COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Toekomst Promen. Te besluiten om

Transcriptie

1 COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Toekomst Promen Te besluiten om Principes van de samenwerking: 1.1. Alle deelnemende gemeenten continueren de Wsw Dienstverlening bij Promen binnen de GR; 1.2. Alle gemeenten hebben een 1 op 1 relatie met Promen voor de Participatiewet (inclusief nieuw beschut werk) waarbinnen zij op de door hen individueel gekozen wijze, vraaggericht, gebruik kunnen maken van de diensten van Promen; 1.3. Er is sprake van een financiële en juridische scheiding tussen de dienstverlening onder de Wsw en de PW binnen Promen; 1.4. Als gevolg van de afbouw van de Wsw kan het zijn dat Promen in moet krimpen. Alle deelnemende gemeenten accepteren het feit dat er meer inefficiëntie kan ontstaan door vermindering van schaalvoordelen als gevolg van het kleiner worden van het bedrijf; 1.5. De tijdshorizon voor deze afspraken loopt van 2018 tot en met Modellering van de samenwerking: 2.1 Te kiezen voor een modellering van het nieuwe Promen waarbij de dienstverlening voor de PW in een BV Participatiewet onder de GR Promen wordt vormgegeven. De contracten ten behoeve van de vraaggerichte 1 op1 relatie voor PW dienstverlening worden tussen de gemeenten/uitvoeringsorganisatie en de BV Participatiewet gesloten; 2.2 De colleges vragen Promen te sturen op het voldoen aan de vereisten voor quasiinbesteding en de VPB. Financiering efficiency daling en integrale kostprijs: 3.1. De verwachtte efficiencydaling als gevolg van de krimp van het bedrijf wordt gefinancierd door een toename van de integrale kostprijs SW en via de tariefstelling PW De integrale kostprijs voor de SW wordt jaarlijks in de begroting vastgesteld, waardoor er op voorhand geen exploitatietekort dan wel -overschot is. Deze integrale kostprijs wordt per SE toegerekend aan de individuele gemeenten. Er komt een aanvullende afspraak over de wijze waarop wordt omgegaan met de SE s die bij de wijziging van de bekostiging van woon naar werk gemeente aan de gemeenten zijn toeberekend; 3.3. Indien er toch een significant bedrijfsresultaat voor de SW ontstaat (positief dan wel negatief) zal deze worden verrekend in de kostprijs bij de eerst volgende op te stellen begroting (indien niet significant wordt het geboekt via een reserve weerstandsvermogen); 3.4. Aan de kostprijs van PW dienstverlening aan de individuele gemeente ligt een uniform tarief per component/deelproduct ten grondslag. Toerekening overhead en kosten direct personeel tussen SW en PW: 3.5. In de integrale kostprijs van de SW en PW zal een component overhead worden opgenomen. De verdeling van de overhead tussen SW en PW wordt gedaan naar rato van de financiële omvang van de dienstverlening per onderdeel, direct toerekenbare kosten moeten direct worden toegerekend;

2 3.6. De colleges vragen Promen actief te sturen op verlaging van de overhead in lijn met de benodigde afbouw van het bedrijf, alsmede te sturen op flexibilisering van de overhead (met uitzondering van het vaste huidige personeel), en hierover expliciet te rapporteren in de begrotings- en jaarstukken; 3.7. De kosten van de afbouw van direct personeel (als gevolg van inkrimpen WSW) wordt volledig toegerekend aan de SW; 3.8. De colleges vragen Promen actief te sturen op verlaging van de kosten van het direct personeel en infrastructuur tbv aansturing en begeleiding van de doelgroep in lijn met de benodigde afbouw van het bedrijf en hierover te expliciet te rapporteren in de begrotings- en jaarstukken. Garanties en risico opslag: 3.9. Gemeenten spreken af dat bij tarieven voor de PW een nader te bepalen specifieke risico opslag per contract zal worden gehanteerd. Deze risico opslag heeft tot doel de andere gemeenten te vrijwaren van eventuele negatieve risico s verbonden aan de individuele contracten. Deze risico opslag zal onder meer afhankelijk zijn van de duur en flexibiliteit van het contract, de benodigde investeringen en de omvang van benodigde overhead en direct personeel. Promen wordt gevraagd deze risico opslag uit te werken; De gemeenten, ex Alphen aan den Rijn, geven tot 2025 de instroomgarantie af dat zij 80% van de afgegeven indicaties voor nieuw beschut werk aan inwoners in hun gemeente aan Promen zullen aanbieden voor een contract nieuw beschut werk. De omvang van deze instroomgarantie wordt in 2021 geëvalueerd en zonodig bijgesteld De gemeenten geven voor het overgangsjaar 2018 de financiële garantie af dat zij gezamenlijk een omvang van dienstverlening voor de PW afnemen van in totaal exclusief nieuw beschut werk. Deze wordt verdeeld op basis van de gebruikelijk verdeling van de SE s per gemeente en vraaggericht ingevuld in de individuele relatie tussen gemeenten en Promen; De gemeenten besluiten geen financiële bandbreedte af te spreken voor de PWdienstverlening voor de periode Garanties 4.1. Gemeenten/uitvoeringsorganisatie maken individuele meerjarige afspraken met Promen over de omvang en invulling van de PW-dienstverlening. Daarbij spreken gemeenten af dat de omvang van de totale dienstverlening niet sneller dan in 3 jaar tot nul kan worden afgebouwd, waarbij uitgegaan wordt van gelijke stappen per jaar. Deze afspraak geldt vanaf contractjaar 2018, waarvoor cf besluit 3.11 gemeenten een minimale omvang van in totaal ,- garanderen; 4.2. De reikwijdte, vrijheidsgraden en individuele verantwoordelijkheden van de gemeenten worden nader uitgewerkt op basis van bovenstaande vastgestelde principes. Het bestuur van Promen mandateert daarin in ieder geval de directeur om de contracten voor de PW aan te gaan met de individuele gemeenten/uitvoeringsorganisatie. De directeur handelt bij de uitvoering van dit mandaat zonder directe inmenging van andere gemeenten. Communicatie en Borging 5.1 De communicatie over deze besluiten vorm te geven op basis van een gezamenlijke kernboodschap (raadsinformatiebrief en persbericht). Inleiding In het licht van de decentralisaties en het afsluiten van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) per 1 januari 2015 is de noodzaak voor bestuurlijke besluitvorming over de toekomst van Promen hoog. De eindigheid van de tijdelijk oplossing van het zogenaamde modulair 2

3 model is in zicht. Nu is het moment om een besluit te nemen over de toekomstige rol en positie van Promen. De gemeentesecretarissen van de deelnemende gemeenten hebben in november 2016 een besluitvormingsproces in gang gezet om te komen tot besluitvorming over de toekomst van Promen voor het zomerreces van Op 22 maart jongstleden is er tijdens bestuurlijk overleg conform het plan van aanpak de bestuurlijke vraag van de zeven gemeenten aan Promen vastgesteld. De zeven colleges hebben deze bestuurlijke vraag op 28 maart bekrachtigd. Op basis daarvan heeft Promen een antwoord geformuleerd dat in hoofdlijnen met de portefeuillehouders op 18 mei jongstleden is besproken en definitief door de projectgroep is ontvangen op 2 juni Dit advies is de afronding van het (besluitvormings)proces. Conform het vastgestelde plan van aanpak zijn we gekomen tot de bestuurlijke besluitvorming (stap 7). Stap 1 Ambtelijke startbijeenkomst contactambtenaren 30 november 2016 Stap 2 Toepassing Beslisboom in deelnemende gemeenten 7 februari 2017 Stap 3 Analyse uitkomsten en voorbereiding voorstel 22 maart 2017 Stap 4 Bestuurlijke besluitvorming over vraag aan Promen 28 maart 2017 Stap 5 Invulling vraag door Promen 18 mei 2017 Stap 6 Analyse en voorbereiding besluitvorming 15 juni 2017 Stap 7 Bestuurlijke (en politieke) besluitvorming 27 juni 2017 Beoogd effect Te komen tot gezamenlijke besluitvorming Promen Argumenten 1. De principes waaronder de gemeenten samenwerken binnen Promen De principes waaronder de gemeenten samenwerken binnen Promen zijn grotendeels al vastgesteld met het besluit over de bestuurlijke vraag aan Promen van 28 maart. Met deze principes is een grote verandering ten opzichte van het modulair model voorgesteld, aangezien in het modulair model werd uitgegaan van het behoud van arbeidscapaciteit terwijl nu de Participatiewet dienstverlening vraaggericht en in een zakelijke relatie wordt ingevuld. Hiermee blijft Promen als stabiele basis beschikbaar voor de SW medewerkers en ontwikkelen we Promen als belangrijk instrument voor de Participatiewet passend binnen de individuele beleidsvrijheid van gemeenten. Binnen het antwoord van Promen op onze vraag van 2 juni jongstleden is geen bezwaar opgetreden ten aanzien van deze principes. Derhalve stellen wij u voor om de principes zoals uitgewerkt in beslispunt 1.1 tot en met 1.5 definitief te bekrachtigen: 2. De modellering van de relatie tussen Promen en de gemeenten Ter invulling van de principes moet een besluit genomen worden over de modellering van het nieuwe Promen en de relatie van de zeven deelnemende gemeenten hiertoe. In antwoord op de vragen van de gemeenten aan Promen van 28 maart jongstleden heeft Promen BDO gevraagd hierop te reflecteren. Uit de reflectie en de interactie tussen de Promen, BDO en de projectgroep komen twee modellen naar voren die voorstelbaar zijn. Het zogenaamde model 1a en het alternatieve model. De keuze tussen deze modellen ligt in de vraag of je inkoopt bij de GR Promen of via een daaronder hangende Participatiewet-BV. 3

4 Overwegende dat alle besluiten en ook de eerdere besluitvorming van 22 maart gericht is op het mitigeren van risico s en het grip houden op Promen. Dat de doelstelling expliciet is en was om een financiële en juridische scheiding aan te brengen binnen Promen. Constaterende dat BDO aangeeft dat het model met een aparte Participatiewet BV hieraan het meest tegemoet komt, wordt u geadviseerd voor om te kiezen voor het alternatieve model ==> het model met een BV Participatiewet. 3. De financiering van het nieuwe Promen en garanties In navolging van de principes onder 1 en uw besluitvorming van 28 maart jongstleden moet onder dit onderdeel besluitvorming worden vormgegeven die invulling geeft aan de gewenste financiële scheiding tussen Wsw en Pw binnen Promen. Ook moet invulling worden gegeven aan de vraag hoe wordt omgegaan met de frictiekosten die ontstaan als gevolg van de inkrimping van de Wsw en de daardoor ontstane verminderde efficiëntie en schaalvoordelen binnen Promen van 3,5 miljoen euro. Overigens zijn de 3,5 miljoen euro aanmerkelijk te verminderen zoals Promen aangeeft in haar notitie (1,5 miljoen in eigen bedrijfsvoering en 1 miljoen via nieuw beschut uitgaande van 80% rijksbudget-, er resteert dan nog 1 miljoen euro in 2025). Daarnaast moet hier invulling worden gegeven aan de conform het besluit van 28 maart gewenste realistische en transparante kostprijs van de dienstverlening. Beslispunt De financiering efficiency daling en integrale kostprijs Beslispunt De toerekening overhead en kosten direct personeel tussen SW en PW Beslispunt Garanties en risico opslag. 4. Randvoorwaarden bij het toekomstbesluit Om de bovenstaande besluiten in te bedden zijn enkele randvoorwaarden noodzakelijk. Dit betreft twee zaken, ten eerste een afspraak over de begrenzing van de fluctuaties in de PW vooral neerwaarts zodat de bedrijfsvoering van Promen op een verantwoorde wijze kan worden aangepast door de directie. En ten tweede een vervolgafspraak over de mandatering en benodigde vrijheidsgraden om als gemeenten en bestuur meer op gepaste afstand van de bedrijfsvoering te komen. 5. Communicatie en het vervolgproces Met de bovenstaande besluitvorming en de bekrachtiging daarvan in de colleges op 27 juni aanstaande is de opdracht van de projectgroep Promen zoals geformuleerd in het plan van aanpak formeel afgerond. Het is zaak om te komen tot een goede communicatie, afronding en borging waaronder decharge kan worden verleend aan de opdrachtnemer en de projectgroep. Kanttekeningen Niet van toepassing Financiën Er zijn structurele effecten te verwachten op dit dossier. Met name de kant waar de gemeente niet veel op kan sturen, zijnde de (afbouw) SW, zal leiden tot een ander benodigd budget voor deze doelgroep. Op dit moment bekostigd de gemeente Krimpen aan den IJssel de SW door de Rijkssubsidie (bestaat eigenlijk niet meer) en een exploitatiebijdrage aan Promen over te maken. Mogelijk zijn deze budgetten ontoereikend om de nieuwe systematiek te dekken. 4

5 Uitsluitsel is echter nu nog niet te geven, wel is het zo dat er al jaren grote verliezen worden aangekondigd. In den lande zijn ook SW-bedrijven failliet gegaan, of gefuseerd of zijn de kosten voor gemeenten de pan uit gerezen. Dit is op dit moment niet het geval in onze situatie. De effecten op lange(re) termijn zijn onduidelijk. Met de huidige sterfhuisconstructie van de SW zal namelijk een cliëntenbestand zonder doorgroeipotentie overblijven. De komende jaren zullen mensen die nog een stap op de ladder kunnen zetten dit gaan doen. De huidige generatie die nu oud beschut werk (binnen) doet zal echter niet kunnen doorgroeien naar andersoortig werk. Op dit cliëntenbestand zonder doorgroeipotentie (beschut werk binnen) verdient Promen het minst (lage opdrachten). Het nieuw beschut werk wordt ingevuld op basis van de nieuwe 1 op 1 afspraken. Hierbij moet aangetekend worden dat het anders dan bij de andere PW dienstverlening vaak gaat om langdurige (arbeids)overeenkomsten. Ook hiervoor geldt dat Promen op deze doelgroep geen grote verdiencapaciteit kan creëren met opdrachten. Resumerend zijn de volgende elementen van belang: a) De afbouw van de SW is een structurele component waar niet op gestuurd kan worden, gaat de prijs per SE omhoog dan dient de gemeente dit te bekostigen. b) Het nieuw beschut werk is een structurele component (vergelijkbaar met de oude SW). Ook hiervoor geldt dat er niet op gestuurd kan worden omdat het mensen met een (vaste) dienstbetrekking betreft. Gaat de prijs omhoog zijn de kosten voor de gemeente. c) Dan blijft alleen de overige PW activiteiten als mogelijk sturingsmechanisme over. In geval van stijgende kosten kan dan besloten worden minder trajecten / producten PW af te nemen. De onzekerheid van de financiële gevolgen, maakt dat daar nu geen inschatting van kan worden gemaakt. Indien er financiële ontwikkelingen plaatsvinden komen we daar bij u en de raad op terug. Communicatie Kernboodschap De gemeenten Alphen aan den Rijn, Capelle aan den IJssel, Gouda, Krimpen aan den IJssel, Krimpenerwaard, Waddinxveen en Zuidplas hebben besloten om samen verder te gaan met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening bij Promen. Ook gaan de gemeenten vraaggericht dienstverlening voor de participatiewet (waaronder beschut werk) afnemen bij Promen. De gemeenten hebben hiermee een gezamenlijke basis gelegd voor de verdere toekomst van Promen. In maart 2017 hebben de gemeenten aan Promen gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken om vraaggericht dienstverlening te organiseren voor de Participatiewet. Promen is hier afgelopen maanden voortvarend mee aan de slag gegaan. Op 27 juni hebben de colleges van B&W mede op basis van de input van Promen besluiten genomen over de principes voor de samenwerking met elkaar en Promen, het samenwerkingsmodel, de financiering en de benodigde garanties voor Promen. Hiermee blijft Promen als stabiele basis beschikbaar voor de SW (Sociale Werkplaats)-medewerkers en ontwikkelen de gemeenten Promen als belangrijk instrument in de Participatiewet. 5

6 Informatie aan gremia De volgende gremia worden geïnformeerd over bovenstaande: 1. Raadsinformatiebrief De gezamenlijke boodschap gebruikt elke gemeente in een eigen raadsinformatiebrief. Elke gemeente kan deze boodschap aanvullen met een deel dat specifiek voor de eigen gemeente geldt. 2. Pers (inwoners) Op basis van de gezamenlijke kernboodschap verzorgt elke gemeente een eigen persbericht. 3. Organisatie Promen De directeur van Promen informeert de medewerkers van Promen over het besluit van de gemeenten hoe verder met Promen. De medewerkers worden geïnformeerd voordat er persberichten uitgaan. 4. Adviesraden/cliëntenraden Elke gemeente beslist zelf hoe de eigen adviesraad/cliëntenraad te informeren / betrekken. In ons geval krijgt de adviesraad Sociaal Domein een afschrift van de raadsinformatiebrief. Uitvoering Niet van toepassing Bijlagen 1. Raadsinformatiebrief 2. Persbericht 6