6,2. Werkstuk door een scholier 1803 woorden 11 april keer beoordeeld. Inleiding

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1803 woorden 11 april ,2 212 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding In dit werkstuk vindt je allerlei informatie over geldzaken. Van zakgeld tot bijbaantjes, van geld uitgeven tot geld krijgen. De laatste tijd hoor je dat jongeren steeds meer geld uit geven aan onnodige dingen. Zo komen ze vaak geld tekort. Het tekort wordt opgelost door geld te lenen bij de banken, ouders en vrienden. Bij ouders en vrienden worden kleine bedragen geleend. Voor grote bedragen gaan ze naar de bank. Alleen wonende jongeren lenen tweemaal zoveel geld van de bank als hun thuiswonende collega s, die vaker bij ouders of vrienden aankloppen. Zo hebben jongeren vaak vele bijbaantjes om hun behoeften te kunnen kopen. Zij verdienen hier zo n 209 per maand mee. Opmerkelijk is dat bijna een kwart van de werkende jongeren en het geld dat je van je ouders krijgt is ruim 72 per maand. Als beide ouders werken zijn de jongeren het beste uit. Deze ouders geven aan de portemonnee van hun kind maandelijks met 81. Het zakgeld neemt af, als het inkomen van de jongeren stijgen. Geld uitgeven Problemen: Geld uitgeven is leuk. Maar niet meer uitgeven dan nodig is. Er kunnen dan problemen ontstaan met geld. Het kan voorkomen dat je soms iets meer uitgeeft dan je eigenlijk hebt. Je leent bijvoorbeeld een keer wat geld van je ouders of van vrienden en dat betaal je snel weer terug. Dit overkomt bijna iedereen wel eens en is gemakkelijk op te lossen. Als je steeds teveel geld uitgeeft kan er ook een probleem ontstaan, zodat je het geleende geld niet meer kunt teruggeven. Of als je een roodstand op de bank, die telkens groter wordt door rente. Grote uitgaven: Er zijn spullen, die je vaak niet zomaar kunt kopen. Denk bijvoorbeeld aan een scooter, een stereo of een mobiele telefoon. Dit zijn vaak uitgaven waar je geld voor opzij moet leggen. Maar vaak ben je er niet met alleen de aanschafkosten, want je moet er nog de kosten van de verzekering of de kosten van het telefoonabonnement betalen. Een scooter: Pagina 1 van 6

2 Aan een scooter ben je meer kwijt dan alleen de kosten van de aanschaf. Een scooterverzekering kost ongeveer 50,- per maand. Benzine en olie kosten je ongeveer 0,03 per kilometer. Voor reparatie en onderhoud moet je ongeveer 0,02 per kilometer rekenen. Als je wilt weten wat je scooter jou kost, ga dan na hoeveel kilometer jij in een jaar rijdt. Je rekent dan aantal kilometers per jaar x kosten per kilometer + kosten per jaar uit. Vb km x 0, ,37 = 2251,37 Je kunt een scooter in één keer of in termijnen betalen. In dat laatste geval leen je het geld voor de scooter. Voordeel is dat je hem eerder kunt kopen. Maar het nadeel is dat je uiteindelijk duurder uit ben. Dat komt doordat je rente betaalt over de lening. Als je het uitrekent, kom je daardoor op een hoger bedrag uit dan het bedrag dat je in één keer had moeten betalen. Een mobiele telefoon: Als je een mobiel gaat kopen, kun je kiezen tussen een telefoon met abonnement of met een telefoonkaart (prepaid). Het voordeel van een prepaid telefoon is dat je weet wat je verbelt. Dat betaal je namelijk vooraf. Vooral als je zelf bereikbaar wilt zijn, is een prepaid telefoon voordelig. Wanneer je toch liever een abonnement hebt, kun je uit veel mogelijkheden kiezen. Hoe meer je voor de gesprekskosten betaalt, hoe goedkoper het abonnement is. Hoe kan je aan geld komen: Als je iets wilt kopen heb je natuurlijk geld nodig. Om aan geld te komen kun je drie dingen doen: geld lenen, sparen en zelf geld verdienen. Geld lenen: Geld lenen kan bij een bank of via de verkoper. Voor het lenen van geld bij de bank moet je ouder dan 18 zijn, als je jonger bent moet de toestemming van je ouders zijn voor het lenen van geld. Geld sparen: Ga je iets kopen waar je niet genoeg geld voor hebt, dan kun je gaan sparen. Er zijn veel spaar soorten om t geld te sparen. Hier volgen drie tips voor sparen: - Als je iedere maand wat geld overhoudt, spaar ze dan via een bank. Open een spaarrekening voor wat je wilt kopen. Je weet dan waarvoor je spaart en hoeveel je al hebt. - Over het geld op je spaarrekening ontvang je rente. Voor een langere tijd die je vastzet krijg je meer rente. - Als je inkomsten ontvangt die je niet iedere week of maand krijgt, zet die dan op je spaarrekening. Geld verdienen: Zelf geld verdienen kan natuurlijk ook. Ongeveer de helft van alle scholieren heeft een bijbaantje. Met bijbaantjes kun je best veel verdienen. Vanaf je 15e heb je recht op het minimumjeugdloon. Je krijgt dan ook te maken met belasting. Pagina 2 van 6

3 Er zijn wettelijke regels voor werk door jongeren. Je mag niet werken zoveel als je wilt en je mag ook niet altijd doen wat je wilt. Hoeveel uur mogen de scholieren werken? Veel meer scholieren hebben een baantje. Dit kan een bijbaantje zijn na schooltijd, vakantie werk of allebei. Je mag niet onbeperkt werken. Er zijn regels waar jongeren zich aan moeten houden. Voor alle jongeren onder de 18 geldt, dat ze geen gevaarlijk werk mogen doen. Voor jongeren van jaar geld: - Op een schooldag mag je niet meer dan twee uur werken - Op vrije dagen mag je niet meer dan zes uur per dag werken - Per week mag je niet meer dan twaalf uur werken - In de vakantie mag je niet meer dan zeven uur per dag werken (niet meer dan 35 uur per week). Voor jongeren van 15 jaar geld: - Op een schooldag mag je maximaal 2 uur werken - Op een vrije dag mag je maximaal 8 uur per dag werken - Per week mag je maximaal 12 uur werken - In de vakantie mag je maximaal 40 uur per week werken Vanaf je 15e heb je in ieder geval recht op het minimumjeugdloon. Voor jongeren van jaar geld: - Je mag net zoveel werken als een volwassenen, - Maar gemiddeld mag je echter niet meer dan 40 uur per week werken. Gevaarlijke werk: Gevaarlijke werken zijn: - Werken met schadelijke stoffen - Werk aan een lopende band - Werken op plaatsen met te veel lawaai - Werk met gevaarlijke machines - Werken in gesloten ruimtes, zoals tanks en ketels - Werk met explosiegevaar - Werk dat slecht is voor je ontwikkeling - Werken met gevaarlijke dieren - Werken met elektrische installaties met een hoog voltage - Sloopwerk Hier volgt de leeftijdsgroepen van scholieren met de bruto inkomsten per uur. Leeftijd Hoeveel per uur Leeftijd Hoeveel per uur 12 jaar Onbekend 17 jaar 2,69 bruto per uur 13 jaar Onbekend 18 jaar 3,10 bruto per uur 14 jaar Onbekend 19 jaar 3,58 bruto per uur Pagina 3 van 6

4 15 jaar 2,03 bruto per uur 20 jaar 4,19 bruto per uur 16 jaar 2,35 bruto per uur Deze bedragen zijn per uur. Je moet er nog belasting over betalen, maar die belasting kun je vaak weer terug krijgen. Ook heb je recht op vakantiegeld. Dit is meestal 8% van je totale brutoloon. Dit bedrag wordt één keer per jaar uitbetaald. Als je alleen in de schoolvakantie een bijbaantje hebt, moet je er goed op letten dat je vakantiegeld krijgt, zodra je dit baantje opzegt. Kinderbijslag Tot je 18e krijgen je ouders kinderbijslag voor je. Je mag niet onbeperkt bijverdienen. Verdien je in drie maanden meer dan 1091,- dan krijgen je ouders geen kinderbijslag meer voor jou. In de maanden juni, juli of augustus mag je nog eens 950,- verdienen met je vakantiebaantje, zonder dat de kinderbijslag in gevaar komt. Dit geldt alleen als je dit baantje de rest van het jaar niet hebt. Wat zijn de leukste baantjes? Er zijn verschillende bijbaantjes voor de scholieren die kunnen gaan werken na schooltijd. Hier volgt de top 10 van jongens en meisjes van 15 en 16 jaar. Top 10 van Jongens Top 10 van Meisjes 1 Krantenwijk 6 Winkel 1 Winkel 6 Agrarisch 2 Winkel 7 Horeca 2 Babysitten 7 Thuis in de zaak 3 Horeca 8 Agrarisch 3 Horeca 8 Auto s wassen 4 Agrarisch 9 Klusjes doen 4 Krantenwijk 9 Artiest 5 Babysitten 10 Thuis in de zaak 5 Schoonmaken 10 Lessen Belasting Belasting wordt automatisch ingehouden op je loon. Als je hele jaar werkt betaal je meer belasting. Betaal je meer belasting dan je moet betalen, dan kun je dit terugvragen bij de belastingdienst met een speciaal formulier ( T-biljet). Verdien je per kwartaal minder dan ongeveer 1227,- dan hoef je geen belasting te betalen. Dit is een speciale regeling voor scholieren. Geld van je ouders Je ouders betalen een heleboel voor de jeugd zoals: het eten, kleding, verzekeringen enzovoort. Zij zijn dus onze belangrijkste 'inkomstenbron'. Misschien krijg je ook zakgeld en kleedgeld. Dat is geld waarover je dan zelf mag beslissen wat je er precies meedoet. Zakgeld: Pagina 4 van 6

5 Hoeveel zakgeld je krijgt hangt af van je ouders. Dat verschilt dus per ouders en per gezin. Maar wat moet je er nou allemaal betalen? De één mag alles vrij besteden. De ander moet er schoolspullen of de sportclub van betalen. De hoeveelheid van het zakgeld die je krijgt, hangt dus ook af wat je moet betalen. Het gemiddelde zakgeld wat je krijgt in Nederland staat hieronder in de tabel weergegeven Leeftijd en hoeveel zakgeld? 12 jaar 11,34 per maand 13 jaar 14,97 per maand 17 jaar 24,96 per maand 14 jaar 18,15 per maand 18 jaar 26,77 per maand 15 jaar 20,42 per maand 19 jaar Onbekend 16 jaar 22,69 per maand 20 jaar Onbekend Kleedgeld De meeste scholieren krijgen kleedgeld. Dat is handig voor jezelf en voor je ouders. - Je kan zelf bepalen wat je mooi vindt, dus je zit niet meer vast aan de smaak van je ouders - Je ouders hoeven niet meer met jou mee om kleren te kopen - Hiermee leer je hoe je met een bepaald budget rond te komen Hieronder staat in de tabel gegeven wat nou precies jongens en meisjes krijgen aan kleedgeld in de maand. Leeftijd Hoeveel krijgen jongens? Hoeveel krijgen meisjes? 12 jaar 34,03 per maand 38,12 per maand 13 jaar 37,76 per maand 45,38 per maand 14 jaar 45,38 per maand 45,38 per maand 15 jaar 45,38 per maand 45,38 per maand 16 jaar 45,38 per maand 45,38 per maand 17 jaar 45,38 per maand 45,38 per maand 18 jaar 45,38 per maand 45,38 per maand 19 jaar Onbekend Onbekend 20 jaar Onbekend Onbekend Slotconclusie Een deel van de groep werkende jongeren heeft geen begrip op zijn financiën. Het geld dat zij te besteden hebben, gaat in zijn geheel op aan leuke dingen. Zo maken zij schulden bij ouders en vrienden, maar die zijn zo hoog om van wakker te liggen. Maar ze proberen zo veel mogelijk geld zelf te verdienen door middel van bijbaantjes. Pagina 5 van 6

6 Eigen Mening Ik heb van dit werkstuk veel geleerd, want ik pas zelf ook bij die gemiddelde groep ik heb geen schulden, maar ik moet ook veel werken om mijn behoeften te voorzien zoals: mobiele telefoon, uitgaan, scooter. Maar ik wis niet dat jongeren soms grote schulden hadden. Bronvermelding - Bibliotheek boeken - Internet Pagina 6 van 6