Het horen van de huiseigenaar in de bezwaarprocedure van de huurder Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Het horen van de huiseigenaar in de bezwaarprocedure van de huurder Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam 14 februari 2007 RA Samenvatting Verzoeker is eigenaar van een woning die hij verhuurt. Begin 2005 ontvangt verzoeker de Combiaanslag 2005 en de kennisgeving waardebeschikking. Verzoeker kan zich vinden in de vastgestelde woz-waarde van Een jaar later ontvangt hij de Combi-aanslag en kennisgeving waardebeschikking Hij ziet dat de waarde van de woning is verlaagd tot Dit blijkt gebeurd te zijn naar aanleiding van een door de huurder ingediend bezwaarschrift. Verzoeker kan zich hierin niet vinden. Met het oog op de plannen van de Regering om de hoogte van de huren te koppelen aan de waarde van de woningen, streeft hij een zo n hoog mogelijke waarde van de woning na. Verzoeker beklaagt zich bij de ombudsman omdat hij vindt dat hij gehoord had moeten worden in de bezwaarschriftprocedure van zijn huurder. De dienst Belastingen legt uit waarom dat nu nog niet het geval is. Pas als de koppeling wettelijk geregeld is, zullen eigenaren en huurders in de gelegenheid worden gesteld om in elkaars bezwaarschriftprocedure te worden gehoord. Oordeel De onderzochte gedraging is behoorlijk.

2 Aantal pagina s: 2/5 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 14 maart 2006 schriftelijk ingediend en betreft de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: het horen van de eigenaar van een woning in de bezwaarschriftprocedure van de huurder. Bevindingen achtergrond van het verzoek Verzoeker is eigenaar van een pand in de Van B-straat. Hij verhuurt de woning. Begin 2005 ontvangt verzoeker de Gecombineerde aanslag en kennisgeving waardebeschikking De woz-waarde van de woning is op vastgesteld. Verzoeker heeft geen bezwaar tegen de vastgestelde waarde en betaalt de aanslag. Een jaar later ontvangt hij de Gecombineerde aanslag en kennisgeving waardebeschikking Verzoeker constateert dat de dienst de waarde van de woning heeft verlaagd tot De waarde blijkt verlaagd te zijn naar aanleiding van een door de huurder ingediend bezwaarschrift. Verzoeker kan zich hierin niet vinden. Hij vindt de woning minstens waard. Verzoeker dient op 7 maart 2006 een pro forma bezwaarschrift in tegen de Combiaanslagen van 2005 en Hij is van mening dat de waarde van in 2005 is komen vast te staan doordat de dienst zijn betaling van de onroerendezaakbelasting heeft geaccepteerd. Daar komt bij dat de dienst hem niet in het besluit heeft gekend de waarde van de woning te verminderen. Bovendien is een verlaging niet logisch gezien het feit dat de woning wordt vergeleken met panden die meer waard zijn. Verzoeker wijst de dienst tevens op de door de dienst uitgebrachte folder waarin staat dat de gemeente op grond van de Wet woz de eigenaar van een onroerende zaak op hoogte dient te stellen van de vastgestelde waarde. Toen de waarde van de woning naar aanleiding van het bezwaarschrift van de huurder is verlaagd, heeft de dienst verzoeker hierover niet geïnformeerd. Verzoeker kwam toevallig door de Combiaanslag 2006 van de verlaging op de hoogte. Hij vindt verder dat hij als hoofdbelanghebbende gehoord had moeten worden in de door de huurder ingestelde bezwaarschriftprocedure. Aangezien de ozb-belasting voor huurders met ingang van 2006 is afgeschaft, heeft verzoeker als eigenaar een groter belang bij een juiste waardevaststelling dan zijn huurder. Doordat verzoeker niet is gehoord en niet in de gelegenheid is gesteld zijn tegenargumenten naar voren te brengen, heeft de dienst zijns inziens in strijd met artikel 33 Wet waardering onroerende zaken gehandeld. Daarin is bepaald dat een ieder die informatie achterhoudt waardoor de woz-waarde te laag wordt vastgesteld tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld kan worden. Op 3 april reageert de dienst op verzoekers brief van 7 maart Verzoeker kan zich in die reactie niet vinden en wendt zich tot de ombudsman. De ombudsman legt de zaak aan de dienst voor. Hieronder volgt de reactie van de dienst van 3 april die is aangevuld met een nadere reactie van de dienst. reactie Dienst Belastingen In 2005 ontvingen zowel de eigenaar als de gebruiker van een woning een voor bezwaar vatbare woz-waardebeschikking, aangezien beiden met betrekking tot de heffing van belasting een belang

3 Aantal pagina s: 3/5 hadden bij de vastgestelde waarde. Zowel eigenaar en huurder zijn gerechtigd om bezwaar in te dienen tegen de woz-waardebeschikking. De mogelijkheid om gehoord te worden heeft betrekking op de belanghebbende die het bezwaar heeft ingediend. Aangezien in dit geval de gebruiker degene is die bezwaar heeft ingediend, is er geen aanleiding om de eigenaar te horen. Wat betreft het begrip belanghebbende zijn de volgende artikelen van toepassing 8:1 lid 1 Awb jo. 26a lid 1 AWR jo. 30 Wet woz. In het belastingrecht wordt op grond van artikel 7:2 lid 1 Awb jo. 25 lid 4 AWR jo. 30 Wet woz alleen diegene die bezwaar heeft gemaakt, op eigen verzoek gehoord. Er is geen wettelijke basis om aansluiting te zoeken bij artikel 4.8 lid 1 Awb om de eigenaar te horen in de bezwaarprocedure van een andere belanghebbende. Artikel 4.8 Awb gaat immers uit van een situatie waarin verwacht kan worden dat de eigenaar bedenkingen zal hebben tegen de beschikking. In dit geval was er geen reden om te verwachten dat verzoeker bedenkingen zou hebben tegen de uitspraak op bezwaar, omdat de verlaging van de woz-waarde leidt tot een vermindering van zijn ozb-aanslagen 2005 en Artikel 7.3d Awb stelt dat van het horen van belanghebbenden kan worden afgezien, indien aan het bezwaar tegemoet wordt gekomen en andere belanghebbenden daardoor niet in hun belangen kunnen worden geschaad. Aangezien in 2005 en 2006 alleen sprake is van een belang in verband met belastingheffing (artikel 40,1 e lid Wet woz), leidt het besluit tot het verlagen van de woz-waarde en de daaraan gerelateerde vermindering van een aantal belastingen op geen enkele wijze tot het schaden van het belang van verzoeker. Vanaf 2007 kunnen de belangen van eigenaar en huurder bij de woz-waarde veranderen als gevolg van het gebruik van de woz-waarde bij de huurprijsbepaling. Ter ondersteuning van de invoering van het nieuwe huurbeleid in 2007 is onlangs een voorstel tot wijziging van een aantal wetten ter goedkeuring aan de Tweede Kamer aangeboden. De voorgestelde wijzigingen van de Wet woz beogen met name rechtsbescherming om de veranderde soms tegengestelde belangen van eigenaar en huurder te waarborgen. Eén van de aanpassingen betreft artikel 30, 1 e lid Wet woz. Aan dit artikel wordt in het voorstel toegevoegd dat, indien eigenaar en gebruiker van een woning niet dezelfde persoon zijn, de gemeente beide belanghebbenden tijdens de bezwaarprocedure in de gelegenheid dient te stellen te worden gehoord. De noodzaak voor deze wetswijziging per 2007 bevestigt dat er in de situatie voor 2007 geen sprake kon zijn van een tegengesteld belang bij de hoogte van de woz-waarde. Indien zowel gebruiker als eigenaar bezwaar maken, worden de argumenten van beiden in het onderzoek van de dienst betrokken. Indien één van beide partijen bezwaar indient, en indien naar aanleiding van dit bezwaar een waardeverlaging wordt toegekend, wordt op grond van artikel 3 van het Uitvoeringsbesluit Wet woz, de waarde ambtshalve en automatisch ten gunste van alle belanghebbenden verminderd. Er kan dus nooit sprake zijn van een aan één van beide toegekende verlaging. Indien degene die geen bezwaar heeft ingediend, het niet eens is met een waardeverlaging als gevolg van een bezwaarschrift van een andere belanghebbende, heeft hij geen wettelijke mogelijkheid om dit besluit aan te vechten. De bezwaartermijn is immers verlopen waardoor de betreffende woz-waarde inmiddels onherroepelijk vaststaat. In dit geval heeft de huurder een bezwaar ingediend tegen de gecombineerde aanslag Hij heeft niet alleen bezwaar gemaakt tegen de woz-waardebeschikking, maar ook tegen een aantal andere heffingen. Het onderzoek naar het bezwaar tegen de woz-waarde is eerder afgerond dan de andere onderzoeken. De dienst heeft geen aparte beschikking voor de woz-waarde genomen omdat binnen het betreffende bezwaarschrift ook nog andere grieven in behandeling waren. Binnen de dienst is de

4 Aantal pagina s: 4/5 richtlijn dat uiteindelijk in één uitspraakbrief op alle grieven uit het bezwaarschrift wordt gereageerd. Begin 2006 toen verzoeker de gecombineerde aanslag 2006 ontving, was er nog geen uitspraak op het bezwaar gedaan en om die reden was er nog geen ambtshalve besluit genomen. De verlaging van de woz-waarde was al wel in de administratie van de dienst verwerkt. De aanslag ozb 2006 is gebaseerd op de aangepaste waarde. Indien een waarde wordt verlaagd naar aanleiding van een bezwaarschrift van een der belanghebbenden, worden de andere belanghebbenden door de dienst middels een ambtshalve besluit daarvan in kennis gesteld. Op 30 juni 2006 heeft de dienst een uitspraak op bezwaarschrift Gecombineerde aanslag 2005 genomen. In deze uitspraak staat de nieuwe verlaagde waarde. Een afschrift van deze uitspraak is naar verzoeker gestuurd. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. De reacties van partijen zijn voor zover relevant in het verslag verwerkt. Regelgeving Algemene wet bestuursrecht artikel 1:2 lid 1 Onder belanghebbende verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit betrokken is. artikel 4:8 lid 1 Voordat een bestuursorgaan een beschikking geeft waartegen een belanghebbende die de beschikking niet heeft aangevraagd naar verwachting bedenkingen zal hebben, stelt het die belanghebbende in de gelegenheid zijn zienswijze naar voren te brengen indien: a. de beschikking zou steunen op gegevens over feiten en belangen die de belanghebbende betreffen, en b. die gegevens niet door de belanghebbende zelf ter zake zijn verstrekt. artikel 7:2 lid 1 Voordat een bestuursorgaan op het bezwaar beslist, stelt het belanghebbenden in de gelegenheid te worden gehoord. Algemene wet inzake rijksbelastingen artikel 25 lid 4 In afwijking van artikel 7:2 van de Algemene wet bestuursrecht wordt de belanghebbende gehoord op zijn verzoek. Wet waardering onroerende zaken artikel Met betrekking tot de waardebepaling en de waardevaststelling ingevolge de hoofdstukken III en IV zijn de artikelen 1, vierde lid, 5, eerste lid, tweede volzin, 5a, 22j tot en met 30, 47, 49 tot en met 51, 53a, 54 en 56 tot en met 60 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen van overeenkomstige toepassing. Met betrekking tot natuurlijke personen die een bedrijf of zelfstandig een beroep uitoefenen, alsmede lichamen, is voorts artikel 52, vierde en vijfde lid, en - voor zoveel het betreft

5 Aantal pagina s: 5/5 het bewaren van gegevensdragers - zesde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen van overeenkomstige toepassing. artikel Degene die: a. ingevolge het bepaalde bij of krachtens de wet verplicht zijnde tot het verstrekken van inlichtingen, gegevens of aanwijzingen, geen, onjuiste of onvolledige inlichtingen, gegevens of aanwijzingen verstrekt;.. een en ander, indien daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat de waarde van een onroerende zaak te laag zou kunnen worden vastgesteld, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie. 2. Degene die een der in het eerste lid omschreven feiten opzettelijk begaat, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het vereiste van fair play. Overwegingen Het fair play-vereiste houdt in dat een bestuursorgaan de burger de mogelijkheid geeft zijn procedurele kansen te benutten. Dit brengt onder meer met zich mee dat van een bestuursorgaan een houding mag worden verwacht, waarbij aan een burger de gelegenheid moet worden geboden zijn standpunt naar voren te brengen en te verdedigen. Derhalve dient de behandeling door een bestuursorgaan te getuigen van openheid, eerlijkheid en loyaliteit. Met andere woorden het bestuur dient open kaart te spelen en mag niet zonder noodzaak heimelijke stappen tegen de burger voorbereiden. Verzoeker voelt zich door de dienst misleid omdat deze zonder hem daarin te hebben gehoord de woz-waarde van zijn pand heeft verlaagd. De dienst heeft gemotiveerd meegedeeld waarom er in deze geen sprake is van misleiding, nu er op grond van wet- en regelgeving gehandeld is. Ook heeft de dienst voldoende aannemelijk gemaakt dat op grond van vigerende regelgeving verzoekers belang niet kan zijn geschaad. Het is niet aan de ombudsman om te beoordelen of er sprake is van een strafbaar feit. Oordeel De onderzochte gedraging is behoorlijk.