Embargo Vista illimité

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2018) 587 final Embargo Vista illimité OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel (2017/N) NL Ontwikkeling van marginale offshoregasvelden in Nederland 1. PROCEDURE 1. Na prenotificatiecontacten in de loop van 2017 hebben de Nederlandse autoriteiten op 6 december 2017 overeenkomstig artikel 108, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (hierna "VWEU" genoemd), de verlenging tot en met 2022 aangemeld voor een bestaande staatssteunmaatregel (SA. N. 718/2009) - Ontwikkeling van marginale offshoregasvelden in Nederland. De bestaande maatregel was door de Commissie bij besluit van 20 juli 2010 (hierna "het oorspronkelijke besluit" 1 genoemd) toegestaan tot en met 31 december Op 7 december 2017 heeft Nederland ermee ingestemd af te zien van zijn rechten op grond van artikel 342 VWEU, juncto artikel 3 van Verordening (EG) nr. 1/1958, en het voorgenomen besluit overeenkomstig artikel 297 van het Verdrag te laten aannemen en bekendmaken in het Engels. 1 Besluit van 20 juli 2010, C(2010)4944 definitief (PB C270 van , blz. 1). Zijne Excellentie de Heer Halbe Zijlstra Minister van Buitenlandse Zaken Rijnstraat XP Den Haag NEDERLAND Europese Commissie, 1049 Brussel België Tel.:

2 2. OMSCHRIJVING VAN DE OORSPRONKELIJKE MAATREGEL 2. De bestaande maatregel moest stimulansen bieden voor de optimale opsporing en winning van de offshoregasreserves waarover het land beschikt, in het belang van de energievoorziening en de leveringszekerheid 2. Nieuwe investeringen waren volgens de Nederlandse autoriteiten noodzakelijk vanwege de naderende ontmanteling van bestaande platforms en infrastructuur. De meeste gasvelden offshore waren over hun hoogtepunt heen en vele zouden in de komende 5 à 10 uitgeproduceerd zijn. Zodra een platform niet meer voor productiedoeleinden wordt gebruikt, wordt het verlaten. Prospects in de buurt van dat platform zullen daardoor moeten aansluiten op andere platforms die gewoonlijk verder weg zijn gelegen, en dat zal de investeringskosten verhogen. Die prospects worden dus minder aantrekkelijk. 3. Mijnbouwondernemingen zijn wettelijk verplicht om, naast de vennootschapsbelasting, een additionele jaarlijkse belasting op de winsten in de mijnbouwsector te betalen aan de Nederlandse staat, de zogeheten afdracht van winstaandeel. De maatregel staat mijnbouwondernemingen toe bij de berekening van de afdracht van winstaandeel naast de reguliere afschrijving nog 25% van het investeringsbedrag af te trekken in het jaar waarin de investering wordt gedaan. De begunstigden zijn mijnbouwondernemingen die houder of medehouder zijn of worden van een vergunning ingevolge de Nederlandse Mijnbouwwet om koolwaterstoffen te winnen en die voor dergelijke niet eerder gebruikte reserves investeren in bedrijfsmiddelen. De fiscale maatregel is gericht op investeringen in de opsporing en winning van anders niet ontgonnen gasreserves teneinde de marginale offshoregasvelden ten volle te exploiteren, zoals omschreven in de sectorale wetgeving. 4. De rechtsgrondslag van de steunregeling is de wet van 26 november 2009 tot wijziging van de Mijnbouwwet, met name artikel 68a, eerste lid, alsmede de parlementaire Toelichting bij deze wet De regeling liep oorspronkelijk van 1 januari 2010 tot en met 31 december Bij de aanmelding van de oorspronkelijke maatregel hadden de autoriteiten niet aangegeven welke begrotingsmiddelen precies werden uitgetrokken voor de maatregel, maar hebben zij verklaard dat als gevolg ervan naar verwachting Zie de oproep in de Conclusies van de Raad Energie van 19 februari 2009, de conclusies van de Europese Raad van 19 en 20 maart 2009, de conclusies van de Europese Raad van 19 en 20 maart 2015 tot "aanscherping van het wetgevingskader inzake de voorzieningszekerheid voor elektriciteit en gas; de energiezekerheid kan ook worden versterkt door robuuste netten, toenemende energieefficiëntie en door het benutten van eigen energiebronnen en veilige en duurzame koolstofarme technologieën". "Wet van 31 oktober 2002, houdende regels met betrekking tot het onderzoek naar en het winnen van delfstoffen en met betrekking tot met de mijnbouw verwante activiteiten (Mijnbouwwet)", alsmede de "Regeling van de Minister van Economische Zaken van 5 augustus 2010, nr. WJZ/ , houdende regels met betrekking tot de investeringsaftrek voor investeringen in marginale gasvoorkomens op het Nederlands continentaal plat (Regeling investeringsaftrek marginale gasvoorkomens Nederlands continentaal plat)". Zie tevens

3 miljard m 3 extra zou worden geproduceerd, en de staatsinkomsten zouden stijgen 4. Indien evenwel hypothetisch, bij overigens gelijkblijvende omstandigheden, dit extra volume onder het geldende belastingregime zou worden geproduceerd zonder de maatregel, zou dit de Nederlandse staat volgens de conclusie van het oorspronkelijke besluit nominaal 194 miljoen EUR extra inkomsten opleveren. Bijgevolg werd gesteld dat de Nederlandse staat als gevolg van de maatregel dit bedrag van 194 miljoen EUR aan inkomsten zou derven. Dat bedrag werd voor de beoordeling van de oorspronkelijke maatregel dan ook beschouwd als het indicatieve totaalbedrag aan begrotingsmiddelen. 3. WIJZIGING VAN DE MAATREGEL 7. De Nederlandse autoriteiten hebben aangemeld dat zij voornemens zijn de bestaande regeling te verlengen van 1 januari 2017 tot en met 31 december Aangezien in 2017 nog geen projecten werden goedgekeurd, hebben de Nederlandse autoriteiten verzocht de verlenging van de maatregel te laten ingaan op 1 januari De rechtsgrondslag zal dezelfde blijven. 8. De bestaande maatregel heeft er volgens de Nederlandse autoriteiten voor gezorgd dat de bestaande infrastructuur op een economisch levensvatbare wijze in stand wordt gehouden. Sinds de invoering van de maatregel in september 2010 zijn door de houders van opsporingsvergunningen in totaal 60 aanvragen ingediend en zal ongeveer 40 miljard m 3 extra gas in productie worden gebracht op het Nederlandse deel van het continentaal plat, boven de volumes die zonder de maatregel zouden zijn geproduceerd. Van die 60 aanvragen kwamen er slechts 43 voor de betrokken maatregel in aanmerking. De extra gasproductie zou zo'n 2 miljard EUR extra staatsinkomsten hebben opgeleverd De Nederlandse autoriteiten stellen dat steeds meer bestaande gasreserves marginaal worden en dat nog steeds stimulansen nodig zijn voor de opsporing en winning van gas in dergelijke velden. Met name doordat de gasprijzen sinds 2014 dalen, is het verwachte rendement op investering in opsporing en winning sterk onder druk komen te staan. Dit heeft sindsdien geleid tot een sterke daling van de investeringen in opsporing en winning van de resterende gasvelden, zoals blijkt uit de onderstaande grafiek. De Nederlandse autoriteiten verwachten dat zonder stimulerende maatregel het investeringsniveau zal terugvallen, projecten zullen worden uitgesteld of geannuleerd, en de bestaande infrastructuur voortijdig zal worden ontmanteld Volgens de Nederlandse autoriteiten zouden de reserves die reeds in productie zijn voor de periode tot 2020 zonder de maatregel 91 miljard m 3 bedragen (prospects en stranded fields samen); dank zij de maatregel zou 21 miljard m 3 extra kunnen worden gewonnen uit de resterende aardgasreserves op het Nederlandse continentaal plat. De ontvangsten van de staat zouden zonder de maatregel 5,517 miljard EUR (nominaal) bedragen bij een olieprijs van 50 USD per vat, terwijl dit bij een olieprijs van 100 USD per vat 13,932 miljard EUR (nominaal) zou zijn. Met de maatregel zouden de extra ontvangsten van de staat 685 miljoen EUR (nominaal) bedragen bij een olieprijs van 50 USD per vat, terwijl dit bij een olieprijs van 100 USD per vat 2,575 miljard EUR (nominaal) zou zijn. De Nederlandse autoriteiten hebben verklaard dat in 2017 in het kader van de steunregeling nog geen opsporingsprojecten zijn goedgekeurd. Volgens de berekeningen van de Nederlandse autoriteiten zal het effect van de maatregel op de staatsinkomsten ook na 2020 aanhouden..

4 10. Volgens de berekeningen van de Nederlandse autoriteiten kan een verlenging van de maatregel tot en met 31 december 2022 wel 10 tot 12 miljard m 3 extra opleveren, op basis van ramingen van extra investeringen voor een bedrag van 600 miljoen EUR en van gasprijzen van 15 à 20 eurocent. 11. Wat betreft de begrotingsmiddelen hebben de Nederlandse autoriteiten verklaard dat de totale begrotingsmiddelen voor de oorspronkelijke maatregel eind 2017 slechts 44,9 miljoen EUR bedroegen, ten gevolge van vertragingen bij de investeringen en het overeenkomstig lagere inkomstenniveau dat die gestimuleerde investeringen hebben opgeleverd (wegens dalende gasprijzen). Zij bevestigen dat de geraamde begrotingsmiddelen voor de periode toch op het oorspronkelijk verwachte niveau zouden blijven (ongeveer 200 miljoen EUR). Op basis van de bovenstaande ramingen van de voorgenomen investeringen en de gasprijzen, zouden de begrotingsmiddelen voor de maatregel vanaf 2017 tot het einde van de steunregeling ongeveer 50 miljoen EUR bedragen. 12. Voor de overige eisen en elementen met betrekking tot de maatregel, zoals het niveau van de stimulans en de steunintensiteit, de definitie van "marginale" gasvelden en de openheid van de regeling, hebben de Nederlandse autoriteiten toegezegd de oorspronkelijke regeling ongewijzigd te laten. 13. De Nederlandse autoriteiten hebben toegezegd voor de regeling een evaluatie van staatssteun uit te voeren, binnen de looptijd van de verlengde regeling. 4. BEOORDELING 14. Omdat nog geen investeringen waren goedgekeurd, zoals vermeld in overweging 7, is de aanmelding door de Nederlandse autoriteiten van de hierboven beschreven verlenging van de bestaande maatregel in overeenstemming met artikel 108, lid 3, VWEU. 15. De Commissie heeft de oorspronkelijke maatregel rechtstreeks aan artikel 107, lid 3, onder c), VWEU getoetst en heeft hem verenigbaar met het VWEU bevonden. Door de aanhoudende lage gas- en olieprijzen (met name sinds 2014), en door de marginaliteit van de resterende reserves en de overeenkomstige stijging van

5 de exploitatiekosten, zou het investeringsniveau, zoals de Nederlandse autoriteiten hebben bevestigd, zonder de maatregel tot een zorgwekkend dieptepunt kunnen dalen en tot de voortijdige ontmanteling van de bestaande infrastructuur en pijpleidingen kunnen leiden, wat ten koste zou gaan van de energievoorziening en de leveringszekerheid. 16. De Commissie is van oordeel dat de verlenging van de looptijd van de bestaande regeling - met een verhoging van de begrotingsmiddelen met ongeveer 25 % boven de 194 miljoen EUR die oorspronkelijk was toegestaan - geen gevolgen heeft voor haar eerdere beoordeling van de regeling met betrekking tot het bestaan van staatssteun in de zin van artikel 107, lid 1, VWEU en de verenigbaarheid met de interne markt. 17. Aangezien de in overweging 3 omschreven maatregel betrekking heeft op investeringen in opsporing en winning van gasreserves en niet in transport- of distributiepijpleidingen, valt hij buiten het toepassingsgebied van de nieuwe verenigbaarheidsregels van RSSME 2014 die van toepassing zijn op energieinfrastructuur en kan hij dus nog steeds rechtstreeks aan het Verdrag worden getoetst, en met name aan artikel 107, lid 3. De gewijzigde regeling zal dus blijven functioneren volgens de voorwaarden die door de Commissie in haar oorspronkelijke besluit zijn goedgekeurd en dus in overeenstemming zijn met artikel 107, lid 3, onder c), VWEU. De Commissie blijft dus bij de redenering die zij heeft uiteengezet in haar vorige besluit tot goedkeuring van de bestaande regeling. Tot slot neemt de Commissie nota van de toezegging van de Nederlandse autoriteiten om binnen de looptijd van de verlengde regeling een evaluatie van staatssteun uit te voeren. 18. Om deze redenen is de Commissie van oordeel dat de voorgestelde verlenging van de bestaande regeling tot en met 31 december 2022 verenigbaar is met de interne markt op grond van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU. 5. AUTHENTIEKE TAAL 19. Zoals aangegeven in deel 1 van dit besluit heeft Nederland afgezien van zijn recht om het besluit te laten aannemen en bekendmaken in het Nederlands. De authentieke taal is daarom het Engels. 6. CONCLUSIE 20. Op grond van de bovenstaande beoordeling heeft de Commissie besloten geen bezwaar te maken tegen de aangemelde maatregel aangezien deze voldoet aan de voorwaarden om overeenkomstig artikel 107, lid 3, onder c), VWEU als verenigbaar met de interne markt te worden beschouwd. 21. De Commissie herinnert de Nederlandse autoriteiten eraan dat, overeenkomstig artikel 108, lid 3, VWEU, voornemens om deze regeling anders te financieren of te wijzigen bij de Commissie moeten worden aangemeld overeenkomstig Verordening (EG) nr. 794/2004 van de Commissie 7. 7 Verordening (EG) nr. 794/2004 van de Commissie tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad tot vaststelling van nadere bepalingen voor de toepassing van artikel 93 van het EG-Verdrag [thans artikel 108 VWEU]; PB L 140 van , blz. 1).

6 22. Ingeval deze brief vertrouwelijke gegevens mocht bevatten die niet mogen worden bekendgemaakt, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op het internet: Dit verzoek dient bij aangetekend schrijven of per faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Concurrentie Griffie Staatssteun 1049 BRUSSEL BELGIË Hoogachtend, Voor de Commissie Margrethe VESTAGER Vicevoorzitter van de Commissie