Ok, doen we dat. En nu even over tot de orde van de dag. Kunt u mij in grote lijnen uw levensloop vertellen?
|
|
- Godelieve Karolien Bauwens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkstuk door een scholier 1765 woorden 11 februari ,9 35 keer beoordeeld Vak Filosofie Ik ga vandaag de filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel interviewen deze Duitse idealist leefde van 1770 tot 1831, het is niet een alom bekende denker, maar dit neemt niet weg dat hij wel erg invloedrijk is. Hij was een van de laatste denkers die tracht alle in zijn tijd bekende kennis op basis van een fundamenteel principe in een sluitend systeem te integreren. Meer zal ik niet vertellen, meneer Hegel is niet voor niets gekomen. Goeiemiddag, meneer Hegel, of mag ik Georg zeggen? Goeiemiddag. Tuurlijk, ga je gang. Ok, doen we dat. En nu even over tot de orde van de dag. Kunt u mij in grote lijnen uw levensloop vertellen? Tuurlijk. Op 27 augusteus 1770 was het zover, mijn moeder beviel van een zoon, wie ze Georg Wilhelm Friedrich Hegel noemde. Mijn vader was zat in de regering van Duitsland, en was een vrij invloedrijke man. Ik groeide op in Stuttgart waar ik het gymnasium heb gedaan, in 1788 ben ik filosofie en theolofie gaan studeren aan het Tübinger Stift. Hier raakte ik tevens bevriend met Schelling en Höldering, die later ook door zijn gegaan in de filosofie. Na deze studies ben ik een huisdocent geworden. Na enkele jarenkreeg ik een leerstoel in Jena, dat was in 1801 om precies te zijn. Hier heb ik ook aardig wat teksten geschreven. In, even zien, 1809 ben ik leraar geworden aan de middelbare school in Nuremburg. En in 1816 ben ik hoogleraar in de filosofie geworden in Heidelberg, later ook in Berlijn. Hier volgde ik Fichte op. Vanaf 1809 tot mijn dood, in 1831, ben ik bezig geweest met het uitwerken van mijn systeem van de filosofie. Dit is helaas slechts een schets gebleven en vergt enige uitleg. Ik overleed vrij plotseling aan cholera en heb die uitleg dus nooit op kunnen schrijven. Maar het hegelanisme had toen al aardig wat aanhang gekregen. Ik ben begraven naast Fichte. Mijn oprechte deelneming nog. Je bent dus 21 jaar bezig geweest met het onderbouwen en uitwerken van uw filosofisch systeemen. Ik heb vernomen dat dit er heel wat zijn, kunt u de belangrijkste even kort samenvatten? Pagina 1 van 5
2 Ik was een zeer leergierig persoon en ik wist dus bijna alle verschillende ideeën die in de romantiek waren ontstaan uit mijn hoofd. Ik heb de consequenties van de Copernicaanse wending van Kant doordacht. Dit heeft geleidt tot een kritische houding tegenover de verwerking van Kant. Ik heb dit proces willen dynamiseren, ik heb het kenproces willen dóórdenken. Ik was een zeer leergierig persoon en ik wist dus bijna alle verschillende ideeën die in de romantiek waren ontstaan uit mijn hoofd. Ik had kritiek op veel mensen, alle romantici bijvoorbeeld. Zij waren allemal van mening dat de diepste reden van het bestaan was gelegen in wat zij de wereldgeest noemden. Ik heb deze term ook wel gebruikt, maar ik heb er een andere betekenis aan gegeven. Met wereld geest of wereld rede bedoelde ik alle menselijke uitingen bij elkaar opgeteld. Want alleen de mensen bezitten een geest. Er waren ook veel filosofen die onderzochten wat het eeuwige cirteria was voor wat de mens van de wereld kon kennen. Dit vind ik ook iets wat niet kan. Tijden veranderen, opvattingen veranderen, kennis veranderd van generatie op generatie. Het enige punt dat de mens houvast geeft is de geschiedenis. Ik begrijp geloof ik niet helemaal wat u hiermee bedoeld. Je zou kennis in dit verband kunnen vergelijken met een rivier. Elke beweging in het water, is veroorzaakt door iets anders stroomopwaarts. Als je die beweging in het water nu verglijkt met een idee en de veroorzaking met de aanleiding voor het idee. Dat is wel wat duidelijker, ga maar verder waar u gebleven was. Even zien, waar was ik gebleven? Ohja.. Ik wilde net beginnen aan mijn ideëngeschiedenis. Ook dit is te vergelijken met die rivier die ik net beschreef. Een idee kan nu goed lijken, maar over 100 jaar blijkt dat het eigenlijk een blelachelijk idee is, denk maar aan de rechten van de vrouw in mijn tijd, of eigenlijk beter gezegd, de rechten die ze niet hadden. Toen werd dat als normaal gezien, maar door de tijd heen is die opvatting veranderd, en nu word het absurd gevonden. Dit is een progressieve redevoering; de menselijke kennis breidt zich steed verder uit en vanuit dit oogpunt vooruit gaat. De wereldgeest. Het is volgens mij dus zo dat de wereldgeest langzaam wakker wordt en van zichzelf bewust wordt. Dus tussen alle kronkels in de geschiedenis door kunnen we zeggen dat we vooruitgaan. Duidelijk. U zei helemaal aan het begin dat u een kritische houding tegenover Kant kreeg, waarom heb je deze kritische houding aangenomen? Naar mijn mening is Kant niet altijd even consequent geweest. Het metafysische denken, dat zich op de ziel, de wereld en God richt hoeft naar mijn mening niet altijd tot schijnkennis te leiden, wat Kant wel vind. Pagina 2 van 5
3 Ik heb willen laten zien dat kritische metafysica wel degelijk mogelijk is. Kant veronderstelt dat zijn medium of werkzeug reeds in zijn onderzoek naar de mogelijkheidsvoorwaarden ervan. Om het kenapparaat te kennen veronderstel je reeds zijn werkzaamheid: petito principii. Anders gezegd: Kant neemt zijn eigen hoofd in handen en kijkt ernaar. Bovendien stelde hij dat de mens een duidelijk inzicht in de werkelijkheid konden hebben. Hieer ben ik het niet mee eens, want de werkelijkheid is louter subjectief kenbaar. Er is wel een waarheid, maar deze is onbereikbaar. Nu heb ik ook ooit een stuk gelezen over de dialectische ontwikkeling. Kunt u dit nogmaals toelichten? Uiteraard. Deze ontwikkeling heeft te maken met de spanning tussen twee ideeën. Anton komt met een idee, Bernard is het hier niet mee eens en bedenkt een idee wat het van Anton tegenspreekt. Er ontstaat een spanning, maar dan komt Claes met zijn stelling die een middenweg tussen beide is. En de spannign owrdt opgeheven. Dus je hebt drie stadia, these, antithese en synthese. De these van Anton, de antithese van Bernard en de synthese van Claes. Deze aaneenschakeling noem ik ook wel triade. Dit kan eeuwig zo door gaan. Want ook op de synthese kan weer een antithese komen. Dat klinkt vrij logisch allemaal, dat ze daar niet eerder op zijn gekomen. Ik was nog niet klaar eigenlijk. Want deze dialectiek is niet alleen van toepassing op de geschiedenis. Ook in discussiëren denken we op dialectische manier.we proberen de gerekken aan een beplaade denkwijze op te sporen. Dit heb ik negatief denken genoemd. Dit heeft als gevolg dat alleen de goede dingen over blijven. De synthese. Nu even iets anders, de subjectieve-, objectieve- en absolute geest? Ja, dat heeft te maken met de mate waarin de wereldgeest zich ontwikkeld. Ik vind dat de een staat bijvoorbeeld niet alleen maar een som is van alle inwoners. Je kunt je niet terug trekken uit een maatschappij. Iemand die zich niets aantrekt van de maatschappij en zichzelf wil vinden is daarom een nar. Want het is volgens mij namelijk zo, dat het individu niet zichzelf vind maar de wereldgeest. En dan nu de begrippen subjectieve-, objectieve- en absolute geest. Eerst ontplooit de wereldgeest zich in het individu, dit noem ik de subjectievegeest. Hierna ontplooit deze zich in het gezin, de maatschappij en in de staat. Dit is de objectieve geest. En hierna komt de absolute geest, deze ontplooit zich middels kunst, religie en filosofie. Filosofie is de allerhoogste vorm van de ontplooiing omdat hier de wereldgeest zichzelf tegenkomt. De filosofie reflecteert de wereldgeest over zijn eigen activiteiten. Pagina 3 van 5
4 Veel grote filosofen heb verschillende periodes in hun denken, is dat bij u ook het geval? Ja, een beetje wel. Moet ik even na denken hoor. Ik denk dat ik in een mijn eerste periode gewijdt heb aan de filosofie van Kant toe passen op het religieuze en politieke leven. De praktische filosofie staat hierbij voorop: de gedachte van vrijheid an zelfbepaling die door de Franse Revolutie van 1789 alle Europese landen enthousiasmeerden. Hierna komt de periode waarin ik Kant niet meer aanval, aanvul en kritiek op hem lever. Maar toen hield ik me bezig met het opstellen van een eigen filosofie die aan die eisen voldoet. En dan is er de, om het zo maar te noemen, Jenaer periode hier in hou ik vooral bezig met het de metafysica. En de rest van mijn leven heb ik een poging gedaan om mijn systeem van de filosofie. U heeft een veelomvattend oeuvre achtergelaten, dat voor een deel overigens bestaat uit teksten die niet door jou zelf zijn uitgegevan maar dir samengesteld zijn uit collegedictaten van uw leerlingen. Kunt u iets vertellen over een paar van uw boeken? Mijn eerste werk was Jugendschriften, hierin heb ik de kritiek en aanvullingen op Kant verwerkt. Hierna kwam mijn eerste grote werk Die phänomenologie des Geistes. Dit werk zou opgevat kunnen worden als een variant op het twijfel experiment van Descartes. Evenals Descartes probeerde ik van de grond af aan het bewijs te leveren dat er onbetwijfelbare kennis mogelijk is. In dit boek komt de beroemde heer/knechtverhouding voor. Hiermee heeft Karl Marx de gescheidenis proberen te begrijpen als een continue klassenstrijd. Andere belangrijke werken zijn Enzyklopädie der Philosopheschen Wissenschaft in Grundrisse en zijn Ästhetik. In die Encyclopedie zet ik mijn filosofische systeem uiteen, ik probeer hierin aan te tonen dat de geestelijke, natuurlijke en historische werkelijkheid begrepen kunen worden vanuit innerlijk samenhangende principes. In Ästhetik verdedig ik mijn stelling dat kunst eignelijk het zelfde is als filosofie: Uitdrukking geven aan het absolute. Het enige verschil is dat kunst vormen gebruikt en filosofie begrippen. Ook vind ik dat de Grundlinien der Philosophie des Rechts niet onvermeld mag blijven. In dit werk heb ik geprobeerd Aristoteles` denken over de samenleving met dat van Kant te verzoenen. Aristotles vond dat de mens vrij was als hij zich aan de wetten van een samenleving hield. Kant beweerde dat de mens centraal staat. Ik was het met beide niet eens, en bedacht een tussen weg namelijk: het individu kan niet opgeofferd worden aan de gemeenschap maar de gemeenschap daarentegen ook niet aan het individu. Dit werk heeft op eeneen merkwaardige manier invloed gehad. En wat was die merkwaardige invloed dan? Dat zal ik je vertellen. Het was voor sommigen een basis voor het Marxisme omgekeerd vormden ze voor vele Marxisten bij uitstek een liberale ideologie, omdat ze een beplaade vorm van vrije markt verdedigen. Popper zag mijn denkbeelden zelfs als een voorafschaduwing van het Hitler-fascisme ik was voor hem een vijand van de open samenleving. Maar hij heeft later toegegeven het boek zelf nooit gelezen te hebben. Pagina 4 van 5
5 Dank u wel, ik geloof dat alles zo wel helder is. Ik weet niet of ik het overal mee eens ben. Maar dit ter zijde. Bedankt voor dit interview. Graag gedaan! Bronnen: Sites: Boeken: De wereld van sophie Jostein Gaarder 47e druk uitgeverij Houtekiet/Fontein Pagina 5 van 5
Biografie Filosofie Hegel
Biografie Filosofie Hegel Biografie door een scholier 4075 woorden 12 januari 2004 6,8 68 keer beoordeeld Vak Filosofie Biografie van: Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) Hegel werd geboren op 27
Nadere informatieRene Descartes. René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain
Rene Descartes René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain Cogito ergo sum, ik denk dus ik ben. Een uitspraak van René Descartes. Een belangrijk wiskundige en filosoof in de geschiedenis. Volgens
Nadere informatiereeks ontmoetingen 2 een ontmoeting met Heraclitus
reeks ontmoetingen 2 een ontmoeting met Heraclitus Toelichting Door deze ontmoeting met Heraclitus gaan we terug naar het begin van de westerse filosofie. Zo rond 600 voor Christus komen we in het KleinAziatische
Nadere informatieGrenzen verleggen. Amsterdam, februari Beste Julian Baggini,
Grenzen verleggen Amsterdam, februari 2017 Beste Julian Baggini, Wij zijn ons verstand verloren en met die hartenkreet val je in jouw nieuwe boek meteen met de deur in huis. Was ons rede en rationaliteit
Nadere informatieInhoud. 1. Protagoras Gorgias Thrasymachus, Callicles en Hippias 13
Voorwoord XIII Deel 1 Oudheid Historische situering 1 I. De natuurfilosofen of presocratici Inleiding 3 Het veranderlijke en het blijvende 5 II. De sofisten en Socrates Inleiding 9 A. De sofisten 10 1.
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatie11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Nadere informatieW I K K E N & W E G E N
W I K K E N & W E G E N Voor je ligt het leerwerkboek Wikken en Wegen, basisbegrippen levensbeschouwing. Een leerwerkboek is een boek om uit te leren en om in te werken. Het is van jezelf, verzorg het
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van het oordeelsvermogen
Ten geleide Kants derde Kritiek: hoe kan de vrijheid worden verwerkelijkt? 15 Geraadpleegde literatuur 46 Verantwoording bij de vertaling 49 Immanuel Kant aan Johann Friedrich Reichardt 51 Immanuel Kant
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Mens en Maatschappij
Samenvatting Levensbeschouwing Mens en Ma Samenvatting door Sophie 1047 woorden 6 februari 2017 8,8 3 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Mens & Ma Mensbeeld hoe je jezelf ziet, de
Nadere informatieVrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander
Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Amsterdam, juni 2017 Beste Axel Honneth, Iedere keer als ik in Duitsland ben zoek ik een Duits boek op. Ik ben opgegroeid met de Duitse cultuur en
Nadere informatieAristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan?
Praktische-opdracht door een scholier 2095 woorden 29 mei 2013 3,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Symposium Nienke Raaijmakers H4A Vrijdagmiddag vijf uur. Ik ben net thuis van school, en
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieFilosofische temperamenten
Peter Sloterdijk Filosofische temperamenten Van Plato tot Foucault Vertaald door Mark Wildschut boom amsterdam inhoud Woord vooraf [7] Plato [13] Aristoteles [37] Augustinus [43] Bruno [53] Descartes [57]
Nadere informatienaar: Jed McKenna, Jed McKenna s theorie van alles, Samsara, 2014
Opgave 2 Spiritueel scepticisme tekst 6 Jed McKenna is de schrijver van verschillende boeken over spiritualiteit. In zijn boeken speelt hij de hoofdrol als leraar van een leefgemeenschap. McKenna is spiritueel
Nadere informatieGeorg Wilhelm Friedrich Hegel
Georg Wilhelm Friedrich Hegel Geboren te Stuttgart op 27 augustus 1770 Gestorven te Berlijn op 14 november 1831 Filosoof Duits Idealisme Hegel Vader was een secretaris (Rentkammersekretär), moeder was
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Nadere informatieTer inleiding (tot een inleiding)
Inhoud Voorwoord 3 Aanvullende lectuur 4 Ter inleiding (tot een inleiding) 1. Wijsbegeerte, haar begin(sel) en doelstelling 5 2. Waarom filosofie altijd een inleiding blijft 7 3. Waarom een historische
Nadere informatieGeloven en redeneren. Samenvatting
Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieeen ontmoeting met Descartes
reeks ontmoetingen 1 een ontmoeting met Descartes Toelichting De invloed van Descartes kan nauwelijks overschat worden. Iedereen kent zijn uitspraak 'Ik denk, dus ik besta'. Wat Descartes schreef was:
Nadere informatieEindexamen Filosofie havo I
Opgave 2 Denken en bewustzijn 8 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: een omschrijving van het begrip bewustzijn 2 argumentatie aan de hand van deze omschrijving of aan Genghis bewustzijn kan
Nadere informatieINLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13
INHOUD VOORWOORD 11 INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 HOOFDSTUK 1. Op zoek naar een stabiele werkelijkheid. De Oudheid (6 de eeuw v.c. 6 de eeuw n.c.) 25 1. Het ontstaan
Nadere informatieBoekverslag Overigetaal De wereld van Sofie door Jostein Gaarder
Boekverslag Overigetaal De wereld van Sofie door Jostein Gaarder Boekverslag door een scholier 1287 woorden 20 maart 2006 7 16 keer beoordeeld Auteur Jostein Gaarder Eerste uitgave 1994 Vak Overigetaal
Nadere informatieNieuw-Atlantis. Francis Bacon. Vertaald en ingeleid door: Thomas Heij
Nieuw-Atlantis Francis Bacon Vertaald en ingeleid door: Thomas Heij Inhoud Inleiding De kanselier die de wetenschap veranderde Bacons leven en oeuvre Inspiratie en invloeden Plato, Thomas More, Lucianus,
Nadere informatiecultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg
cultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg 1 Wat ga ik behandelen? moderniteit versus postmoderniteit korte geschiedenis verlichting en romantiek modernisme postmodernisme postmoderniteit
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Opgave 3 Vreemder dan alles wat vreemd is 12 maximumscore 3 de twee manieren waarop je vanuit zingevingsvragen religies kunt analyseren: als waarden en als ervaring 2 een uitleg van de analyse van religie
Nadere informatieWat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu
Wat is filosofie? Hoofdstuk 1 1 filosoferen: doordenken! 5 e vragen 6 2 gewone vragen en filosof isch 9 3 aanleidingen om te filosoferen 12? eren 4 waarom filosof 5 samen filosoferen 14 17 6 filosof ie
Nadere informatieMIRARI Van kritiek naar dialoog.
MIRARI Van kritiek naar dialoog. Door Tomas Serrien Verwondering is het begin van alle wijsheid. (Aristoteles) Mirari - 1 HET WAT en HET WAAROM: Het grondidee van Mirari. Het is tijd voor een filosofisch
Nadere informatieWaar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol?
Hoe word ik beter in geschiedenis? Als je beter wilt worden in geschiedenis moet je weten wat er bij het vak geschiedenis van je wordt gevraagd, wat je bij een onderwerp precies moet kennen en kunnen.
Nadere informatieDe Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson
De Jefferson Bijbel Thomas Jefferson Vertaald en ingeleid door: Sadije Bunjaku & Thomas Heij Inhoud Inleiding 1. De geheime Bijbel van Thomas Jefferson 2. De filosofische president Het leven van Thomas
Nadere informatieScriptie Filosofie Filosoof Arthur Schopenhauer
Scriptie Filosofie Filosoof Arthur Schopenhauer Scriptie door een scholier 2581 woorden 19 januari 2009 5,5 13 keer beoordeeld Vak Filosofie Inleiding Waarom Schopenhauer? Arthur Schopenhauer sprak me
Nadere informatieOpgave 1: Vrije wil als zelfverwerkelijking
* PTA code: ED/st/05 * Docent: MLR * Toetsduur: 100 minuten. * Deze toets bestaat uit 11 vragen. Het totaal aantal punten dat je kunt behalen is: 32. * Kijk voor je begint telkens eerst de vraag kort door,
Nadere informatieVertaling voorpagina: BLIJF IN GELOOF 1
Vertaling voorpagina: In Christus hebben wij een perfect bewijs voor geloof. Als wij inzien dat wij met Christus verbonden zijn door zijn Geest, leven wij door geloof. Veel mensen proberen God te begrijpen
Nadere informatieDescartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)
Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek
Nadere informatieOntmoetingskerk Laren NH 1 mei Johannes 14
Ontmoetingskerk Laren NH 1 mei 2016 Johannes 14 Als iemand in deze tijd zou zeggen: Ik ben de weg, de waarheid en het leven, zouden we hem al snel fundamentalistisch noemen. We leven in een multiculturele
Nadere informatieGeweld is het vernietigen of schade toebrengen aan mensen, de natuur of aan dingen/
Samenvatting door Jasmijn 918 woorden 27 juni 2016 6,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Godsdienst/ levensbeschouwing samenvatting hoofdstuk 5 geweld. Geweld is het vernietigen
Nadere informatie6,2. Boekverslag door een scholier 1782 woorden 18 april keer beoordeeld
Boekverslag door een scholier 1782 woorden 18 april 2004 6,2 299 keer beoordeeld Auteur Genre Erik Hazelhoff Roelfzema Biografie, Oorlogsroman Eerste uitgave 1970 Vak Nederlands 3. Verantwoording keuze
Nadere informatieRECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Nadere informatie4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1
4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1 4.1 Het prestige van de kerken De kerken zijn niet meer de gezaghebbende instanties van vroeger. Dat is niet alleen zo in Nederland. Zelfs in uitgesproken godsdienstige
Nadere informatieGeluk. Extra informatie over Spinoza
Geluk Extra informatie over Spinoza Lezen in gewone taal Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze
Nadere informatieOverzicht van vandaag. Filosofie van de geest: WB3027 Joel Anderson ( , blok 2) Het other minds probleem. Het argument from analogy
Filosofie van de geest: WB3027 Joel Anderson (2006-07, blok 2) Bijeenkomst #4 (23 nov 2006) I feel your pain : Wittgenstein en Malcolm over de identificatie van pijn Overzicht van vandaag Logistiek: BSCW
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieIndexicale Problemen voor Frege
Indexicale Problemen voor Frege Een van de moeilijkheden waar een taalfilosofische theorie tegenaan loopt is het probleem van de indexicaliteit, dat wil zeggen: is de betekenis van persoons-, plaats- en
Nadere informatieOpgave 2 Neuroplasticiteit en wilsbekwaamheid
Opgave 2 Neuroplasticiteit en wilsbekwaamheid tekst 4 Studeer, slaap, maak muziek, stress niet, maak vrienden, geniet aanzien, drink niet, zweet, speel en kies je ouders met zorg. Dit zijn volgens de Nederlandse
Nadere informatieBildung. Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers
Bildung Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers Wie ben ik? Filosoof Programmamaker (Human: Filosofisch Kwintet; What s the Right Thing to Do?; Rode Hoed) Docent Publieksfilosofie UvA Voormalig
Nadere informatieDe Verlichting. De Verlichting
De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie
Nadere informatieOpgedragen aan Helen Waldrep, mijn geweldige overgrootmoeder
Opgedragen aan Helen Waldrep, mijn geweldige overgrootmoeder Inhoud Deel 1 Hoe kom je er? 7 1. Alles is goed 11 2. Een gevaarlijke gedachte 17 3. God is goed 23 4. Meer informatie graag 31 5. Wist Mozes
Nadere informatieLes 7 Drie Hollandse denkers
Les 7 Drie Hollandse denkers? 38 Les 7 Drie Hollandse denkers 1. De Erasmusbrug locatie de knik bij hoge schepen U gaat een presentatie houden van 5 minuten over de Erasmusbrug voor mensen die de brug
Nadere informatiePraktische opdracht Maatschappijleer Partij kiezen
Praktische opdracht Maatschappijleer Partij ki Praktische-opdracht door een scholier 2029 woorden 27 maart 2005 4,8 6 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer vde Praktische Opdracht van Maatschappijleer.
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot
Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot Boekverslag door een scholier 1890 woorden 23 augustus 2003 4,4 17 keer beoordeeld Auteur Genre Willem Elsschot Roman Eerste uitgave 1933 Vak Nederlands
Nadere informatieHegel Zelfbewustzijn, Begeerte en de Ander
opm Hegel,zelfbewustzijn 18-05-2004 15:34 Pagina 3 Hegel Zelfbewustzijn, Begeerte en de Ander Het hoofdstuk over zelfbewustzijn als begeerte in Hegels Phänomenologie des Geistes Vertaling, commentaar en
Nadere informatieINLEIDING TOT DE VERWONDERING
opm. inl verwondering 04-02-1999 11:19 Pagina 3 INLEIDING TOT DE VERWONDERING Cornelis Verhoeven DAMON Cornelis Verhoeven Inleiding tot de verwondering Isbn 978 94 6036 050 3 Nur 730 Trefw.: filosofie
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2009 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;
Nadere informatieHandleiding bij Wondere wetenschap
18 Handleiding bij Wondere wetenschap Handleiding bij Wondere wetenschap les 1 De kracht en de grenzen van het wetenschappelijk denken 1 De leerlingen kunnen in hun eigen woorden de betekenis uitleggen
Nadere informatieNOSTALGIE. HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie. dinsdag 24 november 2009
NOSTALGIE HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie 1 HYPERRETRO: AGENT SIDE GRINDER HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie 2 WAT IS NOSTALGIE? (uit het Grieks: noostol = thuiskomst en algia
Nadere informatieWie is de Heilige Geest?
Wie is de Heilige Geest? De Heilige Geest is God, net als God de Vader en God de Zoon. Soms lijkt het of we over drie personen praten, maar het is allemaal dezelfde God. Hij is één. Net als water dat er
Nadere informatieVerkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders
Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders Gemeente van Christus, Vandaag, een week na Pinksteren, is het feest helemaal compleet. Het
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Ausländer door Paul Dowswell
Boekverslag Nederlands Ausländer door Paul D Boekverslag door een scholier 1370 woorden 26 oktober 2016 6,4 81 keer beoordeeld Auteur Paul D Eerste uitgave 2009 Vak Nederlands Leesverslag Algemene gegevens
Nadere informatieINLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT
INLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT HOOFDSTUK 1. Wijsbegeerte binnen de antieke bestaanshorizon: zijn en worden
Nadere informatieOosterse filosofie. Over de denktradities in India en China
Oosterse filosofie Over de denktradities in India en China Inhoudsopgave Geschiedenis - Ontstaan van de filosofie India en het hindoeisme De leer van de Boeddha Mahayana, de leer van de leegte China en
Nadere informatieEen muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool)
Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Paul Knöps Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door het lectoraat Christelijk leraarschap
Nadere informatieMarkeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Bij mij is het een mix van oranje, blauw, bruin/grijs en paars.)
Dag 7: de ijdelheid van wijsheid Laten we beginnen met gebed. Lees langzaam Prediker 1 vers 12 t/m 18. Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Bij mij is het een mix van oranje, blauw,
Nadere informatieKennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Violette van Zandbeek Social research Datum: 15 april 2011
Kennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Naam: Violette van Zandbeek Vak: Social research Datum: 15 april 2011 1 Kennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Als onderdeel van het vak social research
Nadere informatieLES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal.
Invloed van je gezin De ouders van Debbie gingen scheiden toen zij 6 jaar was. Ze was haar hele leven naar de kerk gegaan-- soms met haar moeder en soms met haar vader, omdat zij een verschillend geloof
Nadere informatieAutonoom als vak De zelf
Aangezien ik de indruk heb gekregen dat er een opkomst is van een nieuw vakgebied dat nog niet zodanig als vak bestempelt wordt, wil ik proberen dit vak te expliceren, om het vervolgens te kunnen betitelen
Nadere informatieNieuwe uitgave van de Leefregel van Franciscus.
Preek van de week: zondag 18 november 2018 Predikant: Arend Linde De Vredehorst Lezing: OT: Psalm 146 NT: Marcus 12: 38 13: 2 1. Verhaal. Franciscus. Jullie kennen de heilige Franciscus. Hij leefde rond
Nadere informatieVwo+ en Gymnasium WINKLER PRINS
Met kop en schouder Vwo+ en Gymnasium OP WINKLER PRINS Grieks en Latijn geven je diploma een gouden randje! Is vwo+ of het gymnasium wat voor jou? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet je jezelf de
Nadere informatieDescartes inspirator van de Verlichting
Descartes inspirator van de Verlichting Granada Columbus Copernicus veroordeling Galileï Newton Revolutie 1492 1509 1666 Aristoteles Descartes Moderne wetenschap 1776 1789 N = x+ 3y + 5z Moderne filosofie
Nadere informatieTed van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting
Boekverslag door F. 1662 woorden 8 juni 2016 7 7 keer beoordeeld Auteur Ted van Lieshout Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Gebr. Ted van Lieshout Floor van de Ven,
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieDoel van Bijbelstudie
Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het
Nadere informatieFriedrich von Schelling
Friedrich von Schelling 27 januari 1775 Leonberg- Wurtemberg 20 augustus 1854 Bad Ragaz Duitse romantisch filosoof Geen gesloten systeem Identiteitsfilosofie Friedrich von Schelling Zoon van een kapelaan
Nadere informatieBLIJF IN DE HERE! Liturgie:
BLIJF IN DE HERE! 1 Joh. 2:28 / gehouden op 31-05-2009 (openbare geloofsbelijdenis) p.1 Liturgie: Votum en groet Zingen: Gezang 147:1.3.4 Gebed Openbare geloofsbelijdenis Zingen: Gezang 10:1 Voorbede Schriftlezing:
Nadere informatieManager als relatiechirurg
Manager als relatiechirurg Joep Choy partner van bv & NISTO opleidingen info@choyconsultants.nl www.choyconsultants.nl Leiderschap: persoon, relatiepatroon, context en omgeving Ontwikkeling Boegbeeld Leider
Nadere informatieDe Bijbel open (05-01)
1 De Bijbel open 2013 1 (05-01) Vandaag is het de eerste zaterdag in het nieuwe jaar 2013. Ik wil deze uitzending beginnen met u van harte een gezegend Nieuwjaar toe te wensen. Maar wat is een gezegend
Nadere informatieFilosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat
Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat Het begin van de natuurfilosofie Filosofen beginnen zich dingen af te vragen, waar je gewoonlijk niet zo over na zou
Nadere informatieHegeliaanse dialectiek
Hegeliaanse dialectiek 1. Inleiding Je tijd vooruit zijn Grieken, stoommachines en kunstenaars Zeitgeist 2. G.W.F. Hegel Dikke Bertha Georg Wilhelm Friedrich 3. Hegels filosofie Wat termen Idealisme Groei
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van de zuivere rede 53
Ten geleide Kant en de grenzen van de rede 15 Geraadpleegde literatuur 39 Verantwoording bij de vertaling 41 Immanuel Kant aan Marcus Herz (21 februari 1772) Het 'geboorteuur' van de Kritiek van de zuivere
Nadere informatieHet kerkgebouw Huis van God
Het kerkgebouw Huis van God Tekenwaarde TTemidden van vele andere gebouwen die worden gebruikt voor bewoning en bedrijvigheid is een kerk de ruimte voor de ontmoeting met God. Kerken staan meestal op een
Nadere informatieGELOOF WAT IS HET EN HOE WERKT HET?!
Themadag Zout en Licht Hilversum Maart 2017 GELOOF WAT IS HET EN HOE WERKT HET?! Doel van dit onderwerp: Leren wat geloof volgens de bijbel is; waarom geloof en werken (handelen) samengaan. Wat verkeerd
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatieTerry Pinkard. Hegel. A biography. Cambridge University Press
Terry Pinkard. Hegel. A biography. Cambridge University Press In 1809 kreeg de Duitse filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) post uit Nederland. Hij was destijds rector van het gymnasium in
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieEindexamen filosofie havo 2007-I
Opgave 2 Sociale utopieën tussen fantasie en werkelijkheid 8 maximumscore 3 het noemen en uitleggen van het principe van Bloch: hoop 1 een toepassing van het principe hoop op het ontstaan van utopische
Nadere informatieUbbo Emmius Dit zijn wij
s u i m m E o Ubb Dit zijn wij DIT ZIJN WIJ Dit boekje zegt wie we zijn. Wie dit doorleest krijgt een beeld van onze scholengemeenschap. Het is maar een boekje. Wie meer wil weten is van harte welkom op
Nadere informatieJe mag in dit document werken, je mag ook een nieuw document voor jezelf aanmaken.
Hoe wil ik me voelen 1. Maak je los! Als hoogsensitief persoon ben je geneigd om veel in je hoofd te blijven hangen. En daar willen we graag vandaan. Dat is niet de bron van jouw waarheden. Je diepste
Nadere informatieKEN IK U NIET ERGENS VAN. Dialoog tussen een man en een vrouw. Tim Gladdines September Een café-situatie. V: Ken ik u niet ergens van?
KEN IK U NIET ERGENS VAN Dialoog tussen een man en een vrouw. Tim Gladdines September 2011 Een café-situatie. V: Ken ik u niet ergens van? M: Pardon? V: Ken ik u niet ergens van? M: U vraagt aan mij of
Nadere informatieOpdracht Geschiedenis Aurelius augustinus
Opdracht Geschiedenis Aurelius augustinus Opdracht door een scholier 2057 woorden 7 december 2005 2,7 29 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Ik vind het een mooi verhaal. Soms wel moeilijk te begrijpen.
Nadere informatieLes 7 Drie Hollandse denkers
Les 7 Drie Hollandse denkers gatentekst versie 1 In de Nederlandse varen al eeuwenlang handelsschepen af en. Door de eeuwen heen werden niet goederen aangevoerd, maar zetten ook vreemdelingen aan wal.
Nadere informatieVoor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking.
Hoe je hier mee om wilt gaan? Zou het in de vorm van een aantal lessen doen Uit het verhaal kun je zelf vragen bedenken voor een bespreking met de catechisanten. Zie dit als een aanzetje Ben ik iets vergeten
Nadere informatieEindexamen vwo filosofie II
Opgave 2 Leven vanuit vrije wil 7 maximumscore 3 een weergave van een overeenkomst tussen de Avatar-training en Sartre wat betreft de opvatting over vrijheid als zelfverwerkelijking: beiden lijken uit
Nadere informatieTIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES
TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang
Nadere informatie2 keer beoordeeld 22 maart Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.
7,8 Aantekening door Sara 1516 woorden 2 keer beoordeeld 22 maart 2017 Vak Filosofie Methode Durf te denken Hoofdstuk 7 Sociale filosofie. Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de
Nadere informatieGodsdienstkritiek, respect en actieve tolerantie
Godsdienstkritiek, respect en actieve tolerantie Feuerbach herlezen Jasper Schaaf DAMON bw Schaaf, Godsdienstkritiek.indd 3 11-5-10 11:35 Inhoudsopgave Voorwoord door Ronald van Raak 7 1 Inleiding 9 1.
Nadere informatieLaten wij even in stilte onze pijn, onze moeite en ons zoeken verwoorden.
Bij Maria met verdriet terecht kunnen. We kunnen met onze pijn, met ons verdriet bij Maria terecht. We kunnen in gebed verwoorden wat het ons moeilijk maakt. We staan er op die manier niet meer alleen
Nadere informatie