Overstappen: Hoe sterk is de evidentie?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Overstappen: Hoe sterk is de evidentie?"

Transcriptie

1 12 Januari 2017 IBN Biosimilar Symposium, Amersfoort Overstappen: Hoe sterk is de evidentie? Systematische literatuur review: voorlopige resultaten Pharm D. Liese BARBIER PhD Researcher

2 Conflict of interest As a PhD student at KU Leuven, I conduct independent research I have no personal or financial interests in any pharmaceutical company 2

3 Onderzoeksgroep MABEL fonds (opgericht 2016) Market Analysis of Biologics & Biosimilars following Loss of Exclusivity KU Leuven o Klinische Farmacologie en Farmacotherapie Prof. I. Huys Prof. S. Simoens o Therapeutische en Diagnostische Antilichamen Prof. P. Declerck Erasmus Universiteit Medisch Centrum o Ziekenhuisfarmacie Prof. A. G. Vulto 3

4 Terminologie A biosimilar is a biological medicinal product that contains a version of the active substance of an already authorised original biological medicinal product (reference medicinal product) in the EEA. 1 Overstappen van een versie naar een andere versie Specifieke term Vermijdt verwarring Draagt bij tot een helder debat Switchen is veranderen van therapie 4 1. EMA. Guideline on similar biological medicinal products (2014)

5 Leidt overstappen tot (verhoogde) immunogeniciteit? Biologische moleculen: potentieel risico op immunogeniciteit Immunogeniciteit leidt meestal niet tot klinisch significante verandering in uitkomst 5 Shankar, et al. (2015)

6 Ebbers, H. C. et al. (2012) 6

7 Overstappen: Hoe sterk is de huidige evidentie? Systematische literatuurreview: i.s.m. dr. H.C. Ebbers Kunnen patiënten veilig overstappen van referentie biologisch geneesmiddel naar biosimilaire versie? Wat is huidige evidentie? Overstap van referentie naar biosimilar Overzicht van uitgevoerde overstap trials voor alle therapeutische klassen met geautoriseerde/in registratie biosimilar I. Groeihormoon II. Epoetine III. G-CSF IV. Anti-TNF V. Insuline VI. Gonadotropine VII. LMWH VIII. mabs in oncologie 7

8 Selectie van anti-tnfs Anti-TNF Originator MA datum Biosimilar MA datum Infliximab Remicade 08/1999 Remsima, CT-P13 09/2013 Inflectra, CT-P13 09/2013 Flixabi, SB2 PF /19 05/2016 (2017) Etanercept P Adalimumab Enbrel 02/2000 Benepali, SB4 CHS-0214 GP2015 Humira 09/2003 ABP501 SB5 BI /2016 (2017) (2017) (2018) (2018) (2018) 8

9 Systematische literatuur review: methodologie OBJECTIEF ZOEKTERMEN BRONNEN SEARCH & SELECTIE 9

10 Methodologie: zoektermen & bronnen Zoektermen Sensitieve search strings voor de verschillende databanken Gevalideerd door o o Erasmus MC medical library MGAS biomedical library KU Leuven Bronnen Databanken: Embase, Medline, sneeuwbalmethode Abstracts & congresposters* o o RA: EULAR, ACR IBD: ECCO, DDW, ACG, UEG o Psoriasis: AAD, JEADV Okt jan *Specifiek voor immuun gemedieerde ziektes

11 Methodologie: search & selectie Records iden+fied through EMBASE and MEDLINE (n = 596) Duplicates and triplicates removed Records screened on +tle (n = 462) Abstracts N=7 assessed N= for 19 eligibility N = 7 N = 73 N=4 Follitropine (n = 308) Interferon Factor VII Rituximab Full texts assessed for eligibility (n = 170) Exclusion based on no transi-on transi-on between molecules Somatropine Epoetine Filgrastim Anti-TNF Insuline Exclusion based on no transi-on (n= 119) transi-on between molecules (n= 19) N=2 N=4 N=3 N=2 Studies included (In progress) 11 Exclusion based on In progress

12 Types overstap trials Enkele overstap Reference (R) Biosimilar (B) B Enkele overstap, cross-over R B B R Meervoudige overstap: alterneren R B R B R B Real life situatie responstijd immunogeniciteit? 12

13 Responsduur therapie Overstap referentie - biosimilar 13 Juillerat, P. et al. (2014)

14 Systematische literatuurreview: resultaten Anti-TNF overstap trials: N=40* Retrospectief Prospectief Reumatologie N= Dermatologie N=4 11 Gastroenterologie N=20 14 mean (t) = 34 weken mean (N) = 84 ptn 75% abstracts *inclusief NOR-switch in de verschillende ziektebeelden

15 Systematische literatuurreview: resultaten Overzicht anti-tnf overstap trials naar biosimilar Reumatologie N=18 Dermatologie N=4 Gastroenterologie N=20 Infliximab N* Etanercept N Adalimumab N IFX CT-P13 8/6 ETN-SB4 1 ADA-SB5 1 IFX SB2 1 IFX BOW015 1 IFX CT-P13 1/1 ETN-GP ADA-ABP501 1 IFX CT-P13 11/9 15 *prospectief/retrospectief

16 Systematische literatuurreview: resultaten Gerapporteerde eindconclusie auteurs anti-tnf overstap trials Reumatologie Dermatologie Gastro-enterologie Comparable efficacy & safety Observed differences in LOR/AE/stopped treatment 16

17 PLANETRA & PLANETAS extension trials (n,%) PLANETRA (Park, W. et al) CT-P13 cont. (N=159) IFX-CT-P13 (N=143) PLANETAS (Yoo, D.H. et al) CT-P13 cont. (N=90) IFX-CT-P13 (N=84) ADA week (44,7) 66 (46,2) 21 (23,3) 25 (29,8) ADA week (40,3) (64) 44,8 21 (23,3) 23 (27,4) Pts with 1 TEAE 85 (53,5) 159 (53,8) 44 (48,9) 60 (71,4) TEAE leading to discontinuation 16 (10,1) 8 (5,6) 3 (3,3%) 4 (4,8%) SAE 12 (7,5) 13 (9,1) 4 4 TESAE 2 (1,3) 4 (2,8) 1 (TB) 1 (TB) Infusion related reaction 11 (6,9) 4 (2,8) 7 (7,8%) 6 (7,1%) 17 Park, W. et al. (2016) & Yoo, D. H. et al. (2016)

18 PROSIT BIO (IFX, IBD) Author Year Length N Fiorino, G. et al m Results 51 CD 42 UC No clear signal of difference in safety, however, a 5x increase of LOR after switch (12.2% vs 2.3%, p=.001) 18 Fiorino, G. et al. (2016)

19 EGALITY-trial (ETN, psoriasis) 52w GP2015 Enbrel GP2015 GP2015 Enbrel 12w 6w 6w 28w Enbrel Enbrel GP2015 Enbrel GP Griffiths, C. et al. (2016)

20 Body of evidence N patiënten in anti-tnf overstap trials Reumatologie Dermatologie Gastroenterologie N totaal IFX CT-P IFX SB IFX BOW ETN SB4 119 / 119 ETN GP / 196 ADA SB N totaal

21 Finale bemerkingen o Op basis van bestaande trials geen aanwijzingen dat overstappen leidt tot veiligheidsproblemen of responsafname o Beperking: trials onvoldoende sensitief om zeldzame AE te identificeren o Inzetten op farmacovigilantie met traceerbaarheid o Register onderzoek ontoereikend (single arm) als evidentie voor overstappen 21

22 Bedankt voor jullie aandacht Liese Barbier Klinische Farmacologie & Farmacotherapie KU Leuven 22

Biosimilars in de kliniek. Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015

Biosimilars in de kliniek. Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015 Biosimilars in de kliniek Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015 Financieel dagblad 22 augustus 2014 Inhoud Wat is een biosimilar Waarom biosimilars Ontwikkeling

Nadere informatie

Biosimilaire geneesmiddelen in België Standpunt vanuit de reumatologie

Biosimilaire geneesmiddelen in België Standpunt vanuit de reumatologie FAGG Symposium Biologische geneesmiddelen in België - 08/02/2018, Brussel Biosimilaire geneesmiddelen in België Standpunt vanuit de reumatologie Liese Barbier PhD onderzoeker KU Leuven MABEL Fund Openbaarmakingsverklaring

Nadere informatie

Symposium Biosimilaire geneesmiddelen. Brussel,

Symposium Biosimilaire geneesmiddelen. Brussel, Symposium Biosimilaire geneesmiddelen Brussel, 8-2-2018 1 Vergoedbaarheid van biosimilaire specialiteiten & Convenant Doorstart biosimilaire geneesmiddelen in België Dr. Joël Daems Intern expert geneesmiddelen

Nadere informatie

Educational Meeting on Biosimilar Monoclonal Antibodies. Persbijeenkomst Den Haag, 27 augustus 2015

Educational Meeting on Biosimilar Monoclonal Antibodies. Persbijeenkomst Den Haag, 27 augustus 2015 Educational Meeting on Biosimilar Monoclonal Antibodies Persbijeenkomst Den Haag, 27 augustus 2015 Voorstellen! Richard Lancée, woordvoerder Menzis! Drs. Ruben Wenselaar, RvB Menzis! Prof. Dr. Arnold G.

Nadere informatie

Wat zijn biosimilars?

Wat zijn biosimilars? Wat zijn biosimilars? Leon van Aerts Workshop biosimilars Collegedag 2015 Onderscheid chemische en biologische geneesmiddelen Aspirin MW: 0.2 kda IgG ~1300AA, MW: ~150 kda IFN alfa 165AA, MW: 19 kda Leon

Nadere informatie

Biosimilars. Overstappen: het perspectief van de medisch specialist

Biosimilars. Overstappen: het perspectief van de medisch specialist Biosimilars Overstappen: het perspectief van de medisch specialist Dr. Sander W. Tas, internist-reumatoloog Afd. Klinische Immunologie & Reumatologie AMC/Universiteit van Amsterdam 2 e Nationaal IBN symposium

Nadere informatie

Tweede Nationaal IBN Biosimilar Symposium

Tweede Nationaal IBN Biosimilar Symposium Verslag Tweede Nationaal IBN Biosimilar Symposium Donderdag 12 januari 2017, Amersfoort E.G. van Laar Op donderdag 12 januari 2017 vond het tweede nationaal IBN (Initiatiefgroep Biosimilars Nederland)

Nadere informatie

Biologicals 20-10-2014 COI. Biologicals. Vraag I. In mijn praktijk behandel ik. patiënten met een biological. GEEN APOTHEKER ZIJN IS LEUK!!!

Biologicals 20-10-2014 COI. Biologicals. Vraag I. In mijn praktijk behandel ik. patiënten met een biological. GEEN APOTHEKER ZIJN IS LEUK!!! COI Biologicals Bjorn Brassé Ziekenhuisapotheker Medisch Manager GEEN geen korting geen loonsverhoging geen snoepreisjes geen ondersteuning bedrijfsvoering geen gesponsord onderzoek geen (eindejaars) cadeautjes

Nadere informatie

2 de Nationaal IBN Biosimilar Symposium Thema: Overstappen. Tot besluit Prof. Dr. Arnold G. Vulto. Amersfoort, 12 januari 2017

2 de Nationaal IBN Biosimilar Symposium Thema: Overstappen. Tot besluit Prof. Dr. Arnold G. Vulto. Amersfoort, 12 januari 2017 2 de Nationaal IBN Biosimilar Symposium Thema: Overstappen Tot besluit Prof. Dr. Arnold G. Vulto Amersfoort, 12 januari 2017 De dag in vogelvlucht Wat vond U er van? Het is veel voor een dag daarom: Er

Nadere informatie

Praten we op dezelfde golflengte: Biosimilar terminologie

Praten we op dezelfde golflengte: Biosimilar terminologie Amersfoort, 12 januari 2017 Praten we op dezelfde golflengte: Biosimilar terminologie Arnold G. Vulto PhD PharmD FCP Hoogleraar ziekenhuisfarmacie & Praktische Farmacotherapei ErasmusMC Rotterdam a.vulto@erasmusmc.nl

Nadere informatie

Onbekend 10 FarmaMagazine

Onbekend 10 FarmaMagazine O 10 FarmaMagazine Portret Tekst: Niels van Haarlem Fotografie: Frank Groeliken Hoogleraar Arnold Vulto over biosimilars: nbekend maakt onbemind Biosimilars zijn goed voor patiënten en voor het zorgbudget.

Nadere informatie

Invitational dinner Insuline Biosimilars. 20 november 2018

Invitational dinner Insuline Biosimilars. 20 november 2018 Invitational dinner Insuline Biosimilars 20 november 2018 Invitational dinner - Insuline Biosimilars 20 november 2018 Dr. Anton A. Franken, internist / endocrinoloog, Isala Zwolle Secretaris Stichting

Nadere informatie

Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma- en dermatologiepatiënten

Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma- en dermatologiepatiënten Patiënteninformatie Biosimilars Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma- en dermatologiepatiënten 1234567890-terTER_ Biosimilars Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma en

Nadere informatie

Biologicals en Biosimilars What s in a name?

Biologicals en Biosimilars What s in a name? Biologisch geneesmiddel Biologicals en Biosimilars What s in a name? Een wel-gedefinieerd biologisch product aangemaakt door middel van levende systemen Professor Paul Declerck Laboratory for Therapeutic

Nadere informatie

Biosimilars in de praktijk: stand van zaken. Dr. Anton A.M. Franken Internist Isala Zwolle en collegelid CBG

Biosimilars in de praktijk: stand van zaken. Dr. Anton A.M. Franken Internist Isala Zwolle en collegelid CBG Biosimilars in de praktijk: stand van zaken Dr. Anton A.M. Franken Internist Isala Zwolle en collegelid CBG Overstap naar biosimilars scheelt miljoenen (MC 01-09-16) BIOSIMILAR HEEFT VERGELIJKBAAR RESULTAAT,

Nadere informatie

Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile

Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile Dr. Bart van den Bemt, apotheker/onderzoeker Afdeling Farmacie Sint Maartenskliniek, Nijmegen Inhoud: 1) Is TDM bij anti-tnf bij reumatische

Nadere informatie

2. Achtergrondinformatie biologische geneesmiddelen en biosimilars

2. Achtergrondinformatie biologische geneesmiddelen en biosimilars Standpunt biosimilars 1. Waarom dit standpunt? Met de ontwikkeling van biologische geneesmiddelen hebben ook de zogenaamde biosimilars hun intrede gedaan. Daarmee is een discussie ontstaan over de positie

Nadere informatie

Nocebo effect: Wat is het en hoe voorkom ik het?

Nocebo effect: Wat is het en hoe voorkom ik het? Nocebo effect: Wat is het en hoe voorkom ik het? Lieke Tweehuysen Promovendus reumatologie, Sint Maartenskliniek Nijmegen AIOS reumatologie, Rijnstate Arnhem Niet van toepassing Disclosures Inhoud Nocebo

Nadere informatie

1e Nationale Congres dure geneesmiddelen

1e Nationale Congres dure geneesmiddelen IBN-Nieuwsbrief nummer 2: 2016-01 Februari 2016 Inhoudsopgave 1e Nationale Congres Dure Geneesmiddelen The Dutch Endocrine Meeting Bericht uit de praktijk Recente ontwikkelingen Nieuwe en aanstaande registraties

Nadere informatie

Biologische geneesmiddelen in Belgie Ervaring en visie van voorschrijvers

Biologische geneesmiddelen in Belgie Ervaring en visie van voorschrijvers Biologische geneesmiddelen in Belgie Ervaring en visie van voorschrijvers Prof. Jacques De Grève Belgian Society of Medical Oncology Hoge medische nood in de oncologie Uitgangspunten 60K nieuwe kankerpatiënten/jaar;

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Monitor Biologische Geneesmiddelen

Monitor Biologische Geneesmiddelen Monitor Biologische Geneesmiddelen Naomi Jessurun Projectleider 12-1-2017 Missie Bijwerkingencentrum Lareb Het signaleren van risico s van het gebruik van geneesmiddelen in de dagelijkse prak

Nadere informatie

Plaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie

Plaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie Plaats van biologicals in reumatisch lijden AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie Welke aandoeningen? Plaats van deze biologicals? Welke biologicals? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma- en dermatologiepatiënten

Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma- en dermatologiepatiënten Patiënteninformatie Biosimilars Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma- en dermatologiepatiënten 1234567890-terTER_ Biosimilars Een goed alternatief voor maag-, darm-, lever-, reuma en

Nadere informatie

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student Definitie trauma in de kindertijd Emotioneel misbruik Emotionele verwaarlozing Fysiek misbruik Fysieke verwaarlozing Seksueel misbruik

Nadere informatie

#Biologics #Biosimilars Ervaring en visie van een verpleegkundige

#Biologics #Biosimilars Ervaring en visie van een verpleegkundige #Biologics #Biosimilars Ervaring en visie van een verpleegkundige Liesbeth Moortgat Verpleegkundig consulent IBD AZ Delta @IBDAZDelta Biologics in IBD Rol van de (IBD) verpleegkundige Van originator naar

Nadere informatie

Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out:

Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out: Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out: ontwikkeling van een zorgpad 21-09-2017 Dr. Lotje Lambreghts Prof. Dr. Lode Godderis Achtergrond Burn-out: een syndroom dat bestaat uit (vooral) gevoelens

Nadere informatie

Beleid rond Biosimilars in Nederland

Beleid rond Biosimilars in Nederland FAGG symposium Biologische Geneesmiddelen in België Brussel, donderdag 8 februari 2018 Beleid rond Biosimilars in Nederland Vs18b04 Dr. Arnold G. Vulto FCP, Ziekenhuisapotheker / Farmacoloog Hoogleraar

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk

Nadere informatie

Nurse versus physician-led care for the management of asthma

Nurse versus physician-led care for the management of asthma TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,

Nadere informatie

Regulering van biosimilars op Europees en nationaal niveau

Regulering van biosimilars op Europees en nationaal niveau 143. Regulering van biosimilars op Europees en nationaal niveau CLAARTJE JONKER-EXLER, JOHN LISMAN EN ARNOLD VULTO Het octrooi van veel succesvolle biologische geneesmiddelen is (bijna) verlopen. Andere

Nadere informatie

Diagnostic accuracy of FEV 1 /FEV 6 -based microspirometry to assess airflow obstruction in primary care. A systematic literature review

Diagnostic accuracy of FEV 1 /FEV 6 -based microspirometry to assess airflow obstruction in primary care. A systematic literature review Diagnostic accuracy of FEV 1 /FEV 6 -based microspirometry to assess airflow obstruction in primary care. A systematic literature review Tjard Schermer, Erik Bischoff, Patrick Poels, Alan Crockett, Lisette

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

NVZA Toolbox Biosimilars

NVZA Toolbox Biosimilars NVZA Toolbox Biosimilars Een praktische handleiding voor succesvolle implementatie van biosimilars in de medisch specialistische zorg Dr BJF (Bart) van den Bemt, apotheker/ onderzoeker/klinisch farmacoloog

Nadere informatie

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur?

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? VERONIQUE DESPODT I N F O R M AT I E M E D E W E R K E R K C G G V E R O N I Q U E. D E S P O D T @ U G E N T. B E BLITS INFORMATIESESSIE - 21/04/2017 Blits?

Nadere informatie

Evidence zoeken @ WWW

Evidence zoeken @ WWW Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties

Nadere informatie

gastro-enterologie informatiebrochure Starten met biologische therapie - ziekte van Crohn

gastro-enterologie informatiebrochure Starten met biologische therapie - ziekte van Crohn gastro-enterologie informatiebrochure Starten met biologische therapie - ziekte van Crohn Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is biologische therapie? 4 3. Overzicht biologische therapieën 4 4. Samenvatting

Nadere informatie

Update biosimilars in de hemato-oncologie invitational meeting 28 september Dr. Anton A.M. Franken Internist, secretaris IBN

Update biosimilars in de hemato-oncologie invitational meeting 28 september Dr. Anton A.M. Franken Internist, secretaris IBN Update biosimilars in de hemato-oncologie invitational meeting 28 september 2017 Dr. Anton A.M. Franken Internist, secretaris IBN Wat zijn biosimilars? Biosimilars zijn versies van innovatieve biologische

Nadere informatie

BEHANDELING VAN PSORIASIS MET BIOLOGICALS

BEHANDELING VAN PSORIASIS MET BIOLOGICALS BEHANDELING VAN PSORIASIS MET BIOLOGICALS WAT ZIJN BIOLOGICALS / BIOLOGICS? Biologicals of biologics zijn kunstmatig gemaakte eiwitten, die dezelfde structuur hebben als eiwitten die natuurlijk in ons

Nadere informatie

PPN - Pharmacovigilantie Platform Nederland Een werkgroep van de NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde.

PPN - Pharmacovigilantie Platform Nederland Een werkgroep van de NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde. Een werkgroep van de NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde Welkom 1 PPN - bijeenkomst 14 Mei 2019 2 Literatuur werkgroep Hildia Schreuder Linda Verhagen-Brouwers Martijn Dahlhaus

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

Therapeutic Drug Monitoring van Infliximab DORIEN VAN DEN BOSSCHE ASO KLINISCHE BIOLOGIE AZ DELTA KLINISCH LABORATORIUM KLINISCHE CHEMIE

Therapeutic Drug Monitoring van Infliximab DORIEN VAN DEN BOSSCHE ASO KLINISCHE BIOLOGIE AZ DELTA KLINISCH LABORATORIUM KLINISCHE CHEMIE Therapeutic Drug Monitoring van Infliximab DORIEN VAN DEN BOSSCHE ASO KLINISCHE BIOLOGIE AZ DELTA KLINISCH LABORATORIUM KLINISCHE CHEMIE ANALYTICAL AND CLINICAL PERFORMANCE EVALUATION OF TWO POC TESTS

Nadere informatie

Apr. Lieven Zwaenepoel, Ondervoorzitter Brussel

Apr. Lieven Zwaenepoel, Ondervoorzitter Brussel Symposium Biologische Geneesmiddelen in België Symposium Médicaments Biologiques en Belgique Vertrouwen in het gebruik van biologische en biosimilaire geneesmiddelen in België versterken Renforcer la confiance

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Gebruik van niet-humane primaten (NHP) voor de ontwikkeling van biosimilars

Gebruik van niet-humane primaten (NHP) voor de ontwikkeling van biosimilars Notitie Gebruik van niet-humane primaten (NHP) voor de ontwikkeling van biosimilars Inleiding Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) wil dierproeven met Non- Human-Primates (NHP) voor de

Nadere informatie

Dirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010

Dirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010 Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!

Nadere informatie

Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen

Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Prof dr Toine Egberts UMC Utrecht en Universiteit Utrecht 30 januari 2018 Farmacotherapie op maat: what is in a name? Farmacotherapie

Nadere informatie

Meest voorkomende medische interventie

Meest voorkomende medische interventie 2 Meest voorkomende medische interventie 3 Cardinal Figures Rheumatology - ± 5100 + 1700 new referrals annually - ± 6.800 + 2300 chronic patients - ± 200 + 320 admissions SMK: Radboudumc: inflammatory

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 21 maart 2008 GMT/VDG juni 2008

Uw brief van Uw kenmerk Datum 21 maart 2008 GMT/VDG juni 2008 Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 21 maart 2008 GMT/VDG2839323 5 juni 2008 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer

Nadere informatie

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie

Nadere informatie

Biosimilars I. Even onder de motorkap II. Wat hebben we aan biosimilars? III. Controversen: Hoe gaan we er mee om

Biosimilars I. Even onder de motorkap II. Wat hebben we aan biosimilars? III. Controversen: Hoe gaan we er mee om NVFG Nieuwjaarsbijeenkomst Biosimilars: like of unlike? Zoetermeer, 28 januari 2016 Biosimilars I. Even onder de motorkap II. Wat hebben we aan biosimilars? III. Controversen: Hoe gaan we er mee om Arnold

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review

Nadere informatie

Biosimilars vanuit patiëntenperspectief

Biosimilars vanuit patiëntenperspectief Biosimilars vanuit patiëntenperspectief 12 april 2018 Vraagt om doelmatige inzet HORIZONSCAN Uitgangspunten standpunt bepaling biosimilars Oncologische Patiënten Organisaties Wetenschap Ervaringen en lessons

Nadere informatie

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur?

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? VERONIQUE DESPODT I N F O R M AT I E M E D E W E R K E R K C G G V E R O N I Q U E. D E S P O D T @ U G E N T. B E BLITS INFORMATIESESSIE - 16/10/2017 Blits?

Nadere informatie

Versie: 30 april Wegwijzer 'Implementatie Biosimilars op Maat in ziekenhuizen'

Versie: 30 april Wegwijzer 'Implementatie Biosimilars op Maat in ziekenhuizen' Versie: 30 april 2019 Wegwijzer 'Implementatie Biosimilars op Maat in ziekenhuizen' Inleiding Er zijn veel veranderingen op de markt voor biologische geneesmiddelen. In Europa zijn inmiddels ruim 40 biosimilars

Nadere informatie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla

Nadere informatie

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur?

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? VERONIQUE DESPODT I N F O R M AT I E M E D E W E R K E R K C G G V E R O N I Q U E. D E S P O D T @ U G E N T. B E BLITS INFORMATIESESSIE - 04/12/2018 Blits?

Nadere informatie

Chemotherapie en stolling

Chemotherapie en stolling Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,

Nadere informatie

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen.

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. The Relationship between Intimacy, Aspects of Sexuality and Attachment

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

Coderingsystemen in de farmacie

Coderingsystemen in de farmacie C B G M E B Coderingsystemen in de farmacie Anja van Haren College ter Beoordeling van Geneesmiddelen HL7 Themamiddag coderingen, 22 mei 2008 Inhoud 1.Use case: Registratie en Farmacovigilantie 2. Samenwerking

Nadere informatie

Biosimilars enquête. Persoonlijke gegevens.

Biosimilars enquête. Persoonlijke gegevens. Biosimilars enquête Deze enquête is deel van een onderzoek naar biosimilars van de Universiteit Utrecht. De antwoorden worden geanonimiseerd en de resultaten zullen als vertrouwelijk behandeld worden.

Nadere informatie

Eerste resultaten van POEET studie. Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede

Eerste resultaten van POEET studie. Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede Eerste resultaten van POEET studie Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede 13-03-2013 Achtergrond De effectiviteit van TNFi bij de behandeling van RA is in vele studies aangetoond. Wanneer RA patiënten

Nadere informatie

ERVARING EN VISIE VAN PATIËNTENORGANISATIES DIABETES LIGA

ERVARING EN VISIE VAN PATIËNTENORGANISATIES DIABETES LIGA ERVARING EN VISIE VAN PATIËNTENORGANISATIES DIABETES LIGA Prof. Dr. Christophe De Block Voorzitter Diabetes Liga BIOSIMILARS: WAT? Generieken en biosimilars: Zijn beschikbaar na het vervallen van het octrooi

Nadere informatie

De toekomst van de geneesmiddelenbewaking vanuit een wetenschappelijk perspectief. Bert Leufkens, voorzitter CBG. Gefeliciteerd!!!

De toekomst van de geneesmiddelenbewaking vanuit een wetenschappelijk perspectief. Bert Leufkens, voorzitter CBG. Gefeliciteerd!!! De toekomst van de geneesmiddelenbewaking vanuit een wetenschappelijk perspectief Bert Leufkens, voorzitter CBG Gefeliciteerd!!! Wetenschappelijke fundering farmacovigilantie Klinische farmacologie Farmacovigilantie

Nadere informatie

Kun je biosimilars maken van originele antistofgeneesmiddelen? Van concept naar klinische praktijk

Kun je biosimilars maken van originele antistofgeneesmiddelen? Van concept naar klinische praktijk Kun je biosimilars maken van originele antistofgeneesmiddelen? Van concept naar klinische praktijk Is it possible to develop biosimilars for innovator antibody drugs? From concept to clinical practice

Nadere informatie

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Met opmaak: Links: 3 cm, Rechts: 2 cm, Boven: 3 cm, Onder: 3 cm, Breedte: 21 cm, Hoogte: 29,7 cm Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Stigmatisation of Persons

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Voorwoord 1 0. Inleiding 1 1

Voorwoord 1 0. Inleiding 1 1 Inhoud Voorwoord 1 0 Inleiding 1 1 1 Evidence-based diëtetiek: principes en werkwijze 1 3 Inleiding 1 3 1.1 Evidence-based diëtetiek 1 3 1.2 Het ontstaan van evidence-based handelen 1 5 1.3 Evidence-based

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Eigen regie door ouderen

Eigen regie door ouderen Eigen regie door ouderen In de langdurende intramurale zorg Systematisch literatuuronderzoek Onderzoek uitgevoerd door Jolande van Loon Science Practitioner, De Wever Promotor, Prof. dr. Katrien Luijkx

Nadere informatie

Laboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011

Laboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011 Independent testing of material surfaces Laboratory report Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011 Customer Wasziederij De Vesting BV Trasweg 12 5712 BB Someren-Eind

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen De ontwikkeling van prikkelverwerking bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis en de invloed van hulp en begeleiding gedurende het leven. Fortuin, Marret; Landsman-Dijkstra,

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

De beantwoordbare vraag (PICO)

De beantwoordbare vraag (PICO) 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I

Nadere informatie

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma ~Kansen en uitdagingen~ Hedwig Blommestein Inleiding Inhoud presentatie Uitkomstenonderzoek Casus rituximab maintenance Achtergrond Resultaten t Conclusie Uitkomstenonderzoek

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

Biosimilars: goed voor patient, zorg en innovatie

Biosimilars: goed voor patient, zorg en innovatie Dordrecht, 6 juli 2016 Biosimilars: goed voor patient, zorg en innovatie Prof. Dr. Arnold G. Vulto Ziekenhuisapotheker / farmacoloog Hoogleraar Ziekenhuisfarmacie en Praktische Farmacotherapie ErasmusMC.

Nadere informatie

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Problematiek: De Mediërende Invloed van de Ouder-Therapeut Alliantie

Nadere informatie

Biosimilar medicijnen in Europa en Benelux

Biosimilar medicijnen in Europa en Benelux Medische Rubriek 29 Biosimilar medicijnen in Europa en Benelux Het vragen en antwoorden hoofdstuk gaat enkel over biotechnologisch ontwikkelde geneesmiddelen die via centrale evaluatie door het Europese

Nadere informatie

Diagnostic research in perspective: examples of retrieval, synthesis and analysis

Diagnostic research in perspective: examples of retrieval, synthesis and analysis UvA-DARE (Digital Academic Repository) Diagnostic research in perspective: examples of retrieval, synthesis and analysis Bachmann, L.M. Link to publication Citation for published version (APA): Bachmann,

Nadere informatie

Voorbereiding Eindwerk

Voorbereiding Eindwerk Voorbereiding Eindwerk Dirk Devroey 29 september 2006 Lesdoelstellingen Hulp bij het maken van het eindwerk Hoe doe ik een literatuur onderzoek - Systemic review - Meta-analyse Hoe verzamel ik mijn gegevens

Nadere informatie

Wat is een biosimilar?

Wat is een biosimilar? Wat is een biosimilar? Een kijkje onder de motorkap van Biosimilars Martin Favié, voorzitter BOGIN Doel is om gelijkwaardigheid aan te tonen ten opzichte van referentie zodat bewezen effectiviteit en veiligheid

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Medication safety in pediatric care Maaskant, Jolanda. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Medication safety in pediatric care Maaskant, Jolanda. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Medication safety in pediatric care Maaskant, Jolanda Link to publication Citation for published version (APA): Maaskant, J. M. (2016). Medication safety in pediatric

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans

Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans Onderzoeksgroep: Prof. Rob Smeets Prof. André Knottnerus Dr. Ivan Huijnen Drs. Nieke Rijnders Dr. Albère Köke

Nadere informatie

Vaccinatie voor mensen met auto-immune reumatische ontstekingsziekten

Vaccinatie voor mensen met auto-immune reumatische ontstekingsziekten Vaccinatie voor mensen met auto-immune reumatische ontstekingsziekten 27 maart 2017 INLEIDING Vaccinaties zijn een manier om infecties te voorkomen vooraleer ze optreden. Vaccins helpen het immuunsysteem

Nadere informatie

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD)

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) Handleiding Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) Inhoudsopgave Afkortingen... - 3 - Wat is het IMPD?... - 4 - Beslisschema inhoud IMPD... - 5 - Beschrijving inhoud IMPD... - 6 - Overzicht hoofdstukken

Nadere informatie

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date:

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44921 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin

Nadere informatie

SCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact van binding en een autoritatief schoolklimaat op spijbelen

SCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact van binding en een autoritatief schoolklimaat op spijbelen SCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact van binding en een autoritatief schoolklimaat op spijbelen Gil Keppens & Bram Spruyt SCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact

Nadere informatie

PhD project zoeken voor systematic reviews : stand van zaken. Wichor Bramer Web en Z 18 oktober 2018

PhD project zoeken voor systematic reviews : stand van zaken. Wichor Bramer Web en Z 18 oktober 2018 PhD project zoeken voor systematic reviews : stand van zaken Wichor Bramer Web en Z 18 oktober 2018 Waarom? Waarop? Wanneer? Inhoud 1. Introduction 2. Methods for systematic reviews 3. Effectiveness of

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication Citation for published version (APA): Luijk, E. (2017). Inquiry-based leading and learning:

Nadere informatie

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 Dankbaarheid in Relatie tot Intrinsieke Levensdoelen: Het mediërende Effect van Psychologische Basisbehoeften Karin Nijssen Open Universiteit

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie