-PERSBERICHT- -ZORGINSTELLINGEN IN DE LANGDURIGE ZORG VERWACHTEN GEEN GROEI MEER-

Transcriptie

1 -PERSBERICHT- Utrecht, 25 juni ZORGINSTELLINGEN IN DE LANGDURIGE ZORG VERWACHTEN GEEN GROEI MEER- Uit de Financiële Zorgthermometer blijkt dat 9 van de zorginstellingen actief in de langdurige zorg het komende jaar geen groei verwachten. Er is duidelijk sprake van een trendbreuk, waarbij dit kwartaal 7 van de verpleeg- en verzorgingshuizen zelfs een krimp verwachten. Blijkbaar leiden de huidige gesprekken met zorgkantoren tot een negatieve bijstelling van de productieverwachtingen in de langdurige zorg. Voor sommige instellingen kan een lagere bezetting leiden tot afwaarderingen van vastgoed. Voor ziekenhuizen is al langer sprake van een afname van de groei. Wel is dit kwartaal uitgebreider inzicht verkregen in de oorzaken. Groei wordt met name nog verwacht bij de vakgroepen maag, darm en leverziekten en interne geneeskunde. Krimp wordt met name verwacht bij de vakgroepen chirurgie, dermatologie en KNO. De ziekenhuizen wijten de krimp met name aan de eigen bijdrage en het uitstelgedrag van de patiënt. Dit roept bij de ziekenhuizen wel de vraag op hoe structureel de dalende productie is. Dergelijke productieveranderingen hebben een grote impact op de financiële situatie van zorginstellingen. Het belang van financiële sturing neemt hierdoor verder toe. Hierin hebben zorginstellingen zich de laatste jaren verder ontwikkeld. Echter, nog maar de helft maakt gebruik van een prognose van de kasstromen en de balans voor de interne sturing. Daarnaast zijn resultaat en vermogen de belangrijkste sturingsvariabelen en ligt er een zeer beperkte focus op kasstromen en liquiditeit. Binnen de ggz is de overgang van specialistische zorg naar basiszorg een belangrijk thema. Bijna alle ggz-instellingen verwachten hier in meer of mindere mate mee te maken te krijgen. 4 verwacht zelfs een omzetdaling van meer dan 1. Als gevolg hiervan is het merendeel van de instellingen genoodzaakt bij te sturen in het personeel. Meer dan de helft verwacht dit via natuurlijk verloop te kunnen organiseren, maar circa 4 gaat ook uit van gedwongen ontslagen. Reactie vereniging HEAD (Ellen Kalkhoven, voorzitter) "De complexiteit van alle financiële ontwikkelingen die op ons af komen, maken de toekomst en het voortbestaan van zorginstellingen behoorlijk onzeker. Voor de financials binnen zorginstellingen is de druk hoog. Dit vergt bedrijfseconomisch en financieel een enorme verandering." Reactie Finance Ideas (Pim Diepstraten, adviseur) "De impact van de kabinetsplannen is groot. Bij dergelijke onzekerheid is vooruit kijken en scenario's doorrekenen een absolute noodzaak. Veel zorginstellingen beseffen dit en anticiperen hier op. Het tempo kan echter worden versneld en de focus op kasstromen kan worden vergroot." Over de Financiële Zorgthermometer De Financiële Zorgthermometer is gebaseerd op onderzoek dat elk kwartaal wordt uitgevoerd door Finance Ideas onder de ruim negenhonderd leden van HEAD, de vereniging van financiële deskundigen in de zorgsector. Elke keer wordt een vaste set van vragen aan hen voorgelegd, plus enkele vragen over actuele thema s. Aan het meest recente onderzoek, dat plaats heeft gevonden begin tot medio juni, hebben 140 financials van verschillende zorginstellingen deelgenomen. Het is de negende keer dat het onderzoek is uitgevoerd. NOOT VOOR DE REDACTIE: Meer informatie over deze negende Financiële Zorgthermometer vindt u in de bijgevoegde toelichting. De ruwe onderzoeksgegevens zijn te vinden op de website Voor een toelichting kunt u contact opnemen met drs. Pim Diepstraten van Finance Ideas. Hij is telefonisch te bereiken op en per mail via pim.diepstraten@finance-ideas.nl. -EINDE PERSBERICHT-

2 -TOELICHTING RESULTATEN FINANCIËLE ZORGTHERMOMETER e KWARTAAL- Het onderzoeks- en adviesbureau Finance Ideas en HEAD, de vereniging van financiële specialisten in de zorg, hebben in het tweede kwartaal van 2013 onderzocht wat de financials in de zorgsector voor de komende twaalf maanden verwachten. Van de negenhonderd leden van de HEAD hebben er 140 aan het meest recente onderzoek meegewerkt. In deze toelichting gaan we in op de opvallendste resultaten. Zorginstellingen in de langdurige zorg verwachten geen groei meer Aan de jarenlange reële groei in de zorg lijkt een einde te zijn gekomen. Dit blijkt uit de sterk gedaalde groei-index. Enkel nog de sector ziekenhuizen en revalidatiecentra verwachten een kleine stijging van de reële omzet. De overige sectoren laten een absoluut dieptepunt zien. Groei-index Verwachte reële omzet keldert Q Q Q Q Q Zo geeft van de zorginstellingen actief in de langdurige zorg maar liefst 9 aan geen reële stijging te verwachten. Er is duidelijk sprake van een trendbreuk, waarbij dit kwartaal 7 van de verpleegen verzorgingshuizen zelfs een krimp verwacht. Blijkbaar leiden de huidige gesprekken met zorgkantoren tot een negatieve bijstelling van de productieverwachtingen in de langdurige zorg. Voor sommige instellingen kan een lagere bezetting leiden tot afwaarderingen van vastgoed. Verwachting ontwikkeling reële omzet 9 VVT en GHZ sector geeft aan dat de reële omzet (exclusief inflatie) gelijk blijft of daalt daalt 5 7 blijft ongeveer gelijk 24% 39% stijgt tussen en 2% stijgt tussen 2% en 4% stijgt meer dan 4% 6% 4% Verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) Gehandicaptenzorg (GHZ) pagina 1 van 5

3 Krimp ziekenhuizen met name in de chirurgie Voor ziekenhuizen is al langer sprake van een afname van de reële groei, maar men is minder pessimistisch dan in de overige sectoren. 2 van de ziekenhuizen en revalidatiecentra geven dit kwartaal aan nog een reële omzetgroei te verwachten voor het komende jaar. Deze groei wordt met name verwacht bij de vakgroepen maag, darm en leverziekten en interne geneeskunde. Vakgebieden met meeste groei in aantal behandelingen Maag, darm en leverziekten en interne geneeskunde vakgebieden met meeste groei in aantal behandelingen maag, darm en leverziekten interne geneeskunde geriatrie cardiologie oncologie orthopedie oogheelkunde neurologie plastische chirurgie kindergeneeskunde gynaecologie / verloskunde dermatologie anesthesie psychiatrie neurochirurgie KNO allergologie urologie thoraxchirurgie revalidatiegeneeskunde reumatologie chirurgie op geen enkel vakgebied wordt groei Van de ziekenhuizen en revalidatiecentra geeft 18% aan een daling te verwachten van de reële omzet. De vakgroepen waarin de ziekenhuizen de meeste krimp verwachten zijn met name chirurgie, dermatologie en KNO. Dit kwartaal is uitgebreider inzicht verkregen in de oorzaken van deze krimp. Bijna de helft van de ziekenhuizen wijt deze krimp aan de eigen bijdrage in de zorg. Ook wordt het uitstelgedrag van de patiënt genoemd als voorname reden voor de krimp. Dit roept bij de ziekenhuizen wel de vraag op hoe structureel de dalende productie is. Vakgebieden met meeste krimp in aantal behandelingen Chirurgie, dermatologie en KNO belangrijkste vakgebied met meeste krimp in aantal behandelingen chirurgie dermatologie KNO orthopedie oogheelkunde interne geneeskunde psychiatrie plastische chirurgie gynaecologie / verloskunde cardiologie urologie revalidatiegeneeskunde reumatologie neurochirurgie kindergeneeskunde anesthesie allergologie thoraxchirurgie oncologie neurologie maag, darm en leverziekten geriatrie op geen enkel vakgebied wordt krimp % 2 19% 32% 4 pagina 2 van 5

4 Overgang specialistische zorg naar basis GGZ zal leiden tot gedwongen ontslagen Vanaf 2014 zal in de GGZ sector een onderscheid gemaakt worden tussen de 'basis GGZ' en de 'specialistische GGZ'. Een gedeelte van de huidige specialistische GGZ zal daarbij ondergebracht worden in de goedkopere basis GGZ. Bijna alle GGZ instellingen verwachten hier in meer of mindere mate mee te maken te krijgen, 4 verwacht zelfs een omzetdaling van meer dan 1. 5 van de GGZ instellingen geeft aan de zorg, die wordt overgeheveld naar de basis GGZ, volledig zelf te blijven leveren. 2 geeft aan de helft of meer over te laten aan andere partijen. Overgang specialistische zorg naar basis GGZ GGZ instellingen verwachten dat in 2014 gemiddeld 9% van de huidige specialistische omzet over zal gaan naar de basis GGZ geen tussen tussen tussen tussen tussen 2-2 meer dan 2 niet van toepassing In reactie op de overheveling naar de basis GGZ, ziet het merendeel van de instellingen zich genoodzaakt bij te sturen in het personeel. Meer dan de helft verwacht dit via natuurlijk verloop te kunnen organiseren, maar circa 4 gaat ook uit van gedwongen ontslagen. Overgang specialistische zorg naar basis GGZ 3 van de GGZ instellingen zal als gevolg van de overgang naar de basis GGZ personeel gedwongen ontslaan nee ja, echter geen gedwongen ontslagen, maar wel via natuurlijk verloop 5 ja, gedwongen ontslagen en via natuurlijk verloop 3 niet van toepassing pagina 3 van 5

5 Financiële sturing Omvangrijke productieveranderingen hebben een grote impact op de financiële situatie van zorginstellingen. Het belang van financiële sturing neemt hierdoor verder toe. Hierin hebben zorginstellingen zich de laatste jaren verder ontwikkeld. Met name de ziekenhuizen en revalidatiecentra hebben grote stappen gezet. In deze sector maakt 76% gebruik van een meerjarenprognose voor de kasstromen en de balans. In de overige drie sectoren gebeurt dit nog onvoldoende (VVT 4, GHZ 52% en GGZ 3). Dergelijke inzichten zijn noodzakelijk om de financiële continuïteit ook in de toekomst te kunnen waarborgen en deze sectoren zullen de komende jaren nog flinke stappen moeten zetten. Financiële meerjarenraming in de zorg 3 VVT instellingen maakt geen gebruik van een financiële meerjarenraming (> 5jr vooruit) nee 2 ja, voor de resultatenrekening 9% ja, voor de resultatenrekening en de kasstromen 11% ja, voor de resultatenrekening, kasstromen en de balans 5 overig 4% Bij de interne sturing blijken het resultaat en vermogen de belangrijkste sturingsvariabelen. Er ligt slechts een zeer beperkte focus op sturing op kasstromen en liquiditeit, terwijl de liquiditeitspositie van een zorginstelling de financiële continuïteit bepaalt. Financiële ratio bij interne sturing Het resultaat is de voornaamste financiële ratio voor interne sturing resultaat 6 weerstandsvermogen solvabiliteit 1 1 overig debt service coverage ratio loan-to-value 1% 1% pagina 4 van 5