EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 10.II.2005 C(2005) 372

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.II.2005 C(2005) 372 Betreft: Steunmaatregel N 201/04 - België Toepassing van de mogelijkheden tot accijnsvrijstellling of -verlaging uit hoofde van artikel 17 van Richtlijn 2003/96/EG van de Raad Excellentie, 1. Bij brief van de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie van 3 mei 2004 (door de Commissie op 5 mei 2004 geregistreerd, onder referentie SG(2004) 4900) hebben de Belgische autoriteiten, overeenkomstig artikel 88, lid 3, van het EG-Verdrag de betrokken steunregeling aangemeld. 2. Bij brieven van 3 juni 2004 (referentie nr. D/53864) en 26 juli 2004 (referentie nr. D/55847) heeft de Commissie om aanvullende inlichtingen verzocht. De Belgische autoriteiten hebben geantwoord bij brieven van de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie van 6 juli 2004 (referentie nr. SG(2004) 7365), van 22 november 2004 (referentie nr. SG(2004) 12344) en 12 december 2004 (referentie nr. A/40034). 1. BESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL 3. Het Koninklijk Besluit van 29 februari 2004 (hierna: "het KB") wijzigt de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie. Het is in het Belgisch Staatsblad van 5 maart 2004 bekendgemaakt. 4. Het KB van 29 februari 2004 is de omzetting in Belgisch recht van Richtlijn 2003/96/EG van de Raad van 27 oktober 2003 tot herstructurering van de communautaire regeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit (hierna: "de richtlijn"), waarmee minimum-accijnstarieven worden ingevoerd voor het gebruik van een aantal energieproducten. Door de inwerkingtreding van deze minimumtarieven is de aankoopprijs van de betrokken energieproducten die in de industrie worden gebruikt, gestegen. Zijne Excellentie de Heer Karel DE GUCHT Minister van Buitenlandse Zaken Karmelietenstraat 15 B Brussel Europese Commissie, B-1049 Brussel - België Telefoon: centrale (+32-2) Telefax: ( ) Telex: COMEU B Telegramadres: COMEUR Brussel..

2 5. In het kader daarvan hebben de Belgische autoriteiten met het betrokken KB van 29 februari 2004 de mogelijkheid tot accijnsvrijstelling of -verlaging van artikel 17 van de richtlijn 2003/96/CE gebruikt voor de lijst van betrokken producten uit voormelde wet van 22 oktober Terzelfder tijd hebben de Belgische autoriteiten, in overeenstemming met de richtlijn, aan deze lijst van producten ook elektriciteit, aardgas en kolen toegevoegd. Alleen de in artikel 17, lid 1, bedoelde situaties - energieproducten die voor verwarming of voor de doeleinden van artikel 8, lid 2, onder b) en c), worden gebruikt - zijn in aanmerking genomen. 6. De inwerkingtreding van deze vrijstellingen en verminderingen is afhankelijk gesteld van de bekendmaking van een KB waarin de toepassingsvoorwaarden van deze vrijstellingen en verminderingen nader zullen worden bepaald. De Belgische autoriteiten hebben toegezegd om in dit KB aan te geven dat de betrokken vrijstellingen en verminderingen worden toegekend voor maximaal tien jaar en dat zij alleen met instemming van de Commissie kunnen worden verlengd De richtlijn en de accijnsvrijstellingen of -verlagingen 7. Met dit KB van 29 februari 2004 wordt gebruikgemaakt van de door de richtlijn 2003/96/CE geboden mogelijkheid om een accijnsverlaging of -vrijstelling toe te kennen aan ondernemingen die een milieuovereenkomst hebben gesloten. In dit geval gaat het ofwel om een nultarief voor energie-intensieve ondernemingen met een milieuvergunning of om een verlaagd tarief (normaalgesproken 50%) voor de overige ondernemingen, die eveneens over een dergelijke vergunning beschikken. Deze vergunningen worden afgegeven door het Waals Gewest of het Vlaams Geweest, in het kader van de ondertekening van de hierna beschreven sectorovereenkomsten. De aangemelde regeling omvat geen maatregelen die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van toepassing zijn. 8. De tariefverlaging geldt voor het zakelijk gebruik van een onderneming die economisch actief is als fabrikant, handelaar of dienstverrichter, met inbegrip van de winning van delfstoffen, de landbouw en de uitoefening van vrije beroepen. 9. De voorwaarden om als "energie-intensieve ondernemingen" voor deze verminderingen in aanmerking te komen, zijn: a) de aankoop van energieproducten en elektriciteit maakt ten minste 3% van de productiewaarde uit, of de door deze onderneming verschuldigde energiebelasting bedraagt ten minste 0,5 % van de toegevoegde waarde; b) de onderneming moet overeenkomsten of regelingen inzake verhandelbare vergunningen of gelijkwaardige regelingen aanvaarden, die bijdragen tot de verwezenlijking van milieubeschermingsdoelstellingen of een grotere energieefficiëntie die grosso modo gelijkwaardig zijn aan hetgeen was bereikt indien het belastingtarief voor zakelijk gebruik was gehanteerd. 10. Om als "overige ondernemingen met een milieuovereenkomst of -vergunning" de betrokken verminderingen te kunnen genieten, moet de onderneming of de economische sector waartoe zij behoort, overeenkomsten of regelingen inzake verhandelbare vergunningen of gelijkwaardige regelingen aanvaarden die bijdragen tot de verwezenlijking van milieubeschermingsdoelstellingen of een grotere energieefficiëntie die grosso modo gelijkwaardig zijn aan hetgeen was bereikt indien het belastingtarief voor zakelijk gebruik was gehanteerd.

3 11. In de praktijk zal de belastingdienst een onderneming die om een accijnsvrijstelling of -verlaging verzoekt omdat zij een regionale milieuvergunning heeft gekregen, als "onderneming die een 50%-verlaging kan genieten" of als "energie-intensieve onderneming" aanmerken op grond van de criteria van de punten 8, 9 en Het KB van 29 februari 2004 bevat geen kwantitatieve beoordeling van de effecten van de verwezenlijking van milieubeschermingsdoelstellingen of van een grotere energie-efficiëntie. Evenmin bevat het een vergelijking met de situatie waarbij de niet-verlaagde tarieven voor zakelijk gebruik waren gehanteerd. 13. De bevoegde gewestoverheden hebben evenwel studies meegedeeld die moeten aantonen dat dankzij de tenuitvoerlegging van milieuovereenkomsten een energieefficiëntie valt te behalen die grosso modo gelijkwaardig zou zijn aan hetgeen was bereikt indien het belastingtarief voor zakelijk gebruik was gehanteerd. Deze studies zullen hierna worden gepresenteerd. 1.3 De convenanten 14. In België behoort de vaststelling van de te behalen milieudoelstelling tot de uitsluitende bevoegdheid van de federale regering, terwijl uitsluitend de Gewesten voor de afgifte van milieuvergunningen bevoegd zijn. De betrokken maatregel omvat dus de vrijwillige kaderovereenkomsten (of ontwerp-overeenkomsten) van het Waals Gewest (hierna: "het Waalse convenant") en van het Vlaamse Gewest (hierna: "het Vlaamse convenant"). Zoals in punt 7 werd aangegeven, richtde aanmelding ziet niet op het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Het Waalse convenant 15. Dit convenant betreft alle soorten ondernemingen (al dan niet energie-intensief) en wordt gesloten tussen de gewestoverheden en een organisatie die een industriële sector vertegenwoordigt. De doelstellingen die industriële sectoren met een sectorplan moeten behalen zijn: een verbetering van de totale energie-efficiëntie in de sector met 33%, en een reductie van de uitstoot van specifieke broeikasgassen op sectoraal niveau met 35%, te behalen in de periode , met een doelstelling te bereiken in Het sectorplan en de spreiding van de inspanningen over de ondernemingen worden bepaald door de ondertekenende organisatie aan de hand van individuele actieplannen die dan weer op basis van een audit worden opgesteld. 16. Het Waals Gewest verbindt zich ertoe om wat betreft energie-efficiëntie en specifieke emissies van broeikasgassen geen verdere eisen te stellen en om de ondernemingen die een convenant sluiten, te verdedigen in het kader van de vaststelling van een plan voor de toewijzing van emissiequota's op Gemeenschapsniveau. Ten slotte kent het Waals Gewest een subsidie toe van maximaal 75% van de kosten van de audit; voor deze subsidie geldt uitdrukkelijk de de-minimisregeling 1. 1 Besluit van de Waalse Regering van 30 mei 2002 betreffende de toekenning van toelagen voor de verbetering van de energetische efficiëntie en voor de bevordering van een rationeler energiegebruik van de privé-sector ("AMURE"), Belgisch Staatsblad van

4 17. In het Waalse convenant is erin voorzien dat de tenuitvoerlegging van de toezeggingen door de partijen bij het convenant jaarlijks door een convenantenstuurgroep (het "Comité Directeur") wordt geëvalueerd en dat een onafhankelijke accountant minstens drie controles - uiterlijk in 2005, 2008 en uitvoert. 18. Niet-naleving van de toezegging resulteert in de terugvordering van het onrechtmatig ontvangen belastingvoordeel 2 door de federale regering. Daarnaast kan het Waals Gewest eisen dat een boete wordt betaald in de vorm van een vergoeding die evenredig is aan de niet-nagekomen toezegging, ten belope van maximaal het dubbele van het ten onrechte ontvangen belastingvoordeel. 19. Volgens de door de Belgische autoriteiten meegedeelde studie 3 betreffen de sectorovereenkomsten 115 ondernemingen, waarvan de productievestigingen samen goed zijn voor bijna 75% van het energieverbruik en 80% van de CO 2 -emissies van de Waalse industrie. 20. De studie geeft, op basis van de bestaande contractuele verplichtingen, een raming dat dankzij de desbetreffende sectorovereenkomsten tegen 2010/2012 een verlaging van het verbruik van energieproducten en van de CO 2 -emissies met zo'n 11 à 12% mogelijk is. Volgens deze studie zal bij introductie van communautaire minimumtarieven de prijs van energieproducten met naar raming tussen 2 à 3% (aardgas) en 10% (zware stookolie) in waarde stijgen. Uitgaande van een gemiddelde maximum-prijsverhoging met naar raming 10%, zou het gebruik van energieproducten, volgens de studie, met naar raming zo'n 9% dalen. 21. De inschatting van de studie is dan ook dat dankzij de milieuovereenkomsten het uiteindelijk mogelijk zou moeten zijn een energie-efficiëntie te behalen die grosso modo gelijkwaardig is aan hetgeen was bereikt indien, zoals in artikel 17, lid 4, van de richtlijn 2003/96/CE is verlangd, de communautaire minimum-belastingniveaus waren gehanteerd De Vlaamse convenanten 22. Het Vlaams Gewest stelt twee verschillende convenanten voor: een benchmarkingconvenant voor industriële installaties met een energieverbruik van minstens 0,5 PetaJoule (PJ) per jaar, en een auditconvenant voor de overige industriële installaties. Installaties met een energieverbruik van minder dan 0,5 PJ per jaar kunnen onder bepaalde voorwaarden tot de benchmarkingconvenant toetreden. 23. Tot de benchmarkingconvenant toegetreden ondernemingen moeten een energieplan voorleggen dat doelstellingen bevat inzake een verbeterd energieverbruik, de termijn waarbinnen de wereldtop inzake specifiek energieverbruik zal zijn bereikt, en de verwachte reductie van CO 2 -emissies. Het plan is gebaseerd op een studie van een benchmarkconsultant naar de bestaande wereldtop inzake specifiek 2 Artikel 10 van de eerder aangehaalde wet van 22 oktober Impact des accords de branche sur les économies d énergie et les émissions de CO 2 dans l industrie wallonne. Evaluation de l efficacité de la mesure comparée aux effets attendus d une taxation sur l énergie. Deze studie is de uitkomst van een technische studieopdracht die in oktober 2004 door ECONOTEC Consultants is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van het Waals Gewest, directoraatgeneraal Technologie, Onderzoek en Energie, afdeling Energie.

5 energieverbruik en de afstand tussen deze wereldtop en het huidige niveau van de desbetreffende installatie. Dit plan wordt door een onafhankelijk verificatiebureau goedgekeurd. Doel is zo snel mogelijk, doch uiterlijk in 2012 de wereldtop inzake specifiek energieverbruik te halen. Tussentijdse termijnen zijn vastgesteld voor de geleidelijke invoering van de maatregelen. 24. Het Vlaams Gewest heeft zich ertoe verbonden om met het oog op energiebesparing en CO 2 -reductie geen verdere maatregelen of belastingen op te leggen. Voorts heeft het Vlaams Gewest zich ertoe verbonden de ondernemingen die op het punt van energie-efficiëntie aan de voorwaarden van het convenant voldoen, alle nodige emissierechten te verlenen. 25. Voor het Vlaamse convenant moeten de toegetreden ondernemingen jaarlijks een verslag indienen bij het Verificatiebureau dat bij het bestuursorgaan van het convenant ("de Commissie Benchmarking") verslag zal uitbrengen. Daarnaast moet het Verificatiebureau in 2005, 2008 en 2012 verslag uitbrengen over de verwachte verbeteringen inzake energie-efficiëntie. Ten slotte is in de convenanten bepaald dat vanaf 2004 om de vier jaar een evaluatie door de Commissie Benchmarking plaatsvindt. 26. Overeenkomstig de in noot 2 aangehaalde algemene bepaling zal de federale regering het ontvangen voordeel navorderen wanneer een onderneming haar toezeggingen niet nakomt. De toezeggingen van het Vlaams Gewest zullen dan als niet meer geldig worden beschouwd. 27. De auditconvenant heeft dezelfde structuur als de benchmarkingconvenant, behalve dan dat het de doelstelling van de toegetreden ondernemingen is energiebesparingen te behalen ten opzichte van hun besparingspotentieel. Dit potentieel wordt op basis van een audit door een deskundige berekend en wordt door het Verificatiebureau goedgekeurd. 28. Volgens de door de Belgische autoriteiten meegedeelde studie 4 bestrijken de benchmarkingconvenanten 61% van het energieverbruik en zo'n 66% van de CO 2 - emissies van de Vlaamse industrie. Over auditconvenanten is niets meegedeeld. 29. Volgens deze studie, die uitgaat van een eerdere studie 5 en van het door de Commissie Benchmarking opgestelde voortgangsrapport bij het Vlaams Klimaatbeleidsplan 2004 (dat is gebaseerd op de eerste evaluatie van de vergelijkbare Nederlandse regeling voor benchmarkingconvenanten 6 ), levert de tenuitvoerlegging van deze benchmarkingconvenanten voor de betrokken periode (tot 2012) een energiebesparingspotentieel van zo'n 15% op. Volgens de studie zou de invoering van communautaire minimum-belastingtarieven een prijsstijging opleveren van naar raming tussen 1 en 10%, afhankelijk van het betrokken 4 Energiebesparing benchmarkingconvenant versus verhoging accijnzen, tussentijdse studie van het Steunpunt Klimaat in opdracht van de afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie (ANRE), 2004/IMS/R, VITO september Energiegebruik en energiebesparingpotentieel in de sectoren ijzer en staal, papier en karton en chemie, VITO 2000, VLIET-bis-project. 6 Zie Steunmaatregel N 506/2003. De Commissie oordeelde in deze zaak dat de Nederlandse maatregel staatssteun was die met de gemeenschappelijke markt verenigbaar was; cf. PB C 28 van , blz. 2.

6 energieproduct. Vervolgens wordt in de studie een simulatie gemaakt van de impact op de vraag naar energieproducten door aan de hand van verschillende waarden de prijselasticiteit aan de vraagzijde te meten; daaruit blijkt dat, bij een elasticiteit die binnen de marges ligt die doorgaans voor dit soort producten als aanvaardbaar gelden, energiebesparingen dankzij de verhoogde belasting bijna 15% bedragen, behalve in de ijzer- en staalindustrie. 30. Daarom is de inschatting van de studie dat de tenuitvoerlegging van de benchmarkingconvenanten het mogelijk zou moeten maken om - tegen een verbetering van de energiebesparing te behalen die, zoals overeenkomstig artikel 17, lid 4, van de richtlijn 2003/96/CE is vereist, grosso modo gelijkwaardig zou zijn aan hetgeen was bereikt indien de communautaire minimum-belastingniveaus waren gehanteerd. 1.4 Looptijd en begrotingsmiddelen van de maatregel 31. In haar huidige versie heeft de regeling een onbeperkte looptijd. Zoals in punt 6 echter werd aangegeven, hebben de Belgische autoriteiten toegezegd om het uitvoeringsbesluit te gebruiken om de looptijd van de maatregel te beperken tot tien jaar vanaf de inwerkingtreding ervan, en om eventuele verlengingen bij de Commissie aan te melden. 32. Ingeval het minimum-belastingniveau van de richtlijn 2003/96/CE wordt omgezet in een regulerende energiebelasting, ramen de Belgische autoriteiten de aanvullende belastinginkomsten op zo'n 40 miljoen EUR, zonder rekening te houden met de opbrengsten uit diesel en kolen. De Belgische autoriteiten zullen, volgens hun eigen raming, door deze belastingvrijstellingregeling voor 40 miljoen EUR belastinginkomsten derven. Deze raming is echter hoogst onzeker en de nauwkeurigheid hangt vooral af van het aantal overeenkomsten dat ondernemingen ondertekenen. Het geraamde budget voor deze maatregel is naar verwachting dan ook betrekkelijk beperkt. 33. Wat ten slotte cumulering van de aangemelde belastingvrijstellingsregeling met andere steunmaatregelen betreft, hebben de Belgische autoriteiten de verzekering gegeven dat bij maatregelen voor dezelfde CO 2 -reductie en verbetering van energieefficiëntie de enige steun die ondernemingen zullen ontvangen, de belastingvermindering/-vrijstelling is waarin door artikel 17 van de richtlijn 2003/96/CE is voorzien. 2. BEOORDELING 2.1 De vraag of er sprake is van staatssteun in de zin van artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag 34. Het begrip staatssteun omvat niet alleen positieve prestaties zoals subsidies, maar ook maatregelen die, in verschillende vormen, de lasten verlichten die normaliter op het budget van een onderneming drukken en daardoor - zonder subsidies in de strikte zin van het woord te zijn - van gelijke aard zijn en identieke gevolgen hebben Een maatregel waarbij de overheid aan bepaalde ondernemingen een belastingvrijstelling verleent die, hoewel in dat kader geen staatsmiddelen worden overgedragen, de financiële situatie van de begunstigden verbetert ten opzichte van de andere belastingplichtigen, is bijgevolg als staatssteun in de zin van artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag aan te merken.

7 35. Bovendien kunnen, overeenkomstig artikel 26, lid 2, van de richtlijn 2003/96/CE, maatregelen als belastingvrijstelling, -verlaging, -differentiatie en -teruggaaf staatssteun inhouden en moeten zij in dat geval uit hoofde van artikel 88, lid 3, van het Verdrag bij de Commissie worden aangemeld. De Commissie moet vervolgens de verschillende maatregelen apart analyseren om te bepalen of ze staatssteun bevatten in de zin van article 87(1) van het EG-Verdrag. 36. De begunstigden van de aangemelde regeling zijn ondernemingen in een aantal specifieke sectoren die tot een convenant zijn toegetreden. Bovendien ontvangen energie-intensieve ondernemingen in de zin van de richtlijn 2003/96/CE een groter voordeel dan de overige ondernemingen. Het voordeel dat zij door de belastingvrijstelling genieten, wordt gefinancierd uit gederfde belastingopbrengsten - dus uit staatsmiddelen. De maatregel is selectief omdat alleen bepaalde ondernemingen van de regeling zullen profiteren. Bovendien zal de financiële steun die aan de begunstigde ondernemingen wordt verleend, hun positie versterken, hetgeen mogelijk tot een verandering van de marktvoorwaarden kan leiden. Een dergelijke versterking van de positie van de betrokken ondernemingen ten opzichte van andere ondernemingen die binnen de Gemeenschap met hen concurreren, dient te worden aangemerkt als een ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer en een potentiële verstoring van de mededinging. Artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag en artikel 61, lid 1, van de EER-Overeenkomst zijn derhalve van toepassing. De Belgische autoriteiten hebben voldaan aan hun verplichting uit hoofde van artikel 88, lid 3, van het EG-Verdrag door de steunmaatregel aan te melden vóór de tenuitvoerlegging ervan. 2.2 Naleving van de richtlijn 37. Overeenkomstig artikel 17, lid 2, van de richtlijn 2003/96/CE kan volledige belastingvrijstelling worden verleend aan energie-intensieve ondernemingen indien zij overeenkomsten aangaan of indien regelingen inzake verhandelbare vergunningen of gelijkwaardige regelingen worden toegepast. Overeenkomstig artikel 17, lid 4, van de richtlijn 2003/96/CE moeten de overeenkomsten, de regelingen inzake verhandelbare vergunningen of gelijkwaardige regelingen bijdragen tot de verwezenlijking van milieubeschermingsdoelstellingen of een grotere energie-efficiëntie die grosso modo gelijkwaardig zijn aan hetgeen was bereikt indien de communautaire minimum-belastingniveaus waren gehanteerd. 38. In dit verband wil de Commissie het volgende doen opmerken. Het KB van 29 februari 2004 waarbij de richtlijn 2003/96/CE in nationale wetgeving is omgezet, is in overeenstemming met artikel 17, leden 1, 2 en 3, van de richtlijn. De definitie van "energie-intensieve ondernemingen" is immers dezelfde als in artikel 17, lid 1, onder a), en de accijnstarieven zijn overeenkomstig artikel 17, leden 1 en 2, vastgesteld. 39. De Commissie heeft ook geconstateerd dat de Vlaamse convenanten een definitie van "energie-intensieve ondernemingen" bevatten, welke van die in de richtlijn verschilt. De Belgische autoriteiten hebben evenwel duidelijk gemaakt dat het belastingvoordeel zal worden toegekend overeenkomstig voornoemd KB van 29 februari 2004 en zij hebben toegezegd dat ondernemingen die volgens de definitie van het KB niet "energie-intensief" zijn, niet voor het nultarief in aanmerking zullen komen. 40. Zoals in punten 20 en 21 (in verband met de Waalse convenanten) en in punten 29 en 30 (in verband met de Vlaamse convenanten) werd aangevoerd, is de

8 verwachting dat de tenuitvoerlegging van de convenanten zal resulteren in het behalen van zowel de milieudoelstellingen als een verhoogde energie-efficiëntie die grosso modo gelijkwaardig zouden zijn aan hetgeen was bereikt indien de communautaire minimum-belastingniveaus waren gehanteerd; een en ander is dus met artikel 17, lid 4, van de richtlijn in overeenstemming. 41. Derhalve kunnen deze energieovereenkomsten worden beschouwd als overeenkomsten tussen nationale autoriteiten en energie-intensieve sectoren in de zin van de richtlijn 2003/96/CE. Wat de beoordeling in het licht van de staatssteunregels betreft, is derhalve aan de in de richtlijn vastgesteld voorwaarden voldaan. Niettemin laat deze conclusie het resultaat onverlet van het speciale onderzoek dat de Commissie op basis van de informatieprocedures van de richtlijn naar de aangemelde maatregel instelt. 2.3 Naleving van de kaderregeling inzake staatssteun ten behoeve van het milieu 42. Doel van de aangemelde steunregeling is een bijdrage te leveren aan de milieubescherming. Derhalve heeft de Commissie deze steunmaatregel aan de communautaire kaderregeling inzake staatssteun ten behoeve van het milieu 7 (hierna: "het milieusteunkader") getoetst. 43. Volgens punt 49, onder b), van het milieusteunkader kan de Commissie, wanneer op grond van een communautaire richtlijn een belasting wordt geheven, een belastingvrijstelling voor bepaalde ondernemingen als verenigbaar met artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag aanmerken indien deze vrijstelling door de desbetreffende richtlijn is toegestaan. Zoals in het voorgaande deel werd geconcludeerd, is dit voor de aangemelde belastingregeling het geval. 44. Bovendien dient, volgens datzelfde punt 49, onder b), de belastingvrijstelling noodzakelijk te zijn en mag de reikwijdte daarvan niet onevenredig zijn aan de door de Gemeenschap nagestreefde doelstellingen. De Commissie zal er in het bijzonder op toezien dat dergelijke uitzonderingen in de tijd beperkt zijn. Om de noodzaak en evenredigheid van de belastingvrijstelling te beoordelen, zal de Commissie de materieelrechtelijke criteria van punt 51, lid 1, van het milieusteunkader toepassen. 45. Overeenkomstig punt 51, lid 1, onder a), eerste alinea, kan een vrijstellingsbesluit voor een duur van tien jaar en zonder degressiviteit gerechtvaardigd zijn wanneer een lidstaat aan deze vrijstellingen de voorwaarde verbindt dat er overeenkomsten worden gesloten tussen de betrokken lidstaat en de begunstigde ondernemingen, waarbij de ondernemingen zich ertoe verbinden de milieudoelstellingen te verwezenlijken tijdens de geldigheidsduur van de vrijstellingen. Deze overeenkomsten of toezeggingen kunnen met name betrekking hebben op een verlaging van het energieverbruik, een beperking van de uitstoot, of op andere maatregelen ten gunste van het milieu. De inhoud van deze overeenkomsten moet door elke lidstaat via onderhandelingen met de ondernemingen worden vastgesteld en zal bij de aanmelding van het steunvoornemen door de Commissie worden beoordeeld. De lidstaat moet een concrete follow-up organiseren van de verwezenlijking van de door de betrokken ondernemingen of verenigingen van ondernemingen aangegane verbintenissen. De door de lidstaat en de ondernemingen 7 PB C 37 van , blz. 3.

9 of verenigingen van ondernemingen gesloten overeenkomsten dienen te voorzien in sancties bij niet-naleving van de verbintenissen. 46. In dit verband heeft de Commissie geconstateerd dat: zelfs indien de duur van de belastingvrijstelling formeel onbeperkt is, de Belgische autoriteiten zich formeel ertoe hebben verbonden de regeling opnieuw aan te melden binnen tien jaar nadat deze in werking is getreden; deze energieovereenkomsten vrijwillige overeenkomsten zijn welke gewestoverheden, die in België bevoegd zijn milieuvergunningen af te geven, en ondernemingen sluiten over het behalen van energiebesparingen en milieubeschermingsdoelstellingen in de periode waarin de vrijstellingen van toepassing zijn. de energieovereenkomsten rechtstreeks betrekking hebben op een verlaging van het energieverbruik, waarbij tegen uiterlijk 2012 in beide regio's naar raming een toegenomen efficiëntie van meer dan 10% zal worden behaald (zie punten 15 en 16 en punten 22 en 23); alle energieovereenkomsten worden door de Gewesten gesloten; de gewestoverheden zorgen ervoor dat er een strikte monitoring plaatsvindt op de verbintenissen die de ondernemingen of ondernemersverenigingen aangaan. Onafhankelijke instellingen, die door de twee respectieve gewestoverheden zijn erkend, zullen jaarlijks op de energieovereenkomsten toezien en zullen vóór 2013 minstens driemaal de tenuitvoerlegging en de resultaten verifiëren; de energieovereenkomsten bevatten sancties voor het geval de verbintenissen niet worden nagekomen. Indien de jaarlijkse monitoringverslagen van de onafhankelijke instellingen uitwijzen dat een onderneming niet aan haar verplichtingen heeft voldaan, wordt deze onderneming van deelname aan de overeenkomsten uitgesloten en zal met terugwerkende kracht regulerende energiebelasting worden nageheven; de inspanningen van de aan de energieovereenkomsten deelnemende ondernemingen om hun energie-efficiëntie te verbeteren, kunnen tot extra investeringen leiden. In dat geval kunnen de Belgische autoriteiten niet uitsluiten dat voor bepaalde investeringen die fiscaal indirect van de aangemelde steunregeling profiteren, ook uit andere bronnen staatssteun wordt ontvangen. Aldus zou - in theorie - cumulering van verschillende steunmaatregelen kunnen plaatsvinden. Niettemin hebben de Belgische autoriteiten toegezegd cumulering met andere steun ten behoeve van investeringen voor CO 2 -reductie te vermijden. 47. Om al deze redenen is volledig voldaan aan de voorwaarden van punt 49, onder b), van het milieusteunkader betreffende noodzaak en verenigbaarheid van de steun. Bijgevolg dient de belastingvrijstellingsregeling als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt worden aangemerkt overeenkomstig artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag. 48. Ten slotte merkt de Commissie op dat het Vlaams Gewest zich ertoe heeft verbonden de ondernemingen die aan de voorwaarden van het convenant voor energie-efficiëntie voldoen, alle nodige emissierechten te verlenen.

10 3. BESLUIT 49. Mitsdien is de Commissie tot de conclusie gekomen dat de gedeeltelijke of volledige belastingvrijstelling zoals die is aangemeld, staatssteun in de zin van artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag vormt. Voorts concludeert zij dat deze steun verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt overeenkomstig artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag en artikel 61, lid 3, onder c), van de EER- Overeenkomst, aangezien hij aan de voorwaarden uit de communautaire kaderregeling inzake staatssteun ten behoeve van het milieu voldoet. 50. De Commissie benadrukt dat dit besluit niet maatregelen betreft die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou willen invoeren. Deze maatregelen dienen bij de Commissie te worden aangemeld en zullen afzonderlijk worden beoordeeld. 51. Wat betreft het in punt 48 ter sprake gebrachte punt, loopt dit besluit niet vooruit op een ander besluit over een regeling voor emissierechten in het Vlaams Gewest. Een dergelijke regeling dient bij de Commissie te worden aangemeld en zal afzonderlijk worden beoordeeld. 52. De Belgische autoriteiten wordt verzocht de Commissie jaarlijks een rapport te bezorgen over de tenuitvoerlegging van de steunregeling. Elke aanpassing van de voorwaarden waarop steun wordt toegekend, moet vooraf worden aangemeld. 53. Ingeval deze brief vertrouwelijke gegevens mocht bevatten die niet mogen worden bekendgemaakt, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke talen op Internet: Dit verzoek dient bij aangetekend schrijven of bij faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Concurrentie Griffie Staatssteun B-1049 BRUSSEL Fax-nr.: (+32-2) Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Neelie KROES Lid van de Commissie