Werkstuk door een scholier 2961 woorden 14 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2961 woorden 14 juni keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappelijke Kwestie: Euthanasie Het probleem De kwestie waar ik me graag in wil verdiepen is het euthanasievraagstuk; is het nou wel of niet ethisch verantwoordt. Mag de mens wel voor Godje spelen? Ik vind euthanasie een mooi onderwerp omdat het naast een maatschappelijke en sociale kwestie ook een onderwerp is wat heel diep gaat; over leven en dood, dat eigenlijk, wat de mens het meeste bezighoudt. En het vraagstuk over het beëindigen van leven is waarschijnlijk al zo oud als de mens. Ten tweede staat dit vraagstuk ook redelijk dicht bij mij; aangezien mijn opa euthanasie gepleegd heeft... Euthanasie, het lijkt eigenlijk een persoonlijk probleem. Het gaat toch om het leven van één persoon? Maar als je nagaat wat er voor procedures in gang worden gezet wanneer iemand een moord pleegt; de hele maatschappij is betrokken bij deze zaak. Zo is dat ook bij euthanasie, dit is namelijk niets anders dan legale moord. En om mijn verhaal te bevestigen wil ik de kwestie graag toepassen op de definitie van maatschappelijke problemen die op pagina 6 van het boek beschreven staat. 1. De beslissingen en wetsvoorstellen over euthanasie hebben wel degelijk invloed op grote groepen in de samenleving (degenen die het ondergaan, de nabestaanden, de gelovigen enz) 2. Ook wordt de mogelijkheid tot het plegen van euthanasie veroorzaakt door maatschappelijke ontwikkelingen; als de kerk nog steeds zoveel invloed had gehad op de regering als 100 jaar geleden, dan zou ik hier nu geen werkstuk over schrijven; zelfdoding zou niet eens denkbaar zijn. Conclusie is dus dat de normen en waarden veranderen. 3. Het probleem; mag het nu wel of niet, moet zeker maatschappelijk opgelost worden, al vraag ik me af of dat werkelijk mogelijk is. Men moet in ieder geval proberen alle partijen zo veel mogelijk tevreden te stellen met weloverwogen wetten en regels. 4. En of er tegengestelde belangen zijn! Ik noem de kerk en de patiënt... Dit alles lijkt mij reden genoeg om het probleem rond euthanasie een maatschappelijk vraagstuk te noemen. Feitelijke informatie Wat houdt euthanasie nou eigenlijk precies in? Letterlijk vertaald betekend het woord goede dood in het oud-grieks. Bij euthanasie is sprake van zelfmoord met de hulp van een ander, meestal een arts, het moet werkelijk compleet vrijwillig zijn. Als je Pagina 1 van 7

2 echt niet meer wil leven, of kunt leven, maar jouw tijd officieel nog niet gekomen is; kun je hulp bij zelfdoding vragen. Maar zo simpel als het lijkt, is het in werkelijkheid zeker niet. Er zijn een aantal strenge regels gebonden aan het plegen van euthanasie, en dat is maar goed ook! Theoretisch mag je alleen euthanasie plegen als je situatie uitzichtloos is en je in een ondraaglijk lijden verkeert. Dit zijn de eisen die volgens de wet aan het proces gesteld moeten worden alvorens de behandeling uitgevoerd mag worden; er moet sprake zijn van een vrijwillig en weloverwogen verzoek van de patiënt; er moet sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt; zowel de arts als de patiënt moeten het eens zijn over het feit dat zelfdoding de enige oplossing is; er moet tenminste één andere, onafhankelijke, arts worden geraadpleegd; de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding moet op medisch zorgvuldige manier worden uitgevoerd. Het feit is wel, dat de arts geen persoonlijke mening mag hebben; hij moet volledig objectief en professioneel blijven, voor zover dat mogelijk is. Een arts mag dan ook geen euthanasie weigeren aan iemand die aan alle bovenstaande eisen voldoet, alleen maar uit ethisch of gewetens oogpunt. Wel kan de arts de patiënt door verwijzen naar een andere specialist. Ook de familie kan een euthanasie behandeling niet tegenhouden. Dit is een zaak tussen patiënt en arts. Er zijn drie soorten mensen die in aanmerking komen voor deze fatale behandeling. De eerste soort zijn mensen die levensmoe zijn; deze mensen willen gewoon niet meer leven en prefereren de grafkist/urn boven de levende en bruisende wereld. Het leven is een hel en de dood de hemel... deze groep is de kleinste van de drie. De tweede groep zijn mensen die lijden aan een ernstige ziekte die hoogstwaarschijnlijk fataal zal aflopen; voor hen is er dus gewoon geen gunstig vooruitzicht meer. Vaak verkeren zij in helse pijnen. Het is niet zo dat zij graag dood zouden zijn... het kan zelfs zo zijn dat ze van het leven houden, maar door het vooruitzicht en de pijn die je doorstaat wil je liever dood. De derde groep zijn ook zieken, alleen zijn zij niet goed bij hun verstand. We hebben het hier over comapatiënten en zelfs ook over demente mensen. Deze mensen leven nog... maar zullen nooit de oude worden, het probleem alleen is dat deze mensen zelf niet over het wel of niet beëindigen van hun leven kunnen beslissen. Dit doet de familie dan voor hen. Het beslissen over het leven van iemand waarvan je houdt is zeer emotioneel en ingrijpend... De eerste twee gevallen ondergaan actieve euthanasie; dit is het toedienen van een middel dat de patiënt doodt door de arts of een aangereikt middel door de arts war de patiënt zelf inneemt. Actieve euthanasie gebeurt meestal via een infuus met kalmeringsmiddelen en/of spierverslappers. Een veel gebruikte stof hierbij is Morfine, waarvan een overdosis wordt ingenomen. In het derde geval ondergaat de patiënt passieve euthanasie; dit houdt in feite niets anders in dat het Pagina 2 van 7

3 stoppen met het in leven houden van de patiënt zoals het eruit trekken van een stekker, of de medicijnconsumptie stopzetten. De patiënt krijgt dan een natuurlijke dood. Deze tweedeling is pas aan de orde gekomen toen de technieken verbeterden om een mens in leven te kunnen houden. Vroeger gingen ouderen gewoon dood aan een longontsteking... Toch worden er in Nederland niet zo heel veel voor; jaarlijks sterven zo n mensen door middel van een spuitje. Alvorens de behandeling uitgevoerd wordt, moet er een euthanasie-verklaring opgesteld worden. Dit is in feite een soort contract tussen de patiënt en de arts. In deze verklaring bevestigen ze beiden dat er aan de eisen voor de procedure voldaan is. De verklaring wordt dan door verscheidene instanties gecontroleerd en fungeert als vrijbrief voor de arts die de behandeling uitgevoerd heeft; in het ergste geval zou de beste man/vrouw namelijk beschuldigd kunnen worden van moord. Historische Schets De discussie over euthanasie is al heel oud. Als we teruggaan naar de oudheid vinden we Hippocrates. Hij was degene die de eed voor artsen opstelde, die zij tegenwoordig nog steeds moeten afleggen voordat ze volwaardig arts zijn. Hippocrates ( voor Christus) schreef: "Ik zal nooit een dodelijke dosis aan een zieke toedienen, zelfs als hij mij er om vraagt" hij was dus duidelijk tegen hulp bij zelfdoding. Een tijdgenoot van hem, Plato, dacht daar anders over, hij schreef: "Gij zult in de Staat een discipline en een rechtspraak oprichten, die zich beperkt tot het toedienen van de zorgen naar lichaam en ziel aan de burgers; wat dezen betreft, die niet gezond zijn, gij zult ze laten sterven." De term euthanasie werd voor het eerst gebruikt door de Brit Francis Bacon ( ). Hij riep de geneesheren bij elkaar om meer aandacht te schenken aan pijnbehandelingen. Hij pleitte voor een geneeswijze die wij nu 'pallaiatief' noemen, dat is dus de behandeling voor de goede kwaliteit van leven, niet gericht op genezing. Deze behandeling noemde hij euthanasie (een goede dood dus). De term euthanasie houdt drie eeuwen deze betekenis. Aan het einde van de 19e eeuw vindt men in de Dictionnaire de la langue Française van Littré de volgende omschrijving: "Bonne mort, douce er sans souffrance." Vertaald is dat: "Goede dood, zacht en zonder pijn." Zo gebruiken wij de term nu nog. De Belangen De mensen of organisaties die betrokken zijn bij de euthanasiekwestie: De patiënt; natuurlijk is het belang van de patiënt een pijnloze en vreedzame dood sterven. Daarnaast wil de patiënt ook vaak dat zijn/haar dood goed geregeld is en dat hij/zij voldoende afscheid genomen heeft van zijn of haar familie. Voor hem/haar zitten er niet echt veel economische voordelen aan. Daar gaat het hem/haar ook helemaal niet om. De patiënt kan wel willen dan de familie financieel ondersteund wordt. De arts; ook hij speelt een grote rol in het proces. Zijn grootste belangen zijn het welzijn van de patiënt, voor, tijdens en na de behandeling, en zijn eigen welzijn. Ik bedoel dan vooral het feit dat de formele Pagina 3 van 7

4 handeling goed verloopt zodat de arts buiten schot blijft en zeker niet beticht wordt van moord. Ook zijn zij waarschijnlijk de enige die direct financieel beter worden van een euthanasiebehandeling, maar niet bewust; aangezien het gewoon hun werk is. De familie; Het belang van de familie ligt vooral bij het welzijn van hun naaste die ze gaan verliezen. Zij willen graag hun verdriet op een of andere manier kunnen verwerken. De familie speelt ook een belangrijke rol bij euthanasie bij comapatiënten; in dit geval moet de familie beslissen over het leven van iemand anders. Als het om financiën gaat, kan de familie er beter van worden; bijvoorbeeld door een erving of een levensverzekering die uitbetaald wordt. Maar meestal is het geld niet het grootste belang van de nabestaanden (zou een beetje cru zijn). Justitie; zij willen dat alles voorspoedig verloopt, en dat de artsen zorgvuldig te werk gaan, zo niet, dan wordt je gestraft! De regering; deze instantie wil ook dat alles voorspoedig verloopt en als uiteindelijke doel dat alle euthanasie gevallen gemeld worden (dit gebeurd regelmatig niet) bij justitie en dat de Euthanasiewet op de juiste manier wordt nageleefd.. Ze willen ook dat het gehele proces niet te veel kost. De regering keurt in principe euthanasie goed; ze hebben het immers gelegaliseerd. Maar er zijn partijen die het niet goedkeuren zoals bijvoorbeeld het CDA met haar christelijke achtergrond. De kerk; heeft met de begrafenissen te maken. De kerk is fundamenteel tegen euthanasie aangezien je volgens de bijbel niet mag doden. Verder geen financiële belangen. Als het goed is komen de belangen van de patiënt en zijn/haar familie overeen, zij staan allen achter de keuze. De regering arts en justitie hebben ook het hetzelfde belang; dat alles volgens de regeltjes gebeurd, zodat er geen stinkende zaakjes ontstaan. Maar sommige politieke partijen en met name de kerk zijn tegen het plegen van euthanasie, en hebben daardoor een tegengesteld belang ten opzichte van de patiënt, de familie en soms ook de arts, regering en justitie. De kerk zou graag weer een verbod op euthanasie willen leggen, en tevens ook op abortus. Daarnaast zijn er nog een aantal organisaties die zich inzetten voor of tegen euthanasie: De NVVE; deze vereniging is vóór euthanasie en hulp bij zelfdoding. Het doel van de vereniging is de sociale aanvaarding van euthanasie. Zij waren ook degenen die zich in der tijd inzetten voor het doorvoeren van de Euthanasiewet. Nu willen zij vooral de negativiteit rondom de kwestie De NPV is een christelijke patiënten organisatie die elke vorm van euthanasie buiten de deur van de samenleving probeert te houden. Daarvoor in de plaats propageren zij pijnbestrijdende zorg. De JOVD is een liberale jongeren organisatie; en heeft veruit de extreemste doelen. Zij willen dat euthanasie en hulp bij zelfdoding volledig uit het Wetboek van Strafrecht verwijderd worden. Ook vinden zij dat euthanasie moet worden toegestaan als een normale medische handeling. Er worden verder geen concrete voorstellen gedaan. De meningen zijn namelijk zó tegenovergesteld dat er Pagina 4 van 7

5 vaak bijna geen compromis valt te sluiten. Óf een partij is vóór euthanasie, en wil dat het legaal en geaccepteerd wordt, óf een partij is tegen euthanasie en wil dat het in alle gevallen verboden is en hulp bij zelfdoding strafrechtelijk vervolgd wordt. Alleen de NPV komt met een duidelijk voorstel; beter pijnbestrijding dan levensbeëindiging. Waarden en Normen Voor de patiënt en zijn haar familie kan het een waarde zijn waardig te sterven, of het verlossen van pijn. Het wordt al wel moeilijker als een patiënt zeker wil sterven, maar zelf katholiek is; het plegen van euthanasie gaat dan tegen alles in waarin hij/zij gelooft. Bij een arts is het in feite niet van belang welke waarden en normen hij heeft; hij moet gewoon zijn werk doen. Maar zoals ik eerder al verteld heb, is het voor de arts mogelijk een terminale patiënt door te verwijzen naar een collega, die geen problemen heeft met het uitvoeren van deze uiterst lastige taak. De kerk is eigenlijk de enige instantie die fundamenteel tegen het uitvoeren van euthanasie is; het beslissen over leven en dood is niet iets wat mensen mogen doen, dit mag alleen God. Maar aangezien veel mensen in contact staan met de kerk of hun ideeën, zoals christenen en christelijke politieke partijen, zijn veel mensen tegen euthanasie. De normen en waarden van de regering zijn door de loop van de tijd heen veranderd; toen de kerk veel invloed had op de wetgeving was het onmogelijk te bedenken dat euthanasie ooit legaal zou worden. Maar nu vele andere partijen met andere normen en waarden inspraak hebben; is het algemene beeld op zaken zoals euthanasie veranderd, en dus gelegaliseerd. Men is tolerant geworden... Overheid en Politieke Partijen Op 10 april 2001 heeft de Eerste kamer ingestemd met het wetsvoorstel van de Tweede kamer genaamd: Levensbeeindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding. Op 1 april 2002 is deze wet in werking getreden. Als de desbetreffende arts zich houdt aan de zorgvuldigheidseisen is deze niet strafbaar. Op pagina 1 zijn deze eisen beschreven. Het wetsvoorstel vloeide voort uit het regeerakkoord van het 2e Paarse kabinet en is op 6 augustus 1999 bij de Tweede Kamer ingediend door de ministers Korthals (jusitie) en Borst (volksgezondheid, Welzijn en Sport). Na lang debateren heeft de Tweede Kamer op 28 augustus 2000 met het wetsvoorstel ingestemd. Toen, en ook nu nog hebben de verschillende politieke partijen zeer uiteenlopende meningen over euthanasie. D 66 (bestaat inmiddels niet meer, maar toen nog wel), de VVD en de PvdA zijn drie partijen die het wel eens waren over euthanasie. Zij wilden dat artsen niet strafrechtelijk vervolgd zouden worden bij euthanasie of hulp bij zelfdoding. Maar dit wel onder de voorwaarde dat ze zich aan de zorgvuldigheidsregels hielden. Zij waren ook allemaal vóór het bestaan van toetsingscommissies die controleerden of de artsen zich er inderdaad aan hielden. Ook vinden de partijen dat kinderen tussen de 12 en18 jaar die uitzichtloos en ondraaglijk leiden, Pagina 5 van 7

6 op verzoek euthanasie kunnen ondergaan. In uitzonderlijke gevallen moeten zelfs verzoeken van kinderen onder de 12 jaar serieus genomen worden. Dit wel altijd in overleg met de ouders, in tegenstelling tot volwassenen, waarbij familieleden geen directe invloed kunnen uitoefenen. Er waren ook leden van deze partijen die wilden dat euthanasie volledig buiten het strafrecht zou vallen, maar dit is niet gebeurd; Euthanasie staat nog steeds in het Wetboek van Strafrecht. De Christelijke partijen zoals het CDA en natuurlijk de kleinere zoals de SGP waren tegen het legaliseren van euthanasie. Deze mening is logisch gezien het feit dat de bijbel doden, maar ook zelfdoding verbiedt. Ze wilden dus gewoon dat euthanasie net zo strafbaar zou blijven als het altijd al geweest was. De SP vond dat euthanasie niet té ver moest gaan... het zou nooit een normale optie mogen worden; een gewone medische handeling. De achterliggende reden van deze opinie was de redelijk pessimistische kijk die zij op de toekomst hadden. De SP stelde dat er een steeds meer prestatie gerichte samenleving zou ontstaan... waarin voor zwakkeren geen plaats meer zou zijn. Zodra euthanasie de normaalste zaak van de wereld zou worden, zouden op deze manier de zwakkeren makkelijk uit de weg te ruimen zijn. Relatief woog het standpunt van de SP minder zwaar mee dan die van de grote politieke partijen. Samenvatting en eigen mening - Onder welke voorwaarden mag je euthanasie ondergaan? o er moet sprake zijn van een vrijwillig en weloverwogen verzoek van de patiënt; o er moet sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt; o zowel de arts als de patiënt moeten het eens zijn over het feit dat zelfdoding de enige oplossing is; o er moet tenminste één andere, onafhankelijke, arts worden geraadpleegd; o de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding moet op medisch zorgvuldige manier worden uitgevoerd. - Wordt de arts vervolgd als deze een patiënt naar de andere wereld helpt? o Nee, als de arts zich aan alle voorschriften houdt die in de Euthanasiewet staan, en vervolgens het geval meldt, dan wordt hij niet strafrechtelijk vervolgd. - Welke standpunten hebben de verschillende partijen en betrokkenen? o Eigenlijk is het heel simpel; alle christelijke (politieke) partijen zijn tégen euthanasie en hulp bij zelfdoding, omdat dit volgens de bijbel verboden is. De liberalen zijn vóór euthanasie, je mag immers zelf weten wat je doet. Dit zijn dan de mensen die er niet direct mee te maken hebben. Zodra je een familielid of patiënt bent, wordt het een ander verhaal; vooral de familieleden zitten in een lastig pakket, ze willen namelijk uit eigenbelang niet hun geliefden verliezen, maar uit liefde willen ze ook het beste voor hun geliefden... - Zijn er voorstellen gedaan? o Nou, eigenlijk niet... iedereen wil zijn gelijk; euthanasie volledig legaliseren of verbieden. Nogal zwart wit. - Welke oplossing is volgens jou het beste? o Eigenlijk ben ik heel blij met de huidige situatie. Ik vind namelijk dat euthanasie mogelijk moet zijn. Ik heb aan den lijve ondervonden hoe erg mensen naar de dood kunnen verlangen. Mijn opa zou namelijk de rest van zijn nog korte en uitzichtloze leven in bed doorbrengen, en had een verstikkingsdood in het verschiet aangezien hij water achter zijn longen had. Mijn vader en zijn broers hebben nu ook goed afscheid kunnen nemen. Maar daarnaast is het ook zeker een goede zaak dat er strenge regels aan euthanasie en Pagina 6 van 7

7 zelfdoding verbonden zijn, want het lijntje tussen hulp bij zelfdoding en moord is heel dun. Door de procedure tot in detail vast te leggen voorkom je dubieuze sterfgevallen. - Hoe zal de kwestie zich in de toekomst ontwikkelen? o Ik denk niet dat er ooit een einde aan de twist komt, zoals vaak het geval is bij ethische kwesties. Ik denk ook niet dat euthanasie ooit weer verboden word... dan moet er wel iets heel raars met de regering gebeuren. Nederland is gewoon té tolerant en open om zulk soort dingen te verbieden. Wel zal de zaak goed in de gaten gehouden moeten worden en tevens goed onder de duim om het toekomst scenario van de SP te voorkomen. Pagina 7 van 7