BIM: impact op duurzame gebouwen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BIM: impact op duurzame gebouwen"

Transcriptie

1 Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM ALS LEIDRAAD BIJ HET ECOLOGISCH ONTWERPEN VAN GEBOUWEN Aspecten van circulariteit en levenscyclusanalyse (LCA): Tools om de materialen efficiënter te selecteren, te verwerken en te gebruiken. Camille VANDERVAEREN VUB

2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE 3 tools van het BAMB-project voorstellen die op een BIM-benadering steunen: 1. de tools voor een omkeerbaar ontwerp 2. het circular building assessment 3. de materiaalpaspoorten 2

3 TECHNOLOGISCHE EVOLUTIE... Wikimedia commons 3

4 MAAR OOK BOUWEVOLUTIE Fortis Bank Amsterdam

5 MAAR OOK BOUWEVOLUTIE Fortis Bank Amsterdam

6 INHOUD VAN DE PRESENTATIE Overzicht van het BAMB-project Ontwikkelde tools 1. Protocol voor omkeerbaar ontwerp 2. Circular building assessment (CBA) 3. Materiaalpaspoorten 6

7 GEBOUWEN = 1/2 GEBRUIKTE HULPMIDDELEN EN 1/3 AFVAL 7

8 EEN GEBOUW ALS MATERIAALBANK -BENADERING ZOU HET HERGEBRUIK VAN MATERIALEN IN DE HAND WERKEN 8

9 DE BAMB-BENADERING VEREIST EEN SYSTEMISCHE VERANDERING OP 3 VLAKKEN: Verandering in de ontwerpcultuur Verandering in de waardebepaling Verandering in de samenwerking tussen actoren Protocol van omkeerbaar ontwerp Geïntegreerde gebouwevaluatie Materiaalpaspoorten 9

10 GEBOUWEN ALS MATERIAALBANKEN WIL DE SYMBIOSE TUSSEN DE INDUSTRIËLE ACTOREN BEVORDEREN Europees project Horizon 2020 ( Moving towards a circular economy through industrial symbiosis ) September 2015 tot februari 2019 (3,5 jaar) Consortium van 15 partners uit 7 EU-landen 10

11 Type your SLEUTELELEMENTEN VAN HET PROJECT 11

12 INHOUD VAN DE PRESENTATIE Overzicht van het BAMB-project Ontwikkelde tools 1. Protocol voor omkeerbaar ontwerp 2. Circular building assessment (CBA) 3. Materiaalpaspoorten 12

13 PROTOCOL VOOR OMKEERBAAR ONTWERP Gebouwniveau Product- en systeemniveau 13

14 PROTOCOL VOOR OMKEERBAAR ONTWERP Gebouwniveau Afmetingen van het volume Positionering van de basiselementen Structurele en technische capaciteit Product- en systeemniveau Functionele en technische onafhankelijkheid Geometrie en afmetingen Type verbindingen Demontagevolgorde 14

15 PROTOCOL VOOR OMKEERBAAR ONTWERP Gebouwniveau Implementatie van de tools tijdens het BAMB-project Product- en systeemniveau 15

16 INHOUD VAN DE PRESENTATIE Overzicht van het BAMB-project Ontwikkelde tools 1. Protocol voor omkeerbaar ontwerp 2. Circular building assessment (CBA) 3. Materiaalpaspoorten 16

17 CIRCULAR BUILDING ASSESSMENT (CBA) Milieu - LCA Bouwen volgens huidige benadering Informatie gebruiker Evaluatie van de milieu-impact Economisch - LCK Bouwen volgens huidige benadering BAMB Plug-in BIM Evaluatie van de economische impact O mkeerbaar G ebouw D esign Circular building assessment Materiaal-- paspoort BAMB Geheel van producteigenschappen Sociale waarde Nieuw methodologie Platfor m WEB Bijhouden van databases C irculaire conomie Key performance indicators E 17

18 CIRCULAR BUILDING ASSESSMENT (CBA) Roof Structure Roof Tiles External Walls Circularity Indicators 1, Cost Unit: /m 2 GIA 896 Embodied Carbon [stage A1-A3] - Unit: kg CO 2 e/m 2 Windows 52% Reclaimed Content 67% Recycled Content Upper Floor Types 7.24 Reuse Potential/ RBD score Internal Partitions 60 Service Life Unit: years 5.75 Transformation capacity Ground Floors 6.24 Recyclability 18

19 INHOUD VAN DE PRESENTATIE Overzicht van het BAMB-project Ontwikkelde tools 1. Protocol voor omkeerbaar ontwerp 2. Geïntegreerde gebouwevaluatie 3. Materiaalpaspoorten 19

20 MATERIAALPASPOORTEN Het verbeteren van de samenwerking tussen de actoren vereist een efficiëntere gegevensuitwisseling 20

21 Kwaliteit Functie Eerder gebruik Onderhoud en herstellingen Demontage-instructies Recyclage-opties Hergebruikopties 21

22 ONTDEK HET MATERIAALPASPOORTEN - PLATFORM 22

23 INHOUD VAN DE PRESENTATIE Overzicht van het BAMB-project Ontwikkelde tools 1. Protocol voor omkeerbaar ontwerp 2. Geïntegreerde gebouwevaluatie Test op proefprojecten 3. Materiaalpaspoorten 23

24 DE TOOLS WORDEN GETEST OP 5 PROEFPROJECTEN ZUYD SGDF D&S BRIC EPEA VUB 24

25 25

26 HET CIRCULAR RETROFIT LAB ZAL TWEEMAAL VAN FUNCTIE VERANDEREN Polyvalente ruimte (publiek) Eco-gastenkamer (residentieel) Tijdelijke kantoren (professioneel) 26

27 TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE Een nieuwe benadering van ontwerp en beheer van gebouwen als materiaalbanken vereist een grotere samenwerking tussen de actoren en een beter beheer van de informatie. Het BAMB-project heeft tot doel verschillende tools te ontwikkelen ter bevordering van het ontwerp en de evaluatie van omkeerbare gebouwen. Tool voor omkeerbaar ontwerp: prototype in Excel-formaat. Circular Building Assessment: met BIM verenigbare methode. Na het BAMB-project zal ze in een BIM plug-in kunnen worden geïmplementeerd. Materiaalpaspoorten: operationeel testplatform 27

28 MEER INFORMATIE... Overzicht van het BAMB-project 20 september 2018 Brussel Conferentie Circular Economy in buildings and construction Stakeholdersnetwerk Onderzoeksteam TRANSFORM (VUB) 28

29 Circulaire economie in bebouwde omgeving: Gebouwen als Materiaalbanken Camille Vandervaeren PhD researcher VUB Caroline Henrotay Brussels Environment

Duurzame Bouwmaterialen

Duurzame Bouwmaterialen Seminarie Duurzaam Bouwen: Duurzame Bouwmaterialen 29/01/2016 Leefmilieu Brussel Het gebouw als materiaalbank Caroline Henrotay, Project management en Technische Coördinatie Leefmilieu Brussel Context

Nadere informatie

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 OVAM: ambities circulair bouwen in Vlaanderen Beleidsprogramma Bouw (2014-2020): Materiaalbewust bouwen in kringlopen 5 thema s TOTEM

Nadere informatie

SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE

SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE Seminarie Duurzame Gebouwen SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE Circulaire economie in de bouw 26 april 2019 BOUW & CIRCULAIRE ECONOMIE Overzicht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Isabelle SOBOTKA Coördinatrice

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM EN LCA-TOOLS Illustratie van de werking van de Belgische tool TOTEM voor de ecologische doorlichting van gebouwen Sophie Bronchart

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW ISOLATIEMATERIALEN: HOE KIEZEN? LENTE 2018 Conclusies en perspectieven Liesbet TEMMERMAN CERAA vzw Conclusies & perspectieven 1ste criterium bij keuze bouwmateriaal of -product:

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Presentatie

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE LENTE 2018 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Wereldwijde context

Nadere informatie

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 Waarom? Wat is de impact van onze gebouwen? Welke bouwmaterialen zijn meer of minder duurzaam? Hoe kan ik afwegingen maken rond

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Wereldwijde

Nadere informatie

Circulaire economie in de bouw

Circulaire economie in de bouw Seminarie Duurzame Gebouwen Circulaire economie in de bouw 26 april 2019 ONTWERP VAN EEN CIRCULAIR PROJECT Hoe de stap zetten van theorie naar praktijk? Anne-Laure MAERCKX Cenergie DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

TRANSFORM is looking for a researcher in Circular Building Economy - Design for Change

TRANSFORM is looking for a researcher in Circular Building Economy - Design for Change TRANSFORM is looking for a researcher in Circular Building Economy - Design for Change The research team TRANSFORM of the Architectural Engineering Department of the Vrije Universiteit Brussel (VUB) is

Nadere informatie

Materials Passports. C2C Café, Oktober Co-funded by the Horizon 2020 Framework Programme of the European Union

Materials Passports. C2C Café, Oktober Co-funded by the Horizon 2020 Framework Programme of the European Union Co-funded by the Horizon 2020 Framework Programme of the European Union Materials Passports C2C Café, Oktober 2018 Hein van Tuijl, managing director, EPEA Nederland 1 EPEA INTERNATIONALE UMWELTFORSCHUNG

Nadere informatie

Afval is materiaal zonder identiteit. T.M. Rau

Afval is materiaal zonder identiteit. T.M. Rau Afval is materiaal zonder identiteit T.M. Rau VISIE MISSIE DOELSTELLING We beschouwen de aarde als een gesloten systeem waarbinnen geen verspilling mag plaatsvinden. Grondstoffen zijn gelimiteerd en schaars

Nadere informatie

Materiaalbewust bouwen & TOTEM. John Wante, Roos Servaes MINA-hoorzitting, 18 maart 2019

Materiaalbewust bouwen & TOTEM. John Wante, Roos Servaes MINA-hoorzitting, 18 maart 2019 Materiaalbewust bouwen & TOTEM John Wante, Roos Servaes MINA-hoorzitting, 18 maart 2019 1. Intro 2. TOTEM 3. Circulariteit 4. Conclusies Klimaatimpact van een gebouw 60 50 40 30 20 10 Klimaatimpact door

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 1 15 juni 2018 Duurzaam bouwen dankzij BIM (Building Information Modeling) De voordelen van deze manier van samenwerken met het oog op duurzamere

Nadere informatie

Green Deal Circulaire Gebouwen

Green Deal Circulaire Gebouwen Green Deal Circulaire Gebouwen 28-11-2015 Green Deal Circulaire Gebouwen 2 CFP Green Buildings: zo veel mogelijk gebouwen winstgevend verduurzamen 28-11-2015 Green Deal Circulaire Gebouwen 3 3 28-11-2015

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Pieter Van Laere - Sustainable Development Manager Saint-Gobain Construction Products - ISOVER De kers

Nadere informatie

Smart Delta Resources Platform

Smart Delta Resources Platform Platform Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen 3 September 2015 Ger Spork, Program Manager

Nadere informatie

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Circulair ontwerpen Opportuniteiten & uitdagingen Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Agoria is de grootste sectorfederatie 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Hulpmiddelen voor de keuze van materialen Liesbet TEMMERMAN CERAA asbl Plan van de uiteenzetting 0. Wat verwachten we van

Nadere informatie

merosch.nl merosch.nl/living-lab. linkedin.com/company/merosch

merosch.nl merosch.nl/living-lab. linkedin.com/company/merosch CIRCULAIR BOUWEN @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Agenda Intro duurzaam/circulair bouwen (Menno) Casus door Wibaut Circulaire economie (CE) Doel CE:

Nadere informatie

MilieuPrestatieGebouwen

MilieuPrestatieGebouwen MilieuPrestatieGebouwen @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud Wat is de MilieuPrestatie Gebouwen? Waarom is de MilieuPrestatie Gebouwen ingevoerd?

Nadere informatie

DE VLAAMSE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN CARLO MOL PROGRAMME OFFICE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN

DE VLAAMSE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN CARLO MOL PROGRAMME OFFICE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN DE VLAAMSE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN SMART GRIDS SUMMERSCHOOL, 20 JUNI 2012, BRUSSEL CARLO MOL PROGRAMME OFFICE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN 17/06/2012 1 Deze Proeftuin kwam er om de invoering

Nadere informatie

Belang van Levensduur :

Belang van Levensduur : Belang van Levensduur : Energieneutraal en duurzaam in staal : ENDIS 7,5 x 7,5 m raster Kerto+ HE340A: 485 mm netto 530 mm bruto Meest kritisch: Kostendeskundige: Extra financierings kosten Levensduur

Nadere informatie

De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018

De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018 De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018 Inleiding DBFMO Circulair Bouwen BAMB WAT doen wij? Van puur bouwen naar een totaaloplossing op maat Bouw Toelevering Services Projectontwikkeling Sportbeleving

Nadere informatie

SuFiQuaD. Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types. Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009.

SuFiQuaD. Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types. Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009. SuFiQuaD Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009 1 Doel Presentatie Wat kunnen we uit SuFiQuaD project leren voor een toekomstgericht

Nadere informatie

MADASTER PLATFORM. Quick Reference Guide

MADASTER PLATFORM. Quick Reference Guide MADASTER PLATFORM Quick Reference Guide December 2017 Inhoudsopgave 1. Getting started... 3 1.1 Wat is Madaster?... 3 1.2 Wat is een Materiaalpaspoort?... 3 1.3 Hoe werkt het?... 3 1.4 Wat heeft u nodig?...

Nadere informatie

Noodzaak van informatie

Noodzaak van informatie Noodzaak van informatie BIM koppeling met BREEAM TJJ Huijsmans Contents Inleiding Reageren op veranderingen Dynamiek in gebouwde omgeving Materialen in circulaire economie Shearing layers principe Noodzaak

Nadere informatie

Madaster Platform. Quick Reference Guide

Madaster Platform. Quick Reference Guide Madaster Platform Quick Reference Guide Inhoudsopgave 1. Getting started... 3 1.1 Wat is Madaster?... 3 1.2 Wat is een Materiaalpaspoort?... 3 1.3 Hoe werkt het?... 3 1.4 Wat heeft u nodig?... 4 1.5 Workflow

Nadere informatie

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017 Blik op de toekomst John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017 18/05/2017 2 Bron: ETC, draft report product circularity, 2017 Waste management indicators 3 Material circularity indicator Ontwikkeld

Nadere informatie

Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016

Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016 Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016 AGORIA, FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE Agoria is de grootste sectorfederatie in België 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,

Nadere informatie

Een toelichting op Circular IQ

Een toelichting op Circular IQ Een toelichting op Circular IQ Vereniging Circulair Friesland Roy Vercoulen & Claire Teurlings Founders Circular IQ 14 Februari 2017 Een slim interactief platform dat duurzaamheidsinformatie verandert

Nadere informatie

Onafhankelijk Belgisch matchmaking service platform voor de valorisatie van afval en nevenstromen naar materialen

Onafhankelijk Belgisch matchmaking service platform voor de valorisatie van afval en nevenstromen naar materialen Onafhankelijk Belgisch matchmaking service platform voor de valorisatie van afval en nevenstromen naar materialen www.smartsymbiose.be info@smartsymbiose.be Omschrijving project Symbiose creëert in Vlaanderen

Nadere informatie

Kansen en uitdagingen Circulair inkopen

Kansen en uitdagingen Circulair inkopen Kansen en uitdagingen Circulair inkopen Innovatiegericht inkopen voor de openbare ruimte 12 november 2015 Take Padding, PIANOo Evert Schut, Rijkswaterstaat Van afval als zorg Naar grondstof als kans De

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN CIRCULARITEIT, HERGEBRUIK EN REGYCLAGEPOTENTIEEL

WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN CIRCULARITEIT, HERGEBRUIK EN REGYCLAGEPOTENTIEEL WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN CIRCULARITEIT, HERGEBRUIK EN REGYCLAGEPOTENTIEEL QUE NOUS RÉSERVE L AVENIR POUR L ÉVALUATION DES IMPACTS ENVIRONNEMENTAUX

Nadere informatie

EN De Europese norm voor duurzaamheid van bouwproducten

EN De Europese norm voor duurzaamheid van bouwproducten EN15804 - De Europese norm voor duurzaamheid van bouwproducten Chris Hamans Voorzitter werkgroep Environment CEPMC Rockwool International 1 Europese normen voor duurzaamheid?!! Waarom Europese normen?!

Nadere informatie

Modulair bouwen 14/11/2017. Willebroek

Modulair bouwen 14/11/2017. Willebroek Modulair bouen 14/11/2017 Willebroek Levenscyclusanalyse Quo vadis? Contact: Lieven De Boever Lieven@ood.be Thomas Wynsberghe thomas@ood.be Susanna Campogrande Susanna@ood.be Cluster Bouindustrialisatie

Nadere informatie

Virtual Building. M. Koster, Rijnstate Arnhem

Virtual Building. M. Koster, Rijnstate Arnhem Virtual Building M. Koster, Rijnstate Arnhem STREAMER project 2 General EU FP 7 Research Project, 4 years September 2013 until September 2017 European consortium, 20 partners from 7 EU - member states

Nadere informatie

Circulair bouwen: de success story van circulaire werven

Circulair bouwen: de success story van circulaire werven Circulair bouwen: de success story van circulaire werven Anne-Laure MAERCKX 24 oktober 2017 Antwerpen Context Beheer van materiële hulpbronnen Beheer van menselijke middelen Hinderpalen en stimuli Conclusies

Nadere informatie

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Circulaire Economie en Duurzaamheid In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Componenten van Duurzaamheid LANG- DUURIG- HEID GEZONDE LEEF- OMGEVING MILIEU

Nadere informatie

De verschillende duurzaamheidsaspecten van voertuigtechnologieën doorgelicht

De verschillende duurzaamheidsaspecten van voertuigtechnologieën doorgelicht De verschillende duurzaamheidsaspecten van voertuigtechnologieën doorgelicht Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre Dr. Nils Hooftman Klimaatswijziging = NU 2 Broeikasgassen door

Nadere informatie

Duurzaam Gebouwd Op Locatie. Circulaire Economie. Mede mogelijk gemaakt door:

Duurzaam Gebouwd Op Locatie. Circulaire Economie. Mede mogelijk gemaakt door: Duurzaam Gebouwd Op Locatie Circulaire Economie Mede mogelijk gemaakt door: Welkom Moderator Rob van Tilburg Het integrale bouw en vastgoed platform Pieter Fritz, Senior adviseur bij Duurzaam Gebouwd Wat

Nadere informatie

25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility

25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility E-mobility 25% The transition towards sustainable mobility Prof. Dr. ir. Joeri Van Mierlo Director of Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre 57% NOx 25% PM 2 1 Billion Euro s per

Nadere informatie

DUURZAAM VERPAKKEN. Kansen en mogelijkheden voor biobased materialen SIEM HAFFMANS PARTNERS FOR INNOVATION

DUURZAAM VERPAKKEN. Kansen en mogelijkheden voor biobased materialen SIEM HAFFMANS PARTNERS FOR INNOVATION DUURZAAM VERPAKKEN Kansen en mogelijkheden voor biobased materialen SIEM HAFFMANS PARTNERS FOR INNOVATION Introductie Partners for Innovation is hét bureau voor duurzame innovatie. Samen met onze opdrachtgevers

Nadere informatie

Success stories - Be circular -projecten

Success stories - Be circular -projecten KRINGLOOPECONOMIE EN OMKEERBAARHEID VAN GEBOUWEN Success stories - Be circular -projecten Anne-Laure MAERCKX, Cenergie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Illustreren, aan de hand van concrete voorbeelden,

Nadere informatie

Land Stewardship, Investing in the natural, social and economic capital of Industrial land Hans Slenders (NICOLE/Arcadis), Claudio Albano, Margot De

Land Stewardship, Investing in the natural, social and economic capital of Industrial land Hans Slenders (NICOLE/Arcadis), Claudio Albano, Margot De Land Stewardship, Investing in the natural, social and economic capital of Industrial land Hans Slenders (NICOLE/Arcadis), Claudio Albano, Margot De Cleen, Co Molenaar, Lida Schelwald, Robert Spencer,

Nadere informatie

Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids

Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids Wat? Internationale stages worden steeds belangrijker in de context van de internationalisering van hoger onderwijs en

Nadere informatie

TIPS voor het circulaire beheer van ICT-apparatuur

TIPS voor het circulaire beheer van ICT-apparatuur TIPS voor het circulaire beheer van IT-apparatuur LINR ONOMY RYLING ONOMY IRULR ONOMY by ircular Flanders olofon atum: augustus 09 Gerealiseerd met steun van Provincie ntwerpen ontactpersonen: Bond Beter

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Hergebruik voor circulaire werven Anne-Laure MAERCKX 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Een overzicht geven van hoe

Nadere informatie

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Koos van Dijken Platform31 6-2014 - Rotterdam, 17- Inleiding Beleidsontwikkeling Het Reference

Nadere informatie

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector Cradle2Cradle Café Geert Dirkse & Irene Samwel 12 april 2018 Irene Samwel Den Haag 6 april 2017 2 2 Circulariteit in de praktijk 1 Circulaire economie:

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

Toolbox for Circle Regions. UrbanWINS Webinar

Toolbox for Circle Regions. UrbanWINS Webinar Toolbox for Circle Regions UrbanWINS Webinar 5-7-2017 Paul Mul paul.mul@rhdhv.com Programme Toolbox for Circle Regions How does it work? Some examples Case 1: Plastic factory city Almere Case 2: Circular

Nadere informatie

Social (Media) Networking for eshops

Social (Media) Networking for eshops Social (Media) Networking for eshops Stijn Vanbriel http://strakplan.wordpress.com Promotor: Niels Hendrickx Co promotor: Liesbeth Huybrechts Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave Inleiding en motivatie... 3 Derde

Nadere informatie

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel

Nadere informatie

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018 Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak 3 mei 2018 Wat is er gaande rond plastics? EU: Circulaire economie met wetgevend pakket EU: Plastics Strategy BE: Uitbreiding

Nadere informatie

Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw)

Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw) Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw) Inhoudsopgave AluEco Gevels LCA aluminium referentiekozijnen Impact materialisatie LCA o o Productniveau Gebouwniveau AluEco

Nadere informatie

VMWORLD 2011 US WRAP

VMWORLD 2011 US WRAP VMWORLD 2011 US WRAP UP VIKTOR VAN DEN BERG MARCEL VAN OS WELKOM ELKOM & A & AGENDA Viktor van den Berg, Dutch VMUG Leader Marcel van Os, Senior Technical Trainer @ XTG Agenda VMUG Update (Viktor) VMware

Nadere informatie

QUICKVIEW CIRCULAR IQ

QUICKVIEW CIRCULAR IQ 1 2 IN HET KORT QUICKVIEW Softwaretool die organisaties ondersteunt om de duurzame en circulaire impact van producten én organisaties zichtbaar en transparant te maken. VOOR WIE? Zowel aankopers als leveranciers

Nadere informatie

Studie Groene businessmodellen: Waarom slaan ze niet aan? Resultaten onderzoek

Studie Groene businessmodellen: Waarom slaan ze niet aan? Resultaten onderzoek Studie Groene businessmodellen: Waarom slaan ze niet aan? Resultaten onderzoek Inleiding - Aanleiding studie - Gebrek vergroening DNA bestaande bedrijven: op niveau businessmodellen (BM) en strategie ipv

Nadere informatie

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011 Relevantie van (carbon) footprinting voor telers Jasper Scholten 23 juni 2011 Inhoud 1. Blonk Milieu Advies 2. Levenscyclusanalyse (LCA) 3. Carbon Footprinting 4. Footprint van brouwgerst 5. Footprint

Nadere informatie

Zaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract

Zaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Zaal ATELIER +1 5.7. Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Inhoud Visie in een notendop Patrimoniumvisie Data-analyse M&V Opvolging en monitoring EPC PV-installaties Submetering

Nadere informatie

MADASTER PLATFORM ALGEMENE INFORMATIE EN TOELICHTING

MADASTER PLATFORM ALGEMENE INFORMATIE EN TOELICHTING MADASTER PLATFORM ALGEMENE INFORMATIE EN TOELICHTING November 2018 1 Inhoud 1. MADASTER... 3 1.1 Waarom Madaster?... 3 1.2 Wat is Madaster?... 3 1.3 Wie is Madaster?... 3 1.4 Wat is een Materiaalpaspoort?...

Nadere informatie

Ontwikkelen en Testen Carbon- en Water Footprint Module voor MasterLink (49)

Ontwikkelen en Testen Carbon- en Water Footprint Module voor MasterLink (49) Ontwikkelen en Testen Carbon- en Water Footprint Module voor MasterLink (49) Programma Precisie Landbouw Verplichtingennr: 1400007552 Agrifirm Plant Maart 2012 INHOUD INLEIDING... 3 1. CARBON FOOTPRINT...

Nadere informatie

Workshop C-Bèta 23 mei 2019

Workshop C-Bèta 23 mei 2019 A new vision of value Workshop C-Bèta 23 mei 2019 Michiel Huijgen Senior consultant Sustainability Michiel heeft de KPMG True Value methodologie o.a. toegepast voor NS, Prorail, het Havenbedrijf Rotterdam,

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Agoria Circular economy Hoorzitting Vlaams Parlement 28/4/2016 Patrick Van den Bossche

Agoria Circular economy Hoorzitting Vlaams Parlement 28/4/2016 Patrick Van den Bossche Agoria Circular economy Hoorzitting Vlaams Parlement 28/4/2016 Patrick Van den Bossche AGORIA, FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE Motor van onze economie 2013 2014 Omzet 95.9 Miljard 96.4 Miljard

Nadere informatie

MOGELIJKHEDEN VOOR PLATFORM CIRCULAIRE NIEUWBOUW

MOGELIJKHEDEN VOOR PLATFORM CIRCULAIRE NIEUWBOUW MOGELIJKHEDEN VOOR PLATFORM CIRCULAIRE NIEUWBOUW ers Bas Slager 6 jaar Handmatige marktplaats Groot circulair aanbodnetwerk Gijsbert Jansen Circulair ontwikkelaar Groot netwerk opdrachtgevers Bouwkringloop

Nadere informatie

Samenvatting LCA Ioniqa. Screening carbon footprintanalyse

Samenvatting LCA Ioniqa. Screening carbon footprintanalyse Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Deze samevatting is geschreven door: Erik Roos Lindgreen Geert Bergsma Delft, CE Delft,

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 BIM (Building Information Management) Juan NOLET - Besix 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N Het concept BIM begrijpen

Nadere informatie

Verslag Circulair Café 12 oktober 2017

Verslag Circulair Café 12 oktober 2017 Verslag Circulair Café 12 oktober 2017 2 Het Rijksbrede programma Nederland Circulair in 2050 ontwikkelt een aantal transitieagenda s om de circulaire economie vorm te geven. Wat is de rol van gemeenten

Nadere informatie

Omschrijving. Technische context

Omschrijving. Technische context FUNCTIONEEL TESTER Locatie 1000 Brussels, België Binnen de afdeling gegevensbeheer van het Agentschap Informatie Vlaanderen is het team verantwoordelijk voor het stimuleren en ondersteunen van het e-government

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw 1 Uitdagingen Sustainable Development 1950 2.5 billion 2011 7 billion 2050 9 billion World

Nadere informatie

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia

Nadere informatie

CARLO MOL & INGE COOLS PROGRAMME OFFICE

CARLO MOL & INGE COOLS PROGRAMME OFFICE VLAAMSE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN CARLO MOL & INGE COOLS PROGRAMME OFFICE VLAAMSE PROEFTUIN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN 02/07/2012 1 Deze Proeftuin kwam er om de invoering van elektrische voertuigen

Nadere informatie

VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU

VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU Ruben BAETENS KU Leuven Building Physics Section DE TRADITIONELE BENADERING binnen gebouwsimulatie Klassieke combinatie van warmte-

Nadere informatie

«DOING NOTHING IS NOT AN OPTION» BERNARD MERKX

«DOING NOTHING IS NOT AN OPTION» BERNARD MERKX «DOING NOTHING IS NOT AN OPTION» BERNARD MERKX Entrepreneur Co founder WasteFreeOceans Honorary President PlasticsRecyclersEurope NVRD MARKTDAG CIRCULAIRE MINI CONTAINERS AVIODOME, LELYSTAD 30 Mei 2017

Nadere informatie

Release notes Release

Release notes Release 1 Release notes Release 2018.7-07-08-2018 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Gebouw... 4 2.1. Apps... 4 2.2. Gebruikers op gebouw... 5 2.3. Mapping - Makkelijker (ont)koppelen van producten en materialen... 5

Nadere informatie

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare

Nadere informatie

Simme netwerken voor safety en security Martijn Neef TNO Defensie en Veiligheid

Simme netwerken voor safety en security Martijn Neef TNO Defensie en Veiligheid Slim samenwerken met genetwerkte systemen Simme netwerken voor safety en security Martijn Neef TNO Defensie en Veiligheid Martijn Neef Networked Organizations Group Business Unit Information and Operations

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v

Nadere informatie

Diana den Held. Nutriënten Management. Cradle to Cradle Chair for Innovation and Quality

Diana den Held. Nutriënten Management. Cradle to Cradle Chair for Innovation and Quality Cradle to Cradle Chair for Innovation and Quality Diana den Held Nutriënten Management @ Groene Conferentie - Voedselverspilling Rotterdams Milieucentrum 17-12-2014 Diana den Held Strateeg van o.m. prof.

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar:

Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar: Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar: 8-9-2016 Circulair inkopen Alkmaar 8 september 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland

Nadere informatie

Stedelijke Ontwikkeling India

Stedelijke Ontwikkeling India Stedelijke Ontwikkeling India An Urban Challenge Leon van Velzen 23 april 2015 2 3 Urban Challenge Circular City Water Resilience Public Space Governance and Finance Data City Urban Challenge 4 Royal HaskoningDHV

Nadere informatie

Community Oplossingen Interactie met en tussen klanten op een eigen Klant Community

Community Oplossingen Interactie met en tussen klanten op een eigen Klant Community Community Oplossingen Interactie met en tussen klanten op een eigen Klant Community Opkomst van Social Media verandert klant contact Trend Beschrijving Consequenties Gebruik Social Media Ruim 70% van de

Nadere informatie

? ? 1990 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten of lozen = 10% van het totaal verwerkte afval 2010 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten

Nadere informatie

Wat is? Alles zelf doen is uit, ga samen aan de slag.

Wat is? Alles zelf doen is uit, ga samen aan de slag. Wat is? Alles zelf doen is uit, ga samen aan de slag. CrossOver brengt young en experienced professionals van verschillende organisaties bij elkaar om van elkaar te leren en samen te innoveren. Doe ook

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

Een herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. - met de natuur als mentor -

Een herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. - met de natuur als mentor - Een herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij - met de natuur als mentor - KIVI 23 september 2014 Inclusief en circulair innoveren en co-creëren door te inspireren Geanne van Arkel Sustainable

Nadere informatie

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Piet Vitse (PCE-FOAMGLAS) voorzitter BMP-WG Duurzaam Bouwen 1 1 1. Uitgangspunt 2. Maatschappelijk & wettelijk kader CPR

Nadere informatie

Inspiratiesessie BIM. Eindhoven, 4 oktober 2017

Inspiratiesessie BIM. Eindhoven, 4 oktober 2017 1 Inspiratiesessie BIM Eindhoven, 4 oktober 2017 Wij bundelen onze kennis in regio s en sectoren Regio verdeling Sectorbenadering Noord Oost Food & Agri Building & Construction Noord West Zuid West Transport

Nadere informatie

Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten?

Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? 26/03/2010 Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? Dr. Karl Vrancken projectenmanager - VITO VITO Unit transitie energie en milieu» Energie en emissie modellering en monitoring»

Nadere informatie

Madaster Services BV Newtonlaan BH Utrecht The Netherlands. Toelichting Madaster Circulariteit Indicator

Madaster Services BV Newtonlaan BH Utrecht The Netherlands. Toelichting Madaster Circulariteit Indicator Madaster Services BV Newtonlaan 115 3584 BH Utrecht The Netherlands Toelichting Madaster Circulariteit Indicator Bestemd voor: Gebruikers Auteur: Madaster Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Scope en uitgangspunten...

Nadere informatie

E-HEALTH OPLOSSINGEN. Onze e-health apps vereenvoudigen uw zorgprocessen

E-HEALTH OPLOSSINGEN. Onze e-health apps vereenvoudigen uw zorgprocessen OVER ONS DESIGN THINKING AORTA CONTACT E-HEALTH OPLOSSINGEN Onze e-health apps vereenvoudigen uw zorgprocessen OVER ONS Op een efficiënte wijze het welzijn van patiënten verhogen met behulp van e-health

Nadere informatie

Product Sustainability Indicator

Product Sustainability Indicator Product Sustainability Indicator Waarom een scorecard? Duurzaam bouwen is al lang geen trend meer. De vraag naar duurzame gebouwen groeit en daarmee de vraag naar duurzame producten. Maar wat is een duurzaam

Nadere informatie

De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018

De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018 De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018 1 Wat is de circulaire stad? 2 Circulaire economie http://blog.exportleadership.com/2015/11/04/the-circular-economy-from-waste-to-wealth/

Nadere informatie

MINI-WORKSHOP CIRCULAIR ONDERNEMEN. Herman van der Vegt (npk design bv & CIRCO)

MINI-WORKSHOP CIRCULAIR ONDERNEMEN. Herman van der Vegt (npk design bv & CIRCO) MINI-WORKSHOP CIRCULAIR ONDERNEMEN Herman van der Vegt (npk design bv & CIRCO) EXPONENTIËLE GROEI? Population CO2 Concentration Ozone depletion Water use Species extinction Northern Hemisphere average

Nadere informatie