OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Transcriptie

1 OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Hergebruik voor circulaire werven Anne-Laure MAERCKX

2 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Een overzicht geven van hoe hergebruik op bouwwerven kan worden aangepakt De bevorderende factoren en de obstakels voor hergebruik op de werf en voorafgaand aan de werken belichten N Een overzicht geven van de initiatieven in verband met hergebruik in het BHG

3 3 INHOUDSTAFEL CIRCULAIRE WERVEN N Context N Thema s HERGEBRUIK VOOR CIRCULAIRE WERVEN N Voorstelling van 8 projecten N Bevorderende factoren en obstakels INITIATIEVEN CONCLUSIES

5 5 CONTEXT Projectoproep Be Circular - Be Brussels N In het kader van het GPCE N Luik bouw N Doelpubliek: de bouwondernemingen N Subsidie + begeleiding + communicatie Bouwwerven met geoptimaliseerd beheer N Materiële middelen N Menselijke middelen voor de werken tijdens de werken na de werken

6 6 CONTEXT Laureaten N 8 projecten in 2016 N 6 projecten in 2017 N 2018: bekendmaking van de laureaten op het einde van het jaar

7 7 CONTEXT Florian Girault Ilinye Iliya en Sophie Boone Max Stockmans Eco Construct Group Global Art Concept

9 9 THEMA S Beheer van de menselijke middelen Beheer van de materiële middelen demonteerbaarheid Bouwhiërarchie Opleiding van arbeidskrachten omkeerbaarheid Lokale arbeidskrachten aanpasbaarheid later Hergebruik aanvoer ynergieën tussen werven en ondernemingen in situ Biomaterialen, gerecycleerde materialen buiten site bouwteam Beroep op ISPI en SEO Preventie en beheer van bouwafval Geïntegreerd beheer van het team BIM Lean Behoud van bestaande gebouwen

11 11 WARLAND 238 [GLOBAL ART CONCEPT] Renovatie van een rijhuis Hergebruik aan de basis van het ontwerp: N Binnenschrijnwerk N Metselwerk N Radiatoren N Keukenkasten N Bijna 6 ton hergebruikte materialen (van de site zelf en aanvoer) Credits: Lionel Billiet

12 12 WARLAND 238 [GLOBAL ART CONCEPT] Akoestische renovatie van de houten vloer N Hergebruik in situ: Vloerbalken Vloer uit grenenhout N Aangevoerd hergebruikmateriaal: parket Credits: Lionel Billiet

13 13 WARLAND 238 [GLOBAL ART CONCEPT] Recuperatiemarmer in de badkamers Credits: Lionel Billiet

14 14 COPOST [MAX STOCKMANS] Inrichting van lofts in het oude postgebouw Hergebruik voor de afwerking: N afkomstig van de site: plinten, vensterbanken N Aangevoerd hergebruikmateriaal: parket, binnenbeglazing, sanitaire toestellen, binnenschrijnwerk, scheidingswanden, keukenkasten,... Credits: Giulia Caterina Verga Credits foto's: Leefmilieu Brussel

15 15 CLOS DUPONT [ECO CONSTRUCT GROUP] Uitbreiding van een eengezinswoning Recuperatiebakstenen aan de basis van het ontwerp Uitbreiding van het principe van hergebruik voor het volledige project: N Ramen N Dorpels N Sanitair N Radiatoren N Klinkers N + 6 ton hergebruikte materialen (van de site zelf en aanvoer) Credits: Bernard Boccara Credits: VLA-architecture Sophie Boone Credits: Laurent Brandajs

16 16 DEPOT LEEMANS [DRTB] Uitbreiding uitgevoerd in houtskeletbouw zonder structurele versterking Later hergebruik: N Houtskelet makkelijk te monteren en te demonteren Credits: DRTB

17 17 DEBATTY [GILLION CONSTRUCT] Renovatie van gemeentelijk woongebouw - Overheidsopdracht Hergebruik van het parket N m² gerecupereerd parket Credits foto s: Leefmilieu Brussel

18 18 DEBATTY [GILLION CONSTRUCT] Later hergebruik N Binnenisolatie van de voorgevels N m² demonteerbaar Credits foto's: Leefmilieu Brussel

19 19 RSZ HORTA [ONDERNEMINGEN LOUIS DE WAELE] Binneninrichtingswerken voor kantoren In bestek geïntegreerd hergebruik (middelenverbintenis) N Hergebruik van de binnenscheidingswanden N Hergebruik van de speciale technieken N 486 m² hergebruikte isolatie N 610 m³ ter plaatse gerecupereerde materialen OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN: HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFSTCredits 2018 foto's: Leefmilieu Brussel

20 20 TIVOLI [BPC] Renovatie van het Belgacomgebouw met omvorming ervan tot woningen Hergebruik in situ: N 130 m² betegeling N Gele baksteen N Metselwerk N Credits: Leefmilieu Brussel Credits: Leefmilieu Brussel Credits: Rotor Credits: Rotor

21 21 TIVOLI [BPC] Hergebruik buiten de site: N Deuren N Wandbetegeling N Sanitaire toestellen N Credits: Rotor

22 22 TIVOLI [BPC] Door Rotor opgestelde inventaris Credits: Rotor

23 23 LOODTOREN [ONDERNEMINGEN JACQUES DELENS] Verbouwing van een oude gieterij tot theaterzaal, sportzaal, bibliotheek en polyvalente zaal Hergebruik in situ: N 60 m³ baksteen Opleiding op de werf: voorbereiding voor hergebruik N Houten balken en blauwe steen: buiteninrichting Credits: Bernard Van Damme - Bron: Opalis Credits: Bernard Van Damme Bron: Opalis Credits: Leefmilieu Brussel

25 25 BEVORDERENDE FACTOREN EN OBSTAKELS Op de werven geïdentificeerde bevorderende factoren en obstakels N Ontvankelijkheid van de aannemer/werfleider voor hergebruik N Onzekerheid met betrekking tot de effectief herbruikbare materialen (bevestigingswijzen,...) impact op de planning van de werken (ontmanteling, hergebruik) Uitvoering van demontagetests voorafgaand aan de werken informatie over demontagetechnieken en -gereedschap anticiperen op de behandeling inschatten van de vereiste tijd voor het demonteren/hermonteren N Behoefte aan opslagruimte voor de materialen Mogelijkheid om just-in-time te werken

26 26 BEVORDERENDE FACTOREN EN OBSTAKELS Op de werven geïdentificeerde bevorderende factoren en obstakels N Arbeidskrachten vereist voor het recupereren, voorbereiden en opnieuw gebruiken van de materialen arbeidskosten versus kosten van nieuwe materialen Ontwikkeling van het beroep van valorist N Garanties met betrekking tot de hergebruikte materialen N Mogelijkheid de materialen te gebruiken voor andere doeleinden Aanwezigheid van een materiaalpaspoort

27 27 BEVORDERENDE FACTOREN EN OBSTAKELS Bevorderende factoren en obstakels geïdentificeerd voorafgaand aan de werken N Ontvankelijkheid van de opdrachtgever en het ontwerpteam voor hergebruik N Bestaan/opstellen van een pre-sloopinventaris en van een plan voor hergebruik op basis van de inventaris Wie stelt de inventaris op? N Kennis van de hergebruikketens wederverkopers: bestaan van stabiele bevoorradingsketens (baksteen, parket,...) contact met andere werven/ondernemingen Hoe de contacten activeren, een netwerk creëren? N Verzameling (en opslag) van materialen vooraf dienovereenkomstige ontwikkeling van het project en offerteaanvragen tijdrovende zoektocht naar materialen vooraf architecturale beperkingen verbonden aan het hergebruik

28 28 BEVORDERENDE FACTOREN EN OBSTAKELS Bevorderende factoren en obstakels geïdentificeerd voorafgaand aan de werken N Eisen verbonden aan de regelgeving (veiligheid, energie,...) N Belastingen op hergebruikmaterialen gelijk aan die op nieuwe materialen N Opname van varianten met nieuwe materialen in de bestekken N Voorbehouden budget voor hergebruikmaterialen N

30 30 INITIATIEVEN Lopende of geplande initiatieven ter bevordering van hergebruik in de bouwsector in Brussel Platform van actoren voor hergebruik: Nieuwsbrief, materiaalzoekertjes, documenten, contactgegevens, lopende projecten Bron:

31 31 INITIATIEVEN Opalis N Lijst van wederverkopers van materialen N Informatie over de materialen N Referentieprojecten N Documentatie, waaronder het vademecum voor hergebruik buiten de bouwsite Bron:

32 32 INITIATIEVEN Reuse.brussels: N Ontwikkeld door het BRC Bouw N Online demontagehandleidingen voor diverse bouwelementen (baksteen, sanitaire toestellen, ) Bron:

33 33 INITIATIEVEN Inventaristool N Hulptool om inventarissen en hergebruikplannen op te stellen N Ontwikkeld in het kader van de begeleiding van circulaire werven

34 34 INITIATIEVEN Materiaalpaspoorten: project BAMB Building As Material Banks N Platform voor materiaalpaspoorten N Ontwikkelingsfase van het online platform: materiaalproducenten Bron: passports.bamb2020.eu

35 35 INITIATIEVEN Materiaalpaspoorten: Madaster N N Online kadaster van materialen Bron:

36 36 INITIATIEVEN Werflink: N Samenwerkingsplatform voor het delen/(ver)huren/ter beschikking stellen van materieel, materialen en diensten tussen bouwbedrijven N Proefperiode (tot juni 2019) Bron:

37 37 INITIATIEVEN Beroep van valorist: N Optimaal benutten van middelen en afval volgens de ladder van Lansink N Proefproject door de Lokale Missie Vorst Bron:

38 38 INITIATIEVEN Boek van Rotor Déconstruction et Réemploi. Comment faire circuler les éléments de construction

39 39 INITIATIEVEN Facilitator Duurzame gebouwen: Specialist in de circulaire economie in de bouw N N facilitator@leefmilieu.brussels CB-BH Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad: Facilitator Circulaire Economie N circulaireeconomie@ncb.be

41 41 CONCLUSIES Hergebruik is in Brussel al een realiteit, zowel op kleine als op grote werven, met referentieprojecten en -actoren De praktijkervaring wijst op een reeks obstakels maar ook op bevorderende factoren en hefbomen voor hergebruik, in de bouwfase en vóór deze fase, in de ontwerpfase. Er bestaan reeds tal van initiatieven en tools en er worden nog nieuwe ontwikkeld om het hergebruik aan te moedigen. De transitie is ingezet maar opdat het aanbod (aan materialen, in de bedrijven ) zou toenemen, moet ook de vraag toenemen Belangrijke rol van de opdrachtgevers en de ontwerpers.

42 42 TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE N Men zou in arbeidskrachten en studies moeten investeren in plaats van geld uit te geven voor de aankoop van nieuwe producten of het wegvoeren van afval.

43 43 TOOLS Websites N Platform van de actoren voor het hergebruik van bouwelementen in Brussel N Opalis N Reuse N Werflink Werken N Michaël Ghyoot, Lionel Devlieger, Lionel Billiet, André Warnier, 2018, déconstruction et réemploi. Comment faire circuler les éléments de construction, Presses polytechniques et universitaires romandes, Lausanne

44 44 CONTACT Anne-Laure MAERCKX Senior Consultant Cenergie anne_laure.maerckx@cenergie.be? DANK U VOOR UW AANDACHT