Waarom werden ontdekkingsreizen uitgevoerd?

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 3514 woorden 21 november keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Waarom werden ontdekkingsreizen uitgevoerd? Vanaf onze vroege kindertijd stuurt nieuwsgierigheid ons vele wegen op om iets uit te vinden over de wereld rondom ons. Soms kan dit slechts de vraag naar avontuur of het zoeken naar iets nieuws zijn. Een opgewonden kind, dat een paddestoel of een vreemd insect in het bos vindt is vaak enthousiast. Ze zijn de eersten die het zien en willen hun ouders meenemen naar hun ontdekking. Eén van de belangrijkste redenen voor vroegere ontdekkingsreizen was waarschijnlijk het zoeken naar voedsel. Men moest weg van plekken waar het klimaat de natuur veranderde. Dit gebeurt nu nog. Momenteel is het in veel delen van Australië erg droog. Door de moderne techniek worden watervoorraden aangelegd zodat mensen langer op een plek kunnen blijven. Dit had vroeger niet gekund. Wanneer het water op was, was het tijd om te vertrekken. Veel van de vroegere ontdekkingsreizen waren daarom incidenteel. Wanneer jagers eten zochten gingen ze achter het spoor van de dieren aan. Als ze een plek vonden met genoeg voedsel, bleven ze daar een tijdje. Terwijl de Vikingen bereid waren Noord Europa en Engeland te plunderen, lieten anderen zien, dat je ook ergens kon vestigen, op nieuwe grond. Georganiseerde ontdekkingsreizen Er werden meer reizen georganiseerd door de ontwikkeling van handel in het Midden Oosten. De eerste bekende tocht naar het onbekende was de vier jarige expeditie van de Egyptenaren naar het land Punt, rond 1500 v.c. Het doel van de expedities was het vinden van goud. De reizen van de Egyptenaren waren echter nog beperkt en gingen niet de onbekende zee op. Naast de reizen door de Stille Oceaan, waren er ook reizigers in het noorden. De Vikingen ontdekten Noord Amerika, maar hadden geen idee van wat ze eigenlijk bereikt hadden. Ze dachten dat ze op een klein eiland, net als vele anderen, waren aangekomen. De Noormannen ontdekten Engeland. Wij vinden dit vreemd omdat wij altijd met westerse ogen kijken, maar toen Columbus en anderen Noord Amerika ontdekten was dat niet alleen een ontdekking voor hen, maar ook voor de bewoners van die landen. Vaak openden ontdekkingen van nieuwsgierige reizigers de ogen van anderen voor nieuwe dingen die ze in hun eigen land zouden kunnen gebruiken. Marco Polo bracht een aanzienlijke periode in Azië door. Alhoewel zijn reis begonnen was om het Christendom in het oosten te verspreiden, maar hij had ook een bedrijf en een schrijvers talent dat hij op zijn reis gebruikte. Hij rapporteerde over onbekende planten en dieren maar ook over hoe ze in het oosten petroleumlampen gebruikten. Handel en Rijkdom Pagina 1 van 7

2 Handel was door de jaren heen één van de belangrijkste redenen voor ontdekkingsreizen. De handel in exotische goederen, maar ook het vinden van snellere handelsroutes en het sluiten van verdragen met landen over het doorreizen. Religie, Faam en Fortuin Terwijl de handelaars hun fortuin wilden vergrootten, vonden anderen dat dit een goede tijd was om hun visie aan anderen over te brengen en hen te bekeren tot het Christendom. Ze hadden concurrentie van het Moslim geloof en probeerden overal op aarde waar ze kwamen mensen te bekeren tot het Christendom. Toen in de 15de eeuw het individualisme opkwam, samen met de Renaissance, begonnen faam en glorie mee te spelen als redenen voor ontdekkingsreizen. Christopher Columbus kreeg grote reputatie nadat hij de Nieuwe Wereld had ontdekt. De Spaanse veroveraars, die Amerika ontdekten, werden gemotiveerd door meerdere factoren: "God, Goud en Glorie". Of iemand ontdekte voor het geloof, de rijkdom of de glorie, het niveau van de ontdekkingen werden bepaald door de aanwezige technieken. De Renaissance in Europa betekende een herleving van wetenschappelijke ontdekkingen. De ontdekking van de kwadrant, maar ook het beter begrijpen van een magnetisch kompas vergrootte de nauwkeurigheid van de navigatie. Ook kwamen er betere kaarten en betere schepen. Dit maakte de reis nog niet compleet veilig, maar verbeterde veel. Wetenschap en Nieuwsgierigheid In de achttiende eeuw ontwikkelde zich De Verlichting. Ontdekkingsreizen werden nu ook gedaan voor natuurkundige doelen om onze kennis te vergroten. Deze periode werd ook wel de eeuw der nieuwsgierigheid genoemd. De vraag is of wetenschappelijke ontdekkingsreizen slechts wetenschap voor de wetenschap is of dat er ook nog voordelen aan verbonden zitten voor sommige bedrijven. Vele oceaanreizen waren op schepen met wetenschappelijke laboratoriums. Ze hadden getrainde wetenschappers aan bood en de benodigde apparatuur. Er waren ook mensen aan boord om alles wat op de reis gevonden werd goed op te kunnen schrijven. De zoektocht door de ruimte is vooral op een laag niveau gezet doordat hij volgens sommigen geldverspilling is terwijl er op onze aarde ook nog armoe bestaat. Een theorie zegt dat ontdekken bij ons genetisch is ingebouwd, dat het onderdeel van ons is en dat het ons helpt te overleven als voedsel schaars is. In de 20ste eeuw namen de nationale belangen en de persoonlijke prestige de overhand toen er weinig land meer te veroveren of te claimen viel. De wedstrijd om de Noordpool, Zuidpool, de maan, naar Mars, de Mt. Everest en de diepzeeën. Nationaal prestige gecombineerd met technologische kennis voedde de race om de maan en de rest. De USA en USSR zagen de ontdekking van de ruimte als een vergroting van de nationale trots. De kroning van koningin Elizabeth II van Engeland werd overschaduwd door de Britse expeditie naar de top van de Mt. Everest. Wie deden er aan de ontdekkingsreizen mee? Beroemde ontdekkingsreizigers: - Columbus - Amerigo Vespucci - Bortolomeus Dias - Ceaser in Engeland - Gil Eannes Pagina 2 van 7

3 - Hanno - Ermando de Soto - Marco Polo - Herando de Soto - James Cook Marco Polo Het waren de broers Niccolo en Matteo Polo. Ze waren de eerste Europeanen die een bezoek aan China brachten. Twee jaar nu hun terugkeer in Europa, in 1271, besloten ze opnieuw naar het oosten te gaan. Ditmaal ging de zoon van Niccolo mee: Marco. De lange reis naar China werd gemaakt over land, maar toen Marco Polo terug keerde naar Europa, maakt hij de tocht over zee, langs het schiereiland Maleisië en India. Christopher Columbus. Iedereen zegt de achternaam van Columbus in plaats van zijn voornaam. Hij werd in 1451 geboren in Italië, over de geboorteplaats zijn nog veel mensen het niet eens. Hij was de oudste van 5 kinderen. Zijn vader was wolwever van beroep. Toen hij 14 jaar was begon hij met de opleiding van matroos. Toen hij ouder was beweerde Columbus dat hij berekend had dat de afstand naar China maar 4500 kilometer naar het westen was. Hij kwam aan de ideeën doordat hij iets van Pierre d Ailly s had gelezen. Deze dacht dat de aarde rond was. Maar weinig mensen geloofden hem. Hij ging als koopman bij een Italiaanse handelsfirma waarvoor hij op diverse landen langs de Middellandse Zee voer. In 1476 leed Columbus schipbreuk voor de kust van Portugal. Hij ging in Portugal wonen, en in Portugese dienst voer hij onder meer naar IJsland en naar West Afrika. Columbus is niet de eerste persoon die dacht dat de aarde rond was. In de Middeleeuw was bij wetenschappers allang bekend dat de aarde rond was. Columbus wilde de Atlantische Oceaan over varen naar Azië. Hij dacht dat daar Azië zou liggen. Hij stelde het plan voor aan het Portugese hof, maar de koninklijke raadsheren verwierpen zijn plan, omdat ze geloofden dat de reis een stuk langer zou zijn dan Columbus schatte. Hij ging daarna zoeken naar ander landen om hem te ondersteunen, in het bijzonder Spanje. In 1492 besloten de Spaanse koning en koningin, Ferdinand V van Aragon en Isabella van Kastilië, Columbus de gewenst steun te geven. Hij kreeg drie schepen, de Pinta, de Nina en het vlaggenschip de Santa Maria. Hierbij kreeg hij ook negentig man bemanning tot zijn beschikking. Op 17 augustus vertrok Columbus uit de haven van Palos. Amerigo Vespucci. Hij leefde van 9 maart 1454 tot 22 februari Vespucci was een Italiaans ontdekkingsreiziger die in Spaanse en Portugese dienst delen van het continent Amerika verkend. Het continent werd vervolgens naar hem vernoemd. In 1492 kreeg hij de opdracht naar Sevilla te reizen om daar op te komen voor de economische zaken van de Medici. Over de rest van zijn leven daar, weet men niet veel. Maar wel dat hij veel in contact kwam met zeevaarders. Vespucci besloot zijn ambt op te geven en zelf ontdekkingsreiziger te worden Ruimtevaarders. Ruimtevaarders zijn ook ontdekkingsreizigers, alleen worden ze anders genoemd. Bijvoorbeeld Neil Armstrong: hij zet als eerst een voet op de maan. Dit is een grote ontdekking. Er worden steeds meer Pagina 3 van 7

4 nieuwe ontdekkingen gedaan in de ruimte Een van de beroemdste ruimtevaarders is Neil Armstrong. Hij zet op 20 juli 1969 als eerste mens een voet op de maan. Neil Armstrong is geboren in Wapakoneta in de staat Ohia (VS) en heeft gediend in de Koreaanse Oorlog als gevechtspiloot voor de U.S Navy. Hij studeerde aan de universiteit van Purdue en behaalt het diploma van luchtvaartkundig ingenieur in In 1962 werd hij door de NASA geselecteerd als astronaut. Hij was commandant van de Gemini 8 missie, die als eerste de koppeling van twee ruimtevaartuigen bewerkstelligde (= iets tot stand brengen) in Ook was hij commandant van het vervangingsteam voor de Apollo 8 missie. In 1969 was hij de commandant in de Apollo 11 missie om op de maan te landen. Nil Armstrong in de ruimte. André Kuipers is een ruimtevaarder van de Europese Ruimte vaartorganisatie ESA. Zijn eerste ruimtevlucht vond plaats in kader van de DELTA missie. André Kuipers is geboren in Amsterdam op 5 oktober In 1998 kwam Kuipers door de selectie voor astronaut, en in juli 1999 voegde hij zich bij het Europese Astronautenteam. De lancering vond plaats op 19 april 2004 vanaf Baikonoer in Kazachstan om exact uur. Hij ging samen met de Rus Gennadi Padalka en de Amerikaan Michael Fincke de lucht in. Het vervoer De ontdekkingsreizen die nu uit worden gevoerd gaan meestal naar de ruimte. Hiervoor worden spaceshuttles, raketten gebruikt. Het Internationaal Ruimte Station (ISS) is door vele astronauten gebruikt. Vroeger ging het vervoer per boot. Columbus kreeg drie schepen mee; de Pinta, de Nina en het vlaggenschip de Santa Maria. Het schip. Omdat de tochten vaak lang waren, was een schip ver van huis net een drijven dorp. Met slaapplekken voor de bemanning en kajuiten of kamers voor de stuurlui en de officieren. Er was een ziekenboeg, een eetzaal en een kombuis (= een scheepskeuken). Het was altijd flink dringen tussen de zeelui. Want al waren de schepen behoorlijk groot, de meeste ruimte was voor de vracht. Maar het maakte hun helemaal niets uit, als zij aan het eind van de reis hun look kregen. Aan boord van de schepen was er een strikte scheiding tussen bemanning en leiding. De leiding leefde in redelijke luxe verblijven op het kampagne. De leefruimten van de matrozen waren onderdeks en voor de grote mats. Zij moesten het niet wagen om zonder toestemming de kampagne te betreden, daar stonden zware straffen op. In het algemeen woonde en sliep men waar men werkte. De kok leefde en sliep dus in de kombuis, de timmerman in zijn werkplaats. Het Fregat Het Fregat was een spiegelschip die gespecialiseerd was in de oorlogsvoering. De romp was minder bol terwijl er veel meer kanonnen aan boord waren. Terwijl de Engelsen en Fransen oorlogsschepen vaak drie dekken hadden, bouwden de Hollanders meestal een oorlogsschip met maar twee dekken. Dit werd waarschijnlijk gedaan om de diepgang van de schepen te beperken. Alhoewel de lichte Hollandse schepen sneller en beweeglijker waren, bleek de lichte constructie vaak fataal in een gevecht. Wat namen ze mee tijdens hun reis? Men zat meestal maanden op zee voordat er werd aangelegd bij een verversingsstation. Daarom werd er Pagina 4 van 7

5 veel voedsel meegenomen dat lang houdbaar was. Men had meerdere manieren om het goed te houden. Zo werden er levende planten en dieren meegenomen die vlak voordat ze gegeten zouden worden, werden geplukt of geslacht. Er was maar weinig ruimte aan boord voor een tuintje of dieren als koeien, zodat dit geen goede oplossing was. Verder werd er een deel gedroogd, zoals appels pruimen en kabeljauw of stokvis. Natuurlijk werden er ook dingen meegenomen die van nature niet zo snel bederven als bonen, erwten en scheepsbeschuit. Omdat het voedsel erg eentonig was en men te weinig vitaminen binnenkreeg, was men vatbaar voor ziektes als scheurbuik. Als drinken was er water, wijn, bier en jenever. De wijn was vooral bedoeld voor de passagiers en officieren. De bemanning kreeg elke dag een mutsje jenever om de tanden te ontsmetten. Als dorstlesser was er water en bier. Het water, dat ook vrij snel bedierf, werd met de tanden op elkaar naar binnen gezogen, zodat men geen wormen binnen zou krijgen. Op de boten werden vooral meegenomen: - Water - Brood - Varkens: werden op het schip geslacht zodat men vers vlees had - Schapen: werden op het schip geslacht zodat men vers vlees had - Pruimen - Appels - Bier - Wijn - Jenever - Rozijnen - En vooral voedsel dat langer mee ging. Welke landen voerden vooral de ontdekkingsreizen uit? Portugal, Spanje en Italië zijn landen die veel nieuwe landen hebben ontdekt. Er zijn nog meer landen die ontdekkingsreizen hebben uitgevoerd, maar het zijn voornamelijk Spanje, Portugal en Italië die de meeste ontdekkingen hebben gedaan. Bijvoorbeeld. Columbus was een Italiaanse ontdekkingsreiziger die Amerika heeft ontdekt. Door Portugal heeft hij deze reis mogelijk kunnen maken. In principe heeft Portugal Amerika ontdekt. Welke landen heeft Nederland ontdekt? Vooral in de periode 1590 tot 1650 hebben verschillende Nederlandse ontdekkingsreizigers in allerlei delen van de wereld ontdekkingen gedaan. Vanwege de tachtigjarige oorlog waren de Nederlanders in oorlog met Spanje. Spanje en Portugal hadden in deze periode (1580 tot 1640) dezelfde koning. Dit betekende een grote aanslag op de handel met Portugal. Spanje had Amerika ontdekt, Portugal de zeevaarroutes naar Azië. De Portugezen hielden deze zeevaarroutes geheim, het werd een groot staatsgeheim Omdat het voor andere landen vrijwel onmogelijk was om handel te drijven met de Oost, gingen de Nederlanders zelf proberen een nieuwe route naar Indië te vinden. Bij de eerste poging probeerde men in het noordoosten om Azië heen te varen. Het meest bekend zijn de reizen van Willem Barentsz, die in 1594, 1595 en 1596 tot 1597 drie reizen maakte, waarvan de laatste het Pagina 5 van 7

6 bekendste is. Op deze reis werd Spitsbergen ontdekt, en vond de beroemde overwintering op Nova Zembla plaats. Ondertussen waren enkele Hollanders in Portugese dienst getreden. Jan Huygen van Linschoten werd klerk van aartsbisschop in Goa, Indië. Hij had inzage in de handel en zeevaartroutes. Met zijn kennis was in 1595 tot 1597 een expeditie met Cornelis Houtman. Hij slaagde erin rond het zuidpunt van Afrika naar Indonesië te varen, en hoewel deze reis geen winst opleverde, kwamen er nog veel reizen naar Indonesië. Olivier Noort maakte van 1598 tot 1601 de eerste Nederlandse reis rond de wereld. In 1602 werd de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) opgericht. De VOC zocht zelf naar nieuwe handelsgebieden. Zo werd al direct bij de eerste expeditie Willem Jansz uitgezonden om de kust van Nieuw-Guinea te verkennen, waarbij deze zonder het zich te realiseren Australië ontdekte. Van de latere VOC-ontdekkingsreizen zijn beide reizen van Abel Tasman het best bekend. Op de eerst reis ontdekte hij Tasmanië, Nieuw-Zeeland en Tonga, op de tweede reis bracht bij de noordkust van Australië in kaart. Ook bij toeval werden ontdekkingen gedaan. In navolging van Hendrik Brouwer, die deze route in 1611 ontdekte, kregen de VOC-kapiteins de opdracht om vanaf Kaap de Goed hoop naar Java eerst oostwaarts te varen, en pas als de juiste lengte graad was bereikt naar het noorden af te buigen. Omdat het in die tijd nog onmogelijk was op zee lengtegraden vast te stellen, kwam het wel voor dat de kapiteins te er doorvoeren, en op de westkust van Australië stuitten. De eerste die dit overkwam was Dirk Hartog in Uiteindelijk zouden de hele westkust en een groot deel van de zuidkust door de VOC-kapiteins in kaart worden gebracht. Na 1650 nam de Nederlandse belangstelling voor ontdekkingsreizen af. De belangrijkste uitzondering was Jacob Roggeveen die in 1721 op weg ging om het onbekende Zuidland te ontdekken, een continent waarvan men acht dat het in de zuidelijke Stille Oceaan moest liggen. Het Zuidland ontdekte hij niet, maar wel Paaseiland met zijn mysterieuze beelden De VOC De VOC is een afkorting van Verenigde Oost-Indische Compagnie. De VOC is vooral bekent doordat zij veel specerijen uit Azië meenamen en in Europa verkochten. Maar de VOC deed meer dan alleen handel drijven: ze handelden ook in slaven. 1 Aan Boord van een VOC Schip Op een schip was een chirurgijn aanwezig om zieken te genezen. Hij mocht eigenlijk alleen wonden verbinden en aderlaten, maar op zee was er niemand anders die verstand had van geneeskunde waardoor de chirurgijn ook ziekten moest genezen. Een belangrijk onderdeel van het werk van de chirurgijn was het amputeren van lichaamsdelen. Hiervoor had hij een zaag. Als verdoving werd de patiënt bewusteloos geslagen. Ook besmettelijke ziekten kwamen regelmatig voor. Doordat de bemanning op elkaar gepakt zat, kon een ziekte als vlektyfus zich makkelijk verspreiden. Een belangrijke factor was de slechte hygiëne aan boord. De bemanning waste zichzelf en zijn kleding ook niet of nauwelijks. Om te proberen het schip te ontsmetten, brandde men buskruit, wat een sterk ontsmettende werking heeft. Toch had dit niet genoeg effect om vreselijke ziekten te voorkomen. Eerst nam de chirurgijn zijn eigen medicijnkist mee, maar later kreeg hij deze toegewezen door de Compagnie. Voor de vulling van de medicijnkisten is door de VOC een apotheek opgericht. Pagina 6 van 7

7 2 De route De schepen vertrokken vanuit Texel, Rammekens of Goeree. Van daaruit voeren ze via het Kanaal langs de Portugese kusten en de Kaapverdische eilanden naar het zuiden toe. Het hing grotendeels van de wind af hoe er precies gevaren werd. De problemen kwamen vaak rond de evenaar. Er waren daar namelijk meerdere sterke stromingen die de schepen bijvoorbeeld in de richting van het Caribisch gebied dreven. Om te grote risico's te omzeilen, besloot het bestuur van de VOC dat de schippers vanaf 1627 verplicht een wageweg moesten volgen. Ze voeren een stuk langs de kust van Brazilië. Op 30 graden ZB veranderde de koers richting Kaap de Goede Hoop. Dit was een verplichte aanlegplaats. Hier werden o.a. vers water, vlees en andere voedingsmiddelen ingeslagen. Verder werden hier ook reparaties aan het schip uitgevoerd en de zieken verzorgd. Dit was de enige stop die er werd gemaakt, en daarmee voor de gezonde zeelieden een leuke onderbreking van het eentonige leven op zee. Van Kaap de Goede Hoop voer men nog een klein stukje richting het zuiden tot aan ZB. Van daaruit weer noordelijker. Vanwege de westenwinden in deze streek konden de schepen, over de Indische oceaan, snel naar Indonesië varen. Deze route was koeler en minder gevaarlijk dan de route langs de Afrikaanse kust. Hier waren namelijk veel vijandige vestigingen en ongunstige winden. Er zat ook een nadeel aan deze nieuwe route. De schipper moest zeer goed berekenen waar ze zaten. 3 Personeel en vestigingen van de VOC in Azië Ten gevolge van de enorme machtsuitbreiding van de VOC in Azië groeide het bestuursapparaat overzee uit tot een gigantische omvang. Het bestuur en beheer op de vestigingen bleken, op veel meer dan alleen handel berekend te zijn: Ook het regeren over onderdanen in gebieden onder gezag van de Compagnie, het onderhouden van betrekkingen met andere Aziatische staten en de zorg voor een defensief en offensief militair apparaat behoorde tot de taken van de Compagniedienaren. Het hoogste gezag berustte bij de gouverneur-generaal en Raad van Indië, ook de 'Hoge Indiase Regering' genoemd, die te Batavia zetelde. De gouverneur-generaal was niet oppermachtig, hij was de eerste persoon 'in Rade', maar mocht buiten de Raad om geen belangrijke beslissingen nemen. De directeurgeneraal was de tweede persoon; hij had het oppertoezicht over alle handel van de Compagnie in Azië. Bij de verdeling van de overige posten in de Raad was aanvankelijk aan een zekere taakverdeling gedacht, waardoor veelvuldig dubbelfuncties ontstonden. Eén van de raden was als visitateur- generaal belast met de controle op de boekhouding, één was tevens president van de Raad van Justitie, voorts zou één der raden met militaire zaken belast worden, de ander zou zich met de scheepvaart bemoeien. In de praktijk bleek een dergelijk schema moeilijk te handhaven, door vertrek of afsterven ontstonden dikwijls vacatures. Tenslotte streefde men ernaar om naast de gouverneur-generaal zes raden in functie te hebben, uiteraard gekozen uit de 'capabelste ministers'. Pagina 7 van 7