Paragraaf 1: socialisatie en cultuur

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2428 woorden 14 maart ,2 38 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Paragraaf 1: socialisatie en cultuur Cultuur: Alle waarden en normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en dus als vanzelfsprekend beschouwen Het tegenovergestelde: Cultuur -> natuur, datgene dat aangeboren is. Cultuurkenmerken: Kennis, gewoonten, opvattingen, kunst, sport, symbolen, feestdagen Dynamisch: BIJV> wat kinderen van hun ouders leren, nemen ze niet altijd precies over. Belangrijke kenmerken zoals de opvatting over geweld blijft vaak hetzelfde, maar veel opvattingen over kleding, omgangsvormen en vrijetijdsbesteding veranderen steeds: de cultuur is dynamisch Cultuurgroep: Mensen met een gemeenschappelijke cultuur vormen samen een cultuurgroep. In Nederland wonen er heel veel bij elkaar, namelijk arbeiders, mensen van adel, vitesse-supporters, jehova s getuigen, skaters, miljonairs, maar ook veel etnische groepen: Amerikanen, turken, Duitsers, Limburgers, Friezen. Vanwege deze verschillende cultuurgroepen is Nederland een multiculturele samenleving geworden. Dominante cultuur: Niet alle culturen binnen een land zijn even sterk, we spreken van een dominante cultuur als een cultuur gedragen word door een groep die binnen een samenleving overheersend is. Vaak zijn dit de mensen met een invloedrijke politieke en economische positie. BIJV> Nederlandse taal, gelijkwaardigheid, gebruik kaasschaaf, het vieren van Koninginnedag, zijn typische kenmerken van de dominante cultuur van Nederland Subcultuur: Wanneer binnen een groep waarden, normen, normen en andere cultuurkenmerken op bepaalde onderdelen afwijken van de dominante cultuur, BIJV> mensen met piercings of bewoners van Huissen die in kledingdracht wonen. Tegencultuur: Een subcultuur hoeft niet altijd tegenstrijdig te zijn met de dominante cultuur, dit is wel zo bij een tegencultuur. Deze worden gedragen door mensen die zich verzetten tegen de dominante cultuur of daar een bedreiging vormen. Via protesten proberen mensen de dominante cultuur te veranderen, en zo meer naar eigen zinnen te krijgen. Antiglobalisten: Mensen die ergens tegen strijden: Vrouwen voor gelijke rechten in de jaren 70, krakers gingen in protest tegen wetten enz. ze noemen zich liever geen Antiglobalisten, maar anders-globalisten Bedrijfscultuur: Alle waarden en normen die er in een bedrijf gelden. BIJV> een schilder in een overall, bankenemployees in een net pak. Veel bij jongeren subculturen omdat: -> De welvaart nam toe. -> Meer vrije tijd en geld te besteden -> Geborgenheid (ze willen ergens bij horen) En er ontstaan jeugdculturen omdat jongeren een eigen leefstijl willen die anders is dan die van hun ouders. Zelf beslissingen nemen zoals wanneer ze uitgaan, welke vrienden en welke muziek ze willen luisteren. Geborgenheid: Ergens bij willen horen. Pagina 1 van 7

2 Rappers: Komt uit de zwarte wijken van de VS waar de jongeren op straat muziek maakten met gesproken teksten, eigen soort kleding, een eigen taal en eigen soort van muziek. Ze zingen over de maatschappelijke problemen zoals racisme Housecultuur: Nummers met een snel dansritme, bepaald door het aantal beats per minuut Verouderd: Als een bepaalde trend aanslaat of te bekend word zoeken jongeren vaak weer iets nieuws. Je kan dus zeggen dat een cultuur onder jongeren snel verouderd. Daarom toen rap goed aansloeg kwamen er steeds nieuwe raps, zoals triphop, nederhop, rare grooves, crossover en gansterrap. Multiculturele samenleving: Een maatschappij waar veel etnische groepen bij elkaar leven. Immigranten: Mensen die van het buitenland naar Nederland komen. Integreren: Leven in een multiculturele samenleving betekend dat mensen een manier moeten vinden om met elkaars cultuur om te gaan, integreren wil zeggen dat je een deel van de dominante cultuur over neemt en ook een deel je eigen cultuur behouden. Gedragsregulerend: Cultuur geef richting aan het denken en doen van mensen. De belangrijkste kenmerken van een cultuur worden telkens aan de nieuwe generatie overgegeven. Dit proces loopt van: socialisatie, sociale controle en internalisatie. Socialisatie : Het proces waarbij iemand de waarden, normen, en andere cultuurkenmerken van zijn samenleving of groep aanleert. Socialiserende instituties. Instellingen en organisaties en overige collectieve gedragspatronen waarmee de cultuuroverdracht plaatsvindt. Gezin: Kinderen leren gedragingen, de eerste lach, stapjes, woordjes. School: Kind leert disciplines. Werk: Hier moet je prestatie leveren Maatschappelijke groeperingen: Zoals sportclubs en geloofsrichtingen. Mensen leren zich gedragen naar de normen en waarden van vooral geloofsrichtingen, zoals het christendom, en de islam. Overheid: Bepaald regels en wetten, wie zich er niet aan houd, krijgt een strafregeling. Media:. Televisie, kranten, films, affiches, boeken e.d Sociale controle: Is de wijze waarop mensen en andere mensen zich stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden. Sancties: Ander woord: gevolgen, wie zich er niet aan houd of juist wel krijgt beloningen of straffen. De 4 vormen van maatregelen: -> Formele positieve sanctie: zoals een koninklijke onderscheiding, een diploma, of een promotie. -> Formele negatieve sanctie: zoals strafwerk, een boete of gevangenisstraf -> Informele positieve sanctie: zoals een compliment, een fooi, een applaus. -> Informele negatieve sanctie: zoals een kind dat naar de kamer word gestuurd, of een popgroep uitfluiten, of NEC uitfluiten. Internalisatie: Dat zij zich gaan automatisch gaan gedragen zoals de groep da van hen verwacht. BIJV> kinderen word geleerd het niet in de broek te kakken, maar op de wc te schijten. Na een tijdje gaat dit vanzelf: De zindelijkheid is geïnternaliseerd. Samenhang tussen begrippen: Socialisatie -> Sociale controle -> sancties -> internalisatie -> cultuur -> normen en waarde -> socialiserende instituties -> socialisatie (2) enz. Paragraaf 2: Media en communicatie: Communicatie: Het proces waarbij een zender bedoelt of onbedoeld een boodschap doorbrengt aan een ontvanger. Pagina 2 van 7

3 Medium Waarlangs de boodschap word verstuurd BIJV> telefoon, gebarentaal, geschreven, televisie, kunstwerken e.d. Communicatiestoornis Als een zender iets anders bedoelt met een boodschap dan de ontvanger interpreteert, is er sprake van communicatiestoornis. Dit heeft te maken met het referentiekader. Referentiekader Is het geheel van persoonlijke waarden, normen, kennis en ervaring. Informatiemaatschappij: Een samenleving waar communicatie en informatieoverdracht de basis van de meeste economische activiteiten vormen Directe en indirecte communicatie : Bij directe communicatie is er sprake van face-to-face contact, bij indirecte niet Eenzijdige en meerzijdige communicatie: Bij eenzijdige communicatie is er sprake van eenrichtingsverkeer, zoals bij radio en televisie programma s, kranten en films. Als communicatie meerzijdig is, zijn de deelnemers, zowel zender als ontvanger. Verbale en non-verbale communicatie: Verbaal zijn woorden en gesproken, non-verbale zijn symbolen en lichaamstaal. Interpersoonlijke en massacommunicatie: Interpersoonlijke communicatie word er informatie uitgewisseld tussen weinig personen, zoals een vergadering, bij massa communicatie is er sprake van informatie uitwisseling tussen veel personen. Massamedia: Met massamedia worden de dragers van openbare boodschappen bedoelt. Massamedia heeft een aantal gemeenschappelijke kenmerken, zoals: -> de informatie die ze overbrengen is bedoelt voor een anoniem publiek. -> de informatie is openbaar en voor iedereen toegankelijk -> de relatie tussen zender en ontvanger is onpersoonlijk -> de communicatie verloopt meestal eenzijdig. -> de ontvanger kan in de meeste gevallen alleen indirect achteraf reageren, er is dus weinig feedback. En zenders kunnen vaak niet meteen controleren of de boodschap word begrepen. Soorten informatie: Amusement, Nieuws, Reclame, Meningsvorming, Kunst, Educatie/onderwijs. Reclame: Heeft 2 doelen, namelijk: -> mensen wijzen op nieuwe of goedkope producten -> Naamsbekendheid van een merk of een bedrijf vergroten. Meningsvorming: Vele talkshows, documentaires enz. Kunst: Toneelstukken, opera s, popconcerten Educatie en onderwijs: Teleac NOT, oorlogsfilm (is gedeeltelijk amusement, maar ook gedeeltelijk educatie/onderwijs. Functies: Informatieve, sociale, recreatieve functies. Informatieve functie: -> Informatie (journaal, krantenberichten, achtergrondverhalen, websites e.d. -> educatie (teleac, schooltelevisie, voorlichting, documentaires. -> hulp bij opinie of meningsvorming (commentaar of achtergrondprogramma s zoals Netwerk, twee vandaag, NOVA e.d. Sociale functie: -> Met andere kunnen meepraten (BIJV spraakmakende televisieprogramma s) -> hun eenzaamheid kunnen verdrijven (TV kijken, het lezen van de krant, chatten op internet) Recreatieve functie: -> ontspanning -> gezelligheid -> tijdverdrijf -> zinvolle vrijetijdsbesteding -> het beleven van spanning, sensatie e.d. Media belangrijk voor de samenleving: Deze heeft ook een politieke functie en een socialiserende functie. Paragraaf 3: Soorten media De 3 soorten media -> de gedrukte media -> de audiovisuele massamedia -> nieuwe media Pagina 3 van 7

4 De gedrukte media: Tijdschriften, boeken huis aan huis bladen e.d De audiovisuele media: Via geluid en bewegende beelden. Nieuwe media: Zoals internet, cd-rom, computers. Pers: Hier wordt de gedrukte media hoofdzakelijk gemaakt. Verschilden soorten gedrukte media: Krant, tijdschriften, huis aan huis bladen, boeken. Landelijk dagblad: Telegraaf, volkskrant, NRC handelsblad, Algemeen Dagblad en trouw. Regionale dagbladen: De Gelderlander, De Limburger, Verschillen tussen kranten: -> Algemene kranten en richtingskranten -> progressieve en conservatieve kranten -> Populaire kranten en kwaliteitskranten Algemene kranten: Is niet gebonden aan een levensbeschouwelijke of politieke richting. Richtingkranten wel, zoals Trouw. Progressieve en conservatieve kranten Hechten waarde aan maatschappelijke verandering, zijn vernieuwingsgezind en worden ook wel links genoemd. Een voorbeeld is de volkskrant. Conservatieve kranten zijn behoudend en steunen het gezag en hechten waarde aan tradities. Zij worden ook wel rechts genoemd Populaire en kwaliteitskranten: Kwaliteitskranten of massakranten zijn kranten die zich vooral richten op het grote publiek. Voorbeelden zijn de telegraaf of het Algemeen Dagblad. Kwaliteitskranten worden ook wel kaderkranten genoemd. Dat wil zeggen dat het beter opgeleide deel van de Nederlanders, het zogenaamde kader, deze kranten leest. Een duidelijk voorbeeld is het NRC handelsblad Doelgroep: Een groep waarnaar de uitgever van een blad/tijdschrift e.d. zich richt. Soorten tijdschriften: Jongerenbladen, familiebladen, roddelbladen, special-interstbladen, vakbladen, opiniebladen en omroepgidsen. Voorbeelden van jongerenbladen: BoBo, Yes, aloha, Oor e.d. Voorbeelden van familiebladen: Panorama, Libelle, Margriet e.d. Voorbeelden van Roddelbladen; Story, Privé, Weekend e.d. Voorbeelden van special-interstbladen: Computer totaal, ons koningshuis, medisch contact e.d. Voorbeelden van Vakbladen: Personeel en organisatie, kinderopvang e.d. Voorbeelden van Opiniebladen: HP/de tijd, Vrij Nederland, Elsevier Voorbeelden van Omroepgidsen Tros Kampos, VARA TV magazine e.d. Verschillende soorten zenders: -> Landelijke publieke omroepen -> regionale en lokale publieke omroepen -> landelijke commerciële omroepen -> buitenlandse omroepen Landelijke publieke omroepen: Nederland 1,2,3 BNN, VARA, TROS Regionale en lokale omroepen: Plaatselijk nieuws, Huissen TV e.d. Landelijke commerciële zenders: SBS 6, Yorin, RTL 4, Veronica e.d. deze zijn marktgericht, dus alleen op geld en kijkcijfers. Buitenlandse omroepen: CNN, RaiUno, discovery channel e.d. Ideële instellingen: Moeten een bepaald percentage aan cultuur, sport e.d. worden uitgezonden. Interactiviteit: Je bent interactief bezig, zoals met FIFA waarmee je met vitesse speelt, of een spel van RedCat. Nieuwsgroepen: Plaatsen op internet waar mensen samen over onderwerpen kunnen praten en discussiëren. Wappen: Internet op je mobiel Pagina 4 van 7

5 Short-message-service(bericht) Sms bericht Paragraaf 4: hoe komt het nieuws tot stand: Nieuws: Informatie over recente feiten die nog onbekend zijn bij het grote publiek. Kennis: Informatie is al bekend. Selectiecriteria: Welke berichten wil je weten en welke niet. Je hebt de volgende selectiecriteria: Actueel, uitzonderlijk, interessant, gevolgen, beroemde personen, totaalinzicht, beeldmateriaal. Nieuwsbronnen: Personen en instellingen, nieuwsgaring, persbureaus. Personen en instellingen: Eigen initiatief informatie verstrekken aan journalisten, of actiegroepen Nieuwsgaring: Eigen gespecialiseerde journalisten gaan op zoek naar nieuws. Persbureau Sturen nieuws per modem en fax. Op de meeste redacties stromen onophoudelijk 24 uur per dag berichten van persbureaus binnen. Voorbeelden zijn: het ANP (Nederland) AP (associated press uit Amerika) Reuters (Engeland) AFP (Agence France Press) DPA (Deutsche Press agentuur) Identiteit van nieuws: Keuze, Presentatie, Commentaar. Objectiviteit: Een beschrijving van feiten en meningen die in overeenstemming is met de werkelijkheid. Referentiekader: De persoonlijke waarden en normen, gewoonten en ervaringen spelen altijd een rol als je iets schrijft. Betrouwbaarheid van een verslag Feiten en meningen, Hoor en wederhoor, bronnen, kennis van zaken. De redactie: Heeft de inhoudelijke verantwoordelijkheid. De directie: Is verantwoordelijk voor het zakelijke en financiële management. Paragraaf 5: de invloed van de media: Reëel beeld: Is het beeld dat ik krijg wel waar? Gemiddelde beeld van daders: Misdadigers worden vaak in boeken en strips afgebeeld, zodat je ze makkelijk kunt herkennen. Stereotypering: Een vast staand beeld, waarbij we aan een hele groep bepaalde kenmerken toeschrijven: BIJV> studenten maken er altijd een rotzooi van. Vooroordeel: Een oordeel over iets of iemand dat niet op kennis van zaken berust. Beinvloedingstheorieën: -> De injectienaaldtheorie -> de multiple-step-flow-theorie -> de theorie van de selectieve perceptie -> de agendatheorie De injectienaaldtheorie: Is het plubliek druppeltje voor druppeltje met bepaalde ideeën volspuiten. BIJV> propaganda, dat er uitsluitend eenzijdige informatie wordt gegeven met als doel aanhangers voor een standpunt of zaak te winnen. Of BIJV> indoctrinatie. Dat is het systematisch en voortdurend opdragen van bepaalde opvattingen en meningen aan het publiek. Nog een voorbeeld is manipulatie. Hier krijgt het publiek vervormde informatie over een bepaald onderwerp of kwestie, omdat met opzet feiten worden weggelaten of verdraait zonder dat de ontvanger dit merkt. De multi-step-flow-theorie; Heeft de massamedia meestal alleen een indirecte invloed. deze beïnvloeding via bepaalde mensen uit onze naaste omgeving, zogenaamde opinieleiders: dit zijn mensen die binnen een bepaalde kring (gezin, school, werk, vriendenkring) veel gezag hebben. Dit gaat via 2 fasen: de eerste fase ontwikkelen alleen deze opinieleiders een duidelijk eigen mening over bepaalde actuele informatie. Als ze iets zeggen van een programma, hebben de meeste mensen nog geen echte mening gevormd. Dat komt in Pagina 5 van 7

6 de 2de fase waarin mensen de mening van opinieleiders overnemen. BIJV> tijdens de verkiezingstijd ziet iemand op tv een debat waarbij de lijsttrekkers van de PvdA, CDA en VVD elkaar flink bestrijden. Volgende ochtend zegt een collega: ie van het PvdA vond ik d beste. De persoon neemt deze mening over omdat hij denkt dat de collega veel verstand heeft van politiek. De collega heeft nu de functie van opinielijder. De selectieve perceptie: De theorie van de selectieve perceptie benadrukt niet de macht van de zender, maar de rol van de mediagebruiker als ontvanger van boodschappen. Selectieve perceptie betekend dat in elke informatie altijd zodanig wordt vervormd dat deze zo veel mogelijk past in ons referentiekader. Mensen nemen informatie nooit objectief waar (perceptie=waarneming). Zo zal een bokser anders naar een boksfilm kijken dan een vredesactivist. Het referentiekader is het geheel van persoonlijke waarden, normen, kennis en ervaring. Volgens deze theorie heeft de ontvanger, de mediagebruiker, veel meer macht dan in andere Beinvloedingstheoriën. De agendatheorie: Deze benadrukt dat de mensen niet bepalen hóé mensen denken, maar hooguit waarover zij denken en met elkaar praten. Als de media veel praat over aids of vitesse dan word er automatisch thuis en op school e.d. ook veel over gepraat. Deze onderwerpen zijn op de gespreksagenda geplaatst. Materiële fysieke behoeften: Eten, drinken, onderdak, het verlangen naar luxe goederen. Immateriële psychologische behoeften: Verlangen naar gezondheid, avonduur, gezelligheid, succes, liefde, status, zekerheid. Paragraaf 6: De media en de overheid: Uitgangspunten van de overheid over media: -> het goed functioneren van de democratie -> de vrijheid van meningsuiting -> de bescherming van een pluriform aanbod. Functioneren van de democratie: Is een betrouwbare informatievoorzieningen noodzakelijk. Alleen dan kan er een goed publiek debat plaatsvinden. Goede informatie zorgt voor meer politieke betrokkenheid van de burgers en maakt weloverwogen politieke keuzes. Voor onze parlementaire democratie is dit erg belangrijk. Vrijheid van meningsuiting: Zonder meningsuiting kan je niet goed geïnformeerd worden. Zo staat het in de grondwet: Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. De zit behoudens ieders.laat zien dat je niet álles mag publiceren. Pluriformiteit: Wordt bedoelt dat er allerlei verschillende kranten, tijdschriften, omroepen, zenders en internetbedrijven aanwezig zijn. Hierdoor krijgt het publiek de kans verschillende soorten informatie met elkaar te vergelijken. Vrijemarktprincipe: Wil zeggen dat het bestaansrecht van bladen wordt overgelaten aan de vraag of er voldoende behoefte aan is. Bescherming van pluriformiteit Wil zeggen dat de overheid ervoor zorgt dat er voldoende bladen met een duidelijk verschillende kleur zijn. De digitale snelweg voor iedereen wanneer: -> Subsidies aan scholen om kinderen wegwijs te maken met computers -> belastingmaatregelen om burgers in staat te stellen computers aan te schaffen -> cursussen om personeel om te scholen. Omroepwet: De publieke omroepen mogen geen wist maken. Verzuiling: Maatschappelijk leven werd bepaald door geloofs- en levens overtuiging. Pagina 6 van 7

7 Ontzuiling: Mensen kregen minder behoefte om hun hele leven te laten bepalen door hun geloofs- of levensovertuiging. Vertrossing: Moeilijke programma s verschoven naar latere tijdstippen en op de zogenaamde prime time zond men vooral populaire programma s uit. Deze ontwikkeling heet vertrossing. Sluikreclame: Dit is verboden. Het is niet toegestaan om een productnaam of bedrijf te tonen of te noemen zonder dat het publiek weet dat het om reclame gaat. BIJV> in een soap gezellig een Amstel drinken, of een pakje sigaretten, of apple computers. Concurrentiestrijd gevolgen: -> persconcentraties -> marktsegmentering bij de tijdschriften -> commercialisering bij de omroepen -> mediaconcentratie bij mediabedrijven Pagina 7 van 7