Bron: Jaarbericht Rechtspraak 2017: 'Je recht halen is voor velen niet te betalen',

Transcriptie

1 Bedrijfsvoering Ontwikkelingen 1.1 Ontwikkeling van het aantal toevoegingen Er zijn van 1 januari 2018 tot 1 januari toevoegingen afgegeven, exclusief lichte adviestoevoegingen en toevoegingen voor mediation. Dit aantal ligt lager dan het aantal in 2017 (-2%). Het totaal aantal toevoegingen inclusief lichte adviestoevoegingen en mediationtoevoegingen is , eveneens lager dan in De voorraad was eind poststukken groot. Dat is ruim onder de streefnorm en 14% lager dan eind De ontwikkeling van het aantal bestuursrechtelijke toevoegingen is in 2018 opnieuw dalend, ofschoon het beeld per soort varieert. Het aantal asiel- toevoegingen is eind 2018 opnieuw toegenomen, het aantal toevoegingen voor vreemdelingen en vreemdelingenbewaring is ook behoorlijk toegenomen, maar voor sociale voorzieningen en sociale verzekeringen is een duidelijke afname zichtbaar. Een oorzaak zou kunnen zijn dat projecten in het kader van Passend Contact met de overheid (meer proactief handelen van de overheid) zorgen voor een afname. De echtscheidings(gerelateerde) toevoegingen daalden in 2018 opnieuw. Het aantal echtscheidingsgerelateerde toevoegingen is sinds 2014 aanzienlijk gedaald na het in werking treden van de AMvB van oktober Er lijkt tot 2017 sprake te zijn geweest van een verschuiving van in ieder geval een deel van de echtscheidingstoevoegingen naar mediations en lichte adviestoevoegingen. Het aantal mediationtoevoegingen is in 2018 ongeveer gelijk gebleven t.o.v. 2017, net als het aantal echtscheidingsgerelateerde lichte adviestoevoegingen. Er is in 2018 opnieuw een afname zichtbaar van het totaal aantal straftoevoegingen. Het aantal straftoevoegingen voor verdachten is afgenomen, gerelateerd aan de duidelijke afname van het aantal ambtshalve straftoevoegingen. Bij de aan strafrecht gerelateerde toevoegingen is daarentegen een hele lichte toename zichtbaar. Instroomanalyse Rechtspraak Een eerste instroomanalyse van de Rechtspraak laat op de hoofdlijnen eenzelfde ontwikkeling zien. Zij wijzen erop dat steeds meer mensen in zaken met een relatief laag financieel belang afzien van een gang naar de rechter, omdat ze het niet kunnen betalen. 1 De daling van de straftoevoegingen zal waarschijnlijk samenhangen met de afname van het aantal strafzaken. Het aantal strafzaken neemt af door afname van de geregistreerde criminaliteit. 2 Ook bij bestuurszaken is bij de Rechtspraak op veel rechtsterreinen een aanzienlijke afname zichtbaar. 1.2 Toevoegingen Caribisch gebied Sinds 1 juli 2016 is ervoor gekozen om de uitvoering van het stelsel van kosteloze rechtskundige rechtsbijstand (KRB) neer te leggen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Dit houdt in dat de toevoegingsaanvragen voor inwoners van Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) door de Raad worden beoordeeld. Met ingang van 1 juni 2018 heeft de Raad ook de afhandeling van declaratieverzoeken overgenomen van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN). In 2018 heeft de Raad in totaal 257 toevoegingsaanvragen ontvangen. In de meeste gevallen ging het om een civiele zaak. Het ging 59 keer om een strafzaak en dan betrof het met name een verzoek om overname van de toevoeging. Van de in totaal 257 ontvangen toevoegingsaanvragen waren er per 31 december 2018 nog 21 in behandeling. Van de vanaf 1 juni 2018 in totaal 297 ontvangen declaratieaanvragen, waren er per 31 december 2018 nog 4 in behandeling. 1 Bron: Jaarbericht Rechtspraak 2017: 'Je recht halen is voor velen niet te betalen', Bron: CBS: Minder verdachten voor de rechter : geregistreerde criminaliteit blijft dalen, 15 oktober 2018.

2 1.3 Ontwikkeling van het aantal piketten De cijfers in deze paragraaf hebben alleen betrekking op de (jeugd) strafpiketmeldingen en psychiatrische patiëntenpiketmeldingen. In 2018 zijn er in totaal piketmeldingen digitaal binnengekomen (2017: ), waarvan meerderjarigenstrafpiketmeldingen (2017: ) betrof, ruim jeugdstrafpiketmeldingen (21.591) en ruim meldingen voor psychiatrische patiëntenpiket (2017: ). in 2018 werd 88% van de meldingen (2017: 88%) binnen de normtijd 3 geaccepteerd. In 2018 zijn er in totaal piketdeclaraties ingediend (2017: ) voor de rechtsbijstand die in het kader van piket is verleend. Het aantal piketdeclaraties dat is ingediend, is in 2018 gedaald ten opzichte van 2017 en volgt hiermee de trend van het aantal meldingen Ontwikkeling van het aantal Wsnp-zaken In 2018 waren er gestarte Wsnp-zaken (2017: 7.142). Het aantal Wsnp-zaken is al enkele jaren dalend. De aanhoudende daling van de instroom Wsnp baarde in toenemende mate zorgen. Uit de jaarcijfers van de NVVK over 2017 bleek dat de schuldenproblematiek (aantal aanvragen schuldhulpverlening) steeg en het percentage geslaagde schuldregelingen daalde. 1.5 Verhaal kosten rechtsbijstand op draagkrachtige onherroepelijk veroordeelden De Raad heeft in besluiten genomen. Deze besluiten hebben geleid tot het instellen van 401 vorderingen voor een totaalbedrag van Op deze (bruto) ingestelde vorderingen is een bedrag van tegen geboekt, onder andere als gevolg van toepassing peiljaarverlegging en aanpassing van de draagkrachtnorm. Op de ingestelde vorderingen is ultimo 2018 een bedrag van aan betalingen ontvangen. Er zijn in totaal 90 betalingsregelingen getroffen. 1.6 Ontwikkeling van het aantal bezwaren, beroepen en hoger beroepen Zowel het aantal bezwaren, beroepen en hoger beroepen neemt in 2018 af ten opzichte van Het aantal pro-actief afgehandelde bezwaren is in 2018 gelijk gebleven. Het aantal gegronde bezwaren is met 1% afgenomen. Bezwaren Ontvangen bezwaren Bezwaren afgehandeld Waarvan, Pro-actief afgehandeld 67% 67% Gegrond 2% 3% Ongegrond 27% 26% 3 Bij (jeugd)strafmeldingen is de normtijd 45 minuten, bij psychiatrisch patiëntenpiket is de norm 180 minuten. 4 Het aantal declaraties ligt lager dan het aantal meldingen, omdat meerdere verrichtingen op één declaratieformulier kunnen worden gedeclareerd.

3 Niet ontvankelijk 4% 4% Zowel bij de beroepen als de hoger beroepen neemt het percentage gegronde beroepen toe. Mogelijk is dat voort een deel een gevolg van grotere selectiviteit, want er wordt minder vaak beroep en hoger beroep ingesteld. De mogelijkheden tot pro-actieve afhandeling zijn in deze fase van het geschil beperkter dan in de bezwaarfase. Desondanks is bij beroep een stijging gerealiseerd in de pro-actief afgehandelde beroepen. Beroepen Ingestelde beroepen Beroepen behandeld Waarvan, Pro-actief afgehandeld 12% 10% Gegrond 18% 16% Ongegrond 57% 60% Niet ontvankelijk 13% 14% Hoger beroepen Ingestelde hoger beroepen Hoger beroepen behandeld Waarvan, Pro-actief afgehandeld 7% 9% Gegrond 20% 13% Ongegrond 67% 77% Niet ontvankelijk 6% 1% 1.7 Ontwikkeling van het aantal ingeschreven dienstverleners Eindejaar stonden de volgende aantallen dienstverleners ingeschreven 5 bij de Raad. 5 Met uitzondering van de tolken en vertalers wordt een dienstverlener alleen meegeteld als hij in het voorafgaande jaar in minimaal 1 zaak actief is geweest.

4 Advocaten Mediators Bewindvoerders Tolken Vertalers Mogelijke verklaring voor het afgenomen aantal zijn de daling van het aantal toevoegingen en Wsnp-zaken. 1.8 Klachten Het totale aantal klachten is afgenomen ten opzichte van vorige jaar. Zowel de klachten tegen de Raad als de meldingen van vermeend misbruik nemen af. Het aantal klachten tegen advocaten/mediators is in 2018 toegenomen. Van het totaal aantal van 282 ontvangen klachten was minder dan 5% gegrond. Klachten Ontvangen klachten Waarvan tegen, De Raad Advocaten / Mediators Vermeend misbruik gesubsidieerde rechtsbijstand Overig - 3 Gegronde klachten Waarvan tegen, De Raad 7 16 Advocaten / Mediators 4 0 Vermeend misbruik gesubsidieerde rechtsbijstand 2 6 Overig - -

5 1.9 Wob-verzoeken. In 2018 zijn er door de Raad 12 Wob-verzoeken ontvangen. Dit zijn er 3 minder dan vorig jaar. Op was 1 verzoek nog in behandeling. Dit verzoek is op 9 januari 2019 afgehandeld Ontvangen Wob-verzoeken Openstaande verzoeken per Gemiddelde afhandelingsduur (in dagen) Dienstverlening 2.1 Digitalisering In 2018 is 90% (2017: 87%) van de toevoegingsaanvragen door advocaten ingediend via het webportaal. Van deze 10% betrof circa 7% mediation en lat toevoegingen, waarvoor geen module aanwezig is in het webportaal. Van de declaraties is 93% (2017: 92%) door advocaten ingediend via het webportaal. Van de resterende 7% betreft meer dan de helft van de zaken een declaratie van een mediationtoevoeging die niet via het webportaal is in te dienen. Bij de ambtshalve lasten verliep eind 2018 circa 79% via een digitale koppeling met de rechtbanken. Een deel van de werkprocessen van de Raad, aanvragen en declaraties mediation en lichte adviestoevoegingen, piketdeclaraties, extra uren aanvragen en declaraties, is nog niet gedigitaliseerd. De Raad is voornemens de bedrijfsapplicatie de komende jaren te vervangen, waarbij het streven is dat uiterlijk eind 2021, zowel burgers als advocaten alle communicatie met de Raad via de digitale weg kunnen afhandelen. Voor de burger die niet digitaal vaardig is zorgt de Raad voor passende ondersteuning of een alternatief. 2.2 Telefonie In 2018 werd maal telefonisch contact opgenomen met de Raad. Het aantal inbound gesprekken van rechtsbijstandverleners is in 2018 gedaald met 13% en het aantal inbound gesprekken van burgers is gedaald met 26%. Van deze contacten werd 4% niet beantwoord. De gemiddelde gespreksduur van de beantwoorde gesprekken bedroeg 2:56 minuten. Deze cijfers geven het totaal aan telefonische contacten (inbound) weer. De Raad zet met het instrument van kanaalsturing in op optimalisering (meer doeltreffend, doelmatig en efficiënt) van de gehele dienstverlening aan professionals en burgers. De telefonische dienstverlening is daar onderdeel van. De telefonische dienstverlening is daar onderdeel van. Afgelopen jaar heef tde Raad voor bijna alle inkomende telefonie de dienstverlening ingericht volgens het principe in één keer goed, waarbij tenminste 80% van de vragen bij het eerste contact afgehandeld kunnen worden en er zo min mogelijk doorverbonden hoeft te worden.

6 2.3 Compliance Eind 2018 is het aantal aan High Trust deelnemende advocatenkantoren 48% (van in totaal ruim kantoren). In totaal gaat inmiddels 79% van het toevoegvolume via deze werkwijze (2017: 78%), waarbij de advocaat aan de voorkant zelf de inschatting maakt van de toevoegwaardigheid. 88% van de steekproeven bleef binnen de tolerantiegrens. Dit percentage is gelijk aan vorig jaar. Ook de verhouding van de scores boven 5% is exact gelijk aan In 2018 werden 52 aanvullende steekproeven uitgevoerd en 112 volledige controles Steekproefresultaat 6 Aantal Percentage Aantal Percentage Kleiner dan 5% % % Tussen 5% en 10% 187 8% 183 8% Groter dan 10% 94 4% 83 4% Totaal ,0% ,0% 2.4 Doorlooptijden Een belangrijk meetpunt voor de dienstverlening zijn de doorlooptijden. Voor de afhandeling van toevoegaanvragen en declaraties geldt een norm van gemiddeld tien werkdagen. De afhandeltermijn voor toevoegingen en vaststellen was in 2018 gemiddeld 8 werkdagen (2017: 7). De gemiddelde doorlooptijd in High Trust zaken was gemiddeld 4 werkdagen (2017: 3) voor zowel toevoegen als vaststellen. Peiljaarverleggingen worden gemiddeld binnen 2 werkdagen afgehandeld (2017:2). Bij extra uren toekenningen ligt het gemiddelde op 11 werkdagen (2017: 9) en voor extra uren vaststellingen op 5 werkdagen (2017: 6). De gemiddelde doorlooptijd van een bezwaarschrift lag op 54 dagen (2017: 49). De op de meeste onderdelen iets gestegen doorlooptijd komt doordat een groot deel van het jaar de werkvoorraad hoger was dan in Doelmatigheid De Raad heeft voor 2018 een begroting ingediend voor de apparaatskosten van 21,1 mln., waarbij een overschrijding werd begroot van 1,6 mln. ten opzichte van de verwachte subsidie. Doordat de Raad de kosten heeft teruggebracht tot 20,6 mln. en de uiteindelijk te ontvangen subsidie 20,0 was, is de overschrijding beperkt gebleven tot 0,6 mln. Het aantal afgegeven toevoegingen, de belangrijkste bekostigingsvariabele voor de apparaatskosten van de Raad, is in 2018 verder gedaald naar Het aantal afgegeven toevoegingen loopt al langer terug. Voor het reeds bestaande tekort heeft de Raad een begrotingsrapport ingediend bij het departement. Bij het begrotingsrapport dat in 2017 voor het jaar 2018 werd ingediend, is al uitgebreid gekeken naar de besparingsmogelijkheden binnen de apparaatskosten. In 2019 zullen de huisvestingskosten verder dalen, omdat de huurcontracten voor de panden Amsterdam en Den Haag dan beëindigd zijn. Gezien het dalende aantal toevoegingen is de Raad natuurlijk kritisch op de invulling van vacatures en de verlenging van tijdelijke contracten. Een algehele vacaturestop of reorganisatie is gezien het feit dat de Raad zich in een transitie bevindt niet opportuun. Er komen allerlei ontwikkelingen op de Raad af, zoals bijvoorbeeld uit het programma Redesign, Quartz en informatie gestuurd werken. Deze ontwikkelingen en de wens om integraler te gaan werken zullen leiden tot een nieuwe strategische personeelsplanning. 6 Het resultaat van de steekproef wordt berekend door het opgetelde bedrag aan gevonden fouten af te zetten tegen de omvang van de steekproef.

7 Herijking bekostiging In 2018 heeft de Raad met het ministerie gesprekken gevoerd over de herijking van de bekostiging van de apparaatskosten. Dit heeft ertoe geleid dat in de subsidie 2019 een herschikking plaatsvindt tussen de verdeling van de subsidie van de apparaatskosten en de vernieuwingsgelden/projecten. Ook is de subsidie minder afhankelijke gemaakt van fluctuaties in het volume van het aantal toevoegingen door toepassing van een grotere vaste component en door gebruik te maken van staffels met verschillende tarieven bij het flexibele deel. 4. Personeel Eind 2018 waren er 270 mensen bij de Raad voor Rechtsbijstand in dienst. De gemiddelde leeftijd was 44 jaar, met gemiddeld 14 dienstjaren. De Raad heeft 1 arbeidsparticipant in dienst (in maart 2019 volgen er naar verwachting nog 2). Formatie De ontwikkeling van de formatie in fte s is als volgt. 31 december december 2017 Productie 37,54 34,44 Asiel en Vreemdelingen 10,32 10,64 Extra uren 12,69 14,52 Financieel klantcentrum 17,46 18,68 High Trust 44,57 44,83 Centrale piketafdeling 13,76 11,91 Centraal kantoor Primair Proces 24,77 27,21 Totaal Primair proces 161,11 162,23 Centraal kantoor Backoffice 39,90 38,73 Totaal Wrb 201,01 200,96 Projecten 12,78 13,69 Wsnp 7,23 8,95 Wbtv 6,90 6,86 AC's 20,97 21,28 Totaal 248,89 251,74 Het ziekteverzuimpercentage over 2018 is 5,6% (2017: 5,8%) de meldingsfrequentie 1,1. Het ziekteverzuim fluctueert sterk. Na een forse stijging in 2017 is het ziekteverzuim in 2018 teruggebracht. De daling van het ziekteverzuim is vooral gerealiseerd in het lang verzuim. De Raad is in 2018 gestart met een nieuwe HR-cyclus met een cyclus van plannings- en functioneringsgesprekken. Met het programma KOERS (Keuze Om Eigen Richting op te Sturen) probeert de Raad het aanpassingsvermogen en de veerkracht van de medewerkers te vergroten en de inzetbaarheid te laten toenemen. In 2018 hebben 43 medewerkers gebruik gemaakt van de mogelijkheid om in het kader van KOERS - mee te lopen met een collega in een andere functie.

8 Instroom, doorstroom en uitstroom In 2018 zijn bij Raad voor Rechtsbijstand 20 medewerkers doorgestroomd naar een andere functie (in 2017: 33) en zijn 16 nieuwe medewerkers in dienst getreden (in 2017: 18). 22 medewerkers zijn in 2018 uit dienst gegaan (in 2017: 35). 5. Zelfassessement PIOFAH-processen Begin 2018 heeft de Raad de zelfassessment afgerond op de PIOFAH-processen (Personeel, Informatievoorziening, Organisatie, Financiën, Automatisering/Administratie en Huisvesting). Dit is gedaan om intern eventuele onvolkomenheden in de bedrijfsvoering in beeld te brengen. Op basis van dit assessment is een lijst opgesteld met actiepunten, die inmiddels voor het overgrote deel zijn afgewikkeld. Open staan nog de volgende zaken: Prioriteit hoog: - Actualiseren van het controleprotocol van de Raad door JenV. - Plan van aanpak huisvesting. - Aanpassen verouderd applicatielandschap. - Opstellen BCP (Business Continuïteitsplan). In 2018 is het informatiebeveiligingsbeleid geactualiseerd, BCP zal in Q gereed zijn. Prioriteit gemiddeld: - Opstellen van een intern controle en auditplan. Wordt opgesteld in Uitvoeren van een audit op het IKC proces. Wordt uitgevoerd in Q Prioriteit laag: - Het opstellen van een notitie ter verduidelijking positie controller ten opzichte van directie en Raad van Advies inclusief kwaliteitswaarborgen. Wordt opgesteld in De Raad kijkt dan ook met tevredenheid terug op de voortgang van de activiteiten die op dit vlak zijn ondernomen.