Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal

Transcriptie

1 Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal Utrecht, september 2012

2 Agenda Managementsamenvatting Generieke resultaten Sectorresultaten: Verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) Gehandicaptenzorg (GHZ) Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) Ziekenhuizen en revalidatiecentra (ZH/RC) Opzet Financiële Zorgthermometer 1

3 Financiële Zorgthermometer 3 e kwartaal 2012 Begin september 2012 hebben circa 800 leden van de HEAD een uitnodiging ontvangen om deel te nemen aan de Financiële Zorgthermometer De Financiële Zorgthermometer bevat generieke vragen over de zorgsector en deelvragen per sector De doelstelling: inzicht in het financiële sentiment in de zorgsector en hoe zorginstellingen tegen de verschillende stakeholders en actuele thema's aankijken Aantal respondenten 155 van bewijsexemplaren wordt op prijs gesteld. HEAD & Finance Ideas 2

4 Key takeaways VVT GGZ Zorginstellingen binnen AWBZ zien minder groei en lagere tarieven. 6 van de AWBZ instellingen verwacht dat de tarieven -5% lager uitvallen 6 verwacht dat het resultaat 2012 hoger zal uitvallen dan vorig jaar begroot Meer dan 7 van de ziekenhuizen verwacht een stijging in de behoefte naar alternatieve financieringsvormen 56% geeft aan dat het huidige verwachte resultaat 2012 (veel) beter is dan het begrote resultaat % verwacht dat de geoffreerde tarieven 2013 tussen de en 5% lager zullen uitvallen De financieringsmix verandert de komende 5 jaar niet 49% van de respondenten verwacht dat de behoefte aan alternatieve financiering toeneemt Scheiden wonen zorg blijft het belangrijkste thema 67% geeft aan dat het huidige verwachte resultaat 2012 (veel) beter is dan het begrote resultaat % verwacht dat de tarieven 2013 lager uitvallen GHZ instellingen verwachten de komende jaren meer off-balance te financieren Off-balance financiering is voornamelijk afkomstig van woningcorporaties Bezuinigen/taakstelling is het belangrijkste thema GHZ 37% geeft aan dat het huidige verwachte resultaat 2012 (veel) beter is dan het begrote resultaat 2012 GGZ instellingen verwachten de komende jaren meer offbalance te financieren 41% verwacht dat de behoefte aan alternatieve financiering toeneemt De belangrijkste thema s zijn onderhandelingen met verzekeraars, bezuinigen/taakstelling en DBC 45% geeft aan dat het huidige verwachte resultaat 2012 slechter is dan het begrote resultaat 2012 Het aantrekken van financiering wordt moeilijker Hierdoor stijgt de kredietopslag Als gevolg daarvan geeft 73% van de respondenten aan dat de behoefte aan alternatieve financiering toeneemt ZH/RC 3

5 Vertrouwensindex Dalende trend van het financieel resultaat zet door Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 4

6 Groei-index Dalende trend van de reële omzet zet door* Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 5

7 Financieringsindex: Financiering Verkrijgen van financiering blijft moeilijk* Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 6

8 Financieringsindex: Borging Verkrijgen van borging blijft moeilijk* Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 7

9 Stakeholdersindex: Invloed (huis)bank Invloed van de (huis)bank blijft gelijk* Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 8

10 Stakeholdersindex: Invloed verzekeraars Invloed van verzekeraars neemt in beperkte mate toe Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 9

11 Investeringsindex Investeringen stijgen in beperkte mate* Q Q Q Q Q Q * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 10

12 Belangrijkste thema s VVT de komende 12 maanden Scheiden wonen zorg belangrijkste thema binnen VVT-sector* scheiden wonen zorg herstructurering AWBZ investeringsbeslissingen contracteerruimte overheveling revalidatiezorg wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) risicomanagement normatieve huisvestingscomponent financiële continuïteit electronisch patiëntendossier (EPD) nieuwe declaratiestandaard AWBZ (AW319) interne beheersing werving gekwalificeerd personeel bezuinigen/taakstelling financiering impairment overig administratieve lasten ZZP-bekostiging kwaliteit fiscale zaken duurzaamheid 25% 24% 24% 22% 2 16% 15% 13% 11% 11% 11% 11% 9% 9% 9% 5% 5% 5% 4% 71% * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 11

13 Belangrijkste thema s GHZ de komende 12 maanden Bezuinigingen/taakstelling belangrijkste thema binnen GHZ-sector* bezuinigen/taakstelling wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) contracteerruimte investeringsbeslissingen risicomanagement herstructurering AWBZ financiering normatieve huisvestingscomponent kwaliteit interne beheersing werving gekwalificeerd personeel ZZP-bekostiging financiële continuïteit impairment overig administratieve lasten nieuwe declaratiestandaard AWBZ (AW319) fiscale zaken 4% 4% 8% 8% 8% 8% 8% 25% 25% 21% 21% 17% 13% 33% 46% 5 * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 12

14 Belangrijkste thema s GGZ de komende 12 maanden Onderhandelingen met verzekeraars belangrijkste thema binnen GGZ-sector* onderhandelingen met verzekeraars bezuinigen/taakstelling diagnosebehandelingcombinatie (DBC) kapitaallasten interne beheersing electronisch patiëntendossier (EPD) financiële continuïteit ontwikkeling zorgvraag wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) fiscale zaken politiek berekenen kostprijzen financiering overig werving gekwalificeerd personeel eigen bijdrage impairment administratieve lasten governance kwaliteit duurzaamheid investeringsbeslissingen 23% 18% 18% 18% 18% 14% 14% 14% 9% 9% 5% 5% 5% 5% 41% 5 59% * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 13

15 Belangrijkste thema s ZH/RC de komende 12 maanden Onderhandelingen met verzekeraars belangrijkste thema binnen ZH/RC-sector* onderhandelingen met verzekeraars bezuinigen/taakstelling DBC's op weg naar transparantie (DOT) financiële continuïteit electronisch patiëntendossier (EPD) prestatiebekostiging financiering investeringen concentratie en spreiding zorgverlening politiek investeringsbeslissingen financiering onderhanden werk lange termijn huisvestingsplan kapitaallasten interne beheersing kwaliteit fiscale zaken medisch specialisten werving gekwalificeerd personeel overig governance adminisatrieve lasten duurzaamheid impairment 26% 21% 21% 18% 16% 16% 13% 11% 8% 8% 8% 5% 3% 3% 3% 34% 45% 58% * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 14

17 Verwachting ontwikkeling financiële resultaat 42% geeft aan dat financieel resultaat ongeveer gelijk blijft of stijgt de komende 12 maanden* daalt sterk 9% daalt 49% blijft ongeveer gelijk 34% stijgt 7% stijgt sterk 1% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 16

18 Verwachting ontwikkeling reële omzet 67% geeft aan dat de reële omzet (exclusief inflatie) ongeveer gelijk blijft of daalt* daalt 36% blijft ongeveer gelijk 31% stijgt tussen en 2% 2 stijgt tussen 2% en 4% 1 stijgt meer dan 4% 3% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 17

19 Verwachting ontwikkeling investeringen 43% verwacht een stijging van het aantal investeringen de komende 12 maanden* daalt sterk 3% daalt 16% blijft ongeveer gelijk 38% stijgt 3 stijgt sterk 13% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 18

20 Verwachting ten aanzien van verkrijgen financiering 43% verwacht dat het verkrijgen van financiering moeilijker wordt de komende 12 maanden* wordt veel gemakkelijker wordt gemakkelijker 1% blijft ongeveer gelijk 56% wordt moeilijker 4 wordt veel moeilijker 3% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 19

21 Verwachting ten aanzien van verkrijgen borging 49% verwacht dat het verkrijgen van borging moeilijker wordt de komende 12 maanden* wordt veel gemakkelijker wordt gemakkelijker 1% blijft ongeveer gelijk 5 wordt moeilijker 42% wordt veel moeilijker 7% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 20

22 Verwachting ontwikkeling kredietopslag 48% verwacht dat de kredietopslag hoger wordt de komende 12 maanden* wordt veel lager wordt lager 5% blijft ongeveer gelijk 47% wordt hoger 46% wordt veel hoger 2% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 21

23 Verwachting invloed (huis)bank 27% verwacht een stijging van de invloed van de (huis)bank de komende 12 maanden* daalt sterk daalt 4% blijft ongeveer gelijk 69% stijgt 23% stijgt sterk 4% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 22

24 Verwachting invloed zorgkantoren/verzekeraars 82% verwacht een stijging van de invloed van de zorgkantoren/verzekeraars de komende 12 maanden* daalt sterk daalt 1% blijft ongeveer gelijk 17% stijgt 65% stijgt sterk 17% * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 23

25 Verwachting ontwikkeling administratieve last 71% verwacht een stijging van de administratieve last de komende 12 maanden* daalt sterk daalt 2% blijft ongeveer gelijk 27% stijgt 63% stijgt sterk 8% * Gebaseerd op de antwoorden van 156 respondenten 24

26 Verdeling per sector Verdeling per sector in financiële zorgthermometer 16% 25% 39% verpleging,verzorging en thuiszorg (VVT) gehandicaptenzorg (GHZ) geestelijke gezondheidszorg (GGZ) ziekenhuis of revalidatiecentrum (ZH/RC) 2 * Gebaseerd op de antwoorden van 155 respondenten 25

28 Verdeling omzet VVT in Financiële Zorgthermometer Omzet VVT instelling van respondenten* 18% 38% minder dan 25 miljoen tussen 25 en 75 miljoen 44% meer dan 75 miljoen * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 27

29 Verhouding huidige verwachte en begrote resultaat 2012 Het huidig verwachte resultaat 2012 is beter dan het begrote resultaat 2012* veel slechter slechter 13% gelijk 31% beter 42% veel beter 14% weet ik (nog) niet * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 28

30 Verhouding gemiddelde geoffreerde tarieven 2012 en 2013 De gemiddelde geoffreerde tarieven 2013 zijn -2% lager dan 2012* minimaal 5% lager tussen de 2% en 5% lager 22% tussen de en 2% lager 35% ongeveer gelijk aan % tussen de en 2% hoger 9% tussen de 2% en 5% hoger minimaal 5% hoger 2% weet ik (nog) niet 6% * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 29

31 Financieringsmix VVT instellingen financieren activiteiten voor 38% met eigen vermogen* 9% 38% eigen vermogen vreemd vermogen 53% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 30

32 Financieringsmix over 5 jaar Financieringsmix VVT instellingen verandert de komende 5 jaar zeer beperkt* 11% 37% eigen vermogen vreemd vermogen 52% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 31

33 Eigen vermogen verstrekkers over 5 jaar Het eigen vermogen zal met name worden gefinancierd uit de gerealiseerde winst* zorginstellingen (inhouden op winst) 87% pensioenfondsen particuliere beleggers 11% 18% hedge funds professionals (zoals medisch specialisten) 2% 4% vastgoedbeleggers 29% cliënten en patiënten 13% overige 2% * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 32

34 Vreemd vermogen verstrekkers over 5 jaar Verwachting is dat pensioenfondsen in VVT sector belangrijkere rol gaan spelen* Nederlandse banken 86% buitenlandse banken 9% pensioenfondsen 42% gemeenten en provincies centrale overheid (schatkist bankieren) 16% 18% professionals (zoals medisch specialisten) cliënten en patiënten overige 2% 4% 4% * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 33

35 Off-balance financiers over 5 jaar Off-balance financiering in VVT sector blijft voornamelijk afkomstig van woningcorporaties* woningcorporaties 55% vastgoedbeleggers 24% bouwers 9% technologie leveranciers ICT leveranciers 16% 22% factoring partijen 9% banken 24% overige 2% * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 34

36 Ontwikkeling alternatieve financieringsbehoefte 46% verwacht dat de behoefte aan alternatieve financieringsbehoefte toeneemt* neemt sterk af neemt af 9% blijft gelijk 36% neemt toe 44% neemt sterk toe 2% weet ik (nog) niet 9% * Gebaseerd op de antwoorden van 59 respondenten 35

38 Verdeling omzet GHZ in Financiële Zorgthermometer Omzet GHZ instelling van respondenten* 29% minder dan 50 miljoen 54% tussen 50 en 100 miljoen 17% meer dan 100 miljoen * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 37

39 Verhouding huidige verwachte en begrote resultaat 2012 Het huidig verwachte resultaat 2012 is (veel) beter dan het begrote resultaat 2012* veel slechter slechter gelijk 33% beter 42% veel beter 25% weet ik (nog) niet * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 38

40 Verhouding gemiddelde geoffreerde tarieven 2012 en 2013 De gemiddelde geoffreerde tarieven 2013 zullen -5% lager zijn dan 2012* minimaal 5% lager 4% tussen de 2% en 5% lager 38% tussen de en 2% lager 29% ongeveer gelijk aan % tussen de en 2% hoger 8% tussen de 2% en 5% hoger minimaal 5% hoger weet ik (nog) niet 4% * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 39

41 Financieringsmix GHZ instellingen financieren activiteiten voor 36% met eigen vermogen* 5% 36% eigen vermogen vreemd vermogen 59% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 40

42 Financieringsmix over 5 jaar GHZ instellingen gaan de komende jaar meer off-balance financieren* 8% 32% eigen vermogen vreemd vermogen 6 off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 41

43 Eigen vermogen verstrekkers over 5 jaar Vastgoedbeleggers zullen binnen de GHZ belangrijke partij vormen* zorginstellingen (inhouden op winst) 79% pensioenfondsen particuliere beleggers 13% 13% hedge funds professionals (zoals medisch specialisten) 4% 4% vastgoedbeleggers 33% cliënten en patiënten 17% overige * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 42

44 Vreemd vermogen verstrekkers over 5 jaar Nederlandse banken blijven voornaamste verschaffer van vreemd vermogen* Nederlandse banken 96% buitenlandse banken 4% pensioenfondsen 46% gemeenten en provincies centrale overheid (schatkist bankieren) 13% 21% professionals (zoals medisch specialisten) cliënten en patiënten overige 4% * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 43

45 Off-balance financiers over 5 jaar Off-balance financiering in GHZ sector met name afkomstig van woningcorporaties* woningcorporaties 63% vastgoedbeleggers 33% bouwers technologie leveranciers ICT leveranciers factoring partijen 17% 13% 17% 8% banken 29% overige 8% * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 44

46 Ontwikkeling alternatieve financieringsbehoefte 46% verwacht dat de behoefte aan alternatieve financieringsbehoefte toeneemt* neemt sterk af neemt af 8% blijft gelijk neemt toe 38% 42% neemt sterk toe weet ik (nog) niet 4% 8% * Gebaseerd op de antwoorden van 31 respondenten 45

48 Verdeling omzet GGZ in Financiële Zorgthermometer Omzet GGZ instelling van respondenten* 36% minder dan 50 miljoen 46% tussen 50 en 100 miljoen meer dan 100 miljoen 18% * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 47

49 Verhouding huidige verwachte en begrote resultaat 2012 Het huidig verwachte resultaat 2012 is beter dan het begrote resultaat 2012* veel slechter 5% slechter 18% gelijk 41% beter 32% veel beter weet ik (nog) niet 5% * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 48

50 Financieringsmix GGZ instelling financieren activiteiten voor 36% met eigen vermogen* 6% 36% eigen vermogen vreemd vermogen 58% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 49

51 Financieringsmix over 5 jaar GGZ instellingen gaan de komende jaar meer off-balance financieren* 8% 34% eigen vermogen vreemd vermogen 58% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 50

52 Eigen vermogen verstrekkers over 5 jaar Het eigen vermogen blijft voornamelijk uit de gerealiseerde winst komen* zorginstellingen (inhouden op winst) 82% pensioenfondsen particuliere beleggers 14% 18% hedge funds professionals (zoals medisch specialisten) vastgoedbeleggers cliënten en patiënten overige 9% 9% 5% * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 51

53 Vreemd vermogen verstrekkers over 5 jaar Verwachting is dat pensioenfondsen belangrijkere rol gaan spelen* Nederlandse banken 86% buitenlandse banken 9% pensioenfondsen 41% gemeenten en provincies 27% centrale overheid (schatkist bankieren) professionals (zoals medisch specialisten) cliënten en patiënten overige 5% 5% * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 52

54 Off-balance financiers over 5 jaar Off-balance financiering in GGZ sector van ICT leveranciers en vastgoedbeleggers* woningcorporaties vastgoedbeleggers 36% 41% bouwers technologie leveranciers 9% 9% ICT leveranciers 46% factoring partijen banken 32% overige * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 53

55 Ontwikkeling alternatieve financieringsbehoefte 41% verwacht dat de behoefte aan alternatieve financieringsbehoefte toeneemt* neemt sterk af neemt af 9% blijft gelijk neemt toe 41% 41% neemt sterk toe weet ik (nog) niet 9% * Gebaseerd op de antwoorden van 25 respondenten 54

57 Verdeling omzet ZH/RC in Financiële Zorgthermometer Omzet Ziekenhuizen/Revalidatiecentra van respondenten* 26% 37% minder dan 75 miljoen tussen 75 en 150 miljoen 37% meer dan 150 miljoen * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 56

58 Verhouding huidige verwachte en begrote resultaat 2012 Het huidig verwachte resultaat 2012 is slechter dan het begrote resultaat 2012* veel slechter 3% slechter 42% gelijk 32% beter 18% veel beter weet ik (nog) niet 3% 3% * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 57

59 Financieringsmix ZH/RC instellingen financieren activiteiten voor 25% met eigen vermogen* 1% 25% eigen vermogen vreemd vermogen 74% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 58

60 Financieringsmix over 5 jaar ZH/RC instellingen gaan de komende jaar meer off-balance financieren* 4% 27% eigen vermogen vreemd vermogen 69% off-balance (huur en leasing) * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 59

61 Eigen vermogen verstrekkers over 5 jaar Medisch specialisten zullen gaan bijdragen aan eigen vermogen* zorginstellingen (inhouden op winst) 74% pensioenfondsen particuliere beleggers hedge funds 3% 8% 13% professionals (zoals medisch specialisten) 45% vastgoedbeleggers 24% cliënten en patiënten overige 8% * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 60

62 Vreemd vermogen verstrekkers over 5 jaar Vreemd vermogen in ZH/RC sector blijft voornamelijk afkomstig van Nederlandse banken* Nederlandse banken 9 buitenlandse banken pensioenfondsen 21% 29% gemeenten en provincies centrale overheid (schatkist bankieren) professionals (zoals medisch specialisten) 11% 13% 13% cliënten en patiënten overige 3% 3% * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 61

63 Off-balance financiers over 5 jaar Off-balance financiering in ZH/RC sector door technologie leveranciers* woningcorporaties 18% vastgoedbeleggers 37% bouwers 5% technologie leveranciers 55% ICT leveranciers 32% factoring partijen 3% banken overige 13% 18% * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 62

64 Ontwikkeling alternatieve financieringsbehoefte 74% verwacht dat de behoefte aan alternatieve financieringsbehoefte toeneemt* neemt sterk af neemt af 3% 3% blijft gelijk 16% neemt toe 65% neemt sterk toe weet ik (nog) niet 8% 5% * Gebaseerd op de antwoorden van 40 respondenten 63

66 Feiten Financiële Zorgthermometer Periodiek doen HEAD en Finance Ideas een kort onderzoek onder de HEAD leden (circa 800) naar de ontwikkelingen op financieel gebied in de zorgsector De doelstelling: inzicht in het financiële sentiment in de zorgsector en hoe zorginstellingen tegen de verschillende stakeholders en actuele thema's aankijken Aantal respondenten 155 De klankbordgroep bestaat uit: Riny Arts (GGZ) Gerard van Berlo (ZH/RC) Henk Bolhuis & Ankie de Laat (VVT) Ad Romme (GHZ) 65