Erfrecht van de langstlevende echtgenoot

Transcriptie

1 Monografieen BW B19 Erfrecht van de langstlevende echtgenoot Mr. P.C. van Es Universitair hoofddocent notarieel recht, Universiteit Leiden Kluwer - Deventer

2 Inhoud VOORWOORD V LUST VAN AFKORTINGEN XI LUST VAN VERKORT AANGEHAALDE LITERATUUR XIII I ALGEMENE OPMERKINGEN OVER DE ERFRECHTELUKE POSITIE VAN DE LANGSTLEVENDE ECUTGENOOT 1 1 De erfrechtelijke positie van de langstlevende echtgenoot in rechtshistorisch perspectief De echtgenoot als buitenstaander De wet van 17 februari Invloed van het huwelijksrecht; erkenning van de natuurlijke verbintenis tot verzorging van de langstlevende echtgenoot De Visser/Harms (HR 30 november 1945, NJ 1946, 62) Van een natuurlijke naar een civiele verbintenis? 4 3 De notariele praktijk onder het BW van voor 2003: de ouderlijke boedelverdeling en het vruchtgebruiktestament Ouderlijke boedelverdeling Vruchtgebruiktestament 7 4 De totstandkoming van Boek 4, titel 3, afdeling 1 en Ontwerp Meijers Gewijzigd Ontwerp en Vaststellingswet De voortrein van Van Agt Het vruchtgebruikontwerp De brief van Sorgdrager 12 5 Het erfrecht van de langstlevende echtgenoot in een breder maatschappelijk perspectief 12 6 Het begrip 'echtgenoot' 13 7 Rechtsvergelijking Versterferfrecht Wettelijke rechten 16 II DE WETTELIJKE VERDELING 17 8 Wettelijke verdeling in hoofdlijnen; toepasselijkheid 17 9 Wettelijke verdeling in hoofdlijnen; inhoud Vaststelling omvang geldvordering 19 VII

3 11 Vaststelling omvang geldvordering van minderjarig kind en de rol van de kantonrechter Beinvloeding omvang geldvordering door legaat aan echtgenoot De geldvordering; rente, aflossing en overdraagbaarheid Schulden van de nalatenschap: aansprakelijkheid, verhaalbaarheid en draagplicht Inleiding; het kind als erfgenaam Aansprakelijkheid en verhaalbaarheid Draagplicht Ongedaanmaking Zuivere aanvaarding, verwerping en beneficiaire aanvaarding Afwijken van de wettelijke regeling Wettelijke verdeling en legitieme 33 III DEWILSRECHTEN Algemene opmerkingen Vier wilsrechten Art. 4:19 BW Art. 4:20 BW Art. 4:21 BW Art. 4:22 BW Goederen waarop de wilsrechten betrekking hebben Uitoefening van een wilsrecht Uitoefening van een wilsrecht namens een minderjarig kind Verlies van wilsrechten Termijnstelling Overdracht van de geldvordering Voldoening van de geldvordering Verrekening Vermenging Afstand Verjaring Het voorbehouden vruchtgebruik Vestiging Inhoud van het vruchtgebruik Vervreemding, bezwaring en vertering van de aan het vruchtgebruik onderworpen goederen Het voorbehouden vruchtgebruik en schuldeisers Afwijken van de wettelijke regeling 51 IV ANDERE WETTELIJKE RECHTEN; VOORTGEZET GEBRUIK VAN WONING EN INBOEDEL EN HET VERZORGINGSVRUCHTGEBRUIK Inleiding Voortgezet gebruik van woning en inboedel 53 VIII

4 28 Het verzorgingsvruchtgebruik van art. 4:29 BW en art. 4:30 BW; algemeen De omvang van de verzorgingsbehoefte Vruchtgebruik op woning en inboedel (art. 4:29 BW) Art. 4:29 lid 1 BW Art. 29 lid 2 en 3 BW; onbevoegdheid van erfgenamen, beperking uitwinbaarheid goederen en overeenkomstige toepassing op legatarissen en lastbevoordeelden Vruchtgebruik op andere goederen van de nalatenschap (art. 4:30 BW) Art. 4:30 lid 1,2, 3 en 7 BW Art. 4:30 lid 4, 5 en 6; aanwijzing te bezwaren goederen en geschillen hieromtrent Kritiek op de regeling van art. 4:30 BW De op het vruchtgebruik van art. 4:29 BW en 4:30 BW toepasselijke regels Vestiging van vruchtgebruik van art. 4:29 BW en 4:30 BW; termijnen Art. 4:32 BW; vruchtgebruik van art. 4:29 BW en 4:30 BW en een aanhangige echtscheidingsprocedure Bevoegdheden kantonrechter voor en na vestiging verzorgingsvruchtgebruik; art. 4:33 BW Inkorting van giften en verhaal op legitimarissen Inkorting van giften Verhaal op legitimarissen Termijnen voor inkorting en verhaal; regels ten aanzien van het vruchtgebruik Een gat in de bescherming van de langstlevende echtgenoot? Verzorgingsvruchtgebruik en legitieme Verzorgingsvruchtgebruik en sommen ineens 74 V OVERIGE REGELINGEN VAN BELANG VOOR DE POSITIE VAN DE LANGST- LEVENDE ECHTGENOOT De langstlevende echtgenoot en de legitieme De langstlevende echtgenoot en art. 4:38 BW Het recht van de langstlevende echtgenoot op informatie Executele en vereffening: de positie van de langstlevende echtgenoot 79 V OVERGANGSRECHT Wettelijke verdeling Ouderlijke boedelverdeling Art. 129 lid 1 en 2 OBW: uitstel opeisbaarheid legitieme Een onder oud recht gemaakt verblijvens-, toedelings- of overnemingsbeding;art. 131OBW 83 IX

5 ARTJJCELENREGISTER 85 JURISPRUDENTIEREGISTER 89 TREFWOORDENREGISTER 91