VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU"

Transcriptie

1 VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU Ruben BAETENS KU Leuven Building Physics Section

2 DE TRADITIONELE BENADERING binnen gebouwsimulatie Klassieke combinatie van warmte- en massabalansen Deterministische randvoorwaarden J.Clark (2001). Energy simulation in building design. Butterworth-Heinemann: Oxford, 357.

3 DE TRADITIONELE BENADERING UITGEDAAGD binnen gebouwsimulatie 1. Nieuwe maatregelen met invloed van en/of impact op ruimtelijke schaal van de wijk tot

4 DE TRADITIONELE BENADERING UITGEDAAGD binnen gebouwsimulatie 1. Nieuwe maatregelen met invloed van en/of impact op ruimtelijke schaal van de wijk tot

5 DE TRADITIONELE BENADERING UITGEDAAGD binnen gebouwsimulatie 1. Nieuwe maatregelen met invloed van en/of impact op ruimtelijke schaal van de wijk tot Systeemaanpak energieproblematiek met een focus op de volledige chain op ruimtelijke schaal van de stad tot...

6 DE TRADITIONELE BENADERING UITGEDAAGD binnen gebouwsimulatie 1. Nieuwe maatregelen met invloed van en/of impact op ruimtelijke schaal van de wijk tot Systeemaanpak energieproblematiek met een focus op de volledige chain op ruimtelijke schaal van de stad tot...

7 DE TRADITIONELE BENADERING UITGEDAAGD binnen gebouwsimulatie Bekeken van uit een bouwfysisch standpunt: Hoe spelen gebouwen hierop in? Moeten we op zoek naar nieuwe optima? Hoe moeten we dit simuleren? Simulatie van nieuwe componenten Nood aan multidisciplinaire, multischaal aanpak Integratie van controletechnieken Aandacht voor de randvoorwaarden Vlottere input van gebouwen

8 DE TRADITIONELE BENADERING UITGEDAAGD binnen gebouwsimulatie Multiple scales Multiple domains Building and community energy grids designed and operated as integrated, robust, performance based systems. Multiple disciplines Multiple tools Energy and control systems modelling Co-simulation and model exchange tools and interfaces Standardized modelling language, application programming interface and data models BIM translators M.Wetter, C. van Treeck (2013). Project proposal for IEA EBC Annex 60.

9 OpenIDEAS & Co. Een Open Framework voor Geïntegreerde Energie Simulaties op Districtniveau Beschikbaar op:

10 OpenIDEAS voor geïntegreerde energiesimulaties IDEAS.mo Modelica omgeving om de invloed van hernieuwbare energiebronnen (in gebouwen) te evalueren (op wijkniveau of hoger)

11 OpenIDEAS voor geïntegreerde energiesimulaties IDEAS.mo StROBe.py Python omgeving voor stochastich modelleren van residentieel gebruikersgedrag (noodzakelijk op woningniveau of hoger)

12 OpenIDEAS voor geïntegreerde energiesimulaties IDEAS.mo StROBe.py FastBuildings.mo & greybox.py Lage-orde modellering van gebouwen op basis van systeemidentificatie voor modelgebasseerde predictieve controle.

13 OpenIDEAS & Co. voor geïntegreerde energiesimulaties BIM2IDEAS Auto-generated building topology for energy analysis

14 OpenIDEAS & Co. voor geïntegreerde energiesimulaties Intelligator hiërarchische controle technieken m.b.v. co-simulatie A.Aertgeerts (2013). DSM of the thermal flexibility in a residential neighborhood using ( ) MAS.

15 OpenIDEAS toegepast Externaliteiten van warmtepompgebaseerde lage-energiewoningen in het laagspanningsnet Meer details in: R.Baetens (2015), PhD.

16 EXTERNALITEITEN van warmtepompgebaseerde lage-energiewoningen PWTCO r, k HP-based heating (3) PV systems (2) Low-E building envelope (1) E p, kwh/(m²a) J.Van der Veken et al. (2013). Studie naar kostenoptimale niveaus vd minimueisen inzake

17 EXTERNALITEITEN van warmtepompgebaseerde lage-energiewoningen PWTCO r, k HP-based heating (3) PV systems (2) Low-E building envelope (1) Extra last voor het distributienet, mogelijk resulterend in spanningsvallen of overbelasting. Zonneparadeox met grid als virtuele opslag E p, kwh/(m²a) G.Reynders, T.Nuytten, D.Saelens (2013). Building and Environment 64,

18 EXTERNALITEITEN van warmtepompgebaseerde lage-energiewoningen

19 EXTERNALITEITEN van warmtepompgebaseerde lage-energiewoningen 30 year netto huidige waarde van externe kosten in laagspannings distributienet strong grid 15k 25k 35k 45k moderate grid 15k 25k 35-75k 45-85k weak grid 15k 25-65k k k ref 20 % 40 % 60 %

20 VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN binnen gebouwsimulatie Nieuwe energievraagstukken hebben een invloed op gebouwsimulaties Een geïntegreerde aanpak die verschillende disciplines en schalen combineert is noodzakelijk Verschillende veelbelovende opties zijn in ontwikkeling Hoe gebeurt de validatie van deze ontwikkelingen? Waar halen we data voor gebouwen en randvoorwaarden?

21 VOLGENDE GENERATIE REKENMODELLEN VOOR ENERGIESIMULATIES OP STADSNIVEAU Ruben BAETENS KU Leuven Building Physics Section

Volgende generatie rekenmodellen voor energiesimulaties in stedelijke omgevingen

Volgende generatie rekenmodellen voor energiesimulaties in stedelijke omgevingen Vlgende generatie rekenmdellen vr energiesimulaties in stedelijke mgevingen Dirk Saelens KU Leuven, Department f Civil Engineering, Building Physics Sectin EnergyVille NVBV wrkshp "Buwfysische kennisntwikkeling

Nadere informatie

POST-DOC ONDERZOEKER

POST-DOC ONDERZOEKER POST-DOC ONDERZOEKER Overzicht Thermische opslag in context van energietransitie als technische oplossing met een duidelijk potentieel een warme toekomst? Traditionele gebouwsimulatie en -ontwerp Gedetailleerde

Nadere informatie

Inschatten van de onzekerheid van energieprestaties bij ontwerp Modelleren van gebruikersgedrag

Inschatten van de onzekerheid van energieprestaties bij ontwerp Modelleren van gebruikersgedrag Inschatten van de onzekerheid van energieprestaties bij ontwerp Modelleren van gebruikersgedrag Wout Parys Building Physics Section, Department of Civil Engineering, KU Leuven Building Physics Research

Nadere informatie

Urban Energy research agenda for TU Delft. Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods. Towards zero energy buildings and beyond

Urban Energy research agenda for TU Delft. Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods. Towards zero energy buildings and beyond Urban Energy research agenda for TU Delft Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods Towards zero energy buildings and beyond dr.ir. Sabine Jansen & collega s 1 Thema s 1. The integrated picture

Nadere informatie

Energie-efficiëntie bij gebouwen beleidskader, potentieel en valkuilen. Prof.dr.ir.-arch. Dirk Saelens Afdeling Bouwfysica, KU Leuven Energyville

Energie-efficiëntie bij gebouwen beleidskader, potentieel en valkuilen. Prof.dr.ir.-arch. Dirk Saelens Afdeling Bouwfysica, KU Leuven Energyville Energie-efficiëntie bij gebouwen beleidskader, potentieel en valkuilen Prof.dr.ir.-arch. Dirk Saelens Afdeling Bouwfysica, KU Leuven Energyville Inhoud Inleiding Aandeel en belang van gebouwen Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Eandis smart metering uitdaging en uitrol

Eandis smart metering uitdaging en uitrol Eandis smart metering uitdaging en uitrol Agenda 2 Visionair Seminarie 2010 10 05 Eandis Cijfers Eandis actief in 239 gemeenten 1.5 milljoen LP gasaansluitingen 2.5 milljoen LV elektriciteitsaansluitingen

Nadere informatie

MONDAINE: koppeling van modellen

MONDAINE: koppeling van modellen 24 november 2017 MONDAINE: koppeling van modellen PICO gebruikersbijeenkomst, Amsterdam Vertrouwelijk Quintel Intelligence Atrium - Strawinskylaan 3051 1077 ZX Amsterdam Nederland www.energietransitiemodel.nl

Nadere informatie

PicknPack. Gert Kootstra, Wageningen UR. gert.kootstra@wur.nl

PicknPack. Gert Kootstra, Wageningen UR. gert.kootstra@wur.nl PicknPack Gert Kootstra, Wageningen UR gert.kootstra@wur.nl EU project: PicknPack FP7 project automation in food packaging systems 14 partners (onderzoeksinstituten en bedrijven) 14 M (9 M subsidie) Coördinatie

Nadere informatie

Biomassa, ruimte en klimaat Beoordeling ruimtelijke gevolgen stimulering biobrandstoffen; gezamenlijk eindproduct IC2, IC3 en ME04

Biomassa, ruimte en klimaat Beoordeling ruimtelijke gevolgen stimulering biobrandstoffen; gezamenlijk eindproduct IC2, IC3 en ME04 Biomassa, ruimte en klimaat Beoordeling ruimtelijke gevolgen stimulering biobrandstoffen; gezamenlijk eindproduct IC2, IC3 en ME04 Dr. Tom Kram (PBL) Dr. Eric Koomen (VU-RE) Dr.Ir. Bert Annevelink (WUR

Nadere informatie

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning

Nadere informatie

Prefab Uitdagingen en opportuniteiten voor de aannemer

Prefab Uitdagingen en opportuniteiten voor de aannemer Prefab Uitdagingen en opportuniteiten voor de aannemer ir. B. PARMENTIER Hoofd Afdeling Structuren WTCB /6 China inspiring 0 verdiepingen 7000 m² weken 00 bouwvakkers weken!! Context Prefab systems Energetic

Nadere informatie

Dynamisch vs. statisch modelleren van het eindenergiegebruik voor verwarming

Dynamisch vs. statisch modelleren van het eindenergiegebruik voor verwarming Dynamisch vs. statisch modelleren van het eindenergiegebruik voor verwarming Hilde Breesch 20 oktober 2016 Antwerpen Probleemstelling: EPB rekenmethode voor eindenergiegebruik voor verwarming interactie

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

SE + BIM = integraal BIM?

SE + BIM = integraal BIM? SE + BIM = integraal BIM? Faalkosten Grote gevolgen 2 Faalkosten Kleinere gevolgen 3 Faalkosten Onduidelijke scope Ontwerpfouten Toenemende Complexiteit Communicatie Tijdsdruk 4 Succesvol realiseren Project

Nadere informatie

Optimale regeling van gebouwen door gebruik van modelgebaseerde voorspellende regeling

Optimale regeling van gebouwen door gebruik van modelgebaseerde voorspellende regeling Optimale regeling van gebouwen door gebruik van modelgebaseerde voorspellende regeling Filip Jorissen KU Leuven 20 oktober 2016 Antwerpen Context Modelgebaseerde voorspellende regeling Praktijksituering

Nadere informatie

Damien Picard, 07/09/2017 KRACHT VAN DYNAMISCHE SIMULATIES

Damien Picard, 07/09/2017 KRACHT VAN DYNAMISCHE SIMULATIES Damien Picard, 07/09/2017 KRACHT VAN DYNAMISCHE SIMULATIES Wat betekent dynamische simulatie? Simulatie = model dat realiteit nabotst http://www.arcon.pk/understanding energy modeling and building simulation/

Nadere informatie

Kennismanagement in de maritieme sector

Kennismanagement in de maritieme sector Kennismanagement in de maritieme sector Het Maritiem Kennis Centrum Presentatie voor de CEDA op 11 mei 2004 door Ir E.W.H. Keizer Voorzitter van het Management Team MKC MKC CEDA -001 1 MKC Kennis en innovatie

Nadere informatie

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie

Nadere informatie

Vier aandachtspunten bij het specificeren van digitaal geregelde voedingen

Vier aandachtspunten bij het specificeren van digitaal geregelde voedingen Vier aandachtspunten bij het specificeren van digitaal geregelde voedingen De industrie staat soms nog wat afwachtend tegenover digitaal geregelde voedingen omdat engineers, anders dan bij de traditionele

Nadere informatie

DEMCON Gestructureerde aanpak van mechatronische projecten

DEMCON Gestructureerde aanpak van mechatronische projecten DEMCON Gestructureerde aanpak van mechatronische projecten Ruud Jeurissen Ruud.Jeurissen@demcon.nl 22 september 2011 Inhoud Probleemstelling Oplossing Resultaten 2 Inhoud Uitdaging Aanpak Voorbeeld 3 Inhoud

Nadere informatie

Damien Picard, KUL, Gebruikerscommissie, REGELAARMODELLEN VOOR MPC

Damien Picard, KUL, Gebruikerscommissie, REGELAARMODELLEN VOOR MPC Damien Picard, KUL, Gebruikerscommissie, 17 10 2016 REGELAARMODELLEN VOOR MPC Inhoud Inleiding Herinnering: wat was nog MPC? MPC mss niet meer zo ver! Waarom MPC nog niet (echt) in de markt? Technieken

Nadere informatie

Ontwerpen en gebouwsimulaties (internationaal) onderzoek en ontwikkelingen

Ontwerpen en gebouwsimulaties (internationaal) onderzoek en ontwikkelingen Ontwerpen en gebouwsimulaties (internationaal) onderzoek en ontwikkelingen Prof.dr.ir. Jan Hensen Technische Universiteit Eindhoven, Center for Building & Systems TNO-TU/e, www.bwk.tue.nl/fago/hensen Inleiding

Nadere informatie

Vergelijking tussen simulaties en werkelijkheid

Vergelijking tussen simulaties en werkelijkheid Vergelijking tussen simulaties en werkelijkheid Prof. Bart Merci Ghent University, Belgium Faculty of Engineering Department of Flow, Heat and Combustion Mechanics Overzicht Inleiding Wat is de werkelijkheid?

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

LCA voor woningen. Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) Bertrand Waucquez, Energieconsulent Mechelen,

LCA voor woningen. Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) Bertrand Waucquez, Energieconsulent Mechelen, LCA voor woningen Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) Bertrand Waucquez, Energieconsulent Mechelen, 2018-06-07 www.vcb.be Inhoud Waarom LCA? Wat is LCA en wat kan je uit een LCA leren? Toekomstige versies

Nadere informatie

Product-Service Systems

Product-Service Systems Product-Service Systems Joris Van Ostaeyen Centrum voor Industrieel Beleid, Departement Werktuigkunde, K.U.Leuven 2/2014 1 Joris Van Ostaeyen - 2003: ir. elektromechanica, KU Leuven - 2003-2007: kwaliteits-

Nadere informatie

SMART DESIGN OF SUSTAINABLE BUILDINGS WITH BIM

SMART DESIGN OF SUSTAINABLE BUILDINGS WITH BIM SMART DESIGN OF SUSTAINABLE BUILDINGS WITH BIM 06/07/2018 Pedro Pattijn Ingenium experts in sustainable buildings INGENIUM GROUP Experts in sustainable buildings Experts in sustainable industry Experts

Nadere informatie

Antwerpen, 8 oktober 2014. Inhoud

Antwerpen, 8 oktober 2014. Inhoud Antwerpen, 8 oktober 2014 Inhoud 1. Toelichting INNERS 2. VLARIO-project in Leuven - Beschrijving van het project 3. Haalbaarheidsstudie en technische randvoorwaarden 4. Concept en plan 5. Overzicht van

Nadere informatie

Simultane Product en Productieontwikkeling

Simultane Product en Productieontwikkeling Simultane Product en Productieontwikkeling Pascal Pollet, 24/10/2013 11.11.13 1 Sirris > WIE? Collectief Centrum van de Technologische Industrie 2400 lidbedrijven 130 Experten met high tech infrastructuur

Nadere informatie

IPIN Proeftuin Lochem

IPIN Proeftuin Lochem IPIN Proeftuin Lochem Inleiding, samenwerking, uitdaging Oktober 2013 Ben Tubben Opzet programma IN4Energy Het consortium IN4Energy maakt het mogelijk dat deelnemers aan de proeftuin daadwerkelijk richting

Nadere informatie

Topsector Energie systeemintegratie

Topsector Energie systeemintegratie Topsector Energie systeemintegratie EnergyNL2050-4 NL Energiesysteem in 2050 Utrecht, 20 april 2017 Joris Knigge Urgentie - actualiteit NRC 27 dec 2016 Nederland doet er verstandig aan om transparantie

Nadere informatie

De Exergetische Gebouwschil

De Exergetische Gebouwschil De Exergetische Gebouwschil Promotieonderzoek Michiel Ritzen NWO presentatie Michiel Ritzen - afgestudeerd aan de TU Delft, 2004 - architectuur, specialisatie Technologie in Duurzame Ontwikkeling - docent

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

DE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele

DE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele DE SLIMSTE MENS TER WERELD IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE WinVorm 11 juni 2013 Dominiek Vandewiele De energietransitie komt! De derde landschappelijke energierevolutie? Even praktisch De energietransitie

Nadere informatie

NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie. Hans Besselink Royalhaskoning DHV

NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie. Hans Besselink Royalhaskoning DHV NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie Hans Besselink Royalhaskoning DHV Inhoud Onderzoek Smart buildings for Smart grids Onderzoek The Storage of Sustainable Energy in the Built environment

Nadere informatie

Commerciële Sturing. Het vertalen van strategische doelen naar veelbelovende klantgroepen. Stageverslag Laura Klomparends

Commerciële Sturing. Het vertalen van strategische doelen naar veelbelovende klantgroepen. Stageverslag Laura Klomparends Commerciële Sturing Het vertalen van strategische doelen naar veelbelovende klantgroepen. Stageverslag Laura Klomparends 01 Februari - 31 Augustus 2006 Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Exacte

Nadere informatie

Dag van het Onderwijs 2013

Dag van het Onderwijs 2013 Dag van het Onderwijs 2013 Samenwerken over campussen en opleidingen heen: projectwerk met multidisciplinaire teams Pauline De Somer, Stefan Boeykens, Ralf Klein OOF-project 2011/24* 28 november 2013 *

Nadere informatie

[ AFSTUDEERPRESENTATIE ][ JEFFREY TRUIJENS ][ ][ TU DELFT ] BIM NU en BIM MORGEN

[ AFSTUDEERPRESENTATIE ][ JEFFREY TRUIJENS ][ ][ TU DELFT ] BIM NU en BIM MORGEN [ AFSTUDEERPRESENTATIE ][ JEFFREY TRUIJENS ][ 27-06-13 ][ TU DELFT ] BIM NU en BIM MORGEN 1 INHOUDSOPGAVE Vraagstelling Wat is BIM? Effecten Proces Theoretisch model Intern proces PCS Huidige status BIM

Nadere informatie

Smart Buildings; What ICT can do?

Smart Buildings; What ICT can do? Smart Buildings; What ICT can do? Leerstoel Housing Quality (assessment of energy policies for residential buildings) Lectoraat Energie & de Gebouwde omgeving Laure Itard Wat is het probleem? Energiebeleidsdoelen

Nadere informatie

SolidWorks Simulation

SolidWorks Simulation SolidWorks Simulation Dolf Broekaart Manager Simulation Van strategie tot productie Simuleon - Introductie Wie is Simuleon? Van strategie tot productie Zusterbedrijf van Design Solutions Specialisten in

Nadere informatie

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements

Nadere informatie

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet

Nadere informatie

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen

Nadere informatie

Sensing the City / Delft van Boven

Sensing the City / Delft van Boven Sensing the City / Delft van Boven Activiteitenpatronen, leefomgeving & technologie Stefan van der Spek, Ass. Prof. of Urban Design 03/05/2012 Delft University of Technology Challenge the future Staff

Nadere informatie

De Crew Resource Management Studie

De Crew Resource Management Studie 1 De Crew Resource Management Studie Resultaten van een interventiestudie om teamwerk in acute setting te verbeteren Sarah De Schepper Leen Roes Expertisecentrum Zorgstroom leven voor de zorg, zorgen voor

Nadere informatie

HET BETROUWBAAR BEPALEN VAN DE ENERGIEPRESTATIE VAN GEBOUWEN GEBASEERD OP FULL-SCALE DYNAMISCHE METINGEN

HET BETROUWBAAR BEPALEN VAN DE ENERGIEPRESTATIE VAN GEBOUWEN GEBASEERD OP FULL-SCALE DYNAMISCHE METINGEN 40 2 2016 BOUWFYSICA WWW.NVBV.ORG HET BETROUWBAAR BEPALEN VAN DE ENERGIEPRESTATIE VAN GEBOUWEN GEBASEERD OP FULL-SCALE DYNAMISCHE METINGEN EEN SAMENVATTING VAN DE INTERNATIONAL ENERGY AGENCY, ENERGY IN

Nadere informatie

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige

Nadere informatie

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces Software Processen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1 Het software proces Een gestructureerd set van activiteiten nodig om een software systeem te ontwikkelen Specificatie;

Nadere informatie

ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star

ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star Inspiratiemiddag ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star Vrijdag 10 oktober Mijn boodschap voor u 1. Respecting

Nadere informatie

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS Greenbridge Oostende Oostende, 2014-10-21 ir. Matthias Zuliani, expert energy ir. Pedro Pattijn, Business Unit Manager energy & sustainability Voorstelling Ingenium 75 werknemers Ingenium nv Nieuwe St-Annadreef

Nadere informatie

Hygrothermische prestatie van strobalenbouw in Belgische klimaatcondities

Hygrothermische prestatie van strobalenbouw in Belgische klimaatcondities Hygrothermische prestatie van strobalenbouw in Belgische klimaatcondities Jelle Langmans Afdeling Bouwfysica Departement burgerlijke bouwkunde KU Leuven, België NZEB, Brussel, November, 2014 ductie - Probleemstelling

Nadere informatie

Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal

Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal KVAB / Reflectiegroep Energie 14 oktober 2015 Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal Hugo Hens Inhoudsoverzicht Inleiding Bewonersgedrag o o Feiten? Hoe statistisch? o Gevolgen Netto

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Noodzaak van informatie

Noodzaak van informatie Noodzaak van informatie BIM koppeling met BREEAM TJJ Huijsmans Contents Inleiding Reageren op veranderingen Dynamiek in gebouwde omgeving Materialen in circulaire economie Shearing layers principe Noodzaak

Nadere informatie

BIM: impact op duurzame gebouwen

BIM: impact op duurzame gebouwen Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM ALS LEIDRAAD BIJ HET ECOLOGISCH ONTWERPEN VAN GEBOUWEN Aspecten van circulariteit en levenscyclusanalyse (LCA): Tools om de

Nadere informatie

BIM Laatste BIM ontwikkelingen efficiency, kwaliteit en euro s. A.M. Slockers Admea / Smits van Burgst

BIM Laatste BIM ontwikkelingen efficiency, kwaliteit en euro s. A.M. Slockers Admea / Smits van Burgst BIM Laatste BIM ontwikkelingen efficiency, kwaliteit en euro s A.M. Slockers Admea / Smits van Burgst Voorstellen Anton Slockers Directeur Admea / Smits van Burgst Admea is onderdeel van de Smits van Burgst

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

Voor en nadelen (spatieel) gedistribueerd

Voor en nadelen (spatieel) gedistribueerd Voor en nadelen (spatieel) gedistribueerd Centraal Dynamische regelbaarheid Gedistribueerd Communicatie hogere systeemlagen Communicatie lagere systeemlagen Fouttolerantie Faalgedrag Schaalbaarheid Complex

Nadere informatie

Brainport Industries Campus Invalshoeken. 14-10-2015 Jaarcongres BI 2

Brainport Industries Campus Invalshoeken. 14-10-2015 Jaarcongres BI 2 Brainport Industries Campus Invalshoeken 14-10-2015 Jaarcongres BI 2 Brainport Industries Campus Sociaal 14-10-2015 Jaarcongres BI 3 Sociaal Fabriek van de Toekomst Boeien, binden en behouden van technisch

Nadere informatie

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN Prof. ir. Hans Cauberg Climate Design & Environments lunchlezing 25.04.06 1 BELEMMERINGEN 60.0 55.0 50.0 Te Ti - w k Ti - sk1 Ti - sk2 45.0 40.0 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0

Nadere informatie

EVALUEREN VAN WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING. Consortium Integrated Approach Overweight

EVALUEREN VAN WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING. Consortium Integrated Approach Overweight EVALUEREN VAN WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING Consortium Integrated Approach Overweight WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING (WG) 2 Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING?

Nadere informatie

DE GEÏNTEGREERDE SPOEDPOST

DE GEÏNTEGREERDE SPOEDPOST DE GEÏNTEGREERDE SPOEDPOST COMPUTER SIMULATIE VAN EEN SPOEDEISENDE HULP EN HUISARTSENPOST Footer text: to modify choose 'Insert' (or View for Office 2003 26/3/14 or 1 earlier) then 'Header and footer'

Nadere informatie

Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be. Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil?

Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be. Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil? Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil? Leuven, woensdag 6 april 2011 Content Evolution of energy consumption in buildings Challenges

Nadere informatie

Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk

Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk Johan Moyersoen i-propeller Contactgegevens: Johan@i-propeller.com www.i-propeller.com - www.oksigenlab.eu - www.si2fund.com Focus vandaag Van silo-perspectief

Nadere informatie

Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie

Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie standaardisatie om te versnellen Terugblik op de bijeenkomst 16 juni 2016 Co- productie van.net Op 16 juni gingen gemeenten, pilotregio s, EZ,

Nadere informatie

De Belgische/Vlaamse evolutie in energiewetgeving 1980-2020

De Belgische/Vlaamse evolutie in energiewetgeving 1980-2020 De Belgische/Vlaamse evolutie in energiewetgeving 1980-2020 Peter Wouters WTCB Brussel 21 april 2016 Jaren 60 Dubbel glas in gebouwen Waarom? Thermisch comfort Vermijden condensatie Energiebesparing niet

Nadere informatie

Business Plan Sustainable Energy Property developers in the Netherlands and relation to IEA Annex 44

Business Plan Sustainable Energy Property developers in the Netherlands and relation to IEA Annex 44 Business Plan Sustainable Energy Property developers in the Netherlands and relation to IEA Annex 44 How Dutch housing developers influence R&D and innovation ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Consulting

Nadere informatie

De slimme woning wordt werkelijkheid?

De slimme woning wordt werkelijkheid? De slimme woning wordt werkelijkheid? Dominic Ectors Onderzoeker VITO/EnergyVille 1 VITO, KU Leuven, imec Onderzoek naar duurzame energie en intelligente energiesystemen 200 tal onderzoekers www.energyville.be

Nadere informatie

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Aannemers Architectenbureaus Ingenieurs- en Adviesbureaus Installateurs

Nadere informatie

Robbe Salenbien. Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille

Robbe Salenbien. Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille Robbe Salenbien Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille Energienetten Inhoudstafel 1. Context De actuele energieproblematiek Een veranderend energienetwerk 2. Het belang van warmte(netten)

Nadere informatie

De Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing

De Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing De Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing dr. Jasper Dekkers Afdeling Ruimtelijke Economie, vrije Universiteit amsterdam Korte introductie Economie Geo

Nadere informatie

Raingain 2 de National Observers Group Meeting (BE) Aartselaar, 15 mei 2013

Raingain 2 de National Observers Group Meeting (BE) Aartselaar, 15 mei 2013 Raingain 2 de National Observers Group Meeting (BE) Aartselaar, 15 mei 2013 1 Agenda 9.30 Welkom en voorstelling agenda (JVA) 9.40 Update van het project (MCtV) 10.00 Debriefing andere NOG-vergaderingen

Nadere informatie

ITAES Integrated Tools to design and implement Agri- Environmental Schemes

ITAES Integrated Tools to design and implement Agri- Environmental Schemes ITAES Integrated Tools to design and implement Agri- Environmental Schemes 6 th Framework Programme Prof. Guido Van Huylenbroeck Evy Mettepenningen Ann Verspecht Wat is ITAES? Europees onderzoeksproject,

Nadere informatie

Ontwerp van duurzame collectieve wooneenheden

Ontwerp van duurzame collectieve wooneenheden Ontwerp van duurzame collectieve wooneenheden BAM contractors Boydens Engineering Herman Teirlinckgebouw, Neutelings Riedijk architecten De pier Blankenberge, Groep Planning Energie & techniek in gebouwen

Nadere informatie

Evaluaties van prestaties en risico s: methoden en modellen

Evaluaties van prestaties en risico s: methoden en modellen LBFLaboratory of Building Physics Kasteelpark Arenberg 40, bus 2447 BE-3001 Leuven (Heverlee) Belgium Evaluaties van prestaties en risico s: methoden en modellen S.Roels Laboratorium Bouwfysica, Departement

Nadere informatie

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN Griet Janssen KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) Thomas More OMC Ecoproduction 27 maart 2014 INHOUD Voorstelling KCE Aspecten energiebeheer in gebouwen Optimalisatiestrategie:

Nadere informatie

Tussen creativiteit en degelijkheid

Tussen creativiteit en degelijkheid Uitnodiging Intreerede Laure Itard Lector Energie en de Gebouwde Omgeving No-nonsense energieontwerp: Tussen creativiteit en degelijkheid Dinsdag 30 november 2010 Dr. Laure Itard is per 1 januari 2010

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

openelectronic Health Record

openelectronic Health Record openehr openelectronic Health Record Kwaliteitsverbetering door standaardisatie Martin van der Meer woensdag 17 november 2010 1 Agenda Huidige stand van zaken? Wat moet er gebeuren? openehr architectuur

Nadere informatie

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Zaal STUDIO +1 5.5. Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen EnergyVille Energie-strategie Huidige situatie Mogelijke

Nadere informatie

Mogelijkheden en keuzes bij het clusteren van onderwijsdata

Mogelijkheden en keuzes bij het clusteren van onderwijsdata 1 Mogelijkheden en keuzes bij het clusteren van onderwijsdata Hanneke van der Hoef Matthijs J Warrens ORD Nijmegen 14 juni 2018 2 Mogelijkheden en keuzes bij het clusteren van onderwijsdata Overzicht Clusteranalyse

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35896 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Viana de Carvalho, Rafael Title: Computational modeling of mycobacterium infection

Nadere informatie

1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie. 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten.

1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie. 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten. 1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie besparen: De werking van het systeem! 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten. 1 Duurzaamheid: veel meer dan

Nadere informatie

"WAAR STAAN WIJ?..." Internationale BIM ontwikkelingen. 13 October 2015

WAAR STAAN WIJ?... Internationale BIM ontwikkelingen. 13 October 2015 "WAAR STAAN WIJ?..." Internationale BIM ontwikkelingen 13 October 2015 "WAAR STAAN WIJ?..." Internationale BIM ontwikkelingen Inhoud "Waar staan wij?..." De BIM Levels Internationale BIM ontwikkelingen

Nadere informatie

Bestaan er ideale condities voor wijkgericht werken?

Bestaan er ideale condities voor wijkgericht werken? Congres De Eerste Lijn Transformeert Vrijdag 2 november 2012 Bestaan er ideale condities voor wijkgericht werken? Pim Valentijn, Jan van Es Instituut Email: p.valentijn@jvei.nl Inhoud Innoveren en veranderen

Nadere informatie

Copyright IBS 2006. Nieuwbouw. Vereenvoudigd en versnelt Java ontwikkeling. Huub Cleutjens

Copyright IBS 2006. Nieuwbouw. Vereenvoudigd en versnelt Java ontwikkeling. Huub Cleutjens Nieuwbouw Vereenvoudigd en versnelt Java ontwikkeling Huub Cleutjens Inhoud IBS en Java Keuzes: taal / architectuur Productiviteit / arbeidsdeling IBS Java Development Accelerator Persistence UI Persistence

Nadere informatie

LANCERING VAN PUBLIEKE INNOVATIES

LANCERING VAN PUBLIEKE INNOVATIES LANCERING VAN PUBLIEKE INNOVATIES PRAKTIJKVOORBEELDEN EN GELEERDE LESSEN NETWERKBIJEENKOMST IIU 8 OKTOBER 2015 - JANTSJE OP DE HOEK Lancering Publieke Innovaties 3 PERSPECTIEVEN - 3 PROGRAMMA S Wil uitdaging

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Ketenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos

Ketenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Ketenregisseur: hoe managet u het schaap met de vijf poten? Technology meets Business dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Inhoud Grote resultaten middels een unieke aanpak Bewezen resultaten in de industriële praktijk

Nadere informatie

TRECO OFFICE Annex 2: Inrichting van database, vergelijkingsapplicaties en integratie met BIM

TRECO OFFICE Annex 2: Inrichting van database, vergelijkingsapplicaties en integratie met BIM RAPPORT TRECO OFFICE Annex 2: 6.2.1 Inrichting van database, vergelijkingsapplicaties en integratie met BIM Opdrachtgever: RVO Uitgevoerd door: DEMO Consultants Projectnummer: 2014.036 Datum: 24 november

Nadere informatie

ECO-Life Kortrijk Simulatie van een warmtenet voor een CO 2 -neutrale sociale woonwijk

ECO-Life Kortrijk Simulatie van een warmtenet voor een CO 2 -neutrale sociale woonwijk ECO-Life Kortrijk Simulatie van een warmtenet voor een CO 2 -neutrale sociale woonwijk A. Janssens, E. Himpe, J. Vaillant Rebollar Studiedag ie-net & IBPSA-NVL, 16/11/2012 Intelligente gebouwen voor intelligente

Nadere informatie

Integrated decision making. Op de ORTEC Plandag Donderdag 3 oktober, Fort Voordorp www.ortec.nl/plandag

Integrated decision making. Op de ORTEC Plandag Donderdag 3 oktober, Fort Voordorp www.ortec.nl/plandag Integrated decision making Op de ORTEC Plandag Donderdag 3 oktober, Fort Voordorp www.ortec.nl/plandag Integrated decision making 12-11-2013 2 Operatie Tactiek Strategie Integrated decision making Integrated

Nadere informatie

Teveel CO 2. Stijgende energiekosten. Transformatie heeft de toekomst. 99% van de reductieopgave is in de bestaande voorraad te vinden!

Teveel CO 2. Stijgende energiekosten. Transformatie heeft de toekomst. 99% van de reductieopgave is in de bestaande voorraad te vinden! Teveel CO 2 Transformatie heeft de toekomst Stijgende energiekosten 20% besparen in 2018 3 1 4 Verborgen kosten (o.a. gezondheidszorg) economische noodzaak 2 99% van de reductieopgave is in de bestaande

Nadere informatie

Cognitieve interdisciplinaire vaardigheden in hoger onderwijs voor DO

Cognitieve interdisciplinaire vaardigheden in hoger onderwijs voor DO Cognitieve interdisciplinaire vaardigheden in hoger onderwijs voor DO Bijdrage van systeemanalyse 25 april 2013, Karen Fortuin Competenties voor duurzame ontwikkeling Systemic thinking and handling complexity

Nadere informatie

ABIFLEXX ROBOTIC SYSTEMS ENDLESS POSSIBILITIES

ABIFLEXX ROBOTIC SYSTEMS ENDLESS POSSIBILITIES ABIFLEXX ROBOTIC SYSTEMS ENDLESS POSSIBILITIES www.abi.nl Made in Holland ROBOTIC SYSTEMS ABIflexx Robotic Systems offer the following advantages Available as separate components or as a complete system,

Nadere informatie

Opportuniteiten en nieuwe

Opportuniteiten en nieuwe Opportuniteiten en nieuwe tendensen voor een lager verbruik Kurt Stockman Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk Winst door energie-efficiëntie: ook voor KMO s? Agoria workshop 12 juni 2012 Inleiding Maatschappelijk

Nadere informatie

Business Process Management

Business Process Management Business Process Management Prof. dr. Manu De Backer Universiteit Antwerpen Katholieke Universiteit Leuven Hogeschool Gent Wat is een bedrijfsproces? Een verzameling van (logisch) gerelateerde taken die

Nadere informatie

Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen. VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018

Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen. VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018 Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018 Energietransitie Het omvormen van het huidige energiesysteem naar een decentraal koolstofarm

Nadere informatie