegenwoordig mag de notaris als executeur worden benoemd. Zie hiervoor art. 20 van de notariswet.

Tegenwoordig mag de notaris als executeur worden benoemd. Zie hiervoor art. 20 van de notariswet. Erfrecht HC10 14 november 2012 Wat is nu precies een executeur? Executeur wikkelt de nalatenschap af. Stel je buurman vraagt of jij de zijn nalatenschap wilt afwikkelen, jij wilt dit wel. Hoe noem je dan

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Huwelijksvermogensrecht 17. Inleiding 13

Inhoud. Deel 1 Huwelijksvermogensrecht 17. Inleiding 13 Inhoud Inleiding 13 Deel 1 Huwelijksvermogensrecht 17 Hoofdstuk 1 Inleiding 19 Hoofdstuk 2 Het wettelijk stelsel 25 1 Algemeen 25 2 Samenstelling van het vermogen: actief 27 2.1 Het gemeenschappelijk vermogen

Nadere informatie

Huwelijksvermogensrecht

Huwelijksvermogensrecht St u d i epockets p r i vaatrech t Huwelijksvermogensrecht 9e druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik 1998 W.E.J. Tjeenk Willink Deventer Inhoud Lijst van afkortingen Enige verkort aangehaalde werken XIII XV

Nadere informatie

BEWIND -1- M:\brochures\bewind.docx 22/6/2015

BEWIND -1- M:\brochures\bewind.docx 22/6/2015 BEWIND Zodra een kind meerderjarig is (18 jaar) mag het zelf over zijn of haar eigen vermogen beschikken. Dat is meestal geen probleem, als dat vermogen niet groot is en één van beide ouders of beide ouders

Nadere informatie

BENOEMING EN AANVAARDING EXECUTELE (Quasiovereenkomst. of VERKLARING VAN ERFRECHT (Art. 4:188 BW) <(met comparitie executeur)>

BENOEMING EN AANVAARDING EXECUTELE (Quasiovereenkomst. of VERKLARING VAN ERFRECHT (Art. 4:188 BW) <(met comparitie executeur)> Hoewel de nodige zorg aan dit stuk is besteed, aanvaarden de makers geen enkele aansprakelijkheid voor het gebruik hiervan in de praktijk. Het stuk dient ter bepaling van de gedachte tijdens de cursus.

Nadere informatie

Handleiding erfrechtprocedures kantonrechter. Algemene aanwijzingen voor verzoekers

Handleiding erfrechtprocedures kantonrechter. Algemene aanwijzingen voor verzoekers Handleiding erfrechtprocedures kantonrechter Algemene aanwijzingen voor verzoekers Voorwoord Voor u ligt de aangepaste versie van de Handleiding erfrechtprocedures kantonrechter. Deze handleiding bespreekt

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van afkortingen 1. Volgnummers parlementaire stukken Staten 3 BOEK 1 PERSONEN- EN FAMILIERECHT 7. Inleidende opmerkingen 9.

Inhoud. Lijst van afkortingen 1. Volgnummers parlementaire stukken Staten 3 BOEK 1 PERSONEN- EN FAMILIERECHT 7. Inleidende opmerkingen 9. Inhoud Lijst van afkortingen 1 Volgnummers parlementaire stukken Staten 3 BOEK 1 PERSONEN- EN FAMILIERECHT 7 Inleidende opmerkingen 9 Algemeen 11 Opschrift 23 Titel 1 Algemene bepalingen 25 Titel 2 Het

Nadere informatie

Erfrecht. Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015

Erfrecht. Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015 Erfrecht Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015 Fikkers notarissen Lange Parkstraat 1 Bergen op Zoom Tel. 0164 242 650 c.de.maat@fikkersnotarissen.nl Erfrecht Bij versterf

Nadere informatie

Inhoud. Inhoud... Titel 1. Juridische aspecten... 1. Hoofdstuk 1. Algemeen... 1

Inhoud. Inhoud... Titel 1. Juridische aspecten... 1. Hoofdstuk 1. Algemeen... 1 p. Inhoud... V Titel 1. Juridische aspecten.... 1 Hoofdstuk 1. Algemeen... 1 Hoofdstuk 2. Algemene beschouwingen over de schenking onder de levenden... 2 Afdeling 1. Definitie...... 2 Afdeling 2. Grondvereisten

Nadere informatie

Mr. C.A. Kraan, Hoofd Notarieel Juridisch Bureau.

Mr. C.A. Kraan, Hoofd Notarieel Juridisch Bureau. Boekbespreking Auteur: Mr. C.A. Kraan, Hoofd Notarieel Juridisch Bureau. Rubriek: Artikel Publicatie: WPNR Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie Editie: 2005, 6646 Publicatiedatum: 10-12-2005

Nadere informatie

Hoe nu verder? Alles over het vereffenen van een nalatenschap die beneficiair is aanvaard.

Hoe nu verder? Alles over het vereffenen van een nalatenschap die beneficiair is aanvaard. Hoe nu verder? Alles over het vereffenen van een nalatenschap die beneficiair is aanvaard. De beneficiair aanvaarde nalatenschap Het beneficiair aanvaarden van een nalatenschap heeft gevolgen voor u als

Nadere informatie

Anders (met vruchtgebruik)

Anders (met vruchtgebruik) Testament: Anders (met vruchtgebruik) Datum Naam testateur Geslacht testateur Man Vrouw Partner Kinderen Herroeping Alles Met uitzondering van Rechtskeuze Nederlands recht (huidige nationaliteit) Geen

Nadere informatie

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal Het Erfrecht Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal Algemeen Zuivere aanvaarding, beneficiaire aanvaarding, verwerping Wettelijke verdeling Legitieme portie Samenwoners 2-Trapsmaking

Nadere informatie

INLEIDING. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE HERVORMING INZAKE HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN 1

INLEIDING. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE HERVORMING INZAKE HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN 1 INLEIDING. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE HERVORMING INZAKE HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN 1 HOOFDSTUK 1. HET VROEGERE VERBOD VAN BEDINGEN BETREFFENDE TOEKOMSTIGE NALATENSCHAPPEN. WELKE OVEREENKOMSTEN EN

Nadere informatie

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2014 No. 6 Landsverordening van de 9 de januari 2014 tot vaststelling van Boek 4 en titel 7.3 van het Burgerlijk Wetboek (Landsverordening erfrecht en schenking)

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Uw vermogen nu en later... 1. 2. Goed om vooraf te weten... 26. Voorwoord... IX. Inhoudsopgave

Inhoudsopgave. 1. Uw vermogen nu en later... 1. 2. Goed om vooraf te weten... 26. Voorwoord... IX. Inhoudsopgave Inhoudsopgave Voorwoord...................................................... IX 1. Uw vermogen nu en later... 1 1.1. Inleiding.... 1 1.1.1. Vermogen tijdens leven......................... 1 1.1.2. Hoe

Nadere informatie

VOORWOORD. W.M. Kleyn A.G. Lubbers

VOORWOORD. W.M. Kleyn A.G. Lubbers VOORWOORD Bij de eerste druk Dit Compendium is bedoeld voor hen, voor wie de gangbare handboeken over ons erfrecht hetzij een teveel aan informatie behelzen, hetzij minder gemakkelijk toegankelijk zijn.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord... XIII Introductie... XIV. Wat is van wie? 1. U bent gehuwd... 3. Inhoudsopgave

Inhoudsopgave. Voorwoord... XIII Introductie... XIV. Wat is van wie? 1. U bent gehuwd... 3. Inhoudsopgave Voorwoord................................................. XIII Introductie................................................. XIV Wat is van wie? 1. U bent gehuwd...........................................

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht

Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht Wat is het belang van het huwelijksvermogensrecht?... 5 Gemeenschap van goederen... 5 Verdeling... 5 Wat behoort tot het gemeen schappelijk vermogen?...

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2002 429 Beschikking van de Minister van Justitie van 16 augustus 2002, houdende plaatsing in het Staatsblad van de vernummerde tekst van de wet van

Nadere informatie

VOORWOORD. De redactie

VOORWOORD. De redactie VOORWOORD Op 1 januari 2003 is het nieuwe erfrecht in werking getreden. De eerste druk van het deel Erfrecht uit de Tekst & Commentaar-reeks stamt nog van vóór die datum. Hoewel inmiddels nieuwere versies

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2000 2001 Nr. 333 17 213 Vaststelling van titel 7.3 (Schenking) van het nieuwe Burgerlijk Wetboek GEWIJZIGD VOORSTEL VAN WET 28 juni 2001 Wij Beatrix, bij

Nadere informatie

Bijlage I Berekening waarde vruchtgebruik en periodieke uitkeringen 191. Bijlage II Afgeronde overlevingstafel (GBM/GBV ) 193

Bijlage I Berekening waarde vruchtgebruik en periodieke uitkeringen 191. Bijlage II Afgeronde overlevingstafel (GBM/GBV ) 193 Inhoud Voorwoord 11 1 Erfrecht in vogelvlucht 13 1.1 Wettelijk erfrecht 13 1.2 Invloed huwelijk op nalatenschap 14 1.3 Wettelijke verdeling 15 1.3.1 Gevolgen van wettelijke verdeling voor erfbelasting

Nadere informatie

Bijlage E: Testament Janneke Plasman-Verdonk

Bijlage E: Testament Janneke Plasman-Verdonk Bijlage E: Testament Janneke Plasman-Verdonk Heden, één januari tweeduizend vier, verscheen voor mij, mr. Cornelis Johannes de Vlieger, notaris te Rotterdam: mevrouw Janneke Verdonk, geboren te Rotterdam

Nadere informatie

Ontwerp d.d. *** TESTAMENT D GEHUWDEN OF SAMENWONENDEN MET MEERDERJARIGE KINDEREN (UIT HUIDIGE RELATIE). TWEETRAPSMAKING

Ontwerp d.d. *** TESTAMENT D GEHUWDEN OF SAMENWONENDEN MET MEERDERJARIGE KINDEREN (UIT HUIDIGE RELATIE). TWEETRAPSMAKING Ontwerp d.d. *** TESTAMENT D GEHUWDEN OF SAMENWONENDEN MET MEERDERJARIGE KINDEREN (UIT HUIDIGE RELATIE). TWEETRAPSMAKING Op *** verscheen voor mij, mr. ***, notaris te Rotterdam:-----------------------------

Nadere informatie

a. Vaststelling vorderingen kinderen: successieaangifte niet bepalend - Hof Arnhem-Leeuwarden 2 juni 2015, ECLI 2015:3954

a. Vaststelling vorderingen kinderen: successieaangifte niet bepalend - Hof Arnhem-Leeuwarden 2 juni 2015, ECLI 2015:3954 SRA/NEVOA-cursus najaar 2016 prof. mr. M.J.A. van Mourik Actualiteiten Erfrecht Leidraad I. Wettelijke verdeling (art. 4:13 e.v. BW) a. Vaststelling vorderingen kinderen: successieaangifte niet bepalend

Nadere informatie

Inhoud. Relatievormen. Inleiding Huwelijk en geregistreerd partnerschap; de verschillen. Vindplaatsen relatievermogensrecht

Inhoud. Relatievormen. Inleiding Huwelijk en geregistreerd partnerschap; de verschillen. Vindplaatsen relatievermogensrecht Inhoud I 1 2 II 3 4 5 6 7 III 8 9 10 IV 11 12 Relatievormen Inleiding Huwelijk en geregistreerd partnerschap; de verschillen Vindplaatsen relatievermogensrecht Boek 1 en Boek 3 Burgerlijk Wetboek Pensioenwetgeving

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 27 245 Invoeringswet Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, vierde gedeelte (aanpassing van de wetgeving aan het nieuwe

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/150292

Nadere informatie

Juridische begrippen in begrijpelijke taal

Juridische begrippen in begrijpelijke taal Juridische begrippen in begrijpelijke taal Aanverwanten De (groot)ouders, ooms, tantes, broers en zussen van uw partner zijn uw aanverwanten, ofwel de aangetrouwden, ook wel de koude kant. Akte Een akte

Nadere informatie

15 jaar erfrecht bezien vanuit notariaat, advocatuur en rechterlijke macht. EPN VEAN Congres 20 september 2018 Prof.mr.dr.

15 jaar erfrecht bezien vanuit notariaat, advocatuur en rechterlijke macht. EPN VEAN Congres 20 september 2018 Prof.mr.dr. 15 jaar erfrecht bezien vanuit notariaat, advocatuur en rechterlijke macht EPN VEAN Congres 20 september 2018 Prof.mr.dr. Fons Stollenwerck Rechterlijke macht Civiele rechter Kantonrechter/Rechtbank/Hof/Hoge

Nadere informatie

Seminar De Europese Erfrechtverordening. Europese Erfrechtverklaring. Grensoverschrijdende nalatenschappen. De Europese verklaring van erfrecht

Seminar De Europese Erfrechtverordening. Europese Erfrechtverklaring. Grensoverschrijdende nalatenschappen. De Europese verklaring van erfrecht Seminar De Europese Erfrechtverordening De Europese verklaring van erfrecht Prof. mr. Tea Mellema Kranenburg 28 juni 2013 1 Europese Erfrechtverklaring niet in de plaats van de nationale verklaring van

Nadere informatie

Voorwoord. Burgerlijk Wetboek Boek 4. Het erfrecht bij versterf van de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot en van de kinderen alsmede andere

Voorwoord. Burgerlijk Wetboek Boek 4. Het erfrecht bij versterf van de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot en van de kinderen alsmede andere INHOUD Voorwoord Auteurs Verkorte inhoudsopgave V VII IX Burgerlijk WetboekBurgerlijk WetboekBurgerlijk Wetboek 1 Burgerlijk Wetboek Boek 4 ErfrechtBurgerlijk Wetboek Boek 4Burgerlijk Wetboek Boek 4Er

Nadere informatie

Lijst van verkort aangehaalde literatuur 17. Enkele afkortingen 19. Deel 1 Rechten en verplichtingen van echtgenoten 25

Lijst van verkort aangehaalde literatuur 17. Enkele afkortingen 19. Deel 1 Rechten en verplichtingen van echtgenoten 25 Inhoud Lijst van verkort aangehaalde literatuur 17 Enkele afkortingen 19 Inleiding 21 Deel 1 Rechten en verplichtingen van echtgenoten 25 1 Rechten en verplichtingen van echtgenoten 27 1.1 Algemeen 27

Nadere informatie

WOORD VOORAF. September 2018, W.D. Kolkman B.E. Reinhartz L.C.A. Verstappen I.J.F.A. van Vijfeijken

WOORD VOORAF. September 2018, W.D. Kolkman B.E. Reinhartz L.C.A. Verstappen I.J.F.A. van Vijfeijken WOORD VOORAF Tekst & Commentaar Erfrecht civiel en fiscaal bevat een commentaar op de civielrechtelijke en fiscaalrechtelijke regelgeving die betrekking heeft op het erfrecht. Naast uiteraard Boek 4 (Erfrecht)

Nadere informatie

Levensverzekering en erfrecht

Levensverzekering en erfrecht Mr. Wim J.J.G. Speetjens 1 Levensverzekering en erfrecht De praktijk kent vele vormen van levensverzekering 1 Docent privaatrecht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. 2 De wet van 22 december 2005,

Nadere informatie

Vereniging voor Estate Planners in het Notariaat, ALV Amersfoort, 8 september Insolventie, verhaal en familievermogen

Vereniging voor Estate Planners in het Notariaat, ALV Amersfoort, 8 september Insolventie, verhaal en familievermogen Vereniging voor Estate Planners in het Notariaat, ALV Amersfoort, 8 september 2016 Insolventie, verhaal en familievermogen Prof.mr. Jan Biemans Hoogleraar Burgerlijk recht, i.h.b. Goederenrecht en Notarieel

Nadere informatie

Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT. Waarde en Erfrecht

Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT. Waarde en Erfrecht Publicaties vanwege het CENTRUM VOOR NOTARIEEL RECHT Waarde en Erfrecht Beschouwingen over de waarde van een onderneming in het erfrecht en enige verwante wetten door Mr. W. Burgerhart Kluwer a Wolters

Nadere informatie

Voor het leven geregeld: het erfrecht vanaf 1 januari 2003

Voor het leven geregeld: het erfrecht vanaf 1 januari 2003 Voor het leven geregeld: het erfrecht vanaf 1 januari 2003 In dit informatieblad vindt u informatie over de belangrijkste wijzigingen in het erfrecht per 1 januari 2003. Achterin staan adressen vermeld

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1996 1997 17 141 Invoeringswet Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, eerste gedeelte (wijziging van Boek 4) Nr. 21 VIJFDE NOTA

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE...

INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE... INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... ix xi xix INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE...7 DEEL I. DE ERFOVERGANG VAN AANDELEN AB INTESTATO...9

Nadere informatie

Op 15 juli tweeduizendzeven, verscheen voor mij, mr. Jacob de Groot, notaris te Utrecht: De heer Jan Bos, geboren te Schiedam, op veertien augustus

Op 15 juli tweeduizendzeven, verscheen voor mij, mr. Jacob de Groot, notaris te Utrecht: De heer Jan Bos, geboren te Schiedam, op veertien augustus Op 15 juli tweeduizendzeven, verscheen voor mij, mr. Jacob de Groot, notaris te Utrecht: De heer Jan Bos, geboren te Schiedam, op veertien augustus negentienhonderdachtenveertig, wonende te 3523 VJ Utrecht,

Nadere informatie