gastro-enterologie informatiebrochure Starten met biologische therapie - ziekte van Crohn

Transcriptie

1 gastro-enterologie informatiebrochure Starten met biologische therapie - ziekte van Crohn

2

3 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is biologische therapie? 4 3. Overzicht biologische therapieën 4 4. Samenvatting biologische therapieën 6 5. Welke therapie kiezen? 6 6. Opvolging na start van therapie 7 7. Contactgegevens bij vragen 7 8. Persoonlijke notities 7 3

4 1. Inleiding Uw arts heeft een behandeling met een biologisch geneesmiddel voorgesteld. Deze brochure geeft een overzicht van de verschillende biologische therapieën die momenteel worden gebruikt voor de behandeling van de ziekte van Crohn. Graag duiden wij u op het belang van goede informatie in verband met uw therapie. Wij raden u dan ook ten zeerste aan deze folder grondig door te nemen. Heeft u of uw familie nog bijkomende vragen, aarzel dan niet om uw behandelende arts aan te spreken of neem contact op met de betrokken dienst (zie contactgegevens verder in deze folder). 2. Wat is biologische therapie? Biologische therapie of biological slaat op medicatie van biologische oorsprong. Deze stoffen kunnen de werking van lichaamseigen stoffen nabootsen of beïnvloeden. In de behandeling van de ziekte van Crohn gaat het om antistoffen tegen lichaamseigen eiwitten. Voor het starten van de behandeling dient de eventuele (sluimerende) aanwezigheid van tubercolose te worden uitgesloten door middel van een röntgenfoto van de longen en een Mantoux test of Quantiferon test. 3. Overzicht biologische therapieën Momenteel zijn er binnen de biologische therapieën voor de ziekte van Crohn producten met drie verschillende werkingsmechanismen. Anti-TNF-alfa TNF-alfa is een eiwit dat ontsteking bevordert. TNF-alfa-antistoffen binden aan dit eiwit zodat het zijn functie niet meer kan uitoefenen. Op die manier verminderen ze de ontsteking in de darm. TNF-alfa-antistoffen worden ook gebruikt voor de behandeling van onder andere reumatoïde artritis en psoriasis. 4

5 Er bestaan twee vormen van anti-tnf-alfa therapie die worden gebruikt voor de ziekte van Crohn: Infliximab en Adalimumab. Infliximab (Remsima) wordt intraveneus toegediend (via een infuus in de ader) in het dagziekenhuis. De opstartfase bestaat uit een infuus op week 0, week 2 en week 6. Nadien volgen toedieningen om de 8 weken. Meestal wordt Infliximab gestart in combinatie met Azathioprine om de werking van Infliximab te verbeteren. Adalimumab (Humira) wordt subcutaan toegediend (spuitje of pen onderhuids) om de twee weken. Deze medicatie kan u dus zelf thuis toedienen. Mogelijke nevenwerkingen van anti-tnf therapie zijn onder andere allergische reacties (vooral bij Infliximab), droge huid, gewrichtsklachten en verhoogde vatbaarheid voor infecties. Anti-adhesie Witte bloedcellen zijn de cellen die de ontsteking in de darm onderhouden. Door de instroom van witte bloedcellen vanuit de bloedbaan naar de darm te blokkeren, verminderen anti-adhesie moleculen de ontsteking in de darm. Deze geneesmiddelen zijn meer darmspecifiek en zijn alleen werkzaam bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. De toediening gebeurt ook intraveneus (via een infuus in de ader) in het dagziekenhuis. De opstartfase bestaat uit een infuus op week 0, week 2 en week 6. Nadien volgen toedieningen om de 8 weken. Mogelijke nevenwerkingen zijn bovenste luchtweg-infecties en gewrichtsklachten. Anti-IL12/23 Interleukine 12 en 23 zijn ook ontstekingsbevorderende eiwitten. Antistoffen tegen IL12 en IL23 blokkeren het teveel aan deze eiwitten en verminderen zo de ontsteking in de darm. Anti-IL12/23 antistoffen worden ook gebruikt voor de behandeling van psoriasis en psoriatrische artritis. Een mogelijke nevenwerking is een verhoogde vatbaarheid voor infecties, al lijkt deze beperkt. 5

6 4. Samenvatting biologische therapieën Anti-TNF Anti-adhesie Anti-IL12/23 Merknaam (stofnaam) Remsima (Infliximab) of Humira (Adalimumab) Entyvio (Vedolizumab) Stelara (Ustekinumab) Werkingsmechanisme Snelheid van werken Na dagen tot weken Na weken tot maanden Na (dagen tot) weken Toedieningswijze Remsima: via intraveneus infuus Via intraveneus infuus 1x intraveneus infuus, nadien onderhuidse injectie Mogelijke nevenwerkingen Infecties, droge huid, gewrichtslast, allergische reactie Bovenste luchtweginfecties Bovenste luchtweginfecties (nog beperktere gegevens) 5. Welke therapie kiezen? Al deze therapieën hebben hun werkzaamheid bewezen in studies en in de dagelijkse praktijk. Het is op dit ogenblik echter niet mogelijk om te voorspellen welk van deze geneesmiddelen bij u het beste gaat werken. De eventuele aanwezigheid van andere aandoeningen (van de huid of gewrichten) kan een rol spelen in de keuze van geneesmiddel. Verder kan de manier van toediening uw beslissing mogelijk beïnvloeden. 6

7 6. Opvolging na start van therapie Afhankelijk van welke therapie u kiest, zal de opvolging voornamelijk via het dagziekenhuis (Infliximab en Vedolizumab) of via de raadpleging gebeuren. Er zal ook regelmatig een bloedname worden uitgevoerd. In principe wordt 6 tot 9 maanden na het starten van de medicatie een nieuwe coloscopie (darmonderzoek) gepland om het effect van de medicatie op een goede manier te kunnen beoordelen. 7. Contactgegevens bij vragen Heeft u bij het doorlezen van deze folder toch nog bijkomende vragen? Stel ze dan gerust aan uw arts of via de raadpleging endoscopie, tel ; het dagziekenhuis, tel Neem ook zeker een kijkje op onze website U vindt er o.a. meer praktische informatie terug. Ook voor financiële informatie kan u hier terecht. 8. Persoonlijke notities 7

8 Opdrachtgever: dr. Annelies Verreth - gastro-enterologie VU: Koen Vancraeynest - algemeen directeur Versiedatum: 31 augustus 2018