Success stories - Be circular -projecten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Success stories - Be circular -projecten"

Transcriptie

1 KRINGLOOPECONOMIE EN OMKEERBAARHEID VAN GEBOUWEN Success stories - Be circular -projecten Anne-Laure MAERCKX, Cenergie

2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Illustreren, aan de hand van concrete voorbeelden, hoe de principes van de circulaire economie kunnen worden toegepast in de bouwsector 2

3 PLAN VAN DE UITEENZETTING I. Context II. Materiële middelen III. Menselijke middelen IV. Conclusies 3

4 I. CONTEXT Circulaire werven: = een van de luiken van de projectoproep Be circular be brussels : Beoogde beroepsgroep: aannemers Doelstellingen: Beter beheer van materiële middelen Beter beheer van menselijke middelen 4

5 I. CONTEXT In 2016: 9 laureaatprojecten Diversiteit in de omvang van de projecten: 4 kleine projecten 3 middelgrote projecten 2 grote projecten Diversiteit in de bestemmingen: 3 woonprojecten 4 gemengde projecten: wonen + voorzieningen/kantoren/handelszaken 1 cultureel centrum 1 atelier/werkplaats 5

6 II. MATERIËLE MIDDELEN Behoud van bestaande gebouwen Boondaal [Llinye Liliya] Grondige renovatie van 2 opbrengsteigendommen Meer informatie in de presentatie van Sébastien Piaget Fotoverantwoording: Cenergie 6

7 II. MATERIËLE MIDDELEN Demonteerbaarheid en omkeerbaarheid Dépôt Leemans [DRTB] Bouwsysteem:makkelijk te monteren en te demonteren houtskeletbouw in ontwikkeling Fotoverantwoording: DRTB 7

8 Fotoverantwoording: Cenergie Bron: Website Energie+ II. MATERIËLE MIDDELEN Demonteerbaarheid en omkeerbaarheid Debatty [Gillion Construct] Wandelementen: makkelijk demonteerbaar/omkeerbaar: m² demonteerbare oppervlakte Voorzetwand + steenwol vs gelijmd polystyreen! Bevestigingen! 8

9 II. MATERIËLE MIDDELEN Demonteerbaarheid en omkeerbaarheid Fotoverantwoording: VLA- Clos Dupont [Eco Construct Group] Architecture 9

10 II. MATERIËLE MIDDELEN Aanpasbaarheid Clos Dupont Fotoverantwoording: VLA- Architecture 10

11 II. MATERIËLE MIDDELEN Demonteerbaarheid, omkeerbaarheid en aanpasbaarheid: thema s van de presentaties van deze namiddag 11

12 II. MATERIËLE MIDDELEN Warland 238 [Global Art Concept] Fotoverantwoording: Lionel Billiet Fotoverantwoording: Cenergie 12

13 Fotoverantwoording: Leefmilieu Brussel II. MATERIËLE MIDDELEN Clos Dupont Fotoverantwoording: Cenergie Fotoverantwoording: VLA- 13

14 II. MATERIËLE MIDDELEN Petite Suisse [Max Stockmans] Fotoverantwoording: Cenergie Fotoverantwoording: Max Stockmans 14

15 III. MENSELIJKE MIDDELEN Beroep doen op Ondernemingen van de Sociale Economie (OSE) en Instellingen voor Socioprofessionele Integratie (ISPI) Debatty en Deswaef [Gillion Construct] OSE: schoonmaak van bouwketen Sociale bepalingen van het bestek! Beschikbaarheid voor begeleiding van stagiairs Tivoli [CFE] Bouwplaatsbewakers Controle + optimalisering van de sortering van afvalstoffen op de bouwplaats Optimalisering van de vulling van de containers (capaciteitswinst van ongeveer 50 %) 15

16 III. MENSELIJKE MIDDELEN Synergieën en samenwerkingen Debatty en Deswaef Naburige bouwplaatsen Gemeenschappelijke bouwplaatsinrichtingen Gemeenschappelijk beheer van de opleiding van stagiairs Petite Suisse en Boondaal Naburige bouwplaatsen Synergieën geïdentificeerd bij begeleiding: recuperatie van parket Petite Suisse en Debatty Synergieën geïdentificeerd bij begeleiding: recuperatie van isolatieplaten 16

17 III. MENSELIJKE MIDDELEN Bouwteam en bouwplaatsbeheer Tivoli Werken in bouwteam BIM-model Lean Construction: participatieve planning Fotoverantwoording: Cenergie 17

18 III. MENSELIJKE MIDDELEN Lokale arbeidskrachten en opleiding Petite Suisse Opleiding van arbeiders samenwerking met de lokale arbeidsbemiddelingsdienst (mission locale pour l emploi Bruxelles) Belang van communicatie: Dagelijkse briefing- en debriefingvergaderingen Flexibiliteit vereist voor de bouwplaatsplanning 18

19 IV. CONCLUSIES CE in de bouwsector? Het is mogelijk! Er bestaan gerealiseerde voorbeelden in het BHG, waarin de principes van de circulaire economie werden geïntegreerd 9 bouwplaatsten = 9 verschillende integraties van deze principes In 2016, aanzienlijke focus op hergebruik, maar niet alleen daarop... Ook voor overheidsopdrachten, zelfs als de aannemer later tussenkomt, is het mogelijk maar hiervoor moeten we onze samenwerkingsmethodes herzien, met nadruk op meer delen, uitwisseling en vertrouwen tussen de verschillende actoren 19

20 WAT MOET U ONTHOUDEN VAN DEZE UITEENZETTING? De circulaire economie in de bouwsector, dat is heel wat meer dan een beetje recycleren of hergebruiken Zowel de materiële als de menselijke aspecten zijn belangrijk Er zijn ook nieuwe samenwerkingsmethodes vereist Investeren in arbeidskrachten en studies, eerder dan geld uitgeven aan de aankoop van nieuwe producten of aan het afvoeren van afvalstoffen 20

21 TOOLS, WEBSITES, BRONNEN: Gids Duurzame gebouwen > 9 thema s > Projectbeheer, Bouwplaats, Gebouw Website van de projectoproep Be Circular: Projectfiches: > Projectoproep Be-circular Be brussels 2017 > Be Circular

22 CONTACT Anne-Laure MAERCKX Sr. Consultant Contactgegevens : 02 / anne_laure.maerckx@cenergie.be

Circulair bouwen: de success story van circulaire werven

Circulair bouwen: de success story van circulaire werven Circulair bouwen: de success story van circulaire werven Anne-Laure MAERCKX 24 oktober 2017 Antwerpen Context Beheer van materiële hulpbronnen Beheer van menselijke middelen Hinderpalen en stimuli Conclusies

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Kenmerken van een circulaire werf en impact op de tewerkstelling Anne-Laure MAERCKX 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Definiëren

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2018 Kenmerken van een circulaire werf en impact op de tewerkstelling Anne-Laure MAERCKX 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Definiëren

Nadere informatie

Circulaire economie in de bouw

Circulaire economie in de bouw Seminarie Duurzame Gebouwen Circulaire economie in de bouw 26 april 2019 ONTWERP VAN EEN CIRCULAIR PROJECT Hoe de stap zetten van theorie naar praktijk? Anne-Laure MAERCKX Cenergie DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2019 Kenmerken van een circulaire werf en impact op de tewerkstelling Anne-Laure MAERCKX 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Definiëren

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Hergebruik voor circulaire werven Anne-Laure MAERCKX 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Een overzicht geven van hoe

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Wereldwijde

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2018 Institutionele en organisatorische hindernissen bij een circulaire aanpak Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Presentatie

Nadere informatie

Streefdoel Nulenergie voor een Voorbeeldgebouw

Streefdoel Nulenergie voor een Voorbeeldgebouw 1 Streefdoel Nulenergie voor een Voorbeeldgebouw Leefmilieu Brussel 2007-2013 : (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE

SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE Seminarie Duurzame Gebouwen SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE Circulaire economie in de bouw 26 april 2019 BOUW & CIRCULAIRE ECONOMIE Overzicht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Isabelle SOBOTKA Coördinatrice

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Hergebruik bij overheidsopdrachten: gevalstudie in de gemeente Anderlecht Karim BOULMAÏZ Gemeente Anderlecht 2 DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Seminarie Duurzame gebouwen. Prefabricatie. 27 april 2018 BOUWPLAATS KLEINE ZENNE 1. Feedback over de eerste ervaringen met CLT.

Seminarie Duurzame gebouwen. Prefabricatie. 27 april 2018 BOUWPLAATS KLEINE ZENNE 1. Feedback over de eerste ervaringen met CLT. Seminarie Duurzame gebouwen Prefabricatie 27 april 2018 BOUWPLAATS KLEINE ZENNE 1 Feedback over de eerste ervaringen met CLT Béatrice HUG K2A DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De eerste ervaringen delen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2018 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Wereldwijde context

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2019 Gevalstudie: project Clos Dupont Uitbreiding gerealiseerd met recuperatiebakstenen Sophie BOONE 3 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 1 15 juni 2018 Duurzaam bouwen dankzij BIM (Building Information Modeling) De voordelen van deze manier van samenwerken met het oog op duurzamere

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 Samenwerken, écht samenwerken Denkoefening over de manier van samenwerken en de gebruikte middelen Chris Lee - vennoot, Delta Partners

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN GEDEELTELIJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Circulaire economie en erfgoed Wat te bewaren, wat te vervangen? Victor Meesters Circulaire economie en erfgoed: wat te bewaren,

Nadere informatie

Prefabricatie. Seminarie Duurzame gebouwen. 27 april Geavanceerde modulaire prefabricage voor complexe bouwwerken

Prefabricatie. Seminarie Duurzame gebouwen. 27 april Geavanceerde modulaire prefabricage voor complexe bouwwerken Seminarie Duurzame gebouwen Prefabricatie 27 april 2018 Geavanceerde modulaire prefabricage voor complexe bouwwerken Uitdagingen en stand van zaken van de nieuwe ziekenhuisvleugel in Bergen LOGO! Laurent

Nadere informatie

Duurzame Bouwmaterialen, de laatste nieuwigheden!

Duurzame Bouwmaterialen, de laatste nieuwigheden! Seminarie Duurzaam Bouwen: Duurzame Bouwmaterialen, de laatste nieuwigheden! 29 januari 2016 Leefmilieu Brussel VADEMECUM VOOR HERGEBRUIK BUITEN DE BOUWSITE De recuperatie van bouwmaterialen uit publieke

Nadere informatie

Densifiëren om beter te delen

Densifiëren om beter te delen Seminarie Duurzame Gebouwen Densifiëren om beter te delen 9 november 2018 DICHTHEID EN KWALITEIT Densifiëren zonder te bouwen: illustratie aan de hand van inspirerende projecten Jean-Guy PECHER Brussel

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 HOE BOUWERVARINGEN MET ANDERE ACTOREN UIT DE BOUW DELEN...in een kleine/middelgrote structuur Marc VANDE PERRE AAC architecture VASTSTELLINGEN

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 BIM (Building Information Management) Juan NOLET - Besix 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N Het concept BIM begrijpen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Bouwteam en consortium, standpunten van de ontwerper Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Aan de hand van een

Nadere informatie

PROJECTOPROEP. Overheidssteun aan de circulaire economie REGLEMENT 2017

PROJECTOPROEP. Overheidssteun aan de circulaire economie REGLEMENT 2017 Overheidssteun aan de circulaire economie REGLEMENT 2017 Een initiatief van Céline Fremault, Minister van Leefmilieu en van Didier Gosuin, Minister van Economie en Tewerkstelling. SAMENVATTING 1,5 MILJOEN

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2019 Gevalstudie: project Vandergoten (PO 2018) Baudouin TENNSTEDT - Citydev 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Waarom recycleren

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Hergebruik van materialen en bouwelementen Leefmilieu Brussel Hergebruik in overheidsopdrachten: de praktijk 5 projecten tussen 2004 en 2015 Jean-Philippe Possoz aa-ar sprl Ulg

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel AANPAK EN ACTIES VOOR EEN OPTIMAAL BEHEER Anne-Laure MAERCKX Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Densifiëren om beter te delen

Densifiëren om beter te delen Seminarie Duurzame Gebouwen Densifiëren om beter te delen 9 november 2018 Gemeenschappelijk gebruik van ruimten en implementatie van processen om ideeën en ervaringen uit te wisselen voor een gedeelde

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gestroomlijnd werfbeheer met geoptimaliseerde logistiek Olivier MAHIEU & Maxime STEISEL - CFE 2 INHOUDSOPGAVE PRESENTATIE WAT IS

Nadere informatie

AANPAK IN HET BRUSSELSE GEWEST APPROCHE EN RÉGION BRUXELLOISE. Les achats durables comme levier pour une Economie Circulaire

AANPAK IN HET BRUSSELSE GEWEST APPROCHE EN RÉGION BRUXELLOISE. Les achats durables comme levier pour une Economie Circulaire Duurzaam aankopen als hefboom voor een Circulaire Economie AANPAK IN HET BRUSSELSE GEWEST Les achats durables comme levier pour une Economie Circulaire APPROCHE EN RÉGION BRUXELLOISE Conferentie Duurzame

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.5 Globale aanpak LENTE 2013 Stéphan Truong Beheerder van de opleiding voor rekening van Leefmilieu Brussel TRAINING.IBGEBIM@ecorce.be 2 DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HOUTBOUW IN BRUSSEL HERFST 2018 Bevindingen Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Blik op vier projecten met verschillende aanpak N De sterke punten die tot

Nadere informatie

PROJECT TITEL PROJECTTEAM. KANDIDATUUR Technische nota

PROJECT TITEL PROJECTTEAM. KANDIDATUUR Technische nota B E. E X E M P L A R Y2017 PROJECT TITEL PROJECTTEAM KANDIDATUUR Technische nota Dit document vormt een model om de kandidaten te helpen om een deel van hun dossier te structureren. Het gebruik ervan is

Nadere informatie

"Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken" 18 FEBRUARI 2019

Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken 18 FEBRUARI 2019 Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan HABP "Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken" 18 FEBRUARI 2019 VERBAND Grenzen van de planeet bereikt, niet-duurzame overexploitatie

Nadere informatie

Densifiëren om beter te delen

Densifiëren om beter te delen Seminarie Duurzame Gebouwen Densifiëren om beter te delen 9 november 2018 COHOUSING: HOE KWALITEITSVOL DENSIFIËREN? L Echappée: een cohousingproject met 18 woningen in het centrum van Brussel Dr. Matthieu

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 FINANCIERING VAN FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN IN BRUSSEL Rol en invloed van burgercoöperatieven Fanny HELLEBAUT ENERGIRIS Caroline

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM en Facility Management Optimale benutting van de digitale maquette voor een optimale gebouwexploitatie Daniel ZIGNALE BIM Consult

Nadere informatie

Gezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies

Gezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies Gezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies Dit document is een eerste synthese van de resultaten van de interactieve sessies

Nadere informatie

Brussel: een milieuvergunning voor elk type grondwaterwinning, uittreksel formulier grondwaterwinning:

Brussel: een milieuvergunning voor elk type grondwaterwinning, uittreksel formulier grondwaterwinning: opensource.brussels Opdracht Opensource.Brussels is een tool waarmee je aan grote hoeveelheden opgepompt maar ongebruikt grondwater een nuttige toepassing kunt geven door ze beschikbaar te maken voor allerlei

Nadere informatie

Duurzame Bouwmaterialen

Duurzame Bouwmaterialen Seminarie Duurzaam Bouwen: Duurzame Bouwmaterialen 29/01/2016 Leefmilieu Brussel Het gebouw als materiaalbank Caroline Henrotay, Project management en Technische Coördinatie Leefmilieu Brussel Context

Nadere informatie

Duurzame Bouwmaterialen

Duurzame Bouwmaterialen Seminarie Duurzaam Bouwen: Duurzame Bouwmaterialen 29-01-2016 Leefmilieu Brussel Evolutie van de Markt van de Duurzame Materialen Marc FRANCOTTE, Bestuurder CARODEC NV Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN 07 oktober 2016 Reflecties over het financiële beheer verbonden aan de duurzame ontwikkeling in de bouw Benoît VAN HOYE COSEP DOELSTELLING(EN) VAN

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 SPECIALE TECHNIEKEN: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Integratie van technische uitrustingen Marc VANDE PERRE AAC architecture

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Isolatiematerialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel OM TE BEGINNEN: DE CONTEXT Liesbet TEMMERMAN cera a vzw De context: Beoordeling van een staal Voor u op tafel ligt een staal

Nadere informatie

POSITIEVE INVLOED VAN ONTMANTELING EN HERGEBRUIK

POSITIEVE INVLOED VAN ONTMANTELING EN HERGEBRUIK POSITIEVE INVLOED VAN ONTMANTELING EN HERGEBRUIK Van ma b u v o g e 30% u t al va. In e Br l Ho d de k G e t d ar k 650.000 to bo va p uc. Ho v e l in ek t zi? De kringloopeconomie (of circulaire economie)

Nadere informatie

REGENWATERBEHEER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 22 maart De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik

REGENWATERBEHEER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 22 maart De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik Seminarie Duurzaam Bouwen REGENWATERBEHEER 22 maart 2017 De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik Dr. Ir. Michaël ANTOINE Departement WATER / Leefmilieu Brussel DOELSTELLING(EN) V/D

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Leefmilieu Brussel WORKSHOP Milieu-impact van een renovatiewerf Liesbet Temmerman + Sébastien BREELS MATRIciel Doelstellingen van de praktische workshop

Nadere informatie

DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen WAAROM INVESTEREN IN PERFORMANTE GEBOUWEN? 16 december 2016

DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen WAAROM INVESTEREN IN PERFORMANTE GEBOUWEN? 16 december 2016 Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 WAAROM INVESTEREN IN PERFORMANTE GEBOUWEN? Anne-Laure MAERCKX Cenergie Aviel VERBRUGGEN Universiteit Antwerpen DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen In teamverband bouwen: kwaliteit, doeltreffendheid, snelheid. Leefmilieu Brussel

Seminarie Duurzaam Bouwen In teamverband bouwen: kwaliteit, doeltreffendheid, snelheid. Leefmilieu Brussel 1 Seminarie Duurzaam Bouwen In teamverband bouwen: kwaliteit, doeltreffendheid, snelheid Leefmilieu Brussel De participerende procedure in dienstverlenende projecten: toekomstige bewoners betrekken voor

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW ISOLATIEMATERIALEN: HOE KIEZEN? LENTE 2018 Om te beginnen: de context Liesbet TEMMERMAN CERAA vzw De context: Beoordeling van een staal Voor u op tafel ligt een staal thermische

Nadere informatie

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Leefmilieu Brussel Afd. Energie, Lucht, Klimaat et Geluid Dpt Ecoconstructie Sophie Duterne 21/04/09 Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen?

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a vzw Doelstelling(en) van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen

Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel INLEIDING: BEPALENDE FACTOREN VOOR EEN OPTIMAAL BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Thomas DEVILLE Cenergie cvba Doelstelling(en)

Nadere informatie

OPLEIDING MATERIALEN IN DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING MATERIALEN IN DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING MATERIALEN IN DUURZAME GEBOUWEN Dag1.1 Voorstellingvan de opleiding Pierre Willem info@ecorce.be www.ecorce.be 3 INHOUDSOPGAVE DE OPLEIDING"DUURZAME GEBOUWEN" GRAFISCHE VOORSTELLINGEN 4 DE OPLEIDING

Nadere informatie

c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR

c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Nadere informatie

Werfafvalbeheer in Brussel

Werfafvalbeheer in Brussel Werfafvalbeheer in Brussel Regelgevingsoogpunt: BRUDALEX Anne-Sophie Hallet Milieuadviseur - CBB-H Inleiding tot de wetgeving BRU - D - A - Lex In het Belgisch Staatsblad gepubliceerd op 1-12-2016 In werking

Nadere informatie

BOUWTEAM EN DEELNAME VAN DE TOEKOMSTIGE INWONERS

BOUWTEAM EN DEELNAME VAN DE TOEKOMSTIGE INWONERS 1 In teamverband bouwen: kwaliteit, doeltreffendheid, snelheid! Leefmilieu Brussel BOUWTEAM EN DEELNAME VAN DE TOEKOMSTIGE INWONERS Daniel MIGNOLET Habitat et Participation vzw 1 Doelstellingen van de

Nadere informatie

TD ECOBOUWEN EN DUURZAME ONTWIKKELING IN HET BRUSSELS GEWEST

TD ECOBOUWEN EN DUURZAME ONTWIKKELING IN HET BRUSSELS GEWEST TD ECOBOUWEN EN DUURZAME ONTWIKKELING IN HET BRUSSELS GEWEST 2008-2010 Laurent Thijs Technologisch Adviseur WTCB Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie Bouw & Milieu Belang van de bouwsector inzake

Nadere informatie

Projectoproep Circulaire economie

Projectoproep Circulaire economie Projectoproep Circulaire economie Om bij te dragen aan de transitie naar een circulaire economie, lanceert de Stichting Be Planet, in partnerschap met de Koning Boudewijnstichting, een projectoproep ter

Nadere informatie

OPLEIDING BEHEER VAN AFVAL IN DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING BEHEER VAN AFVAL IN DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING BEHEER VAN AFVAL IN DUURZAME GEBOUWEN Dag1.1 Voorstelling van de opleiding Pierre Willem info@ecorce.be www.ecorce.be 3 INHOUDSOPGAVE DE OPLEIDING "DUURZAME GEBOUWEN" GRAFISCHE VOORSTELLINGEN

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM EN LCA-TOOLS Illustratie van de werking van de Belgische tool TOTEM voor de ecologische doorlichting van gebouwen Sophie Bronchart

Nadere informatie

INVENTARIS AFVALSTOFFEN

INVENTARIS AFVALSTOFFEN INVENTARIS AFVALSTOFFEN 1. ALGEMENE BESCHOUWINGEN 1.1. WAAROM EEN FORMULIER VOOR EEN INVENTARIS VAN BOUWAFVAL? De afbraak en de selectieve verwijdering van bouwmaterialen waardoor het mogelijk is het sorteren

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Leefmilieu Brussel GLOBALE AANPAK VAN HET DUURZAAM BOUWEN Anne-Laure MAERCKX Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Bespreken welke gevolgen de

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM ALS LEIDRAAD BIJ HET ECOLOGISCH ONTWERPEN VAN GEBOUWEN Aspecten van circulariteit en levenscyclusanalyse (LCA): Tools om de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel Renovatie van het erfgoed, architecturale waarde en rol van de ambachtsman Jérôme BERTRAND STADSWINKEL

Nadere informatie

Brudalex. Kaderbesluit inzake afvalbeheer. JURIDISCH: Rodolphe Paternostre Delphine Clesse 30/03/2017

Brudalex. Kaderbesluit inzake afvalbeheer. JURIDISCH: Rodolphe Paternostre Delphine Clesse 30/03/2017 Brudalex Kaderbesluit inzake afvalbeheer TECHNISCH: Evy Trogh Inge Van Engeland Catherine Van Nieuwenhove JURIDISCH: Rodolphe Paternostre Delphine Clesse 30/03/2017 INHOUD VAN DE PRESENTATIE 1. Inleiding

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw: BOUWAFVAL

Opleiding Duurzaam gebouw: BOUWAFVAL Opleiding Duurzaam gebouw: BOUWAFVAL Leefmilieu Brussel LENTE 2013 Bouw- en sloopafval in het BHG schets van de praktijken en van de verwerkingskanalen Lionel Billiet www.rotordb.org DOEL VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Een gebruiksvriendelijk energie-efficiënt gebouw ontwerpen

Een gebruiksvriendelijk energie-efficiënt gebouw ontwerpen Seminarie Duurzaam Bouwen: Een gebruiksvriendelijk energie-efficiënt gebouw ontwerpen 06 februari 2015 Leefmilieu Brussel REKENING HOUDEN MET DE EINDGEBRUIKER, EEN SLEUTELELEMENT VAN HET ENERGIEONTWERP

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : BOUWAFVAL

Opleiding Duurzaam Gebouw : BOUWAFVAL Opleiding Duurzaam Gebouw : BOUWAFVAL Leefmilieu Brussel WERVEN: ASBEST EN GEVARRLIJK AFVAL Evy TROGH LEEFMILIEU BRUSSEL BIM, Afdeling Vergunningen en partnerschappen Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Prefab Uitdagingen en opportuniteiten voor de aannemer

Prefab Uitdagingen en opportuniteiten voor de aannemer Prefab Uitdagingen en opportuniteiten voor de aannemer ir. B. PARMENTIER Hoofd Afdeling Structuren WTCB /6 China inspiring 0 verdiepingen 7000 m² weken 00 bouwvakkers weken!! Context Prefab systems Energetic

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de

Nadere informatie

Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016

Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016 Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016 AGORIA, FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE Agoria is de grootste sectorfederatie in België 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW ISOLATIEMATERIALEN: HOE KIEZEN? LENTE 2018 Conclusies en perspectieven Liesbet TEMMERMAN CERAA vzw Conclusies & perspectieven 1ste criterium bij keuze bouwmateriaal of -product:

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN

Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN 07 oktober 2016 Reflecties over de relaties tussen de actoren van de bouw Raphaël Dugailliez SENSELIA Vroeger waren overheidsopdrachten voor bouwwerken

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Financiering van grote bouwcomplexen: Steunmaatregelen en subsidies in het BHG, financiering door derden Charline Langerock FACILITATOR DUURZAME GEBOUWEN

Nadere informatie

Dag1.2 Inleiding en situatie in het BHG

Dag1.2 Inleiding en situatie in het BHG OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN: BOUWAFVAL Dag1.2 Inleiding en situatie in het BHG Koen Berghmans Lionel Billiet Rotor asbl berghmanskoen@gmail.com, billiet.lionel@gmail.com www.rotordb.org 3 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie van een collectieve woning Sylvie Reuter Adjunct Algemeen Directeur Anderlechtse

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel EEN DAK BOORDEVOL ENERGIE Jonathan FRONHOFFS, Specialist Hernieuwbare Energie Dienst Facilitator

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Ventilatie: ontwerp en afstelling Leefmilieu Brussel Keuze van een hygiënisch ventilatiesysteem voor een tertiair nieuwbouw- of renovatieproject Lieven INDIGNE CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2018 Bouwteam en Aannemer Jo BELEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Het standpunt van de aannemer over het bouwteam 3 INHOUDSTAFEL

Nadere informatie

4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Goedgekeurd op 11 maart 2010 4e Afvalplan Nieuwe wettelijke context In Brussel : plan van onbepaalde duur, onderworpen

Nadere informatie

EPB-VOORSTEL Toe te voegen aan de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag in geval van nieuwe EPB-eenheden, zwaar gerenoveerde EPB-eenheden en eenvoudig

EPB-VOORSTEL Toe te voegen aan de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag in geval van nieuwe EPB-eenheden, zwaar gerenoveerde EPB-eenheden en eenvoudig Toe te voegen aan de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag in geval van nieuwe EPBeenheden, zwaar gerenoveerde EPBeenheden en eenvoudig gerenoveerde EPBeenheden met architect Wetgevingskader Dit formulier

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen 1 Seminarie Duurzaam bouwen Kantoorgebeouwen duurzaam herbestemmen Leefmilieu Brussel STEDELIJK GEMENGD GEBIED IN DE EUROPESE WIJK Philippe DELVALLÉE ALTIPLAN architects 3 Doelstellingen van deze uiteenzetting

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN 07 oktober 2016 Ecologisch of energie-efficiënt ontwerpen Muriel BRANDT Studiebureau écorce DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Standpunt van het

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Leefmilieu Brussel REKENING HOUDEN MET HET DUURZAAM WERFBEHEER Sébastien BREELS + Liesbet Temmerman MATRIciel + CERAA DOELSTELLINGEN Richtlijnen voor een

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Hergebruik van materialen en bouwelementen Leefmilieu Brussel Vademecum voor hergebruik buiten de bouwsite De recuperatie van bouwmaterialen uit publieke gebouwen haalbaar maken

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam werfbeheer in de praktijk Leefmilieu Brussel De kostprijs van duurzaam werfbeheer Marc Vanderick Ondernemingen Louis De Waele De kostprijs van duurzaam werfbeheer Integratie

Nadere informatie

Beleidsprogramma 'Materiaalbewust bouwen in kringlopen'

Beleidsprogramma 'Materiaalbewust bouwen in kringlopen' Beleidsprogramma 'Materiaalbewust bouwen in kringlopen' Philippe Van de Velde OVAM, Afdeling Afvalstoffen en Materialenbeheer, team eindverwerking en bouw Staalbouwdag 2014 Brussel 27 november 2014 Inhoud

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Voorbeeld 3: Renovatie van kantoren Thomas LECLERCQ - Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstelling van de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud

Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Groendaken en dakmoestuinen een kijk op het sociale, culturele, economische (enz.) potentieel Frédéric MORAND VERT D

Nadere informatie

Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf

Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf Seminarie Duurzaam Bouwen: Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf 21.04.2016 Leefmilieu Brussel Rekening houden met de luchtdichtheid van bij de aanvang van het project Ontwerprichtlijnen voor

Nadere informatie

Energieprestatie en architectuurkwaliteit

Energieprestatie en architectuurkwaliteit Seminarie Duurzame Gebouwen Energieprestatie en architectuurkwaliteit 15 december 2017 DE BRUSSELSE BOUWMEESTER bma Zijn opdracht en zijn benadering van architectuurkwaliteit Audrey MOULU Team bma PLAN

Nadere informatie

TIVOLI GREEN CITY. Pilootwerf voor beheer van bouwafval te Brussel. Beschrijving van het project

TIVOLI GREEN CITY. Pilootwerf voor beheer van bouwafval te Brussel. Beschrijving van het project TIVOLI GREEN CITY Pilootwerf voor beheer van bouwafval te Brussel Beschrijving van het project Project Bouw van een duurzame wijk met 11 gebouwen. Innovatieve praktijken Schatting voor de werken Afvalbeheerplan

Nadere informatie

BIJLAGE 1: FORMULIER VOOR HET INDIENEN VAN DE SUBSIDIEAANVRAAG PROJECTOPROEP 2015 Acties op het vlak van gelijke kansen tussen vrouwen en mannen, de strijd tegen partner- en intrafamiliaal geweld en gelijke

Nadere informatie