Schrijven over literatuur: over de taal in waarderende teksten. Clary Ravesloot

Transcriptie

1 1 Schrijven over literatuur: over de taal in waarderende teksten Clary Ravesloot

2 dd-mm-jj 2 Ik vind het over het algemeen wel een leuk boek. In het begin vind ik dat het verhaal veel te lang duurt voordat er daadwerkelijk wat gebeurd, waardoor ik minder motivatie heb om verder te lezen. Maar als er eenmaal wat meer actie in het verhaal komt op het moment dat je leest van Michel en Rick hebben gedaan vind ik het wel leuker om verder te lezen. Het einde van het boek vind ik wel een beetje een rare afloop hebben omdat ik nog wel zou willen weten wat er verder met Claire gaat gebeuren. Ook zou ik op zich nog wel willen weten hoe Michel zich verder ontwikkeld en of hij misschien nog meer dingen uithaalt vanwege zijn stoornis. Ik heb wel begrip voor de stoornis die hij heeft. Het gedrag dat hij vertoont vind ik eigenlijk niet kunnen, omdat er ook een oplossing is door de medicijnen waardoor hij waarschijnlijk minder vaak gefrustreerd is. De werking van de medicijnen kunnen natuurlijk bijwerking hebben en je persoonlijkheid wat veranderen. Maar ook moet je er aan denken wat je aanricht voor je familie en omgeving. Als dat op een bepaald moment te heftig wordt door de frustratie en de uitingen daarvan zou je wel moeten overwegen om na te denken om toch de medicijnen in te nemen. Dan misschien niet alleen voor jezelf maar ook voor je omgeving waarbij je de bijwerkingen zou moeten accepteren. De twee belangrijkste motieven in het boek vind ik geluk en vergeten. Het motief geluk bestaat uit het vergeten van het geheim die de familie Lohman heeft. Vooral Serge wil het hele ongeluk dat er is gebeurd vergeten. Hij denkt dat als ze het hele ongeluk vergeten het op de achtergrond raakt en uiteindelijk vergeten wordt door alles en iedereen.

3 3 Wat is genre? = een doelgericht, gefaseerd en sociaal proces, o.a. tot uitdrukking gebracht via teksten (M.A.K. Halliday) Teksten binnen een genre hebben bepaalde kenmerken gemeenschappelijk. Die kenmerken zijn: Contextafhankelijk Cultuurgebonden Volgens min of meer vast patroon (moves / zetten, stages, fasen)

4 9/20/ Wat is genre? = een doelgericht, gefaseerd en sociaal proces, o.a tot uitdrukking gebracht via teksten (M.A.K. Halliday) = standaardoplossing voor een retorisch probleem dat zich herhaaldelijk voordoet (C. Miller)

5 dd-mm-jj 5 Respons als genre Waarderend genre Gericht op cultuuruitingen leesbelevingen, recensies, reviews, sommige essays

6 dd-mm-jj 6 Opdracht Vergelijk drie recensies: Leg ze op volgorde van geavanceerdheid Noteer een aantal kenmerken op basis waarvan je de keuze hebt gemaakt

7 Kenmerken van een genre 9/20/ Genres kun je beschrijven in termen van Context Inhoud Vorm Waar vindt het genre plaats? Met welk doel? Met wie? Wanneer? Welke inhoudelijk onderdelen komen voor? In welke volgorde? Hoe ziet het product eruit? Talige middelen Welke woorden, zinnen, vaste constructies zijn gepast?

8 dd-mm-jj 8 Talige middelen in responsen 1. Taal die een evaluatie (ofwel subjectivering) bevat: Het diner is een goed boek. 2. Taal die een versterking of afzwakking van een evaluatie bevat: Het diner is een waanzinnig goed boek! = graduatie

9 Graduatie in recensies (Van Mulken & Schellens, 2012) Versterking Voorvoegsel Bijwoord Telwoord Bijvoeglijk naamwoord Zelfstandig naamwoord Werkwoord Stijlfiguren Syntactische intensiveringen Typografie Voorbeeld topatleet hartstikke (graad), altijd (frequentie), uiteraard (modaliteit), fantastisch (adverbiaal), wereldwijd (overig) honderd keer gevraagd abject vertoning schransen een boom van een kerel, een echte gitaarbeul, vast en zeker zowel.als GEWELDIG!

10 Graduatie in recensies (aanvulling Clary) Versterking / afzwakking Achtervoegsel Tussenwerpsel Voornaamwoorden Voegwoord Bijwoorden overig Voorbeeld Complotje, boekje huh zelf, ikzelf Het is alsof nooit (tijd), alles (hoeveelheid), niet (ontkenning), gewoon, wel, natuurlijk, echt (modaliteit)

11 dd-mm-jj 11 Opdracht 1. Omcirkel in de tekst Ik vind het over het algemeen : woorden die een oordeel geven (subjectiveringen) 2. Onderstreep, nummer en benoem (woordsoort): Versterkingen Afzwakkers

12 Graduatie in recensies van leerlingen In tien recensies 3 vwo en 4 havo: dd-mm-jj 12 Bijwoorden, vooral: bijwoorden van modaliteit bijwoorden van frequentie bijwoorden van graad met een voorkeur voor woorden als heel, best, ook, erg Weinig adverbiale bijwoorden Weinig bijvoeglijke naamwoorden Weinig beeldspraak of vaste uitdrukkingen: 1 x Al met al

13 Graduatie in recensies van profs dd-mm-jj 13 In recensies vooral de volgende versterkingen: (Van Mulken & Schellens, 2012) Voorvoegsels Bijvoeglijke naamwoorden Originele beeldspraak

14 dd-mm-jj 14 Graduatie in responsen van semi-profs Eerste indruk: Meer graduatie Meer variatie in soorten graduatie Meer adjectieve bijwoorden

15 dd-mm-jj 15 Verklaringen Wat denken jullie? Keuze voor woorden die onzekerheid uitdrukken: over eigen lezing en interpretatie, over eigen schrijven, Gebrek aan kennis over passende taalmiddelen

16 Moet je genre onderwijzen? dd-mm-jj 16

17 dd-mm-jj 17 Waarom onderwijs in genre? Verborgen curriciulum verborgen curriculum Zie: David Rose, Democratising the classroom

18 dd-mm-jj 18 Groeimodel leerlingvaardigheden Bron: David Rose, Democratising the classroom

19 Hoe genre onderwijzen? 1 Braziliaans model Tekst schrijven Op basis van reeds opgedane ervaring en voorkennis Analyse van tekstkenmerken Eindversie schrijven Ondersteund door workshops over genre, proeflezen, feedback geven, feedback verwerken

20 Hoe genre onderwijzen? 1 Onderwijsleercyclus lezen + schrijven 1. Lezen en schrijven in één model dat is gericht op tekstvaardigheid 2. Onderwijzen en leren in één model, met aandacht voor activiteiten van leraar en leerlingen 3. Verschillende fasen van een cyclisch proces in één model

21 Genredidactiek samengevat Genredidactiek = onderwijs dat zich erop toelegt de specifieke culturele, inhoudelijke, linguïstische en vormkenmerken van (schoolse) genres te ontsluiten voor alle leerlingen emancipatorisch karakter gericht op analyseren, expliciteren en kritisch evalueren van genres centrale rol voor de docent als expert veel klassikale elementen verhouding tot onderwijsontwikkelingen Nederland: op maat / gepersonaliseerd / docent als coach