OPLEIDING VOOR EEN ECOLOGISCHE

Transcriptie

1 OPLEIDING VOOR EEN ECOLOGISCHE KEUZE VAN BOUWMATERIALEN Met deze opleiding wil Leefmilieu Brussel aan verschillende professionele actoren de gelegenheid bieden om zich in te wijden of te perfectioneren in de kennis omtrent ecoconstructie, teneinde hen toe te laten bouw- en renovatieprojecten en gebouwbeheer te benaderen vanuit een verantwoord ecologisch en milieugerelateerd oogpunt. Deze opleiding heeft in het bijzonder tot doel om aan de professionals uit de ecoconstructie-sector de nodige kennis over te dragen inzake keuze en toepassing van milieuvriendelijkere, ecologische en vanuit gezondheidsoogpunt verantwoorde materialen. Doelgroep: o Ontwerpers: architecten en ingenieurs; o Professionele bouwheren: openbare diensten en Brusselse overheden (gemeentelijk en regionaal, GOMB, GHMB, Woningfonds,...) en private bouwheren; o Niet-handelsorganismen et verenigingen, actief in deze sector ; o Opdrachtgevers: privaat ondernemingen, actief in de bouwsector, enz. Na afloop van de opleiding beschikken de deelnemers over de nodige informatie en kennis om: o milieuvriendelijke en gezonde materialen te kiezen en toe te passen ; o middelen te ontwerpen en uit te voeren die de hoeveelheid bouwafval beperken en/of het afval of de afbraak te beheersen binnen economisch gunstige en voor de gebruikers comfortabele omstandigheden; o een lastenboek op te stellen; o door middel van de opgedane kennis bewuste keuzes inzake materiaalgebruik door te voeren (als bouwheer, beheerder of ontwerper). Elke opleidingsvoormiddag omvat: o Een theoretisch gedeelte onder de vorm van lezingen door verschillende sprekers (met illustratie van de behandelde onderwerpen door middel van concrete voorbeelden); o Een praktijkgedeelte waarbij de behandelde materie concreet wordt toegepast, door middel van: Toepassing van de behandelde principes op twee concrete projecten, van verschillende aard en omvang (een klein renovatieproject en een groter nieuwbouwproject); Opstellen van lastenboekartikels, telkens toegepast op de tijdens het theoretisch gedeelte behandelde onderwerpen; Aandachtpunten op de werk (indien pertinent); o Tijd voorzien voor interactie tussen de deelnemers en sprekers. Verschillende thema's worden tijdens de vormingscyclus doorlopend behandeld: o De begrippen milieu-impact, grijze energie, gezondheidsimpact, recyclagegehalte en recycleerbaarheid enz. van de behandelde bouwmaterialen; o Milieulabels, technische certificaties, normen, enz.; o Voorkomen van afval en afvalbeheer.

2 Dag 1 De inzet Dinsdag 21 april 2009 Bekwaamheden De basisprincipes inzake ecologische materiaalkeuze kennen. Methode Introduceren en uiteenzetten van de principes die aan de basis liggen van een duurzame en geïntegreerde materiaalkeuze. Initiatie door middel van een bezoek aan een representatief kenniscentrum Welkomstwoord. Sophie Duterne Leefmilieu Brussel Dpt Eco constructie. -Nl 9.15 Quiz. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.45 Basisprincipes van de industriële ecologie, duurzaamheidslagen, spaarzaam materiaalgebruik. Benoît Thielemans Facilitator eco-constructie - CERAA Pauze (20 ) Koffiepauze Milieuimpact, levenscyclus, labelisering, down-cycling, recuperatie en hergebruik van materialen Voorstelling van de twee projecten die doorheen de volledige vormingscyclus de basis zullen vormen voor de praktijkateliers Lunch. Liesbet Temmerman - CERAA. CERAA Olivier Henz - ECORCE. -Nl Vertrek met de bus voor een bezoek van Kamp C (Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen) in Westerlo. -Nl Einde van de studiedag en terugkeer naar het BIM. Dag 2 De structuur van het gebouw Dinsdag 28 april 2009 Bekwaamheden De middelen kennen om een duurzaam ecologisch constructief systeem te kiezen en voor te schrijven. Methode De impact van de keuze van een constructief systeem en de bijhorende levenscyclus begrijpen. Concrete voorbeelden van door ontwerpers gemaakte keuzes. Productie, beheer en recyclage van afval en de bestaande verwerkingsnetwerken Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl

3 9.10 Levenscyclus van ruwbouw, beheer van bouwafval. Sébastien Breels - MATRICIEL Recyclage- en verwerkingsnetwerken van bouwafval. Spreker te bepalen De keuze van een ecologisch verantwoord en aangepast constructief systeem. Vincent Szpirer - R2D Hout, een ecologisch materiaal? PEFC- en FSC-label, behandeling van hout Recyclage van materialen Analyse van de kosten van recyclage (financiëel en milieugerelateerd). Michaël Bolle - Architect. Jeroen Vrijders - CSTC. Nl Praktijkatelier: toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - R2D2. - Nl Dag 3 De schil van het gebouw Dinsdag 05 mei 2009 Bekwaamheden De middelen kennen om een duurzame ecologische gebouwschil te kiezen en voor te schrijven. Methode Evaluatie van een gebouwschil en zijn impact door middel van een analyse van de levenscyclus. Illustratie en motivatie van door ontwerpers gemaakte keuzes. Het 'cradle to cradle'-principe en voorbeeldanalyses. Deelname van een ontwerper aan het praktijkatelier Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 LCA-analyse CO2-impact illustratie door midden van een voorbeeld De keuze van materialen voor de gebouwschil: analyse aan de hand van voorbeelden. Sébastien Breels MATRICIEL. Pierre Somers - TRAIT SA Het Cradle to Cradle-principe in de bouwsector: analyse aan de hand van voorbeelden. Serge de Geldere - FUTURE PROOFED CONSULTANCE. Nl Praktijkatelier: toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - TRAIT SA. - Nl

4 Dag 4 Thermische en akoestische isolatie en luchtdichtheid Dinsdag 12 mei 2009 Bekwaamheden De kwaliteit van een ecologische isolatie (thermisch en/of akoestisch) en luchtdichting kunnen evalueren en een juiste keuze kunnen maken. Methode De hoofdprincipes inzake thermische en ecologische isolatie en luchtdichtheid benoemen en uiteenzetten, vanuit duurzaamheidsoogpunt. Het gedrag van een materiaal begrijpen op basis van zijn specifieke eigenschappen (inertie, defasering, afkoeling, oververhitting,...). Concrete toepassingsvoorbeelden van ecologische isolatiematerialen. Advies van professionelen die eveneens aanwezig zullen zijn tijdens het praktijkatelier Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 Thermische en akoestische isolatie: voorstelling van de verschillende milieuvriendelijke materialen, vergelijking van de verschillende belgische en europese technische certificaties (ATG, ETA,...), normen en milieulabels Luchtdichtheid: keuze van milieuvriendelijke materialen, impact op gebruikscomfort en gezondheid. VIBE. André Baivier ISOPROC. Nl Ecologisch isoleren van een gebouw: tips en aandachtspunten praktijkervaring van een gespecialiseerd aannemer. David Fleury - LIMBOURG & FLEURY SPRL Ecologische materialen en pathologiëen in de gebouwconstructie. Olivier Henz - ECORCE Praktijkatelier: toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - LIMBOURG & FLEURY SPRL - ISOPROC. - Nl Dag 5 Ramen in gevelopeningen en hergebruik van materialen Mardi 19 mai 2009 Bekwaamheden De juiste keuze van ramen en deuren in gevelopeningen. Hergebruik van bouwmaterialen. Methode De aandachtspunten inzake de keuze van een materiaal voor ramen of deuren kennen. Recyclage en hergebruik van materialen. Concrete voorbeelden Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 Renovatie van bestaande ramen. Jérôme Bertrand - De Stadswinkel Ramen: milieuimpact van materialen. Sébastien Breels - MATRICIEL.

5 10.10 De juiste beglazing kiezen, rekening houdend met de recyclagemogelijkheden Recuperatie en hergebruik van materialen: voorbeelden. Deconstructie in een ontwerp. Michel Gevaert - Federatie van de Glasindustrie VZW. Marteen Gielen - ROTOR ASBL. Nl Praktijkatelier; toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - Centre Urbain. - Nl Dag 6 Flexibiliteit en aanpasbaarheid Dinsdag 26 mei 2009 Bekwaamheden De elementen kennen en herkennen die een project flexibel en aanpasbaar maken. Methode Het project bedenken en van het begin aan systemen en inrichtingen ontwerpen die het mogelijk maken een project aan te passen en met de tijd te laten evolueren naar een andere typologie. Voorbeelden van concrete projecten. Illustratie van de vaak als problematisch geziene punten en hoe ze om te vormen tot opportuniteit. Deelname van een ontwerper aan het praktijkatelier Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 Een plan concipiëren zodat een project aanpasbaar en flexibel is. Prefabricatie. Voorbeeldproject: Aeropolis. Sabine Leribaux - Architect Aanpassing van de uitrusting om hun verplaatsing te vermijden tijdens de herinrichtingwerken. Philippe Gruloos - ISA SAINT LUC BXL Ruimtelijke inrichting: studie van het project Van Volxem bureelruimte omgevormd tot huisvesting Spaarzaam materiaalgebruik hergebruik van bestaande en toepassing van ruwe materialen. Alain Wouters - ART AND BUILD. Spreker te bepalen Praktijkatelier: toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - ISA SAINT LUC BXL. - Nl

6 Dag 7 Niet-dragende wanden - maatwerk - afwerking Dinsdag 02 juni 2009 Bekwaamheden De middelen en manieren kennen om een ruimte in te delen met wanden uit ecologische materialen, alsook inzake ecologische binnenafwerking. Methode De verschillende elementen begrijpen waarmee rekening moet worden gehouden bij de keuze van een plaatmateriaal of vloerafwerking. Begrippen: gezondsheidsimpact, emissies, schadelijke stoffen, vochtregulerende eigenschappen, dampopen, enz Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 Plaatmaterialen (MDF, OSB, gipsplaat, onderdak,...): ecologische en gezonde keuzes. Michaël Bolle - ARCHITECT Binnenbepleistering: kalk, klei, gips,... Marc Swolfs - ARTE-CONSTRUCTO Pauze (20 ) Koffiepauze Vloerafwerking (soepele vloerbekledingen, hout, tegels,...). VIBE. Nl Plaatsing van afwerkingsmaterialen: ervaringen van een leverancier. CARODEC Praktijkatelier: toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - CARODEC - ARTE-CONSTRUCTO. - Nl Dag 8 Binnenafwerking verf, pleisterwerk, olie en vernis Dinsdag 09 juni 2009 Bekwaamheden De middelen en manieren kennen om een juiste keuze te maken inzake verf, pleisterwerk, vernis,.. Methode De impact van de materiaalkeuze begrijpen met betrekking tot de duurzaamheidslagen van een gebouw. Begrippen: gezondsheidsimpact, emissies, schadelijke stoffen, vochtregulerende eigenschappen, dampopen,... Advies van professionelen uit de sector, die eveneens aanwezig zullen zijn tijdens het praktijkatelier Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 Milieuimpact van afwerkingsmaterialen. ançoise Jadoul - Espace Environnement Gezondheidsimpact van afwerkingsmaterialen. Spreker te bepalen Muurverven voor binnen, olie en vernis voor hout specifieke eigenschappen en verwerking. ank Willersin - BIOFA.

7 11.40 Praktijkatelier: toepassing van de behandelde materie. CERAA - ECORCE - BIOFA. -Nl Dag 9 Analyse van de bestaande informatiebronnen opstellen van een lastenboek Dinsdag 16 juni 2009 Bekwaamheden De middelen en manieren kennen om de opgedane kennis te integreren in een lastenboek Methode De belangrijkste informatiebronnen oplijsten en leren hoe ze te gebruiken, vergelijken en combineren. Overzicht van de milieulabels, hun betekenis, de garanties die ze bieden. De tijdens de opleiding behandelde principes integreren in een lastenboek: concreet voorbeeld en advies van een professionnal Inleiding van de studievoormiddag. Liesbet Temmerman - CERAA. -Nl 9.10 Samenvatting en gebruik van de beschikbare bronnen inzake de ecologische keuze van materialen: labels, EPD, databanken, normen,... Sophie Trachte - UCL (ARCHITECTURE ET CLIMAT) Opstellen van een lastenboek. Olivier Henz - ECORCE. Dag 10 Slotdag Dinsdag 23 juni Praktijkateliers Plaats: ESPACE FORMATION PME te Ukkel. Doel: manipuleren en/of praktisch toepassen van ecologische bouwmaterialen. -Nl Pauze ( 45 ) Lunch Vertrek met bus vanuit ESPACE FORMATION PME Werfbezoeken. -Nl Einde van de studiedag en terugkeer naar de ESPACE FORMATION PME.

8 PRAKTISCHE INFORMATIE Volledige en korte formules plaats en datum Volledige formule De volledige formule omvat de deelneming aan het geheel van de cursussen (workshop en bezoeken inbegrepen zie gedetailleerd programma): 21/04 : van 9.00 tot uur 28/04, 05/05, 12/05, 19/05, 26/05, 02/06, 09/06, 16/06 : van 9.00 tot uur 23/06 : van 9.00 tot uur Inschrijvingsgeld : 150. Aantal deelnemers : maximum 40 personen. Korte formule De korte formule omvat de deelneming aan de volgende cursussen (zie gedetailleerd programma): 21/04 (van 9.00 tot uur) : "De inzet" : de grondbeginsels van de ecologische keuze van de materialen (voormiddag) en bezoek (namiddag); 16/06 (van 9.00 tot uur) : "Analyse van de bestaande informatiebronnen en opstellen van een lastenboek"; 23/06 (van 9.00 tot uur) : "Slotdag" : praktische oefeningen (voormiddag) en bezoek van werken in uitvoering (namiddag). Inschrijvingsgeld : 75. Aantal deelnemers : maximum 55 personen (waarvan 40 voor de volledige formule). Plaats Alle cursussen vinden plaats bij : Leefmilieu Brussel zaal C1.3 Gulledelle BRUSSEL De workshop van 23/06 (voormiddag) zal uitzonderlijk plaats vinden bij ESPACE FORMATION PME (Stallestraat 292 b te 1180 Brussel). Voor de bezoeken is een bus voorzien : vertrek en aankomst bij Leefmilieu Brussel BIM voor het bezoek van de eerste dag (21/04); vertrek en aankomst bij ESPACE FORMATION PME voor het bezoek van de laatste dag (23/06).

9 Ligging De opleiding zal plaats vinden bij Leefmilieu Brussel BIM, Gulledelle 100, 1200 Brussel. U kunt BIM bereiken via de E40, uitrit 19 naar CORA toe (Leefmilieu Brussel BIM bevindt zich juist tegenover deze zaak). Het is nochtans niet makkelijk om een parkeerplaats te vinden op de parking van Leefmilieu Brussel en in de omgeving ook niet. We raden U daarom aan zich naar het opleidingcentrum te begeven met behulp van het gemeenschappelijk vervoer. BIM heeft regelmatige busverbindingen : lijn 45 (halte Gulledelle), lijn 79 (halte Twee Huizen) en lijn 27 (halte Andromeda) die over verscheidene overstapstations met de metrolijnen beschikken. Voor de dienstregelingen, de routebeschrijving en de vereiste tijd, raadpleeg Vanaf het Roodebeek metrostation is het 15 minuten lopen tot bij BIM. Informatie op (Wat zijn we? > Ligging). Deelnameattest De deelnemers aan de opleiding of ze nu de volledige formule of de korte formule hebben gevolgd krijgen op het einde van de cyclus een attest afgeleverd door de regio Brussel-Hoofdstad voor zover dat ze de hele gekozen opleiding hebben gevolgd. Taalgebruik De hele cyclus zal in het Nederlands en in het ans verlopen, de taalafwisseling zal goed als mogelijk behouden worden. De naam en de taalrol van de opleiders worden in het gedetailleerde programma vermeld. Betaling Het inschrijvingsgeld is betaalbaar na de inschrijvingsbevestiging. Op de eerste opleidingsdag zullen de deelnemers een document invullen waarin ze de data voor het opstellen van de factuur zullen vermelden. De factuur zal aan de deelnemers worden opgestuurd in de loop van de cyclus. Inschrijvingen Daar de beschikbare plaatsen beperkt zijn, zullen de inschrijvingen aan een voorafgaande selectie worden onderworpen die gegrond zal zijn op de overeenstemming van de opleiding met de volgende aspecten : - Het profiel van de kandidaat, zijn functie, de inhoud van zijn dagelijks werk; - Het milieubeleid van de instelling. De inschrijvingsperiode gaat van de maandag 23 maart tot de woensdag 15 april inbegrepen. Een inschrijvingsbevestiging zal aan de kandidaten worden opgestuurd in de vijf dagen na de ontvangst van het inschrijvingsdocument.

10 Het inschrijvingsformulier kan worden gedownload op de site van Leefmilieu Brussel BIM : > Professionelen > Opleidingen en seminaries. Het inschrijvingsformulier moet teruggestuurd worden naar : Hugues Luyckfasseel ESPACE FORMATION PME Stallestraat 292b 1180 Brussel Tel.: (02) Fax: (02) fc@efpme.be Per , per post of per fax. De opleidingscyclus werd tot stand gebracht door : Leefmilieu Brussel - BIM Gulledelle, BRUSSEL Afdeling Ecoconstructie Sophie Duterne Tel : 02 / Fax : 02 / Mail : sdt@ibgebim.be De door Leefmilieu Brussel BIM aangestelde operator is : ESPACE FORMATION PME Stallestraat 292b 1180 Brussel Tel.: 02 / Fax: 02 / Met de medewerking van : CERAA Steenweg op Charleroi, BRUSSEL Tel : 02 / Fax : 02 / Le Centre de Référence (CDR) Vilvoordse steenweg Neder-over-Heembeek Tel: 02 /