Werk- en toeleidingsdocument SMW Rotterdam

Transcriptie

1 Werk- en toeleidingsdocument SMW Rotterdam

2 Colofon Dit werk- en toeleidingsdocument is een uitgave van de Rotterdamse schoolbesturen en de gemeente Rotterdam. De basis voor dit werk- en toeleidingsdocument SMW is het Triage-instrument wijkteams Jeugd en Gezin Rotterdam, ontwikkeld door het Nederlands Jeugdinstituut (K. Eijgenraam, C. Bartelink, versie juni 2014). Naast het triage instrument heeft de werkgroep gebruik gemaakt van het OKR addendum SMW Rotterdam (SMWregistratiesysteem Rotterdam, 2008). Door de Rotterdamse werkgroep 1 plan is op basis van bovenstaande documenten een standaard werk- en toeleidingsdocument ontwikkeld voor de Rotterdamse Schoolmaatschappelijk Werker, die de verbindende schakel vormt tussen de school en het wijkteam. De leden van de Rotterdamse werkgroep 1 plan zijn: Tekst: Renate de Wit (schoolbestuur CVO, trekker van de werkgroep) Mustapha Igozoul (Servicepunt SMW, lid van de werkgroep) Overige werkgroepleden: Corry Buijk (schoolbestuur LMC) Marianne van den Bos (schoolbestuur PCBO) Eus Hehanussa (Stichting SMW Rijnmond) Klaas Huls (gemeente Rotterdam) Merlijn Jacobs (samenwerkingsverband PPO) Marjonne Meijer (MEE Rotterdam Rijnmond) Ida Ouweneel (CJG Rijnmond) Cas Smulders (schoolbestuur BOOR) Annelies van Son (schoolbestuur PCBO) Mieke Willegers (Flexus Jeugdplein) Elly Winkelman (CJG Rijnmond) De Rotterdamse werkgroep 1 plan maakt onderdeel uit van het Rotterdamse platform aansluiting passend onderwijs Nieuw Rotterdams Jeugdstelsel. Het overnemen van de tekst van dit werk- en toeleidingsinstrument is uitsluitend toegestaan in overleg met de auteurs.

3 Werk- en toeleidingsinstrument SMW Rotterdam Algemene gegevens (Contact)gegevens School Naam School: Type onderwijs: 0 regulier 0 speciaal 0 basisonderwijs 0 voortgezet onderwijs Straat: Postcode: Plaats: Telefoonnummer: Contactgegevens SMW-er: Naam: Op school aanwezig op: Contactgegevens intern begeleider of zorgcoördinator: Naam: Gegevens jeugdige en gezin Voor het invullen van de gegevens over de leerling en zijn/haar gezin(nen) heb je de volgende opties: Optie 1: Maak vanuit het leerlingvolgsysteem van de school een scan van deze gegevens en voeg dit toe. [invoegen scan; controleer of de gegevens volledig zijn aan de hand van de items onder optie 2] Optie 2: Wanneer gegevens uit het leerlingvolgsysteem niet beschikbaar zijn: vul onderstaande gegevens in. Contactgegevens leerling: Naam: Geboortedatum en leeftijd: Geboorteland: Adres (straat, postcode en woonplaats): Telefoonnummer: 0 leerling: 0 ouder(s) / verzorger(s): adres: Naam huisarts: Telefoonnummer: 0 leerling: 0 ouder(s) / verzorger(s): Gegevens gezin: Huidige samenstelling 0 Twee biologische ouders 0 Een biologische ouder 0 Een biologische en een stiefouder 0 Pleeg/adoptief ouder(s) 0 Anders nl:

4 Aantal kinderen dat in het huis van de leerling woont: De leerling wordt opgevoed door: 0 biologische ouders 0 biologische ouder + stiefouders 0 adoptief/pleegouders 0 anders, nl.: De biologische ouder(s): 0 leven (on)gehuwd samen 0 zijn gescheiden 0 hebben een lat-relatie 0 vader/moeder is overleden 0 hebben afstand van het kind gedaan Het ouderlijk gezag rust bij: 0 (adoptief) ouders 0 gezinsvoogdij, nl.: 0 biologische / adoptief moeder 0 anders, nl.: 0 biologische / adoptief vader Persoonlijke gegevens gezinsleden: Relatie tot leerling Naam Geboortedatum Indien van toepassing: naam school overige kinderen in het gezin

5 Gegevens vanuit de aanmelding Aanmelding bij het SMW Haal onderstaande items uit de aanmelding naar SMW of zorgteam (het aanmeldingsformulier of het lvs) Datum aanmelding bij het SMW: Naam en adres aanmelder: Functie aanmelder: PO VO 0 leerkracht 0 intern begeleider 0 de leerling zelf 0 ouder(s) 0 anders, nl.: 0 vakdocent 0 mentor 0 leerjaarcoördinator 0 zorgcoördinator 0 de leerling zelf 0 ouder(s) 0 anders, nl.: Schoolloopbaan en leerprestaties Voor PO Groep: Is er sprake van doublure: 0 nee 0 ja, nl. in groep Resultaten/ leerprestaties Onderwijsniveau: Leerjaar: Sector / profiel: Is er sprake van doublure? Is er sprake van afop opstroom? Voor VO 0 nee 0 ja, nl. in klas/leerjaar: 0 nee 0 ja, nl. in leerjaar: Het instroomniveau was: Bijzonderheden: alleen invullen indien van toepassing en relevant (zie ook: cognitieve ontwikkeling in de analyse) Is er sprake van schoolverzuim? 0 nee 0 ja, geoorloofd 0 ja, ongeoorloofd 0 ja, kortdurend 0 ja, langdurend naam, adres en telefoonnummer van de betrokken leerplichtambtenaar: Testen / onderzoeken Intelligentieonderzoek: toets gegevens, niet ouder dan 2 jaar: (instrument, datum afname, naam onderzoeker, afzonderlijke scores) Dyslexieverklaring: 0 nee 0 ja Dyscalculie: 0 nee 0 ja Diagnose (DSM IV classificatie): 0 nee 0 ja, nl.: 0 datum onderzoek: TLV cluster 3, 4: 0 nee 0 ja, nl. cluster: Krijgt /kreeg de leerling een andere vorm van ondersteuning in/door de school? (denk aan RT, huiswerkbegeleiding, faalangst-, sociale vaardhigheids-, weerbaarheidstraining, etc.): 0 nee 0 ja, namelijk:

6 Wat is de vraag/het probleem? Reden van aanmelding bij het SMW Haal onderstaande items uit de aanmelding (het aanmeldingsformulier of het lvs) Beschrijf in een paar zinnen wat de reden is dat de leerling (of he tgezin) zich heeft/is aangemeld voor het SMW Wat ziet de aanmelder als sterke kanten (wat gaat goed op school)? Wat gaat minder goed? Waar zou dat volgens de aanmelder aan kunnen liggen? Geef in onderstaande driehoek aan (door te onderstrepen, gebruik te maken van steekwoorden) op welke gebied(en) de vraag betrekking heeft.

7 Beslismoment 1 Kan deze vraag behandeld worden door SMW? Heeft de problematiek betrekking op psychosociale en/of opvoedingsproblemen en/of op zaken die van invloed zijn op het welzijn van het gezin en de ontwikkeling van de jeugdige? 0 Nee rond het gesprek af indien nodig, verwijs of draag over naar een passende instantie of het netwerk 0 Ja maak aan de hand van de ETM een eerste afweging: Uitslag ETM gebied 1 en 2 Gebied 3 of 4 Gebied 5 Actie Biedt zelf hulp. Een uitgebreide analyse is niet noodzakelijk, een eenvoudig ondersteuningsplan is voldoende. Maak aan de hand van de volgende vragen een uitgebreidere analyse van sterke kanten en problemen. Deze analyse is tevens nodig in de toeleiding naar het wijkteam. Maak een inschatting van de veiligheid en psychische problemen en zet direct hulp van anderen in (zie ook hieronder) Afhankelijk van beslismoment 1: ETM gebied 1 en 2: zelf hulp bieden De SMW-er spreekt met: -.., datum -.., datum -.., datum [link naar werkaantekeningen afgeschermd en alleen toegankelijk voor de SMW-er] Ondersteuningsplan Stel een ondersteuningsplan op aan de hand van: - Een beknopte analyse van het probleem/risico s en sterkte (wat gaat goed?) - Ondersteuningsbehoefte van de leerling, ouder(s)/verzorger(s), mentor, leraren, school Neem in het plan op: - Doelen (SMART geformuleerd) en acties - Afspraken over evaluatie en terugkoppelingen naar de leraar, mentor, school [link naar het ondersteuningsplan] Terugkoppeling en handelingsadviezen Leraar: Mentor: School: ETM gebied 5: Inschatten veiligheid en psychische problemen Zijn er aanwijzingen voor een (crisis)situatie waarin direct handelen nodig is? Zo nee, maak een uitgebreide analyse van sterke kanten en problemen (zie de vragen in het volgende blok). Zo ja: Het is evident wat er aan de hand is:

8 - De veiligheid van de jeugdige is in gevaar Schakel direct Veilig Thuis (AMHK) in. - De jeugdige heeft ernstige psychische problemen Schakel direct specialist/crisisdienst in Er is nog twijfel: - Of de veiligheid van de jeugdige in gevaar is Vul de LIRIK (beoordeling veiligheid jeugdige) in. Je kunt de LIRIK alleen invullen als je al voldoende weet over het gezin. Ga anders eerst door met onderstaande vragen en vul daarna de LIRIK in. - Of de jeugdige ernstige psychische problemen heeft vraag diagnostisch advies bij het OAT, Koers loket of het CDT (met betrokkenheid van het wijkteam). Worden je vermoedens bevestigd, schakel dan de betreffende dienst in. Worden je vermoedens niet bevestigd, ga dan door met de volgende vragen. ETM gebied 3 of 4 (evt. 5): Analyse van sterke kanten en problemen Ga bij elk onderdeel na in hoeverre er sprake is van sterke kanten en zorgen/problemen. Houd hierbij rekening met de leeftijd van de jeugdige en de omstandigheden van het gezin. Het is niet nodig bij elk onderdeel een beschrijving te geven. - Zolang er niks wordt vermeld geldt: geen bijzonderheden (dit onderdeel betreft geen sterke kant maar er zijn ook geen zorgen over). - Als je het niet zeker weet, vermeld dit dan (bijv. onbekend ). Voor zover mogelijk: baseer je beschrijving op feiten, niet op je mening, en vermeld wat die feiten zijn. Als er meerdere personen deelnemen aan het gesprek en zij verschillen van mening, vermeld dit dan ook.

9 Analyse Ontwikkeling jeugdige Talenten Sterke kanten van de jeugdige (school-thuis-vrije tijd) Emoties en gedrag Omgaan met emoties en het laten zien van gevoelens Hechting Driftig of beheerst gedrag(spel)gedrag thuis, op school en in de omgeving (bijvoorbeeld sportclub) Sociaal gedrag (contact met leeftijdgenoten en volwassenen) Reactie op traumatische of stressvolle gebeurtenissen (bijvoorbeeld scheiding, ziekenhuisopname) Geestelijke gezondheid, (sociaal) emotioneel welbevinden, aanwezigheid indicatoren psychopathologie Aanwezigheid indicatoren criminaliteit (eerdere en huidige delicten,, ) Zelfbeeld De mate waarin de jeugdige zichzelf ziet als individu en als deel van het gezin Zelfinzicht, zelfbeeld en zelfvertrouwen Keuzes maken en initiatief nemen Gender en/of seksuele identiteit Leren en denken: cognitieve ontwikkeling en functioneren op school Intelligentie (harmonisch/disharmonisch profiel), aanwezigheid signalen (L)VB: zie gegevens aanmelding Resultaten/ leerprestaties: zie gegevens aanmelding Verzuim: zie gegevens aanmelding Plezier op school Werkhouding op school Relatie met medeleerlingen Relatie met leerkracht(en) Relatie ouder(s)/school Leerproblemen / leerachterstanden Taalontwikkeling en taalgebruik Bijzonderheden in de informatieverwerking Bijzonderheden aan de manier waarop de leerling denkt Werkhouding op school (concentratie, niveau) Succes- en faalervaringen

10 Zelfredzaamheid Praktische, emotionele en communicatieve vaardigheden die vereist zijn voor toenemende onafhankelijkheid Oplossingsvaardigheden Inschatten van eigen veiligheid en risico s Sociale relaties Relaties met gezinsleden (ouders, broers/zussen) Relaties met leeftijdgenoten (op school, in vrijetijdsdomein) Relaties met volwassenen (op school, in vrijetijdsdomein) Inlevingsvermogen Manier van contact leggen met professionals (bijvoorbeeld oogcontact maken, mate van openheid of afweer, mate van weerbaarheid of afhankelijkheid) Gezondheid en fysieke verschijning Algemene gezondheid, groei en ontwikkeling, lichamelijk welbevinden Verschijning en gedrag in sociale situaties: thuis, school, op straat () Lichamelijke klachten, pijnklachten en Speciale behoeften door bijvoorbeeld ziekte, beperking of aandoening (denk bijv. aan eten/drinken, lengte-gewicht, slapen, bewegen, lichaamsverzorging, vermoeid of uitgerust uiterlijk, passende kleding, passend gedrag, netheid en persoonlijke hygiëne pijnklachten, lichamelijke klachten, gebruik medicijnen, verwondingen, anatomische afwijkingen, etc.) Sociale presentatie Aanpassing aan en houding t.a.v. beperkingen en discriminatie door anderen Respect voor gezins-, culturele en religieuze waarden en verschillen tussen mensen Beschikbaarheid van advies van de ouders/verzorgers over presentatie in sociale situaties Rol van ouders / verzorgers Algemeen Kenmerken opvoedingsstijl (bijv. betrokkenheid, grenzen stellen, positieve aandacht en stimulatie (passend bij de ontwikkelingsbehoeften van het kind) Basale verzorging Voorzien in fysieke behoeften van de jeugdige (voeding, kleding, onderdak, hygiëne) Zorg dragen voor goede gezondheidszorg (bijv. bezoek aan huisarts en tandarts, specialistische hulp)

11 Ouder-kind relatie: Emotionele warmte en interactie Relatie en hechting ouder-kind Waardering en respect tonen voor kind Empathie en begrip tonen Sensitief en responsief reageren op de behoeften van de jeugdige Betrokkenheid, steun en participatie bij (activiteiten van) de jeugdige Stimuleren en ouder-kind activiteiten Bevorderen van cognitieve ontwikkeling door aanmoediging, communicatie en stimulatie Voorzien in leermogelijkheden en sociale participatie Zorgen voor ondersteunen van onderwijs en succeservaringen Ouders als rolmodel Toegang tot boeken, internet, mogelijkheden vaardigheden/interesses op te doen, mogelijkheden succes/prestaties te ervaren Toezicht en garanderen veiligheid Bieden van een veilige leefomgeving Bescherming bieden tegen mensen die mogelijk gevaar opleveren Voldoende toezicht van een volwassene Weerbaar maken: bespreken hoe om te gaan met risicovolle situaties Regels en grenzen Stellen van heldere, realistische grenzen, regels en verwachtingen, consequent opvoedgedrag Regulering van gedrag en emoties van de jeugdige (leren omgaan met frustraties) Omgaan met conflicten Passende verantwoordelijkheden geven Structuur en stabiliteit Structuur, stabiliteit en continuïteit in opvoeding en verzorging Voorspelbaarheid van reacties van de ouder voor de jeugdige Fysieke en psychische beschikbaarheid van minimaal een vaste opvoeder Indicatoren (L)VB, psychopathologie, psychische problemen, criminaliteit (bij ouders) Ouders beschikken over professionele competenties (indien ernstige problemen bij het kind)

12 Gezins- en omgevingsfactoren Ingrijpende gebeurtenissen, voorgeschiedenis en functioneren gezin Belangrijke gebeurtenissen in het gezin (bijv. scheiding, overlijden, verhuizing, mishandeling, uithuisplaatsing) Functioneren van het gezin (bijv. relatie met broers en zussen en de invloed op de jeugdige daarvan) Impact familie op de jeugdige en het gezin Sterke en minder sterke eigenschappen van de ouders, moeilijkheden die zij ervaren, ervaringen uit hun eigen kindertijd Relatie tussen (gescheiden) ouders Eerdere begeleidings-/behandelingstrajecten, juridische maatregel Steun vanuit de omgeving Mate waarin het gezin familie en/of vrienden heeft waarvan ze steun ondervinden Peer groepen, vriendschappen en sociale netwerk (jeugdige en ouders), nabijheid en kwaliteit ervan, mogelijkheid van rolmodellen Belang dat ouders en jeugdige er zelf aan hechten Faciliteiten en diensten in de buurt (bijv. primaire gezondheidszorg, transport, winkels, vrijetijdsactiviteiten en plekken voor religieuze samenkomsten. Het gaat om zowel de beschikbaarheid als het niveau van de voorzieningen en de invloed daarvan op het gezin) De mate waarin gezinsleden gebruik (willen) maken van die voorzieningen (in verleden en heden) Woning Aanwezigheid basisfaciliteiten en voorzieningen die passen bij de leeftijd en de ontwikkeling van de jeugdige en andere huisgenoten (interieur/ exterieur huis en directe omgeving, aanwezigheid van gas, water, elektra, kookfaciliteiten, slaapruimte, voorzieningen om te spelen en huiswerk te maken) Is het huis schoon en veilig? Indien relevant: is het huis toegankelijk en geschikt voor van gehandicapte gezinsleden Werk Wie werken in het gezin, regelmatig of wisselende diensten en zo ja, op welke dagen, effect daarvan op de jeugdige Belangrijke veranderingen (bijv. werkloosheid kostwinner) Inkomsten Het lukt de ouders om maandelijks rond te komen Het gezin krijgt toeslagen van de overheid ( bijv. zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangoteslag) Zijn er financiële problemen die van invloed zijn op (de opvoeding van) het kind?

13 Eerdere en huidige hulp Beschrijf hieronder welke (externe) hulp er al is geweest (of de jeugdige en/of het gezin nu nog steeds krijgt) voor de problemen die hiervoor zijn beschreven. Denk ook aan de hulp die de school of jij zelf in het verleden aan dit gezin hebt geboden Periode Zorgaanbieders (contactgegevens) Type hulp, gericht op welke problemen Resultaten (tot nu toe)

14 Inventariseer de belangrijkste factoren 1. Zet links de problemen, stress- en risicofactoren (draaglast) en rechts de sterke kanten en protectieve factoren (draagkracht). Zet de zwaarst-wegende bovenaan. 2. Kies alleen die factoren die in belangrijke mate bijdragen aan het probleem (bij draaglast) of in belangrijke mate (kunnen) bijdragen aan de oplossing/vermindering van het probleem (bij draagkracht). Problemen Draaglast De problemen, stress- en risicofactoren in jeugdige, opvoeding, gezin en wijdere omgeving. Sterke kanten Draagkracht De sterke kanten en beschermende factoren in jeugdige, opvoeding, gezin en wijdere omgeving.

15 Conclusie uit de analyse van sterke kanten en problemen Beschrijf de situatie van de jeugdige/het gezin in een paar kernachtige zinnen: - Wat zijn de belangrijkste problemen (in hoeverre hebben die met elkaar te maken, versterken ze elkaar)? - Wat zijn de belangrijkste sterke kanten (in hoeverre zijn die compenserend voor de problemen)? - Hoe staat het met de verhouding draagkracht en draaglast: is die niet, licht of ernstig uit evenwicht? Conclusie SMW-er: Conclusie leerling en/of ouder(s), verzorger(s): Wat is de vervolgstap? Bepaal aan de hand van de conclusies uit de analyse wat de vervolgstap moet zijn: Beslismoment 2 Is het beeld voldoende duidelijk? 0 ja, het is duidelijk dat het wijkteam ingeschakeld moet worden Neem contact op met het wijkteam en maak een afspraak voor een warme overdracht. (Volg hiertoe de stappen verderop in dit document) 0 nee Raadpleeg het wijkteam en /of vraag diagnostiek advies bij het OAT, Koers loket of het CDT (in overleg met het wijkteam). Komt hieruit voort dat diagnostiek onderzoek nodig is, dan moet worden gekeken welke diagnostiek route bewandeld moet worden (onderwijsroute of de jeugdhulproute) Indien van toepassing: Vragen aan het OAT / het Koers loket / het CDT: formuleer hieronder je vragen en verstrek alle relevante informatie aan het OAT of het CDT). Wacht eerst de uitkomsten van dit onderzoek en het advies van het OAT of CDT af, voordat je verder gaat met de volgende vragen Advies van het OAT of het CDT (d.d )

16 Bij inschakeling van het wijkteam: De SMW-er heeft tot nu toe gesproken met: De leerling is besproken in het (onderwijszorgoverleg) OZO of schoolondersteuningsteam: 0 nee 0 ja, datum: De ouders staan achter het betrekken van het wijkteam: 0 ja 0 nee, eventuele toelichting: Datum van het eerste contact over toeleiding naar het wijkteam: Contactpersoon en contactgegevens: Datum en locatie eerste gesprek met ouder/leerling en jeugd- en gezinscoach: Warme overdracht: Gemaakte afspraken tussen SMW, jeugd- en gezinscoach, jeugdige, gezin Doelen Wie Actie Wanneer Afgesproken momenten en manier van terugkoppeling/ uitwisseling wijkteam- SMW (school): Afgesproken datum voor evaluatie: Aanwezigen:

17 Uitkomst uit terugkoppeling of evaluatie Datum: Aanwezigen: Voortgang: Tips of handelingsadviezen voor de leraar, mentor, school, ondersteuningsteam: Afspraken over nazorg Bijlagen: - ETM - LIRIK