Zaal ATELIER +1 Met visie naar duurzaam patrimonium en vastgoedbeleid
|
|
- Hanne de Wilde
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zaal ATELIER +1 Met visie naar duurzaam patrimonium en vastgoedbeleid
2 Met visie naar een duurzaam patrimonium en vastgoedbeleid Erik van Agtmaal, Factor4 Elise Steyaert, Vlaams EnergieBedrijf Klimaatdag Oostende - 3 mei 2019
3 Consortium Het Facilitair Bedrijf
4 Vaststelling De afwezigheid van een goed uitgewerkt geïntegreerd vastgoedbeleid, met inbegrip van een strategische visie, is een belangrijke hinderpaal voor het realiseren van de klimaat- en energiedoelstellingen voor het publiek patrimonium op korte, middellange en lange termijn. Energiegebruik in gebouwen = 40% van het totaal energiegebruik in Vlaanderen
5 Vaststelling Voorbeelden van gemeenten in Europese landen die een vijftal jaren geleden begonnen zijn met de ontwikkeling van een integraal publiek vastgoedbeleid tonen de grote toegevoegde waarde hiervan aan.
6 Vaststelling Het klimaatbeleid wordt steeds meer een ingewikkelde en complexe uitdaging! Klimaat verandert snel Zeer snelle kennisontwikkeling Nieuwe technologieën Wettelijke verplichtingen Leren uit fouten en mislukkingen Besluitvorming heeft nood aan duidelijkheid
7 Besluitvorming in een snel veranderende wereld Energievraag Systeemniveaus Totaal (energie)systeem Synergie PENTA ENERGETICA Hernieuwbare energie Verschillende gemeenten Gemeente Vrij beschikbare energie Efficiënt gebruik eindige energiebronnen Relatie met klimaatadaptatie Vb - Urban heat island effect - Verbeteren van de Solar Reflectance Index Publiek patrimonium Wijk Gebouw Gebouwdeel
8 Vaststelling Het klimaatbeleid wordt steeds meer een ingewikkelde en complexe uitdaging! Belang van kennisdeling en lerend vermogen Nood aan goed geïnformeerde beleidskeuzes Kennisontwikkeling eigen patrimonium en voorbeeldfunctie
9 Vaststelling Het verduurzamen van het eigen publiek patrimonium maakt een belangrijk aandeel uit van de sleutelactiepunten in de burgemeester convenanten Aandeel in België is 26,3 % Bron: wwww.covenantofmayors.eu Is een Actieplan voor duurzame Energie en Klimaat geloofwaardig zonder het ontwikkelen van een duurzaam publiek vastgoedbeheer?
10 Vaststelling Inkomsten uit een optimaal beheerd publiek vastgoed kunnen, samen met energiebesparingen, worden gebruikt voor de cofinanciering van energieefficiëntie investeringen. Gebouwen van Vlaamse gemeenten (zonder OCMW) Boekwaarde (1) : circa 6,5 miljard EUR Marktwaarde (2) : circa 8 miljard EUR (1) Bron: Belfius, gebouwen energie-efficiënt maken, 2018 (2) Bron: Factor4, schatting op basis van extrapolatie, 2018
11 Duurzaam publiek vastgoedbeheer Een duurzaam publiek vastgoedbeheer (Sustainable Public Real Estate Management) is het integraal beheer i.e. verwerving, behoud, gebruik en afstoten van publiek vastgoed op een wijze die ervoor zorgt dat de noden aan publiek vastgoed voor de samenleving worden vervuld en waarbij de negatieve impact op de omgeving en het klimaat, de totale levenscycluskosten en de totale kost van eigendom zo beperkt mogelijk worden gehouden.
12 SURE2050 project 1,2 miljoen EUR financiële steun in het kader van het EU H2020 programma Project Development Assistance concrete investeringen Looptijd van 42 maanden vanaf mei 2019 Begin informatiesessies en opleidingen in oktober 2019 Doelgroepen Kleine gemeenten Middelgrote gemeenten Grote gemeenten (+ 80 gebouwen) OCMWs en gemeentelijke (autonome) organisaties Publieke organisaties op Vlaams regionaal niveau
13 Doelstellingen 2050 Het realiseren van: Maatschappelijke doelstellingen Financiële doelstellingen Klimaat en andere duurzaamheidsdoelstellingen Holistische en totale levenscyclus benadering Total cost of ownership benadering Geïntegreerde aanpak Goedgeïnformeerde besluitvorming Tijdige uitvoering van maatregelen
14 SURE2050 project Interactieve informatiesessies voor besluitvormers Opleidingen voor SPREM coördinatoren in Vlaamse gemeenten en publieke organisaties op het Vlaams regionaal niveau Coaching van gemeenten en organisaties om een strategische visie uit te werken en om deze strategie om te zetten in concrete acties Ondersteuning van concrete energetische renovatieprojecten (Energieprestatiecontracten en klassieke projectbenadering) Management tools (handleidingen, besluitvormingsboom, energiemanagementsysteem, )
15 Werkgebieden Realiseer draagvlak Vastgoed informatie Lange termijn planning Tactische en oper. planning Oper. Capaciteit Sense of urgency Waardepropositie Betrokkenheid Stakeholders Bestaand vastgoed Omgeving Toekomstig vastgoed Strategische visie Planning investeringen Plan-Do-Check-Act Tactische en operationele doelstellingen Veranderopgave Tact. en oper. planning Interne expertise Voldoende capaciteit Publiek-private samenwerking Samen werking Centraliseer Duurzaam aankopen Slimme financiering Checks & balances Departementen, Beleidsniveaus, Publiek-privaat, Informatie Expertise Beheer Prestatiegericht Circulaire economie Best value for money Inzicht in investeringen Bijkomende inkomsten Energiebesparingen Financieringsplan Interne audits Democratische controle
16 Kennisopbouw en deling SURE2050 Vlaamse kenniscentra Good and best practices Handleiding duurzaam publiek vastgoedbeheer Interessante voorbeelden in Nieuwste inzichten binnen- en buitenland Praktisch stappenplan Motiverende voorbeelden Verwijzingen naar interessante literatuur KANTOOR 2023 VLAAMSE OVERHEID
17 Informatiesessies en opleidingen Drie informatie en follow-up sessies (okt 2019 juni 2020) o Voor politieke besluitvormers (projecteigenaar, burgemeester, schepen, ) o s ochtends of s avonds o Informatie over de toegevoegde waarde van duurzaam vastgoedbeheer o Informatie over het proces en de rol van de verschillende partijen Vier opleidingsdagen voor Coördinators (okt 2019 juni 2020) o Verantwoordelijke voor de coördinatie binnen de gemeente
18 Ondersteuning in besluitvorming vb. Energieefficiëntie maatregelen met een positieve netto contante waarde en geen negatieve invloed op lange termijnopties No brainer Uncertainties Brainers vb. Realisatie van een nul-energiegebouw Make things as simple as possible, but not simpler! vb. Toekomstige beschikbaarheid van op moleculen gebaseerde energiebronnen en dragers (vb. aardgas, waterstof, synthetisch gas, ) BBC BBC Snel toenemende onzekerheid na Energie en klimaatdoelstelling 2030
19 Draagvlak creëren en vasthouden Promotiemateriaal voor gebruik binnen gemeenten Informatiesessies en opleidingen in elke provincie Relatiebeheer en opvolging door provincies Brochures Informatie voor gebruik in eigen gemeentelijke communicatie Gebruik van eigen duurzame gebouwen
20 Individuele projectondersteuning HET FACILITAIR BEDRIJF Ontwikkeling van een duurzaam publiek vastgoedplan Concrete projecten energetische renovatieprojecten Energiemanagement en andere management tools
21 Voorwaarden om gebruik te maken van SURE2050 ondersteuning Aanduiden van een Projecteigenaar Aanduiden van een Coördinator Deelname aan het informatie en opleidingsprogramma Het ontwikkelen en indienen van een strategisch plan Opvolging van het proces (besluitvorming en uitvoering) Engagement om te investeren in energie-efficiëntiemaatregelen Rapporteren van de voortgang aan de SURE2050 relatiebeheerder Het doorgeven van bewijsstukken over investeringen aan de SURE2050 relatiebeheerder
22 Grote interesse van gemeenten 99 gemeenten gaven reeds hun interesse aan om deel te nemen aan het SURE2050 programma en tekenden een Letter of Support in 2018
23 Contactinformatie per provincie (in ontwikkeling)
24 Download deze presentatie op
This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement
This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement 844902 Inhoud Aanleiding Doelstelling Aanpak SURE2050 concreet: Consortium
Nadere informatieZaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract
Zaal ATELIER +1 5.7. Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Inhoud Visie in een notendop Patrimoniumvisie Data-analyse M&V Opvolging en monitoring EPC PV-installaties Submetering
Nadere informatieVlaams Adaptatiebeleid: Burgemeestersconvenant. Griet Verstraeten Departement Omgeving. Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019
Vlaams Adaptatiebeleid: Burgemeestersconvenant Griet Verstraeten Departement Omgeving Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019 Leiegardens 2014, Your Estate Solution Vlaams Adaptatieplan
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieSmart Cities voor OCMW s
Smart Cities voor OCMW s Hasselt 29 maart 2016 Francis Hayen Smart Cities & Smart Cities-projecten Smart Cities? Voor wie? 2 Smart Cities: overzicht 1 2 3 4 Smart Cities: overzicht ondersteunde projecten
Nadere informatieTraject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid
Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact
Nadere informatieHet Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie
Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie NL Een unieke bottomupbeweging Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie brengt lokale en regionale autoriteiten samen, die zich er vrijwillig
Nadere informatieENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN. Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013
ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 Dominiek Vandewiele Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen
Nadere informatieEnergie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf
Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen
Nadere informatieBeleidsplanning in Geel. Welke plaats heeft gezondheid in dit geheel?
Beleidsplanning in Geel Welke plaats heeft gezondheid in dit geheel? Geel sterk stijgend aantal inwoners - 2013: 38.238 (+ 13,5% t.o.v. 2000) grote oppervlakte: stedelijke kern landelijke deeldorpen
Nadere informatieSamen naar de Europese Agenda Stad
Samen naar de Europese Agenda Stad VNG Bestuurdersdag 30 November 2015 Nicolaas Beets Dutch Urban Envoy Inhoud Doelstellingen van het NL se EU Voorzitterschap 12 Thema s voor de Europese Agenda Stad Partnerschappen
Nadere informatieNo Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future!
No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future! STEDIN Netbeheer 19 april 2018 Joep Weerts Directeur Klant & Markt Ravish Mehairjan Hoofd Corporate Risk Management SAMEN
Nadere informatieEnergiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria
Energiemeetplan 2018-2022 Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO50001 Opgesteld door Paul Jonk en Marco Vermeulen
Nadere informatieWat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing. Gemeenten staan niet alleen! Inhoudsopgave. Wat bestaat al?
Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing Marie De Winter, Dienst Minawa Nathalie Garré, wvi Inhoudsopgave Ondersteuningsaanbod wvi-provincie Ondersteuning overige partners
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement
Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,
Nadere informatieSTRATEGIE EN JEUGD STAD ANTWERPEN
STRATEGIE EN JEUGD STAD ANTWERPEN De stad Antwerpen Antwerpen = stad + 9 districten Stad : bovenlokale bevoegdheden: ruimtelijk structuurplan, Districten: lokale bevoegdheden: cultuur, sport, jeugd, senioren,
Nadere informatieRenovatiepact. Werkgroep communicatie. Startvergadering 12 februari 2015, Brussel
Renovatiepact Werkgroep communicatie Startvergadering 12 februari 2015, Brussel Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a. gebouwen en bedrijven
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatiePAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE. bij de
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.2.2015 COM(2015) 80 final ANNEX 1 PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET
Nadere informatieTransitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context
Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Een materialenbeleid als onderdeel van een beleid CE of beleid CE tout court moet ook een ruimtelijk beleid zijn (net
Nadere informatieProjectmatig 2 - werken voor lokale overheden
STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud
Nadere informatieRenovatiepact Werkgroep goede actievoorbeelden
Renovatiepact Werkgroep goede actievoorbeelden Startvergadering 28 januari 2015, Brussel Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a. gebouwen
Nadere informatieHernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen. VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018
Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018 Energietransitie Het omvormen van het huidige energiesysteem naar een decentraal koolstofarm
Nadere informatieStand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer
Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)
Nadere informatieVan een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development
Van een slim project naar een slimme financiering Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development Een duurzaam project? Meerdere definities & benaderingen mogelijk Belangrijk
Nadere informatieMeer grip op klimaatbeleid
Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet
Nadere informatieLIFE 2016 BE REEL! Wooncongres VVSG 6 december 2018 Brussel
LIFE 2016 BE REEL! Wooncongres VVSG 6 december 2018 Brussel Nationaal training programma voor lokale overheden LIFE IP CA 2016 BE-REEL! With the contribution of the LIFE financial instrument of the European
Nadere informatie(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid
(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid Dominique Ameele & Tijl Dendal Vlaamse Overheid Departement MOW Workshop event fietslogistiek 5/5/2017 Mechelen 1 1 2 Overzicht Duurzaam lokaal
Nadere informatieCasper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement , Financial Investigator Seminar
[CLICK TO START] Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement 30-10-2018, Financial Investigator Seminar ESG beleid vol in de schijnwerpers 2 Waarom vastgoed in de portefeuille? Goed risico rendementsprofiel
Nadere informatieVan oefening naar impact: volwassen lokaal klimaatbeleid De urgentie 3. De kanteling van rollen 4. Macro ontwikkelingen /
Van oefening naar impact: volwassen lokaal klimaatbeleid 1. 2. De urgentie 3. De kanteling van rollen 4. Macro ontwikkelingen / Uitdaging Uitdaging: bestuurlijk draagvlak Uitdaging: onder de 350 ppm komen
Nadere informatieVraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig?
Vraagstelling 1. Wat vragen opdrachtgevers en gebruikers werkelijk en hoe kunnen aanbieders kansen pakken door hun dromen waar te maken? 2. Hoe ontstaat een win-win situatie door gebruik te maken van elkaars
Nadere informatieVOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND
VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND Onderwerp: Start project RESOLVE Bijlagen: 1. Subsidy Contract 2. Partnership Agreement 3. Raadsinformatiebrief RESOLVE 1 Samenvatting:
Nadere informatieFederaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012
Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Federaal Plan Armoedebestrijding Reactie van BAPN vzw BAPN vzw Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Vooruitgangstraat 333/6 1030
Nadere informatieActieplan Burgemeestersconvenant
Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak
Nadere informatieMeeuwen- Gruitrode. 5 kerkdorpen inwoners aantal jongeren 0-18j: 2599 Oppervlakte: 9126 ha. oppervlakte (km2)
Meeuwen- Gruitrode Meeuwen- Gruitrode 5 kerkdorpen 13.049 inwoners aantal jongeren 0-18j: 2599 Oppervlakte: 9126 ha inwoners Sint- Truiden 39.769 106,9 Lommel 33.636 102,37 oppervlakte (km2) Hasselt 75.579
Nadere informatieRol: clustermanager Inwoners
Datum opmaak: 2017-08-24 Goedgekeurd door secretaris op: Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Definiëren van de missie, visie en strategie van de cluster inwoners en plannen, organiseren,
Nadere informatieVastgoedsturing bij Ymere.
Ymere Vastgoedsturing bij Ymere. Pablo van der Laan strategisch adviseur Kennisochtend NVDO Kwaliteitsborging en vastgoedsturing Utrecht, 18 september 2015 Groot stedelijke corporatie in Metropool Regio
Nadere informatieESF Streekontwikkeling
ESF Streekontwikkeling Dirk Temmerman (dienst internationale relaties en netwerken stad Gent) 26/04/2016 1 Waarom dit punt? Enkele aanleidingen: Stop RESOC Lancering ESF oproep streekontwikkeling Er komen
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken
DOORBRAAKPROJECT ICT EN ENERGIE Routekaart doorbraakproject ICT en Energie Ministerie van Economische Zaken Rapport nr.: 14-2884 Datum: 2014-10-15 SAMENVATTING ROADMAP Het kabinet wil dat de uitstoot van
Nadere informatieDuurzame ontwikkeling:
Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)
Nadere informatieEvenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT
Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare
Nadere informatieFINANCIERING ESCO PROJECTEN. Lotto Arena 8 december 2015 Guy DE CEUSTER CEO BELFIUS LEASE
FINANCIERING ESCO PROJECTEN Lotto Arena 8 december 2015 Guy DE CEUSTER CEO BELFIUS LEASE 1 FINANCIERING ESCO PROJECTEN agenda BELFIUS BANK - BELFIUS LEASE FINANCIERINGSMOGELIJKHEDEN Klassiek krediet /
Nadere informatieRol: Clustermanager vrije tijd/inwoners
Datum opmaak: Goedkeuring algemeen directeur: 2019-03-11 Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Definiëren van de missie, visie en strategie van de cluster vrije tijd en de cluster
Nadere informatieRaadsvoorstel. Samenvatting
\--/7 Raadsvoorstel '5C7 (j) Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 6 ir.n.rr 18 oo 000 25-01-2018 Commissie
Nadere informatiede toegevoegde waarde
de toegevoegde waarde MEER DAN EEN DAK BOVEN JE HOOFD ONZE ERVARING LEERT DAT... Driehoek Vastgoed biedt u expertise op het gebied van huis vesting en vastgoedbeheer. Voor iedere organisatie is huisvesting
Nadere informatieHanden en voeten aan vastgoedsturing. Presentatie Comog en bbn adviseurs, 19 september 2017
Handen en voeten aan vastgoedsturing Presentatie Comog en bbn adviseurs, 19 september 2017 Inhoudsopgave Even voorstellen Toekomstbeeld onderhoudsbeheerpraktijk Kennisontwikkeling door Comog-leden Visie
Nadere informatieBBC EN PLANNING IN GEEL
BBC EN PLANNING IN GEEL Geel? GEEL? Geel? 38.000 inwoners Antwerpse Kempen Gezinsverpleging - Barmhartige Stede Uitgestrekt grondgebied: ca 11.000 ha Stedelijke kern versus landelijk buitengebied Aanwezigheid
Nadere informatiePROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE
PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE Trias energetica Gebruik andere bronnen zo efficiënt mogelijk Gebruik energie uit hernieuwbare bronnen en reststromen Beperk de energievraag Duurzame
Nadere informatieRoadmapenergiebesparing Nibbixweer. Nibbixweer energieneutraal: verantwoord investeren in een duurzame toekomst
Roadmapenergiebesparing Nibbixweer Nibbixweer energieneutraal: verantwoord investeren in een duurzame toekomst Voorwoord Beste lezer Nibbixweer staat voor samen leven in een duurzame omgeving. Het gemeentelijk
Nadere informatieSmart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP
Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen
Nadere informatieFACILITY MANAGEMENT. Duurzaam FM. Algemeen management. Mieke Pieters
FACILITY MANAGEMENT Algemeen management Duurzaam FM Mieke Pieters Colofon Duurzaam FM Auteur: Mieke Pieters Brussel, 2015 D/2015/8132/213 ISBN 978-2-509-02538-8 ISSN 2406-6311 NUR 800 De publicaties uit
Nadere informatieBeleggen. met. betekenis. performance. leefbaarheid. duurzaam. met impact. oplossingen. klimaat. stedelijke gaa. ontwikkeling. samenleving.
Beleggen zullen met samenleving betekenis leefbaarheid welzijn steeds uitgevoerd kwalit transparante hoge gezonde moe stedelijke gaa zullen klimaat oplossingen toekomst financiële duurzaam performance
Nadere informatieLOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST
LOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST Wat is het Covenant of Mayors netwerk? Alle gemeenten kunnen zich aansluiten bij een Europees netwerk van gemeenten: het Covenant of Mayors (burgermeestersverdrag).
Nadere informatieESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois
ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois Agenda ESCO s en EPC, definitie Minimale project criteria Openbare besturen KMO s Conclusies
Nadere informatieBusinesscase: titel. Businesscase. Titel. Auteur: Versie: Datum: Pagina 1 van 5
Businesscase Titel Pagina 1 van 5 Versie historie Versie Auteur Datum Omschrijving Akkoord Naam Rol Voor akkoord: Eigenaar businesscase Pagina 2 van 5 Management samenvatting Beschrijf de managementsamenvatting
Nadere informatieDe Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille
De Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille 22-11-2017 1 Uw expeditieleider: Robert Borkes Publiekewaardecreatie.nl waardegericht voor het openbaar bestuur, waardegedreven
Nadere informatieEen participatieve en klimaatneutrale gemeente Trefdag Lokale besturen Bernard Govaert (BBL) Tina Baert (Ecolife)
Een participatieve en klimaatneutrale gemeente 241116 Trefdag Lokale besturen Bernard Govaert (BBL) Tina Baert (Ecolife) 1 Programma 1. 2. 3. 4. 5. Inleiding en voorstelling BBL en Ecolife. Wie heeft ervaring
Nadere informatieGezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies
Gezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies Dit document is een eerste synthese van de resultaten van de interactieve sessies
Nadere informatieDe bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie
De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie Albert de Vries voorzitter NRP Spaar het Klimaat (themagroep van NRP) Vereniging Bouw- en Woningtoezicht NL oktober 2018 Inhoud Introductie NRP
Nadere informatieVoorstelling van het voorlopige ecosysteemdienstenactieplan voor de Vlaamse Overheid (OMG / LV)
Voorstelling van het voorlopige ecosysteemdienstenactieplan voor de Vlaamse Overheid (OMG / LV) Workshop 2 Symposium Ecosysteemdiensten Naar een robuuste en klimaatbestendige omgeving 4 februari 2019,
Nadere informatieInformatienota. Onderwerp EU Partnerschap Urban Agenda Innovative and responsible public procurement
Informatienota Onderwerp EU Partnerschap Urban Agenda Innovative and responsible public procurement Nummer 2018/176459 Portefeuillehouder Botter, J. Programma/beleidsveld 6.2 Gemeentelijk bestuur Afdeling
Nadere informatieDe financiering van de energetische efficientie. Brussel : 12 februari Belfius Bank Philippe Dedobbeleer
De financiering van de energetische efficientie Brussel : 12 februari 2019 Belfius Bank Philippe Dedobbeleer SMART BUILDING & RENOVATION SOLUTION Met passie voor energie-efficiëntie Smart Building & Renovation
Nadere informatieFeedback en interactie met klanten en stakeholders. 12 juni 2014 Netwerk organisatiebeheersing Caroline Ampe Ariane De Vriendt
Feedback en interactie met klanten en stakeholders 12 juni 2014 Netwerk organisatiebeheersing Caroline Ampe Ariane De Vriendt Agenda 1. Wat doet FIT? 2. Historiek belanghebbenden bij FIT 3. Klantenpanels
Nadere informatieHet uitbesteden van diensten voor gebouwen en zijn gebruikers
Integrated Facility Management Het uitbesteden van diensten voor gebouwen en zijn gebruikers Vertrouw het beheer van uw gebouwen toe aan een expert Vandaag willen bedrijven en openbare instellingen zich
Nadere informatiePraktijk-voorbeeld Service Learning voor DO
Praktijk-voorbeeld Service Learning voor DO OPO Science and sustainability in de KU Leuven, faculteit wetenschappen Griet Ceulemans vakdidactiek chemie, SLO natuurwetenschappen griet.ceulemans@chem.kuleuven.be
Nadere informatieEnergie-efficiëntierichtlijn. Ann Collys Vlaams Energieagentschap - 13/02/2014 - VAC Gent
Energie-efficiëntierichtlijn Ann Collys Vlaams Energieagentschap - 13/02/2014 - VAC Gent Inhoud Algemene inleiding Artikel 5: Voorbeeldfunctie van de gebouwen van overheidsinstanties Standaardaanpak Alternatieve
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieVDAB PROGRAMMA INTEGRATIE DOOR WERK
VDAB PROGRAMMA INTEGRATIE DOOR WERK INTEGRATIE DOOR WERK Het VDAB-programma gericht op anderstalige werkzoekenden met een migratieachtergrond. Een programma gebaseerd op: - het advies van de Commissie
Nadere informatieSyntrus Achmea Real Estate & Finance. Summit Beleggen met betekenis. Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F
Summit Beleggen met betekenis Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F Outlook 2019-2021 Outlook: Visie op deelmarkten met aanbevelingen beleggingsstrategie En: Hoe kunnen beleggingen
Nadere informatieMODEL SWOT ANALYSUS REAL ESTATE SWOT-ANALYSUS REAL ESTATE TOELICHTING EN HANDLEIDING
MODEL SWOT ANALYSUS REAL ESTATE SWOT-ANALYSUS REAL ESTATE TOELICHTING EN HANDLEIDING PORTEFEUILLEMANAGEMENT EN SWOT ANALYSE Portefeuillemanagement is een dynamisch proces waarbij telkens opnieuw geanalyseerd,
Nadere informatieSlimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk
Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk Johan Moyersoen i-propeller Contactgegevens: Johan@i-propeller.com www.i-propeller.com - www.oksigenlab.eu - www.si2fund.com Focus vandaag Van silo-perspectief
Nadere informatieSamen ondernemen voor een duurzame toekomst
Samen ondernemen voor een duurzame toekomst Ontstaan 1996 Introductie Milieucharter 2010 Charter Milieu en Duurzaam Ondernemen 2014 MVO Charter 2016 2017 Charter Duurzaam Ondernemen VOKA CHARTER DUURZAAM
Nadere informatieVlaamse provincies steunen steden en gemeenten op weg naar klimaatneutraliteit
Vlaamse provincies steunen steden en gemeenten op weg naar klimaatneutraliteit Patrick BOUCNEAU provincie Limburg, namens de 5 Vlaamse provincies 15 december 2015 - Jaarforum FRDO-CFDD Steden in transitie
Nadere informatiePartners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019
Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019 Ons veranderverhaal samengevat 5 succesfactoren Creëren
Nadere informatieCELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015
CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme
Nadere informatieNIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014. b. Noem vier onderdelen van het accountplan voor Novi food die bijzondere aandacht vragen.
NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014 Antworden DEEL ACCOUNTMANAGEMENT DEEL ACCOUNTMANAGEMENT Totaal 55 punten Vraag 9 (15 punten) a. Noem twee functies van een accountplan. b. Noem vier onderdelen
Nadere informatieDUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN
DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN experts in sustainable buildings Pedro Pattijn - Ingenium INGENIUM GROUP Experts in sustainable buildings Experts in sustainable
Nadere informatieBevoorradingszekerheid
Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen
Nadere informatieFACTCHECKER OVER MORGEN
FACTCHECKER OVER MORGEN De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. De hoogste tijd om in beweging te komen. Werk te maken van de leefbare stad, van elektrisch
Nadere informatieGovernance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes
Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.steunpunttrado.be Omschrijving van het onderzoek Bijdrage
Nadere informatieBELEID EN UITVOERING Hoe ontwikkelen wij beleid? Commissie Bestuur 12 januari 2012
BELEID EN UITVOERING Hoe ontwikkelen wij beleid? Commissie Bestuur 12 januari 2012 Programma Doel presentatie Algemene informatie over het project (Doelstellingen en aanpak) Knelpunten (proces en inhoud)
Nadere informatieAcasus?
Acasus? Interesse in duurzaam wonen, bouwen of renoveren? Acasus! Acasus bouwt aan een partnerschap tussen overheid, onderzoeksinstellingen, opleidingscentra en de private sector. POM West-Vlaanderen Provincie
Nadere informatiePositionering Vastgoedmanagement Gemeenten Bijeenkomst Almere, 18 november 2016
Positionering Vastgoedmanagement Gemeenten Bijeenkomst Almere, 18 november 2016 Programma PVGsessie 10.00 Welkom Jan Veuger, lector Maatschappelijk Vastgoed Henk Hoogland, gemeente Almere en gastheer 10.30
Nadere informatieBelfius-EIB Smart Cities& SustainableDevelopment. Kitty Bottu, secretaris Bart Deweerd, Financieel Beheerder OCMW Landen
Belfius-EIB Smart Cities& SustainableDevelopment Kitty Bottu, secretaris Bart Deweerd, Financieel Beheerder OCMW Landen Inhoud Landen als duurzame stad Woonzorgcampus Oleyck Financiering Budgettaire impact
Nadere informatieDatum collegevergadering : 9 juli 2019 Datum raadsvergadering : 25 september 2019
*ZEBAE9317F4* Zaak en documentnummer : Z/19/089018/DV.19-134 Commissievoorstel Datum collegevergadering : 9 juli 2019 Datum raadsvergadering : 25 september 2019 Portefeuillehouder Bart Huizing Volgnummer
Nadere informatieAchtergrond en doel presentatie
Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines
Nadere informatieUrgenda ESCo-project. Peter Odermatt
Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage
Nadere informatieKennissessie Maatschappelijk Vastgoed Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed FM Alumni de Haagse Hogeschool MVGM
Kennissessie Maatschappelijk Vastgoed 31.01.2017 Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed FM Alumni de Haagse Hogeschool MVGM Dr. ing. Jan Veuger MRE FRICS Lector Maatschappelijk Vastgoed Hoofd
Nadere informatieMilieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018
Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor
Nadere informatieSamenvatting van de partnerschapsovereenkomst voor Nederland, 2014-2020
EUROPESE COMMISSIE Samenvatting van de partnerschapsovereenkomst voor Nederland, 2014-2020 Algemene informatie De partnerschapsovereenkomst (PO) van Nederland is het overkoepelende strategische document
Nadere informatieENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN
ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN Griet Janssen KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) Thomas More OMC Ecoproduction 27 maart 2014 INHOUD Voorstelling KCE Aspecten energiebeheer in gebouwen Optimalisatiestrategie:
Nadere informatieOpgesteld juli Visie op warmte in bestaande- en nieuwbouw
Opgesteld juli 2019 Visie op warmte in bestaande- en nieuwbouw De Nederlandse energietransitie is in volle gang Domein Eteck Gebruik afbouwen en vervangen door gecertificeerd groen gas Verduurzaming is
Nadere informatieEen nieuwe duurzame toekomst voor de zorg. Van ambitie naar realisatie
Een nieuwe duurzame toekomst voor de zorg Van ambitie naar realisatie Inhoud: Introductie 5 Verduurzamingsopgave voor de zorgsector 6 Green Deal Duurzame Zorg 2.0 7 Routekaart en ambitieversneller draaijer+partners
Nadere informatie2018-2024 www.be-reel.be Dit is BE REEL! Het LIFE geïntegreerd project BE REEL! zal door middel van vijf hefbomen een forse impuls geven aan de realisatie van de ambitieuze Vlaamse en Waalse renovatiestrategieën
Nadere informatie4-11-2013. pagina x van y 1. Onderwerp. Qubic Solutions. Ansur gebruikersdag 2013 30 oktober 2013. Vision meets Precision. Vision meets Precision
Ansur gebruikersdag 2013 30 oktober 2013 1 Onderwerp Kwaliteitsborging Medische Technologie met Qbus en Ansur door: Hans Schop 2 Qubic Solutions Oplossingen in procesbeheer Qubic Solutions ontwikkelt vanuit
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieWord een participatie-expert!
Word een participatie-expert! Coaching bij participatietraject voor het klimaatbeleid Van juli tot mei 2018 coacht Bond Beter Leefmilieu (BBL), in samenwerking met de provincie Antwerpen, gemeenten bij
Nadere informatieAntwerpen, provincie die alle beschikbare capaciteit aan hernieuwbare. energie ook daadwerkelijk produceert en spaarzaam consumeert.
Roadshow Energie minister Tommelein 13 maart 2017 Geachte minister Tommelein, Collega s van deputatie, Geachte burgemeesters, Dames en heren, Antwerpen, provincie die alle beschikbare capaciteit aan hernieuwbare
Nadere informatieDraagvlak en ambitieniveau voor het Vlaams Partnerschap water voor Ontwikkeling in SDG-context door Kristof Debrabandere (Sustenuto)
Draagvlak en ambitieniveau voor het Vlaams Partnerschap water voor Ontwikkeling in SDG-context door Kristof Debrabandere (Sustenuto) Flemish Partnership Water for Development in SDG context: creating support
Nadere informatieTraining Energietransitie voor ambtenaren
Training Energietransitie voor ambtenaren Ambtenaren Fysieke leefomgeving 20 Deelnemers 3 Aantal dagen 995.00 Investering Locatie Voor wie? Ambtenaren De komende jaren gaat de transitie in de gebouwde
Nadere informatie