Goed bezig Burgerschapskeren-2 Hoofdstuk 4 Geldzaken

Transcriptie

1 Goed bezig Burgerschapskeren-2 Hoofdstuk 4 Geldzaken Antwoorden/suggesties tekstvragen Paragraaf 1 Eigen schuld 1 Hij komt 1152,-- min 903,-- = 249,-- tekort per maand (gemiddeld) Op jaar basis is dat 249,- x 12 maanden = 2988,-- tekort 2 Eigen mening 5 Het nut van een kasboek bijhouden. Met een kasboek of huishoudboekje krijg je snel en makkelijk inzicht in je dagelijkse uitgaven. Je ziet wat er maandelijks binnenkomt en wat er weer uitgaat. Een kasboek drukt je met de neus op de feiten. Je wordt je heel bewust van je uitgaven; niet alleen in de winkel, maar ook tijdens het opschrijven word je eraan herinnert. Je staat dan ook direct stil bij de vraag: is dit in lijn met mijn prioriteiten? Wil(de) ik hier (bewust) geld aan uitgeven?. Op deze manier vind je ook je valkuilen. Een algemeen voorbeeld is dat je meer eten uit de supermarkt meeneemt dan nodig, met name lekkere dingen, als je honger hebt. Dan weet je dus: eerst eten, dan boodschappen doen. Maar misschien is er bij jou wel een bepaalde winkel waar je eigenlijk te veel geld uit geeft. Of een bepaalde categorie, zoals kleding. Door het opschrijven krijg je direct feedback van jezelf; had je het echt nodig? Beleef je hier veel plezier van, ook op langere termijn?. Naast bewustwording van je uitgaven, creëer je een gewoonte. In de winkel denk je: Als ik dit vanmiddag/vanavond opschrijf in mijn kasboek, ben ik dan nog steeds blij met deze aankoop?. Met name bij aankopen die simpel en snel (dus impulsief) gebeuren is het handig dit te bedenken. 6 Eigen mening 7 Virtueel geld is een betaalmiddel dat enkel in digitale vorm bestaat en niet gereguleerd wordt vanuit een overheid of andere instantie. Het wordt formeel niet gezien als wettig betaalmiddel. Voorbeelden ervan zijn Facebook Credits, of de Linden dollars uit de 3D wereld Second Life. Virtueel geld bestaat dan ook voornamelijk in relatief afgesloten virtuele communities. Een uitzondering hierop zijn bitcoins, op dit moment het meest populaire virtuele geld. De vraag is nu, is deze betaalwijze naast chartaal geld, giraal geld en elektronisch geld nu het betalingssysteem van de toekomst of is dit systeem te fraudegevoelig en biedt zij geen echte mogelijkheden? Bitcoins Het idee achter bitcoins is eigenlijk verbazingwekkend simpel. Je kan ze beheren en bewaren doormiddel van een wallet. Een programma gebaseerd op open-source software dat je gratis kan downloaden. Bitcoins zijn gewoon te koop voor euro s, dollars of welke andere valuta dan ook.

2 Wanneer je de bitcoins vervolgens in je bezit hebt kun je betalingen doen met een andere partij die ook bitcoins bezit. Dit gebeurt via een peer-to-peer netwerk. Bitcoins zijn persoonsgebonden, inwisselbaar voor geld en al bij veel bedrijven en winkels te gebruiken. Facebook Credits Nog een voorbeeld van vitueel geld zijn de Facebook Credits of Facebook-tegoedpunten, waarmee binnen Facebook betaald kan worden voor spelletjes en diensten. Dit systeem bestaat sinds Facebook Credits kunnen in 10 soorten traditioneel geld worden gekocht, waaronder Amerikaanse Dollars, Engelse Ponden, Euro's en Deense Kronen. Met een Amerikaanse dollar kan men 10 Facebook Credits kopen. De Facebook credits kunnen worden gekocht via bijvoorbeeld PayPal, mobiele telefoon, ideal en creditcards. Van de Credits gaat 30% naar Facebook en 70% naar de ontwikkelaars van toepassingen die de Facebook Credits accepteren als betaalmiddel (zoals bijvoorbeeld computerspelleverancier Zynga). De Facebook Credits zijn niet inwisselbaar voor 'echt' geld en alleen in Facebook toepassingen te besteden. Deze vorm van virtueel geld wordt gemaakt en beheerd door één bedrijf of instantie (in bovenstaand voorbeeld is dit Facebook). Deze bedrijven of instanties houden alle controle en kunnen in principe op eigen houtje een onbeperkt aantal munteenheden aanmaken. Paragraaf 2 Omgaan met geld 1 Eigen mening 2 Eigen mening 4 Welk geldtype komt onder jongeren het meest voor? Tot welk geldtype reken jij jezelf? Eigen mening Welk geldtype zal het minst in geldproblemen komen? Paragraaf 3 Financieel gedrag Trendsetters (30%) Eigen mening De toekomstplanner. Ze hebben altijd wat achter de hand en staan nooit met lege handen. Ze checken wekelijks hun saldo zodat ze precies weten hoeveel er op hun rekening staat. Ze denken goed voorruit. 1 Eigen mening, eigen invulling. Er kunnen verschillende manieren zijn om met geld te leren omgaan: een deel van je zakgeld sparen/wegleggen, eerst eten voordat je boodschappen gaat doen bij de supermarkt, leren zelf wat geld te verdienen via een bijbaantje, niet altijd willen streven naar dure merkkleding, statusproducten en gadgets, want die kosten veel geld. Regelmatig je saldo checken, geen dure telefoonabonnement, enz. 2 Eigen mening. Leerlingen zoeken een voorbeeld van een leeftijdgenoot van wie financieel gedrag hebben overgenomen. Bijvoorbeeld een jongen of meisje dat het geld dat ze verdient met haar bijbaantje geheel spaart

3 5 Kijk naar vorige paragraaf 2 vraag 4 Tot welk geldtype reken jij jezelf? Ben je van mening veranderd? Dan aangeven waarom of waardoor. Paragraaf 4 Budgetteren 1 December is een dure feestmaand, met het Sinterklaasfeest, wat inhoudt dat er cadeaus gekocht worden, het kerstfeest ( een families bij elkaar en lekker eten) en de viering van Oud en Nieuw ( ook hier wordt veel geld uitgegeven aan vuurwerk). 2 Werknemers in loondienst ontvangen dan hun vakantie-uitkering ( ongeveer 1 maand salaris, dat is 8% van het bruto jaarloon).. Het kan zijn zoals in geval van de feestmaand december, dat je veel cadeautjes moet kopen maar ook als het gaat cadeaus voor verjaardagen van familie en vrienden die vrij dicht op elkaar jarig zijn in een bepaalde maand. Een dure maand kan ook zijn als je een paar weken op vakantie gaat. Of het begin van het nieuwe schooljaar door aanschaf van nieuwe kleding, nieuwe boeken, inschrijfgelden enzovoort. 5 Eigen mening. Als je goed je inkomsten en uitgaven bijhoudt, weet je al vrij snel wat je totale maandinkomen is en wat je hiervan per maand overhoudt nadat je je uitgaven ervan hebt afgetrokken. Voor de meesten blijft er niet veel over om vrij te besteden, tenzij je natuurlijk een bijbaantje hebt dat goed betaald wordt. Vergelijk jouw maandinkomen met het gemiddelde maandinkomen van een mbo er, zie tabel Nibud onder. Totale inkomsten Aan de mbo ers is gevraagd welke inkomsten zij hebben. Daarbij werd gevraagd naar: een bijdrage van ouders, studiefinanciering, inkomsten uit stage/werkplek en (bij)baantje, zorgtoeslag, huurtoeslag, uitkering, alimentatie en overige inkomsten (zoals verkoop van spullen, klussen of eigen bedrijf). Als de studenten een bepaalde inkomstenbron hebben, moesten ze aangeven hoe hoog de inkomsten daaruit zijn. De inkomsten uit de verschillende inkomstenbronnen zijn bij elkaar opgeteld. Dit geeft een beeld van de totale inkomsten van de mbo er. Tabel 1 geeft het totale besteedbare inkomen van een mbo er weer. Gemiddeld heeft een mbo er 549 euro per maand te besteden. Het mediane inkomen is 422 euro per maand, met andere woorden: voor de helft van de mbo ers zijn de inkomsten minder dan 422 euro per maand en voor de andere helft meer. Bbl ers hebben gemiddeld meer te besteden dan bol ers: 722 tegen 478 euro per maand. Bron: Nibud, Mbo'ers in geldzaken 2015

4 Bron: Nibud, Mbo'ers in geldzaken 2015 Paragraaf 5 Grip op uitgaven 1 Als je inderdaad 375, -- op jaar basis kwijt bent aan niet vergoede medische kosten of zorgkosten, dan zal je 375,- : 12 = 31,25 per maand moeten wegleggen. 2 Kijk nog even naar de tabel boven, dan zie je dat mbo-leerlingen <18 jaar bepaald minder inkomen hebben dan leerlingen van 18 jaar en ouder die studiefinanciering ontvangen. Dus als je 17 jaar bent, dan is 200,- nog niet zo gek. Uiteraard verschilt dit weer per leerling. Sommigen hebben meer inkomen omdat ze vrij veel uren werken in hun bijbaan. Of er is een verschil in leeftijd. Houder een mbo-leerling, hoe meer inkomen per maand. Leerlingen vullen nu voor zichzelf in wat hun begroting is ( inkomen en uitgaven per maand) bij een gemiddelde maandinkomen en wat ze gemiddeld per maanduitgeven. Neem een willekeurige maand Maand: Inkomsten Per maand Uitgaven Per maand Zakgeld 60,- Bioscoop 10,- Bijbaantje 140,- cd s 20,- Mobieltje 35,- Eten 45,-

5 Kleding 50,- Tijdschriften 20,- Sparen 10,- Schoolspullen 10,- Totaal 200,- 200,- Maak hieronder jouw eigen maandbegroting. Zorg ervoor dat die sluitend is. Maand: Inkomsten Per maand Uitgaven Per maand Basis-/aanvullende beurs Huur ( incl. gas, water, licht) Studielening Televisie, internet Bijbaan Schoolgeld Ouderlijke bijdrage Boekengeld, leermiddelen Zorgtoeslag Verzekeringen Huurtoeslag Eten en drinken Kleding Telefoon Uitgaan Sport, hobby s Sparen Abonnementen Totaal inkomsten Totaal uitgaven Paragraaf 6 Schuldenvrij 1 Eigen mening. Leerling geeft ook een motivering waarom hij dat vindt. Ben je zelf een zuinig type en vind je schulden maken maar niets, dan zal je eerder geneigd zijn het als straf op de zonde zien van het te veel geld uitgeven (eigen schuld, dikke bult). Toon je meer begrip voor de schuldenaren ( je weet hoe het is, omdat je je daar iets bij kunt voorstellen of je hebt zelf te maken met een eigen schuld), dan zie je de schuldhulpverlening meer als laatste redmiddel. 2 Ga op een goede manier met je geld om, houd je inkomsten en uitgaven bij, besteed je geld aan nuttige dingen waar je iets aan hebt en investeer in je toekomst.