Jaarverslag 2013 Maart 2014

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Maart 2014

2 Inhoud 1. INLEIDING 3 2. DOELSTELLING EN WERKWIJZE KERNGEZOND 4 3. FINANCIERING 6 4. KERNGEZOND IN DE KERNPUNTEN 8 HERVELD-ANDELST 8 ZETTEN 9 VALBURG 10 OOSTERHOUT 11 DRIEL 13 HETEREN 14 RANDWIJK 15 ELST NOORD TRIADE TOEKOMSTPLANNEN FINANCIELE GEGEVENS KERNGEZOND Bijlagen 1. Strategische notitie KernGezond Evaluatie KernGezond 25 Aanbevelingen 27 2

3 1. Inleiding KernGezond is een samenwerkingsverband van zorg- en welzijnsorganisaties dat zich ten doel heeft gesteld KernPunten te realiseren in de kleine kernen van de gemeente Overbetuwe door het gezamenlijk aanbieden van een breed arrangement van zorg en welzijnsdiensten. In dit verslag kunt u lezen welke stappen KernGezond in 2013 heeft gezet om dit doel te bereiken en wat de belangrijkste ontwikkelingen zijn. Ook hebben we in 2013 uitgebreid stilgestaan bij de resultaten die we in de afgelopen jaren hebben behaald en we hebben geformuleerd hoe we in de komende jaren willen anticiperen op de ontwikkelingen in het sociale domein. Daarbij sluiten we nauw aan bij de stappen die gemeente en partners in wonen, werk, zorg en welzijn al hebben gezet. Kerngezond heeft jaren geleden een beweging in gang gezet in het sociale domein in onze gemeente. Een beweging die gericht is op samenwerking en onderlinge versterking, maar vooral op verbetering van de situatie van de (kwetsbare) inwoner van onze dorpskernen. Het is gelukt om de gemeente en andere partners mee te krijgen in deze beweging en op hoofdlijnen staan de neuzen in dezelfde richting. Voor het samenwerkingsverband dient zich daarom een cruciale vraag aan: hoe (en met wie) zorgen we gezamenlijk dat, ook na de decentralisaties, de kwetsbare inwoners zo lang mogelijk in hun eigen omgeving kunnen blijven. In de komende jaren wachten ons veel uitdagingen. Wij gaan die vol vertrouwen tegemoet in de vaste overtuiging dat we op de goede weg zitten en vol vertrouwen in elkaar en in de kracht van samenwerking. Daarbij houden we steeds voor ogen waarom we het doen: voor een gemeente, waarin alle bewoners mee kunnen doen en waar burgers en professionals samen werken aan KernGezonde dorpen! Ruud Geerts, Coördinator van het samenwerkingsverband KernGezond en Directeur-Bestuurder van Stuw 3

4 2. Doelstelling en werkwijze KernGezond Doel van het project KernGezond is het terugdringen van eenzaamheid en het aanbieden van preventieve zorg- en welzijnsactiviteiten, zodat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen in de kleine (plattelands)kernen van de gemeente Overbetuwe. KernGezond wil dit bereiken door het oprichten, faciliteren en ondersteunen van KernPunten in alle kleine dorpskernen van de gemeente: fysieke locaties, waar activiteiten plaatsvinden op het gebied van zorg en welzijn en waar men terecht kan voor informatie en advies. Vanuit de KernPunten worden alle zorg- en welzijnsdiensten in onderlinge samenhang aangebonden, waarbij de vraag van de burger centraal staat. Om zoveel mogelijk burgers met beperkingen te bereiken, werkt KernGezond nauw samen met alle lokale vrijwilligersorganisaties. Binnen KernGezond werken 7 organisaties, werkzaam op het gebied van wonen, welzijn en zorg, samen: Stichting Samen Zorgen Stichting De Driestroom Stichting Thuiszorg Midden Gelderland Stichting Attent wwz MEE Gelderse Poort RIBW Arnhem en Veluwe Vallei Stuw, Stichting Welzijn en Maatschappelijke Ondersteuning Het bijzondere is dat deze organisaties vanuit verschillende intersectorale achtergronden gezamenlijk projecten uitvoeren. Daarbij gaat het niet zozeer om het komen tot nieuwe producten, maar veel meer om bundeling van de lokale krachten. Om dit te bereiken worden tevens relaties gelegd met andere mogelijke samenwerkingspartners op het gebied van Wonen, Welzijn en Zorg, onder andere: lokale vrijwilligersorganisaties, zoals het Meldpunt Vrijwillige Thuiszorg / Steunpunt Mantelzorg en alle daarbij aangesloten organisaties de woningcorporaties; de lokale overheid; de andere (lokale) zorg- en welzijnsaanbieders. 4

5 Vooral bij de realisatie van een KernPunt werken we nauw samen met verschillende partijen binnen de kern: vrijwilligersorganisaties en overige. De werkwijze is eenvoudig en laagdrempelig: gebruik maken van aanwezige lokale structuren, organisaties en voorzieningen; kleinschalig én lokaal breed gedragen. Op deze manier slaagt KernGezond er in om dicht bij de behoeften en de specifieke kenmerken van de betreffende dorpskern en haar inwoners te blijven. De zeven samenwerkende organisaties hebben met elkaar een convenant afgesloten waarin een gezamenlijk doel is vastgelegd: KernPunten realiseren in de kernen van de gemeente Overbetuwe en het gezamenlijk aanbieden van een breed arrangement van zorg- en welzijnsdiensten. De samenwerking krijgt concreet vorm op drie niveaus, het bestuurdersoverleg, de stuurgroep en de lokale werkgroepen per kern. Bestuurdersoverleg Dit overleg vond in 2013 vier keer plaats. Behalve de vaststelling van het jaarverslag en jaarrekening 2012, begroting en werkplan 2013 zijn de evaluatie en toekomstplannen besproken. Stuurgroepoverleg Dit overleg vond 5 keer plaats. De leden van de Stuurgroep zijn vertegenwoordigers van de deelnemende organisaties, veelal team- of locatiemanagers. Ook in 2013 nam een vertegenwoordiger van de gemeente structureel deel aan de vergaderingen. In het Stuurgroepoverleg werden operationele zaken besproken, besluiten voor de bestuurders voorbereid en nieuwe initiatieven genomen. Ook wordt in dit overleg de verbinding gelegd tussen de verschillende KernPunten. In 2013 waren de belangrijkste gespreksonderwerpen: - Ontwikkelingen in de KernPunten - Samenwerking met HAN - Afstemming gemeentelijk beleid - Evaluatie KernGezond - Schulddienstverlening - Huisbezoekprojecten - Vrijwilligersmarkt (gezamenlijke presentatie) - Activiteiten van Stuw Platform Overbetuwe (met name voor ouderen) 5

6 Werkgroepen per kern In de dorpskernen waar een KernPunt is gevestigd, zorgden werkgroepen voor de uitvoering van alle activiteiten en onderlinge afstemming in die KernPunten. De werkgroepen kwamen regelmatig bij elkaar. Deelnemers zijn vertegenwoordigers van de uitvoerende organisaties en de vrijwilligers. Aard, samenstelling en inhoud van dit overleg is per kern verschillend (maatwerk). Door deze werkgroepen is in elk KernPunt weer veel werk verzet in Verderop in dit verslag is een beschrijving opgenomen van de activiteiten per kern. 3. Financiering De stichtingen die het project KernGezond dragen, leveren niet alleen menskracht (KernPunten, Stuurgroep, werkgroepen, bestuurdersoverleg) en huisvesting maar ook een financiële bijdrage. Verder wordt een deel van het project betaald door de gemeente Overbetuwe, die gelden beschikbaar heeft gesteld voor de uitvoering van de coördinatie in de KernPunten door een medewerker van Stuw. De Provincie Gelderland heeft voor de periode een subsidie beschikbaar gesteld voor het realiseren van 5 nieuwe KernPunten. Hiervoor is extra personeel ingezet, van 1 juli 2011 tot 1 juli De deelnemers aan de activiteiten in de KernPunten betalen een eigen bijdrage. Het streven is om de kosten van de activiteiten zoveel mogelijk te dekken met de deelnemersbijdragen. Een financieel verslag is onderdeel van dit jaarverslag (hoofdstuk 7). 6

7 4. KernGezond in 2013 De belangrijkste gebeurtenissen in 2013 voor KernGezond waren: In het begin van het jaar is het beleid van KernGezond voor de toekomst ( We gaan het samen doen! ) opgesteld en zijn enkele strategische keuzes gemaakt. Zie bijlage 1. In 2013 is gestart met een KernPunt in Triade in de wijk Elst Noord. Hier werken vooral Stuw, RIBW en Driestroom intensief samen met elkaar en met de wijkbewoners. Naast een vaste inloop met spreekuren worden door bewoners wekelijks ontmoetingsavonden en een eetcafé georganiseerd. Alle samenwerkingspartners van KernGezond hebben zich verbonden aan de WMO-werkplaats van de HAN door het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst. Vanuit de werkplaats worden verschillende ontwikkelingsprojecten geïnitieerd in het sociale domein. Ook in 2013 hebben alle partners van KernGezond een actieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van visie en beleidsvorming met het oog op de transities (AWBZ, Jeugdzorg en Participatie), vanuit ieders eigen deskundigheid en vanuit een gezamenlijk perspectief. KernGezond en haar partners zijn intensief betrokken geweest bij de ontwikkeling van de proeftuinen. Vooral aan de vormgeving en inrichting van de Sociale KernTeams is een bijdrage geleverd, omdat hier een nauwe relatie ligt met KernGezond. Partners van Kerngezond nemen deel aan beide KernTeams (Elst- Noord en Herveld-Andelst). 7

8 5. De KernPunten Herveld-Andelst Plannen 2013 Behoeftepeiling door middel van een enquête om inhoudelijke invulling te geven aan netwerkbijeenkomsten. Organiseren van netwerkbijeenkomst i.s.m. met de gemeente. Regelmatig overleg met Stichting Samen Zorgen over de stand van de zaken, nieuwe ontwikkelingen. Input geleverd aan nieuwe ontwikkeling vanuit de gemeente over proeftuin en kernteams. Resultaten 2013 Door middel van een enquête is inventarisatie gemaakt van de behoeften m.b.t. de inhoudelijke invulling van de netwerkbijeenkomst. Uitgedeeld binnen de professionele zorg- en welzijnsorganisaties en informele organisaties zoals vrijwilligersorganisaties en verenigingen. De meeste organisaties, instellingen en verenigingen hebben aangegeven behoefte te hebben aan: Bijeenkomsten over de nieuwe ontwikkelingen; naar aanleiding hiervan is op 9 september een bijeenkomst georganiseerd vanuit de gemeente i.s.m. KP Herveld en HAN over de nieuwe ontwikkelingen en proeftuinen/ kernteams. Tijdens deze bijeenkomst hebben de gemeente / HAN en KP afzonderlijke presentaties gehouden. Kennismaken met andere organisatie, Casussen bespreken. 4x per jaar gesprek met SSZ over de samenwerking en nieuwe ontwikkelingen zoals GelrePas en ontwikkeling rondom Kernteams. Deelname aan de bijeenkomsten over de Kernteams en delen van ervaringen. 8

9 Zetten Plannen 2013 Organiseren van netwerkoverleg met de vrijwilligers organisaties. Inzet op netwerken en samenwerkingsafspraken. Organiseren van nieuwe activiteiten i.s.m. werkgroepen van het Platform Overbetuwe. Samen met jongerenwerk: activiteit voor jonge meiden. Regelmatig overleg met SSZ over de samenwerking en nieuwe ontwikkeling en de vrijwilligers van KP. Organiseren van Koffie-ochtenden voor jonge moeders in samenwerking met Home-Start en KP De Loohof. Klussen- en vervoerdienst in Zetten. Huisbezoek starten in juni. Resultaten 2013 Verschillende bijeenkomsten georganiseerd met vrijwilligersorganisaties zoals Platform Overbetuwe, Overbetuwe Vitaal en Gehandicapten Platform. Er zijn verschillende samenwerkingsafspraken gemaakt met bovengenoemde partijen en nieuwe activiteiten zijn ontstaan uit deze samenwerking. I.s.m. werkgroep computer vanuit het Platform Overbetuwe zijn er twee soorten computercursussen ( 1x basiscursussen met 8 deelnemers), ( 1x ipod en E-reader cursussen met 9 deelnemers) georganiseerd. Ook worden lezingen gehouden door de werkgroep educatie via het Platform Overbetuwe. I.s.m. jongerenwerkers in Zetten en KP zijn activiteiten georganiseerd voor jonge meiden vanaf 12 tot 16 jaar, 1x per twee weken op woensdagmiddagen. 4x per jaar gesprek met de coördinator van De Loohof over de samenwerking en nieuwe ontwikkeling zoals GelrePas en ontwikkeling rondom Kernteams. Ook de vrijwilligers hebben behoefte aan regelmatig overleg. Daarom vindt 1x per 3 maanden overleg met de vrijwilligers plaats over de activiteiten en ook over de stand van de zaken van KP. 1 x per maand op dinsdagochtenden bijeenkomsten georganiseerd voor jonge moeders. Het aantal bezoekers varieert per bijeenkomst van ongeveer 12 tot 15 deelnemers. 1 vrijwilliger van Home - Start en 2 van de KP organiseren en begeleiden deze ochtenden. Het Kernpunt Zetten De Loohof is vanaf oktober i.s.m. het Meldpunt Vrijwillige Thuiszorg bezig met het opzetten van klus- en vervoersdienst. Voor de klussen hebben zich 2 klusvrijwilligers en voor het vervoer in totaal 3 vrijwilligers opgegeven. Er komen regelmatig aanvragen binnen. Huisbezoek gestart. 9

10 Valburg Plannen 2013 Starten van een kernpunt in Valburg. Het realiseren van een bibliotheek i.s.m. Sint- Jacobusschool in Valburg en organiseren van ontmoetingsmiddagen. Netwerken. Resultaten 2013 Het KP is gestart en gevestigd in Sint-Jacobusschool in Valburg. Bibliotheek in Valburg: na de voorbereidingsfase (verzamelen van ongeveer 100 boeken, kasten aanschaffen) is het KP gestart met de bibliotheek en tegelijkertijd met de ontmoetingsmiddagen. Deze middagen vinden iedere vrijdag tussen uur in de ontmoetingsruimte van de school plaats waar ook de boekenkasten staan. Iedereen is welkom om anderen te ontmoeten, er is gelegenheid om boeken te lenen, de krant te lezen, een kopje koffie te drinken of een praatje te maken. Ook kunnen mensen binnen lopen om informatie te halen of vragen stellen over allerlei gebieden. 10 tot 15 mensen komen deze middagen te bezoeken. Voor de ontmoetingsdagen zijn er 3 vrijwilligers actief. Netwerken; kennismaking met dorpsraadbestuur en enkele lokale sleutelfiguren. Actieve betrokkenheid bij ontwikkelingen over MultiFunctioneelCentrum in Valburg. Huisbezoeken in Valburg. 10

11 Oosterhout Plannen 2013 Ondersteunen van vrijwilligersgroep: 1x per 2 maanden overleg met vrijwilligers over voortgang nieuwe activiteiten, verloop vaste activiteiten en bijpraten nieuwe ontwikkelingen. Inboeken inkomsten, betalen facturen en inzicht geven in besteding budget. Achtervang voor vrijwilligers bij vragen/ knelpunten. Aansluiten bij brede schooloverleg. Signalen terugkoppelen aan KernGezond-partners. Resultaten 2013 Begin 2013 werd door Rabobank Nijmegen een aanvraag bij het Coöperatiefonds voor extra ontmoetingsactiviteiten gehonoreerd. De vrijwilligersgroep van KernPunt Oosterhout met hun cheque van Rabobank Nijmegen 11

12 Hiervoor hebben zij in 2013 extra ontmoetingsactiviteiten georganiseerd: - Paasbrunch. - Workshops ipad / E-reader i.s.m. bibliotheek en Stuw Platform Overbetuwe (werkgroep computercursussen). - KernPunt-middag in oranje sferen ter viering van de troonswisseling. - Uitwisseling met koersbalgroep Driel. - Individuele begeleiding als vervolg op workshops ipad/ E-reader door vrijwilliger Stuw Platform Overbetuwe (tevens inwoner van Oosterhout). - Griepprik tijdens KernPunt woensdagmiddag i.s.m. huisartsen. - Broodmaaltijd met seniorensoos, koersballers en partners in december. Koersballers uit Oosterhout hebben inwoners van Randwijk geholpen bij het opzetten van een koersbalochtend in het eigen dorp. Ook is er contact gelegd met de onderzoeker van het Radboud UMC en de huisartsen over de resultaten van het zogenaamde TOS-onderzoek naar kwetsbare 70+-ers in Oosterhout. In 2014 bespreken dorpsraad, huisartsen e.a. de resultaten van dit onderzoek en om welke vervolgacties dit vraagt. De gezamenlijke maaltijden van de seniorensoos en de koersbalgroep versterken het onderlinge contact en de uitwisseling tussen beide groepen. Door de griepprik in het dorpshuis te geven, maken meer mensen (34 in 2013) kennis met de activiteiten van het KernPunt, 2 hiervan zijn meteen vaste bezoeker geworden. Met de brede school wordt informatie uitgewisseld over elkanders activiteiten en waar mogelijk ondersteund. Zo verzorgt kinderopvang de Klompjes de paasversiering en is kinderkoor Samsamen komen zingen bij de paasbrunch. Bij de griepprik bijeenkomst hebben kinderen van de BSO flyers uitgedeeld om ouderen te vragen voor te komen lezen bij de nationale voorleesdagen. Eén persoon heeft dat ook daadwerkelijk gedaan tot beider tevredenheid en plezier, waardoor het contact blijft en de positieve verhalen hierover ook. Ook het contact tussen MEE en de brede school is versterkt n.a.v. de vraag vanuit de brede school om het thema Iedereen is anders verder uit te werken. Daaruit is een leskist ontwikkeld met een programma voor zowel de kinderen als ouders en leerkrachten. De mogelijkheid om informatie in te winnen bij het KernPunt is minder zichtbaar geworden omdat vrijwilligers deze taak combineren met gastheer/ gastvrouw bij de activiteiten. 12

13 Driel Plannen 2013 Ondersteuning vrijwilligers / initiatiefnemers van ontmoetingsactiviteiten. Pilot opvang voor ouderen die moeilijk aansluiten bij bestaande activiteiten vanwege dementie of psychische klachten. Signalen terugkoppelen aan KernGezond-partners. Huisbezoeken. Resultaten DOP-werkgroep voorzieningen voorzien van cijfers over zorgbehoefte in Driel (WMOvoorzieningen, AWBZ-cijfers, cijfers MEE). - In de Cunerahof is een knutselactiviteit voor jong en oud opgestart door enthousiaste vrijwilligster, 1x per maand op woensdagmiddag. Er komen vooral kinderen uit gezinnen die leven op het sociaal minimum. - Drielse jongeren hebben in het kader van een maatschappelijk project voor de Vitesse Street League geholpen bij het stamppottenbuffet in de Cunerahof. Door zowel jong als oud zeer goed bevallen. - Vrijwilligers zijn getraind voor huisbezoeken in Driel. Vanaf juni werden de eerste huisbezoeken afgelegd door de eerste groep vrijwilligers. De eerste resultaten komen in 2014 beschikbaar. De pilot voor de opvang van ouderen wordt gedragen door KernGezond-partners: Stichting Samen Zorgen, STMG en Stuw en ondersteund door Buurtzorg, Driegasthuizengroep en actieve vrijwilligers uit Driel van de Zonnebloem, tafeltje dekje/meldpunt Vrijwillige Thuiszorg en de Cunerahof. In mei/juni is 3x een inloop gehouden in de Cunerahof om ervaring op te doen met bereiken van ouderen die niet mee (kunnen) doen met bestaande activiteiten en te zoeken naar een goede vorm voor de pilot van de opvang. Er zijn in totaal 19 mensen geweest, waarvan 4 bewoners van de Cunerahof met (tijdelijke) fysieke en/of mentale problematiek en 3 dorpsbewoners met weinig sociale contacten. De anderen waren actieve ouderen en actieve vrijwilligers die het project een warm hart toedragen. Conclusie van deze proef: - lange adem nodig: de drempel is (te) hoog voor de huidige kwetsbare doelgroep, mond-totmondreclame is belangrijk net als bekendheid en vertrouwen opbouwen; - een professionele begeleider is in tegenstelling tot de groep actieve vrijwilligers (beter) in staat om een veilige omgeving te creëren, contact te leggen en een goede sfeer te creëren. 13

14 Het vervolg zou kunnen bestaan uit (minimaal) een dagdeel opvang met professionele begeleiding in combinatie met het vergroten van de bekendheid en het vertrouwen door regelmatig in gesprek te gaan met deelnemers van bestaande activiteiten en een werkplek in te richten in de Cunerahof waar professionals beter toegankelijk en in beeld zijn. Voor de financiering van de professionele begeleiding is een aanvraag gedaan bij het Fonds Sluyterman van Loo. Deze is echter niet toegekend, omdat men vindt dat het bereik van het aantal ouderen te laag is in relatie tot de kosten en dat de samenwerkende instellingen de kosten zelf moeten kunnen dragen. Daarna is het project stil komen te liggen. Betrokkenen uit Driel zijn hierover geïnformeerd. Daarop is nog een gesprek geweest met leden van een serviceclub. Mogelijk krijgt dit project in 2014 alsnog een vervolg. Belangrijk voor zowel het bereiken van de doelgroep als het vinden van financiering is dat het trekkerschap meer bij het dorp komt te liggen. Heteren Plannen 2013 Ondersteuning vrijwilligers / initiatiefnemers van leefbaarheidsinitiatieven. Samenwerking met nieuwe teamleider welzijn Liefkenshoek opbouwen. Inzet van klusvrijwilligers vanuit het KernPunt in relatie tot de informatievoorziening over veilig wonen (werkgroep thuistechnologie). Signalen terugkoppelen aan KernGezond-partners. Bijdragen aan proeftuin Arbeid, participatie en meedoen. Resultaten 2013 Werkgroep met dorpsraad, ondernemersvereniging, verenigingen en Stuw heeft een dorpsmagazine voor Heteren ontwikkeld, de Peperbus. Na de opstartfase op de achtergrond beschikbaar voor vragen/ sparren. Prettige samenwerking met teamleider welzijn Liefkenshoek, o.a. jong-oud activiteiten met jongeren Insula. Na de opening van de nieuwbouw in december beschikt Liefkenshoek/ KernPunt Heteren over een prachtig plein voor ontmoeting, activiteiten, een kop koffie of een maaltijd. Werkgroep thuistechnologie heeft informatiefolder over veilig en gemakkelijk wonen (met thuistechnologie) ontwikkeld en verspreid in Heteren. Daarna regelmatig persberichten over één van de onderwerpen. Klusvrijwilligers zijn beschikbaar bij het KernPunt / Liefkenshoek, er komen echter nauwelijks vragen. Wel voor enkele grote klussen bij cliënten RIBW en Driestroom. Dit verliep niet soepel, o.a. door beeldvorming bij vrijwilligers dat iemand die nog zo jong is, dat toch wel zelf kan 14

15 doen. Een gesprek hierover met ambulant begeleider Driestroom is niet door gegaan en niet opnieuw gepland vanwege de opening nieuwbouw Liefkenshoek en verhuizing. Klusvrijwilligers hebben geholpen bij inwoners na de verhuizing. Input geleverd vanuit KernPunt aan proeftuin Participatie & Meedoen. Randwijk Plannen 2013 Ondersteuning vrijwilligers/ initiatiefnemers van leefbaarheidsinitiatieven, in het bijzonder ontwikkeling dorpshuis Randwijks Hof. Signalen terugkoppelen aan KernGezond-partners. Huisbezoeken. Resultaten 2013 Contacten / sparren met betrokken bewoners die wat willen, o.a. aanmelding kamerhuur incl. sociale contacten, leden dorpsraad en sparren met voorzitter werkgroep Randwijks Hof. Ondersteuning vrijwilligers bij uitbreiden activiteiten Randwijks Hof: interesse is gepeild onder ouderen in Randwijk m.b.v. een enquête. Op basis daarvan zijn in 2013 twee activiteiten gestart: Eten wat de pot schaft (1x per maand samen eten in Randwijks Hof voor iedereen die wil) en een koersbalgroep. De koersbalgroep kon voortvarend starten met hulp van koersballers uit Oosterhout en het lenen van een koersbalmat en ballen van Stichting Samen Zorgen (Liefkenshoek). Met een anonieme gift uit Randwijk heeft de groep een eigen mat en ballen (via Marktplaats) aangeschaft en hebben ze zelfs al en een (oliebollen)toernooi georganiseerd met koersballers uit Oosterhout. In april is de eerste groep vrijwilligers getraind door medewerkers van Stuw en de Driestroom. Zij doen nu de huisbezoeken in Valburg en Randwijk. Vrijwilligers zijn getraind voor huisbezoeken in Driel. Vanaf mei werden de eerste huisbezoeken afgelegd. De eerste resultaten komen in 2014 beschikbaar. 15

16 Elst Noord Triade Plannen Opstarten nieuw kernpunt in Elst Noord met integrale buurtgerichte- aanpak voor wonen, zorg en welzijn. 2. Realiseren van ontmoetingsmogelijkheden voor (kwetsbare) bewoners. 3. Opstarten service centrum. 4. Realiseren van samenwerking met RIBW en Driestroom. Resultaten 2013 Met de kernwaarden ontmoeting, er-op-af, en meedoen is het KP Triade opgezet. Daarvoor zijn er samenwerkingskontakten m.n. met Driestroom en het RIBW opgestart als basis van het KernPunt. Stuw heeft de leiding van het project. Belangrijk was het omvormen van het toenmalige senioren-dagopvang Triade voor mensen met een beperking tot een gerichte openstelling van het KP Triade richting de wijken van Elst Noord mét behoud van de dagopvang. Eind 2013 komen er steeds meer wijkbewoners voor activiteiten, vragen en (wijk)vergaderingen naar het KernPunt toe. Er zijn nieuwe vrijwilligers uit de wijk geworven als dragende krachten voor een aantal activiteiten in het KP Triade. Activiteiten Er is een goed lopend eetcafé opgestart voor buurtbewoners uit Elst Noord. Wekelijks komen er tussen 20 en 25 bewoners (uit de kwetsbare groep) om de door mede-buurtbewoners gekookte maaltijd gezamenlijk te gebruiken. De deelnemers creëren op deze wijze een groter sociaal netwerk om zich heen. Daarnaast zijn er incidentele eet-activiteiten georganiseerd als de langste eettafel in de week tegen eenzaamheid, en een Kerstdiner voor de wijk. Jongeren uit de Uitvlucht (jongerencentrum Stuw) hebben een actieve rol op zich genomen tijdens deze incidentele activiteiten. Getracht wordt om de senioren van de dagopvang van Driestroom te betrekken in de activiteiten waarbij ook andere wijkbewoners aan deelnemen. Er zijn ook creatieve activiteiten geweest waar 10 bewoners aan deelnamen. De organisatie was in handen van een wijkbewoonster. In het kader van zelfredzaamheid wordt een cursus koken voor mannen 60+ georganiseerd. In 2014 wordt hier een vervolg aan gegeven. Voor kinderen is er een Sinterklaasviering geweest, georganiseerd met moeders van Home- Start gezinnen. 16

17 Het kernpunt Triade is onderdeel geweest van de kantoor-opening van een van de partners, de RIBW. Ook cliënten van de RIBW zijn geregelde Triade-bezoekers. Hier is getracht om met jongeren van de Uitvlucht en de Triade-senioren iets gezamenlijks neer te zetten. Hier zal in de toekomst meer aandacht aan worden besteed. Wekelijks op woensdagochtend is er een laagdrempelige inloop voor bewoners uit Elst Noord. Leefbaarheid groep Koninginnebuurt heeft haar bewonersavond voor de Koninginnebuurt in Triade georganiseerd. Er kwamen 50 buurtbewoners op af om met elkaar over wijkgerichte zaken te discussiëren. Het partneroverleg omtrent de samenwerking binnen het KernPunt vindt 6-welijks plaats. Door dit overleg krijgt de samenwerking binnen de wijk steeds meer gestalte. Hieraan nemen, naast de partners RIBW, Driestroom en Stuw, ook het Wijkplatform Elst Noord, de leefbaarheidgroepen en de senioren dagopvang deel. De gemeente is een aantal malen geïnformeerd over het nieuwe KP Triade. Eind 2013 heeft zij haar sociaal kernteam geformeerd en is werkzaam vanuit het Triade gebouw. De samenwerking met dit team en het KP Triade zal in 2014 gestalte moeten krijgen. De start voor een service centrum voor, door en in de wijk is in gang gezet. Door de partners en samen met de gemeente- worden voorbereidingen getroffen voor een dienstencentrum waarin bewoners voor elkaar klussen verrichten, of waarbij bewoners (al dan niet met een uitkering), gerichte klussen doen in bijvoorbeeld de openbare ruimten in de wijk. In 2014 wordt dit geeffectueerd. 17

18 6. Toekomstplannen Het komend jaar wordt voor alle organisaties die werkzaam zijn in de sector zorg en welzijn cruciaal. De decentralisaties van de AWBZ-begeleiding, de jeugdzorg en van werk en participatie betekent een enorme overheveling van taken naar de gemeente. In de Overbetuwe is de gemeente samen met de partners volop bezig met de invulling van de nieuwe taken. Hierbij komt helder naar voren dat we in Overbetuwe een forse voorsprong hebben omdat we al jarenlange ervaring hebben met samenwerking in de kernen. Ter facilitering van het gemeentelijk beleid met betrekking tot de decentralisaties en de Kanteling, zijn de deelnemers van KernGezond voornemens om de KernPunten in 2014 verder te ontwikkelen. Ontwikkeling KernPunten: o Samenwerking op dorpsniveau vanuit inwonersinitiatieven In en rond de KernPunten moeten alle inwonersinitiatieven gestimuleerd en ondersteund worden, die gericht zijn op het versterken van de onderlinge betrokkenheid en de sociale samenhang. o Bundeling formeel en informeel Vrijwilligersorganisaties en professionals zullen intensiever samenwerken. Allereerst moet men elkaar weten te vinden en er moet wederzijds vertrouwen zijn. In het KernPunt moet men formeel en informeel elkaar kunnen ontmoeten. o Nieuwe initiatieven, servicediensten en huisbezoekgroepen Er moet veel ruimte en energie zijn voor nieuwe initiatieven, die eenzaamheid voorkomen en zelfredzaamheid bevorderen. Bij de ontwikkeling hiervan werken professionals en inwoners intensief samen. o Toegang / lage drempel De KernPunten moeten voor iedereen in het dorp een toegang bieden naar (lichte) hulp, voorlichting en advies, van waaruit doorverwijzing plaatsvindt. Alle inwoners, vooral de kwetsbare, moeten gemakkelijk binnen kunnen en durven komen. o Ontmoeting, Informatie en Advies, steunpunt en participatie In de KernPunten kunnen mensen terecht voor vier functies, die in combinatie met elkaar worden geleverd: ontmoeting (meestal geleverd door vrijwilligers) informatie en advies (idem) ondersteuning door getrainde vrijwilligers en/of professionals 18

19 activering en ondersteuning bij het vinden van plekken om mee te doen aan de samenleving; betaald en onbetaald werk, maar ook aansluiting bij reguliere verenigingen o Samenwerking en afstemming met sociale kernteams Vanuit de KernPunten wordt nauw en intensief samengewerkt met de sociale kernteams. In 2014 zijn deze als proeftuin gestart in Herveld-Andelst en in Elst Noord. De medewerkers van de kernteams zullen kind-aan-huis zijn in de KernPunten. De deelnemers van KernGezond hebben zich positief uitgesproken om actief en op maat te participeren in de uitwerking van de WZW-W agenda van de gemeente Overbetuwe, teneinde de decentralisaties en de Kanteling tot een goed einde te brengen en zacht te laten landen. Gelet op de dynamiek van dit proces wordt het wenselijk geacht om de intensieve samenwerking, zowel op uitvoerend niveau als op management- en bestuursniveau, in 2014 te continueren. 19

20 7. Financiële gegevens KernGezond 2013 KOSTEN personeel: regulier coördinatie KernPunten extra coördinatie KernPunten coördinatie samenwerking PR: website (onderhoud) 103 folders e.d. PR activiteiten activiteiten in de KernPunten: diverse activiteitenkosten (incl. huur) ICT 4 kernpunten inventaris 308 overig: vergaderkosten 432 conferenties en trainingen TOTAAL KOSTEN BATEN saldo op 31 dec gemeente Overbetuwe (via Stuw) provincie Gelderland deelnemende partners (elk 5.000) Attent wwz De Driestroom MEE Geld. Poort St. Samen Zorgen STMG RIBW Stuw bijdrage Rabobank tbv ICT (2011) bijdrage WS Valburg (Oht) 50 deelnemersbijdragen 444 TOTAAL BATEN saldo op 31 dec

21 BIJLAGE 1 Strategische notitie KernGezond 2013 WE GAAN HET SAMEN DOEN Inleiding Het samenwerkingsproject KernGezond is opgericht na de invoering van de WMO in 2006 door enkele lokale partijen. Het doel van KernGezond is om activiteiten en diensten op het terrein van zorg en welzijn zo dicht mogelijk bij de burger te brengen dmv het oprichten van KernPunten in elke dorpskern. Hiermee liep KernGezond vooruit op de ontwikkelingen en tot op de dag van vandaag zijn de keuzes die gemaakt zijn nog actueel. Sterke punten zijn nog steeds samenwerking, daadkracht, kerngericht, cliëntgericht en de combinatie van ontmoeting en informatie en advies (lage drempel). Op dit moment is KernGezond een begrip in de gemeente Overbetuwe. Zowel bij de burgers, de professionele en vrijwillige organisaties rond WZW en bij de gemeente zijn de KernPunten bekend. Maar ook de politiek (raad en college) zien KernGezond als een belangrijke troef om het beleid rond WZW vorm te geven en uit te werken in concrete maatregelen. Het is ook tekenend dat inmiddels 7 organisaties én de gemeente elkaar gevonden hebben binnen Kerngezond. De ontwikkelingen die op ons afkomen (transities) dwingen ons echter om niet achterover te leunen, maar juist om ons te beraden over de toekomst. De zaken waar KernGezond voor staat sluiten naadloos aan op de ideeën achter deze transities en op het beleid van de gemeente om hieraan vorm te geven. Daarvoor zal KernGezond doorontwikkeld kunnen worden en dat kan voor Overbetuwe resulteren in een hechte samenwerking tussen gemeente, professionele aanbieders en burgers (vrijwilligers en verenigingen). In deze notitie worden hiervoor aanzetten gegeven. Uitgangspunten In 2009 hebben we als missie geformuleerd: Het komen tot een zodanig samengesteld dienstenpakket van diensten, faciliteiten, activiteiten en ontmoeting met als doel het voorkomen van eenzaamheid, -preventievezorg, informatievoorziening & welzijn, afgestemd op vraag en behoefte opdat mensen zolang mogelijk zelfstandig, binnen eigen sociaal netwerk en sociaal kapitaal kunnen blijven wonen op een leefbaar platteland, specifiek in de kleine kernen van gemeente Overbetuwe. 21

22 De inzet van KernGezond was met name gericht op preventie en een lage drempel voor zorg- en welzijnsdiensten. In de loop der jaren is er ook steeds meer gezamenlijk aandacht gevestigd op welzijn (ondersteuning), zorg (behandeling), en vroegdiagnostiek (vraagverheldering). Ook zijn we inmiddels zo ver dat we ons willen richten op alle kernen van de gemeente, dus ook Elst. Daarom kunnen we onze missie opnieuw formuleren als: Het komen tot een zodanig samengesteld dienstenpakket van diensten, faciliteiten, activiteiten en ontmoeting met als doel het voorkomen van eenzaamheid, het leveren van informatievoorziening, welzijn en zorg, met bijzondere aandacht voor vroegdiagnostiek (vraagverheldering) zodat de diensten worden afgestemd op vraag en behoefte, opdat mensen zolang mogelijk zelfstandig, binnen eigen sociaal netwerk en sociaal kapitaal kunnen blijven wonen op een leefbaar platteland, in alle kernen van gemeente Overbetuwe. Daarmee raakt KernGezond de kern van het huidige beleid van de overheid om de dienstverlening (AWBZ begeleiding, jeugdzorg en participatie) dichter bij de burgers, naar de gemeenten te brengen. Om hierop adequaat in te spelen zullen binnen het samenwerkingsverband KernGezond een aantal uitgangspunten moeten gelden: Vraaggestuurd, cliënt centraal, eigen kracht Nog meer dan voorheen moet de dienstverlening afgestemd zijn op de vraag van de cliënten / deelnemers. Binnen de (gekantelde) gemeente is de aandacht vooral gericht op de vraag achter de vraag en de eigen kracht van de burger en van de samenleving. Ook binnen KernGezond zullen wij onze methodieken verder moeten ontwikkelen om hierop optimaal in te kunnen spelen. We moeten verder kantelen! Netwerken per kern; Naast de KernPunten, een fysieke plek in elke kern waar ontmoeting, info en advies wordt georganiseerd zullen we moeten investeren in de ontwikkeling en versterking van de lokale netwerken. Samenwerking en afstemming moeten breed georganiseerd worden in elke kern. Hierbij zal vanuit KernGezond aangesloten worden bij het gemeentelijk beleid om in elke kernen te werken met Kernteams en de toegang tot de zorg te regelen via het Loket Samenleven (WMO-loket). 22

23 Formeel en informeel samen Aansluitend op voorgaande zullen we extra moeten investeren in samenwerking met vrijwillige organisaties in de kernen. Wederzijds hebben we elkaar nodig en kunnen we elkaar aanvullen in de signalering en dienstverlening. Dat betekent o.a. investeren in de relatie, laten zien wat wij doen en elkaar serieus nemen. Ook kunnen we met enige regelmaat de verschillende partijen bij elkaar brengen rond een thema of werkwijze (methodiek), zodat mensen elkaar leren kennen en de neuzen dezelfde kant op staan. Kerngericht, kleine schaal, dichtbij Het hoeft geen betoog dat een kerngerichte aanpak voor de burger de drempel naar zorg en welzijn lager maakt. Maar ook voor de medewerkers levert het werken in de kern veel op: gekend zijn, de mensen kennen en ook op de hoogte zijn van de (on)mogelijkheden in een dorp maakt het makkelijker om maatwerk te leveren. We moeten ons niet alleen richten op de (kleinere) kernen, maar ook in Elst kan KernGezond veel betekenen. Daarvoor zullen we in Elst kiezen voor een niet kern- maar wijkgerichte aanpak. Daarbij zullen we aansluiten bij de gemeentelijke wijkindeling (Elst Noord, Elst Zuid en Elst Oost). Samenwerking ipv concurrerend In Overbetuwe hebben we ervoor gekozen om intensief met elkaar samen te werken in het belang van de burgers. De afspraken die we maken kunnen soms op gespannen voet staan met de (meestal korte termijn-) belangen van de eigen organisatie. Het is belangrijk om dit (mogelijke) knelpunt te onderkennen en hierover helder met elkaar te communiceren. Aansluiten bij gemeentelijk beleid De gemeente betrekt alle partners van KernGezond uitdrukkelijk bij de ontwikkeling van de transformaties. Het ligt voor de hand dat wij in onze keuzes aansluiten bij de gemeente. In het netwerk WZW en de werkorganisatie, inclusief de uitwerking van de proeftuinen is KernGezond nauw betrokken. Het is belangrijk om onze strategische keuzes en activiteiten nauw op elkaar af te stemmen. 23

24 Voorwaarden Om onze samenwerking optimaal te laten verlopen is het noodzakelijk dat wij met elkaar een aantal randvoorwaarden afspreken, zoals: Elkaar kennen + elkaars krachten kennen. Afstemming en samenwerking op 3 niveaus (bestuur, management en professionals); Verbindingen maken. Transparantie, informatie uitwisselen. Vertrouwen in elkaar en elkaar wat geven en nemen. Investeren in coördinatie en afstemming. Aandachtspunten voor 2013: Samenwerking gemeente en onderlinge afstemming We zullen constructief bijdragen aan de invulling van de transities in de gemeente Overbetuwe. Daarbij is het van belang dat de gemeente niet alleen gebruik maakt van onze kennis en deskundigheid, maar ook dat zij bereid is om de KernGezondpartners mee te nemen in het formuleren en invullen van het aanbod. ( voor wat hoort wat!). Samenwerking andere partners: corporaties, dorpsraden, meldpunt, overige aanbieders in zorg en welzijn (bv zorgboeren, Siza, Philadelphia). KernGezond moet zich niet isoleren, maar ook samenwerking zoeken (hoe?) met andere aanbieders en partijen. Mogelijk aansluiting van anderen (bv. corporaties) bij KernGezond. Hechtere verbindingen met elkaar (allemaal of sommigen, op onderwerp), bv. o Kernteams, signalering, verwijzing en aanbod: Het ligt voor de hand dat op kernenniveau de uitvoerende werkers nauwer met elkaar in verbinding komen. Wij moeten dit vanuit KernGezond faciliteren (bv. centrale werkplek, registratie afstemmen en casussen uitwisselen). o Projecten: We kunnen op specifieke onderwerpen gezamenlijke projecten en activiteiten ontwikkelen, zoals vervoer, huisbezoekgroepen, enz. Uitbreiden aandachtsgebieden: o Jeugd o Werk/ participatie 24

25 BIJLAGE 2 Evaluatie KernGezond Doelstellingen Doel van het project KernGezond is het terugdringen van eenzaamheid en het aanbieden van preventieve zorg- en welzijnsactiviteiten, zodat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen in de kleine (plattelands)kernen van de gemeente Overbetuwe. KernGezond wil dit bereiken door het oprichten van een KernPunt in alle kleine dorpskernen van de gemeente: fysieke locaties, waar activiteiten plaatsvinden op het gebied van zorg en welzijn en waar men terecht kan voor informatie en advies. Vanuit de KernPunten worden alle zorg en welzijnsdiensten in onderlinge samenhang aangebonden, waarbij de vraag van de burger centraal staat. Om zoveel mogelijk burgers met beperkingen te bereiken werkt KernGezond nauw samen met alle lokale vrijwilligersorganisaties. In hoeverre hebben we de geformuleerde resultaten bereikt? 1. KernPunten in alle kleine dorpskernen. 2. Met activiteiten mbt zorg en welzijn & info en advies. 3. Onderlinge samenhang in het aanbod. 4. Vraag van de burger centraal. 5. Samenwerking met lokale vrijwilligersorganisaties. Ad 1. In alle kleine kernen zijn kernpunten gerealiseerd, ook in Elst is 1 Kernpunt (Elst N). Ad 2. Info & advies is niet als aparte voorziening van de grond gekomen. De adviesbalies zijn opgeheven. Wel zijn in de meeste kernpunten de gastheren en vrouwen getraind om info en advies te geven tijdens de activiteiten. Er is nauwelijks zicht op hoeveel hiervan gebruik wordt gemaakt. Overal zijn wel folders beschikbaar en worden voorlichtingsactiviteiten georganiseerd wanneer daar behoefte aan blijkt te zijn (maatwerk). Wel zijn veel zorg- en welzijnsactiviteiten vanuit de KernPunten (en met name de samenwerking van de organisaties ontwikkeld. Ad 3. Er wordt lokaal maatwerk geleverd op basis van de vraag van de mensen. Daarmee is meestal sprake van lokale onderlinge samenhang. Tussen de KernPunten onderling is weinig samenhang. Opgemerkt moet worden dat de doelgroepen die bereikt worden sterk afhankelijk zijn van de plaatselijke situatie. Het zijn vooral de ouderen die naar de KernPunten komen, zeker waar de KernPunten in een zorgcentrum zijn gehuisvest. Ad 4. De vraag van de burger staat centraal en vaak wordt/is extra geïnvesteerd om die vraag naar boven te krijgen. Ad 5. De samenwerking met vrijwilligersgroepen is meestal incidenteel en is niet structureel ingebed in de KernPunten. Dit is een aandachtspunt. 25

26 Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen geweest? 1. Welke ontwikkelingen hadden een positieve invloed 2. Welke ontwikkelingen hadden een negatieve invloed? Ad 1. De kernpunten hebben een positieve invloed gehad op de onderlinge samenhang en samenwerking. Elkaar kennen heeft daar veel aan bijgedragen. We hebben elkaars kwaliteiten leren kennen en maken daarvan gebruik Hierdoor zijn een aantal gezamenlijke initiatieven genomen. Door de decentralisaties en de kerngerichte aanpak is het belang van goed lopende KernPunten toegenomen. Met name KP Elst Noord sluit goed aan op deze ontwikkelingen. Ad 2. Het is lastig om duidelijk te krijgen/maken wat je nu wel en wat je niet van een KP mag verwachten. Kernpunten moeten zich aanpassen aan de vraag van het dorp. Dat betekent dat er geen blauwdruk te geven is. Hoe beoordelen we de samenwerking? 1. Onderlinge samenwerking 2. Samenwerking met de gemeente 3. Partners die later aangehaakt zijn, o.a. Stuw, RIBW, MEE 4. Samenwerking met andere professionele partners, o.a. Woningcorporaties (Valburg en Heteren), politie, vluchtelingenwerk, thuiszorgorganisaties, enz. 5. Samenwerking met vrijwilligersorganisaties, o.a. Meldpunt, lokale vrijwilligersorganisaties, Samenwerking is goed. Men weet elkaar te vinden. De samenwerking op kernenniveau verschilt echter, dit heeft o.a. te maken met de plaatselijke situatie, en welke organisatie aanbod heeft in die kern. Overigens wordt lokaal uiteraard ook intensief samengewerkt met andere organisaties dan KernGezond-partners. Het is belangrijk om goed te weten wie de lokale sleutelfiguren zijn. De samenwerking op bestuurlijk niveau en in de stuurgroep was goed: vooral informatieuitwisseling, afstemming en samen dingen oppakken. Soms was het lastig dat contactpersonen van bepaalde organisaties nogal wisselden. Samenwerking met de gemeente is goed gekomen. Vooral de laatste twee jaren. Ook met het WMO-loket is de samenwerking geïntensiveerd. Was prettig. Met het Meldpunt Vrijwillige Thuiszorg ging het in het begin wat stroef, maar dat is nu ook goed. Conclusies M.b.t. de resultaten: De resultaten zijn gehaald M.b.t. de samenwerking: De samenwerking is verstevigd op alle niveaus. We weten elkaar goed te vinden. M.b.t. de toekomst (oa in relatie met de transities): Er liggen veel kansen. Vooral de KernPunten moeten verder ontwikkeld worden, daarin moet de samenwerking gestalte krijgen. 26

27 Op basis van bovenstaande conclusies zijn de gezamenlijke bestuurders van KernGezond tot de volgende aanbevelingen gekomen 1. Vanuit KernGezond zullen wij ons blijven richten op de inzet en versterking van de lokale kracht en op burgerparticipatie. Elke inwoner moet mee kunnen doen. 2. Ontwikkelkracht van KernGezond behouden en gebruiken om de gevolgen van de komende decentralisaties op te vangen. 3. Open staan voor samenwerking met andere aanbieders. Concreet zullen bij alle KernPunten ook de andere aanbieders betrokken worden voor zover zij in de kern een actieve rol (kunnen) hebben. Dit zal ook gericht zijn op verbreding van de doelgroep. In de praktijk zal het onder andere gaan om: woningcorporaties, zorgpartijen en informele (zorg)organisaties. 4. De KernPunten blijven ontwikkelen en naar voorbeeld van Triade. Lokaal maatwerk is uitgangspunt daarbij. 5. KernGezond (stuurgroep en bestuurlijk overleg) in 2014 voortzetten, vooral om a. de ontwikkelingen in de kernpunten te monitoren b. de ervaringen met de kernteams (proeftuinen Herveld en Elst Noord) te delen c. van elkaar te blijven leren d. over de eigen grenzen te blijven kijken e. ons (samen) voor te bereiden op 2015 f. ons (vooral ook vanuit de KernPunten) verbinden met andere ontwikkelingen en initiatieven in de gemeente, o.a. de WMO-werkplaats (HAN) en de gemeentelijke stuurgroep WZW 6. Vanaf 2015 is er een nieuwe situatie. Waarschijnlijk kan dan KernGezond worden opgeheven. 7. Medio 2014 organiseren we een werkconferentie om de resultaten van KernGezond voor het voetlicht te brengen en een nieuwe impuls te geven aan de samenwerking binnen WZW in Overbetuwe in de nieuwe gedecentraliseerde omgeving. (Ruud Geerts, december 2013) 27