PASSWERK CVBA-SO Meer dan een werkgever in het normale circuit

Transcriptie

1 TVW, 35e jg, nr 319, okt.-nov PASSWERK CVBA-SO Meer dan een werkgever in het normale circuit Dirk ROMBAUT 1 48 Passwerk is een uniek bedrijf met unieke mensen. De vaststelling dat mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) vaak over bepaalde competenties en kwaliteiten beschikken, heeft ons er destijds toe aangezet om Passwerk op te richten. Passwerk is een bedrijf dat software test en waarvan alle software testengineers een autismespectrumstoornis hebben en beschikken over een normale tot hoge begaafdheid. Via jobcoaching worden de beperkingen van de medewerkers met ASS gecompenseerd. Professionele jobcoaches ondersteunen en begeleiden de Passwerkers, zodat zij in optimale omstandigheden de hen toevertrouwde opdrachten succesvol kunnen afwerken. Maatwerk is bij Passwerk standaard. Medewerkers worden met zeer veel zorg geselecteerd en vervolgens opgeleid. De organisatie van Passwerk past zich aan het profiel van haar medewerkers aan en niet omgekeerd. De medewerkers, de prestaties en de ontwikkeling van haar medewerkers staan centraal. Onze Passwerkers worden voornamelijk op locatie bij klanten ingezet voor opdrachten die aansluiten bij hun competenties en kwaliteiten. Passwerk combineert haar economische dimensie met een sociale en biedt dit als meerwaarde aan haar klanten aan. In dit artikel staan we eerst kort stil bij de specifieke problemen en vaardigheden van mensen met een autismespectrumstoornis, om daarna in te gaan op de unieke werking van Passwerk. Autisme begrijpen Autisme is een stoornis die zich niet makkelijk laat omschrijven en kan op verschillende manieren en in verschillende gradaties voorkomen. Daarom spreekt men over autismespectrumstoornis (ASS). Naast klassiek autisme worden ook Asperger en PDD-NOS (Pervasive Development Disorder - Not Otherwise Specified) tot ASS gerekend. In België zijn er naar schatting rond de personen met autisme (ruim 1 op 150). Het merendeel van de personen met een ASS zijn mannen (1 op 4 is vrouw). Recente studies geven aan dat ongeveer 60 procent 1. De auteur is sales manager bij PASSWERK CVBA-SO, Potvlietlaan 5B, 2600 Berchem, Contact: dirk@passwerk.be.

2 Bij de opstart, begin 2008, van Passwerk vonden we het erg belangrijk om een bedrijf op te richten dat haar werknemers maatschappelijk de plaats zou geven die ze verdienen, een plaats in die maatschappij. Daarom werd er ook voor gekozen om onze test engivan de mensen met een ASS normaal tot hoogbegaafd zijn. Autisme is een pervasieve ontwikkelingsstoornis. Dat wil zeggen dat autisme in het hele denken en doen van de persoon is doordrongen. Mensen met autisme ontwikkelen zich anders dan mensen zonder autisme. Ze hebben een andere manier van waarnemen en informatie verwerken. Autisme is geen zichtbare handicap, hij gaat vaak schuil achter een gewoon uiterlijk. Elke persoon heeft zijn eigen persoonlijkheid en karakter, zo ook mensen met autisme. Het kernprobleem van iemand met autisme is betekenisgeving : ze nemen de dingen wel waar, maar hebben het moeilijk om hieraan een betekenis te verlenen, om verbanden te leggen of van sociale situaties de context te zien. De gevolgen hiervan zijn dat personen met een autismespectrumstoornis prikkels op een andere manier verwerken. Het verwerken van de vele prikkels die in een nieuwe omgeving op hen afkomen, vraagt veel energie. Daarom hebben ze nood aan uitleg over de gewoontes en een gids/begeleider om hen op weg te helpen. Verschillende gebeurtenissen worden op een andere manier of juist niet met elkaar in verband gebracht. Mensen zonder een autismespectrumstoornis (door mensen met een autismespectrumstoornis worden ze wel eens neurotypicals genoemd) denken snel en leggen heel snel verbanden, waardoor ze gemakkelijk over de details heen kijken. Personen met autisme zullen misschien trager lijken te denken, maar zodra ze hun weg kennen, zullen ze deze heel snel bewandelen en ook al de details opgemerkt hebben. Vaak hebben ze het moeilijk om belangrijke informatie te onderscheiden van minder belangrijke. Zij moeten dikwijls heel wat moeite doen om een boodschap te ontcijferen, omdat wij snel te veel informatie ineens geven, te vaag zijn of verschillende boodschappen tegelijkertijd doorgeven. Doordat ze een andere filter gebruiken, leggen ze ook andere prioriteiten. Omdat ze het geheel moeilijk begrijpen, klampen ze zich vast aan details. Ze nemen vaak eerst alle delen waar, en dan pas het geheel. De verbeelding om verder te kijken dan de waarneming zelf is beperkt. Vandaar dat ze problemen hebben met communicatie zoals die elke dag wordt gebruikt. Bood schappen worden vaak letterlijk geïnterpreteerd, wat tot misverstanden kan leiden. Ze hebben moeite met het begrijpen van de ongeschreven regels die sociale interactie met zich meebrengt en hebben nood aan voorspelbaarheid en duidelijkheid. Flexibel denken is iets wat veel mensen met autisme niet beheersen. Daarom komen ze stroef over en volgen ze regels die ze bij gebrek aan duidelijkheid al dan niet zelf hebben gevormd. Net deze beperkingen, kunnen via een aangepaste voorbereiding en begeleiding omgevormd worden tot uitermate nuttige capaciteiten voor het specifieke werk dat Passwerk aanbiedt. Inclusie als belangrijk uitgangspunt 49

3 50 neers vooral op locatie bij klanten in te zetten en niet te werken vanuit een centraal kantoor waar de test engineers slechts beperkt contact hebben met de klant. Deze keuze had natuurlijk een aantal gevolgen voor de organisatie van ons bedrijf. Om één en ander succesvol te laten verlopen is het van belang om zowel onze test engineers als de toekomstige collega s die met onze Passwerkers samenwerken voor te bereiden op die samenwerking. Voor de Passwerkers is het van belang dat er in de werkomgeving niet teveel prikkels aanwezig zijn waaraan zij gevoelig zijn, want dat zou hun resultaten sterk negatief kunnen beïnvloeden. Anderzijds weten mensen met een ASS graag vooraf in welke omgeving en bedrijfscultuur ze terecht zullen komen. De jobcoaches van Passwerk voeren om die reden, vooraleer een opdracht wordt opgestart, een site survey uit om zowel de omgeving als de bedrijfscultuur te screenen en in kaart te brengen. Op basis van deze site survey zijn we in staat om de juiste test engineers op de juiste plaats in te zetten. Anderzijds is het ook van belang dat er een realistische beeldvorming over autisme bij de toekomstige collega s van onze Passwerkers is. Om die reden organiseren we voor die toekomstige collega s een informatiesessie waarop onze jobcoaches hen adequaat kunnen informeren over ASS en ook hun vragen hieromtrent kunnen beantwoorden. Maatwerk door jobcoaches Onze jobcoaches, die vaak een orthopedagogische of psychologische achtergrond hebben, ondersteunen onze test engineers zowel vóór de start van een opdracht als tijdens die opdracht. Zo gaan zij, indien de persoon dit wenst, vóór de aanvang van de opdracht het woon-werktraject met het openbaar vervoer al eens samen met de test engineer verkennen. Een voorafgaandelijke kennismaking met de werkomgeving en de toekomstige collega s staat eveneens op het programma. De eerste dag gaat de jobcoach mee naar de nieuwe werkplek, zodat een vlotte opstart wordt verzekerd. In principe heeft de jobcoach ook dagelijks contact met de test engineer die bij de klant aan de slag is, om het stressniveau vast te stellen. Indien de stressbeleving van de test engineer te sterk zou stijgen, is het van belang dat de jobcoach actie kan ondernemen opdat de test engineer optimaal kan blijven functioneren. Iedere week gaat de jobcoach voor opvolging langs bij de klant. De begeleiding die wordt gegeven aan onze test engineers is op maat en dus afhankelijk van de persoonlijke behoeftes van de test engineer. Het werken op maat beperkt zich niet tot de begeleiding, maar is eveneens merkbaar in onze manier van trainen en van communiceren, en in de manier waarop onze organisatie is opgebouwd. Onze organisatie staat in dienst van onze medewerkers en niet omgekeerd. Ook voor de selectie van onze medewerkers wordt erg op maat gewerkt. Met de mensen die zich kandidaat stellen om als Passwerker in dienst te treden wordt allereerst een intakegesprek georganiseerd, waarin zowel informatie wordt gegeven als verkregen. Nadien leggen de kandidaten een aantal tests af, zodat wij zicht krijgen op hun competentieprofiel, hun

4 intellectueel potentieel en hun persoonlijkheid. Als de testen positief zijn verlopen, beslist een multidisciplinair team op basis van de gesprekken, testen, verslagen en dergelijke of de kandidaat al dan niet mag deelnemen aan het drie weken durende functioneel assessment. Dit assessment heeft tot doel een beeld te krijgen op de concrete gevolgen van het autismespectrum op de persoon (bijvoorbeeld voor welke prikkels men gevoelig is, welke gevolgen dit heeft op samenwerking, op communicatie enz.) en over welke competenties, die relevant zijn voor de functie van uitvoerend tester, de persoon beschikt. Tevens wordt nagegaan welke werkbelasting haalbaar is voor de kandidaat. Zo zijn er drie werkregimes binnen Passwerk van toepassing, met name voltijds (38 uren per week), 30 uren per week en 19 uren per week. Een 20 à 30% van de initiële kandidaten worden na gans dit selectieproces effectief weerhouden en aangeworven. De kandidaten die niet weerhouden worden krijgen via onze partners (vb. GTB, De Ploeg etc.) een ander toekomsttraject aangeboden. Een win win-situatie Nadat de Passwerkers in dienst treden worden zij opgeleid tot software testengineer, zodat ze nadien ingezet kunnen worden voor opdrachten bij klanten. Bij voorkeur zal dit op locatie bij de klant gebeuren, maar indien gewenst gebeurt de dienstverlening vanuit onze test factory in Berchem. In hoofdzaak worden onze Pass - werkers ingezet om software functioneel te testen, met andere woorden om na te gaan of de software effectief uitvoert wat op functioneel gebied wordt verwacht. Daarnaast kunnen onze Passwerkers ook voor andere kwaliteitsopdrachten, zoals het opmaken van gebruikershandleidingen, het controleren en uitzuiveren van gegevens, data- en tekstmigratie, het inbrengen van gegevens, interactieve scanning, etc. worden ingezet. Opdrachten waarin een zekere structuur zit en waarvoor een bepaalde procedure moet worden gevolgd en nauwkeurigheid essentieel is, zijn uitermate geschikt. Onze klanten zijn erg tevreden over de prestaties van de Passwerkers. Zij zijn het erover eens dat de gemiddelde snelheid van werken hoger ligt dan bij andere testers, dat er meer bugs worden ontdekt en dat er door de aanwezigheid van onze Passwerkers een zeer positieve dynamiek op de werkvloer ontstaat. De medewerkers van onze klanten, die voorheen vaak werden gevraagd om testwerk uit te voeren, kunnen zich nu volledig concentreren op hun kerntaken, terwijl onze Passwerkers het testwerk voor hun rekening nemen. De Passwerkers doen dit werk graag en blijven dit ook graag doen, in tegenstelling tot de andere medewerkers van onze klanten. De Passwerkers worden vaak functionele specialisten van de ICT-toepassing als men hen voor langere tijd inschakelt. De Passwerkers worden gewaardeerd voor hun kunnen en krijgen hiervoor vaak erkenning van hun collega s. Ze bouwen een netwerk op, zowel bij de klant als binnen Passwerk, wat hun sociale horizon verruimt. Dat er beroep wordt gedaan op hun competenties en een omgeving wordt gecreëerd waarbinnen zij deze competenties optimaal kunnen gebruiken, geeft hen enorme voldoening. Via Passwerk zijn we er tevens in geslaagd om voor de functie van software tester, waarvoor er heel 51

5 52 wat personeelswisseling is op die markt, een uitstekend en kwalitatief aanbod vanuit mensen met een ASS te voorzien naar de markt toe. Pass - werkers die voordien dikwijls in een vervangingsinkomsten-circuit zaten, komen terug voluit in het normaal economisch circuit met alle positieve gevolgen daaraan verbonden. Maatschappelijke meerwaarde Passwerk is veel meer dan een bedrijf dat software test, Passwerk wil ook een maatschappelijke meerwaarde bieden. Als Coöperatieve Ven nootschap met Beperkte Aan sprake lijkheid met sociaal oogmerk (CVBA-SO) wordt slechts een beperkt dividend aan de aandeelhouders uitgekeerd en dit na goedkeuring door de Algemene Vergadering. De winsten die worden gemaakt, worden hoofdzakelijk terug geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling en continuïteit van Passwerk en aan de realisatie van het sociale oogmerk. Dit sociaal oogmerk wordt beschreven in onze statuten en beoogt de werkgelegenheid en het zelfstandig ondernemen van kansengroepen te bevorderen. Elk jaar wordt tijdens de Algemene Vergadering van Passwerk bepaald op welke wijze de winst zal worden aangewend. Elke social-profitorganisatie of persoon die een project wil realiseren met een belangrijke maatschappelijke meerwaarde en dat past binnen de doelstellingen van de winstbestemming van Passwerk, kan een aanvraag indienen om dit project financieel door Passwerk te laten ondersteunen. Zo werden het voorbije jaar 6 projecten voor een totaalbedrag van euro ondersteund. Een van de gesteunde projecten is het project Magenta van het Centrum voor Gezins- en Ortho - pedagogiek van de K.U. Leuven, dat wil bijdragen tot het welzijn en de draagkracht van ouders van jonge kinderen met een handicap of chronische ziekte. Daarnaast vinden we het erg belangrijk om zowel in binnen- als buitenland de totstandkoming van vergelijkbare initiatieven als dat van Passwerk te stimuleren en te ondersteunen. Tenslotte valt ons op dat een concept als Passwerk hoop geeft aan heel wat ouders, dat zij terug een (professionele) toekomst zien voor hun kind met een autismespectrumstoornis.