Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan.

Transcriptie

1 Antwoordkernen Instap en Ontdekkingsreizen Eureka 2M volledig herziene 5 e druk, Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je eerst zelf de antwoorden vindt/bedenkt. Daarna maak je er zelf goede eigen zinnen van. Pas achteraf controleer je, of je antwoord goed is. Vaak is het geen kwestie van goed of fout, maar van volledig of niet volledig. Wat zijn de regels voor het maken en nakijken van opdrachten: Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan Opdrachten: 3. Alle opdrachten moeten gemaakt worden. De antwoorden moeten in HELE zinnen uitgeschreven worden. 4. Je slaat steeds een regel over tussen de opdrachten. 5. Alle antwoorden moeten nagekeken worden: a. Is een antwoord goed, dan zet je met RODE pen een voor de kantlijn. b. Is een antwoord fout en je snapt waarom je antwoord fout is verbeter je met RODE pen. c. Is een antwoord fout en je snapt niet waarom je antwoord fout is dan zet je met RODE pen een? voor de kantlijn. Dat moet je dus vragen inde les. Soms komt er bij de antwoordkernen xxx: dat betekent: zo'n antwoord moet je helemaal zelf bedenken. Vaak gaat het dan om een eigen mening, of een eigen voorbeeld: zoiets kunnen we natuurlijk niet voor je bedenken. betekent: de opdracht is geen vraag. Je moet alleen de opdracht lezen. De vraag komt dan daarna: zie bij opdracht 3 ; de vraag staat bij 3.1. betekent, dat wat op de stippellijn moet, overgenomen moet worden uit het boek.

2 Hoofdstuk 1 Instap 1.1 Kennis 1. Indelen in periodes Indelen in tijdvakken 2. wanneer er veel verandert 3. Periode Tijd Tijdvak en omschrijving Prehistorie Voor 3000 v.c. Tijdvak 1 Tijd van jagers en verzamelaars Oudheid 3000 v.c. 500 n.c. Tijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen Klassieke Oudheid 500 v.c. 200 n.c. Bronnen Vroege Middeleeuwen Tijdvak 3 Tijd van monniken en ridders 4 Late Middeleeuwen Tijdvak 4 Tijd van steden en staten Nieuwe Tijd Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers zie 4 e kolom bij opdracht Bron 1 hoort bij de tijd van Grieken en Romeinen omdat het geschreven is door een Griekse historicus. Hij schreef onder andere over de Egyptenaren. Bron 2 hoort bij de tijd van steden en staten omdat de bron gaat over de opkomst van handel en steden in de late middeleeuwen. Bron 3 hoort bij de tijd van grieken en romeinen (klassieke oudheid) omdat het een voorbeeld is van Griekse bouwkunst Bron 4 hoort bij de tijd van monniken en ridders omdat het verhaal gaat over een horige boer Bron 5 hoort bij de tijd van jagers en verzamelaars omdat het verhaal gaat over mensen met een nomadisch bestaan. Bron 6 hoort bij de tijd van ontdekkers en hervormers, omdat vanaf toen de Europeanen aan grootschalige slavenhandel gingen doen. 4.3 xxx 5.

3 1.2 Vaardigheden 6. - xxx - xxx - fieten - verklaringen/vergelijkingen/gevolgen - waardoor - waarom - wanneer + gaat 7. Ongeschreven Voorwerpen Beeld en geluid Oor- en ooggetuigen Geschreven Documenten Informatieve tekst Teksten met meningen en gevoelens geschreven secundair 2. ongeschreven primair 3. ongeschreven primair 4. geschreven secundair 5. geschreven secundair 6. geschreven en ongeschreven primair (Vergeet de uitleg niet!) 9. 1, 3, 5, In de Griekse stadsstaat Athene bestond een gelaagde samenleving 2. In het oude Athene bestond grote ongelijkheid, omdat alleen de Atheense mannen burgerrechten hadden. 3. Rome is gebouwd op zeven heuvels. 4. De stad Rome werd gesticht op zeven heuvels, omdat heuvels een goede bescherming bieden Oorzaken 2. Redenen 3. Aanleiding aanleiding de gevolgen Europese expansie in de tijd van ontdekkers en hervormers Opdrachten bij het tijdvakoverzicht 1. Europese expansie Renaissance Reformatie 1.1 schip expansie Gulden snede Renaissance 1.2 Heel belangrijk, omdat de renaissance zorgde voor grotere nieuwsgierigheid en betere schepen, navigatiemiddelen etc.

4 Hoofdstuk 2 Het ontstaan van de ontdekkingsreizen (verklaring) Inleiding 1. Veel onbekende gebieden, weinig kennis, slechte kaarten en navigatiemiddelen. 2.1 Vikingen 2.2. Kennis was verloren gegaan 3. Kompas, betere schepen, betere kaarten, betere wapens 2.1 Oorzaken 4. Waardoor 4.1 Waardoor ontstonden de ontdekkingsreizen? 1. Hoge prijs voor specerijen 2. Grotere vraag naar specerijen 5. tussenhandelaren 2.2 Redenen Groep Kooplieden Christenen Europese vorsten Avonturiers Reden Meer winst Heidenen bekeren Meer macht Spanning & sensatie; beroemd worden 6.3 xxx 2.3 Aanleiding 7. - Aanleiding - Aanleiding - tolgrens Azië / India / Indonesië / Indië Aanleiding, xxx 8.2 Constantinopel (tegenwoordig Istanbul) 8.3 eigen route zoeken, zonder tolgrens Herhaling hoofdstuk 2 9. xxx 10. xxx

5 Hoofdstuk 3 De ontdekkingsreizen (gebeurtenis) 3.1 De Portugese ontdekkingen 1. Gebeurtenis 2. Achtervolgen Moren Geld verdienen 3. Goud, slaven, ivoor 4. D 4.1 Azië 5. 1, 4 zijn goed 2. Een factorij was vooral belangrijk voor de voedselvoorziening van de plaatselijke bevolking. 3. De Portugezen dreven in Afrika geen handel. 3.2 De Spaanse ontdekkingen 6. verovering van Granada (1492) 6.1 Aanleiding 6.2 de reis volgde de zeestroming en de heersende wind. Zie plaatje: zuidelijke route heen, noordelijke terug. 7. Inleveren!!! van Zuid-Amerika naar Azië 8.2 de aarde is rond 3.3 De concurrentie tussen Portugal en Spanje 9. beide macht uitbreiden geen zin in oorlog tussen katholieken - wilde laten zien hoe machtig hij is. 9.2 West = Spaans; Oost = Portugees 9.3 Portugezen Europa Nijverheidsproducten 2. Afrika Slaven 3. Amerika koloniale waren 3.4 Vergelijking tussen de Portugese en Spaanse koloniën 11. het streven naar een rijk met koloniën 11.1 het gaan bewonen van veroverd gebied 11.2 Spanje

6 12. Spaanse methode Portugese methode Doel Hele gebieden onder Spaans gezag brengen Verdragen sluiten met lokale vorsten Middel Veroveren en koloniseren van Factorij aan de kust gebieden Activiteit Plantages, mijnbouw Slavenhandel in Afrika, specerijenhandel in Azië 13. xxx 14. Veroveraar 14.1 A Pizarro wordt ontvangen door de keizer van de Inca s 15.2 Spanjaarden moordden de Indianen uit en 3 (Let op! Nummering in boek verkeerd) 15.4 bij 2: de tempel op de achtergrond bij 3: het gebouw en de bijzondere tekens daarop 15.5 Verschil primair / secundair Verschil tekening / reliëf Verschil houding van de Spanjaarden 15.6 Ongeschreven 16.1 geschreven en primair 16.2 indianen zijn onontwikkeld/niet menselijk 16.3 nee, xxx 16.4 subjectief 1 e zin 3.5 Concurrentie met Nederland en Engeland geschreven tekst 17.2 secundair studieboek 17.3 informatief doel is informeren, niet overhalen of feiten geven 18. eigen antwoord 18.1 eigen antwoord Herhaling hoofdstuk landkaart O NOS journaal I Spotprent S verkiezingsprogramma S Aardrijkskundeboek I zwemdiploma O Kassabon van AH O Eureka 2M I Hoofdstuk 4 De gevolgen van de ontdekkingsreizen bewoners werden arbeidskrachten i

7 verlies van grond d verlies vrijheid d christendom werd ingevoerd i taal werd vervangen i komst van Europese ziektes i komst van Afrikaanse slaven i aanleggen plantages i grootgrondbezitters krijgen de macht i christendom en geloof van de Mayas 3.2 eigen antwoord xxx 4.2 er komt meer goud en zilver, waardoor geld minder waard wordt. 4.3 doordat er goud en zilver uit Amerika werd aangevoerd 4.4 verklarende vraag, omdat het een oorzaakvraag is xxx 6. De koning geeft 1 gunstige handelsvoorwaarden, 2 bescherming en 3 zorgt voor de aanleg van wegen (Rijke) burgers geven meer geld aan de koning 6.3 adel 6.4 kon zijn eigen bestuurders aanstellen (ambtenaren) Kon een huurleger betalen, zodat hij niet langer afhankelijk was van de adel. 6.5 A Ambtenaren en huurlegers 7.2 adviseren Dat de koopmannen de boeren uitpersen 8.2 geschreven en ongeschreven 8.3 secundair 8.4 subjectief

8 Herhaling hoofdstuk 4 9. a. vast inkomen b. geen c. hoog d. laag e. geen f. achteruit g. alle bekende werelddelen h. handel en anderen in loondienst i. huisnijverheid j. geld k. kooplieden l. kooplieden m. adel n. grond o. adel

9 Kenmerken Late Middeleeuwen Tijd van Ontdekkingen Economie Landbouw en opkomst van handel. Via het Midden-Oosten komen luxeproducten uit Azië op de markt in Europa. Deze producten zijn door de tussenhandel erg duur. Kooplieden kunnen door de handel erg rijk worden. Inflatie; opkomst van handelskapitalisme Sociaal Politiek Cultuur De Derde stand (burgerij) wordt uitgebreid met een nieuwe bevolkingsgroep: de kooplieden. Adel heeft de macht op het platteland, maar in de steden krijgen de kooplieden het voor het zeggen Rooms-katholieke godsdienst bepaalt denken en doen van de mensen, maar in de wetenschap en kunst neemt de invloed van de kerk iets af. Dit komt door de invloed van kennis uit de Arabische wereld. groter verschil arm en rijk Kooplieden helpen de koning aan meer politieke macht, ten koste van de adel 11 Vaste begrippen Begrippen van opdracht 8 (niet 4!) Objectief Feiten Geschreven Brief Secundair Van anderen gehoord Ongeschreven Foto s Informatief Feiten en uitleg Primair Zelf gehoord Subjectief Meningen en standpunten Ongeschreven/geschreven Landkaart