Adviesrapport accreditatie. Master of Business Administration Duaal/deeltijd. NCOI Business School

Transcriptie

1 Adviesrapport accreditatie Master of Business Administration Duaal/deeltijd NCOI Business School

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport accreditatie Master of Business Administration Duaal/deeltijd NCOI Business School CROHO nr Hobéon Certificering BV Datum: 13 juli 2010 Auditteam: R.B. van der Herberg P. Breman D.J. Eppink J. Klapwijk Secretaris: H.R. van der Made

4

5 INHOUDSOPGAVE DEEL MANAGEMENT SAMENVATTING INTEGRAAL ADVIES SAMENVATTENDE BEOORDELING 1 2. INLEIDING 5 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING 7 4. VORIGE ACCREDITATIE 13 DEEL 2 OORDEEL OP FACETNIVEAU ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER Doelstellingen opleiding 15 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 15 Facet 1.2. Niveau: Master 21 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Programma 25 Facet 2.1. Eisen HBO 25 Facet 2.2. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma 27 Facet 2.3. Samenhang programma 33 Facet 2.4. Studielast 36 Facet 2.5. Instroom 39 Facet 2.6. Duur 41 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 42 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Inzet van personeel 50 Facet 3.1. Eisen HBO 50 Facet 3.2. Kwantiteit personeel 52 Facet 3.3. Kwaliteit personeel Voorzieningen 58 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 58 Facet 4.2. Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg 63 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 63 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 65 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten 68 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 68 Facet 6.2. Onderwijsrendement OORDEELSCHEMA OORDEELSCHEMA MASTER OF BUSINESS ADMINISTRATION, DT/DUAAL TOEPASSING AMBA-CRITERIA OP DE MBA OPLEIDING VAN NCOI 74 BIJLAGE I BIJLAGE II BIJLAGE III BIJLAGE IV BIJLAGE V Programma en gesprekspartners Kwantitatieve gegevens van de opleiding Curricula Vitae en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Werkwijze, beoordelingsprocedure en beslisregels Geraadpleegde documenten

6 Algemene gegevens Naam van de instelling: Naam van de opleiding: Varianten van de opleiding: Locatie van de opleidingen: NCOI Business School MBA (Master of Business Administration) Duaal/deeltijd Amsterdam, Arnhem, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht Naam VBI: Hobéon Certificering b.v. Datum visitaties: 26 januari 2010 (generieke audit) 1 15 maart 2010 (opleidingsaudit) Datum adviesrapport: 13 juli 2010 Beoordelingskader Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is het Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (14 februari 2003). Aangezien het hier een MBAopleiding betreft, zijn bij de beoordeling tevens de door de NVAO verstrekte richtlijnen (16 juli 2009) met betrekking tot de zogenaamde AMBA-criteria voor Open and Distance Learning (augustus 2007) toegepast. Samenstelling auditteam Het auditteam bestond uit de volgende personen: R.B. (Ruud) van der Herberg, voorzitter, partner bij Hobéon, was onder andere voormalig schoolleider in het voortgezet onderwijs (Minkema College Woerden) en als adviseur verbonden aan het Ruud de Moor Centrum (professionalisering van onderwijsgevenden) van de Open Universiteit. P. (Paul) Breman, vak-/werkvelddeskundige, is organisatiesocioloog /bedrijfskundige, als senior adviseur werkzaam bij Twijnstra Gudde en tevens lector Organiseren van Innovatie aan de Hogeschool Utrecht. Breman is daarnaast als docent verbonden aan de Open Universiteit en publiceerde op het gebied van sociale innovatie, organisatiecultuur en ontwikkeling en competentiemanagement. D.J. (Jan) Eppink, vak-/werkvelddeskundige, is emeritus hoogleraar Management en Organisatie, doceerde ondermeer aan de Faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde van de Vrije Universiteit Amsterdam, is auteur van verschillende gezaghebbende standaardwerken op het gebied van strategie, management en organisatie en was geruime tijd senior adviseur bij Boer & Croon. J. (Jasper) Klapwijk, studentdeskundige, is tweedejaarsstudent van de parttime opleiding Master of Business Administration van TiasNimbas Business School te Utrecht. Werkte ondermeer bij Woonzorg Nederland te Amstelveen als Manager Communications en voltooide de masteropleiding Social Sciences. H.R. (Rob) van der Made, secretaris, heeft een onderwijsachtergrond, maakte een aantal jaren deel uit van het management van een particuliere hogeschool en was in die hoedanigheid verantwoordelijk voor ontwikkeling, accreditatie en uitvoering van verschillende opleidingen. Vanuit Hobéon Certificering is hij als secretaris betrokken bij diverse accreditatietrajecten in het hoger onderwijs. Een uitgebreider CV van de leden van het MBA-auditteam is opgenomen in Bijlage III. 1 Zie voor een toelichting op de generieke audit hoofdstuk 2 Inleiding.

7 DEEL 1 1. MANAGEMENT SAMENVATTING 1.1. Integraal advies Hobéon Certificering adviseert de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) de hbo Master of Business Administration (MBA), verzorgd door het Nederlands Commercieel Opleidingsinstituut (NCOI), Crohonummer 70024, in de duale en deeltijdse variant, op de locaties Amsterdam, Arnhem, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht te accrediteren Samenvattende beoordeling Hobéon Certificering baseert het advies tot accreditatie van de hbo opleiding Master of Business Administration op de volgende overwegingen: Algemeen beeld De MBA-opleiding van NCOI heeft sinds de vorige visitatie in 2005 vorderingen gemaakt met de ontwikkeling van een volledig in het programma geïntegreerde onderzoekslijn. Ook de onderlinge samenhang in de opleiding door overleg, bijeenkomsten en de introductie van het kerndocentschap is verbeterd. De competentieontwikkeling en de door de student uit te voeren opdrachten op de werkplek worden gemonitord door de geleidelijke introductie van het digitale portfolio. Voor het (her)ontwikkelen van onderwijs heeft NCOI, en dus ook de MBA, een adequaat fasemodel ingericht, waarvan een werkveldvalidatie en een (internationale) benchmark deel uitmaken, en dat leidt tot een competentiegericht opleidingsprofiel. Actualisering gebeurt door een Raad van Advies, waarin een brede vertegenwoordiging van het relevante werkveld is opgenomen. De opleiding hanteert als referentie bij de inrichting van het onderwijs zowel het NVAObeoordelingskader als de criteria voor Open & Distance Learning, zoals opgesteld door de Association of MBAs. Zowel de gesprekken tijdens de audit als de beoordeelde documentatie hebben bij het panel het beeld gevestigd van een opleiding met een stevige kwaliteitscultuur. Onderwerp 1 Doelstellingen opleiding: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid: De opleiding heeft op basis van een benchmarkonderzoek en de bestudering van internationale bronnen en standaarden, zoals AMBA, een herijking uitgevoerd van het eindtermenprofiel en op grond daarvan het beroeps- en competentieprofiel opgesteld en door haar Raad van Advies laten beoordelen en vaststellen. De opleidingsdoelstellingen heeft de opleiding vertaald naar beheersingsindicatoren, die leidend zijn voor de toetsing. De opleidingsdoelstellingen en competenties hebben een duidelijke hbo-oriëntatie en sluiten qua niveau aan bij zowel de Dublin Descriptoren voor hbo-masteropleidingen als de AMBAcriteria. Actualisering gebeurt, doordat het opleidingsmanagement twee keer per jaar met de Raad van Advies de competenties tegen het licht houdt en ze waar nodig aanpast. Onderwerp 2 Programma: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid: Met de uitwerking van de opleidingsdoelstellingen in competenties en beheersingindicatoren borgt de opleiding dat al haar doelstellingen worden afgedekt en bereikt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 1

8 De introductie van competentiegericht onderwijs en de drie leerlijnen in het programma zorgen voor een goede samenhang tussen het verwerving van kennis, inzicht en vaardigheden. Een kerndocent bewaakt als spin in het web de cohesie tussen de verschillende masterclasses en de docenten die deze verzorgen. Uit de gesprekken van het panel met de docenten en uit verschillende verslagen van bijeenkomsten blijkt dat het docentencorps goed geïnformeerd wordt over ontwikkelingen en afstemming binnen het programma. Fasegewijs wordt een onderzoekslijn in het programma opgezet, waardoor in de gehele opleiding er zowel expliciet (bijeenkomsten) als impliciet (eindopdrachten) een versterkte aandacht is voor onderzoeksmethoden en technieken. Via de online leeromgeving biedt de opleiding de student toegang tot wetenschappelijke artikelen. Met betrekking tot het thema internationalisering kiest de opleiding een pragmatische benadering, die in de context van de opleiding voldoet, maar naar het oordeel van het panel nog wel vraagt om een creatievere aanpak van internationale uitwisseling. De studielast is in overeenstemming met de gestelde normen; de opleiding zorgt voor een goede spreiding ervan over het jaar. De instroomeisen zijn helder, de borging van de vereiste werkomgeving adequaat. Ofschoon de opleiding niet in de Engelse taal wordt verzorgd, besteedt de opleiding expliciet aandacht aan de Engelse leesvaardigheid bij instroom. Het didactisch concept van de opleiding en de daarbij gehanteerde werkvormen zijn passend voor een duale opleiding, waarin doorgaans oudere studenten met al relatief veel werkervaring, studeren. De opleiding hanteert een strikte scheiding tussen doceren, het opstellen van toetsen en het beoordelen ervan, waarmee de objectiviteit wordt versterkt. De opleiding ontwikkelt toetsmatrijzen om de validiteit van toetsen te vergroten. Teneinde de ontwikkeling van de studenten beter te kunnen volgen en sturen, wordt een digitaal portfolio geïntroduceerd, waarin de student ook verantwoording aflegt voor de uitgevoerde opdrachten op de werkplek. In het licht van de invoering van de Wet Versterking Besturing, behoeft de samenstelling van de examencommissie, evenals de nog in te stellen jaarlijkse rapportageplicht, aandacht. Onderwerp 3 Inzet van personeel: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid: Docenten, die tijdens de audit een gemotiveerde en inspirerende indruk maakten, hebben allen een directe en actuele relatie met de beroepspraktijk. De studenten benoemen dit, zonder uitzondering, als een sterk punt van de opleiding. Alle docenten hebben een afgeronde universitaire opleiding, een zevental is gepromoveerd. De gepromoveerde docenten worden allen ingezet bij het afstuderen. De opleiding heeft acties uitgezet om op korte termijn het aantal gepromoveerde docenten sterk te verhogen, mede in het licht van de AMBA-criteria. Er is een start gemaakt met een opleidingsprogramma voor docenten; daarin komen onderwerpen aan de orde als: visie op opleiden van NCOI, het gebruik van de online leeromgeving en toetsen en beoordelen. De introductie van de kerndocent heeft ertoe geleid dat docenten meer samenhang in het docentencorps ervaren; docentenbijeenkomsten vergroten de betrokkenheid bij en de informatie-uitwisseling over de opleiding. Er is een werkende cyclus van functionerings- en beoordelingsgesprekken. Onderwerp 4 Voorzieningen: voldoende Het oordeel van het auditteam over beide facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De opleiding beschikt over de ruimtelijke en materiële faciliteiten die passend zijn voor een duale opleider. Zowel studenten als docenten zijn hierover tevreden. In 2009 heeft NCOI, en dus ook de opleiding MBA, de beschikking gekregen over een nieuwe online leeromgeving (OLO), waarin een digitale kenniscommunity tot ontwikkeling wordt gebracht. Deze voorziet ook in een betere toegang tot wetenschappelijke artikelen. De opleiding heeft geen eigen fysieke media-/bibliotheek. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 2

9 Ter compensatie betaalt de opleiding voor iedere student de kosten voor een abonnement op de dichtstbijzijnde universiteitsbibliotheek. Uit de gesprekken met studenten en docenten is het panel gebleken dat door de verbeterde e-connectomgeving ook de informatievoorziening aan studenten en docenten is verbeterd. Hoewel de duale, meestal oudere, student stelt weinig behoefte te hebben aan studiebegeleiding, heeft de opleiding op dit punt toch een breed pakket aan voorzieningen beschikbaar, waarvan een student, al naar gelang de behoefte, gebruik kan maken. In geval van studievertraging, reageert de opleiding proactief. Onderwerp 5 Interne Kwaliteitszorg: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De opleiding hanteert een vaste cyclus voor het uitvoeren van evaluaties. Het kwaliteitssysteem is ingericht volgens de zogenaamde Deming-cirkel (Plan-Do-Check-Act), daarbij ligt de focus op het onderwijs en de processen om het onderwijs uit te voeren. In een evaluatiematrix heeft de opleiding alle evaluaties opgenomen en voorzien van frequenties, doelgroepen en evaluatie-instrumenten. Evaluatieformulieren bevatten relevante vragen; daarnaast voert de opleiding ook panelgesprekken met studenten en docenten, die zo blijkt uit notulen die het panel heeft ingezien de opleiding waardevolle informatie opleveren. Uit de evaluatiematrix blijkt dat evaluaties worden uitgevoerd onder alle betrokken stakeholders en leiden tot analyse en aantoonbare verbeteracties. NCOI, en dus ook de opleiding, kent een helder beschreven klachtenregeling. Tijdens de audit is bij het panel het beeld gevestigd van een organisatie waarin sprake is van een kwaliteitscultuur, met name ook onder de docenten. Twee facetten van onderwerp 5 ( Interne kwaliteitszorg ) worden als goed beoordeeld voor deze opleiding, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit wordt als extra aantekening bij het oordeel toegevoegd. Onderwerp 6 Resultaten: voldoende Het oordeel van het auditteam over beide facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De scripties die het panel zowel tevoren als tijdens de site visit heeft ingezien, waren tenminste van het niveau dat van een hbo-masterscriptie mag worden verwacht. De beoordeling gebeurt gemotiveerd en is transparant. Objectiviteit wordt bevorderd door een onafhankelijk beoordelaar in te schakelen. Studenten ontvangen tevoren heldere informatie over procedures, inhoudelijke eisen en beoordelingscriteria met betrekking tot de scriptie. Wel stelt het panel vast dat de onderzoekstechnische aspecten nog verbeterd kunnen worden, vooral waar het gaat om het formuleren van een scherpe vraagstelling en het daaruit afleiden van de geschikte onderzoeksmethode. Ook het uitvoeren van een gedegen literatuurstudie moet verder worden ontwikkeld. Het voortdurend versterken van de onderzoekslijn in het programma en de inrichting van een onderzoeksfaculteit, die NCOI-breed tot een kwaliteitsimpuls op het gebied van praktijkgericht onderzoek moet leiden, ziet het panel in dezen als een betekenisvolle en vertrouwenwekkende stap. Ten aanzien van de gerealiseerde studieduur en het studie-uitvalspercentage scoort de opleiding alleszins aanvaardbaar. Een facet van onderwerp 6 ( Resultaten ) wordt als goed beoordeeld voor deze opleiding, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit wordt als extra aantekening bij het oordeel toegevoegd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 3

10 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 4

11 2. INLEIDING Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de HBO opleiding Master of Business Administration (MBA), verzorgd door NCOI, Croho nummer De opleiding wordt aangeboden in de varianten duaal en deeltijd. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review en de daarbij behorende onderliggende documenten. Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is geweest Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (14 februari 2003). Daarnaast zijn de AMBA-criteria toegepast ( Open & Distance Learning, Additional Principles for Accreditation Standards, Association of MBAs, augustus 2007). De audit De audit bij de HBO-master MBA heeft plaatsgevonden op 15 maart 2010 en werd voorafgegaan door een generieke audit op 26 januari Het programma van beide auditdagen is opgenomen in Bijlage I. Het team dat de opleidingsaudit uitvoerde, werd gevormd door R.B. van der Herberg, P. Breman, D.J. Eppink, J. Klapwijk 2 en H.R. van der Made. De in dit team aanwezige expertise is in onderstaand schema inzichtelijk gemaakt. werkveld vak / discipline onderwijs kwaliteitszorg /audit studentperspectief Drs. R.B. van der Herberg voorzitter x x Dr. P. Breman vak-/werkvelddeskundige x x Prof. dr. D.J. Eppink vak-/werkvelddeskundige x x J. Klapwijk Student MBA TiasNimbas Business School x H.R. van der Made secretaris x x Beoordeling centraal beleid op instellingsniveau De beoordeling van deze opleiding vindt plaats in het kader van een reeks van opleidingsbeoordelingen bij NCOI. De instelling voert voor de ontwikkeling en uitvoering van haar opleidingen een centraal vastgelegd beleid. Daarom heeft Hobéon Certificering ervoor gekozen zoveel mogelijk facetten en onderwerpen uit het NVAO-beoordelingskader op een zo hoog mogelijk aggregatieniveau te beoordelen. In de beoordeling van de onderwerpen en facetten in deel 2 van het rapport komt dit aan de orde. 2 Ten tijde van de visitatie was de heer Klapwijk door persoonlijke omstandigheden op het laatste moment niet bij machte aan de site visit deel te nemen. Dit werd op de visitatiedag zelf pas duidelijk, waardoor geen gelegenheid meer bestond een vervangend studentpanellid te benaderen. De heer Klapwijk heeft de documentatie van de opleiding bestudeerd en daarop schriftelijk naar het panel toe gereageerd. Ook heeft hij de conceptrapportage ontvangen en van commentaar voorzien. Zijn bevindingen waren voor de heer Klapwijk, noch het panel aanleiding een additioneel bezoek aan de opleiding te organiseren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 5

12 Voorafgaand aan de afzonderlijke opleidingsaudits heeft Hobéon daarom op 26 januari 2010 een generieke audit uitgevoerd 3. Hierbij is nagegaan welke bedrijfsprocessen en welke onderwerpen of facetten uit het NVAO-beoordelingskader op centraal niveau worden aangestuurd en hoe de borging daarvan is geregeld. Dit heeft geleid tot de vaststelling dat een aantal bedrijfsprocessen en onderdelen uit het beoordelingskader op strategisch en tactisch niveau vanuit directie en management van NCOI doorwerken tot op het niveau van de opleidingen. Naar aanleiding van de generieke audit is een rapportage opgesteld, waarin is beschreven op welke wijze NCOI op centraal niveau de verschillende onderwerpen en facetten uit het NVAObeoordelingskader heeft georganiseerd en geborgd. Waar dit door het panel dat de generieke audit heeft uitgevoerd, (nog) onvoldoende kon worden vastgesteld, is ook dit in de rapportage vermeld. Beoordeling of in sommige gevallen verificatie is dan verlegd naar de afzonderlijke opleidingsaudits. De rapportage van de generieke audit is vastgesteld door het panel en voor correctie van feitelijke onjuistheden voorgelegd aan NCOI. Het generieke rapport is tenslotte in zijn definitieve vorm aangeboden aan NCOI. De bevindingen uit de generieke rapportage hebben teksten opgeleverd die van toepassing zijn op iedere opleiding van NCOI; deze zijn als zodanig in alle opleidingsrapporten geïntegreerd. In hoofdstuk 5, deel 2 van dit rapport, is dan ook bij ieder facet uit het beoordelingskader telkens een paragraaf opgenomen met generieke bevindingen, aangevuld met passages die de onderhavige opleiding regarderen. 3 Deze generieke audit werd uitgevoerd door W.L.M. Blomen, partner/directeur van Hobéon Certificering, Prof. Dr. D.J. Eppink, emeritus hoogleraar Management en Organisatie, voormalig docent aan de Faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde van de Vrije Universiteit Amsterdam, auteur van verschillende gezaghebbende standaardwerken op het gebied van strategie, management en organisatie en geruime tijd senior adviseur bij Boer & Croon; Dr. P. Breman, organisatiesocioloog/bedrijfskundige, senior adviseur bij Twijnstra Gudde, lector Organiseren van Innovatie aan de Hogeschool Utrecht, docent aan de Open Universiteit en publicist op het gebied van sociale innovatie, organisatiecultuur en ontwikkeling en competentiemanagement; H.R. van der Made (onderwijsdeskundige en secretaris). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 6

13 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING De hbo opleiding MBA maakt organisatorisch deel uit van de NCOI Business School, waarin het NCOI al zijn hbo-masteropleidingen heeft ondergebracht. NCOI Business School en Hogeschool NCOI (hbo bacheloropleidingen) maken deel uit van de NCOI Opleidingsgroep. De MBA-opleiding van NCOI wordt sinds 2003 aangeboden. De studenten aan de opleiding vervullen binnen de organisatie waar ze werkzaam zijn, uiteenlopende functies en rollen op managementniveau. Het gros van de instromende studenten heeft een hbo bachelor als vooropleiding. De opleiding behoort tot het grootste opleidingssegment van NCOI. In alle bedrijfskundige opleidingen stonden per januari studenten ingeschreven. Dat is 34% van het totaal aantal studenten dat bij NCOI een opleiding volgt. Duaal - Deeltijd De opleiding wordt primair in duale vorm aangeboden en gevolgd. De deeltijdse variant van de opleiding wordt uitsluitend ingezet, indien een student door omstandigheden tussentijds zijn werkplek verliest, waarin hij de praktijkopdrachten en de afstudeeropdracht kan uitvoeren. In dat geval dient de deeltijdvariant als oplossing: de student moet dan ter compensatie aanvullende opdrachten uitvoeren en een stage lopen. De opleiding wordt zelden in deeltijd gevolgd. De afgelopen twee jaar is dit geen enkele keer gebeurd. Op het moment van visitatie bestond de opleiding uitsluitend in de duale variant. Alleen bij die facetten waar het verschil tussen duaal en deeltijd relevant is, wordt in het onderhavige rapport ingegaan op beide opleidingsvarianten. Doorlopende leerlijn De MBA-opleiding sluit aan op bacheloropleidingen waarin wordt opgeleid om strategisch beleid om te zetten naar tactische en operationele processen. Studenten worden getraind om de brug te slaan van tactisch naar strategisch niveau. De MBA-opleiding is ontwikkeld vanuit de gedachte een doorlopende leerlijn te creëren vanuit de bacheloropleiding Bedrijfskundig Management, maar sluit ook aan op gerelateerde bacheloropleidingen uit andere richtingen. Structuur De opleiding bestaat uit twee jaar, met 2 fasen: fase 1 (jaar 1) is het kernprogramma van 26 European Credits (EC). Fase 2 (jaar 2) is het topprogramma van 34 EC. De studielast van de opleiding bedraagt in totaal 60 EC. Het eerste studiejaar bestaat uit vier verplichte masterclasses, die na elkaar worden doorlopen. Het tweede studiejaar bestaat uit drie verplichte masterclasses en een keuzemasterclass Het eerste jaar is een breed bedrijfskundig jaar, waarin de belangrijkste functionele managementgebieden aan bod komen. Het tweede jaar is gericht op verdieping, specialisatie en legt de focus op managementvaardigheden. Profilering NCOI Business School profileert zich met de opleiding op de volgende gebieden: Hard en soft skills De opleiding besteedt naast de bedrijfskundige, harde vakken ook aandacht aan de wat zachtere kant van management, door middel van een specifieke masterclass gericht op managementvaardigheden (Masterclass Persoonlijk Leiderschap). Daarnaast kunnen studenten in het keuzeprogramma andere zachtere vakken volgen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 7

14 Aanbod met specialisaties De opleiding beantwoordt aan een sterke behoefte bij studenten aan een uitstroom- of specialisatieprofiel. In het tweede jaar is het daarom mogelijk een specialisatiemasterclass te kiezen van verdiepende aard (bijvoorbeeld projectmanagement) of een keuze te maken voor een bepaalde sector (bijvoorbeeld gezondheidszorg, overheid, non-profit). Met het opgestelde beroeps- en opleidingscompetentieprofiel profileert de opleiding zich door ruim aandacht te geven aan omgevings- en organisatiebewustzijn, zoals naar het oordeel van de Business School hoort bij een bedrijfskundeopleiding. Studenten leren om kritisch te analyseren, een externe blik te ontwikkelen en op de lange termijn te denken. Dit gebeurt vanuit en met behulp van de eigen organisatiecontext, praktijkgeoriënteerd wetenschappelijk onderzoek en verschillende casussen die in het studiemateriaal en door docenten zowel in de vorm van oefenstof als in de vorm van examens worden ingebracht. Om het leerproces en het oordeelsvermogen bij de student te stimuleren, zijn in de opleiding verschillende reflectiemomenten ingebouwd. De opleiding besteedt er veel aandacht aan om studenten instrumenten in handen te geven, die hen in staat stellen om de kennis en ervaring die ze opdoen in hun dagelijkse beroepspraktijk, effectiever te gebruiken voor hun eigen ontwikkeling en die van de organisatie waarin ze werken. Studenten krijgen door de opleiding een beter beeld van de strategische context waarin ze opereren en de rol die ze daarin vervullen, waardoor zij doelmatiger kunnen opereren. Curriculumontwikkeling Bij de ontwikkeling van het eerste MBA-curriculum in 2003 is een benchmarkonderzoek van de opleiding, en een aanvullend onderzoek in 2004 leidend geweest voor de inrichting van het programma. In 2005, voorafgaand aan accreditatie door de NVAO (zie hoofdstuk 4), is het curriculum van de opleiding uitgebreid en aangepast. Binnen NCOI, en dus ook de opleiding MBA, zijn betrekkelijk recent een aantal verbeteringen doorgevoerd: In 2006 zijn methoden en technieken van onderzoek en zogenaamde kick-off bijeenkomsten ingevoerd; In 2009 zijn de Raad van Advies, startbijeenkomsten voor alle docenten, het kerndocententeam, de verbetering van e-connect en de Onderwijs Leer Omgeving (OLO) ingevoerd; In 2010 zijn/worden toetsplannen/toetsmatrijzen, het digitale portfolio en methoden & technieken in het gehele curriculum doorgevoerd en is de uitbreiding van het aantal gepromoveerde docenten in gang gezet. Deze wijzigingen (zie ook hierna: onderzoek en internationalisering ) zijn, naar het oordeel van het panel, illustratief voor de veranderingspotentie van NCOI, en dus ook de opleiding, maar zijn tevens van majeure betekenis voor de doorontwikkeling van het MBA-programma; de maatregelen hebben bij een geslaagde implementatie een stevige kwaliteitsimpuls binnen de opleiding tot gevolg. Gelet op de recente datum van de meeste verbeteracties, heeft het panel in de beoordeling en tijdens de visitatie van de MBA-opleiding, waar mogelijk, telkens vastgesteld of de geschetste ontwikkelingen al volgens plan in gang zijn gezet, of dat daarvan de eerste resultaten zichtbaar zijn (en mogelijk al beoordeeld kunnen worden) of dat het begin van implementatie voldoende stevig is, om er als panel het vertrouwen over uit te spreken. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 8

15 Trends in MBA s Naast de jaarlijkse Raad van Advies vergaderingen, heeft de opleiding in 2009 opnieuw een benchmarkonderzoek uitgevoerd om de belangrijkste trends en ontwikkelingen op het gebied van MBA-opleidingen in kaart te brengen en de positie van de MBA-opleiding van NCOI Business School binnen het nationale en internationale speelveld te bepalen. Op basis van dit benchmarkonderzoek heeft de opleiding een aantal ontwikkelingen gesignaleerd: toenemende behoefte aan MBA-programma s; sterke internationale oriëntatie; ontwikkeling van kenniscentra; belang van alumninetwerken; het aanbieden van zowel hard skills als soft skills; onderscheid tussen Master of Science in Business Administration en de MBA; het aanbieden van uitstroomrichtingen; diversiteit in werkvormen. Implicaties Deze ontwikkelingen raken, naar het oordeel van de opleiding, de MBA als volgt: Aan te nemen is, dat de belangstelling voor MBA-opleidingen structureel blijft groeien en dat meer doelgroepen geïnteresseerd raken. De MBA-opleiding van NCOI zal met een kwalitatief goed programma tegen een interessante prijs van deze groeiende belangstelling profiteren. De internationale oriëntatie van het programma zal steeds belangrijker worden. Dit stelt eisen aan het curriculum en de docenten van de opleiding (zie hierna onderzoek en internationalisering ). Kenniscentra spelen een essentiële rol bij managementopleidingen en bij de ondersteuning van studenten. Voor NCOI Business School betekent dit dat studenten snel toegang moeten hebben tot relevante, actuele bedrijfskundige kennis van hoge kwaliteit (zie hierna onderzoek en internationalisering ). Alumninetwerken worden steeds belangrijker voor permanente educatie en voor persoonlijke ontwikkeling. NCOI heeft een alumninetwerk waarvoor twee keer per jaar bijeenkomsten worden georganiseerd, die zowel voor de opleiding als de alumni profijtelijk zijn; De soft skills masterclasses zijn bij NCOI in zowel de verplichte masterclasses als keuzemasterclasses van de opleiding opgenomen. De harde vakken dienen on par te zijn met gelijksoortige opleidingen. Dit zijn onderdelen van het programma waar wat betreft kwaliteit en inhoud geen discussie over mag bestaan. De MBA opleiding van NCOI bevat de harde vakken, die de opleiding naast de meetlat van de zogenaamde AMBA-criteria (zie ook hierna AMBA-criteria ) heeft gehouden. Het aanbod aan uitstroomrichtingen behoeft voortdurend de aandacht van de opleiding, omdat beroepenveld en studenten hierom vragen. Er bestaat echter wel het risico op vluchtigheid. Naar het oordeel van de opleiding, is het zaak voortdurend een balans te vinden tussen wat gevraagd wordt en wat kan. De keuzemasterclasses worden jaarlijks in het kader van de actualiteit door de Raad van Advies, de kerndocent en de docenten geëvalueerd en zo nodig aangevuld met of vervangen door nieuwe thema s. De discussie over het verschil tussen de Master of Science Business Administration (MScBA) en de MBA speelt een belangrijke rol in de appreciatie van MBA-opleidingen. Een heldere positionering, waarbij wordt aangeven wat wel en geen deel van het curriculum uitmaakt, acht de opleiding daarbij essentieel. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School, 1.0 9

16 Onderzoek en internationalisering Recent heeft NCOI de inrichting van een onderzoeksfaculteit in gang gezet, met als voornaamste doel onderzoek meer in te bedden in de onderwijsprogramma s, en dus ook in de MBA. De opleiding heeft het panel, op zijn verzoek, over deze ontwikkeling geïnformeerd in de vorm van een separate notitie Onderzoek. Daaruit blijkt ondermeer dat de onderzoeksfaculteit strategisch zal worden aangestuurd door een Faculteitsraad, waarin zowel een aantal hoogleraren alsook de algemeen directeur van NCOI zitting hebben. De hoogleraren van de Faculteitsraad bestrijken de opleidingsdomeinen van zowel de NCOI Business School als de Hogeschool NCOI. Aan de onderzoeksfaciliteit wordt leiding gegeven door de directeur Onderzoek & Internationalisering, waarvoor per 1 juli 2010 Prof. Dr. Anton Cozijnsen (VU), voor een taakomvang van 0,3 FTE, is aangesteld. De Faculteitsraad geeft richting aan de directeur onderzoek & internationalisering, de directeur onderwijs en de directeur kwaliteit & erkenningen, waardoor onderwijs, onderzoek en kwaliteit samenhang krijgen en op elkaar blijven afgestemd. De directeur onderzoek & internationalisering is verantwoordelijk voor de kerntaken van de onderzoeksfaculteit en geeft daarnaast leiding aan onderzoek (in onderwijsaanbod en -uitvoering), kennisontwikkeling (publicaties), promotiebeleid en promovendi, en consultancy (contractonderzoek voor met name MKB). Voor de onderzoeksfaculteit heeft NCOI onder andere de volgende kerntaken geformuleerd: het inventariseren van leemtes op het gebied van accreditatie, die structureel verbetering behoeven; het selecteren en uitwerken van speerpuntprogramma s op onderzoeksgebied, zoals bijv. Leiderschap; het ontwikkelen van onderzoeksmateriaal ten behoeve van kerndocenten en docenten; het adviseren van docenten/scriptiebegeleiders m.b.t. onderzoeksmethodologie en het leveren van bijdragen aan onderzoekscurricula; het stimuleren van (kern)docenten in het leveren van publicaties; het bieden van promotiemogelijkheden aan (kern)docenten. In het kader van internationalisering richt de onderzoeksfaculteit zich ook op: het regisseren van de (internationale) kenniscommunity; het onderhouden van samenwerkingsrelaties met Nederlandse, maar ook met buitenlandse, hogescholen en universiteiten. Het panel heeft met instemming en waardering kennisgenomen van deze ontwikkeling en verwacht dat de kwaliteitsimpuls bij een goede implementatie en voldoende personele inzet, het ontbreken van een lectoraat met kenniskring enigszins kan compenseren. Gelet op het recente karakter van de maatregelen, konden ten tijde van de MBA-visitatie de resultaten nog niet worden waargenomen, laat staan beoordeeld. AMBA-criteria Sinds 1 augustus 2009 gelden bij de beoordeling van een MBA-opleiding, naast het bestaande NVAO-beoordelingskader, ook de zogenaamde AMBA-criteria (Association of Masters of Business Administration); in het bijzonder richt de NVAO bij de beoordeling van een door een VBI opgesteld accreditatierapport de aandacht op de volgende AMBA-criteria, die voornamelijk een verbijzondering zijn van de domeinspecifieke vereisten: Is de aandacht voor noodzakelijk geachte deelgebieden geborgd, d.w.z. herkenbaar aanwezig in het programma van het curriculum? Is er voldoende aandacht voor de verwerving van kennis in vergelijking met de ontwikkeling van vaardigheden? Onder welke voorwaarden kunnen studenten worden toegelaten tot de opleiding? Wordt voldaan aan het minimum aantal contacturen? Hoe is de kwaliteit van de toetsing geborgd? Voldoen de docenten aan de vereiste kwalificaties? Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School,

17 Daarbij baseert de opleiding zich op de AMBA-criteria voor Open and Distance Learning, omdat zij vindt dat de karakteristiek van Open en afstandsonderwijs op haar van toepassing is. De term Open en afstandsonderwijs (OAO) wordt immers gebruikt om elke vorm van onderwijs aan te duiden die niet uitsluitend gebruik maakt van face-to-face contact tussen docent en studenten, hetgeen bij NCOI het geval is. De opleider heeft, naast contactonderwijs, ook studieactiviteiten georganiseerd die zich afspelen binnen de online leeromgeving (e- Connect). Dit digitale platform voorziet in veel mogelijkheden voor dialoog (ondermeer peer feedback) en gezamenlijk leren tussen studenten onderling en met de docent. NCOI, en daarmee de MBA-opleiding, beschouwt zich nadrukkelijk niet als een afstandsopleider, in de betekenis dat vrijwel het volledige onderwijs op afstand wordt gevolgd. In die zin hanteert de instelling een gebalanceerde mengvorm, waartoe ook nadrukkelijk contactonderwijs behoort. Ten behoeve van het panel heeft de opleiding het aantal contacturen in relatie tot de totale studiebelasting inzichtelijk gemaakt. Het auditteam volgt de redenering van de opleiding dat zij qua onderwijsvorm valt onder de AMBA-criteria voor Open and Distance Learning. Bij de aan de AMBA-criteria gerelateerde onderwerpen en facetten wordt in dit rapport telkens ook ingegaan op de vraag of de opleiding aan het van toepassing zijnde AMBA-criterium voldoet. Bij hoofdstuk 6, Oordeelsschema is tevens een samenvattend overzicht opgenomen, waarin de AMBA-criteria zijn toegepast op de MBA van NCOI. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School,

18 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School,

19 4. VORIGE ACCREDITATIE Na invoering van het nieuwe accreditatiestelsel, werd op 19 juli 2005 door de NVAO de aanvraag Toets Nieuwe Opleiding voor de hbo-master Master of Business Administration (MBA) van NCOI Business School gehonoreerd. De opleiding dient voor juli 2011 voor de volgende termijn van zes jaar geaccrediteerd te worden. Het NVAO-panel dat de audit in april 2005 beoordeelde, registreerde als een van de meest in het oog springende punten het enthousiasme en de kwaliteit van de docenten. Het feit dat het docententeam was uitgebreid met docenten die niet alleen ervaring hadden met andere business schools, maar ook met onderzoek, kwalificeerde het auditteam als sterk. Het auditteam signaleerde verder een hoog kwaliteitsbewustzijn onder het management en de docenten: kwaliteitszorg bestaat bij deze opleiding niet alleen op papier, maar leeft ook bij de docenten. Het accreditatiebesluit van de NVAO van 19 juli 2005 bevat twee aandachtspunten: de relatief beperkte contacttijd, mede in het licht van de internationale norm (AMBA); borging van de leeropbrengst van studenten binnen de werkomgeving. Het auditteam dat de MBA-opleiding op 15 maart 2010 visiteerde, heeft deze aandachtspunten in zijn beoordeling meegenomen en kunnen vaststellen dat de opleiding deze ter harte heeft genomen. Het oordeel van het panel hierover is terug te vinden in Deel 2 van het rapport, met name Onderwerp 2, Programma. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School,

20 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Master of Business Administration, NCOI Business School,