geef ik gaarne gevolg aan het verzoek van de griffier, hem in de gelegenheid te stellen de verklar ing en belofte af te leggen.

Transcriptie

1 Voorzitter: dr J.A. van Kemenade Griffier: mr. H.W.M. Oppenhuis de Jong 1. Opening. In de vergadering zijn tegenw oordig de volgende leden, te w eten: mw. S. Akkas, J.N.J.J. Beemsterboer, mw. M. Beens-Jansen, G.J.M.A. Le Belle, mw. J.E. M. Ber man, J. Beze mer, mw. C. Boelhouw er, H.S. de Boer, J.H.M. Bond, E.G. Bouma, C. Bozelie, K.W.C. Breunissen, J. Bron, H.B. Bruijn, mw. A.W.J. Bruins-Brugman, P.J. Bruystens, mw. A.M. Dekker, mw. M.G. Dekker, C. P. J. van Diest, mw. P.J. Dijksteel, R.H.G. van Duijn, mw. E.P. van Gaalen- Haanstra, mw. J. Geldhof, D. Gök, D. Graats ma, C. de Groot, B.J.A. Hakvoort, mw. A.L.M.G. de Jong, M.A. de Jong, mw. N. Klijn, C.H. Koetsier, mw. M.D. Kon ing-zijp, G. M. J. Korse, A.F. Kraak, C. Kruijmer, mw. R. Kruisinga, Ph.G. de Lange, A.P. van der Meché, H.M. Meijdam, L.J.P. Mes man C. Mooij, mw. A.M. Nagel, J.R.A. Naw ijn, E. Neef, mw. R.F. Noorderveen, W.F.H. van der Paard, P.J.M. Poelmann, C.F. Poulie, S.D.K. Ramdhani, mw. E.A.S. Rommel, G. Roos, H. van Ruller, mw. M.C. van Schendelen, J.J. Schipper, B.B. Schneiders, mw. M.M. Sluiter, Th.J. Sprenger, Tj.P.J. Talsma, mw. C.H.E. Trautw ein-de Wit, mw. J.M.M. van der Veen-van de Vliet, mw. E.A. Veenis-Kaak, J.H.J. Verburg, R.E. Vis, P.S. Visser, J.Th.G. van der Wardt, mw. H.J. Weeda, F.K. Weima, mw. M.A. Wildekamp, mw. L.P. de Wit-de Rooij, J.H.J. Zegering Hadders, P.A. Zoon en J.N. Zuurbier. Van de leden P. de Baat, mw. A.A.E. Goijert, mw. A.C.J. Humalda- Blok, J. Kastje, P.A. Prins, J.R.A. Raasveld en A.P. Rijpkema is bericht ontvangen, dat zij niet aanw ezig kunnen zijn. 2. Aan de orde is de installatie van de griffier der Staten. De voorzitter: Hoew el de nieuw e Provinciew et dit niet meer voorschrijft, geef ik gaarne gevolg aan het verzoek van de griffier, hem in de gelegenheid te stellen de verklar ing en belofte af te leggen. De griffier legt in handen van de voorzitter de verklaring en belofte af, zoals geformuleerd in artikel 70 van de (oude) Provinciew et van De voorzitter: Ik heet de heer Oppenhuis de Jong van harte w elkom in ons midden. Ik w ens hem alle succes toe in deze voor hem bekende functie in deze voor hem niet bekende provincie. Ik geef hem graag het w oord. De heer Oppenhuis de Jong: Voorzitter, leden van provinciale staten. De grondslag voor de positie van de griffier is gelegen in het feit dat hij de enige provinciale ambtenaar is die in de Provinciew et w ordt genoemd. De beëdiging van de griffier is uit de Provinciew et geschrapt. Ik betreur dit, maar stel het des te meer op prijs dat u mij deze toch in uw kring hebt w illen laten afleggen en mij ook het voorrecht gunt om hier te mogen spreken. Dezelfde Provinciew et heeft de griffier met nadruk gepositioneerd als eerste adviseur en secretaris van de provinciale bestuursorganen en ons een bijzondere relatie toegedacht. Hierbij past een moment van introductie als begin van een naar ik hoop duurzame en vruchtbare periode van samenw erking. De w et draagt aan de griffier de volgende taken op: het terzijde staan van de bestuurscolleges, het bijw onen van de vergaderingen van GS en PS en het medeondertekenen van stukken die van de staten en het college uitgaan. Die taakomschrijving is w el duidelijk en ook w el eenduidig, maar ook summier, in die zin dat zij ruimte biedt voor verschillende invullingen en uitvoeringsvarianten. Zij is ook eenzijdig, in die zin dat zij de griffier uitsluitend positioneert als adviseur en secretaris, maar zijn rol in de ambtelijke organisatie openlaat. Nu draagt de w et juist aan u op om ten aanzien van de taak en de bevoegdheden van de griffier nadere regels te stellen. U kunt dat doen in de eveneens door de Provinciew et voorgeschreven organisatieverordening of 12 februari

2 in een afzonderlijke instructie van de griffier. Het directe gevolg van dit alles is dat de precieze inhoud van de griffiersfunctie per provincie zal verschillen in de mate w aarin de bestuurlijke w ensen van de staten onderling uiteenlopen. Overigens valt het met de onderlinge verscheidenheid van w ensen wel mee. In bijna alle provincies hebben de staten zich in het afgelopen decennium toegelegd op het besturen op hoofdlijnen. De colleges zijn zich navenant meer verantw oordelijk gaan voelen voor de uitvoering; dit vanuit de zow el in de staten als in het college sterk gevoelde notie dat voor de kiezer het resultaat geldt en niet alleen de intentie. Bovendien ligt het op de weg van de op hoofdlijnen besturende staten om van het college verantw oording op resultaten te vragen. Dit alles leidt in vrijw el alle provincies tot een manifeste roep om duidelijke sturing, sterker management of modern leiderschap. Om dit mogelijk te maken, is het ook noodzakelijk dat u de taak en de bevoegdheden van de griffier en in het verlengde van diens positie ook die van andere leidinggevende ambtenaren in de organisatie helder voor ogen hebt. In de summierheid van de w ettelijke taakomschrijving schuilt ook het gevaar dat de griffier een steeds algemenere en minder gedefinieerde eindverantw oordelijkheid krijgt en zo verantw oordelijk w ordt gehouden voor zaken die hij niet kan sturen of die vooral bestuurlijk w orden gestuurd. Een verdergaande w ettelijke regeling van de bevoegdheden van de griffier kan dit overigens niet helpen voorkomen. De oplossing ligt mijns inziens vooral in de goede afstemming van verantw oordelijkheden en bevoegdheden van GS, van individuele gedeputeerden, van provinciale staten, van de griffier en van andere leidinggevende ambtenaren. Allesbepalend voor een goede sturing is dus vooral hoe u de griffier positioneert ten opzichte van de ambtelijke organisatie. Anno 2001 kunnen w ij voor de organisatorische positionering van de griffier in de praktijk drie hoofdvormen onderscheiden. In alle drie is de griffier adviseur en eerste secretaris van de bestuursorganen. Dat is immers w ettelijk bepaald. De differentiatie zit vooral in de positionering ten opzichte van de ambtelijke organisatie. Wij zien dan griffiers die voorzitter zijn van een ambtelijk managementteam bestaande uit de hoofden van min of meer zelfstandige sector- en stafafdelingen. De griffier is in deze opzet meestal primus inter pares. In dit model is meestal w at spanning tussen het geheel en de samenstellende delen. In het slechtste geval leidt dit tot verkokering aan de top die dan doorw erkt in de gehele organisatie. In de tw eede vorm is de griffier de enige directeur. Hij zit als algemeen directeur w el een vergadering van hoofden van sector- en stafafdelingen voor, maar ook als deze vergadering luistert naar de naam "managementteam", is het vooral een adviserend lichaam. Beslissen doet de algemeen directeur, gehoord het managementteam. Het gaat hier dus in feite om een eenhoofdige leiding. Het derde model is dat van de zogenaamde directieraad, w aarvan de griffier voorzitter is in de rol van algemeen directeur. Het complement van de directieraad w ordt in dit model gevormd door integraal verantw oordelijke hoofden van min of meer zelfstandige sector- en stafafdelingen. In dit model is de griffier in zijn hoedanigheid van algemeen directeur eindverantw oordelijk voor het functioneren van de directie w aarvan een teamprestatie wordt verlangd. U hebt in 1996 gekozen voor dit laatste model. En ik ben op dit model ingestapt en door de staten ook in dit model benoemd. Ik vind het hebben van een model belangr ijk. Het geeft structuur en duidelijkheid, maar in ter men van sturing denkend, is het mijns inziens van even groot belang dat het samenspel tussen gedeputeerde staten, individuele GS-leden, provinciale staten, de griffier en andere leidinggevende ambtenaren goed plaatsvindt; samenspel in de zin van afspraken, houding en gedrag. "Goed" betekent in dit verband afgestemd op de eisen w elke de samenleving in deze tijd aan ons stelt. Dat zijn naar mijn smaak vooral resultaatgerichtheid en de noodzaak om met veel partijen met vaak uiteenlopende belangen samen te kunnen werken. Op deze eisen zullen dus 12 februari

3 werkafspraken, houding en gedrag moeten zijn afgestemd. Ik spreek hier over feitelijke posities en niet over formele posities. Met andere woorden: de taak- en rolopvatting zijn in mijn ogen belangrijker dan de organisatorische positie. Al moet ik hieraan toevoegen dat het w el prettig is als ze enigszins op elkaar zijn afgestemd en, beter nog, elkaar versterken. In deze opvatting over sturing is collegialiteit in gedeputeerde staten absoluut noodzakelijk. Wanneer deze ontbreekt, is het niet goed mogelijk om tot de portefeuilleoverstijgende coproducties te komen die tegenw oordig w orden gevraagd. Al evenmin kun je zonder collegialiteit strategisch opereren of de ambtelijke inspanningen in de juiste richting sturen. Voor uw staten is in dit concept van sturing heel belangrijk dat u - ook in het nastreven van dualisme - oog blijft houden voor de eenheid en de ondeelbaarheid van de opgaven w aarvoor wij met elkaar zijn geplaatst. Wij - uw staten, het college van GS en de ambtelijke organisatie - hebben immers maar één opgave. Welisw aar vanuit verschillende verantw oordelijkheden w erken w ij toch aan een en dezelfde opgave, namelijk het bieden van oplossingen voor regionale maatschappelijke vraagstukken. Mijn voorganger, Cees Versteden, sprak bij zijn afscheid in december de hoop uit dat de staten zullen blijven zeggen w at zij verlangen en verw achten van de organisatie; niet door hen toe te spreken, maar door met hen te spreken, zoals je praat met een bondgenoot, een vriend en medestrijder. Ik onderstreep in dit verband zijn pleidooi om als staten ook op die manier in de ambtelijke organisatie te investeren. Wij moeten het met elkaar doen en w ij moeten het van elkaar hebben. De brugfunctie die de griffier vanouds vervult tussen politiek bestuur en ambtelijke organisatie w il ik ook hier in Noord- Holland als een kernpunt van de griffierstaak blijven zien. Ik w eet mij in de vervulling ervan gesteund door vier collegadirecteuren. De directieraad is immers geheel vernieuw d. Niet alleen door het toetreden van Tjeerd Kampstra, Xander den Uyl en mijzelf, maar ook door een portefeuilleverandering van de zittende leden Ton Jongerius en Peter van der Velde. Ik proef in deze directieraad enthousiasme en prettige, open werkverhoudingen. Wij zijn tot dusver goed ontvangen. Enerzijds door het personeel in de organisatie, bij het nieuw jaarscabaret en in de vele w erk- en kennis makingscontacten, die w ij sindsdien hebben. Anderzijds door het college, dat ons meteen in de eerste w erkweek al zow el aan de dinertafel als aan de collegetafel buitengew oon royaal onthaalde. Wij verstaan onze opdracht om sturing te geven aan de ambtelijke organisatie vooral als de opdracht verantw oordelijkheid te w illen nemen voor het goede verloop van het totale voortbrengingsproces. Dat is dus voor de gehele cyclus van beleidsvoorbereiding en beleidsuitvoering; inclusief alle begrotingsen rekeningactiviteiten en planning- en controlactiviteiten. Wij hebben kennis genomen van alle analyses en probleembeschouw ingen zoals neergelegd in de evaluatie van de reorganisatie (Boer en Croon 1), de statenvoordracht inzake de uitvoering van motie 44-6 en het advies van IPA/ACON over de controlfunctie. Voor veel van de aan deze analyses verbonden conclusies en aanbevelingen is reeds een of andere vorm van implementatie in gang gezet. Wij stellen ons voor als directieraad een werkplan te maken dat duidelijk aangeeft welke resultaten per w anneer op w elke wijze te behalen zijn. Wij achten het van groot belang om hierbij meer te kijken naar de noodzakelijke verandering van houding en gedrag dan naar de beschikbaarheid van instrumenten. Ook w illen w ij door duidelijke prioriteitstelling voorkomen, dat wij te veel en te versnipperde activiteiten ontplooien. Ook menen w ij dat de herkenbaarheid en toegankelijkheid van veranderingstrajecten de kans op duurzaam resultaat verhogen. De hiertoe noodzakelijke eenvoud van dergelijke trajecten is een bijkomend aandachtspunt. Dit alles geldt ook voor de uitvoering van motie 44-6 over planning en control. Het hiervoor toegezegde plan van aanpak is actueel in voorbereiding. Wij hebben ook 12 februari

4 vastgesteld, dat de betrokkenheid van de directieraad bij een aantal belangrijke werkprocessen in de organisatie met kleine ingrepen aanzienlijk verbeterd kan worden. Kortom: er is veel te doen en er is alle aanleiding om met de belangr ijkste actoren in huis van tijd tot tijd de hor loges gelijk te zetten. Buiten de directieraad en het college zijn dat ook uw staten. Wat mijn ondersteuning van de staten in het bijzonder betreft, merk ik op, dat ik graag met u spreek over de mogelijkheden om de tijdsdruk w aaronder veel van uw werk moet gebeuren te verminderen. Overigens is het voor een goede ondersteuning van belang om uw rolopvatting te kennen. Thans is een wetsvoorstel inzake de dualisering van het provinciebestuur in voorbereiding. Daarin zal niet alleen het monisme w orden vervangen door een formeel dualis me, maar ook zal het aantal statenleden worden verminderd en de mogelijkheid worden geopend om extraparlementaire GS-leden te kiezen. Met al deze voorgenomen w ijzigingen w ordt beoogd, de norm aan te passen aan de inmiddels gegroeide praktijk. Functioneel is dit heel belangrijk, omdat in die gegroeide praktijk een rolverw arring ontstaat doordat in provinciale staten de bestuursfunctie en de controlerende functie op dit moment nog steeds samenvallen. Van deze rolverwarring afkomen en de staten terugbrengen op de kerntaak van de volksvertegenw oordiging is nu het uitgesproken doel. Dat gaat dus om meer aandacht van provinciale staten voor de maatschappelijke effecten van beleid en minder voor de operationaliteit en het beheer. Dit mag logisch en juist klinken, maar is toch niet alom geaccepteerd. Door veel mensen w ordt de kerntaak van de volksvertegenw oordiging nog steeds omschreven als "controleren of de overheidsmiddelen w el doelmatig w orden besteed". Dat is maar de helft van het werk. U kunt dat alleen maar goed controleren als u de doelen ook zelf heeft gesteld, althans de doelen concreet kent. Daarom zal ik mijn directe ondersteunende taak opvatten als het faciliteren van uw staten bij het geven van meer aandacht voor de maatschappelijke effecten van het beleid en minder aandacht voor de operationaliteit en het beheer. Maatschappelijke effecten zijn de toetsstenen voor u. Beheersmatige en financiële aspecten zijn, hoe belangrijk ook, daaraan ondergeschikt en louter instrumenteel. Als uw doelen niet in termen van maatschappelijk effect kunnen worden beschreven, dan hoeven ze ook helemaal niet van een democratisch gelegitimeerd bestuur te komen. Omgekeerd is de bestaansreden van het provinciaal betuur natuur lijk juist die democratische legitimatie in combinatie met de algemene bevoegdheid. Professor Toonen heeft dat zo treffend beschreven bij het afscheid van Cees Versteden. Die bestaansreden maakt het zo boeiend, voor u te w erken. Enkelen van u hebben mij gevraagd, w aarom ik Limburg voor Noord- Holland heb w illen verruilen. Mijn antw oord is: om dezelfde reden als waarom ik Noord- Holland voor Limburg zou hebben w illen ruilen na een zo lange ambtsvervulling. De ondertoon in de vraagstelling w as evenwel dat het in Limburg allemaal mooier en beter is. Toen ik zestien jaar geleden naar Limburg trok, was dat een regio met grote problemen. Het w as voor mij aantrekkelijk om daar de schouders onder te zetten. Ik heb met groot plezier en in verschillende functies een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van die problemen. Noord- Holland is een provincie met andere, maar ook interessante problemen. Aan de oplossing daarvan te mogen w erken, trekt mij nu, na zestien jaar Limburg, buitengew oon aan. Ik hoop in de uitvoering van de w erkzaamheden mijn kennis making met u nader te mogen verdiepen. Ik dank u zeer voor uw aandacht. (applaus) 3. Aan de orde is de vaststelling van de notulen van de vergadering van 11 december Deze notulen w orden ongew ijzigd vastgesteld. 4. Aan de orde is de regeling van werkzaamheden. 12 februari

5 De voorzitter: Ik moet u tot mijn spijt meedelen dat ik om uur de vergadering zal moeten verlaten omdat ik vanavond een voorbespreking heb met betrekking tot het deze w eek te houden overhedenoverleg tussen IPO, VNG en de minister over een aantal belangr ijke onderw erpen. Daar moet ik als voorzitter van het IPO in ieder geval bij zijn. De lococommissaris zal mij vervangen. De fractie van de SP zal omstreeks uur mondelinge vragen stellen over het chloortransport. Ik geef nu gedeputeerde De Boer het w oord voor een mededeling van zijn kant. staten): Voorzitter! De staten krijgen straks een A'viertje uitgereikt met nadere informatie inzake het agendapunt Toekomstvast openbaar vervoer in Noord- Holland-noord. Wij hebben van Verkeer en Waterstaat bericht gekregen over opbrengsten van de kaartverkoop over het tw eede kw artaal Wij zijn daardoor zeer verrast. Wij hadden een reizigersopbrengst van 6,1 mln. verw acht, maar dit blijkt nu 5,2 mln. te zijn. Deze opbrengst vormt de grondslag voor de rijksbijdrage. Bij elke gulden die de reiziger betaalt, legt het Rijk ƒ1,46 bij. De verminderde opbrengst komt voor rekening van de vervoerder, dus Connexxion. De rijksbijdrage is 1,5 mln. lager en dat bedrag komt ten laste van de opdrachtgever, dus de provincie. Wij w eten absoluut niet w aardoor die opbrengst zoveel lager is dan geraamd. Wij hebben een bezw aarschrift ingediend omdat w ij denken dat er een fout gemaakt kan zijn. Er w ordt gewerkt met het WROOV-model. De reiziger betaalt niet in de bus, maar rekent af door zijn strippenkaart af te stempelen. Ook vanw ege de OV-jaarkaarten en studentenkaarten w orden de nationale opbrengsten uit de kaartverkoop verdeeld. Als het een trend is dat er minder gebruik w ordt gemaakt van het openbaar vervoer in Noord-Holland, zitten w ij echt in de penarie. Dat w eten w ij echter nog niet, want de cijfers over het derde en vierde kw artaal van 2000 zijn nog niet bekend. Er is overlegd met Connexxion over de financiële consequenties. In de voordracht wordt een bedrag van 8,5 tot 10 mln. - afhankelijk van het prijspeil - genoemd als afkoopsom voor het in stand houden van het bestaande net. Op 10 juni 2001 gaat de nieuw e dienstregeling in en dan moet de voorgaande periode financieel afgesloten w orden. De onderhandelingen hebben ertoe geleid dat de afkoopsom nu 12,9 mln. bedraagt. Als de staten akkoord gaan met de voordracht, is het lijnennet na 10 juni geherstructureerd. Er is nog een aantal zaken onduidelijk en daarover moet nog verder onderhandeld w orden met Connexxion. De basis hiervoor vormen de vier zogenaamde provinciecontracten. Ten aanzien van Gooi en Vechtstreek w erken wij samen met Flevoland, Gelderland en Overijssel. De statencommissie zal uiteraard nauw keurig op de hoogte worden gehouden van de onderhandelingen voor de periode na 10 juni. De afkoopsom zal w aarschijnlijk 12,9 mln. bedragen, maar alle risico's zijn nog niet bekend. Wij zijn tegen uitstel omdat dan de kosten niet meer zijn te overzien. De voorzitter: Deze brief kan betrokken worden bij het desbetreffende agendapunt dat vanavond zal w orden behandeld. GS meenden de staten zo snel mogelijk op de hoogte te moeten stellen van deze ook voor hen onverwachte ontw ikkeling. De heer Graatsma (SP): Deze mededeling is zeer handig en heeft ook veel effect. Als tegenw icht w il ik voorstellen, de volgende mededelingen daaraan vast te knopen, namelijk een mededeling van de passagiers van lijn De voorzitter: Vanavond wordt het agendapunt behandeld en dan kunt u uw bijdrage leveren. Dit w as een feitelijke mededeling ten behoeve van de voorbereiding van het statendebat. De heer Van Duijn heeft het w oord gevraagd voor een mededeling over zijn politieke positie. 12 februari

6 De heer Van Duijn ( NH Anders/De Groenen): Voorzitter! Een deel van De Groenen onder de naam "De Groene Brug" heeft besloten toe te treden tot GroenLinks. Ik behoor tot die groep. Op Valentijnsdag zullen w ij gew apend met harten over de brug komen en ons in Utrecht aanmelden als lid. Vanaf dat moment zullen w ij lid zijn van tw ee partijen. De laatste tijd is er op landelijk en op provinciaal niveau steeds meer samenw erking tussen beide partijen. Zij zijn naar elkaar toegegroeid. Het is fijn dat wij nu verdeeldheid verder kunnen vermijden. Welke verandering betekent deze verheugende toenadering voor de positie van de fractie van NH Anders/De Groenen in de staten? Ik zou kunnen besluiten mij met zetel en al aan te sluiten bij de fractie van GroenLinks. De vraag is echter of dit democratisch verantwoord is. De kiezers hebben mij gekozen als lijsttrekker van NH Anders/De Groenen. Dit pleit ervoor, dit in de staten ook zo te houden. Mijn fractie zal echter nog nauw er dan in het verleden al het geval w as, samenw erken met de fractie van onze GroenLinkse zusters en broeders. Vrijw el alle kandidaten van de verkiezingslijst van NH Anders/De Groenen kiezen voor het lidmaatschap van GroenLinks naast dat van NH Anders of van De Groenen. Ik voel mij daardoor gesterkt in mijn huidige rol in de staten in samenw erking met GroenLinks, maar voorlopig onder de bescheiden wapperende vlag van NH Anders/De Groenen. Uiter lijk verandert er dus niet veel, maar innerlijk - en dat is het belangrijkste - des te meer. De voorzitter: Ik heb de heer Van Duijn hierover het w oord gegeven hoew el het een persoonlijk feit betreft. Van belang is echter dat vaststaat dat de heer Van Duijn is toegetreden tot de partij GroenLinks, maar desalniettemin geen deel uitmaakt van de fractie van deze partij in de staten. De heer Graatsma (SP): Voorzitter! Ik heb zojuist het briefje gekregen dat de heer De Boer heeft aangekondigd. Daar staat in "bij brief van 12 januar i jongstleden". Klopt die datum? In dat geval is dit al een maand bij het college bekend. De voorzitter: 12 februari lijkt mij niet mogelijk. De heer Graatsma (SP): De post komt hier om uur binnen. Het zou w el kunnen. staten): U kijkt alleen maar naar de eerste regel. Als u even verder leest, zal u duidelijk w orden waarom dit nu pas bekend is. De heer Graatsma (SP): Komt er een andere datum tevoorschijn als ik verder lees? Ik handhaaf mijn vraag. De voorzitter: Leest u rustig verder, want het agendapunt is pas vanavond aan de orde. 5. Aan de orde is de voordracht van gedeputeerde staten inzake de langetermijnagenda provinciale staten (zie bijlage 7). De voorzitter: Wij hebben afgesproken de langeter mijnagenda niet alleen in het Seniorenconvent aan de orde te stellen, maar ook ter kennis te brengen van provinciale staten. Het is niet de bedoeling om over procedurele aspecten te spreken, wat dat kan via de fractievoorzitters in het Seniorenconvent. Als er echter politieke aspecten in het geding zijn, is het goed om die nu te melden. De heer Poelm ann (D66): Voorzitter! Ik verzoek om in het vervolg de lege vakjes bij belangrijke onderw erpen zoveel mogelijk alsnog in te vullen. Naar mijn mening moeten tw ee onderwerpen binnenkort aan de orde komen. In de eerste plaats is dit de provinciale rekenkamer. Het algemeen bestuur van het IPO neemt hier aan het einde van de volgende maand een standpunt over in. In de tw eede plaats mis ik de bespreking van de evaluatie baggerspeciebeleid van de commissie Beleidsevaluatie. 12 februari

7 De voorzitter: De lege vakjes zullen zoveel mogelijk ingevuld w orden. Elke lange w eg begint met een eerste stap, zo zegt een Chinees spreekw oord. De provinciale rekenkamer zal binnenkort in een commissievergadering aan de orde komen. Mevrouw Klijn (lid van gedeputeerde staten): Woensdag komt dit onderw erp in de commissie FSB aan de orde. Morgen bespreken GS de eventuele presentatie hiervan in de staten. De voorzitter: Over de bespreking van het baggerspeciebeleid zullen de staten nader geïnformeerd w orden. Het voorstel w ordt vervolgens voor kennisgeving aangenomen. 6. Aan de orde is de interpellatie van de fractie van GroenLinks over de financiering van de N201. De heer Breunissen (GroenLinks): Voorzitter! In december w erd in de bloemenveiling van Aals meer de haalbaarheidsstudie PPS N201 gepresenteerd. De belangrijkste sprekers zeiden allemaal dat 73% van de 680 mln. die de omlegging van de N201 kost, gedekt is. Dit heeft ook de publiciteit gehaald. De gedeputeerde heeft in de nieuwsbrief over de N201 ook aangegeven dat 73% van de kosten gedekt is. Dit heeft ook in Op Dreef, het Financieele Dagblad en andere kranten gestaan. Ik w as razend benieuw d hoe de gedeputeerde die dekking voor elkaar gekregen had. Op pagina 48 van de haalbaarheidsstudie is een tabel ter zake opgenomen. Toen ik die las, w as ik met stomheid geslagen. Er is een provinciale bijdrage van 160 mln. ingeboekt. Ik heb het bij iedereen nagevraagd, maar niemand w eet w anneer de staten, die toch het budgetrecht hebben, 160 mln. hebben uitgetrokken voor de omlegging van de N201. Dat is ook niet gebeurd. GS hebben ook nooit zo'n besluit genomen. Vandaar deze interpellatie. 1. Wanneer hebben provinciale staten en/of gedeputeerde staten besloten, 160 mln. uit te trekken als provinciale bijdrage aan de aanleg van de N201? 2. Wanneer hebben de gemeenteraden en/of colleges van B&W van Haarlemmermeer, Amstelveen, Aalsmeer en Uithoorn besloten, alle opbrengsten uit de grondexploitatie van de op hun grondgebied te ontw ikkelen bedrijventerreinen langs de N201 - volgens de haalbaarheidsstudie 250 tot 315 mln. - volledig beschikbaar te stellen voor de aanleg van de w eg? 3. Is de gedeputeerde met ons van mening dat de inkomstentabel op pagina 48 van de haalbaarheidsstudie gebaseerd is op grote onzekerheden? 4. Is de gedeputeerde met ons van mening dat het onverantw oord en misleidend van hem is om in het openbaar te verklaren dat minstens 70% van de aanlegkosten van de N201 gedekt is door opbrengsten, overheidsbijdragen en besparingen? 5. In de haalbaarheidsstudie w ordt als mogelijke financieringsbron voor het nog te dekken tekort van 27% een extra bijdrage van de provincie Noord-Holland genoemd. Welk ongedekt bedrag heeft de gedeputeerde daarbij in gedachten? staten): Voorzitter! In antw oord op vraag 1 wijs ik erop dat gedeputeerde en provinciale staten nog geen definitieve bijdrage voor de w eg hebben vastgesteld. Er is geen statenbesluit en er is ook geen besluit van GS. Mogelijk komt dit binnenkort aan de orde, w ant morgen wordt het bestuursconvenant inzake de N201 w eer in het college besproken. In het door de staten vastgestelde PMI is het project in de studiefase opgenomen. In deze fase wordt op basis van een eerste berekening een indicatie van de kosten opgenomen. In de meer jarenplanning van de totale studiefase wordt een indicatie gegeven van de kosten van alle plannen die in de studiefase zijn opgenomen. Naar aanleiding van vraag 2 merk ik op dat op 2 december 1999 door de diverse colleges van B&W en de gemeenteraden is besloten dat voor de bekostiging van de w eg opbrengsten van de te ontw ikkelen bedr ijventerreinen rond 12 februari

8 de w eg nodig zijn. Daarenboven is besloten, de opbrengsten uit deze gebieden voor zover noodzakelijk te gebruiken voor de realisering van de w eg. Het antw oord op vraag 3 luidt dat de genoemde bijdragen nog niet definitief zijn. Er moet rekening w orden gehouden met de fase w aarin het project zich bevindt. Deze is zodanig dat nog niet kan worden gesproken van bijdragen die niet meer veranderen. Voor de bijdrage die door het Rijk is toegezegd, moet nog het MIT-traject w orden doorlopen. De opbrengsten uit de te ontw ikkelen gebieden staan dan ook nog niet vast. Dat kan ook niet, w ant het betreft een periode van tw intig jaar. Provinciale staten zullen ook nog de definitieve bijdrage moeten vaststellen. Mijn antw oord op vraag 4 is "nee". Bij dit soort grote projecten is het gebruikelijk dat er melding w ordt gemaakt van te verwachten bijdragen voor een project. Dit is nodig om aan te geven dat projecten in de ogen van bestuurders hoge prioriteit hebben. Het project N201- plus heeft voor GS prioriteit. Het is een van de speerpunten van beleid uit het collegeprogramma Ten slotte vraag 5. Op dit moment kan nog niet w orden vastgesteld of de provincie een hogere bijdrage zal verlenen. In de PPS-rapportage is een groot aantal mogelijke financieringsbronnen vermeld, zie de bladzijden 48 en 49. Eén daarvan is een verdere bijdrage van de provincie. Een en ander moet eerst nog onderzocht w orden. De heer Breunissen (GroenLinks): Voorzitter! Ik dank de gedeputeerde voor zijn duidelijke beantw oording. Er ligt geen besluit van GS of PS ten grondslag aan zijn uitspraak dat 73% van de kosten gedekt is. Hij maakt echter bij zijn uitspraken geen enkel voorbehoud. Het betreft voorlopig nog een persoonlijke opvatting van de gedeputeerde. In alle kranten heeft gestaan dat 73% van de aanlegkosten gedekt is. Daar is echter nooit aan toegevoegd dat dit nog maar zeer de vraag is. Geen enkele burger w eet dat het voorbehoud is, dat GS en PS daarmee akkoord gaan. Achterin het beleidsplan voor dit jaar is de N201 opgenomen in een tabelletje van mogelijke besteding van UNA-gelden. Dit moet echter nog w orden afgew ogen tegen andere investeringen. Enkele w eken geleden is dit punt aan de orde gew eest in de commissie WVV. Toen is namens de PvdA-fractie naar voren gebracht dat een bijdrage bespreekbaar is, maar w el onder een aantal voorw aarden, bijvoorbeeld dat de financiering helemaal rond is. Voorkomen moet w orden dat de provincie moet opdraaien voor een eventueel tekort. Voorzitter! Het is absoluut nog geen gelopen race. Ik had dan ook verwacht dat de gedeputeerde een voorbehoud zou maken in plaats van zijn pontificale uitspraak dat de provincie 160 mln. zal bijdragen. Met die uitspraak heeft hij mensen op het verkeerde been gezet. Dit is ook precies de definitie die van Dale voor misleiding geeft. Daarom houd ik mijn stelling staande dat de gedeputeerde onverantw oorde en misleidende uitspraken heeft gedaan. Ik leg de staten een motie voor w aarin wordt voorgesteld, afkeuring uit te spreken over deze uitspraken. Motie 1 Door het lid Breunissen w ordt de volgende motie voorgesteld: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 12 februari 2001; beraadslagende over de financiering van de N201; kennisgenomen hebbend van - de uitspraak van gedeputeerde De Boer in de Nieuw sbrief N201 (nr. 4, 12/200) dat "op voorhand [ ] 70% van de aanlegkosten (van de aanlegkosten van de N201) gedekt (is) door opbrengsten, overheidsbijdragen en kostenbesparingen als gevolg van de PPS-constructie"; - de conclusie van het rapport "PPS Haalbaarheidsstudie N201" dat 73% van de omleggingskosten van de N201 gedekt is, w aarbij onder meer w ordt uitgegaan van een financiële bijdrage van de provincie Noord- Holland van 160 mln.; constaterende, dat 12 februari

9 - noch provinciale staten noch gedeputeerde staten ooit een besluit hebben genomen om 160 mln. ter beschikking te stellen voor de omlegging van de N201; - dat de uitspraak dat op voorhand 70% van de omlegkosten van de N201 gedekt is, niet in overeenstemming is met de feiten; spreken als hun mening uit dat gedeputeerde De Boer met zijn openbare uitspraak onverantw oorde en misleidende informatie heeft gegeven aan de Noord- Hollandse burgers en andere betrokkenen; en keuren deze uitspraak van gedeputeerde De Boer af, en gaan over tot de orde van de dag. De voorzitter: Naar mij blijkt, w ordt deze motie voldoende ondersteund. Mitsdien maakt zij onderw erp van beraadslaging uit. De heer De Jong (PvdA): Voorzitter! Ik kan mij w el iets voorstellen bij de verontw aardiging van GroenLinks. De stelligheid w aarmee dit verhaal door de gedeputeerde naar buiten is gebracht, is niet geheel overeenkomstig de cijfers. Niet alleen heeft de provincie nog geen toezegging van 160 mln. gedaan, maar ook de uitgaven van het regionaal mobiliteitsfonds zullen nog door het bestuur hiervan moeten w orden bekrachtigd. Of er überhaupt een regionaal mobiliteitsplan komt, is afhankelijk van de beslissing van de Kamer inzake het BOR. Dergelijke voorbehouden hadden gemaakt moeten worden. Daarnaast moet voor een deel van de w eg het streekplan aangepast w orden. Het verhaal w ordt in een context geplaatst die eigenlijk in het streekplan thuishoort, namelijk de planvaststelling, inclusief het tracé. Een en ander kan de kosten nog aanmerkelijk beïnvloeden. Door deze berichtgeving w ordt de indruk gew ekt dat de provincie eventueel voor de resterende 27% zal zorgen. In de commissievergadering hebben w ij hier met nadruk afstand van genomen. Als een PPS-project gestart w ordt, moet de financiering voor 100% geregeld zijn. Er kunnen niet al bestuursconvenanten worden gesloten, terw ijl in het ongew isse wordt gelaten of de resterende 27% gedekt w ordt. Het gaat mij overigens te ver om hier meteen de uitspraak aan te verbinden die in de motie w ordt gedaan. Ik stel w el vast dat de cijfermatige opstelling voorbarig is. De heer Graatsma (SP): Voorzitter! Als een gedeputeerde een financiële toezegging doet zonder dat daar een statenbesluit aan ten grondslag ligt, is hij dan daarvoor persoonlijk aansprakelijk? De voorzitter: Nee. De heer Graatsma (SP): Wat jammer nou, anders w as het probleem opgelost. De voorzitter: Dat is niet jammer. Als u een uitspraak doet die niet gedekt w ordt door een statenbesluit, bent u ook niet persoonlijk aansprakelijk. De heer Graatsma (SP): Ik snap heel goed dat ik geen toezeggingen over financiën kan doen. De heer Mooij (VVD): Voorzitter! Ik heb met stijgende verbazing de bijdragen aan deze interpellatie beluisterd. Iedereen weet dat beslissingen over de financiële dekking door de staten w orden genomen. Bestuurders moeten hun dagelijks w erk kunnen doen. Zij zijn niet direct verantw oordelijk voor hetgeen er in de pers verschijnt. Het gaat te ver als bestuurders niet meer kunnen zeggen w at naar hun mening het gevoelen in de staten over bepaalde projecten is. Het gaat zeker te ver als daar een motie over ingediend wordt. Als w ij op deze manier doorgaan, kan de provincie helemaal niet meer naar buiten treden. De interpellatie zou terecht zijn als de gedeputeerde w as ingegaan tegen een statenbesluit. Daar is echter absoluut geen sprake van. Ik vind het allemaal sterk overdreven. 12 februari

10 Mevrouw Berm an (D66): Voorzitter! Ook mijn fractie acht het op deze stellige w ijze noemen van bedragen voorbarig. D66 pleit allang voor de aanpak van de N201. Daar staat zij nog steeds achter. Daar moeten dan ook middelen voor beschikbaar gesteld w orden. Het is alleen benauw end dat er nu al bestuursovereenkomsten ter zake w orden gesloten. De staten moeten de vrijheid hebben, een eigen afw eging te maken. Zij mogen niet meegesleept worden in een geheel van bestuurlijke afspraken. staten): Voorzitter! Voor de goede orde ga ik zes jaar terug in de geschiedenis naar het moment dat ik de gedeputeerde w erd. Niet dat dit feit een markant punt is, maar... De heer Bozelie (GroenLinks): Dat kan altijd nog, mijnheer De Boer. staten): Als de nieuw e weg straks geopend w ordt, heb ik zeker w el w at gepresteerd. Ik w il echter niet op de ontw ikkelingen vooruitlopen. Zes jaar geleden speelde de omlegging bij Uithoorn. Hiervoor vond een streekplanuitw erking plaats. De kosten van die omlegging w erden op 120 mln. geraamd. Het rijk had daarvoor 25 mln. toegezegd, de provincie 25 mln. en de provincie Utrecht 10 mln. Deze financiering stond overigens niet op papier en er lagen ook geen statenbesluiten aan ten grondslag. In die fase w as dus 50% gedekt. In de commissie w erd ik regelmatig gevraagd of al voortgang met dit project w erd geboekt. Daarna heeft er een streekplanherziening plaatsgevonden waarin de omlegging bij Aalsmeer w erd genoemd. De desbetreffende streekplanuitw erking is ook gestart. Uiteindelijk zijn w ij tot de conclusie gekomen dat de aanpak te fragmentarisch was. In plaats daarvan w erd besloten tot een masterplan N201 w aarbij de gehele corridor tussen de A2 en A4 in de beschouw ing wordt betrokken. Dat masterplan is in alle gremia aan de orde gew eest. Bestuurders en private partijen zijn onder leiding van de Hollandse werkgeversvereniging een samenw erking aangegaan. Na het tekenen van de intentieverklaring liepen de w egen van de onderscheiden partijen uiteen. De bestuurders zetten in op een bestuursconvenant en de private partijen op de mogelijkheden van een PPSconstructie. Het bestuursconvenant zal binnenkort in GS en daarna in de staten behandeld kunnen w orden. De private partijen zijn al klaar met hun opdracht en dat heeft geresulteerd in de haalbaarheidsstudie. Dat rapport is opgesteld door private partijen onder leiding van de Hollandse werkgeversvereniging en daarin is een mogelijke financiering van de N201-plus opgenomen. Overigens hebben GS dit rapport voor kennisgeving aangenomen. In de haalbaarheidsstudie staat dat de provincie 160 mln. zal bijdragen aan een project dat 860 mln. kost. In het stuk dat in GS aan de orde zal komen, w orden ook de volledige kosten van de reconstructie van de knooppunten A4 en A9 genoemd. In de haalbaarheidsstudie zijn deze kosten alleen opgenomen voor zover zij toegerekend kunnen w orden aan de N201. Uiteindelijk gaat het geheel ongeveer 1,1 mld. kosten. Het rijk zal een en ander moet aanvullen. Het gaat om een provinciale w eg. In het verleden droeg het rijk daar maximaal 50% aan bij. Voor de N201 zou dit betekenen dat de provincie 50% van 860 mln. moet betalen. Wij zagen al snel in dat dit niets zou w orden. Op grond van het MIT konden w ij vaststellen dat het rijk maar een beperkte bijdrage zou leveren. Uiteindelijk heeft het 200 mln. ter beschikking gesteld in het kader van het BOR, naast de 60 mln. voor het mobiliteitsfonds. Overigens w ordt dit laatste bedrag genoemd in het werkprogramma. In de vergadering van het bestuur van het mobiliteitsfonds in oprichting is dit programma geaccordeerd. Het zal dus w aarschijnlijk w el doorgaan, mijnheer De Jong. Voorzitter! De provincie zal moeten betalen voor het omleggen van een provinciale w eg. Ik vind 160 mln. een hoog bedrag, maar gelet op het totaal van 12 februari

11 860 mln. is het niet exorbitant hoog. Besluitvorming daarover is nog helemaal niet aan de orde gew eest. Uiteindelijk zullen de staten de vraag moeten beantw oorden of de provincie mee moet betalen aan de omlegging van de N201. Het is heel goed mogelijk dat er bij die gelegenheid om 160 mln. w ordt gevraagd. De heer Breunissen (GroenLinks): Daar gaat het precies om! Het verhaal dat dit bedrag relatief niet zo hoog is, is niet relevant. Kern van de zaak is of u met deze stelligheid naar buiten kunt brengen dat 73% van de kosten gedekt is, inclusief de bijdrage van 160 mln. van de provincie. De staten hebben daar nog geen besluit over genomen en zij beslissen over het budget van de provincie. Dat kan mevrouw Klijn ongetw ijfeld bevestigen. staten): Dat kan ik ook bevestigen. U kunt niet vragen dat aan het begin van een proces een uitspraak van de staten gevraagd w ordt over een mogelijke bijdrage. Wij hadden een jaar of drie geleden de staten niet om een bedrag van 160 mln. voor de omlegging van de N201 kunnen vragen, w ant dan zou terecht om een nadere onderbouw ing w orden gevraagd. Wij moeten eerst een voorstel maken. Daarin moet een opzet zijn opgenomen van alle bedragen die naar verwachting binnengehaald kunnen worden. De heer Breunissen (GroenLinks): Waar is die verw achting op gebaseerd? staten): In het voorstel w ordt bezien wat alle partijen kunnen inbrengen. De heer Breunissen (GroenLinks): U heeft het niet gebracht als een voorstel, maar als een feit. U zegt steeds dat 73% van de kosten al gedekt is. staten): Dat staat in het rapport van de HWV. Daarin zijn de verw achte bijdragen van alle betrokkenen opgeteld. Dat is ook een normale gang van zaken. U suggereert - vooral via de motie - dat er sprake is van een sluipend proces. Het proces schrijdt op de nor male w ijze voort. In het kader hiervan laten w ij al een jaar of vijf met slaande trom en vliegend vaandel iedereen w eten waar w ij mee bezig zijn. Het is niet meer dan nor maal dat op een gegeven moment w ordt bekeken w at partijen mogelijk kunnen bijdragen. U zou het mij kw alijk nemen als er een stuk wordt uitgebracht waarin geen bedragen worden genoemd. Wij hebben mogelijke financiering keurig op een rijtje gezet. Ik heb overigens ook gezegd dat ik het fantastisch vind dat in deze fase van het proces op papier gezet kan w orden dat 73% gedekt is. Dat is een feest. In zo'n fase van een proces komt het nooit voor dat er al zoveel bereikt is. Ik ben er dan ook van overtuigd dat w ij erin zullen slagen om een dekking te vinden voor de resterende 27%. Op het moment dat er een besluit genomen moet w orden, moet de financiering rond zijn. Op de bladzijden 48 en 49 van het rapport zijn veel financieringsmogelijkheden aangegeven. Het project kan bijvoorbeeld goedkoper uitpakken. Om van al die mogelijkheden alleen het mogelijk verhogen van de provinciale bijdrage te noemen, vind ik een beetje flauw. De heer Breunissen (GroenLinks): Voorzitter! De heer Mooij heeft gezegd dat de gedeputeerde een gevoelen van de staten heeft verwoord met zijn uitspraak over de provinciale bijdrage van 160 mln. Waarschijnlijk is een meerderheid van de staten w el voor een bijdrage aan de omlegging van de N201, maar of die 160 mln. moet zijn, is nog zeer de vraag. staten): U heeft gezegd dat de hoogte van het bedrag er niet toe doet, maar dat het om het principe gaat. De heer Breunissen (GroenLinks): In al uw uitlatingen over deze bijdrage heeft u er niet steeds op gew ezen dat het uw inzet betreft. Door het achterw ege laten van het voorbehoud, heeft u de indruk gew ekt dat de staten hiertoe al besloten hebben. In de nieuwsbrief staat dat het project voor 73% gedekt is, zonder voorbehoud. Dat vind ik misleidend, w ant wij w eten niet of de 12 februari

12 staten 160 mln. hiervoor uittrekken of een ander bedrag. U overschat uw positie. U bent w elisw aar gedeputeerde, maar niet de baas van de provincie. Uiteindelijk zijn dat de staten. Burgers en andere betrokkenen moeten goede informatie krijgen en dat is nu niet gebeurd. De heer De Jong (PvdA): Voorzitter! De gedeputeerde heeft een fantastisch talent om zo te antw oorden dat er steeds meer vragen w orden opgeroepen. GroenLinks wijst erop dat met te grote stelligheid is gesuggereerd dat de provincie al tot de bijdrage van 160 mln. heeft besloten. Ik heb in de commissie al gezegd dat er een groot gevaar schuilt in de PPSconstructie. Er is namelijk helemaal geen sprake van een dergelijke constructie, tenzij de tw eede "P" ook voor publiek staat, dus een publiek-publieke samenw erking. Het gehele bedrag van 860 mln. moet door overheden w orden opgehoest. De gemeenten moeten het geld van de grondverkopen op tafel leggen. Als morgen in GS w ordt besloten, een bestuursovereenkomst met de gemeenten aan te gaan, w ordt de gemeenten in feite toegezegd dat zij bepaalde gebieden verder mogen ontw ikkelen. Er zijn echter nog geen afspraken over de totale dekking. Daarbij komt dat de mogelijkheid w ordt opengelaten dat de resterende 27% door rijk of provincie w ordt betaald. Het rijk is nooit zo ruimhartig in dit soort gevallen, dus ik zie w el aankomen w aar de rekening terechtkomt. Ik vind dit een gevaarlijke manier van politiek bedrijven. Naar mijn mening moet eerst de volledige dekking rond zijn voordat er een bestuursovereenkomst met de gemeenten gesloten kan w orden. Het w as ook beter gew eest als de gedeputeerde minder stellig w as geweest over de provinciale bijdrage. Er is namelijk nog een streekplanuitw erking voor nodig die nog allerlei kosten met zich kan brengen. Dit alles laat onverlet, dat is besloten tot omlegging van de N201. De precieze invulling is afhankelijk van de kosten en van het streekplan. Zonder dat ik een voordracht ter zake heb gezien, wens ik mij daar niet over uit te laten. staten): Voorzitter! De heer De Jong heeft gelijk dat de afw eging nog gemaakt moet worden. Er is nog niet tot de gebiedsontw ikkeling besloten. De intergemeentelijke gebiedsvisie is een bouw steen voor het streekplan. Iedereen realiseert zich dat de staten zich hierover nog moeten uitspreken. In de stuurgroep N201-plus heb ik daar ook op gew ezen. Als de staten onverhoopt niet tot een bijdrage besluiten, is een PPS-constructie vrijw el onmogelijk. In dat geval ben je aanw ezen op middelen uit de publieke sector en dan w ordt het een geheel andere w eg of moet je het gehele project afblazen. Iedereen realiseert zich terdege dat er nog besluitvor ming nodig is. De bestuursovereenkomst is inderdaad geen PPS-constructie. Bij zo'n overeenkomst spreken bestuurders uit dat zij verder w illen gaan om het project N201- plus tot een goed einde te brengen. De heer De Jong (PvdA): Ik ben niet tegen PPS-constructies, want die kunnen op een bepaald moment heel nuttig zijn. In dit geval liggen echter alle risico's bij overheden. De provincie draagt het grootste risico en dit w ordt alleen maar groter als er te stellige uitspraken over de provinciale bijdrage w orden gedaan. staten): Bij de gebiedsontw ikkeling en ook bij het bouw en van de w eg worden ook private partijen ingeschakeld. Wij hebben tw ee sporen, namelijk de bestuursovereenkomst en de PPSconstructie, zoals verwoord in het rapport. Na het tekenen van de bestuursovereenkomst zal de PPSconstructie verder opgetuigd w orden. Daar zal nog w el enige tijd mee gemoeid zijn. De heer Van der Paard (PvdA): Nu raak ik het spoor bijster. Dit project is met veel verve verkocht als een PPS-constructie. Nu hoor ik van de gedeputeerde dat daar nog geen sprake van is. Kan gedeputeerde Klijn haar licht over het PPS-karakter van dit project laten schijnen? 12 februari

13 staten): Dat hoeft niet, w ant dat kan ik ook. De haalbaarheidsstudie betreft het project zelf en over de mogelijkheden om een PPS-constructie op te zetten. De heer Van der Paard (PvdA): Dat rapport van de w erkgevers heb ik gelezen, maar daar staat niet in w at zij financieel bijdragen. Mevrouw Klijn (lid van gedeputeerde staten): Dat staat onder de post kostenbesparing, zijnde 74 tot 111 mln. De heer De Jong (PvdA): Dat is een kw estie van een openbare inschrijving. De voorzitter: Laten w ij ons beperken tot de interpellatievragen. Het gaat erom of de gedeputeerde meer heeft gezegd dan hij van de staten mocht. De verdere uitw erking van de N201 zal op een ander moment aan de orde komen. De heer De Jong (PvdA): Ik begrijp dat u zich vooral tot de gedeputeerde richt. De voorzitter: Mijn oproep geldt u allen. Het onderw erp is voldoende besproken. Over de motie zal aan het eind van de vergadering gestemd w orden. 7. Aan de orde is het initiatiefvoorstel van de fractie van de Socialistische Partij inzake armoedebestrijding (zie bijlage 6). De voorzitter: Ik verzoek een van de initiatiefnemers naast mij plaats te nemen. Mevrouw Boelhouwer (SP): Voorzitter! Wij zijn behoor lijk teleurgesteld over het preadvies van het college. Wellicht is dit naïef, maar een dikke laag bestuurseelt is ook niet alles. Het college stelt dat ons voorstel inkomenspolitiek betekent en dat dit voorbehouden is aan het rijk. Vervolgens wordt opgesomd w at de provincie w el doet op dit terrein. In dat kader w ordt verwezen naar het sociaal beleidsplan dat over morgen in de commissie ZWC w ordt behandeld. Ik heb dit plan bestudeerd en mijn oordeel is dat het vol staat met depressiebevorderend proza. Woensdag zullen w ij hier verder over spreken. Voorzitter! Het zint mij niet dat ons initiatiefvoorstel als inkomenspolitiek w ordt gezien. U heeft een w etenschappelijk verleden en u w eet dat beleidsstukken, onderzoeksverslagen en dergelijke onderbouw d moeten w orden. U w eet ook dat begrippen in dat soort stukken gedefinieerd moeten w orden. Dit preadvies heeft alle kenmer ken van een slecht stuk. Op de universiteit w as het college hier niet mee w eggekomen en bij de SP zeker ook niet. Het is een slecht stuk omdat het begrip "inkomenspolitiek" veelvuldig aan de orde w ordt gesteld, terw ijl er geen enkele definitie van w ordt gegeven. Waar stopt of begint inkomenspolitiek? In de koffiekamer staan schalen met broodjes, krentenbollen en koekjes en is er koffie, thee en frisdrank. Ik en alle andere statenleden kunnen zich daar tegoed aan doen. Dat w ij ons tw aalfuurtje niet zelf hoeven te betalen, scheelt echter w el in de portemonnee en daar hoor ik niemand over. Ik noem een ander voorbeeld. De provincie laat voor ƒ30.000,-- de leden van de commissie ZWC een cursus teambuilding volgen in Barcelona. Alle partijen hebben daar dankbaar gebruik van gemaakt, behalve de SP. De cursus is overigens goed gelukt. De commissie is een hecht team gew orden, bijna een schoolklas. Is dit echter ook geen inkomenspolitiek? Ik heb het dan nog niet eens over de opcenten op de motorrijtuigenbelasting. Bovendien kregen wij vanmorgen een VVV-tijdschrift dat in de w inkel ƒ6,00 kost. Voorzitter! Ik heb enkele voorbeelden genoemd. Ik ga dus niet over een nacht ijs, als ik tot de conclusie kom dat het college aan standenpolitiek doet. Het heeft geen problemen met inkomenspolitiek als het opkrikken van het inkomen van statenleden betreft. Er ontstaan pas problemen als een groep ter sprake komt die echt inkomensondersteuning nodig heeft. Ik heb het dan over de mensen die aan het begin van de maand de bodem van hun portemonnee al zien. Ik kom ook tot de conclusie dat het college geen enkel 12 februari

14 verlangen heeft om iets aan de soms schrijnende armoede in de provincie te doen. Ik hoop dat de niet-collegepartijen meer durf hebben en iets van solidariteit tonen met een groep die tot nu toe door de provincie vergeten is. De heer Poelm ann (D66): Voorzitter! Armoede is een serieus onderw erp. De provincie met haar open huishouding kan in theorie alles aanpakken w at zij w il, voor zover dat binnen de w et valt uiteraard. D66 in Noord-Holland is van mening dat inkomensbeleid primair een zaak van het rijk is en dat lokale armoedebestrijding typisch thuishoort op gemeentelijk niveau. De suggestie van de SP om met de poet op tafel de gemeenten langs te gaan, w ijst D66 af. Gemeenten kunnen overigens met hun tarieven- en kw ijtscheldingsbeleid direct sturen. Zij zijn verantw oordelijk voor het lokale democratische bestuur. Wanneer zulks leidt tot initiatieven w aarbij een gemeente ter uitvoering daarvan de hulp inroept van de provincie, moeten de staten goed luisteren en datgene doen w at nodig is om die lokale initiatieven te steunen. Daar is geen fonds voor nodig. Ik zou zeggen: leve de lokale democratie. D66 stemt dan ook in met het preadvies van GS met inachtneming van hetgeen ik zojuist heb gezegd. Ik hoop dat de fractie van de SP het politieke fatsoen w il opbrengen om de instrumenten die ons ter beschikking staan om aandacht voor onderw erpen te vragen zo in te zetten dat w ij niet hoeven te concluderen dat er sprake is van "ordinair politiek jatgedrag". Ik zeg dit vanw ege de serieuze inspanningen van de fractie van GroenLinks op dit dossier en vanw ege de armoedige bijdrage van de SP in de aanloop naar dit debat. Onze fractie staat geheel open om het debat over de armoedebestrijding dat door GroenLinks een jaar geleden zeer serieus is aangezw engeld, voort te zetten. Mevrouw Dijksteel (PvdA): Voorzitter! De PvdA-fractie is van mening dat ar moede bestreden moet w orden. Het probleem met het initiatiefvoorstel is dat het maar de vraag is of je op deze w ijze werkelijk de armoede bestrijdt. Wat stelt het initiatief voor? De oorzaken van het armoedeprobleem liggen op diverse beleidsterreinen. Mijn fractie is daarom voorstander van een integrale benadering van het vraagstuk en w el in het kader van het provinciaal sociaal beleid. Namens mijn fractie stel ik dan ook voor, de discussie over hetgeen de provincie aan concrete activiteiten kan ontw ikkelt, voort te zetten. Wij dienen daarbij te bezien w at er binnen de bestaande infrastructuur - het sociaal beleidskader dat aanstaande woensdag aan de orde komt, de sociale component van de stedelijke vernieuw ing en Cyberpolder - nog meer gedaan kan worden. In dat kader kan w orden nagegaan op w elke w ijze ondersteuning kan w orden geboden, hoe een en ander kan w orden gecoördineerd en of kan worden aangesloten bij bestaande initiatieven, zoals de ar moedemonitor. Uit voorgaande volgt dat w ij geen voorstander zijn van een stimuleringsfonds. De heer Koetsier (GroenLinks): Voorzitter! Tw ee honden vochten om een been en een derde liep er gauw mee heen. Aan die uitdrukking moest ik denken toen ik het initiatiefvoorstel van de SP ontving. Ik hoef niet uit te leggen w ie de tw ee eerste hondjes w aren. Het derde hondje komt in dit voorstel van de SP naar voren. Ik dank de heer Poelmann voor zijn goede w oorden. De fractie van GroenLinks heeft inderdaad het initiatief genomen om ar moedebestrijding als provinciale taak op de agenda te zetten. Aanstaande w oensdag wordt in de commissie ZWC gediscussieerd over het sociaal beleidskader. Als je een initiatiefvoorstel doet, moet je letten op plaats en tijd. De plaats is de commissie ZWC en de tijd is aanstaande w oensdag. Dan zal in een breder kader bezien worden wat de provincie kan doen ter ondersteuning van gemeenten. Wij vinden overigens het preadvies van het college op dat punt erg mager en passief. Zonder op het terrein van de gemeenten te komen en zonder aan inkomenspolitiek te doen, is zeker een actievere rol van de provincie mogelijk. Het initiatiefvoorstel van de SP bevat geen besluitvor ming, maar het is 12 februari

15 een omschrijving van een project. Wij willen de staten w el een besluit laten nemen en daarom dien ik een motie in, waarin w ordt uitgesproken dat de discussie over de vraag w at de provincie in de richting van gemeenten kan doen ten aanzien van armoedebestrijding aanstaande w oensdag integraal moet worden gevoerd. Er zijn ook andere taken op het gebied van armoedebestrijding, zoals het openbaar vervoer, ouderenbeleid en werkgelegenheidsbeleid. Na deze discussie komt dit thema eventueel terug in de staten. De staten erkennen dat de armoede een belangrijk probleem is. Tien procent van de bevolking van Noord- Holland w ordt erdoor getroffen. De SP vraagt daar op zichzelf terecht aandacht voor. Door de w ijze waarop dit voorstel wordt gepresenteerd, lijkt het er vooral op dat de SP haar eigen achterban w il bevredigen en aandacht in de pers w il krijgen. Motie 6-1 Door de leden Koetsier, Van Duijn en De Lange w ordt de volgende motie voorgesteld: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 12 februari 2001; kennisgenomen hebbend van het initiatiefvoorstel van de fractie van de SP; overwegende, - dat de zaak van bestrijding van armoede en sociale achterstand aandacht in en betrokkenheid van de staten verdient; - dat een eventuele taak van de provincie ter stimulering van gemeenten tot een effectieve uitoefening van haar taak op het gebied van het terugdr ingen van ar moede en achterstand nadere bestudering en discussie vraagt; - dat een dergelijke discussie gevoerd dient te w orden in het geheel van de invulling van mogelijke taken van de provincie op dit terrein, met andere woorden in een integrale benadering; - dat deze discussie thans aan de orde is in de statencommissie ZWC; besluiten dit onderw erp te betrekken bij de bredere discussie in de commissie ZWC, en gaan over tot de orde van de dag. De voorzitter: Naar mij blijkt, w ordt deze motie voldoende ondersteund. Mitsdien maakt zij onderw erp van beraadslaging uit. Mevrouw Van de Veen-van der Vliet (CDA): Voorzitter! De CDA-fractie sluit zich aan bij de opmerkingen over plaats en tijd. Ook voor ons is dit een zeer belangrijk thema, maar niet op dit moment op deze plaats. Woensdag kan in de commissie uitgebreid over dit onderw erp gesproken worden. Mevrouw Koning-Zijp (VVD): Voorzitter! Wij kunnen ons geheel vinden in het preadvies van het college. Woensdag praten w ij verder. De heer Neef (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter! Over het initiatiefvoorstel heb ik niets nieuw s gehoord en aan het preadvies heb ik niets toe te voegen. Ik w acht de discussie in de commissie af. Mevrouw Boelhouwer (SP): Voorzitter! De heer Poelmann heeft gezegd dat w ij voorstellen om met de poet op tafel de gemeenten langs te gaan. Dat klopt niet helemaal. Als een gemeente een aardig voorstel doet, w illen w ij daarmee met de poet op tafel de andere gemeenten langs. Wij w illen een fonds overeenkomstig het Schilstrapotje, maar dan met w at meer bekendheid. Het gaat ons om een extra stimulans om de ar moede te bestrijden. De heer Poelmann zet zichzelf te kijk als hij de SP jatw erk verw ijt. Ik w eet overigens niets van het voorstel van GroenLinks. Deze fractie heeft echter niet het alleenrecht op dit onderw erp. 12 februari

16 De heer Poelm ann (D66): Heeft u gehoord hoe ik mijn bijdrage ben begonnen? Ik heb eerst gezegd dat het een serieus onderw erp is. Vervolgens heb ik gezegd dat dit allang op de agenda staat. Er zijn conferenties over gehouden en er w ordt serieus w erk gemaakt van de voorstellen ter zake. De SP vertoont politiek jatgedrag omdat zij in de loop van dit proces met een kort-door-de-bochtnotitie dit onderw erp op de agenda zet. De heer Koetsier en de zijnen zijn al anderhalf jaar bezig om draagvlak voor gedegen voorstellen te krijgen. Mevrouw Boelhouwer (SP): Het probleem met het initiatief van GroenLinks is dat het blijkbaar in de bureaucratische molen terecht is gekomen. De pers w eet er niet eens meer van. Het is prettig dat de SP deze bureaucratie probeert te doorbreken en dat dit onderw erp nu op tafel ligt. Hier moeten dit soort voorstellen besproken worden en niet in de commissies. Ik krijg niet het idee dat hetgeen in commissievergaderingen w ordt gezegd enig effect heeft. De heer Graatsma (SP): De term "politiek jatw erk" stoort mij nogal. Het is niet duidelijk dat dit onderw erp hoog op de agenda van de staten staat. Er is ooit een stuk verschenen waarin staat dat de staten nauw elijks een rol hebben in de armoedebestrijding. Wij stellen nu voor, geld ter beschikking te stellen aan gemeenten die w el een goed beleid op dit punt kunnen voeren. Daarmee breken w ij de discussie w eer open. Het is nogal raar om dan van politiek jatw erk beschuldigd te worden. Armoedebestrijding is niet het eigendom van een of andere politieke partij. De heer Poelm ann (D66): U breekt helemaal niets open. Ik zeg alleen dat er op een buitengew oon zorgvuldige en opbouw ende manier door de fractie van GroenLinks aan dit onderw erp wordt gesleurd. Het is goedkoop, om met zo'n goedkope notitie te w illen scoren. Mevrouw Boelhouwer (SP): Ik vind het vreemd dat steeds gezegd w ordt dat hierover aanstaande w oensdag gesproken wordt en dat het daarom niet nu aan de orde kan zijn. Waarom moet armoedebestrijding een plaats krijgen binnen het sociaal beleidskader? Ik ben bij de conferentie over armoede gew eest. Ik ging bijna knock out van alle voorstellen uit den lande om de provincie ar moede te laten bestrijden. De provincies brachten nul komma nul aan ideeën in. Ook in het preadvies staat w eer dat de provincie geen taak heeft op dit gebied. Wij w illen een extra stimulans geven. Dit neemt niet weg dat de w eg via het sociaal beleidskader ook nog open staat. Mevrouw Dijksteel (PvdA): Voorzitter! Ik neem de commissievergadering zeer serieus. Daar komt de eerste inbreng van fracties aan de orde, bijvoorbeeld over startnotities. In de commissie hebben w ij ook besproken op w elke w ijze w ij het beste met dit onderw erp om kunnen gaan. De discussie wordt aanstaande w oensdag op een serieuze manier voortgezet. De heer Koetsier (GroenLinks): Voorzitter! Het lijkt mij goed dat de SP zich op de hoogte stelt van het initiatief dat in november 1998 naar aanleiding van een motie van GroenLinks is genomen om... Mevrouw Boelhouwer (SP): Mijnheer Koetsier! Hoort u w at u zegt? November 1998 en het is nu februari Dit moet voor u toch aanleiding zijn om even na te gaan of er niet iets fout is gegaan. De heer Koetsier (GroenLinks): Het is inderdaad een lange w eg. Het zou mooi zijn als u ons op die w eg steunt. Met dit soort initiatieven raken w ij verder van huis. De heer Neef (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter! Er is ook in tw eede termijn niet gesproken over het initiatiefvoorstel. In het preadvies w ordt een aantal zaken ontkracht. Er zijn binnen de provincie initiatieven genomen. Geld is geen belemmering op dit moment. In het sociaal beleidskader is een aantal stappen opgenomen. Op pagina 2 van het preadvies w ordt hiervan een overzicht gegeven. Mochten er op enig moment zoveel initiatieven naar voren komen dat w ij geld 12 februari

17 te kort komen, kunnen w ij om aanvullende middelen vragen. Op dit moment kan de 22 mln. die beschikbaar is voor steunfuncties maximaal ingezet w orden voor initiatieven in het kader van dit beleid. Er is eerder gebrek aan ideeën dan aan geld. Het heeft dan ook geen zin, 1 mln. apart te zetten voor w at dan ook. Wij moeten eerst zorgvuldig nagaan w at dit wat dan ook inhoudt. Mevrouw Boelhouwer (SP): U zegt dat er gebrek aan ideeën is. Wij vragen gemeenten om die in te brengen. De voorzitter: Om misverstanden te voorkomen, zou ik liever niet w illen zeggen dat de provincie gebrek aan ideeën heeft. De provincie bulkt van de ideeën en daar is voldoende geld voor. De heer Graatsma (SP): Voorzitter! Ik verzoek om een korte schorsing. De vergadering w ordt van uur tot uur geschorst. Mevrouw Boelhouwer (SP): Voorzitter! Uit de reacties begrijp ik dat het voor de partijen nogal vervelend is dat sinds 1999 ook de SP in dit zaaltje zit. De heer Koetsier (GroenLinks): Ook in de vorige staten w as uw partij vertegenw oordigd. Mevrouw Boelhouwer (SP): Die vertegenw oordiger had zich teruggetrokken uit de SP. De voorzitter: Betrokkene w as namens de SP in de staten gekozen. In het laatste jaar van de vorige termijn heeft hij zich uit de SP teruggetrokken, maar zijn zetel in de staten behouden. Mevrouw Boelhouwer (SP): Die zat er dus niet. De voorzitter: Hij zat er w el. Hij w as gekozen op het programma van de SP. Hij was alleen geen lid meer van de SP. Mevrouw Boelhouwer (SP): Sinds de vorige eeuw zijn de staten dus al druk bezig met het ar moedebeleid. De provincie heeft daar echter alleen nog maar de poedelprijs voor gekregen. Ik zou daar niet zo trots op zijn. Het heeft niets om het lijf als het drie jaar duurt voordat een voorstel een vervolg krijgt. De reactie van de staten heeft mij teleurgesteld. De fracties zijn even sloom en apathisch als de provincie al sinds jaar en dag is. De voorzitter: Aan het eind van de vergadering vinden de stemmingen plaats. 8. Aan de orde is de voordracht van gedeputeerde staten inzake de Cultuurnota (zie bijlage 3). Voorzitter: Verburg Mevrouw Van Gaalen-Haanstra (VVD): Voorzitter! De startnotitie van deze cultuurnota is op 13 oktober 1999 in de commissie ZWC aan de orde gew eest en het voorontw erp op 5 juli Tegen mevrouw Boelhouw er zeg ik dan ook: het duurt even, maar dan komt er ook w at goeds uit! Nadat er op 13 juli 2000 nog een w erkconferentie is gehouden met alle culturele instellingen, die niet resulteerde in beleidsinhoudelijke toevoegingen aan het voorontw erp, is de cultuurnota de inspraak ingegaan. Dat leverde zeer veel reacties op van belangstellenden en belanghebbenden: 79 inspraakreacties en 426 protestbrieven. In de nota w orden zij als gestandaardiseerd aangemerkt. Wij nemen daar enige afstand van, w ant iedere protestbrief is er één. Op 15 november 2000 hebben w ij in de commissie ZWC een eerste reactie gegeven, die niet onverdeeld positief w as. De kerntaken cultuurbehoud, cultuurparticipatie en cultuureducatie, met name de prioriteit voor het bereik van jeugd, ondersteunen w ij van harte. Ook de diverse rollen die de provincie voor zichzelf ziet w eggelegd, onderschrijven wij, te w eten aanjager, partner, kw aliteitsbew aker en spelverdeler. Het nieuw e speerpunt van beleid, namelijk integratie van cultuur met de beleidsterreinen ruimtelijke inr ichting, stedelijke vernieuw ing en economie, w illen 12 februari

18 wij een ruime kans geven. Wij w achten de resultaten van de evaluatie in 2003 met belangstelling af. Wij hopen dat er positieve resultaten naar voren zullen komen. Echter, de voorgestelde drastische herschikking van de provinciale steunfunctie kunsteducatie w as voor ons in eerste instantie niet acceptabel. Voor een dergelijke w ijziging is een betere onderbouw ing nodig en een draagvlak bij de uitvoerende instanties en gebruikers. Dat hebben w ij nog niet kunnen waarnemen, te meer omdat het basisonderw ijs in het algemeen tevreden is met de ondersteuning en het bereik van dit onderw ijs erg groot is. Ook ten aanzien van het bereik van het voortgezet onderw ijs zijn de steunorganisaties op de goede w eg. Tevens heeft een aantal gemeenten de laatste jaren de culturele activiteiten gereorganiseerd, in samenhang met de steunfuncties. De door het college voorgestelde topdow nbenadering is niet datgene w at de VVD beoogt. De voorgestelde afbouw in vier jaar van 1,1 mln. naar 3 ton subsidie aan de kunstuitleen w as in eerste instantie in de commissie ZWC voor ons ook niet aanvaardbaar. Wij vinden de kunstuitleen van groot belang voor de participatie, met als belangrijkste kenmerk de laagdrempeligheid, en die zou ons inziens negatief beïnvloed w orden door een dergelijk substantiële afbouw van de subsidie. Daarnaast hadden w ij nog enige specifieke kanttekeningen. Vandaag ligt uiteindelijk het voorstel voor ons. Wij moeten constateren dat het college ons grotendeels is tegemoetgekomen. Wij zijn het met het college eens dat een eventuele herstructurering van de provinciale steunfunctie kunsteducatie ter hand genomen dient te w orden, samen met het werkveld, zonder blauw druk van bovenaf en zonder fixatie op het bestaande. Of die herstructurering aan de orde zal komen, hangt af van de bevindingen van de externe deskundige, die het college met onze instemming een onderzoeksopdracht wil geven. Hij heeft tot taak om met het werkveld en de provincie een gezamenlijk werkplan op te stellen voor een eenduidige en efficiënte provinciale aansturing. Flexibele inzet van personeel en regionaal maatw erk kunnen van dat onderzoek deel uitmaken. Wij gaan er dan ook van uit dat die deskundige onafhankelijk is van onze provincie. Wij hebben reeds in de commissie ZWC gezegd dat dit in overleg met het w erkveld moet gebeuren en niet na overleg daarmee. Dat is een essentieel verschil. Anders begrijpen w ij het standpunt van het college niet, dat er geen blauw druk van bovenaf opgelegd w ordt. Overigens is het verwarrend dat op pagina 3 van de voordracht wordt gesuggereerd dat w ij een motie in moeten dienen om een bedrag van 2 ton beschikbaar te stellen, terw ijl in het besluit op pagina 5 onder B, GS worden uitgenodigd, een eenmalige extra bijdrage van 2 ton in het kader van het voorjaarsbericht te regelen. Tevens w ordt in hetzelfde besluit gemeld dat het uitgangspunt hierbij is de centrale provinciale aansturing. Dat bevreemdt ons, omdat, zoals eerder opgemerkt, er geen blauw druk van bovenaf aan de orde is. Dat die centrale aansturing als de meest gew enste optie w ordt beschouw d, is ons duidelijk, maar om dit zo expliciet in het besluit op te nemen, gaat te ver, zeker omdat het onderzoek nog moet plaatsvinden. De provinciale cultuurnota, editie januari 2001, moet op dit punt tekstueel in overeenstemming gebracht worden met de voordracht. Ik heb begrepen dat dit nog niet gebeurd is. Ik verneem nog w el of dit geregeld is. Een tw eede hot item voor de VVDfractie is de kunstuitleen. Het college is ons tegemoetgekomen en w ij zijn het daarvoor erkentelijk. Wij steunen het voorstel om in 2001 het subsidiebedrag vast te stellen op 1,1 mln. Ook het doorvoeren van de korting in 2002 van 3 ton kan op onze instemming rekenen. Het Berenschot-onderzoek over de kunstuitleen w achten w ij, met het college, af. De resultaten daarvan komen medio dit jaar. Echter, over het traject in de jaren 2003 en 2004 w il ik toch helder zijn. Wij stellen voor om, ongeacht de uitkomst van het onderzoek, in de looptijd van deze cultuurnota in ieder geval niet verder af te bouw en dan de 6 ton. Wij gaan dan immers van 1,1 mln. in 2001, minus 3 ton 12 februari

19 in 2002 naar 8 ton. Resteren voor reshuffeling of bezuiniging nog 2 ton voor de overige tw ee jaar, indien het Berenschot-onderzoek dat uitw ijst. Immers, reshuffeling vindt plaats ten gunste van de culturele planologie. Ik hecht eraan, op te merken dat w at de VVD-fractie betreft de 6 ton in deze periode als een bodembedrag aangemerkt moet w orden. Uiteraard zal het Berenschot-onderzoek sturend zijn voor de jaren Misschien is de uitkomst dat er meer gedaan kan w orden ten gunste van de culturele planologie. De andere opmerkingen die w ij hebben gemaakt in de vergaderingen van de commissie ZWC zijn voor ons op een acceptabele w ijze verwerkt. Wij w achten het antw oord van het college in tw eede termijn af. De heer Poulie (GroenLinks): Mijnheer de voorzitter! In de nieuw e cultuurnota is gezocht naar een balans. Zo is gekozen voor een voortzetting op hoofdlijnen van de prioriteiten van de oude cultuurnota, in het bijzonder ten aanzien van de kerntaken cultuurbehoud, cultuurparticipatie en cultuureducatie. Verder is gezocht naar de bevordering van een meer gerichte, integrale benadering van cultuur met andere beleidsterreinen, waarbij als speerpunten zijn gekozen: ruimtelijke inrichting, stedelijke vernieuw ing, economie en toeris me. Er is dus gepoogd, bestaand beleid te handhaven en daarnaast is nieuw beleid ontw ikkeld, w aarbij cultuur als bindmiddel en stimulans voor kw aliteit w ordt gebruikt. Dat is positief aan deze cultuurnota. Uitsluitend het continueren van bestaand beleid ten aanzien van de kerntaken is onvoldoende. Vernieuw ing kan plaatsvinden op basis van aanpassingen aan vraag en aanbod. Wij hebben te maken met allerhande cofinancieringen met het rijk. Bij de beoordeling van subsidieverzoeken dienen de neuzen van alle beoordelaars in dezelfde richting te w ijzen. Adviezen van de landelijke Raad voor cultuur hebben dus gevolgen voor de adviesverlening aan provinciale gezelschappen of culturele instellingen. GroenLinks heeft moeite met deze gang van zaken. In de commissie hebben w ij al meerdere malen naar voren gebracht dat w ij van mening zijn dat de provincie een eigen beleidsvrijheid heeft op het gebied van cultuur en dus ook verantw oordelijkheid moet nemen op dit terrein. De noodzaak hiertoe is zonder meer aanw ezig, zeker als blijkt dat de stichting Kunst en cultuur positief adviseert. Nemen w ij het adviesw erk van deze stichting serieus, dan moet dat ook blijken uit het vervolgtraject. Kortom, w ij vinden dat de provincie zelf moet beoordelen, al dan niet naar aanleiding van adviezen van de stichting Kunst en cultuur, w at het belang is van provinciale gezelschappen en culturele instellingen voor de culturele identiteit van Noord- Holland. Dus als het advies van de stichting Kunst en cultuur positief is en het advies van het rijk negatief, dan moet de provincie op zoek naar een andere vorm van cofinanciering. Dat dit heel goed werkt, zien w ij aan de w ijze w aarop de subsidieaanvraag van Unieke Zaken is afgehandeld, namelijk een cofinanciering van de provincie en de gemeente Alkmaar. Gefeliciteerd, Unieke Zaken, al is het bedrag w at jullie hebben gekregen, erg gering. Dat zo'n cofinanciering niet iedereen ten deel valt, blijkt uit hetgeen Xynix Opera is overkomen. Zij krijgt via het rijk een bedrag, maar helaas zonder cofinanciering van de provincie en ook niet van Amsterdam, terw ijl uitgerekend Xynix het eerste gezelschap onder de zaaglijn is. Mijnheer de voorzitter! Op het terrein van cultuureducatie en cultuurparticipatie spelen kunstuitleencentra een belangrijke rol. De kunstuitleen is naar ons idee een onmisbare schakel tussen kunst en publiek. Het laagdrempelige karakter van deze instelling onderstreept dit nog eens. Bureau Berenschot doet onderzoek naar de positie en kansen van de kunstuitleen in Nederland. Het is niet ondenkbaar dat het onderzoek zal uitw ijzen dat een bodembedrag voor 2004 vastgesteld moet worden. Het resultaat van dat onderzoek is pas in de loop van dit jaar te verwachten. Maar om nog grotere onzekerheid bij de kunstuitleen te voorkomen, w illen w ij daar niet op wachten en nu al een bodembedrag vaststellen van ƒ ,-- voor het jaar 12 februari

20 2004. Ik dank de VVD-fractie, die ook een dergelijk voorstel doet. Wij dienen op dit punt een amendement in. In de commissie hebben w ij gezegd dat w ij op zich niet tegen centralisatie van de steunfuncties zijn, maar w ij w achten met smart op het externe onderzoek. Wel hebben w ij met nadruk aangegeven dat gezorgd moet worden voor behoud van maatw erk en kw aliteit. Een steunfunctie-instelling vervult nu eenmaal in de regio een makelaarsrol; zij onderhoudt contacten met scholen en culturele instellingen en is goed op de hoogte van de activiteiten in scholen en culturele instellingen. Ik w ijd een enkel w oord aan de speerpunten. Wij vinden dat het onderdeel cultuur als bindmiddel en stimulans voor kw aliteit de komende tijd hoog op de agenda van diverse commissies thuishoort, bijvoorbeeld van de commissie Ruimtelijke Ordening. De beleidsnota over de relatie cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting, de nota Belvedere, vinden w ij een voorbeeld van de lijn w aarlangs de discussie gevoerd kan w orden, of misschien gevoerd moet w orden. Wij zijn er dan ook groot voorstander van dat bestaande cultuurhistorische kw aliteiten duurzaam in stand w orden gehouden door een beleidsmatige veranker ing in het ruimtelijk beleid, maar ook in streek- en bestemmingsplannen. Culturele planologie leggen w ij ook uit als het integreren van cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting. Wij vinden dat dit onderw erp bespreekbaar moet w orden gemaakt in het kader van de Vijfde nota ruimtelijke ordening. De provincie kan het dus niet laten bij het stellen van een prior iteit, zoals in de paragraaf Actieplan cultuurbereik. Het staat misschien interessant, maar als er vervolgens niets mee w ordt gedaan, hebben w ij over enkele jaren ons cultuurhistorisch erfgoed uitgeleverd aan asfalt en beton. In de cultuurnota w ordt gesteld dat bij de start van alle door de provincie op te stellen strategische plannen een cultuurdebat georganiseerd moet w orden. Daar mee zijn w ij het volmondig eens. Het streekplan Noord- Holland-zuid w ordt nu voorbereid. Wij zouden graag nu een afspraak w illen maken over het opzetten van een cultuurdebat in verband met dit streekplan en dienen hierover een motie in. Tot slot nog een enkel w oord over de Stelling van A msterdam. Wij zijn, met de voorzitter en de Stelling van Amsterdam, van mening dat het rijk hier medeverantw oordelijk voor is, gegeven de werelderfgoedstatus. Wij maken ons zorgen over het uitblijven van de financiële vertaling van deze medeverantw oordelijkheid. Wij vragen ons af op w elke w ijze GS kunnen bevorderen dat het rijk hierover duidelijkheid verschaft. Zolang het rijk zijn verantw oordelijkheid niet neemt, kan de provincie de door haar opgerichte stichting niet laten vallen. In het afgelopen jaar kon de stichting gebruikmaken van de inzet van 3,5 formatieplaatsen op het projectbureau. In kort tijd zijn er 2 vanuit de provincie gedetacheerde ambtenaren vertrokken. De opengevallen plekken zijn echter niet opgevuld. Wij vinden deze formatie veel te krap, gelet op de vele taken die de stichting Stelling van Amsterdam moet verrichten om dit nog steeds bedreigde werelderfgoedmonument te behouden en toegankelijker te maken. Wij blijven de stichting steunen en dienen een amendement in op dit punt. Motie 3-1 Door de leden Poulie, Noorderveen, Van Duijn en Geldhof w ordt de volgende motie voorgesteld: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 12 februari 2001; beraadslagend over de Provinciale Cultuurnota ; overwegende, dat - met betrekking tot de kunstuitleencentra in Noord-Holland, onze eerste zorg uitgaat naar het voortbestaan van de instellingen; - de kunstuitleencentra laagdrempelige instellingen zijn; - voor 2001 de bijdragen die gemeenten krijgen voor de kunstuitlenen, in totaal 1,1 mln., gelijk gebleven zijn; - voor 2002 van de 1,1 mln., ƒ ,-- wordt overgeheveld naar de Regeling Beeldende Kunsten - Culturele Planologie; 12 februari