Overzicht inbreng Ronde Tafel Zero Emissiebusvervoer

Transcriptie

1 Overzicht inbreng Ronde Tafel Zero Emissiebusvervoer Georganiseerd door de Provincie Noord Brabant en stichting ZEB 25 juni 2012 Algemeen Snel starten praktijkproeven Best Practice in Drechtsteden (waterstofbussen) holland.nl/contentpagina.htm?id=33836 Open dag Amsterdam activiteiten GVB: brandstofcelbus.aspx Onbekendheid met de businessmodellen Veel vragen Lange termijnvisie is niet duidelijk Casus s Hertogenbosch interessant: 2 aanvullingen nodig voor opschaling: laadinfra en een OEM voor verder materieel Consortium Er is een businesscase nodig Vorm consortium om businesscase Vorm kernledenconsortium voor slagvaardigheid Regiespeler moet lokaal worden bepaald Consortium is nodig om tot resultaat te komen Een of twee penvoerders/ procesmanagers (busbouwer/infrastructuur) nodig die verantwoordelijkheden regelt Consortium moet inzicht kunnen geven in projectprijs en beoogde prijs OEMS moet het voortouw in consortiumvorming hebben

2 TCO TCO : O van ownerschip naar operations Resultaten uit proeven, gefaciliteerd door TCO, bepalend Internationale ontwikkelingen Aansluiten bij internationale ontwikkelingen voor grotere afzetmarkt Een compensatiemaatregel in het bestek, wanneer sprake van leveranties buiten Nederland Een consortium zonder overheid zou misschien kunnen profiteren van PPS subsidie Brussel Wat is de status van de bussen uit China? In 2013 rijden betekent Chinese bussen. Europees denken mag Internationale leveranciers hebben behoefte aan standaarden voor bijvoorbeeld high powerlaadsysteem Overheid en politiek De overheid is een belangrijke partner; het is de enige OV opdrachtgever en het is de partij die duidelijkheid kan brengen in de spelregels. Er wordt een vergelijk gemaakt met de invoering van de OV Chipkaart; doordat de standaard en spelregels duidelijk werden, ontstonden businesskansen. Regels minimaliseren Uitvraag breed en helder door penvoerder en provincie Te veel verschillende ideeën, geef focus Versnippering van initiatieven Onduidelijkheid eisenpakket Onduidelijkheid normstelling Heldere randvoorwaarden nodig Keuzes maken Haalbaarheid meenemen Ga uit van outputsourcing, dan zijn verschillende mogelijkheden voor handen om hetzelfde resultaat te bereiken. Ook kunnen lokale oplossingen worden gekozen. Provincie moet helpen bij koppeling MKB aan onderwijs Pilot richten op doorontwikkelen, concessie alleen op geld is moeilijk

3 Crosssectorale samenwerking moet ondersteund worden. Zonder subsidie moet je echt commitment hebben en geloven in je product en businessplan. Dit vertrouwen is er nog weinig, omdat de markt nog in ontwikkeling is BOM kan bijdrage leveren in de vorm van businessontwikkeling en participatie Provincie zou toch probleemhouder moeten zijn en eigenaar? De concessie moet zo ingericht worden dat de praktijkproeven er in op kunnen gaan. Consortium kan niet gehouden worden aan huidige eisen, er moet ruimte zijn om op je bek te gaan. Overheid moet meer green procurement toepassen, waarbij overheid ambities voor emissies voorschrijft en boetes geeft op niet halen ambitie. Nieuwe concessiestructuur heroriëntatie noodzakelijk om marktpartijen te laten investeren De concessieperiode van 8 jaar is te kort om langdurige ontwikkelingen te kunnen faciliteren Energie Koppel energie los van voertuigontwikkeling Samenwerking met infrastructuurpartner vereist Elektriciteit moet interoperabel verrekend worden Nieuwe rol: smart energy netwerkbeheerder Nieuwe rol Waterstofdistributeur Lange termijnrol als installateur energieinfra, nieuwe rol als energysupplier / flexoperator, een makelaar tussen de vragers en verschaffers van elektriciteit. Een charge service provider sluit contract af met flexibility operator. Wat is de grens, bij levering energie of bij de meeten regeltechniek (intelligentie en efficiency) Duurzame energie plaatselijk inkopen en slim gebruiken, decentraal opwekken, dichtbij is kostenbesparend, lange afstand werkt niet. Kolen zijn schoner dan diesel Klant laten reizen op eigen opgewekte stroom (funfactor) voor specifieke groep Van diesel naar velts Rondje om de kerk of bord spaghetti Kunnen de lokale energiebronnen, zoals warmte krachtkoppeling (WKK), van waarde zijn voor E busvervoer?

4 Er worden grote kansen toebedeeld aan waterstof. Dit heeft een hogere energiedichtheid dan de huidige accu s en de bestaande infrastructuur (diesel) kan hiervoor benut worden Collectieve inkoop van stroom interessant. Energiekosten slechts 10 %, dus het interessant om inkoop uit te breiden naar andere gebruikers. Er wordt een parallel getrokken met ontwikkelende markt van energiehandel tbv het laden van e autos. Daar worden energiediensten aangeboden via de laadinfrastructuur waardoor meer en meer marktwerking ontstaat. Financiering /verdienmodel Onduidelijkheid over het verdienmodel Subsidie aan de voorkant nodig, als vliegwiel draait, dan andere ondersteuning door overheid Overheid verstrekt leningen op basis van goed plan en op basis van terugverdienen Als TCO niet sluitend is, hoe geld te krijgen voor toegevoegde waarde Maatschappelijke baten moeten meegenomen worden in kostenanalyse IPT bus Den Bosch is rendabel en concurrerend (rekenmodel Hogeschool Rotterdam) Belegger in E OV Voor de financiering van de infrastructuur wordt uitgegaan van een langere periode (20 jaar) Risicoverdeling tussen nieuwe ketenpartners noodzakelijk Meer vertrouwen nodig om hierin te investeren Wanneer leningen worden verstrekt ipv subsidie is een solide verdienmodel vereist Werken zonder subsidie maakt dat de risico s volledig bij de ondernemer liggen Op lange termijn is de businesscase voor de elektrische bus prima, op korte termijn moet er geld bij. Mogelijk ontstaan nieuwe verdienmodellen als een koppeling wordt gemaakt met de ontwikkelingen in wegkantsystemen. Dit idee is niet verder uitgediept. Via de fiscus: de prijs van diesel wordt gecompenseerd door de overheid. De aanname is dat de prijs van diesel harder zal stijgen dan elektriciteit. Het verschil tussen beide kostenniveau s kan een interessante besparing opleveren.

5 Technologie Techniek is beschikbaar Innovatie is de sleutel, maar heeft incubatietijd nodig Technologie meenemen in bestekken Verschillende technieken proberen in de proeven Inductiebus is het meest marktproof Ondanks onderzoek en investeringen nog geen product klaar, er zal meer zekerheid moeten komen ten aanzien van de voorinvesteringen Techniek rond totale warmtehuishouding niet vergeten Lichtgewicht concepten moeten ontwikkeld worden Op korte termijn alleen retrofit mogelijk, focus zou op lange termijn moeten liggen om volgende generatie te kunnen ontwikkelen Vanuit fundamentele kennis techniek ontwikkelen, anders ben je alleen ombouw pilots aan het neerzetten Bij bestaande bussen aslasten beperkt, langere routes vragen meer gewichtsreductie, dus nieuwe generatie bussen nodig Verbouwen bestaande bussen is tussentijdse oplossing, dit kan snel Combinatie innovatie en concessie is lastige opgave Alleen elektrisch is lastig, ingroeimodel is nodig Voorwaarde is standaardisatie van High power laadsystemen Meerdere voertuigen moeten gebruik kunnen maken van de laadsystemen Techniek wordt simpeler, betrouwbaarder en goedkoper Onvoldoende kennis batterijen, geen ervaring met 10 jaar oude elektrische bussen Actieradius batterij in verhouding met personen Ervaring kennis OV chip gebruiken Accupakket onzekere factor Geen standaardisatie in laadtechnologie

6 (Laad) infrastructuur Essentieel wanneer zero emissie onderdeel wordt van nieuwe concessie Samenwerking met vervoerders en energiepartners vereist Kan breder worden toegepast dan alleen voor bussen Overheid ondersteunt door land (lijnen en infra) Casus s Hertogenbosch interessant: 2 aanvullingen nodig voor opschaling: laadinfra Dezelfde laadinfra voor verschillende producten Meerdere voertuigen moeten gebruik kunnen maken van de laadsystemen Rol laadinfrastructuur exploitant Elektrisch vervoer kan geld opleveren door via de stroom de infrastructuur te laten betalen Infrastructuur supplier en beheerder Rol als installateur energieinfra Wisselen van energiepakket (probleem hoogspanning) Voor de financiering van de infrastructuur wordt uitgegaan van een langere periode (20 jaar) Vanuit Heijmans beheer en onderhoud interesse in exploitatie, dus interesse in investeren in OV. Misschien integratie van systemen in asfalt. MKB /ondernemingen Oppassen voor verkapte staatssteun, geen sturing Vanuit eigen industrie concepten samen met aanwezige industrie opzetten Ondernemer moet geld verdienen, subsysteem moet draagkracht hebben. Dit moet georganiseerd worden om schaalgrootte te bereiken Geen garantie voor ondernemers dat ze na proeven ook orders krijgen

7 Bussen In de toekomst verschillende type bussen in een concessie, dus meer onderscheid voor bepaalde bussen voor bepaalde gebieden Ondanks onderzoek en investeringen nog geen product klaar, er zal meer zekerheid moeten komen ten aanzien van de voorinvesteringen Mogelijke regisseur consortium Op korte termijn alleen Chinese bussen inzetbaar Zijn er kansen voor een 2 e leven van bestaande bussen, inclusief werkgelegenheid Autobedrijf Bleukens kan geen open kaart spelen om TCO model in te vullen. Niet klaar voor openheid. Bij aanbesteding zullen partijen niet meer open zijn over de getallen. Emoss vindt dat er op landelijk niveau naar TCO gekeken moet worden. De pilot kan er voor zorgen dat de discussie landelijk gevoerd wordt Huidige praktijk is geen goed businessmodel Verschillende producten (VDL Volvo) gebruik laten maken van laadinfra Differentiatie van materieel in de tijd Vervoer Samenwerking met infrastructuurpartner vereist Opleiding personeel belangrijk Mogelijke regisseur consortium ARRIVA terughoudend over TCO model, bij aanbieding laat je je niet in de keuken kijken. Onderscheidend blijven ten opzichte van concurrentie. Wel interesse in het meedenken over de knoppen in TCO model. Vervoerders hebben niet de kennis om elektrisch te gaan rijden Vervoerders niet in het consortium, moet worden ontzorgd Een optie is een mix van bussen: 5 nieuwe, 5 ombouw en 5 8m bussen Vervoerders moeten uit het keurslijf en de ruimte krijgen om zelf toegevoerde waarde te creëren en geld te verdienen Nieuwe rol als mobiliteitsserciceprovider Dienstregeling is leidend Denken vervoerder moet veranderen in verband met oplaadtechniek (anders dan tanken)

8 Losliggende bestaande buslijn niet altijd beschikbaar voor experiment Op korte termijn alleen elektrische rondjes met tetrofit Flexibiliteit in bussen per lijn Per lijn bekijken hoe batterij wordt opgeladen laadinfra heel belangrijk Onderwijs Personeel moet worden opgeleid Onderwijs en MKB moeten gekoppeld worden, Provincie moet hierbij helpen Kennisinstellingen moeten kennis overdragen aan het MKB tegen geringe vergoeding Nieuwe rol: opleiden buschauffeurs Reizigers Ondernemer moet geld verdienen, subsysteem moet draagkracht hebben. Dit moet georganiseerd worden om schaalgrootte te bereiken Klant laten reizen op eigen opgewekte stroom (funfactor), voor specifieke groep Dienstregeling leidend Wil de reiziger extra betalen voor een stille bus? Wanneer er een beter, comleter en op maat dienst wordt aangeboden, misschien wel.