De in- en uitstroom van arbeiders in de garagesector in 2016 EDUCAM. Departement Studies en Marketing. Editie 2017

Transcriptie

1 De in- en uitstroom van arbeiders in de garagesector in 2016 EDUCAM Departement Studies en Marketing Editie 2017 Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T F TVA/BTW BE info@educam.be

2 Voorwoord EDUCAM is het kenniscentrum voor opleiding in de autosector en de aanverwante sectoren. EDUCAM zorgt ervoor dat opleiding en bijscholing voor deze sectoren nog verbeteren en dat het aanbod uitgebreid en toegankelijker wordt. Dit rapport behandelt de in- en uitstroom van arbeiders in de ondernemingen van de garagesector in België (PC 112) in Deze bewegingen worden bestudeerd aan de hand van een onderzoek bij bedrijven uit de garagesector. Dit onderzoek wordt ook afgenomen bij bedrijven uit de koetswerksector (PSC 149.2). De resultaten van dit onderzoek worden toegelicht in een afzonderlijk rapport. Deze studie wordt voor de zevende keer uitgevoerd. De vorige zes studies hadden betrekking op de jaren 2002, 2004, 2006, 2008, 2010 en Het onderzoek met betrekking tot de in- en uitstroombewegingen in de garagesector wordt georganiseerd door het departement Studies en marketing van EDUCAM. Dit departement verzamelt kwantitatieve en kwalitatieve gegevens voor de sector met als doel: - het beter afstemmen van de activiteiten van EDUCAM op de behoeften van de ondernemingen en de individuele arbeider om op die manier de individuele werknemer een grotere garantie op werkzekerheid te geven; - het sensibiliseren van bedrijven uit de sector rond het voeren van een beleid gericht op de individuele werknemer; - het beter op elkaar afstemmen van de vraag en het aanbod in de sector. Een aspect hiervan is het beter informeren van jongeren en werkzoekenden om hen te begeleiden in hun studie- en beroepskeuze. Deze studie is één van de initiatieven van het departement Studies en marketing om de bovengenoemde doelstellingen te realiseren. Dit rapport behandelt in het bijzonder de hierna beschreven aspecten. De beknopte voorstelling van de toegepaste methodologie wordt gevolgd door een omschrijving van de bevraagde bedrijven en de kwantitatieve analyse van de in- en uitstroombewegingen van arbeiders. Meer bepaald wordt de totale in- en uitstroom van arbeiders in 2016 in kaart gebracht, met inbegrip van de turnover en de netto-werkgelegenheidsgroei. Vervolgens wordt het profiel opgesteld van de arbeiders die in- en/of uitstromen. Daarna wordt bestudeerd welke selectiecriteria worden gehanteerd door bedrijven om arbeiders aan te werven. In een volgend hoofdstuk worden de oorzaken van de uitstroom van arbeiders besproken. Tot slot wordt er nagegaan in welke mate de sector te kampen heeft met langdurig openstaande vacatures en welke de redenen hiervoor zijn. info@educam.be 2/26

3 Inhoudsopgave 1 GEBRUIKTE METHODOLOGIE IDENTIFICATIE VAN DE BEVRAAGDE BEDRIJVEN BEDRIJFSGROOTTE STATUUT VAN DE WERKNEMERS DOELGROEPEN HOOGST BEHAALDE DIPLOMA TYPE BEDRIJF ACTIVITEITEN TEWERKSTELLINGSDYNAMIEK IN DE GARAGESECTOR TOTALE IN- EN UITSTROOM VAN ARBEIDERS IN DE ONDERNEMINGEN VAN DE GARAGESECTOR IN GEMIDDELDE IN- EN UITSTROOM PER ONDERNEMING PROFIEL VAN DE ARBEIDERS DIE IN 2016 INSTROMEN WERKSITUATIE VAN DE ARBEIDERS VOORDAT ZE INSTROMEN DIPLOMA VAN DE INGESTROOMDE ARBEIDERS FUNCTIES VAN DE INGESTROOMDE ARBEIDERS LEEFTIJD VAN DE INGESTROOMDE ARBEIDERS DOELGROEPEN PROFIEL VAN DE ARBEIDERS DIE IN 2016 UITSTROMEN PERIODE DAT DE UITGESTROOMDE ARBEIDERS IN HET BEDRIJF HEBBEN GEWERKT DIPLOMA VAN UITGESTROOMDE ARBEIDERS FUNCTIES VAN UITGESTROOMDE ARBEIDERS LEEFTIJD VAN DE UITGESTROOMDE ARBEIDERS DOELGROEPEN SELECTIECRITERIA DIE ONDERNEMINGEN HANTEREN BIJ HET AANWERVEN VAN ARBEIDERS REDENEN VOOR HET VERTREK VAN ARBEIDERS LANGDURIG OPENSTAANDE VACATURES IN CONCLUSIES...26 info@educam.be 3/26

4 1 Gebruikte methodologie Deze studie heeft betrekking op de garagesector (PC 112). Net als in de voorgaande edities wordt bestudeerd hoeveel werknemers met een arbeiderscontract (hierna arbeiders genoemd) 1 worden aangeworven in de loop van het jaar 2016, alsook het totaalaantal arbeiders dat de onderneming in dat jaar definitief verlaat. Deze bewegingen van arbeiders worden hier respectievelijk in- en uitstroom van arbeiders genoemd. Bij het in kaart brengen van de in- en uitstroombewegingen wordt een organisatorisch en niet een individueel perspectief gehanteerd. Aangezien arbeiders in 2016 meerdere keren kunnen in- en uitstromen, is het mogelijk dat dezelfde individuen meer dan eens geregistreerd worden. Op deze individuele bewegingen hebben we in deze studie geen zicht. De gegevens van deze studie werden verkregen door middel van een telefonische enquête bij de bedrijfsleiders of de personeelsverantwoordelijken van de ondernemingen van de garagesector. De enquêtes werden in de periode januari maart 2017 afgenomen door het studiebureau Sonecom 2. In 2016 bestaat de garagesector (PC 112) in totaal uit 5453 bedrijven van deze bedrijven (7 %) werden telefonisch bevraagd, waarvan er 217 gevestigd zijn in Vlaanderen, 111 in Wallonië en 35 in Brussel (zie figuur 1). 4 Figuur 1: het aantal bevraagde bedrijven per gewest (in %) 6 Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Gewest 1 De enquête heeft uitsluitend betrekking op werknemers met een arbeiderscontract en houdt dus geen rekening met leerjongeren, uitzendkrachten, stagiairs enz. 2 Sonecom (Peilingen, Studies en Communicatie) bvba, Avenue Gouverneur Bovesse, 37/box Jambes (Namur) 3 Bron: RSZ 4 Representativiteit op nationaal niveau: een foutenmarge van 5 % bij een betrouwbaarheid van 95 %. info@educam.be 4/26

5 2 Identificatie van de bevraagde bedrijven 2.1 Bedrijfsgrootte De bevraagde bedrijven stellen gemiddeld 11 personen tewerk, inclusief het ondernemingshoofd, de uitzendkrachten, de leerjongeren en de stagiairs. Een meer gedetailleerd overzicht van de grootte van de bevraagde bedrijven is te vinden in figuur 2. Figuur 2: het aantal bevraagde bedrijven volgens bedrijfsgrootte Bedrijfsgrootte Aantal bedrijven % < 5 werknemers % % % % % % % > % Totaal % 2.2 Statuut van de werknemers In de bevraagde bedrijven werken voornamelijk arbeiders en bedienden met een contract van onbepaalde duur (respectievelijk 42 % en 33 %). Arbeiders en bedienden met een contract van bepaalde duur zijn zeldzaam (zie figuur 3). Figuur 3: aantal werknemers uit de bevraagde bedrijven volgens statuut 45% 4 35% 25% 15% 5% 42% 33% 9% Arbeiders contract onbepaalde duur Bestuurders met het statuut van zelfstandige Arbeiders contract bepaalde duur Leerjongeren stagiairs: Leertijd Leerjongeren stagiairs: DBSO 3% 2% 2% 1% 1% Bedienden contract onbepaalde duur Onbekend statuut Bedienden contract bepaalde duur Uitzendkrachten Overige info@educam.be 5/26

6 2.3 Doelgroepen Het aandeel werknemers die minstens 45 jaar oud zijn in de steekproef bedraagt bijna een derde en 1 op acht werknemers is een vrouw. Slechts 8 % procent van de werknemers in de steekproef zijn personen met een migratieachtergrond en 1 % personen met een beperking (zie figuur 4). Figuur 4: het aantal werknemers van bevraagde bedrijven volgens de doelgroepen Doelgroep Aantal werknemers % (t.a.v. totaalaantal werknemers, n = 3,831) Vrouwen % Personen met een migratieachtergrond % Personen die minstens 45 jaar oud zijn 1, % Personen met een beperking 19 1 % Totaal 1, % 2.4 Hoogst behaalde diploma Het merendeel van de arbeiders uit de steekproef heeft een diploma secundair onderwijs als hoogst behaalde diploma, voornamelijk een diploma technisch en beroepsonderwijs (zie figuur 5). Figuur 5: aantal werknemers uit de bevraagde bedrijven volgens diploma 25% 25% 23% 15% 5% 1% 3% Basisonderwijs 15% 3% 12% 3% 5% 6% 3% 1% 1% Lager middelbaar beroepsonderwijs Lager middelbaar technisch onderwijs Hoger middelbaar beroepsonderwijs Hoger middelbaar algemeen onderwijs Deeltijds beroepssecundair onderwijs Hoger onderwijs buiten universiteit (lange type) Overige Lager middelbaar algemeen onderwijs Hoger middelbaar technisch onderwijs Leertijd van de middenstandsopleiding Hoger onderwijs buiten universiteit (korte type) Universitair onderwijs Diploma onbekend info@educam.be 6/26

7 2.5 Type bedrijf De twee meest voorkomende types van bedrijven in de steekproef zijn de dealers en concessiehouders of erkende agent door de invoerder (33 %) en de onafhankelijke, niet-merkgebonden garages of servicepunten (33 %) (zie figuur 6). Figuur 6: verdeling van de verschillende types bedrijven uit de steekproef (%) 4 33% 33% 8% 7% 5% 4% 4% 3% 1% 1% Dealer/concessiehouder of agent erkend door de invoerder Onafhankelijke, niet merkgebonden garage of servicepunt Koetswerkbedrijf Overige Invoerder van motorvoertuigen erkend door de constructeur Door de invoerder of concessiehouder erkende werkplaats Een handelaar in tweedehandse voertuigen Filiaal of verkooppunt van de invoerder Benzinestation (brandstof) Takel- en bergingsbedrijf Carwash info@educam.be 7/26

8 2.6 Activiteiten De vijf belangrijkste activiteiten die uitgeoefend worden door de garagebedrijven uit de steekproef zijn de volgende (zie figuur 7): - de mechanische herstelling en het onderhouden van motorvoertuigen: 86 % van de bedrijven houdt zich bezig met deze activiteit; - de verkoop van tweedehandse motorvoertuigen: 74 % van de bedrijven; - de verkoop van nieuwe motorvoertuigen: 63 % van de bedrijven; - de herstelling van koetswerk: 55 % van de bedrijven; - de depannage en pechverhelping van voertuigen: 35 % van de bedrijven. Figuur 7: activiteiten uitgeoefend door de bedrijven uit de steekproef % 74% 63% 55% 4 35% Mechanische herstelling /onderhoud voertuigen Verkoop nieuwe voertuigen Depannage en pechverhelping van voertuigen Verhuur voertuigen Import nieuwe voertuigen 22% 22% 17% 15% 6% 5% Verkoop tweedehandse voertuigen Herstelling koetswerken Opbouw koetswerken Reinigen van voertuigen (carwash) Verkoop brandstof Overige info@educam.be 8/26

9 3 Tewerkstellingsdynamiek in de garagesector 3.1 Totale in- en uitstroom van arbeiders in de ondernemingen van de garagesector in 2016 Het totaalaantal ingestroomde arbeiders in de garagesector bedraagt in 2016 naar schatting 3906 eenheden. Ten opzichte van het totale arbeidersbestand in 2015 levert dit een instroompercentage van 15,1 % op. De totale uitstroom van arbeiders heeft in 2016 naar schatting betrekking op 2494 eenheden. Het uitstroompercentage bedraagt 9,6 % ten opzichte van het totaalaantal arbeiders in De netto-werkgelegenheid kent in 2016 een toename van ongeveer 1412 arbeiders. Dit is een stijging van 5,5 % ten opzichte van het totaalaantal arbeiders in De turnover heeft in 2016 betrekking op naar schatting 6399 arbeiders. Dit is 24,7 % ten opzichte van het totaalaantal arbeiders in De telefonische enquête geeft een beeld van de in- en uitstroom van arbeiders in de bevraagde bedrijven in Door middel van extrapolatie is het mogelijk een schatting te maken van de totale inen uitstroom in de garagesector voor dat jaar. 5 In 2016 was er een instroom van naar schatting 3906 arbeiders in de Belgische garagesector. De uitstroom bedroeg naar schatting 2494 arbeiders (zie figuur 8). De bedrijven in de garagesector hebben in 2016 dus meer arbeiders aangeworven dan er vertrokken zijn. Het verschil tussen de in- en de uitstroom is immers positief: 1412 arbeiders. Dit verschil wordt de nettogroei van de tewerkstelling genoemd. In 2016 vonden in de sector 6399 bewegingen van arbeiders plaats. Deze som van het aantal in- en uitstroombewegingen wordt de turnover genoemd. Op gewestniveau kende zowel het Vlaamse Gewest als het Waals Gewest een toename van het aantal arbeiders van respectievelijk 802 en 696. Het Brussels Gewest, echter, kende een kleine daling van 10 arbeiders. Procentueel gezien kende het Waalse Gewest de grootste toename. 5 De geschatte resultaten worden bekomen door middel van een extrapolatie van de resultaten van de enquête. Hiertoe wordt het totaalaantal bedrijven in de garagesector (5453) gedeeld door het aantal bedrijven van de steekproef (363). Het verkregen cijfer wordt vervolgens vermenigvuldigd met het aantal arbeiders van de steekproef die zijn in- en/of uitgestroomd. info@educam.be 9/26

10 Figuur 8: Evolutie van het totaalaantal arbeiders dat in- en uitstroomde, alsook de nettogroei en turnover, per gewest in Regio Instroom van Uitstroom van arbeiders arbeiders Nettogroei Turnover Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest België Om de dynamiek van de tewerkstelling nog meer te verduidelijken worden de cijfers van de in- en uitstroom van 2016 vergeleken met het totaalaantal arbeiders dat in het voorgaande jaar tewerkgesteld was in de garagesector. Zo krijgen we onder meer een beeld van de nettogroei in 2016 ten opzichte van 2015 (zie figuur 9). In 2015 bedraagt het totaalaantal arbeiders in de garagesector Het blijkt dat het aantal ingestroomde arbeiders in 2016 (3906) 15,1 % bedraagt ten opzichte van het totaalaantal arbeiders in 2015 (instroompercentage). Het uitstroompercentage bedraagt 9,6 %. Ten opzichte van 2015 neemt de netto-werkgelegenheid van arbeiders toe met 5,5 %. Verder blijkt uit figuur 9 dat de garagesector in 2016 een turnover kent van 24,7 %. Als de verschillende gewesten nader bekeken worden, valt opnieuw op dat in 2016 alleen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een kleine daling kent (0,4 %) in vergelijking met Zowel in het Vlaamse Gewest als het Waals Gewest neemt de tewerkstelling toe (met resp. 5,3 % en 8,5 %). Figuur 9: Evolutie van de in- en uitstroom, nettogroei en turnover van arbeiders in 2016 ten opzichte van de totale arbeiderspopulatie in 2015 per gewest (%) Regio Instroom % Uitstroom % Nettogroei % Turnover % Vlaams Gewest 15,7% 10,4% 5,3% 26,1% Waals Gewest 17,6% 9,1% 8,5% 26,7% Brussels Hoofdstedelijk 5,7% 6,1% -0,4% 11,7% Gewest België 15,1% 9,6% 5,5% 24,7% 6 Bron: RSZ info@educam.be 10/26

11 Van al de bestudeerde jaren is 2016 niet het enige jaar met een positieve nettogroei. Ook in 2002 werd een gelijkaardige toename genoteerd (5,4 %) kent net zoals 2012 een grote turnover. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de sterke instroom (zie figuur 10). Figuur 10: Evolutie van de in- en uitstroom, nettogroei en turnover van arbeiders voor de periode (%) Regio Instroom % Uitstroom % Nettogroei % Turnover % ,3% 8,9% 5,4% 23,2% ,5% 7,9% -0,4% 15,4% ,8% 9,9% 2,9% 22,7% ,8% 9,7% 1,1% 20,5% ,5% 8,3% 3,2% 19,8% ,4% 12,8% -0,4% 25,2% ,1% 9,6% 5,5% 24,7% 3.2 Gemiddelde in- en uitstroom per onderneming 35,3 % van de bedrijven in de garagesector kent in 2016 een instroom van één of meer arbeiders. De bedrijven die in 2016 een instroom kennen, werven gemiddeld 2 arbeiders aan. 27,3 % van de bedrijven heeft te maken met een uitstroom van één of meer arbeiders. Deze bedrijven zien gemiddeld 1,7 arbeiders vertrekken. De garagesector telt in 2016 naar schatting 1924 bedrijven (35,3 %) met een instroom van arbeiders en 1488 (27,3 %) met een uitstroom van arbeiders (zie figuur 11) (19 %) bedrijven kennen zowel een instroom als een uitstroom van arbeiders, 886 (16,3 %) enkel een instroom en 431 (7,9 %) enkel een uitstroom. Tot slot registreren 3080 bedrijven (56,5 %) in 2016 geen enkele in- of uitstroom van arbeiders. info@educam.be 11/26

12 Figuur 11: aantal bedrijven met in- en uitstroom van arbeiders in de garagesector in de periode (%) % 71% 72% 63% 61% 57% 51% 38% 35% 33% 27% 28% 23% 23% 21% 18% 18% 17% 18% Gemiddeld trekken de bedrijven uit de garagesector met een instroombeweging in arbeiders aan. In 2008 werd het hoogste gemiddelde opgetekend (2,6) (zie figuur 12). Figuur 12: gemiddeld aantal arbeiders dat in de bedrijven uit de garagesector instroomde in Jaar Gemiddelde instroom 2 1,9 1,9 2,6 1,8 1,7 2,2 Het gemiddeld aantal arbeiders dat per bedrijf in 2016 uitstroomt, bedraagt 1,7. Ook met betrekking tot de uitstroom wordt in 2008 het hoogste gemiddelde opgetekend (2,1) (zie figuur 13). Figuur 13: gemiddeld aantal arbeiders dat uit de bedrijven uit de garagesector uitstroomde in Jaar Gemiddelde uitstroom 1,7 1,7 1,8 2,1 1,5 1,9 1,8 7 De som van de percentages van fig. 11 is niet gelijk aan 100 % aangezien de bedrijven met een instroom ook een uitstroom gekend kunnen hebben, en omgekeerd. info@educam.be 12/26

13 4 Profiel van de arbeiders die in 2016 instromen 4.1 Werksituatie van de arbeiders voordat ze instromen De meeste arbeiders werkten voor hun intrede al in de garage- of koetswerksector. 43 % van de arbeiders die instromen zijn ex-werknemers uit de garage- en koetswerksector; 17 % is schoolverlater. 14 % stroomt in vanuit de werkloosheid zonder IBO en 7 % van de arbeiders is afkomstig uit een andere sector (zie figuur 14). Figuur 14: herkomst van de ingestroomde arbeiders in % 17% 14% 8% 7% 7% 4% Werknemers uit de garage- of koetswerksector Nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt (schoolverlaters) Werklozen zonder IBO/PFI-traject Vorig statuut onbekend Werknemers werkzaam in andere sectoren dan de garage- of koetswerksector Werklozen gedurende of na een IBO Ander info@educam.be 13/26

14 4.2 Diploma van de ingestroomde arbeiders Een diploma van het hoger middelbaar technisch en beroepsonderwijs komt het meest voor bij de arbeiders die in 2016 instroomden. Ongeveer één op vier arbeiders is laaggeschoold. Om precies te zijn is 27 % van de ingestroomde arbeiders houder van een diploma hoger middelbaar technisch onderwijs; 8 % heeft een diploma hoger middelbaar beroepsonderwijs. Opvallend is dat 27 % van de ingestroomde arbeiders laaggeschoold is. Het betreft arbeiders die hoogstens een diploma van het lager middelbaar onderwijs behaald hebben. Deze resultaten komen overeen met de resultaten van de vorige bestudeerde jaren. Figuur 15: het hoogst behaalde diploma van de ingestroomde arbeiders in % 27% 15% 5% 1% 6% 11% 9% 8% 3% 5% 2% 4% 2% 1% Basisonderwijs Lager middelbaar beroepsonderwijs Lager middelbaar technisch onderwijs Lager middelbaar algemeen onderwijs Hoger middelbaar beroepsonderwijs Hoger middelbaar technisch onderwijs Hoger middelbaar algemeen onderwijs Leertijd van de middenstandsopleiding Deeltijds beroepssecundair onderwijs Hoger onderwijs buiten universiteit (korte type) Hoger onderwijs buiten universiteit (lange type) Universitair onderwijs Overige Diploma onbekend info@educam.be 14/26

15 4.3 Functies van de ingestroomde arbeiders In 2016 stroomt meer dan de helft van de arbeiders in voor de functies van polyvalent mecanicien of onderhoudsmecanicien. 37 % de arbeiders stroomt in voor de functie van polyvalent mecanicien en 26 % voor de functie van onderhoudsmecanicien. De overige arbeiders stromen in voor velerlei functies, zoals onderhouds- en diagnosetechnicus (8 %), bandenmonteur (4 %), receptionist (4 %) of hoger technicus (3 %) (zie figuur 16). Figuur 16: functies van de ingestroomde arbeiders in % 26% 8% 7% 4% 4% 3% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% Polyvalent mecanicien Onderhouds- en diagnosetechnicus Bandenmonteur Hoger technicus Magazijnmedewerker Takelaar-berger Koetswerkopbouwer Spuiter Onderhoudsmecanicien Andere Receptionist Polyvalent koetswerkhersteller (carrossier) Plaatwerker Voorbewerker (De)monteur Pompbediende info@educam.be 15/26

16 4.4 Leeftijd van de ingestroomde arbeiders Van de ingestroomde arbeiders is 64 % jonger dan 30 jaar. De gemiddelde leeftijd van de ingestroomde arbeiders is 28 jaar. De meeste arbeiders die instromen behoren tot de leeftijdscategorieën van 21 tot 30 jaar (42 %) en 31 tot 40 jaar (24 %) (zie figuur 17). De leeftijdsverdeling van de ingestroomde arbeiders in 2016 wijkt weinig af van deze van de vorige bestudeerde jaren. Figuur 17: leeftijd van de ingestroomde arbeiders in % 42% 4 35% 25% 24% 15% 9% 5% 2% 3% 4.5 Doelgroepen 5 % van de arbeiders die in 2016 instromen is een vrouw, 7 % is een persoon met een migratieachtergrond en 2 % is een persoon met een beperking. Net zoals in de vorige onderzochte jaren is de instroom van de vrouwelijke arbeiders in de garagesector heel beperkt. Zo is naar schatting 5 % van alle ingestroomde arbeiders een vrouw. Daarnaast is naar schatting 7 % van alle ingestroomde arbeiders een persoon met een migratieachtergrond en 2 % een persoon met een beperking. info@educam.be 16/26

17 5 Profiel van de arbeiders die in 2016 uitstromen 5.1 Periode dat de uitgestroomde arbeiders in het bedrijf hebben gewerkt De gemiddelde periode dat de arbeiders in de onderneming werken voordat ze uitstromen, bedraagt in maanden. 23 % van de uitgestroomde arbeiders verlaat de onderneming al binnen het jaar. Het percentage arbeiders dat uitstroomt na langer dan vijf jaar voor de onderneming te hebben gewerkt bedraagt 27 % (zie figuur 18). Figuur 18: periode dat de uitgestroomde arbeiders voor het bedrijf hebben gewerkt 27% 25% 25% 15% 13% 9% 11% 5% 4% 1% Als de verschillende jaren met elkaar vergeleken worden, valt op dat arbeiders sinds 2004 gemiddeld langer in de onderneming blijven voordat ze uitstromen. Terwijl arbeiders in 2004 gemiddeld 22 maanden in de onderneming werkten voordat ze uitstroomden, bedraagt dit in maanden (zie fig. 19). Figuur 19: gemiddeld aantal maanden dat arbeiders in de onderneming blijven voordat ze uitstromen Jaar Gemiddeld aantal maanden info@educam.be 17/26

18 5.2 Diploma van uitgestroomde arbeiders Een diploma van het hoger middelbaar technisch onderwijs komt het meest voor bij de arbeiders die in 2016 uitstromen. Een aanzienlijk deel van de uitstromers (26 %) is laaggeschoold. Zo heeft 38 % van de uitgestroomde arbeiders in 2016 een diploma van het hoger middelbaar technisch onderwijs; 14 % heeft een diploma van het lager middelbaar technisch onderwijs. Een aanzienlijk deel van de arbeiders (26 %) die in 2016 de onderneming verlaat is laaggeschoold. Dit zijn arbeiders met een diploma van hoogstens het lager middelbaar onderwijs. Deze vaststelling werd ook tijdens de voorgaande studies gedaan. Figuur 20: het hoogst behaalde diploma van de uitgestroomde arbeiders in % 14% 22% 2% 7% 3% 6% 2% 1% 3% 1% 1% Basisonderwijs Lager middelbaar beroepsonderwijs Lager middelbaar technisch onderwijs Lager middelbaar algemeen onderwijs Hoger middelbaar beroepsonderwijs Hoger middelbaar technisch onderwijs Hoger middelbaar algemeen onderwijs Leertijd van de middenstandsopleiding Deeltijds beroepssecundair onderwijs Hoger onderwijs buiten universiteit (korte type) Hoger onderwijs buiten universiteit (lange type) Universitair onderwijs Overige Diploma onbekend info@educam.be 18/26

19 5.3 Functies van uitgestroomde arbeiders In 2016 heeft 55% van de uitstromende arbeiders een functie van polyvalent of onderhoudsmecanicien. Voordat ze uitstromen beoefent 34 % van de arbeiders de functie van polyvalent mecanicien en 21 % van de arbeiders de functie van onderhoudsmecanicien. De overige arbeiders beoefenen voordat ze uitstromen functies zoals magazijnmedewerker (5 %) bandenmonteur (5 %) of onderhouds- en diagnosetechnicus (5 %). Figuur 21: functies van de uitgestroomde arbeiders in % 21% 5% 5% 4% 3% 2% 2% 2% 2% 2% 1% 2% 1% 11% Polyvalent mecanicien Onderhoudsmecanicien Magazijnmedewerker Bandenmonteur Onderhouds- en diagnosetechnicus Polyvalent koetswerkhersteller (carrossier) (De)monteur Voorbewerker Spuiter Koetswerkopbouwer Plaatwerker Hoger technicus Receptionist info@educam.be 19/26

20 5.4 Leeftijd van de uitgestroomde arbeiders 43 % van de arbeiders die in 2016 uitstromen zijn jonger dan 30 jaar. De gemiddelde leeftijd van de uitgestroomde arbeiders is 33 jaar. De meeste arbeiders die uitstromen behoren tot de leeftijdscategorieën van 31 tot 40 jaar (35 %) en 21 tot 30 jaar (22 %). Het aantal 50- plussers dat in 2016 uitstroomt bedraagt 10 % (zie figuur 22). De leeftijdsverdeling van de uitgestroomde arbeiders in 2016 wijkt weinig af van de vorige bestudeerde jaren. Figuur 22: leeftijd van de uitgestroomde arbeiders in % 35% 25% 22% 15% 5% 1% 5% 3% 2% 2% 5.5 Doelgroepen 2 % van de arbeiders die in 2016 uitstromen is een vrouw, 4 % is een persoon met een migratieachtergrond en er stroomt geen enkele persoon met een beperking uit. Net zoals in de vorige onderzochte jaren is de uitstroom van de vrouwelijke arbeiders in de garagesector heel beperkt. Zo is naar schatting 2 % van alle uitgestroomde arbeiders een vrouw. In 2016 peilen we ook naar het aantal arbeiders met een migratieachtergrond en met een beperking dat uitstroomt. Een vergelijking is niet mogelijk omdat we dit voor het eerst doen. info@educam.be 20/26

21 6 Selectiecriteria die ondernemingen hanteren bij het aanwerven van arbeiders Technische competenties en werkervaring zijn de belangrijkste selectiecriteria. Figuur 23 geeft het belang weer van de verschillende criteria die meespelen bij de aanwerving van arbeiders. Technische competenties en werkervaring zijn de voornaamste aanwervingscriteria. Respectievelijk 95 % en 89 % van de respondenten vinden deze criteria namelijk belangrijk tot heel belangrijk. Opmerkelijk is dat 46 % van de ondervraagde personen het diploma als een onbelangrijk aanwervingscriterium beschouwt. Nationaliteit wordt als het minst belangrijke aanwervingscriterium aangeduid. Andere minder belangrijke criteria zijn geslacht, leeftijd, overheids- of sectorale certificaten en talenkennis. Deze resultaten liggen volledig in lijn met de resultaten van de vorige bestudeerde jaren. Figuur 23: belang van de verschillende aanwervingscriteria Sociale vaardigheden 4% 19% 6 13% Nationaliteit 48% 38% 2% Flexibiliteit 3% 18% 61% 16% Voorkomen 4% 23% 6 Talenkennis 13% 49% 31% 4% Technische competenties 4% 35% 6 Werkervaring 9% 42% 47% Overheids- of sectorale certificaten 15% 51% 2% Diploma 12% 46% 39% 1% Geslacht 23% 59% 15% Leeftijd 18% 63% 16% Totaal niet belangrijk Niet belangrijk Belangrijk Zeer belangrijk Weet niet info@educam.be 21/26

22 Tevens hebben we aan de respondenten gevraagd om aan te geven welk voor hen het allerbelangrijkste criterium is bij het aanwerven van arbeiders (zie figuur 24). De resultaten voor 2016 komen sterk overeen met de resultaten van de vorige jaren. Technische competenties en werkervaring worden opnieuw als de 2 belangrijkste selectiecriteria beschouwd door respectievelijk 47 % en 40 % van de bevraagde bedrijven. Op de derde plaats staan de sociale vaardigheden. De vraag naar flexibiliteit is gedaald en de andere selectiecriteria wijken weinig af van de resultaten die de vorige jaren werden genoteerd. Figuur 24: het belangrijkste selectiecriterium volgens de respondenten Selectiecriteria Technische competenties 47% 57 % 42 % 47 % 46 % 47 % - Werkervaring 4 22 % 38 % 37 % 33 % 32 % 59 % Sociale vaardigheden 6% 5 % 4 % 4 % 2 % 7 % 10 % Flexibiliteit 3% 10 % 9 % 6 % 9 % 5 % 23 % Fysiek voorkomen 1% 2 % 3 % 3 % 4 % 3 % 3 % Talenkennis 1% 1 % 1 % 1 % 1 % 0 % 0 % Diploma 0,8% 1 % 2 % 1 % 1 % 3 % 2 % Leeftijd 0,6% 1 % 1 % 0 % 3 % 2 % 1 % Overheids- of sectorale certificaten 0,3% Geslacht 0,3% 1 % 0 % 0 % 1 % 0 % 0 % Nationaliteit 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 1 % Totaal % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % info@educam.be 22/26

23 7 Redenen voor het vertrek van arbeiders 28 % van de uitstromende arbeiders verlaat de onderneming vrijwillig voor een andere functie binnen of buiten de sector. 27 % van de uitstromende arbeiders wordt ontslagen of hun contract wordt niet verlengd. Onder de arbeiders die de onderneming vrijwillig verlaten voor een andere functie (28 %) kan men een onderscheid maken tussen (zie figuur 25): - wie in een ander bedrijf van de garage- en koetswerksector 8 gaat werken (20 %), en - wie in een andere sector gaat werken (8 %). De ontslagen of de contracten die niet verlengd worden (27 %) zijn het gevolg: - van attitudeproblemen van de arbeider (18 %); - van ontoereikende technische competenties van de arbeider (5 %); - van economische redenen (gebrek aan werk of vermindering van de activiteiten) (4 %). Overige redenen waarom arbeiders in 2016 uitstromen: - (brug)pensioen (7 %) - gezondheidsredenen (5 %) Deze resultaten komen overeen met de resultaten die de vorige jaren werden vastgesteld. Figuur 25: redenen waarom arbeiders uitstromen in % 15% 5% 18% 17% 16% 8% 5% 5% 5% Vrijwillig vertrek naar een onderneming uit de sector van de garage- of koetswerkbedrijven Attitudeproblemen Reden onbekend Overige Vrijwillig vertrek naar een onderneming van een andere sector dan de sector van de garage- of koetswerkbedrijven Pensioen Ontslag of contract werd niet verlengd omwille van onvoldoende technische competenties Gezondheidsreden Ontslag of contract werd niet verlengd om economische redenen (verminderde activiteit, enz.) Brugpensioen 4% 2% 8 Vaak is het voor respondenten moeilijk om te weten of arbeiders in een bedrijf van de garage- of de koetswerksector gaan werken. Dat verklaart waarom de koetswerksector hier vermeld wordt. info@educam.be 23/26

24 8 Langdurig openstaande vacatures in 2016 In 2016 wordt 14 % van de ondervraagde bedrijven geconfronteerd met vacatures die langdurig open blijven staan. De langdurig openstaande vacatures hebben betrekking op arbeidsplaatsen die nog steeds niet ingevuld waren na drie maanden zoeken. In 2016 wordt 14 % van de bedrijven geconfronteerd met deze problematiek. Gemiddeld zijn er in deze bedrijven in ,5 langdurig openstaande vacatures. 16 % van deze vacatures wordt in 2016 niet ingevuld. De drie belangrijkste redenen voor het langdurig vacant blijven van de betrekkingen zijn (zie figuur 26): - de kandidaten hebben niet de nodige competenties of opleiding (52 % van de bedrijven met langdurig openstaande vacatures); - er is een gebrek aan kandidaten die zich aanbieden (66 %); - het ontbreekt de kandidaten aan werkervaring (46 %). Figuur 26: redenen voor het langdurig vacant blijven van bepaalde betrekkingen in % % 4 26% 26% 22% 8% 4% Gebrek aan sollicitanten Sollicitanten missen werkervaring Sollicitanten missen passende scholing Sollicitanten missen de technische competenties Sollicitanten met ongewenste houding Overige Te hoge financiële eisen van de sollicitanten Weet niet info@educam.be 24/26

25 De meeste langdurig openstaande vacatures hebben betrekking op de functies van polyvalent en onderhoudsmecanicien. 36 % van de vacatures die in 2016 langdurig bleven openstaan heeft betrekking op de functie van polyvalent mecanicien. Op de tweede plaats staat de functie van onderhoudsmecanicien met 18 % van alle langdurig openstaande vacatures (zie figuur 27). 9 Figuur 27: betrekkingen die vacant zijn gebleven gedurende meer dan 3 maanden 4 36% 18% 8% 8% 5% 5% 4% 4% 3% 3% 3% 3% 1% Polyvalent mecanicien Onderhouds- en diagnosetechnicus Koetswerkopbouwer Receptionist Bandenmonteur Plaatwerker Spuiter Onderhoudsmecanicien Polyvalent koetswerkhersteller (carrossier) Magazijnmedewerker Overige (De)monteur Voorbewerker 9 Het absolute aantal bedrijven uit de steekproef dat in 2016 te maken kreeg met langdurig openstaande vacatures is slechts een fractie van de steekproef. Enige voorzichtigheid bij de interpretatie van deze gegevens is dus geboden. Een vergelijking tussen de verschillende jaren is bijgevolg niet mogelijk. info@educam.be 25/26

26 9 Conclusies De totale instroom van arbeiders in de garagesector in 2016 bedraagt naar schatting 3906 personen. De totale uitstroom wordt geschat op 2494 arbeiders. De netto-werkgelegenheidsgroei neemt in 2016 dus toe met 1412 arbeiders. Dit is een stijging van 5,5 % ten opzichte van het totaalaantal arbeiders in De turnover heeft in 2016 betrekking op naar schatting 6399 arbeiders. 35,3 % van de bedrijven in de garagesector kent in 2016 een instroom van één of meer arbeiders. Ze werven gemiddeld 2 arbeiders aan. 27,3 % van de bedrijven heeft te maken met een uitstroom. Deze bedrijven zien gemiddeld 1,7 arbeiders vertrekken. De meeste arbeiders die instromen werkten voor hun intrede al in de garage- of koetswerksector. Ze hebben voornamelijk een diploma van het hoger middelbaar technisch onderwijs. Ongeveer een op vier van hen is laaggeschoold. Meer dan de helft van de arbeiders stroomt in voor de functies van onderhouds- of polyvalent mecanicien. Hun gemiddelde leeftijd is 28 jaar. Vrouwelijke arbeiders die instromen zijn een uitzondering (5 %). De gemiddelde periode dat de arbeiders in de onderneming werken voordat ze uitstromen, bedraagt in maanden. Dit is een daling tegenover 2012 (37 maanden). Voordat ze de onderneming verlaten oefenen ze voornamelijk de functie van onderhouds- of polyvalent mecanicien uit. De gemiddelde leeftijd van de uitstromende arbeiders bedraagt 33 jaar. Ze hebben meestal een diploma van het hoger middelbaar technisch onderwijs. Onder de arbeiders die uitstromen zitten relatief veel laaggeschoolden (26 %) en relatief weinig vrouwen (2 %). 28 % van de uitstromende arbeiders verlaat de onderneming vrijwillig voor een andere functie binnen of buiten de sector. 27 % van de uitstromende arbeiders wordt ontslagen of hun contract wordt niet verlengd. Technische competenties en werkervaring zijn voor de ondernemingen uit de garagesector de belangrijkste criteria bij het aanwerven van arbeiders. In 2016 wordt 14 % van de ondervraagde bedrijven geconfronteerd met vacatures die langdurig open blijven staan. De meeste langdurig openstaande vacatures hebben betrekking op de functie van onderhouds- en polyvalent mecanicien. info@educam.be 26/26