Draaikiepramen toch mogelijk Gemeente Amsterdam Dienst Wonen

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Draaikiepramen toch mogelijk Gemeente Amsterdam Dienst Wonen 2 april 2009 RA Samenvatting De eigenaar van een pand in Amsterdam komt met de gemeente overeen dat de ramen op de eerste etage van zijn pand worden voorzien van dubbel glas. Dit gebeurt op grond van de regeling Gevelsanering Verkeerslawaai, een grootschalig project waarbij de Dienst Wonen subsidie verstrekt en waarbij een aannemer in opdracht van de gemeente de overeenkomst uitvoert. Daarbij geldt voor het soort ramen: vast blijft vast en bewegend blijft bewegend. Nadat de werkzaamheden zijn voltooid, ontdekt de huiseigenaar dat de twee zijramen van de erker niet open kunnen, terwijl dat voorheen wel kon. De man schrijft de dienst dat overeengekomen is dat beide ramen een kiep/kantelconstructie moeten hebben, net zoals die op de tweede en derde etage van zijn pand. De dienst stelt dat om technische redenen wijzigingen zijn doorgevoerd. Ze geeft aan dat de bewoner daar beter geïnformeerd over had moeten worden, maar blijft ook in de daarop volgende klachtprocedure bij het standpunt dat er geen andere oplossing mogelijk was. Daarop wendt de man zich tot de ombudsman. Die oordeelt na onderzoek dat de dienst door zijn informatieverstrekking over het soort ramen dat zou worden geplaatst, gerechtvaardigde verwachtingen heeft gewekt die niet zijn nagekomen. Er is niet in overeenstemming met het motiveringsvereiste, het rechtszekerheidsvereiste en het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking gehandeld. Dit leidt dan ook tot het oordeel onbehoorlijk. Met instemming heeft de ombudsman vernomen dat partijen er alsnog in onderling overleg uitgekomen zijn. Oordeel De onderzochte gedraging is onbehoorlijk.

2 Pagina : 2/6 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 18 juli 2008 schriftelijk ingediend en betreft de gemeente Amsterdam, Dienst Wonen. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: het uitvoeren van een overeenkomst op grond van de regeling Gevelsanering Verkeerslawaai; de behandeling van een klacht en de motivering van de reactie. Bevindingen achtergrond van het verzoek Verzoeker beklaagt zich bij de ombudsman over de wijze waarop de gemeente dubbele beglazing in een pand heeft uitgevoerd. De beglazing is geplaatst door een aannemer in opdracht van de Dienst Wonen. Dit gebeurde op grond van de regeling Gevelsanering Verkeerslawaai, een grootschalig project waarbij de Dienst Wonen subsidie verstrekt en waarbij een aannemer in opdracht van de gemeente de overeenkomst uitvoert. Verzoeker kan zich ook niet vinden in de behandeling van zijn klacht door de dienst Wonen. Hier volgt zijn relaas. het uitvoeren van een overeenkomst op grond van de regeling gevelsanering verkeerslawaai Verzoeker, eigenaar van een pand in de gemeente Amsterdam, meldt zich aan voor de regeling Gevelsanering Verkeerslawaai. Hij wil graag dat de gevel van de eerste etage wordt gesaneerd. De etage heeft een erker waarvan de zijramen bestaan uit een vast bovenraam en een draairaam. De ramen op de tweede en derde etage heeft verzoeker zelf laten doen. Die etages hebben dezelfde soort erker als die van de eerste verdieping. De aannemer die in opdracht van de dienst de gevelsanering uitvoert, neemt begin 2006 de situatie ter plaatse op. Verzoeker tekent in de zomer van 2006 de overeenkomst met Dienst Wonen voor de gevelsanering. De Dienst Wonen schrijft in de begeleidende brief: uit de overeenkomst en uit gevelaanzicht(en) met definitieve maatregelen blijkt hoe het voorzieningenpakket voor uw woning eruit zal gaan zien. Het bijgevoegde overzicht gevelaanzicht(en) met definitieve maatregelen is vastgesteld op grond van de constateringen die de aannemer bij de opname ter plaatse deed. Nadat de werkzaamheden zijn afgerond, blijkt verzoeker dat de zijramen, zonder overleg met hem, zijn uitgevoerd met vaste ramen. Verzoeker meent dat de dienst de overeenkomst niet is nagekomen en wil dat dit gebeurt. Hij heeft hiervoor een aantal redenen: - De dienst schrijft in zijn informatieblad dat in principe geldt: vast blijft vast en bewegend blijft bewegend. - Volgens de overeenkomst zouden er draai(kiep)ramen geplaatst worden. - De ramen zijn van buiten niet goed meer schoon te maken. De eerste etage bevindt zich op zeven meter hoogte, een gewone trap reikt niet ver genoeg. Verzoeker vindt het bovendien niet terecht dat hij pas na de uitvoering erachter kwam dat er is afgeweken van de overeenkomst. Hij legt dit 4 november 2007 voor aan de dienst. Er volgt een briefwisseling. De dienst geeft als eerste reactie dat het na het tekenen van de overeenkomst technisch niet mogelijk bleek draai(kiep)ramen te plaatsen, omdat de zijramen te smal waren. In zijn reactie verwijst de dienst naar artikel 1 van de overeenkomst waarin staat: De gemeente behoudt zich het recht voor om na ondertekening van deze

3 Pagina : 3/6 overeenkomst wijzigingen aan te brengen in de voorgestelde geluidswerende voorzieningen. Wijzigingen kunnen alleen worden voorgesteld als gevolg van gewijzigde wet- en regelgeving, welstandseisen of omwille van (geluids)technische redenen. Op grond van dit artikel is de wijziging doorgevoerd. De dienst erkent dat de communicatie beter had gekund; de aannemer heeft alleen de bewoner geïnformeerd over de wijziging en men ging ervan uit dat dit voldoende was. De dienst beaamt dat ter plaatse van de zijramen van de erker het schoonmaken alleen van buitenaf mogelijk is en biedt als oplossing aan om de ramen demontabel te maken met (zichtbare) schroeven. Verzoeker moet voor het einde van 2007 toestemming hiervoor geven. Verzoeker vindt dit geen elegante oplossing en gaat niet op het voorstel in. Hij meent bovendien dat het argument van de gemeente dat er om technische redenen een wijziging mocht worden aangebracht niet opgaat. Immers de zijramen van dezelfde soort erkers op de tweede en derde etage zijn wel voorzien van beweegbare ramen. En, een doorsnee toiletraam kan ook met zo n kiep/kantelconstructie worden uitgevoerd. Hij verzoekt bovendien om een neutraal persoon de kwestie te laten beoordelen. de behandeling van een klacht en de motivering van de reactie De dienst behandelt de reactie van verzoeker als klacht en reageert op 21 december De klachtencoördinator beoordeelt dat de dienst de inhoudelijke kant van de zaak afdoende heeft beantwoord. De dienst concludeert dat er om technische redenen een wijziging moest worden doorgevoerd en dat dit was toegestaan op grond van het voornoemde artikel 1. Wel erkent de dienst dat de communicatie met verzoeker hierover beter had gekund. Verzoeker vraagt de dienst om toe te lichten wat wordt bedoeld met technische redenen. De dienst licht toe dat de offertes die de aannemer opmaakt dienen te voldoen aan een aantal tevoren (ombudsman: door de dienst) opgestelde voorwaarden. De aannemer voerde het werk uit onder de met hem overeengekomen begrenzingen van het raamformaat, die de dienst bij de gunning had bepaald op minimaal 380 mm. De erkerramen waren in dit geval 324 mm. De technische redenen liggen volgens de dienst dus niet bij de uitvoering, maar komen voort uit de aanbesteding en de gunning. Verzoeker reageert op 2 mei 2008 in een nieuwe brief op de argumenten van de klachtencoördinator en herhaalt zijn verzoek om de ramen alsnog draaibaar te maken. De problemen die voortkomen uit aanbesteding en gunning zijn geen problemen in technische zin zijn zoals bedoeld in artikel 1. Het is een kwestie tussen de gemeente en de aannemer. Bovendien staat in dat artikel dat de wijzigingen moet worden voorgesteld en dit is niet gebeurd. De dienst reageert daarop dat deze de conclusie van verzoeker dat het technisch gezien mogelijk is draai(kiep)ramen te plaatsen niet kan volgen en blijft bij zijn standpunt. De gevelsanering is een grootschalig project en daarom zijn er technisch gezien beperkingen. Binnen het kader van dit project, waar bepaalde keuzes vast lagen, was een kiep/kantelraam met een breedte van minder dan 380 mm technisch niet mogelijk. De zaak is vooral terug te voeren op een gebrekkige communicatie. De dienst erkent nogmaals dat niet goed met verzoeker is overlegd, maar meent zich aan de overeenkomst te hebben gehouden. Verzoeker duidt de argumentatie van de gemeente als een doelmatigheidsafweging en meent dat dit iets anders is dan een (geluids)technische reden. Bovendien blijkt uit de laatste reactie van de dienst in afwijking van de eerste reactie dat de keuzes al vastlagen en er was geen nieuwe omstandigheid die zich voordeed na het tekenen van de overeenkomst. Met andere woorden: de dienst stelt nu dat men een en

4 Pagina : 4/6 ander tevoren wist en toch zijn draai(kiep)ramen overeengekomen. Ook verzoeker blijft bij zijn standpunt dat de overeenkomst niet goed is uitgevoerd en wendt zich -mede na een verwijzing van de dienst- tot de ombudsman. De ombudsman legt het relaas van verzoeker ter reactie aan de dienst voor en licht er twee punten uit die bijzonder opvielen. Op basis van het voorgaande: - moet geconcludeerd worden dat in strikt technische zin het wel mogelijk is om de erker te voorzien van draai(kiep)ramen; - komt het de ombudsman in een eerste reactie voor, dat artikel 1 van de overeenkomst zo geïnterpreteerd dient te worden dat wijzigingen pas kunnen worden doorgevoerd als deze aan de eigenaar als ondertekenaar van de overeenkomst zijn voorgesteld. Nu vast staat dat dat niet is gebeurd, kan niet volgehouden worden dat de gemeente in overeenstemming met artikel 1, en dus in overeenstemming met de overeenkomst, heeft gehandeld. reactie Dienst Wonen De dienst geeft een voortvarende reactie op het voorgaande en geeft een chronologisch overzicht van de correspondentie, die in de achtergrond is verwerkt. Verder schrijft de dienst het volgende. over de technische beperkingen De dienst ontkent in zijn reactie niet dat het technisch mogelijk is om draaikiepramen te plaatsen. De aannemer kon het voornoemde draai(kiep)beslag niet toepassen bij de te smalle zijramen van de woning van verzoeker. De aanpak is dan de ramen vast uit te voeren, opdat aldus voldaan kan worden aan voldoende geluidswering en aan de welstandseisen. De conclusie is dan ook dat, in het kader van de gevelsanering verkeerslawaai, geen bewegende zijramen in de erkers konden worden aangebracht. over de communicatie De dienst verwijst naar artikel 1 van de overeenkomst en blijft bij zijn standpunt dat er (geluids)technische redenen waren om in dit geval wijzigingen aan te brengen na het afsluiten van de overeenkomst. Op het door de ombudsman voorgelegde punt dat niet in overeenstemming met artikel 1 is gehandeld door na te laten verzoeker de wijzigingen eerst voor te stellen, gaat de dienst niet expliciet in. Wel erkent de dienst, zoals in de eerste reactie aan verzoeker, dat de communicatie over de wijziging beter had moeten zijn en dat de dienst daarvoor verantwoordelijk is. Dat de aannemer de bewoner van de etage en niet de eigenaar heeft geïnformeerd is niet juist maar wel begrijpelijk. Het komt in de praktijk vaker voor dat de gebruiker van de woning optreedt namens de eigenaar, bijvoorbeeld bij het ondertekenen van het proces-verbaal oplevering. Het is niet meer te achterhalen of de aannemer heeft geprobeerd verzoeker te informeren over de wijziging. Wel heeft de dienst geconstateerd dat verzoeker niet altijd even goed bereikbaar was, omdat de dienst twee aangetekende brieven terug heeft ontvangen en omdat verzoeker tijdens de klachtenprocedure telefonisch niet goed bereikbaar bleek. Gezien het voorgaande waren er twee mogelijkheden: of maatregelen aanbrengen, zoals nu gedaan is of geen maatregelen aanbrengen. De dienst staat achter de gemaakte keuze. Van buitenaf kunnen de ramen vanaf een ladder worden schoongemaakt. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. Verzoeker heeft laten weten dat de dienst hem een aanbod heeft gedaan dat hij heeft geaccepteerd.

5 Pagina : 5/6 De dienst laat hierover nog het volgende weten. Op 10 november 2008 heeft de dienst per brief aan verzoeker voorgesteld om tegemoet te komen aan zijn klacht door de al geplaatste vaste ramen te vervangen voor draairamen. Verzoeker heeft instemmend gereageerd op dit voorstel en vervolgens is aan de aannemer de opdracht verleend. De dienst vertrouwt erop dat daarmee de zaak wordt opgelost. De dienst gaat gezien deze stand van zaken niet in detail in op het verslag. Het geheel overziend zijn de problemen primair ontstaan door gebrekkige communicatie van de dienst. De dienst betreurt het dat toen het er eenmaal op aankwam de gerezen problemen op te ossen, het te lang heeft geduurd voor er van effectieve communicatie tussen de dienst en verzoeker kon worden gesproken, alle formele briefwisseling ten spijt. Uiteindelijk is nu dankzij een open opstelling, met enige creativiteit en in direct contact met verzoeker, snel en eenvoudig een voor alle partijen acceptabele uitweg is gevonden. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het rechtszekerheidsvereiste (vertrouwensbeginsel), het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking en het motiveringsvereiste. Overwegingen het uitvoeren van een overeenkomst op grond van de regeling gevelsanering verkeerslawaai Een onderdeel van het rechtszekerheidsvereiste is het vertrouwensbeginsel. Dit houdt in dat het bestuursorgaan gerechtvaardigde verwachtingen van burgers en organisaties jegens die overheid beantwoord, tenzij wet- of regelgeving zich daartegen verzet. In samenhang daarmee moet worden gezien het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking dat houdt in dat bestuursorganen burgers tijdig begrijpelijke, juiste en volledige informatie verstrekken. Deze vereisten brengen met zich mee dat de gemeente bij een aanbod tot gevelsanering duidelijk communiceert over het gegeven dat gezien de omvang van het project maar een beperkt aantal voorzieningen beschikbaar is. Voorts dient een overeenkomst met de burger tot gevelsanering te worden nagekomen. Vast staat dat de dienst in een informatieblad aan de burger communiceerde dat in principe geldt vast blijft vast en bewegend blijft bewegend. Vast staat ook dat de dienst afspraken heeft gemaakt met de aannemer over de minimale breedte van ramen om voor een draai(kiep)constructie in aanmerking te komen. Niet gebleken is dat de dienst de burger, en meer in het bijzonder verzoeker, met de algemene informatie over het project expliciet over deze begrenzingen in het voorzieningenaanbod informeerde. Hiermee is het inderdaad zoals verzoeker aangeeft een zaak tussen de gemeente en de aannemer geworden. Verzoeker mocht ervan uitgaan dat er bewegende ramen zouden worden geplaatst. Er is in strijd met het vertrouwensbeginsel gehandeld, evenals met het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking. de behandeling van een klacht over het niet plaatsen van beweegbare ramen Het motiveringsvereiste houdt in dat de motivering op de individuele zaak is toegesneden, feitelijk juist is, logisch voortvloeit uit het overheidshandelen en kenbaar is. Ook bij de klachtbehandeling geldt dat de argumenten de beslissing van de dienst moeten kunnen dragen. Verzoeker beklaagt zich erover dat hij het argument dat er omwille van technische redenen een wijziging moest worden aangebracht niet kan volgen en voert aan dat zelfs een klein toiletraam met een kiep/kantelconstructie kan worden geplaatst. De dienst reageert daar in zijn reactie op de klacht niet concreet op, maar schermt met artikel 1 van de overeenkomst op grond waarvan het is toegestaan om

6 Pagina : 6/6 (geluids)technische redenen wijzigingen aan te brengen. De ombudsman concludeert echter dat de overwegingen niet van puur technische aard waren, maar dat er sprake was van een doelmatigheidsoverweging. Bovendien dient de wijziging op grond van het artikel aan betrokken eigenaar te zijn voorgesteld, hetgeen niet is gebeurd. Er is in strijd met het motiveringsvereiste, en daarmee onbehoorlijk, gehandeld. Het geheel overziend illustreert deze kwestie dat gebrekkige informatieverstrekking niet zonder gevolgen kon blijven. Hoewel de ombudsman met instemming verneemt dat de dienst en verzoeker elkaar in een oplossing gevonden hebben, laat dat onverlet dat de handelwijze van de dienst in eerste instantie de toets van de behoorlijkheid niet kon doorstaan. Oordeel De onderzochte gedraging is onbehoorlijk.