Overzicht. dr. H. Knegtering, Lentis Doelmatig werken, hoe dan. En hoe niet!

Transcriptie

1 Doelmatig werken, hoe dan. Rikus Knegtering en Stynke Castelein Lentis Groningen UMCG UCP, Rob Giel Onderzoekscentrum, Neuroimaging center Rijksuniversiteit Groningen 2 december 2014 De Kimme, Lentis, Zuidlaren Doelmatig werken, hoe dan. En hoe niet! Rikus Knegtering en Stynke Caselein Lentis Groningen UMCG UCP, Rob Giel Onderzoekscentrum, Neuroimaging center Rijksuniversiteit Groningen 2 december 2014 De Kimme, Lentis, Zuidlaren UCP UMCG Groningen UCP UMCG Groningen Disclosure belangen Disclosure belangen spreker Overzicht (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk spreker Vader, familie en potentieel patient Bedrijfsnamen Unconditional grants: Astra Zeneca, BMS, Lilly, Stichting Roos, ZonMW, Lentis Voor deze lezing geen. In dienst van Lentis Pensioen: Zorg en Welzijn en ABP Speakers-list bij Janssen, BMS, Lilly, Astra Zeneca, Lundbeck, Over geld Incidenties van psychiatrische problemen Belang van gemeenschappelijke kennis WHO perspectief op psychiatrie Nederlandse voorbeeld van onderzoek naar (kosten)effectiviteit Slot 1

2 Wat representeert geld? verzekeraars met lobby met lobby verzekeraars Overheid tekosten ekeraars zonder lobby Algemeen belang zonder lobby verzekeraars met lobby met lobby verzekeraars verzekeraars met lobby met lobby verzekeraars Overheid Overheid tekosten ekeraars zonder lobby Algemeen belang zonder lobby tekosten ekeraars zonder lobby Algemeen belang zonder lobby 2

3 Goed (gepast) gebruik van middelen in de zorg Gepast gebruik van zorg Gepast gebruik van zorg Niet te weinig Niet meer dan nodig Op de juiste plek Door de juiste persoon (doelmatig in goede samenhang) Nederland et al 2013; Agthoven e.a. submitted Werkzaamheid (Efficacy) Verdraagbaarheid Veiligheid (Tolerabilty, safety) Werkzaamheid (Efficacy) Verdraagbaarheid Veiligheid (Tolerabilty, safety) Effectiviteit (Effectiviness) Effectiviteit (Effectiviness) Acceptatie, therapietrouw (Adherence, acceptence) Acceptatie, therapietrouw (Adherence, acceptence) Doelmatigheid (efficienty) Doelmatigheid in de : toekomst dankzij ROM? Werkzaamheid (Efficacy) Verdraagbaarheid Veiligheid (Tolerabilty, safety) Wetenschap Zorg Effectiviteit (Effectiviness) Acceptatie, therapietrouw (Adherence, acceptence) verzekering Ministerie VWS Bedrijfsleven Michel van Agthoven, Annemarie van der Kolk, Rikus Knegtering, Philippe Delespaul, Johan Arends, Patrick Jeurissen, Paul Krabbe, Robbert Huijsman, Ronald Luijk, Leona Hakkaart, Richard Bruggeman. Submitted 3

4 Doelmatigheid in de : toekomst dankzij ROM? Wetenschap Zorg Jaarlijkse ROM brief: verzekering Ministerie VWS Bedrijfsleven Tevredenheid over de behandeling 1. Michel van Agthoven, Annemarie van der Kolk, Rikus Knegtering, Philippe Delespaul, Johan Arends, Patrick Jeurissen, Paul Krabbe, Robbert Huijsman, Ronald Luijk, Leona Hakkaart, Richard Bruggeman. Submitted Enkele kerncijfers (WHO) Enkele kerncijfers (WHO) DALY s en psychiatrisch stoornissen (WHO/World Economic Forum). Kerncijfers uit het jaar 2002: 154 miljoen mensen in de wereld leden aan een depressie 25 miljoen aan schizofrenie 100 miljoen leden aan alcohol en drugs problemen (WHO, 2011a). pdf Psychiatrische stoornissen zijn de hoofdoorzaak voor disability adjusted life years (DALYs) in de wereld Veroorzaken 37% van verloren jaren in gezondheid voor niet besmettelijke ziektes. 1 Depressie veroorzaakt 1/3 hiervan. 2 De globale kosten van psychiatrische ziektes geschat op $2.5T (2/3 indirecte kosten) in 2010 (wereldwijd). Verwachte toename tot meer dan $6T in (In 2009 was de wereld uitgaven aan gezondheidszorg $5.1T) 1. World Health Organization. ( WHO 2011a). Global status report on non communicable diseases Geneva: WHO. 2. World Health Organization. (WHO 2008). The Global Burden of Disease:2004 Update. 4

5 DALY s en psychiatrisch stoornissen (WHO/World Economic Forum). DALY s en psychiatrisch stoornissen (WHO/World Economic Forum). Psychiatrische stoornissen zijn de hoofdoorzaak voor disability adjusted life years (DALYs) in de wereld Veroorzaken 37% van verloren jaren in gezondheid voor niet besmettelijke ziektes. 1 Depressie veroorzaakt 1/3 hiervan. 2 De globale kosten van psychiatrische ziektes geschat op $2.5T (2/3 indirecte kosten) in 2010 (wereldwijd). Verwachte toename tot meer dan $6T in (In 2009 was de wereld uitgaven aan gezondheidszorg $5.1T) Psychiatrische stoornissen zijn de hoofdoorzaak voor disability adjusted life years (DALYs) in de wereld Veroorzaken 37% van verloren jaren in gezondheid voor niet besmettelijke ziektes. 1 Depressie veroorzaakt 1/3 hiervan. 2 De globale kosten van psychiatrische ziektes geschat op $2.5T (2/3 indirecte kosten) in 2010 (wereldwijd). Verwachte toename tot meer dan $6T in (In 2009 was de wereld uitgaven aan gezondheidszorg $5.1T) 1. World Health Organization. ( WHO 2011a). Global status report on non communicable diseases Geneva: WHO. 2. World Health Organization. (WHO 2008). The Global Burden of Disease:2004 Update World Health Organization. ( WHO 2011a). Global status report on non communicable diseases Geneva: WHO. 2. World Health Organization. (WHO 2008). The Global Burden of Disease:2004 Update. Doelmatig, voor wie, en wanneer? Doelmatig, voor wie? 5

6 Doelmatig, voor wie? Doelmatig, wanneer? 10 jaar durend beschermd wonen van een patient met een langdurige EPA Patient? QoL Zorg Familie ++ QoL Ziekte Kosten verzekeraar? Na 1 jaar + AWBZ Gemeente Doelmatig wanneer (tijdshorizon)? Doelmatig wanneer (tijdshorizon)? N=128 N=128 N=103 doorgebruiken recidief doorgebruiken Hogere dosis Psychose hersteld Psychose hersteld verminderen of stoppen Vaker zelfstan dig (==0,06 ) verminderen of stoppen Lagere dosis Jaar 0,5 Jaar 0 Jaar 2 Jaar 7 Jaar 0,5 Jaar 0 Jaar 2 Jaar 7 Wunderink et al 2007, 2013, 2014 Wunderink et al 2007, 2013, 2014 Doelmatig wanneer (tijdshorizon)? Doelmatig wanneer (tijdshorizon)? N=128 N=103 N=128 N=103 doorgebruiken Hogere dosis 17,6% herstel doorgebruiken Hoger dosis Psychose hersteld Psychose hersteld verminderen of stoppen Lagere dosis 40,4% herstel verminderen of stoppen Lagere dosis Jaar 0,5 Jaar 0 Jaar 2 Jaar 7 Jaar 0,5 Jaar 0 Jaar 2 Jaar 7 Wunderink et al 2007, 2013, 2014 Wunderink et al 2007, 2013,

7 Doelmatig wanneer (tijdshorizon)? Psychose hersteld N=128 N=103 doorgebruiken verminderen of stoppen Hoger dosis Conclusie: Het lange termijn beloop (tijdshorizon) is erg belangrijk bij doelmatigheid en Lagere dosis kosteneffectiviteitsanalyses Jaar 0,5 Jaar 0 Jaar 2 Jaar 7 Wunderink et al 2007, 2013, Het kosteneffectiviteitsschema Verschillen in kosten - IV Minder effectief en duurder Minder effectief en goedkoper + I Meer effectief en duurder Meer effectief en goedkoper III II - Verschillen in effectiviteit + Note: In vergelijking tot een uitgangsinterventie 40 Gezondheidswinst Minder ziekenhuis dagen Zorgpremie omlaag Belasting omlaag Voorkomen van één psychosie Winnen van één Quality Adjusted Life Year 41 7

8 ROM Achmea werkgroep ( ) Wat bepaalt de prijs en effectiviteit van een angst en depressie behandelingen? ROM Achmea werkgroep ( ) Wat bepaalt de prijs en effectiviteit van een angst en depressie behandelingen? Predictoren van beloop depressie en angst (Knegtering, Swart 2013) 1 e 2 e lijn 2 e lijn grote stad 1 e 2 e lijn 2 e lijn grote stad ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ROM Achmea werkgroep ( ) Wat bepaalt de prijs en effectiviteit van een angst en depressie behandelingen? Predictoren van beloop depressie en angst (Knegtering, Swart 2013) ROM Achmea werkgroep ( ) Wat bepaalt de prijs en effectiviteit van een angst en depressie behandelingen? Predictoren van beloop depressie en angst (Knegtering, Swart 2013) Werk, Relatie, Aanleiding, Mild Eerste episode, Herstel na enige weken behandeling Laag inkomen, Werloos, Alleen, Geen duidelijke aanleiding, Ernstig, Recidiverend, Langdurig, Meerdere diagnosen Werk, Relatie, Aanleiding, Mild Eerste episode, Herstel na enige weken behandeling Laag inkomen, Werloos, Alleen, Geen duidelijke aanleiding, Ernstig, Recidiverend, Langdurig, Meerdere diagnosen 1 e 2 e lijn 2 e lijn grote stad 1 e 2 e lijn 2 e lijn grote stad ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ΔT ROM Achmea werkgroep ( ) Wat bepaalt de prijs en effectiviteit van een angst en depressie behandelingen? Predictoren van beloop depressie en angst (Knegtering, Swart 2013) Werk, Relatie, Aanleiding, Mild Eerste episode, Herstel na enige weken behandeling Laag inkomen, Werloos, Alleen, Geen duidelijke aanleiding, Ernstig, Recidiverend, Langdurig, Meerdere diagnosen ROM Achmea werkgroep ( ) Conclusies Wat bepaalt de prijs en effectiviteit van een angst en (Castelein, Swart, Knegtering depressie 2013): behandelingen? Ziekte ernst Predictoren (complexiteit) van beloop depressie is belangrijkste en angst (Knegtering, voorspeller Swart 2013) voor kosten (hoger) en effectiviteit (lager) bij behandeling van angst en depressie. Werk, Relatie, Aanleiding, Er is nauwelijks Mild of geen onderzoek Laag inkomen, die Werkloos, kwantificeren Alleen, Geen Eerste episode, Herstel na enige duielijke aanleiding, Ernstig, Recidiverend, mogelijk weken behandeling maakt. Langdurig, Meerdere diagnosen 1 e 2 e lijn 2 e lijn grote stad Er is nauwelijks bruikbaar vergelijkend 2 e 3 e lijn onderzoek 2 e 3 e naar lijn (kosten) effectiviteit 1 e 2 e lijn van behandelprogramma s 2 e lijn (en beperkt onderzoek grote van stad losse interventies (CGT, medicatie, IPT)) ΔT ΔT Δ ΔT ΔT Mogelijk wordt een deel van de patienten overbehandeld en een deel ΔT (ernstig) onderbehandeld ΔT Δ Δ Δ 8

9 ROM (Phamous) 100 ROM (Phamous) 100 N=1040 N= man 37 vrouw Richtlijn? Psychosociaal Seksualiteit cardiovasculair Problemen Behandeld In prep: Magda Tasma¹, Marte Swart 1,2, Gert Wolters 1,2, Richard Bruggeman², Henderikus Knegtering 1,2 & Stynke Castelein 1,2 In prep: Magda Tasma¹, Marte Swart 1,2, Gert Wolters 1,2, Richard Bruggeman², Henderikus Knegtering 1,2 & Stynke Castelein 1,2 ROM (Phamous) 100 ROM (Phamous) 100 Huisarts Psychiater Huisarts Psychiater 53% N=1040 N= man 37 vrouw Richtlijn? N=1040 N= man 37 vrouw Richtlijn? 53% Psychosociaal Seksualiteit cardiovasculair Problemen Behandeld Psychosociaal Seksualiteit cardiovasculair 29% Problemen Behandeld In prep: Magda Tasma¹, Marte Swart 1,2, Gert Wolters 1,2, Richard Bruggeman², Henderikus Knegtering 1,2 & Stynke Castelein 1,2 In prep: Magda Tasma¹, Marte Swart 1,2, Gert Wolters 1,2, Richard Bruggeman², Henderikus Knegtering 1,2 & Stynke Castelein 1,2 ROM (Phamous) 100 ROM (Phamous) 100 N=1040 Huisarts Psychiater N= man 37 vrouw Psychosociaal Seksualiteit cardiovasculair 53% Richtlijn? 53% 29% Problemen 49% 15% 0% Behandeld Huisarts Psychiater Conlusies: Er is sprake van onderbehandeling bij mensen met N=100 N=1040 ernstige psychiatrische problemen (EPA) Richtlijn? 63 man 37 vrouw Psychosociaal Seksualiteit cardiovasculair 53% 53% 29% Problemen 49% 15% ROM Diagnostiek garandeert in mensen met EPA geen behandelaanbod of behandeling Richtlijnen garanderen niet het toepassen of toepasbaar zijn ervan 0% Behandeld In prep: Magda Tasma¹, Marte Swart 1,2, Gert Wolters 1,2, Richard Bruggeman², Henderikus Knegtering 1,2 & Stynke Castelein 1,2 In prep: Magda Tasma¹, Marte Swart 1,2, Gert Wolters 1,2, Richard Bruggeman², Henderikus Knegtering 1,2 & Stynke Castelein 1,2 9

10 ROM Phamous vervolg lange termijn ROM Phamous vervolg lange termijn Vraag: Hoe stellen we de lange termijn effectiviteit vast van de inspanningen ter verbetering van de zorg voor mensen met EPA, in het bijzonder schizofrenie ROM Phamous vervolg lange termijn Vraag: Hoe stellen de lange termijn effectiviteit vast van de inspanningen ter verbetering van de zorg voor mensen met EPA, in het bijzonder schizofrenie Uitkomstmaten Lange termijn overleving (suicide, overlijden anders) Symptomen (weinig voorspellend voor functioneren) Functioneren in maatschappij (mede bepaald door maatschappelijke factoren als werkgelegenheid) ROM Phamous vervolg lange termijn Vraag: Hoe stellen de lange termijn effectiviteit vast van de inspanningen ter verbetering van de zorg voor mensen met EPA, in het bijzonder schizofrenie Uitkomstmaten Lange termijn overleving (suicide, overlijden anders) Symptomen (weinig voorspellend voor functioneren) Functioneren in maatschappij (mede bepaald door maatschappelijke factoren als werkgelegenheid) ,5% van de mensen suicideerde zich binnen 5 jaar ,5% van de mensen suicideerde zich binnen 5 jaar 1,8% van de wereldbevolking komt om door suicide 10

11 ,5% van de mensen suicideerde zich binnen 5 jaar ,5% van de mensen suicideerde zich binnen 5 jaar PROGR S (lentis/ucp)) Zorgprogramma psychosen ROM Phamous PROGR S (lentis/ucp)) Zorgprogramma psychosen ROM Phamous PROGR S ,4% van de mensen suicideerde zich binnen 10 jaar (Groningen) ,5% van de mensen suidiceerde zich binnen 5 jaar PROGR S (lentis/ucp)) Zorgprogramma psychosen ROM Phamous ,5% van de mensen suidiceerde zich binnen 5 jaar In tien jaar zijn 36/614 mensen niet overleden PROGR S (lentis/ucp)) Zorgprogramma psychosen ROM Phamous PROGR S ,4% van de mensen suidiceerde zich binnen 10 jaar (Groningen) PROGR S ,4% van de mensen suicideerde zich binnen 10 jaar (Groningen) Kosteneffectiviteit Zorgprogramma/PROG S/Phamous? ,5% van de mensen suicideerde zich binnen 5 jaar In tien jaar zijn 36/614 mensen niet overleden PROGR S (lentis/ucp)) Zorgprogramma psychosen ROM Phamous Kosteneffectiviteit Zorgprogramma/PROG S/Phamous? ,5% van de mensen suicideerde zich binnen 5 jaar In tien jaar zijn 36/614 mensen niet overleden PROGR S (lentis/ucp)) Zorgprogramma psychosen ROM Phamous PROGR S ,4% van de mensen suicideerde zich binnen 10 jaar (Groningen) PROGR S ,4% van de mensen suicideerde zich binnen 10 jaar (Groningen) 11

12 Voor als er nog tijd is Een waarschuwing. udy.pdf Een waarschuwing. Een waarschuwing. Dag gevangenis 202,65 euro udy.pdf udy.pdf Doelmatig werken hoe dan? En Hoe niet? Doelmatig werken hoe dan? En hoe niet? Verhogen van het bewustzijn bij alle betrokken over de achterliggende dilemma s Verhogen kosten bewustzijn bij hulp: wat is je doel, wat ga je doen, verwacht je effectiviteit, monitor? Overheid mag niet weglopen van haar integratieve taken Een algemene, niet toegespitste ROM, is niet zinvol: niet in de zorg en niet voor Benchmarken Complexiteit en ernst zijn grootste drivers van kosten Er is overbehandeling van self limiting diseases > ontwikkel alternatieven Er is onderbehandeling bij EPA 12

13 Disclosure belangen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Bedrijfsnamen Unconditional grants: Astra Zeneca, BMS, Lilly, Stichting Roos, ZonMW, Lentis Voor deze lezing geen. In dienst van Lentis Doelmatig werken, hoe dan. En hoe niet! Aandeelhouder Pensioen: Zorg en Welzijn en ABP Andere relatie, namelijk spreker Vader, familie en potentieel patient Speakers-list bij Janssen, BMS, Lilly, Astra Zeneca, Lundbeck, UCP UMCG Groningen 13